\nobibliography

* \nobibliography*

Entropic optimal transport beyond product reference couplings:
the Gaussian case on Euclidean space

Paul Freulon111paul.freulon@epfl.ch Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne, Institute of Mathematics, CH-1015 Lausanne, Switzerland. Nikitas Georgakis222nikitas.georgakis@epfl.ch Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne, Institute of Mathematics, CH-1015 Lausanne, Switzerland. Victor Panaretos333victor.panaretos@epfl.ch Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne, Institute of Mathematics, CH-1015 Lausanne, Switzerland.
(July 2, 2025)
Abstract

The optimal transport problem with squared Euclidean cost consists in finding a coupling between two input measures that maximizes correlation. Consequently, the optimal coupling is often singular with respect to Lebesgue measure. Regularizing the optimal transport problem with an entropy term yields an approximation called entropic optimal transport. Entropic penalties steer the induced coupling toward a reference measure with desired properties. For instance, when seeking a diffuse coupling, the most popular reference measures are the Lebesgue measure and the product of the two input measures. In this work, we study the case where the reference coupling is not necessarily assumed to be a product. We focus on the Gaussian case as a motivating paradigm, and provide a reduction of this more general optimal transport criterion to a matrix optimization problem. This reduction enables us to provide a complete description of the solution, both in terms of the primal variable and the dual variables. We argue that flexibility in terms of the reference measure can be important in statistical contexts, for instance when one has prior information, when there is uncertainty regarding the measures to be coupled, or to reduce bias when the entropic problem is used to estimate the un-regularized transport problem. In particular, we show in numerical examples that choosing a suitable reference plan allows to reduce the bias caused by the entropic penalty.

Keywords: Optimal transport; multivariate Gaussian measures; entropic regularization; covariance matrix; reference coupling; bias reduction.

1 Introduction

Background.

Optimal transport allows to compare two probability measures by searching the most efficient way to rearrange the mass of the first measure to recover the second one. Assessing efficiency relies on a bivariate function called the ground cost function. If this ground cost function is a distance or the power of a distance, the optimal transport problem defines a distance on a subset of probability measures. This distance has found many applications in mathematics [28, 1]; for instance in the study of geometric inequalities or partial differential equations, among many other topics. In this work we have particular interest toward problems of a statistical nature [23, 8]. In this field, the optimal transport distance allows to compare probability measures with non overlapping support. Also, in a statistical problems, one might be interested by actually computing the optimal transport distance through a numerical scheme. In this case, we have to solve a linear programming problem, which can become costly in realistic settings, for example in machine learning contexts. This practical difficulty has motivated the introduction of entropic optimal transport in [11]. Beyond its considerable impact in computational optimal transport, this regularized version of the problem is of intrinsic interest and thus is being studied for its own sake [22], for statistical interest [9, 26], and for it connects to Schrödinger bridge problems [16]. In this work, we pursue the study of entropic optimal transport by studying one of the few cases where this problem has a closed-form: when the measures are Gaussian on the Euclidean space dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT. In this scenario, the optimal transport problem is completely solved since [13], and then extended to a separable Hilbert space in [10]. The optimal transport distance when restricted to centered Gaussian measures is called the Bures-Wasserstein distance, with roots in quantum information theory [21, 4], and the geometric properties of this metric space is an active domain of research [27, 6]. Consequently, the Gaussian case is of interest in its own right, beyond its role as a central test case. Accordingly, entropic optimal transport on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT has been an object of study in the Gaussian case specifically, particularly when the reference measure is taken to be the product of the two marginals [15, 18] (with an extension to Hilbert spaces by [20]). In this paper we follow this line of work, but we study the impact of choosing a reference coupling which is not necessarily a product measure (whether of the two marginals or otherwise). To motivate why this is worthwhile, we first need to intrioduce some basic notions and notation related to optimal transport and its entropic version.

Entropic optimal transport

Let μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν be two probability measures on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, and let Π(μ,ν):={π𝒫(d×d)|proj1#π=μandproj2#π=ν}assignΠ𝜇𝜈conditional-set𝜋𝒫superscript𝑑superscript𝑑subscriptproj1#𝜋𝜇andsubscriptproj2#𝜋𝜈\Pi(\mu,\nu):=\{\pi\in\mathcal{P}(\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d})~{}|~{}% \operatorname{proj}_{1}\#\pi=\mu~{}\text{and}\operatorname{proj}_{2}\#\pi=\nu\}roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) := { italic_π ∈ caligraphic_P ( blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ) | roman_proj start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT # italic_π = italic_μ and roman_proj start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT # italic_π = italic_ν } be the set of all measures on d×dsuperscript𝑑superscript𝑑\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT that have μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν as first and second marginal respectively. We refer to elements of Π(μ,ν)Π𝜇𝜈\Pi(\mu,\nu)roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) as transport plans, or couplings between μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν. On the Euclidean space dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, the squared optimal transport problem between μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν is

W22(μ,ν):=minπΠ(μ,ν)d×dxy2𝑑π(x,y).assignsuperscriptsubscript𝑊22𝜇𝜈subscript𝜋Π𝜇𝜈subscriptsuperscript𝑑superscript𝑑superscriptnorm𝑥𝑦2differential-d𝜋𝑥𝑦W_{2}^{2}(\mu,\nu):=\min_{\pi\in\Pi(\mu,\nu)}\int_{\mathbb{R}^{d}\times\mathbb% {R}^{d}}\|x-y\|^{2}d\pi(x,y).italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) := roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_π ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) end_POSTSUBSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_π ( italic_x , italic_y ) . (1.1)

The square root of (1.1) is a specific instance of Wasserstein distances that corresponds to the ground cost function c(x,y)=xy2𝑐𝑥𝑦superscriptnorm𝑥𝑦2c(x,y)=\|x-y\|^{2}italic_c ( italic_x , italic_y ) = ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. Another criterion to compare probability measures is the Kullback-Leibler divergence. This divergence, also called relative entropy, is defined for two measures π𝜋\piitalic_π and πrefsubscript𝜋ref\pi_{\operatorname{ref}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT by the formula

KL(π|πref):=log(dπdπref)𝑑π,assignKLconditional𝜋subscript𝜋ref𝑑𝜋𝑑subscript𝜋refdifferential-d𝜋\operatorname{KL}(\pi|\pi_{\operatorname{ref}}):=\int\log\left(\frac{d\pi}{d% \pi_{\operatorname{ref}}}\right)d\pi,roman_KL ( italic_π | italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) := ∫ roman_log ( divide start_ARG italic_d italic_π end_ARG start_ARG italic_d italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ) italic_d italic_π , (1.2)

where dπ/dπref𝑑𝜋𝑑subscript𝜋refd\pi/d\pi_{\operatorname{ref}}italic_d italic_π / italic_d italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT denotes the Radon-Nikodym derivative of π𝜋\piitalic_π with respect to πrefsubscript𝜋ref\pi_{\operatorname{ref}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT, if π𝜋\piitalic_π is absolutely continuous with respect to πrefsubscript𝜋ref\pi_{\operatorname{ref}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT. If π𝜋\piitalic_π is not absolutely continuous with respect to πrefsubscript𝜋ref\pi_{\operatorname{ref}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT, KL(π|πref):=+assignKLconditional𝜋subscript𝜋ref\operatorname{KL}(\pi|\pi_{\operatorname{ref}}):=+\inftyroman_KL ( italic_π | italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) := + ∞. In entropic optimal transport, the Kullback-Leibler divergence (1.2) is exploited as a regularizing term for the optimal transport problem (1.1). Thus, entropic optimal transport refers to problems of the form

Wπrefε(μ,ν):=minπΠ(μ,ν)d×dxy2𝑑π+2εKL(π|πref);assignsuperscriptsubscript𝑊subscript𝜋ref𝜀𝜇𝜈subscript𝜋Π𝜇𝜈subscriptsuperscript𝑑superscript𝑑superscriptnorm𝑥𝑦2differential-d𝜋2𝜀KLconditional𝜋subscript𝜋refW_{\pi_{\operatorname{ref}}}^{\varepsilon}(\mu,\nu):=\min_{\pi\in\Pi(\mu,\nu)}% \int_{\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}}\|x-y\|^{2}d\pi+2\varepsilon% \operatorname{KL}(\pi|\pi_{\operatorname{ref}});italic_W start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) := roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_π ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) end_POSTSUBSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_π + 2 italic_ε roman_KL ( italic_π | italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) ; (1.3)

where ε0𝜀0\varepsilon\geq 0italic_ε ≥ 0 is a regularization parameter, and πrefsubscript𝜋ref\pi_{\operatorname{ref}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT is a measure on d×dsuperscript𝑑superscript𝑑\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT that we call the reference coupling. To the best of our knowlege, there are two reference couplings have been investigated (indeed, the two are related). First, the Lebesgue measure on d×dsuperscript𝑑superscript𝑑\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT. In this case, the Kullback-Leibler divergence equals the negative entropy that we denote by HH\operatorname{H}roman_H, and defined by H(π):=log(dπ(x)/dx)𝑑π(x)assignH𝜋𝑑𝜋𝑥𝑑𝑥differential-d𝜋𝑥\operatorname{H}(\pi):=\int\log(d\pi(x)/dx)d\pi(x)roman_H ( italic_π ) := ∫ roman_log ( italic_d italic_π ( italic_x ) / italic_d italic_x ) italic_d italic_π ( italic_x ) if π𝜋\piitalic_π is absolutely continuous with respect to the Lebesgue measure; and H(π)=+H𝜋\operatorname{H}(\pi)=+\inftyroman_H ( italic_π ) = + ∞ otherwise. Notice that, strictly speaking, the Lebesgue measure is not a coupling of μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν, but we abuse terminology occasionally and allow “coupling” to signify a measure on the product space. The other popular coupling is the independence coupling of the input measures. This corresponding to choosing πref=μνsubscript𝜋reftensor-product𝜇𝜈\pi_{\operatorname{ref}}=\mu\otimes\nuitalic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT = italic_μ ⊗ italic_ν, which yields the regularizing term KL(π|μν)KLconditional𝜋tensor-product𝜇𝜈\operatorname{KL}(\pi|\mu\otimes\nu)roman_KL ( italic_π | italic_μ ⊗ italic_ν ). These two reference couplings, that we also call reference transport plans, define the two optimization problems

WHε(μ,ν):=minπΠ(μ,ν)xy2𝑑π(x,y)+2εH(π)and,Wε(μ,ν):=minπΠ(μ,ν)xy2𝑑π(x,y)+2εKL(π|μν).formulae-sequenceassignsuperscriptsubscript𝑊H𝜀𝜇𝜈subscript𝜋Π𝜇𝜈superscriptdelimited-∥∥𝑥𝑦2differential-d𝜋𝑥𝑦2𝜀H𝜋assignand,superscriptsubscript𝑊tensor-product𝜀𝜇𝜈subscript𝜋Π𝜇𝜈superscriptdelimited-∥∥𝑥𝑦2differential-d𝜋𝑥𝑦2𝜀KLconditional𝜋tensor-product𝜇𝜈\begin{split}W_{\operatorname{H}}^{\varepsilon}(\mu,\nu)&:=\min_{\pi\in\Pi(\mu% ,\nu)}\int\|x-y\|^{2}d\pi(x,y)+2\varepsilon\operatorname{H}(\pi)\quad\text{and% ,}\\ W_{\otimes}^{\varepsilon}(\mu,\nu)&:=\min_{\pi\in\Pi(\mu,\nu)}\int\|x-y\|^{2}d% \pi(x,y)+2\varepsilon\operatorname{KL}(\pi|\mu\otimes\nu).\end{split}start_ROW start_CELL italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_H end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) end_CELL start_CELL := roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_π ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) end_POSTSUBSCRIPT ∫ ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_π ( italic_x , italic_y ) + 2 italic_ε roman_H ( italic_π ) and, end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_W start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) end_CELL start_CELL := roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_π ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) end_POSTSUBSCRIPT ∫ ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_π ( italic_x , italic_y ) + 2 italic_ε roman_KL ( italic_π | italic_μ ⊗ italic_ν ) . end_CELL end_ROW (1.4)
Remark 1.1.

For πΠ(μ,ν)𝜋Π𝜇𝜈\pi\in\Pi(\mu,\nu)italic_π ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ), if μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν are absolutely continuous with respect to the Lebesgue measure, we have the relation

KL(π|μν)=H(π)(H(μ)+H(ν)).KLconditional𝜋tensor-product𝜇𝜈H𝜋H𝜇H𝜈\operatorname{KL}(\pi|\mu\otimes\nu)=\operatorname{H}(\pi)-(\operatorname{H}(% \mu)+\operatorname{H}(\nu)).roman_KL ( italic_π | italic_μ ⊗ italic_ν ) = roman_H ( italic_π ) - ( roman_H ( italic_μ ) + roman_H ( italic_ν ) ) .

From this observation, it follows that WHεsuperscriptsubscript𝑊H𝜀W_{\operatorname{H}}^{\varepsilon}italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_H end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT and Wεsuperscriptsubscript𝑊tensor-product𝜀W_{\otimes}^{\varepsilon}italic_W start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT relate through the equality

Wε(μ,ν)=WHε(μ,ν)2ε(H(μ)+H(ν));superscriptsubscript𝑊tensor-product𝜀𝜇𝜈superscriptsubscript𝑊H𝜀𝜇𝜈2𝜀H𝜇H𝜈W_{\otimes}^{\varepsilon}(\mu,\nu)=W_{\operatorname{H}}^{\varepsilon}(\mu,\nu)% -2\varepsilon(\operatorname{H}(\mu)+\operatorname{H}(\nu));italic_W start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_H end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) - 2 italic_ε ( roman_H ( italic_μ ) + roman_H ( italic_ν ) ) ; (1.5)

and both problems have the same solution πε.superscript𝜋𝜀\pi^{\varepsilon}.italic_π start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT .

This last remark originally led to the tentative conclusion that these two entropic optimal transport problems are equivalent (see e.g. [19, Lem. 1.5] or [25, Prop. 4.2]). However, this may be a nuanced statement, depending on the context: for example, in statistical inference problems, one wishes to fit a model (i.e. a collection of probability measures) to empirical observations. Concretely,

let ν^nsubscript^𝜈𝑛\hat{\nu}_{n}over^ start_ARG italic_ν end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT be an “empirical probability measure” over dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, and {μθ|θΘ}conditional-setsubscript𝜇𝜃𝜃Θ\{\mu_{\theta}~{}|~{}\theta\in\Theta\}{ italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT | italic_θ ∈ roman_Θ } be a statistical model with parameter space ΘΘ\Thetaroman_Θ. Then, as shown by the relation

argminθΘWε(μθ,ν^n)=argminθΘ{WHε(μθ,ν^n)2εH(μθ)},subscriptargmin𝜃Θsuperscriptsubscript𝑊tensor-product𝜀subscript𝜇𝜃subscript^𝜈𝑛subscriptargmin𝜃Θsuperscriptsubscript𝑊H𝜀subscript𝜇𝜃subscript^𝜈𝑛2𝜀Hsubscript𝜇𝜃\operatorname*{arg\,min}_{\theta\in\Theta}W_{\otimes}^{\varepsilon}(\mu_{% \theta},\hat{\nu}_{n})=\operatorname*{arg\,min}_{\theta\in\Theta}\left\{W_{% \operatorname{H}}^{\varepsilon}(\mu_{\theta},\hat{\nu}_{n})-2\varepsilon% \operatorname{H}(\mu_{\theta})\right\},start_OPERATOR roman_arg roman_min end_OPERATOR start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ roman_Θ end_POSTSUBSCRIPT italic_W start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT , over^ start_ARG italic_ν end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT ) = start_OPERATOR roman_arg roman_min end_OPERATOR start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ roman_Θ end_POSTSUBSCRIPT { italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_H end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT , over^ start_ARG italic_ν end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT ) - 2 italic_ε roman_H ( italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) } ,

assessing model fit with Wεsuperscriptsubscript𝑊tensor-product𝜀W_{\otimes}^{\varepsilon}italic_W start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT or WHεsuperscriptsubscript𝑊H𝜀W_{\operatorname{H}}^{\varepsilon}italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_H end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT leads to different solutions. More precisely, when relying on Wεsuperscriptsubscript𝑊tensor-product𝜀W_{\otimes}^{\varepsilon}italic_W start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT instead WHεsuperscriptsubscript𝑊H𝜀W_{\operatorname{H}}^{\varepsilon}italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_H end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT, the term 2εH2𝜀H-2\varepsilon\operatorname{H}- 2 italic_ε roman_H steers the solution toward an undesirable minimum entropy proxy μθ~subscript𝜇~𝜃\mu_{\tilde{\theta}}italic_μ start_POSTSUBSCRIPT over~ start_ARG italic_θ end_ARG end_POSTSUBSCRIPT of ν^nsubscript^𝜈𝑛\hat{\nu}_{n}over^ start_ARG italic_ν end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT.

This observation shows that choosing the reference measure μνtensor-product𝜇𝜈\mu\otimes\nuitalic_μ ⊗ italic_ν induces some bias in scenarios where the quantity Wεsuperscriptsubscript𝑊tensor-product𝜀W_{\otimes}^{\varepsilon}italic_W start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT is used as loss function. This phenomenon has led to the introduction of a de-biased version called the Sinkhorn divergence [14, 12, 9].

As stated in the abstract, the optimal transport problem with squared Euclidean cost is equivalent to searching for the coupling between μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν that maximizes correlation: expanding the squared Euclidean cost enables to write

minπΠ(μ,ν)xy2𝑑π(x,y)=2maxπΠ(μ,ν)x,y𝑑π(x,y)+constant.subscript𝜋Π𝜇𝜈superscriptnorm𝑥𝑦2differential-d𝜋𝑥𝑦2subscript𝜋Π𝜇𝜈𝑥𝑦differential-d𝜋𝑥𝑦constant\min_{\pi\in\Pi(\mu,\nu)}\int\|x-y\|^{2}d\pi(x,y)=-2\max_{\pi\in\Pi(\mu,\nu)}% \int\langle x,y\rangle d\pi(x,y)+\text{constant}.roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_π ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) end_POSTSUBSCRIPT ∫ ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_π ( italic_x , italic_y ) = - 2 roman_max start_POSTSUBSCRIPT italic_π ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) end_POSTSUBSCRIPT ∫ ⟨ italic_x , italic_y ⟩ italic_d italic_π ( italic_x , italic_y ) + constant . (1.6)

And in (1.6), the right-hand side problem is a correlation-type term induced by π𝜋\piitalic_π. So one expects the solution to be as close as possible to a deterministic linear function, subject to the marginal constraint. Indeed, Brenier’s theorem states that when μ𝜇\muitalic_μ is absolutely continuous, the optimal coupling πsuperscript𝜋\pi^{\star}italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT is deterministic, in the sense that it is supported on the graph of a function T:dd:𝑇superscript𝑑superscript𝑑T:\mathbb{R}^{d}\rightarrow\mathbb{R}^{d}italic_T : blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT → blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT (said differently, π=(Id,T)#μsuperscript𝜋Id𝑇#𝜇\pi^{*}=(\operatorname{Id},T)\#\muitalic_π start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT = ( roman_Id , italic_T ) # italic_μ). On the other-hand, the Kullback-Leibler terms in the regularized versions (1.4) favor solutions with minimum (zero) correlation. Thus, considering μνtensor-product𝜇𝜈\mu\otimes\nuitalic_μ ⊗ italic_ν or the Lebesgue measure yields a regularization term adversarial to the optimal transport problem – which reflects an implicit preference or prior toward diffuse couplings.

That being said, there may well be other qualitative features that the user may want to steer the solution toward, depending on prior beliefs. Furthermore, in statistical contexts, the measures μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν are often corrupted or partially accessible, in which case the plug-in reference μνtensor-product𝜇𝜈\mu\otimes\nuitalic_μ ⊗ italic_ν for the Kullback-Leibler divergence penalty is questionable. The purpose of this article is to precisely study how other reference measures on the coupling might lead to Kullback-Leibler regularizing terms that are more more context-adaptive or more natural with regards to the optimal transport geometry.

Outline and contributions

In Section 2, we introduce our framework and show that the problem we study is well defined. This first part enables us to introduce our approach based on matrix analysis. The main results of this paper are in Section 3 where we solve the Gaussian entropic optimal transport problem relative to a general reference measure. Our first proof is based on the study of the primal objective function. Then, we recover the result through the derivation and solution of the dual problem. We conclude by studying the specific case where the reference measure is a proper coupling, and thus is only parametrized by a correlation matrix (Section 4). In the same section, we use the one-dimensional case as an illustration of how the different parameters of our problem impact the solution. More precisely, we show that a well chosen reference correlation parameter enables to reduce the bias induced by the entropic penalty. A separate appendix collects auxiliary results used in the proofs of our main statements (Section A).

Notation

We use the notation A:=Bassign𝐴𝐵A:=Bitalic_A := italic_B to say that quantity A𝐴Aitalic_A is defined by formula B𝐵Bitalic_B. For E𝐸Eitalic_E and F𝐹Fitalic_F two measurable spaces, if T:EF:𝑇𝐸𝐹T:E\rightarrow Fitalic_T : italic_E → italic_F is a measurable map and μ𝜇\muitalic_μ a measure on E𝐸Eitalic_E, we denote by T#μ𝑇#𝜇T\#\muitalic_T # italic_μ the push-forward measure defined for every measurable set B𝐵Bitalic_B of F𝐹Fitalic_F by T#μ(B):=μ(T1(B))assign𝑇#𝜇𝐵𝜇superscript𝑇1𝐵T\#\mu(B):=\mu(T^{-1}(B))italic_T # italic_μ ( italic_B ) := italic_μ ( italic_T start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_B ) ). The positive integer d𝑑ditalic_d denotes the dimension of the ambient space dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT. The first coordinate projection proj1:d×dd:subscriptproj1superscript𝑑superscript𝑑superscript𝑑\operatorname{proj}_{1}:\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}\rightarrow\mathbb{R% }^{d}roman_proj start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT : blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT → blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT is defined by proj1(x,y)=xsubscriptproj1𝑥𝑦𝑥\operatorname{proj}_{1}(x,y)=xroman_proj start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x , italic_y ) = italic_x. In the same way, for every (x,y)d×d𝑥𝑦superscript𝑑superscript𝑑(x,y)\in\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}( italic_x , italic_y ) ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, proj2(x,y)=ysubscriptproj2𝑥𝑦𝑦\operatorname{proj}_{2}(x,y)=yroman_proj start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x , italic_y ) = italic_y. For x,yd𝑥𝑦superscript𝑑x,y\in\mathbb{R}^{d}italic_x , italic_y ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, x,y𝑥𝑦\langle x,y\rangle⟨ italic_x , italic_y ⟩ is the usual inner product defined by x,y:=xTyassign𝑥𝑦superscript𝑥𝑇𝑦\langle x,y\rangle:=x^{T}y⟨ italic_x , italic_y ⟩ := italic_x start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_y, where xTsuperscript𝑥𝑇x^{T}italic_x start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT is the transpose of x𝑥xitalic_x. The space of d×d𝑑𝑑d\times ditalic_d × italic_d squared matrices with real coefficients is denoted by Md()subscript𝑀𝑑M_{d}(\mathbb{R})italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ). For the subspace of Md()subscript𝑀𝑑M_{d}(\mathbb{R})italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) composed of symmetric matrices, we use the notation Sd()subscript𝑆𝑑S_{d}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ). The cone of positive-semidefinite matrices, i.e. matrices MSd()𝑀subscript𝑆𝑑M\in S_{d}(\mathbb{R})italic_M ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) such that for every xd,Mx,x0formulae-sequence𝑥superscript𝑑𝑀𝑥𝑥0x\in\mathbb{R}^{d},~{}\langle Mx,x\rangle\geq 0italic_x ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT , ⟨ italic_M italic_x , italic_x ⟩ ≥ 0, is denoted by Sd+()superscriptsubscript𝑆𝑑S_{d}^{+}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ). In the case the symmetric matrix M𝑀Mitalic_M is such that for every xd{0},Mx,x>0formulae-sequence𝑥superscript𝑑0𝑀𝑥𝑥0x\in\mathbb{R}^{d}\setminus\{0\},~{}\langle Mx,x\rangle>0italic_x ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ∖ { 0 } , ⟨ italic_M italic_x , italic_x ⟩ > 0, we say that M𝑀Mitalic_M positive-definite and use the notation MSd++()𝑀superscriptsubscript𝑆𝑑absentM\in S_{d}^{++}(\mathbb{R})italic_M ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ). Sometimes, if A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B are two symmetric matrices, we write A0𝐴0A\geq 0italic_A ≥ 0 and B>0𝐵0B>0italic_B > 0 instead of ASd+()𝐴superscriptsubscript𝑆𝑑A\in S_{d}^{+}(\mathbb{R})italic_A ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) and BSd++()𝐵superscriptsubscript𝑆𝑑absentB\in S_{d}^{++}(\mathbb{R})italic_B ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ). For A,B𝐴𝐵A,Bitalic_A , italic_B two matrices, we denote by A,BHS:=tr(ABT)assignsubscript𝐴𝐵HStr𝐴superscript𝐵𝑇\langle A,B\rangle_{\operatorname{HS}}:=\operatorname{tr}(AB^{T})⟨ italic_A , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT := roman_tr ( italic_A italic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) the Hilbert-Schmidt inner product, also often called the Frobenius inner product. We mention that if A,BSd()𝐴𝐵subscript𝑆𝑑A,B\in S_{d}(\mathbb{R})italic_A , italic_B ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) are symmetric matrices then A,BHS=tr(AB)subscript𝐴𝐵HStr𝐴𝐵\langle A,B\rangle_{\operatorname{HS}}=\operatorname{tr}(AB)⟨ italic_A , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT = roman_tr ( italic_A italic_B ). For a positive-semidefinite matrix ASd+()𝐴superscriptsubscript𝑆𝑑A\in S_{d}^{+}(\mathbb{R})italic_A ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ), we denote by Nd(A)subscript𝑁𝑑𝐴N_{d}(A)italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_A ) the centered Gaussian measure defined on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT with covariance matrix A𝐴Aitalic_A. Similarly, if ΣΣ\Sigmaroman_Σ is a covariance matrix on d×dsuperscript𝑑superscript𝑑\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, we use the notation N2d(Σ)subscript𝑁2𝑑ΣN_{2d}(\Sigma)italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ ) for the centered Gaussian measure it defines. For a square matrix RMd()𝑅subscript𝑀𝑑R\in M_{d}(\mathbb{R})italic_R ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ), we denote by Ropsubscriptnorm𝑅op\|R\|_{\operatorname{op}}∥ italic_R ∥ start_POSTSUBSCRIPT roman_op end_POSTSUBSCRIPT the matrix norm defined by Rop:=supx1Rxassignsubscriptnorm𝑅opsubscriptsupremumnorm𝑥1norm𝑅𝑥\|R\|_{\operatorname{op}}:=\sup_{\|x\|\leq 1}\|Rx\|∥ italic_R ∥ start_POSTSUBSCRIPT roman_op end_POSTSUBSCRIPT := roman_sup start_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_x ∥ ≤ 1 end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_R italic_x ∥.

2 Statement of the problem and matrix reduction

2.1 Statement of the problem

Let μ=Nd(A)𝜇subscript𝑁𝑑𝐴\mu=N_{d}(A)italic_μ = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_A ) and ν=Nd(B)𝜈subscript𝑁𝑑𝐵\nu=N_{d}(B)italic_ν = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B ) be two centered Gaussian measures with respective covariance matrices A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B, assumed of full rank. In this work, we investigate the case where the reference measure πrefsubscript𝜋ref\pi_{\operatorname{ref}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT introduced in equation (1.3) is an arbitrary centered Gaussian measure (not necessarily having marginals μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν; we consider that special case in Section 4.1). Thus, for a user-chosen positive-definite matrix ΣS2d++()Σsuperscriptsubscript𝑆2𝑑absent\Sigma\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})roman_Σ ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) and a regularization parameter ε>0𝜀0\varepsilon>0italic_ε > 0, the optimal transport problem we study is

WΣε(μ,ν):=infπΠ(μ,ν)d×dxy2𝑑π(x,y)+2εKL(π|N2d(Σ)).assignsuperscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈subscriptinfimum𝜋Π𝜇𝜈subscriptsuperscript𝑑superscript𝑑superscriptnorm𝑥𝑦2differential-d𝜋𝑥𝑦2𝜀KLconditional𝜋subscript𝑁2𝑑ΣW_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu):=\inf_{\pi\in\Pi(\mu,\nu)}\int_{\mathbb{R}^{% d}\times\mathbb{R}^{d}}\|x-y\|^{2}d\pi(x,y)+2\varepsilon\operatorname{KL}(\pi|% N_{2d}(\Sigma)).italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) := roman_inf start_POSTSUBSCRIPT italic_π ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) end_POSTSUBSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_π ( italic_x , italic_y ) + 2 italic_ε roman_KL ( italic_π | italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ ) ) . (2.1)

Hence, we are aiming to minimize the objective function

IΣε(π):=d×dxy2𝑑π(x,y)+2εKL(π|N2d(Σ)),assignsuperscriptsubscript𝐼Σ𝜀𝜋subscriptsuperscript𝑑superscript𝑑superscriptnorm𝑥𝑦2differential-d𝜋𝑥𝑦2𝜀KLconditional𝜋subscript𝑁2𝑑ΣI_{\Sigma}^{\varepsilon}(\pi):=\int_{\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}}\|x-y% \|^{2}d\pi(x,y)+2\varepsilon\operatorname{KL}(\pi|N_{2d}(\Sigma)),italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_π ) := ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_π ( italic_x , italic_y ) + 2 italic_ε roman_KL ( italic_π | italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ ) ) , (2.2)

where π𝜋\piitalic_π belongs to the constraint set Π(μ,ν)Π𝜇𝜈\Pi(\mu,\nu)roman_Π ( italic_μ , italic_ν ). We point out that multiplying the Kullback-Leibler divergence by 2ε2𝜀2\varepsilon2 italic_ε in (2.1) instead of ε𝜀\varepsilonitalic_ε is arbitrary, but will remove factors 1/2121/21 / 2 in upcoming computations. As observed before us, for instance in [19, 16], the regularized problem (2.1) can be reformulated as a (static) Schrödinger bridge problem. Indeed, we have the following equality

WΣε(μ,ν)=2εinfπΠ(μ,ν)KL(π|exy22επref(dxdy)),superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈2𝜀subscriptinfimum𝜋Π𝜇𝜈KLconditional𝜋superscript𝑒superscriptnorm𝑥𝑦22𝜀subscript𝜋ref𝑑𝑥𝑑𝑦W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)=2\varepsilon\inf_{\pi\in\Pi(\mu,\nu)}% \operatorname{KL}\left(\pi|e^{-\frac{\|x-y\|^{2}}{2\varepsilon}}\pi_{% \operatorname{ref}}(dxdy)\right),italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = 2 italic_ε roman_inf start_POSTSUBSCRIPT italic_π ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) end_POSTSUBSCRIPT roman_KL ( italic_π | italic_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 italic_ε end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_d italic_x italic_d italic_y ) ) , (2.3)

where in this case πref=N2d(Σ)subscript𝜋refsubscript𝑁2𝑑Σ\pi_{\operatorname{ref}}=N_{2d}(\Sigma)italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT = italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ ). The first questions regarding (2.1) relate to the well-posedness of the minimization problem defining the quantity WΣεsuperscriptsubscript𝑊Σ𝜀W_{\Sigma}^{\varepsilon}italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT. To address the questions of existence and uniqueness of a solution to problem (2.1), we exploit results on Schrödinger bridge problems in the specific case of Gaussian measures.

Lemma 2.1.

Let ΣΣ\Sigmaroman_Σ be a full rank covariance matrix acting on d×dsuperscript𝑑superscript𝑑\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT. Then, for any pair of Gaussian measures μ=Nd(A)𝜇subscript𝑁𝑑𝐴\mu=N_{d}(A)italic_μ = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_A ) and ν=Nd(B)𝜈subscript𝑁𝑑𝐵\nu=N_{d}(B)italic_ν = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B ) with non-singular covariances A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B, the regularized optimal transport problem (2.1) has a unique solution.

Proof.

Denote by μνΠ(μ,ν)tensor-product𝜇𝜈Π𝜇𝜈\mu\otimes\nu\in\Pi(\mu,\nu)italic_μ ⊗ italic_ν ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) the product measure induced by μ=Nd(A)𝜇subscript𝑁𝑑𝐴\mu=N_{d}(A)italic_μ = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_A ) and ν=Nd(B)𝜈subscript𝑁𝑑𝐵\nu=N_{d}(B)italic_ν = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B ). The transport cost of μνtensor-product𝜇𝜈\mu\otimes\nuitalic_μ ⊗ italic_ν can be explicitly computed and is given by

I(μν)𝐼tensor-product𝜇𝜈\displaystyle I(\mu\otimes\nu)italic_I ( italic_μ ⊗ italic_ν ) =dx2𝑑μ(x)+dy2𝑑ν(y)2d×dx,y𝑑μν(x,y)absentsubscriptsuperscript𝑑superscriptnorm𝑥2differential-d𝜇𝑥subscriptsuperscript𝑑superscriptnorm𝑦2differential-d𝜈𝑦2subscriptsuperscript𝑑superscript𝑑tensor-product𝑥𝑦differential-d𝜇𝜈𝑥𝑦\displaystyle=\int_{\mathbb{R}^{d}}\|x\|^{2}d\mu(x)+\int_{\mathbb{R}^{d}}\|y\|% ^{2}d\nu(y)-2\int_{\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}}\langle x,y\rangle d\mu% \otimes\nu(x,y)= ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_x ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_μ ( italic_x ) + ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_ν ( italic_y ) - 2 ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟨ italic_x , italic_y ⟩ italic_d italic_μ ⊗ italic_ν ( italic_x , italic_y )
=dx2𝑑μ(x)+dy2𝑑ν(y)<+.absentsubscriptsuperscript𝑑superscriptnorm𝑥2differential-d𝜇𝑥subscriptsuperscript𝑑superscriptnorm𝑦2differential-d𝜈𝑦\displaystyle=\int_{\mathbb{R}^{d}}\|x\|^{2}d\mu(x)+\int_{\mathbb{R}^{d}}\|y\|% ^{2}d\nu(y)<+\infty.= ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_x ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_μ ( italic_x ) + ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_ν ( italic_y ) < + ∞ .

We now study the Kulback-Leibler divergence term. As μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν are centered Gaussian measures, the product measure μνtensor-product𝜇𝜈\mu\otimes\nuitalic_μ ⊗ italic_ν is also centered Gaussian, and has covariance matrix ΣsubscriptΣtensor-product\Sigma_{\otimes}roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT defined by

Σ:=(A00B).assignsubscriptΣtensor-productmatrix𝐴00𝐵\Sigma_{\otimes}:=\begin{pmatrix}A&0\\ 0&B\end{pmatrix}.roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT := ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) .

From this observation and Proposition A.1, we deduce the equalities

2KL(μν|N2d(Σ))2KLconditionaltensor-product𝜇𝜈subscript𝑁2𝑑Σ\displaystyle 2\operatorname{KL}(\mu\otimes\nu|N_{2d}(\Sigma))2 roman_KL ( italic_μ ⊗ italic_ν | italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ ) ) =2KL(N2d(Σ)|N2d(Σ))absent2KLconditionalsubscript𝑁2𝑑subscriptΣtensor-productsubscript𝑁2𝑑Σ\displaystyle=2\operatorname{KL}(N_{2d}(\Sigma_{\otimes})|N_{2d}(\Sigma))= 2 roman_KL ( italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT ) | italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ ) )
=tr(Σ1ΣI2d)logdet(Σ1Σ).absenttrsuperscriptΣ1subscriptΣtensor-productsubscript𝐼2𝑑superscriptΣ1subscriptΣtensor-product\displaystyle=\operatorname{tr}(\Sigma^{-1}\Sigma_{\otimes}-I_{2d})-\log\det(% \Sigma^{-1}\Sigma_{\otimes}).= roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT - italic_I start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) - roman_log roman_det ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT ) .

As ΣΣ\Sigmaroman_Σ and ΣsubscriptΣtensor-product\Sigma_{\otimes}roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT have full rank, det(Σ1Σ)>0superscriptΣ1subscriptΣtensor-product0\det(\Sigma^{-1}\Sigma_{\otimes})>0roman_det ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT ) > 0. Hence KL(μν|N2d(Σ))<+KLconditionaltensor-product𝜇𝜈subscript𝑁2𝑑Σ\operatorname{KL}(\mu\otimes\nu|N_{2d}(\Sigma))<+\inftyroman_KL ( italic_μ ⊗ italic_ν | italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ ) ) < + ∞. These computations of the transport term and the Kullback-Leibler divergence term show that the objective function (2.2) of the regularized problem (2.1) is finite when evaluated at μνtensor-product𝜇𝜈\mu\otimes\nuitalic_μ ⊗ italic_ν. Applying [22, Thm. 2.1] ensures that there exists a unique solution to regularized transport problem (2.1). ∎

Remark 2.1 (Connection with the standard entropic optimal transport problem).

In regularized problem (2.1), when the reference covariance matrix is chosen to be the block diagonal matrix Σ=diag(A,B)Σdiag𝐴𝐵\Sigma=\mathop{\rm diag}\nolimits(A,B)roman_Σ = roman_diag ( italic_A , italic_B ), we recover the regularized optimal transport with penalty term KL(|μν)\operatorname{KL}(\cdot|\mu\otimes\nu)roman_KL ( ⋅ | italic_μ ⊗ italic_ν ).

2.2 Matrix reduction

When the input measures are centred Gaussian, the set of admissible couplings Π(μ,ν)Π𝜇𝜈\Pi(\mu,\nu)roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) can be reduced to a set of admissible cross-covariance matrices. Specifically, for A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B two full rank covariance matrices on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, we introduce the convex constraint set

Π+(A,B):={CMd()|(ACCTB)0}.assignsuperscriptΠ𝐴𝐵conditional-set𝐶subscript𝑀𝑑matrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵0\Pi^{+}(A,B):=\left\{C\in M_{d}(\mathbb{R})~{}|~{}\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}\geq 0\right\}.roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) := { italic_C ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) | ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) ≥ 0 } . (2.4)
Lemma 2.2.

Set μ=Nd(A)𝜇subscript𝑁𝑑𝐴\mu=N_{d}(A)italic_μ = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_A ) and ν=Nd(B)𝜈subscript𝑁𝑑𝐵\nu=N_{d}(B)italic_ν = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B ) two centered Gaussian measures with covariance matrices denoted by A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B. The optimal transport problem between μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν reduces to minimizing a scalar product. Indeed, the equality

minπΠ(μ,ν)d×dxy2dπ(x,y)=minCΠ+(A,B)(IdIdIdId),(ACCTB)HS\min_{\pi\in\Pi(\mu,\nu)}\int_{\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}}\|x-y\|^{2}d% \pi(x,y)=\min_{C\in\Pi^{+}(A,B)}\left\langle\begin{pmatrix}I_{d}&-I_{d}\\ -I_{d}&I_{d}\end{pmatrix},\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}\right\rangle_{\rm HS}roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_π ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) end_POSTSUBSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_π ( italic_x , italic_y ) = roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_C ∈ roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) end_POSTSUBSCRIPT ⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) , ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT (2.5)

holds true. In last equation, the right-hand is a Hilbert-Schmidt inner product, which is defined for two arbitrary matrices M,NMd()𝑀𝑁subscript𝑀𝑑M,N\in M_{d}(\mathbb{R})italic_M , italic_N ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) by M,NHS=tr(MNT)subscript𝑀𝑁HStr𝑀superscript𝑁𝑇\langle M,N\rangle_{\operatorname{HS}}=\operatorname{tr}(MN^{T})⟨ italic_M , italic_N ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT = roman_tr ( italic_M italic_N start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ).

Proof.

For πΠ(μ,ν)𝜋Π𝜇𝜈\pi\in\Pi(\mu,\nu)italic_π ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ), the transport cost is

I(π)𝐼𝜋\displaystyle I(\pi)italic_I ( italic_π ) :=d×dxy2𝑑π(x,y)assignabsentsubscriptsuperscript𝑑superscript𝑑superscriptnorm𝑥𝑦2differential-d𝜋𝑥𝑦\displaystyle:=\int_{\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}}\|x-y\|^{2}d\pi(x,y):= ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_π ( italic_x , italic_y )
=dx2𝑑μ(x)+dy2𝑑ν(y)2d×dx,y𝑑π(x,y)absentsubscriptsuperscript𝑑superscriptnorm𝑥2differential-d𝜇𝑥subscriptsuperscript𝑑superscriptnorm𝑦2differential-d𝜈𝑦2subscriptsuperscript𝑑superscript𝑑𝑥𝑦differential-d𝜋𝑥𝑦\displaystyle=\int_{\mathbb{R}^{d}}\|x\|^{2}d\mu(x)+\int_{\mathbb{R}^{d}}\|y\|% ^{2}d\nu(y)-2\int_{\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}}\langle x,y\rangle d\pi(% x,y)= ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_x ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_μ ( italic_x ) + ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_ν ( italic_y ) - 2 ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟨ italic_x , italic_y ⟩ italic_d italic_π ( italic_x , italic_y )
=tr(A)+tr(B)2d×dx,y𝑑π(x,y).absenttr𝐴tr𝐵2subscriptsuperscript𝑑superscript𝑑𝑥𝑦differential-d𝜋𝑥𝑦\displaystyle=\operatorname{tr}(A)+\operatorname{tr}(B)-2\int_{\mathbb{R}^{d}% \times\mathbb{R}^{d}}\langle x,y\rangle d\pi(x,y).= roman_tr ( italic_A ) + roman_tr ( italic_B ) - 2 ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟨ italic_x , italic_y ⟩ italic_d italic_π ( italic_x , italic_y ) .

This last equation shows that the transport cost depends only on the covariance matrix of the transport plan. Moreover, for every matrix CMd()𝐶subscript𝑀𝑑C\in M_{d}(\mathbb{R})italic_C ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) such that the matrix

XC:=(ACCTB)assignsubscript𝑋𝐶matrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵X_{C}:=\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT := ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG )

is positive-semidefinite, as μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν are Gaussian measures, the centered Gaussian measure πC:=N2d(XC)assignsubscript𝜋𝐶subscript𝑁2𝑑subscript𝑋𝐶\pi_{C}:=N_{2d}(X_{C})italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT := italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) belongs to Π(μ,ν)Π𝜇𝜈\Pi(\mu,\nu)roman_Π ( italic_μ , italic_ν ). Thus, we can parametrize the optimal transport problem as follows

minCΠ+(A,B)I(πC),subscript𝐶superscriptΠ𝐴𝐵𝐼subscript𝜋𝐶\min_{C\in\Pi^{+}(A,B)}I(\pi_{C}),roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_C ∈ roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) end_POSTSUBSCRIPT italic_I ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) , (2.6)

where Π+(A,B)superscriptΠ𝐴𝐵\Pi^{+}(A,B)roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) is the constraint set introduced in equation (2.4). With this new parametrization, we rewrite by I(C)=I(πC)𝐼𝐶𝐼subscript𝜋𝐶I(C)=I(\pi_{C})italic_I ( italic_C ) = italic_I ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ). That is, the objective function reads

I(C)=2dxy2𝑑πC(x,y).𝐼𝐶subscriptsuperscript2𝑑superscriptnorm𝑥𝑦2differential-dsubscript𝜋𝐶𝑥𝑦I(C)=\int_{\mathbb{R}^{2d}}\|x-y\|^{2}d\pi_{C}(x,y).italic_I ( italic_C ) = ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x , italic_y ) . (2.7)

Doing some computations now yields

I(C)=tr(A)+tr(B)2tr(C)=(IdIdIdId),(ACCTB)HS.𝐼𝐶tr𝐴tr𝐵2tr𝐶subscriptmatrixsubscript𝐼𝑑subscript𝐼𝑑subscript𝐼𝑑subscript𝐼𝑑matrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵HSI(C)=\operatorname{tr}(A)+\operatorname{tr}(B)-2\operatorname{tr}(C)=\left% \langle\begin{pmatrix}I_{d}&-I_{d}\\ -I_{d}&I_{d}\end{pmatrix},\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}\right\rangle_{\rm HS}.italic_I ( italic_C ) = roman_tr ( italic_A ) + roman_tr ( italic_B ) - 2 roman_tr ( italic_C ) = ⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) , ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT . (2.8)

Lemma 2.2 is a classic optimal transport result when the two input measures are centered Gaussian measures. Results of this flavor can thus be found in the literature, for instance in [6] or [23, Sec. 1.6.3], as detailed in next Remark. But we explicitly recall this reduction here as it enables us to introduce our approach and notations.

Remark 2.2 (Bures-Wasserstein distance).

The problem studied in Lemma 2.2 is the 2222-optimal transport problem between Gaussian measures. This problem was already solved in [13], and extended to the case of a separable Hilbert space in [10]. As pointed out in the more recent work [6], an alternative way to formulate the Gaussian optimal transport problem (2.5) is

W22(μ,ν)=minCMd()tr(A)+tr(B)2tr(C)such that(ACCTB)0.formulae-sequencesuperscriptsubscript𝑊22𝜇𝜈subscript𝐶subscript𝑀𝑑tr𝐴tr𝐵2tr𝐶such thatmatrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵0W_{2}^{2}(\mu,\nu)=\min_{C\in M_{d}(\mathbb{R})}\operatorname{tr}(A)+% \operatorname{tr}(B)-2\operatorname{tr}(C)\quad\text{such that}\quad\begin{% pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}\geq 0.italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_C ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) end_POSTSUBSCRIPT roman_tr ( italic_A ) + roman_tr ( italic_B ) - 2 roman_tr ( italic_C ) such that ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) ≥ 0 . (2.9)

In the same reference, one can find the solution to problem (2.9) which is given by the non-symmetric matrix AB𝐴𝐵\sqrt{AB}square-root start_ARG italic_A italic_B end_ARG defined by

AB:=A1/2(A1/2BA1/2)1/2A1/2.assign𝐴𝐵superscript𝐴12superscriptsuperscript𝐴12𝐵superscript𝐴1212superscript𝐴12\sqrt{AB}:=A^{1/2}\left(A^{1/2}BA^{1/2}\right)^{1/2}A^{-1/2}.square-root start_ARG italic_A italic_B end_ARG := italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT . (2.10)

It follows that 2222-Wasserstein distance between Gaussian measures has the closed form expression

W22(μ,ν)=tr(A)+tr(B)2tr(A1/2BA1/2)1/2.W_{2}^{2}(\mu,\nu)=\operatorname{tr}(A)+\operatorname{tr}(B)-2\operatorname{tr% }\left(A^{1/2}BA^{1/2}\right)^{1/2}.italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = roman_tr ( italic_A ) + roman_tr ( italic_B ) - 2 roman_tr ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT . (2.11)

The right-hand side of equation (2.5) involves a Hilbert-Schmidt inner product between two matrices we will repeatedly manipulate throughout what follow. We thus introduce separate notations for these two important matrices.

Remark 2.3 (Optimal transport matrix).

From Lemma 2.2, the optimal transport problem between Gaussian measures reduces to minimizing the Hilbert-Schmidt scalar product between an admissible covariance matrix XCsubscript𝑋𝐶X_{C}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT, and another matrix Y𝑌Yitalic_Y acting on d×dsuperscript𝑑superscript𝑑\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT. This matrix is defined by

Y:=(IdIdIdId).assign𝑌matrixsubscript𝐼𝑑subscript𝐼𝑑subscript𝐼𝑑subscript𝐼𝑑Y:=\begin{pmatrix}I_{d}&-I_{d}\\ -I_{d}&I_{d}\end{pmatrix}.italic_Y := ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) . (2.12)

We sometimes refer to Y𝑌Yitalic_Y as the optimal transport matrix.

The second matrix involved in the inner product (2.5) is a covariance matrix, as explained in the following remark.

Remark 2.4 (Constraints on the covariance).

Let π𝜋\piitalic_π be an admissible coupling between μ=Nd(A)𝜇subscript𝑁𝑑𝐴\mu=N_{d}(A)italic_μ = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_A ) and ν=Nd(B)𝜈subscript𝑁𝑑𝐵\nu=N_{d}(B)italic_ν = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B ). Then, there exists a squared matrix CMd()𝐶subscript𝑀𝑑C\in M_{d}(\mathbb{R})italic_C ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) such that we can write the covariance matrix of π𝜋\piitalic_π as

XC:=(ACCTB).assignsubscript𝑋𝐶matrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵X_{C}:=\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}.italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT := ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) . (2.13)

The matrix C𝐶Citalic_C is called the cross-covariance of ΣΣ\Sigmaroman_Σ, and if a pair of random variable (Z1,Z2)subscript𝑍1subscript𝑍2(Z_{1},Z_{2})( italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ) has distribution π𝜋\piitalic_π, then C𝐶Citalic_C can be explicitly written as C=𝔼[Z1Z2T]𝐶𝔼delimited-[]subscript𝑍1superscriptsubscript𝑍2𝑇C=\mathbb{E}[Z_{1}Z_{2}^{T}]italic_C = blackboard_E [ italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ]. We will make use of notation (2.13) to denote an admissible covariance matrix parametrized by its cross-covariance matrix.

Parametrizing a covariance matrix through its correlation matrices ensures that the matrix is positive-semidefinite.

Remark 2.5 (Correlation as parameter).

For every cross-covariance matrix CMd()𝐶subscript𝑀𝑑C\in M_{d}(\mathbb{R})italic_C ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ), there exists a unique matrix RMd()𝑅subscript𝑀𝑑R\in M_{d}(\mathbb{R})italic_R ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) with matrix norm less or equal to one, such that C=A1/2RB1/2.𝐶superscript𝐴12𝑅superscript𝐵12C=A^{1/2}RB^{1/2}.italic_C = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT . This matrix R𝑅Ritalic_R is called the correlation matrix and allows to derive the factorization

(ACCTB)=(A1/200B1/2)(IdRRTId)(A1/200B1/2).matrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵matrixsuperscript𝐴1200superscript𝐵12matrixsubscript𝐼𝑑𝑅superscript𝑅𝑇subscript𝐼𝑑matrixsuperscript𝐴1200superscript𝐵12\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}=\begin{pmatrix}A^{1/2}&0\\ 0&B^{1/2}\end{pmatrix}\begin{pmatrix}I_{d}&R\\ R^{T}&I_{d}\end{pmatrix}\begin{pmatrix}A^{1/2}&0\\ 0&B^{1/2}\end{pmatrix}.( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL italic_R end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) . (2.14)

When the correlation matrix R𝑅Ritalic_R parametrizes the covariance matrix of admissible couplings between μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν, we use the notation XRsubscript𝑋𝑅X_{R}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_R end_POSTSUBSCRIPT for

XR:=(AA1/2RB1/2B1/2RTA1/2B)=(A1/200B1/2)(IdRRTId)(A1/200B1/2)assignsubscript𝑋𝑅matrix𝐴superscript𝐴12𝑅superscript𝐵12superscript𝐵12superscript𝑅𝑇superscript𝐴12𝐵matrixsuperscript𝐴1200superscript𝐵12matrixsubscript𝐼𝑑𝑅superscript𝑅𝑇subscript𝐼𝑑matrixsuperscript𝐴1200superscript𝐵12X_{R}:=\begin{pmatrix}A&A^{1/2}RB^{1/2}\\ B^{1/2}R^{T}A^{1/2}&B\end{pmatrix}=\begin{pmatrix}A^{1/2}&0\\ 0&B^{1/2}\end{pmatrix}\begin{pmatrix}I_{d}&R\\ R^{T}&I_{d}\end{pmatrix}\begin{pmatrix}A^{1/2}&0\\ 0&B^{1/2}\end{pmatrix}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_R end_POSTSUBSCRIPT := ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL italic_R end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) (2.15)

instead of XA1/2RB1/2subscript𝑋superscript𝐴12𝑅superscript𝐵12X_{A^{1/2}RB^{1/2}}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT.

2.3 The Kullback-Leibler divergence as a regularizing term

Adding a Kullback-Leibler divergence penalty on the optimal transport problem requires some absolute continuity conditions to be satisfied. Assuming to work with full-rank covariance matrices simplifies the matter. We discuss how the invertibility of the covariance matrix ΣΣ\Sigmaroman_Σ relates to the decompositions (2.13) and (2.15).

Remark 2.6 (Invertibility of joint covariance matrices).

A joint covariance matrix having the block representation (2.13) is invertible if and only if the diagonal blocks A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B are invertible and the Schur complement BCTA1C𝐵superscript𝐶𝑇superscript𝐴1𝐶B-C^{T}A^{-1}Citalic_B - italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C is positive-definite. As in equation (2.14), when considering the parametrization of a joint coupling by its correlation matrix R𝑅Ritalic_R, the joint covariance matrix is invertible if and only if; A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B are invertible and R𝑅Ritalic_R has matrix norm less than one. Indeed, if C=A1/2RB1/2𝐶superscript𝐴12𝑅superscript𝐵12C=A^{1/2}RB^{1/2}italic_C = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT for some correlation matrix R𝑅Ritalic_R, we have the equality BCTA1C=B1/2(IdRTR)B1/2𝐵superscript𝐶𝑇superscript𝐴1𝐶superscript𝐵12subscript𝐼𝑑superscript𝑅𝑇𝑅superscript𝐵12B-C^{T}A^{-1}C=B^{1/2}(I_{d}-R^{T}R)B^{1/2}italic_B - italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C = italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R ) italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT. Hence, the Schur complement BCTA1C𝐵superscript𝐶𝑇superscript𝐴1𝐶B-C^{T}A^{-1}Citalic_B - italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C is positive-definite if and only if R𝑅Ritalic_R has matrix norm less than one.

Before computing the regularized objective function (2.2), we state a result that will allow to restrict to Gaussian measures.

Lemma 2.3.

[24, p. 34, Ex. 17] Given a reference centered Gaussian measure N(Σ)𝑁ΣN(\Sigma)italic_N ( roman_Σ ), if γ𝛾\gammaitalic_γ is a centered probability measure with covariance matrix X𝑋Xitalic_X, then

KL(N(X)|N(Σ))KL(γ|N(Σ)).KLconditional𝑁𝑋𝑁ΣKLconditional𝛾𝑁Σ\operatorname{KL}(N(X)|N(\Sigma))\leq\operatorname{KL}(\gamma|N(\Sigma)).roman_KL ( italic_N ( italic_X ) | italic_N ( roman_Σ ) ) ≤ roman_KL ( italic_γ | italic_N ( roman_Σ ) ) . (2.16)

In this section, we set a full rank covariance matrix ΣΣ\Sigmaroman_Σ on the product space d×dsuperscript𝑑superscript𝑑\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, and ε>0𝜀0\varepsilon>0italic_ε > 0 a parameter tuning the strength of the Kullback-Leibler divergence. With these two regularization parameters, the optimal transport problem we study is

WΣε(μ,ν)=minπΠ(μ,ν)d×dxy2𝑑π(x,y)+2εKL(π|N2d(Σ)).superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈subscript𝜋Π𝜇𝜈subscriptsuperscript𝑑superscript𝑑superscriptnorm𝑥𝑦2differential-d𝜋𝑥𝑦2𝜀KLconditional𝜋subscript𝑁2𝑑ΣW_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)=\min_{\pi\in\Pi(\mu,\nu)}\int_{\mathbb{R}^{d% }\times\mathbb{R}^{d}}\|x-y\|^{2}d\pi(x,y)+2\varepsilon\operatorname{KL}(\pi|N% _{2d}(\Sigma)).italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_π ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) end_POSTSUBSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_π ( italic_x , italic_y ) + 2 italic_ε roman_KL ( italic_π | italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ ) ) . (2.17)

The following lemma states that we can parametrize our problem through cross-covariance matrices.

Lemma 2.4.

Denote by YS2d()𝑌subscript𝑆2𝑑Y\in S_{2d}(\mathbb{R})italic_Y ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) the optimal transport matrix introduced in equation (2.12) and by XCsubscript𝑋𝐶X_{C}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT an admissible covariance matrix as in equation (2.13). With these notations, the regularized optimal transport problem reduces to the minimization problem

WΣε(μ,ν)=minCΠ+(A,B){Y+εΣ1,XCHSεlogdet(XC)}+εlogdet(Σ)2εd.superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈subscript𝐶superscriptΠ𝐴𝐵subscript𝑌𝜀superscriptΣ1subscript𝑋𝐶HS𝜀subscript𝑋𝐶𝜀Σ2𝜀𝑑W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)=\min_{C\in\Pi^{+}(A,B)}\left\{\left\langle Y% +\varepsilon\Sigma^{-1},X_{C}\right\rangle_{\operatorname{HS}}-\varepsilon\log% \det(X_{C})\right\}+\varepsilon\log\det(\Sigma)-2\varepsilon d.italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_C ∈ roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) end_POSTSUBSCRIPT { ⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_log roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) } + italic_ε roman_log roman_det ( roman_Σ ) - 2 italic_ε italic_d . (2.18)
Proof.

For CMd()𝐶subscript𝑀𝑑C\in M_{d}(\mathbb{R})italic_C ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) such that XCsubscript𝑋𝐶X_{C}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT belongs to the cone of positive-definite matrices, we have from Lemma 2.2 that the transport term is

I(XC)=Y,XCHS.𝐼subscript𝑋𝐶subscript𝑌subscript𝑋𝐶HSI(X_{C})=\langle Y,X_{C}\rangle_{\rm HS}.italic_I ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) = ⟨ italic_Y , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT . (2.19)

Next, exploiting Proposition A.1, we can rewrite

2KL(N2d(XC),N2d(Σ))=Σ1,XCHSlogdet(Σ1XC)2d.2KLsubscript𝑁2𝑑subscript𝑋𝐶subscript𝑁2𝑑ΣsubscriptsuperscriptΣ1subscript𝑋𝐶HSsuperscriptΣ1subscript𝑋𝐶2𝑑2\operatorname{KL}(N_{2d}(X_{C}),N_{2d}(\Sigma))=\langle\Sigma^{-1},X_{C}% \rangle_{\rm HS}-\log\det(\Sigma^{-1}X_{C})-2d.2 roman_KL ( italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) , italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ ) ) = ⟨ roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - roman_log roman_det ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) - 2 italic_d . (2.20)

Thus, the regularized transport loss can be rewritten

I(XC)+2εKL(N2d(XC),N2d(Σ))=Y+εΣ1,XCHSεlogdet(XC)+εlogdet(Σ)2εd.𝐼subscript𝑋𝐶2𝜀KLsubscript𝑁2𝑑subscript𝑋𝐶subscript𝑁2𝑑Σsubscript𝑌𝜀superscriptΣ1subscript𝑋𝐶HS𝜀subscript𝑋𝐶𝜀Σ2𝜀𝑑I(X_{C})+2\varepsilon\operatorname{KL}(N_{2d}(X_{C}),N_{2d}(\Sigma))=\langle Y% +\varepsilon\Sigma^{-1},X_{C}\rangle_{\rm HS}-\varepsilon\log\det(X_{C})+% \varepsilon\log\det(\Sigma)-2\varepsilon d.italic_I ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) + 2 italic_ε roman_KL ( italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) , italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ ) ) = ⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_log roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) + italic_ε roman_log roman_det ( roman_Σ ) - 2 italic_ε italic_d . (2.21)

Finally, this regularized optimal transport problem reads

WΣε(μ,ν)superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈\displaystyle W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) =minCΠ+(A,B){Y+εΣ1,XCHSεlogdet(XC)}+εlogdet(Σ)2εdindependent ofC,absentsubscript𝐶superscriptΠ𝐴𝐵subscript𝑌𝜀superscriptΣ1subscript𝑋𝐶HS𝜀subscript𝑋𝐶subscript𝜀Σ2𝜀𝑑independent of𝐶\displaystyle=\min_{C\in\Pi^{+}(A,B)}\{\langle Y+\varepsilon\Sigma^{-1},X_{C}% \rangle_{\rm HS}-\varepsilon\log\det(X_{C})\}+\underbrace{\varepsilon\log\det(% \Sigma)-2\varepsilon d}_{\text{independent of}~{}C},= roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_C ∈ roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) end_POSTSUBSCRIPT { ⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_log roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) } + under⏟ start_ARG italic_ε roman_log roman_det ( roman_Σ ) - 2 italic_ε italic_d end_ARG start_POSTSUBSCRIPT independent of italic_C end_POSTSUBSCRIPT ,

as announced. ∎

Remark 2.7 (Equality constraints).

For XS2d+()𝑋superscriptsubscript𝑆2𝑑X\in S_{2d}^{+}(\mathbb{R})italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ), we use the block decomposition

X=(X11X12X12TX22),𝑋matrixsubscript𝑋11subscript𝑋12superscriptsubscript𝑋12𝑇subscript𝑋22X=\begin{pmatrix}X_{11}&X_{12}\\ X_{12}^{T}&X_{22}\end{pmatrix},italic_X = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_X start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL italic_X start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_X start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_X start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) ,

where all blocks have same dimension d×d𝑑𝑑d\times ditalic_d × italic_d. With this notation, we can rewrite the matrix reduction (2.18) of entropic optimal transport (2.1) as the optimization with equality constraint

WΣε(μ,ν)=minXS2d+()Y+εΣ1,XHSεlogdetXsuch thatX11=A,X22=B,W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)=\min_{X\in S_{2d}^{+}(\mathbb{R})}\langle Y+% \varepsilon\Sigma^{-1},X\rangle_{\rm HS}-\varepsilon\log\det X\quad\text{such % that}\quad X_{11}=A,~{}X_{22}=B,italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) end_POSTSUBSCRIPT ⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_log roman_det italic_X such that italic_X start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT = italic_A , italic_X start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT = italic_B , (2.22)

when forgetting about the additive constant εlogdet(Σ)2εd𝜀Σ2𝜀𝑑\varepsilon\log\det(\Sigma)-2\varepsilon ditalic_ε roman_log roman_det ( roman_Σ ) - 2 italic_ε italic_d.

3 Closed form for arbitrary reference Gaussian measures

We may now leverage the matrix reduction of the entropic optimal transport (2.1) in order to deduce its solution.

3.1 Primal problem approach

From Lemma 2.4, the objective function to minimize is

IΣε:Π+(A,B){+}CY+εΣ1,XCHSεlogdet(XC),:superscriptsubscript𝐼Σ𝜀absentsuperscriptΠ𝐴𝐵missing-subexpression𝐶maps-tosubscript𝑌𝜀superscriptΣ1subscript𝑋𝐶HS𝜀subscript𝑋𝐶\begin{array}[]{cccc}I_{\Sigma}^{\varepsilon}:&\Pi^{+}(A,B)&\rightarrow&% \mathbb{R}\cup\{+\infty\}\\ &C&\mapsto&\left\langle Y+\varepsilon\Sigma^{-1},X_{C}\right\rangle_{% \operatorname{HS}}-\varepsilon\log\det(X_{C}),\end{array}start_ARRAY start_ROW start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT : end_CELL start_CELL roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) end_CELL start_CELL → end_CELL start_CELL blackboard_R ∪ { + ∞ } end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL end_CELL start_CELL italic_C end_CELL start_CELL ↦ end_CELL start_CELL ⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_log roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) , end_CELL end_ROW end_ARRAY (3.1)

where ε>0𝜀0\varepsilon>0italic_ε > 0.

Remark 3.1 (Restriction to positive-definite matrices).

For every CΠ+(A,B)𝐶superscriptΠ𝐴𝐵C\in\Pi^{+}(A,B)italic_C ∈ roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) such that XCsubscript𝑋𝐶X_{C}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT is positive-semidefinite but not positive-definite, det(XC)=0subscript𝑋𝐶0\det(X_{C})=0roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) = 0. This implies that the objective function (3.1) takes value ++\infty+ ∞ when computed at such points C𝐶Citalic_C. Taking C=0𝐶0C=0italic_C = 0, as A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B are full rank, we have that X0=diag(A,B)subscript𝑋0diag𝐴𝐵X_{0}=\mathop{\rm diag}\nolimits(A,B)italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT = roman_diag ( italic_A , italic_B ) is positive definite. This observation shows that objective function at X0subscript𝑋0X_{0}italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT is such that IΣε(X0)<+superscriptsubscript𝐼Σ𝜀subscript𝑋0I_{\Sigma}^{\varepsilon}(X_{0})<+\inftyitalic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) < + ∞. Hence, if a minimum of our objective function is reached, it is on the subset of Π+(A,B)superscriptΠ𝐴𝐵\Pi^{+}(A,B)roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) of positive-definite matrices. For this subset we introduce the notation Π++(A,B)superscriptΠabsent𝐴𝐵\Pi^{++}(A,B)roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ). Formally

Π++(A,B):={CMd()|XC:=(ACCTB)>0}.assignsuperscriptΠabsent𝐴𝐵conditional-set𝐶subscript𝑀𝑑assignsubscript𝑋𝐶matrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵0\Pi^{++}(A,B):=\left\{C\in M_{d}(\mathbb{R})~{}|~{}X_{C}:=\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}>0\right\}.roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) := { italic_C ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) | italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT := ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) > 0 } . (3.2)
Lemma 3.1.

The objective function IΣεsuperscriptsubscript𝐼Σ𝜀I_{\Sigma}^{\varepsilon}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT introduced in equation (3.1) is strictly convex on Π++(A,B)superscriptΠabsent𝐴𝐵\Pi^{++}(A,B)roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ).

Proof.

To begin, we point out that the objective function IΣεsuperscriptsubscript𝐼Σ𝜀I_{\Sigma}^{\varepsilon}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT that maps C𝐶Citalic_C to Y+εΣ1,XCHSεlogdet(XC)subscript𝑌𝜀superscriptΣ1subscript𝑋𝐶HS𝜀subscript𝑋𝐶\left\langle Y+\varepsilon\Sigma^{-1},X_{C}\right\rangle_{\operatorname{HS}}-% \varepsilon\log\det(X_{C})⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_log roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) can be written as the composition of two functions. Specifically, IΣε=fsuperscriptsubscript𝐼Σ𝜀𝑓I_{\Sigma}^{\varepsilon}=\ell\circ fitalic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT = roman_ℓ ∘ italic_f, where f𝑓fitalic_f is defined for every CΠ++(A,B)𝐶superscriptΠabsent𝐴𝐵C\in\Pi^{++}(A,B)italic_C ∈ roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) by

f(C):=XC=(ACCTB),assign𝑓𝐶subscript𝑋𝐶matrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵f(C):=X_{C}=\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix},italic_f ( italic_C ) := italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) ,

and for XS2d++()𝑋superscriptsubscript𝑆2𝑑absentX\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ), (X):=Y+εΣ1,XHSεlogdet(X)assign𝑋subscript𝑌𝜀superscriptΣ1𝑋HS𝜀𝑋\ell(X):=\left\langle Y+\varepsilon\Sigma^{-1},X\right\rangle_{\operatorname{% HS}}-\varepsilon\log\det(X)roman_ℓ ( italic_X ) := ⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_log roman_det ( italic_X ). Now, the function logdet\log\detroman_log roman_det is strictly concave on S2d++()superscriptsubscript𝑆2𝑑absentS_{2d}^{++}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) (e.g. [3, p. 42, Cor. 1.4.2]). From this we deduce that \ellroman_ℓ is strictly convex on S2d++()superscriptsubscript𝑆2𝑑absentS_{2d}^{++}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ). Setting t(0,1)𝑡01t\in(0,1)italic_t ∈ ( 0 , 1 ) and C0,C1Π++(A,B)subscript𝐶0subscript𝐶1superscriptΠabsent𝐴𝐵C_{0},C_{1}\in\Pi^{++}(A,B)italic_C start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT , italic_C start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ∈ roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) such that C0C1subscript𝐶0subscript𝐶1C_{0}\neq C_{1}italic_C start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ≠ italic_C start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT, we observe that

f((1t)C0+tC1)𝑓1𝑡subscript𝐶0𝑡subscript𝐶1\displaystyle f((1-t)C_{0}+tC_{1})italic_f ( ( 1 - italic_t ) italic_C start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT + italic_t italic_C start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) =(A(1t)C0+tC1(1t)C0T+tC1TB)absentmatrix𝐴1𝑡subscript𝐶0𝑡subscript𝐶11𝑡superscriptsubscript𝐶0𝑇𝑡superscriptsubscript𝐶1𝑇𝐵\displaystyle=\begin{pmatrix}A&(1-t)C_{0}+tC_{1}\\ (1-t)C_{0}^{T}+tC_{1}^{T}&B\end{pmatrix}= ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL ( 1 - italic_t ) italic_C start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT + italic_t italic_C start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL ( 1 - italic_t ) italic_C start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + italic_t italic_C start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG )
=(1t)(AC0C0TB)+t(AC1C1TB)absent1𝑡matrix𝐴subscript𝐶0superscriptsubscript𝐶0𝑇𝐵𝑡matrix𝐴subscript𝐶1superscriptsubscript𝐶1𝑇𝐵\displaystyle=(1-t)\begin{pmatrix}A&C_{0}\\ C_{0}^{T}&B\end{pmatrix}+t\begin{pmatrix}A&C_{1}\\ C_{1}^{T}&B\end{pmatrix}= ( 1 - italic_t ) ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) + italic_t ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG )
=(1t)f(C0)+tf(C1).absent1𝑡𝑓subscript𝐶0𝑡𝑓subscript𝐶1\displaystyle=(1-t)f(C_{0})+tf(C_{1}).= ( 1 - italic_t ) italic_f ( italic_C start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) + italic_t italic_f ( italic_C start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) .

This last computation enables us to write

IΣε((1t)C0+tC1)superscriptsubscript𝐼Σ𝜀1𝑡subscript𝐶0𝑡subscript𝐶1\displaystyle I_{\Sigma}^{\varepsilon}((1-t)C_{0}+tC_{1})italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( ( 1 - italic_t ) italic_C start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT + italic_t italic_C start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) =f((1t)C0+tC1)absent𝑓1𝑡subscript𝐶0𝑡subscript𝐶1\displaystyle=\ell\circ f((1-t)C_{0}+tC_{1})= roman_ℓ ∘ italic_f ( ( 1 - italic_t ) italic_C start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT + italic_t italic_C start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT )
=((1t)f(C0)+tf(C1))absent1𝑡𝑓subscript𝐶0𝑡𝑓subscript𝐶1\displaystyle=\ell((1-t)f(C_{0})+tf(C_{1}))= roman_ℓ ( ( 1 - italic_t ) italic_f ( italic_C start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) + italic_t italic_f ( italic_C start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) )
<(1t)(f(C0))+t(f(C1))absent1𝑡𝑓subscript𝐶0𝑡𝑓subscript𝐶1\displaystyle<(1-t)\ell(f(C_{0}))+t\ell(f(C_{1}))< ( 1 - italic_t ) roman_ℓ ( italic_f ( italic_C start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ) + italic_t roman_ℓ ( italic_f ( italic_C start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) )
=(1t)IΣε(C0)+tIΣε(C1),absent1𝑡superscriptsubscript𝐼Σ𝜀subscript𝐶0𝑡superscriptsubscript𝐼Σ𝜀subscript𝐶1\displaystyle=(1-t)I_{\Sigma}^{\varepsilon}(C_{0})+tI_{\Sigma}^{\varepsilon}(C% _{1}),= ( 1 - italic_t ) italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_C start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) + italic_t italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_C start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ,

where the inequality comes from the strict convexity of \ellroman_ℓ. This shows the strict convexity of the objective function on Π++(A,B)superscriptΠabsent𝐴𝐵\Pi^{++}(A,B)roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ). ∎

We now study the first variation of objective function (3.1). For this purpose, we introduce the matrix ΓS2d++()Γsuperscriptsubscript𝑆2𝑑absent\Gamma\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})roman_Γ ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) to denote the inverse of the reference covariance matrix ΣΣ\Sigmaroman_Σ. Thus, from now on

Γ:=Σ1,and we use the block formulationΓ=(Γ11Γ12Γ12TΓ22),formulae-sequenceassignΓsuperscriptΣ1and we use the block formulationΓmatrixsubscriptΓ11subscriptΓ12superscriptsubscriptΓ12𝑇subscriptΓ22\Gamma:=\Sigma^{-1},\quad\text{and we use the block formulation}\quad\Gamma=% \begin{pmatrix}\Gamma_{11}&\Gamma_{12}\\ \Gamma_{12}^{T}&\Gamma_{22}\end{pmatrix},roman_Γ := roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , and we use the block formulation roman_Γ = ( start_ARG start_ROW start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) , (3.3)

where the blocks Γ11,Γ12subscriptΓ11subscriptΓ12\Gamma_{11},\Gamma_{12}roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT , roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT and Γ22subscriptΓ22\Gamma_{22}roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT are all d×d𝑑𝑑d\times ditalic_d × italic_d matrices. In what comes next, we will have a particular interest for the off-diagonal block Γ12subscriptΓ12\Gamma_{12}roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT and more precisely for the matrix IdεΓ12subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT. As this matrix will appear often throughout, we will denote it by

Mε:=IdεΓ12.assignsubscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12M_{\varepsilon}:=I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}.italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT := italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT . (3.4)
Remark 3.2.

When the reference measure is the product of the input measures, we have Σ=diag(A,B)Σdiag𝐴𝐵\Sigma=\mathop{\rm diag}\nolimits(A,B)roman_Σ = roman_diag ( italic_A , italic_B ), i.e. Γ12=0subscriptΓ120\Gamma_{12}=0roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT = 0, so that Mεsubscript𝑀𝜀M_{\varepsilon}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT reduces to the identity matrix Idsubscript𝐼𝑑I_{d}italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT.

Proposition 3.1.

The objective function (3.1) is differentiable at every CMd()𝐶subscript𝑀𝑑C\in M_{d}(\mathbb{R})italic_C ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) such that XCsubscript𝑋𝐶X_{C}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT is positive-definite. Furthermore, the gradient at CMd()𝐶subscript𝑀𝑑C\in M_{d}(\mathbb{R})italic_C ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) such that XCsubscript𝑋𝐶X_{C}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT is positive definite is given by the formula

IΣε(C)=2(εA1C(BCTA1C)1Mε),superscriptsubscript𝐼Σ𝜀𝐶2𝜀superscript𝐴1𝐶superscript𝐵superscript𝐶𝑇superscript𝐴1𝐶1subscript𝑀𝜀\nabla I_{\Sigma}^{\varepsilon}(C)=2(\varepsilon A^{-1}C(B-C^{T}A^{-1}C)^{-1}-% M_{\varepsilon}),∇ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_C ) = 2 ( italic_ε italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C ( italic_B - italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) , (3.5)

where Mε=IdεΓ12subscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12M_{\varepsilon}=I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT as per definition (3.4).

Proof.

The objective function IΣεsuperscriptsubscript𝐼Σ𝜀I_{\Sigma}^{\varepsilon}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT is the sum of a linear term denoted by L𝐿Litalic_L and the logdet\log\detroman_log roman_det function. We first compute the gradient of the linear term defined by L(C):=Y+εΣ1,XCassign𝐿𝐶𝑌𝜀superscriptΣ1subscript𝑋𝐶L(C):=\langle Y+\varepsilon\Sigma^{-1},X_{C}\rangleitalic_L ( italic_C ) := ⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ⟩. Set CΠ++(A,B)𝐶superscriptΠabsent𝐴𝐵C\in\Pi^{++}(A,B)italic_C ∈ roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ). For HMd()𝐻subscript𝑀𝑑H\in M_{d}(\mathbb{R})italic_H ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) sufficiently small so that XC+Hsubscript𝑋𝐶𝐻X_{C+H}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C + italic_H end_POSTSUBSCRIPT is positive-definite, and using the notation Mε=IdεΓ12subscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12M_{\varepsilon}=I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT we can write

L(C+H)𝐿𝐶𝐻\displaystyle L(C+H)italic_L ( italic_C + italic_H ) =Y+εΣ1,(AC+HCT+HTB)HSabsentsubscript𝑌𝜀superscriptΣ1matrix𝐴𝐶𝐻superscript𝐶𝑇superscript𝐻𝑇𝐵HS\displaystyle=\left\langle Y+\varepsilon\Sigma^{-1},\begin{pmatrix}A&C+H\\ C^{T}+H^{T}&B\end{pmatrix}\right\rangle_{\operatorname{HS}}= ⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C + italic_H end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + italic_H start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT
=(IdIdIdId)+ε(Γ11Γ12Γ12TΓ22),(ACCTB)+(0HHT0)HSabsentsubscriptmatrixsubscript𝐼𝑑subscript𝐼𝑑subscript𝐼𝑑subscript𝐼𝑑𝜀matrixsubscriptΓ11subscriptΓ12superscriptsubscriptΓ12𝑇subscriptΓ22matrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵matrix0𝐻superscript𝐻𝑇0HS\displaystyle=\left\langle\begin{pmatrix}I_{d}&-I_{d}\\ -I_{d}&I_{d}\end{pmatrix}+\varepsilon\begin{pmatrix}\Gamma_{11}&\Gamma_{12}\\ \Gamma_{12}^{T}&\Gamma_{22}\end{pmatrix},\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}+\begin{pmatrix}0&H\\ H^{T}&0\end{pmatrix}\right\rangle_{\operatorname{HS}}= ⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) + italic_ε ( start_ARG start_ROW start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) , ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) + ( start_ARG start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_H end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_H start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT
=(Id+εΓ11MεMεTId+εΓ22),(ACCTB)+(0HHT0)HSabsentsubscriptmatrixsubscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ11subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ22matrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵matrix0𝐻superscript𝐻𝑇0HS\displaystyle=\left\langle\begin{pmatrix}I_{d}+\varepsilon\Gamma_{11}&-M_{% \varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&I_{d}+\varepsilon\Gamma_{22}\end{pmatrix},\begin{pmatrix}% A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}+\begin{pmatrix}0&H\\ H^{T}&0\end{pmatrix}\right\rangle_{\operatorname{HS}}= ⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) , ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) + ( start_ARG start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_H end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_H start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT
=L(C)2Mε,HHS.absent𝐿𝐶subscript2subscript𝑀𝜀𝐻HS\displaystyle=L(C)-\langle 2M_{\varepsilon},H\rangle_{\operatorname{HS}}.= italic_L ( italic_C ) - ⟨ 2 italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT , italic_H ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT .

From this computation we deduce that the linear part of objective function has gradient L(C)=2Mε𝐿𝐶2subscript𝑀𝜀{\nabla L(C)=-2M_{\varepsilon}}∇ italic_L ( italic_C ) = - 2 italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT. We now compute the gradient of the logdet\log\detroman_log roman_det function at C𝐶Citalic_C.

logdet(XC+H)subscript𝑋𝐶𝐻\displaystyle\log\det(X_{C+H})roman_log roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C + italic_H end_POSTSUBSCRIPT ) =logdet((ACCTB)+(0HHT0))absentmatrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵matrix0𝐻superscript𝐻𝑇0\displaystyle=\log\det\left(\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}+\begin{pmatrix}0&H\\ H^{T}&0\end{pmatrix}\right)= roman_log roman_det ( ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) + ( start_ARG start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_H end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_H start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW end_ARG ) )
=logdet(ACCTB)+(ACCTB)1,(0HHT0)HS+o(H).absentmatrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵subscriptsuperscriptmatrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵1matrix0𝐻superscript𝐻𝑇0HS𝑜𝐻\displaystyle=\log\det\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}+\left\langle\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}^{-1},\begin{pmatrix}0&H\\ H^{T}&0\end{pmatrix}\right\rangle_{\operatorname{HS}}+o(H).= roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) + ⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , ( start_ARG start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_H end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_H start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + italic_o ( italic_H ) .

To derive last equality, we have used that the gradient of the logdet\log\detroman_log roman_det function at a matrix XS2d++()𝑋superscriptsubscript𝑆2𝑑absentX\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) is X1superscript𝑋1X^{-1}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT (see e.g. [7, p. 641]). We now exploit the formula for computing the inverse of a block matrix. For this purpose we introduce the Schur complement defined by S:=BCTA1Cassign𝑆𝐵superscript𝐶𝑇superscript𝐴1𝐶S:=B-C^{T}A^{-1}Citalic_S := italic_B - italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C and write

(ACCTB)1,(0HHT0)HSsubscriptsuperscriptmatrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵1matrix0𝐻superscript𝐻𝑇0HS\displaystyle\left\langle\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}^{-1},\begin{pmatrix}0&H\\ H^{T}&0\end{pmatrix}\right\rangle_{\operatorname{HS}}⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , ( start_ARG start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_H end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_H start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT =(()A1CS1S1CTA1()),(0HHT0)HSabsentsubscriptmatrixsuperscript𝐴1𝐶superscript𝑆1superscript𝑆1superscript𝐶𝑇superscript𝐴1matrix0𝐻superscript𝐻𝑇0HS\displaystyle=\left\langle\begin{pmatrix}(-)&-A^{-1}CS^{-1}\\ -S^{-1}C^{T}A^{-1}&(-)\end{pmatrix},\begin{pmatrix}0&H\\ H^{T}&0\end{pmatrix}\right\rangle_{\operatorname{HS}}= ⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL ( - ) end_CELL start_CELL - italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL ( - ) end_CELL end_ROW end_ARG ) , ( start_ARG start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_H end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_H start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT
=2A1CS1,HHS.absentsubscript2superscript𝐴1𝐶superscript𝑆1𝐻HS\displaystyle=\langle-2A^{-1}CS^{-1},H\rangle_{\operatorname{HS}}.= ⟨ - 2 italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_H ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT .

This last computation shows that logdet(XC)=2A1CS1subscript𝑋𝐶2superscript𝐴1𝐶superscript𝑆1\nabla\log\det(X_{C})=-2A^{-1}CS^{-1}∇ roman_log roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) = - 2 italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT. Note that we did not need to compute the off-diagonal blocks of the matrix XC1superscriptsubscript𝑋𝐶1X_{C}^{-1}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT for the last computation. Collecting the pieces, we deduce that the gradient of our objective function is given by

IΣε(C)=2(εA1C(BCTA1C)1Mε).superscriptsubscript𝐼Σ𝜀𝐶2𝜀superscript𝐴1𝐶superscript𝐵superscript𝐶𝑇superscript𝐴1𝐶1subscript𝑀𝜀\nabla I_{\Sigma}^{\varepsilon}(C)=2(\varepsilon A^{-1}C(B-C^{T}A^{-1}C)^{-1}-% M_{\varepsilon}).∇ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_C ) = 2 ( italic_ε italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C ( italic_B - italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) . (3.6)

We have computed the gradient of the objective function IΣεsuperscriptsubscript𝐼Σ𝜀I_{\Sigma}^{\varepsilon}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT in Proposition 3.1, and now aim to solve the equation IΣε(C)=0superscriptsubscript𝐼Σ𝜀𝐶0\nabla I_{\Sigma}^{\varepsilon}(C)=0∇ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_C ) = 0. To solve this equation, we need the matrix Mε:=IdεΓ12assignsubscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12M_{\varepsilon}:=I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT := italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT to be invertible. In what follows, we discuss sufficient conditions for this matrix Mεsubscript𝑀𝜀M_{\varepsilon}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT to be invertible. For this purpose, we introduce the block decomposition of the reference matrix ΣΣ\Sigmaroman_Σ given by

Σ=(ArefCrefCrefTBref),Σmatrixsubscript𝐴refsubscript𝐶refsuperscriptsubscript𝐶ref𝑇subscript𝐵ref\Sigma=\begin{pmatrix}A_{\operatorname{ref}}&C_{\operatorname{ref}}\\ C_{\operatorname{ref}}^{T}&B_{\operatorname{ref}}\end{pmatrix},roman_Σ = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) , (3.7)

where Aref,Brefsubscript𝐴refsubscript𝐵refA_{\operatorname{ref}},B_{\operatorname{ref}}italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT , italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT and Crefsubscript𝐶refC_{\operatorname{ref}}italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT are squared matrix of dimension d𝑑ditalic_d with Arefsubscript𝐴refA_{\operatorname{ref}}italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT and Brefsubscript𝐵refB_{\operatorname{ref}}italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT positive-definite. A classical result of Baker [2, Thm.1.A] ensures the existence of a matrix Rrefsubscript𝑅refR_{\operatorname{ref}}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT of matrix norm at most 1 such that Cref=Aref1/2RrefBref1/2subscript𝐶refsuperscriptsubscript𝐴ref12subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐵ref12C_{\operatorname{ref}}=A_{\operatorname{ref}}^{1/2}R_{\operatorname{ref}}B_{% \operatorname{ref}}^{1/2}italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT = italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT. This factorization of the reference cross-correlation matrix Crefsubscript𝐶refC_{\operatorname{ref}}italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT enables to factorize the joint covariance matrix ΣΣ\Sigmaroman_Σ as

Σ=(Aref1/200Bref1/2)(IdRrefRrefTId)(Aref1/200Bref1/2).Σmatrixsuperscriptsubscript𝐴ref1200superscriptsubscript𝐵ref12matrixsubscript𝐼𝑑subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝐼𝑑matrixsuperscriptsubscript𝐴ref1200superscriptsubscript𝐵ref12\Sigma=\begin{pmatrix}A_{\operatorname{ref}}^{1/2}&0\\ 0&B_{\operatorname{ref}}^{1/2}\end{pmatrix}\begin{pmatrix}I_{d}&R_{% \operatorname{ref}}\\ R_{\operatorname{ref}}^{T}&I_{d}\end{pmatrix}\begin{pmatrix}A_{\operatorname{% ref}}^{1/2}&0\\ 0&B_{\operatorname{ref}}^{1/2}\end{pmatrix}.roman_Σ = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) . (3.8)
Remark 3.3 (Blocks of ΣΣ\Sigmaroman_Σ and matrix Mεsubscript𝑀𝜀M_{\varepsilon}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT).

In the block representation of ΓΓ\Gammaroman_Γ introduced in equation (3.3), as Mε=IdεΓ12subscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12M_{\varepsilon}=I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT, we will have a particular interest for the off-diagonal block Γ12subscriptΓ12\Gamma_{12}roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT. If ΣΣ\Sigmaroman_Σ has blocks Aref,Brefsubscript𝐴refsubscript𝐵refA_{\operatorname{ref}},B_{\operatorname{ref}}italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT , italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT and Crefsubscript𝐶refC_{\operatorname{ref}}italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT as in equation (3.7), exploiting Lemma A.1 to compute Γ12subscriptΓ12\Gamma_{12}roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT, we have the equality

Mε=Id+εAref1Cref(BrefCrefTAref1Cref)1.subscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptsuperscript𝐴1refsubscript𝐶refsuperscriptsubscript𝐵refsuperscriptsubscript𝐶ref𝑇superscriptsubscript𝐴ref1subscript𝐶ref1M_{\varepsilon}=I_{d}+\varepsilon A^{-1}_{\operatorname{ref}}C_{\operatorname{% ref}}(B_{\operatorname{ref}}-C_{\operatorname{ref}}^{T}A_{\operatorname{ref}}^% {-1}C_{\operatorname{ref}})^{-1}.italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT - italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT . (3.9)
Assumption 3.1 (Invertibility of Mεsubscript𝑀𝜀M_{\varepsilon}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT).

The matrix ΣS2d++()Σsuperscriptsubscript𝑆2𝑑absent\Sigma\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})roman_Σ ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) and the parameter ε>0𝜀0\varepsilon>0italic_ε > 0 are chosen such that the matrix Mεsubscript𝑀𝜀M_{\varepsilon}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT introduced in equation (3.4) is invertible.

We now give a sufficient condition for Assumption 3.1 to hold, i.e. for the matrix Mε=IdεΓ12subscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12M_{\varepsilon}=I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT to be invertible. To state this sufficient condition we follow the notations of equations (3.7) and (3.8). Moreover, we apply the singular value decomposition to Rrefsubscript𝑅refR_{\operatorname{ref}}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT, and the spectral theorem to the blocks Arefsubscript𝐴refA_{\operatorname{ref}}italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT and Brefsubscript𝐵refB_{\operatorname{ref}}italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT. Hence, there exist (σi[r],ei[r],fi[r])1id+×d×dsubscriptsubscript𝜎𝑖delimited-[]𝑟subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑟subscript𝑓𝑖delimited-[]𝑟1𝑖𝑑subscriptsuperscript𝑑superscript𝑑(\sigma_{i}[r],e_{i}[r],f_{i}[r])_{1\leq i\leq d}\subset\mathbb{R}_{+}\times% \mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}( italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] , italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] , italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] ) start_POSTSUBSCRIPT 1 ≤ italic_i ≤ italic_d end_POSTSUBSCRIPT ⊂ blackboard_R start_POSTSUBSCRIPT + end_POSTSUBSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, (λi[a],ei[a])1id+×dsubscriptsubscript𝜆𝑖delimited-[]𝑎subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑎1𝑖𝑑subscriptsuperscript𝑑(\lambda_{i}[a],e_{i}[a])_{1\leq i\leq d}\subset\mathbb{R}_{+}\times\mathbb{R}% ^{d}( italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_a ] , italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_a ] ) start_POSTSUBSCRIPT 1 ≤ italic_i ≤ italic_d end_POSTSUBSCRIPT ⊂ blackboard_R start_POSTSUBSCRIPT + end_POSTSUBSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, and (λi[b],ei[b])1id+×dsubscriptsubscript𝜆𝑖delimited-[]𝑏subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑏1𝑖𝑑subscriptsuperscript𝑑(\lambda_{i}[b],e_{i}[b])_{1\leq i\leq d}\subset\mathbb{R}_{+}\times\mathbb{R}% ^{d}( italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] , italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] ) start_POSTSUBSCRIPT 1 ≤ italic_i ≤ italic_d end_POSTSUBSCRIPT ⊂ blackboard_R start_POSTSUBSCRIPT + end_POSTSUBSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT such that for every xd𝑥superscript𝑑x\in\mathbb{R}^{d}italic_x ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, the equalities

Rrefx=i=1dσi[r]fi[r],xei[r],Arefx=i=1dλi[a]ei[a],xei[a]andBrefx=i=1dλi[b]ei[b],xei[b]formulae-sequencesubscript𝑅ref𝑥superscriptsubscript𝑖1𝑑subscript𝜎𝑖delimited-[]𝑟subscript𝑓𝑖delimited-[]𝑟𝑥subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑟formulae-sequencesubscript𝐴ref𝑥superscriptsubscript𝑖1𝑑subscript𝜆𝑖delimited-[]𝑎subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑎𝑥subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑎andsubscript𝐵ref𝑥superscriptsubscript𝑖1𝑑subscript𝜆𝑖delimited-[]𝑏subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑏𝑥subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑏R_{\operatorname{ref}}x=\sum_{i=1}^{d}\sigma_{i}[r]\langle f_{i}[r],x\rangle e% _{i}[r],\quad A_{\operatorname{ref}}x=\sum_{i=1}^{d}\lambda_{i}[a]\langle e_{i% }[a],x\rangle e_{i}[a]\quad\text{and}\quad B_{\operatorname{ref}}x=\sum_{i=1}^% {d}\lambda_{i}[b]\langle e_{i}[b],x\rangle e_{i}[b]italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_x = ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] ⟨ italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] , italic_x ⟩ italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] , italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_x = ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_a ] ⟨ italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_a ] , italic_x ⟩ italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_a ] and italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_x = ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] ⟨ italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] , italic_x ⟩ italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] (3.10)

hold true. In the previous decompositions, we suppose that the singular values (σi[r])1idsubscriptsubscript𝜎𝑖delimited-[]𝑟1𝑖𝑑(\sigma_{i}[r])_{1\leq i\leq d}( italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] ) start_POSTSUBSCRIPT 1 ≤ italic_i ≤ italic_d end_POSTSUBSCRIPT, as well as the spectral values (λi[a])1idsubscriptsubscript𝜆𝑖delimited-[]𝑎1𝑖𝑑(\lambda_{i}[a])_{1\leq i\leq d}( italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_a ] ) start_POSTSUBSCRIPT 1 ≤ italic_i ≤ italic_d end_POSTSUBSCRIPT and (λi[b])1idsubscriptsubscript𝜆𝑖delimited-[]𝑏1𝑖𝑑(\lambda_{i}[b])_{1\leq i\leq d}( italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] ) start_POSTSUBSCRIPT 1 ≤ italic_i ≤ italic_d end_POSTSUBSCRIPT, are ordered decreasingly. Thus, σ1[r]subscript𝜎1delimited-[]𝑟\sigma_{1}[r]italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] is the largest singular value of Rrefsubscript𝑅refR_{\operatorname{ref}}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT, and λd[a]subscript𝜆𝑑delimited-[]𝑎\lambda_{d}[a]italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT [ italic_a ] and λd[b]subscript𝜆𝑑delimited-[]𝑏\lambda_{d}[b]italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] are the smallest eigenvalues of Arefsubscript𝐴refA_{\operatorname{ref}}italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT and Brefsubscript𝐵refB_{\operatorname{ref}}italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT respectively.

Lemma 3.2.

Set ΣS2d++()Σsuperscriptsubscript𝑆2𝑑absent\Sigma\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})roman_Σ ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) and ε>0𝜀0\varepsilon>0italic_ε > 0 and let Arefsubscript𝐴refA_{\operatorname{ref}}italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT, Brefsubscript𝐵refB_{\operatorname{ref}}italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT and Rrefsubscript𝑅refR_{\operatorname{ref}}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT be the same blocks as in factorization (3.8) of ΣΣ\Sigmaroman_Σ. Denote by σ1[r]subscript𝜎1delimited-[]𝑟\sigma_{1}[r]italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] the largest singular value of Rrefsubscript𝑅refR_{\operatorname{ref}}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT, and by λd[a]subscript𝜆𝑑delimited-[]𝑎\lambda_{d}[a]italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT [ italic_a ] and λd[b]subscript𝜆𝑑delimited-[]𝑏\lambda_{d}[b]italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] the smallest eigenvalues of Arefsubscript𝐴refA_{\operatorname{ref}}italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT and Brefsubscript𝐵refB_{\operatorname{ref}}italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT. If the inequality

ε(i=1dσi[r]1σi[r]2)<λd[a]λd[b]𝜀superscriptsubscript𝑖1𝑑subscript𝜎𝑖delimited-[]𝑟1subscript𝜎𝑖superscriptdelimited-[]𝑟2subscript𝜆𝑑delimited-[]𝑎subscript𝜆𝑑delimited-[]𝑏\varepsilon\left(\sum_{i=1}^{d}\frac{\sigma_{i}[r]}{1-\sigma_{i}[r]^{2}}\right% )<\sqrt{\lambda_{d}[a]\lambda_{d}[b]}italic_ε ( ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] end_ARG start_ARG 1 - italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) < square-root start_ARG italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT [ italic_a ] italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] end_ARG (3.11)

holds true, then the matrix Mε=IdεΓ12subscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12M_{\varepsilon}=I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT is invertible.

Proof.

We will show that εΓ12𝜀subscriptΓ12\varepsilon\Gamma_{12}italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT has matrix norm less than one. From Remark 3.3, we can express Γ12subscriptΓ12\Gamma_{12}roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT as

Γ12=Aref1Cref(BrefCrefTAref1Cref)1subscriptΓ12subscriptsuperscript𝐴1refsubscript𝐶refsuperscriptsubscript𝐵refsuperscriptsubscript𝐶ref𝑇superscriptsubscript𝐴ref1subscript𝐶ref1\Gamma_{12}=-A^{-1}_{\operatorname{ref}}C_{\operatorname{ref}}(B_{% \operatorname{ref}}-C_{\operatorname{ref}}^{T}A_{\operatorname{ref}}^{-1}C_{% \operatorname{ref}})^{-1}roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT = - italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT - italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT

Let us introduce Rrefsubscript𝑅refR_{\operatorname{ref}}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT the correlation matrix such that Cref=Aref1/2RrefBref1/2subscript𝐶refsuperscriptsubscript𝐴ref12subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐵ref12C_{\operatorname{ref}}=A_{\operatorname{ref}}^{1/2}R_{\operatorname{ref}}B_{% \operatorname{ref}}^{1/2}italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT = italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT. From this expression of the reference covariance matrix, we derive the equalities

εΓ12𝜀subscriptΓ12\displaystyle-\varepsilon\Gamma_{12}- italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT =Id+εAref1/2RrefBref1/2(BrefBref1/2RrefTRrefBref1/2)1absentsubscript𝐼𝑑𝜀superscriptsubscript𝐴ref12subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐵ref12superscriptsubscript𝐵refsuperscriptsubscript𝐵ref12superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐵ref121\displaystyle=I_{d}+\varepsilon A_{\operatorname{ref}}^{-1/2}R_{\operatorname{% ref}}B_{\operatorname{ref}}^{1/2}(B_{\operatorname{ref}}-B_{\operatorname{ref}% }^{1/2}R_{\operatorname{ref}}^{T}R_{\operatorname{ref}}B_{\operatorname{ref}}^% {1/2})^{-1}= italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT - italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT
=Id+εAref1/2Rref(IdRrefTRref)1Bref1/2.absentsubscript𝐼𝑑𝜀superscriptsubscript𝐴ref12subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1superscriptsubscript𝐵ref12\displaystyle=I_{d}+\varepsilon A_{\operatorname{ref}}^{-1/2}R_{\operatorname{% ref}}(I_{d}-R_{\operatorname{ref}}^{T}R_{\operatorname{ref}})^{-1}B_{% \operatorname{ref}}^{-1/2}.= italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

Applying the singular value decomposition to Rrefsubscript𝑅refR_{\operatorname{ref}}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT, and following the same notations than in equation (3.10), we have for every xd𝑥superscript𝑑x\in\mathbb{R}^{d}italic_x ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT that

Rrefx=i=1dσi[r]fi[r],xei[r].subscript𝑅ref𝑥superscriptsubscript𝑖1𝑑subscript𝜎𝑖delimited-[]𝑟subscript𝑓𝑖delimited-[]𝑟𝑥subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑟R_{\operatorname{ref}}x=\sum_{i=1}^{d}\sigma_{i}[r]\langle f_{i}[r],x\rangle e% _{i}[r].italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_x = ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] ⟨ italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] , italic_x ⟩ italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] . (3.12)

As Rrefsubscript𝑅refR_{\operatorname{ref}}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT has matrix norm less than one, every singular value σi[r]subscript𝜎𝑖delimited-[]𝑟\sigma_{i}[r]italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] is smaller than one. The singular value decomposition of Rrefsubscript𝑅refR_{\operatorname{ref}}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT implies the following spectral decomposition for IdRrefTRrefsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅refI_{d}-R_{\operatorname{ref}}^{T}R_{\operatorname{ref}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT: for every xd𝑥superscript𝑑x\in\mathbb{R}^{d}italic_x ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT

(IdRrefTRref)x=i=1d(1σi2[r])fi[r],xfi[r].subscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref𝑥superscriptsubscript𝑖1𝑑1superscriptsubscript𝜎𝑖2delimited-[]𝑟subscript𝑓𝑖delimited-[]𝑟𝑥subscript𝑓𝑖delimited-[]𝑟(I_{d}-R_{\operatorname{ref}}^{T}R_{\operatorname{ref}})x=\sum_{i=1}^{d}(1-% \sigma_{i}^{2}[r])\langle f_{i}[r],x\rangle f_{i}[r].( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) italic_x = ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ italic_r ] ) ⟨ italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] , italic_x ⟩ italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] . (3.13)

The singular values σi[r]subscript𝜎𝑖delimited-[]𝑟\sigma_{i}[r]italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] being smaller than one, we deduce that IdRrefTRrefsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅refI_{d}-R_{\operatorname{ref}}^{T}R_{\operatorname{ref}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT is invertible and that its inverse has the explicit expression

(IdRrefTRref)1=i=1d11σi2[r]fi[r]fi[r]T.superscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1superscriptsubscript𝑖1𝑑11superscriptsubscript𝜎𝑖2delimited-[]𝑟subscript𝑓𝑖delimited-[]𝑟subscript𝑓𝑖superscriptdelimited-[]𝑟𝑇(I_{d}-R_{\operatorname{ref}}^{T}R_{\operatorname{ref}})^{-1}=\sum_{i=1}^{d}% \frac{1}{1-\sigma_{i}^{2}[r]}f_{i}[r]f_{i}[r]^{T}.( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 1 - italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ italic_r ] end_ARG italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT . (3.14)

Gathering the pieces, we have showed that the matrix Rref(IdRrefTRref)1subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1R_{\operatorname{ref}}(I_{d}-R_{\operatorname{ref}}^{T}R_{\operatorname{ref}})% ^{-1}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT can be decomposed such that for every xd𝑥superscript𝑑x\in\mathbb{R}^{d}italic_x ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT

Rref(IdRrefTRref)1x=i=1dσi[r]1σi2[r]fi[r],xei[r].subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1𝑥superscriptsubscript𝑖1𝑑subscript𝜎𝑖delimited-[]𝑟1superscriptsubscript𝜎𝑖2delimited-[]𝑟subscript𝑓𝑖delimited-[]𝑟𝑥subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑟R_{\operatorname{ref}}(I_{d}-R_{\operatorname{ref}}^{T}R_{\operatorname{ref}})% ^{-1}x=\sum_{i=1}^{d}\frac{\sigma_{i}[r]}{1-\sigma_{i}^{2}[r]}\langle f_{i}[r]% ,x\rangle e_{i}[r].italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_x = ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] end_ARG start_ARG 1 - italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ italic_r ] end_ARG ⟨ italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] , italic_x ⟩ italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] . (3.15)

Combining the previous computations, we can derive an explicit expression for the matrix εΓ12𝜀subscriptΓ12-\varepsilon\Gamma_{12}- italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT. Indeed, for every xd𝑥superscript𝑑x\in\mathbb{R}^{d}italic_x ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT we have that

εΓ12x=εi=1dσi[r]1σi2[r]fi[r],Bref1/2xAref1/2ei[r].𝜀subscriptΓ12𝑥𝜀superscriptsubscript𝑖1𝑑subscript𝜎𝑖delimited-[]𝑟1superscriptsubscript𝜎𝑖2delimited-[]𝑟subscript𝑓𝑖delimited-[]𝑟superscriptsubscript𝐵ref12𝑥superscriptsubscript𝐴ref12subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑟-\varepsilon\Gamma_{12}x=\varepsilon\sum_{i=1}^{d}\frac{\sigma_{i}[r]}{1-% \sigma_{i}^{2}[r]}\langle f_{i}[r],B_{\operatorname{ref}}^{-1/2}x\rangle A_{% \operatorname{ref}}^{-1/2}e_{i}[r].- italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT italic_x = italic_ε ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] end_ARG start_ARG 1 - italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ italic_r ] end_ARG ⟨ italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] , italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_x ⟩ italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] .

Now set ej[b]subscript𝑒𝑗delimited-[]𝑏e_{j}[b]italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] an arbitrary eigenvector of Brefsubscript𝐵refB_{\operatorname{ref}}italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT, which is also an eigenvector of Bref1/2superscriptsubscript𝐵ref12B_{\operatorname{ref}}^{-1/2}italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT. From our previous expression of εΓ12𝜀subscriptΓ12-\varepsilon\Gamma_{12}- italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT, we deduce that

εΓ12ej[b]=ελj[b]1/2i=1dσi[r]1σi2[r]fi[r],ej[b]Aref1/2ei[r].𝜀subscriptΓ12subscript𝑒𝑗delimited-[]𝑏𝜀subscript𝜆𝑗superscriptdelimited-[]𝑏12superscriptsubscript𝑖1𝑑subscript𝜎𝑖delimited-[]𝑟1superscriptsubscript𝜎𝑖2delimited-[]𝑟subscript𝑓𝑖delimited-[]𝑟subscript𝑒𝑗delimited-[]𝑏superscriptsubscript𝐴ref12subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑟-\varepsilon\Gamma_{12}e_{j}[b]=\varepsilon\lambda_{j}[b]^{-1/2}\sum_{i=1}^{d}% \frac{\sigma_{i}[r]}{1-\sigma_{i}^{2}[r]}\langle f_{i}[r],e_{j}[b]\rangle A_{% \operatorname{ref}}^{-1/2}e_{i}[r].- italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] = italic_ε italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] end_ARG start_ARG 1 - italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ italic_r ] end_ARG ⟨ italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] , italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] ⟩ italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] . (3.16)

In the previous equation, all the vectors fi[r]subscript𝑓𝑖delimited-[]𝑟f_{i}[r]italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ], ei[r]subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑟e_{i}[r]italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] or ei[b]subscript𝑒𝑖delimited-[]𝑏e_{i}[b]italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] have unit norm. From this observation and Cauchy-Schwarz inequality we derive

εΓ12ej[b]norm𝜀subscriptΓ12subscript𝑒𝑗delimited-[]𝑏\displaystyle\|\varepsilon\Gamma_{12}e_{j}[b]\|∥ italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] ∥ ελj[b]1/2Aref1/2opi=1dσi[r]1σi2[r]absent𝜀subscript𝜆𝑗superscriptdelimited-[]𝑏12subscriptnormsuperscriptsubscript𝐴ref12opsuperscriptsubscript𝑖1𝑑subscript𝜎𝑖delimited-[]𝑟1superscriptsubscript𝜎𝑖2delimited-[]𝑟\displaystyle\leq\varepsilon\lambda_{j}[b]^{-1/2}\|A_{\operatorname{ref}}^{-1/% 2}\|_{\operatorname{op}}\sum_{i=1}^{d}\frac{\sigma_{i}[r]}{1-\sigma_{i}^{2}[r]}≤ italic_ε italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT roman_op end_POSTSUBSCRIPT ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] end_ARG start_ARG 1 - italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ italic_r ] end_ARG
ελd[b]1/2λd[a]1/2i=1dσi[r]1σi2[r].absent𝜀subscript𝜆𝑑superscriptdelimited-[]𝑏12subscript𝜆𝑑superscriptdelimited-[]𝑎12superscriptsubscript𝑖1𝑑subscript𝜎𝑖delimited-[]𝑟1superscriptsubscript𝜎𝑖2delimited-[]𝑟\displaystyle\leq\varepsilon\lambda_{d}[b]^{-1/2}\lambda_{d}[a]^{-1/2}\sum_{i=% 1}^{d}\frac{\sigma_{i}[r]}{1-\sigma_{i}^{2}[r]}.≤ italic_ε italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT [ italic_a ] start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT [ italic_r ] end_ARG start_ARG 1 - italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ italic_r ] end_ARG .

Hence, if inequality (3.11) holds true, which means that Assumption 3.1 is satisfied, for every eigenvector ej[b]subscript𝑒𝑗delimited-[]𝑏e_{j}[b]italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] of Brefsubscript𝐵refB_{\operatorname{ref}}italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT we have that

εΓ12ej[b]<1.norm𝜀subscriptΓ12subscript𝑒𝑗delimited-[]𝑏1\|\varepsilon\Gamma_{12}e_{j}[b]\|<1.∥ italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] ∥ < 1 .

As (ej[b])1jdsubscriptsubscript𝑒𝑗delimited-[]𝑏1𝑗𝑑(e_{j}[b])_{1\leq j\leq d}( italic_e start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT [ italic_b ] ) start_POSTSUBSCRIPT 1 ≤ italic_j ≤ italic_d end_POSTSUBSCRIPT is an orthonormal basis of dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, we deduce that εΓ12𝜀subscriptΓ12\varepsilon\Gamma_{12}italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT has matrix norm less than one. Which implies that IdεΓ12subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT is invertible. ∎

We now give our main result: the explicit solution to the entropic Gaussian optimal transport problem when the reference coupling is a Gaussian measure on the product space d×dsuperscript𝑑superscript𝑑\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT.

Theorem 3.1.

Let μ=Nd(A)𝜇subscript𝑁𝑑𝐴\mu=N_{d}(A)italic_μ = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_A ) and ν=Nd(B)𝜈subscript𝑁𝑑𝐵\nu=N_{d}(B)italic_ν = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B ) two centered Gaussian measures with non-singular covariance matrices A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B. Assume that the reference measure is the Gaussian measure N2d(Σ)subscript𝑁2𝑑ΣN_{2d}(\Sigma)italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ ) on 2dsuperscript2𝑑\mathbb{R}^{2d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, where ΣΣ\Sigmaroman_Σ is a full rank covariance matrix having inverse Γ:=Σ1S2d++()assignΓsuperscriptΣ1superscriptsubscript𝑆2𝑑absent\Gamma:=\Sigma^{-1}\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})roman_Γ := roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ). Then, for all ε>0𝜀0\varepsilon>0italic_ε > 0 sufficiently small (so that Assumption (3.1) holds), the regularized optimal transport problem (2.1) has a unique solution given by the Gaussian measure

πε:=N2d(ACεCεTB),assignsuperscriptsubscript𝜋𝜀subscript𝑁2𝑑matrix𝐴subscript𝐶𝜀superscriptsubscript𝐶𝜀𝑇𝐵\pi_{\varepsilon}^{\star}:=N_{2d}\begin{pmatrix}A&C_{\varepsilon}\\ C_{\varepsilon}^{T}&B\end{pmatrix},italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT := italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) , (3.17)

where the cross-covariance matrix Cεsubscript𝐶𝜀C_{\varepsilon}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT is given by the formula

Cε=[(AMεBMεT+ε24Id)1/2ε2Id](MεT)1,subscript𝐶𝜀delimited-[]superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1C_{\varepsilon}=\left[\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{% \varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right](M_{% \varepsilon}^{T})^{-1},italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = [ ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , (3.18)

with Mε=IdεΓ12subscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12M_{\varepsilon}=I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT defined in equation (3.4).

Remark 3.4.

As the matrix AMεBMεT𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT is not necessarily symmetric, the matrix (AMεBMεT+ε2/4Id)1/2superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\varepsilon^{2}/4I_{d})^{1/2}( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 4 italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT is defined by the formula

(AMεBMεT+ε24Id)1/2:=A1/2(A1/2MεBMεTA1/2+ε24Id)1/2A1/2.assignsuperscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12superscript𝐴12superscriptsuperscript𝐴12subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12superscript𝐴12\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}% \right)^{1/2}:=A^{1/2}\left(A^{1/2}M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}A^{1/2}+% \frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}A^{-1/2}.( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT := italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT . (3.19)

Note that it matches the square root matrix of AB𝐴𝐵ABitalic_A italic_B introduced for the case ε=0𝜀0\varepsilon=0italic_ε = 0 in equation (2.10).

Before proving Theorem 3.1, we derive as a corollary the value of the entropic optimal transport cost WΣε(μ,ν)superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ).

Corollary 3.1.

If μ=Nd(A)𝜇subscript𝑁𝑑𝐴\mu=N_{d}(A)italic_μ = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_A ) and ν=Nd(B)𝜈subscript𝑁𝑑𝐵\nu=N_{d}(B)italic_ν = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B ) are two centered Gaussian measures with non singular covariance matrices, the entropic optimal transport cost has the closed form expression

WΣε(μ,ν)superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈\displaystyle W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) =tr(A)+tr(B)2tr((AMεBMεT+ε24Id)1/2)+εlogdet((AMεBMεT+ε24Id)1/2+ε2Id)absenttr𝐴tr𝐵2trsuperscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑\displaystyle=\operatorname{tr}(A)+\operatorname{tr}(B)-2\operatorname{tr}% \left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d% }\right)^{1/2}\right)+\varepsilon\log\det\left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{% \varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}+\frac{\varepsilon% }{2}I_{d}\right)= roman_tr ( italic_A ) + roman_tr ( italic_B ) - 2 roman_tr ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) + italic_ε roman_log roman_det ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT )
+εtr(Γ11A)+εtr(Γ22B)εlogdet(AB)εdεdlog(ε)εlogdet(Σ1).𝜀trsubscriptΓ11𝐴𝜀trsubscriptΓ22𝐵𝜀𝐴𝐵𝜀𝑑𝜀𝑑𝜀𝜀superscriptΣ1\displaystyle+\varepsilon\operatorname{tr}(\Gamma_{11}A)+\varepsilon% \operatorname{tr}(\Gamma_{22}B)-\varepsilon\log\det(AB)-\varepsilon d-% \varepsilon d\log(\varepsilon)-\varepsilon\log\det(\Sigma^{-1}).+ italic_ε roman_tr ( roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT italic_A ) + italic_ε roman_tr ( roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT italic_B ) - italic_ε roman_log roman_det ( italic_A italic_B ) - italic_ε italic_d - italic_ε italic_d roman_log ( italic_ε ) - italic_ε roman_log roman_det ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) . (3.20)

In last equation, the matrix Mεsubscript𝑀𝜀M_{\varepsilon}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT is defined by

Mε:=IdεΓ12=Id+εAref1Cref(BrefCrefTAref1Cref)1.assignsubscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12subscript𝐼𝑑𝜀subscriptsuperscript𝐴1refsubscript𝐶refsuperscriptsubscript𝐵refsuperscriptsubscript𝐶ref𝑇superscriptsubscript𝐴ref1subscript𝐶ref1M_{\varepsilon}:=I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}=I_{d}+\varepsilon A^{-1}_{% \operatorname{ref}}C_{\operatorname{ref}}(B_{\operatorname{ref}}-C_{% \operatorname{ref}}^{T}A_{\operatorname{ref}}^{-1}C_{\operatorname{ref}})^{-1}.italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT := italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT - italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT .
Remark 3.5 (Product measure as reference).

In classic entropic optimal transport, the reference measure is μνtensor-product𝜇𝜈\mu\otimes\nuitalic_μ ⊗ italic_ν, which has covariance diag(A,B)diag𝐴𝐵\mathop{\rm diag}\nolimits(A,B)roman_diag ( italic_A , italic_B ). In this case, we recover the solution to classic entropic optimal transport between Gaussian measures. Indeed, when Γ12=0subscriptΓ120\Gamma_{12}=0roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT = 0 the cross-covariance Cεsubscript𝐶𝜀C_{\varepsilon}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT defined in Theorem 3.1 and solution of the entropic problem is

Cε=[(AB+ε24Id)1/2ε2Id].subscript𝐶𝜀delimited-[]superscript𝐴𝐵superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑C_{\varepsilon}=\left[\left(AB+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}-% \frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right].italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = [ ( italic_A italic_B + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] . (3.21)

And as the reference matrix is diag(A,B)diag𝐴𝐵\mathop{\rm diag}\nolimits(A,B)roman_diag ( italic_A , italic_B ), it follows that Γ11=A1subscriptΓ11superscript𝐴1\Gamma_{11}=A^{-1}roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT and Γ22=B1subscriptΓ22superscript𝐵1\Gamma_{22}=B^{-1}roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT = italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT. In such a case, the entropic optimal transport cost given in Corollary 3.1 reads

Wε(μ,ν)superscriptsubscript𝑊tensor-product𝜀𝜇𝜈\displaystyle W_{\otimes}^{\varepsilon}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT ⊗ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) =tr(A)+tr(B)2tr((AB+ε24Id)1/2)+εlogdet((AB+ε24Id)1/2+ε2Id)absenttr𝐴tr𝐵2trsuperscript𝐴𝐵superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀superscript𝐴𝐵superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑\displaystyle=\operatorname{tr}(A)+\operatorname{tr}(B)-2\operatorname{tr}% \left(\left(AB+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right)+\varepsilon% \log\det\left(\left(AB+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}+\frac{% \varepsilon}{2}I_{d}\right)= roman_tr ( italic_A ) + roman_tr ( italic_B ) - 2 roman_tr ( ( italic_A italic_B + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) + italic_ε roman_log roman_det ( ( italic_A italic_B + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT )
+εd(1log(ε)).𝜀𝑑1𝜀\displaystyle+\varepsilon d(1-\log(\varepsilon)).+ italic_ε italic_d ( 1 - roman_log ( italic_ε ) ) . (3.22)

Thus, we recover the results established in [15] and in [18].

We now prove Theorem 3.1.

Proof.

We aim to solve the gradient equation IΣε(C)=0superscriptsubscript𝐼Σ𝜀𝐶0\nabla I_{\Sigma}^{\varepsilon}(C)=0∇ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_C ) = 0, where the gradient of the objective function is computed in Proposition 3.1. This equation is equivalent to

εA1CS1Mε=0𝜀superscript𝐴1𝐶superscript𝑆1subscript𝑀𝜀0\displaystyle\varepsilon A^{-1}CS^{-1}-M_{\varepsilon}=0\quaditalic_ε italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = 0 εA1CS1=Mεabsent𝜀superscript𝐴1𝐶superscript𝑆1subscript𝑀𝜀\displaystyle\Leftrightarrow\varepsilon A^{-1}CS^{-1}=M_{\varepsilon}⇔ italic_ε italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT
εC=AMεSabsent𝜀𝐶𝐴subscript𝑀𝜀𝑆\displaystyle\Leftrightarrow\varepsilon C=AM_{\varepsilon}S⇔ italic_ε italic_C = italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_S
εC=AMε(BCTA1C)absent𝜀𝐶𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscript𝐶𝑇superscript𝐴1𝐶\displaystyle\Leftrightarrow\varepsilon C=AM_{\varepsilon}(B-C^{T}A^{-1}C)⇔ italic_ε italic_C = italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B - italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C )
AMεCTA1C+εCAMεB=0absent𝐴subscript𝑀𝜀superscript𝐶𝑇superscript𝐴1𝐶𝜀𝐶𝐴subscript𝑀𝜀𝐵0\displaystyle\Leftrightarrow AM_{\varepsilon}C^{T}A^{-1}C+\varepsilon C-AM_{% \varepsilon}B=0⇔ italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C + italic_ε italic_C - italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B = 0
MεCT(A1CMεT)+εA1CMεTMεBMεT=0absentsubscript𝑀𝜀superscript𝐶𝑇superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝜀superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0\displaystyle\Leftrightarrow M_{\varepsilon}C^{T}(A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T})+% \varepsilon A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T}-M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}=0⇔ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) + italic_ε italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0
(A1CMεT)TA(A1CMε)+εA1CMεTMεBMεT=0.absentsuperscriptsuperscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝑇𝐴superscript𝐴1𝐶subscript𝑀𝜀𝜀superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0\displaystyle\Leftrightarrow(A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T})^{T}A(A^{-1}CM_{% \varepsilon})+\varepsilon A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T}-M_{\varepsilon}BM_{% \varepsilon}^{T}=0.⇔ ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) + italic_ε italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0 .

Introducing the notation Z=A1CMεT𝑍superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇Z=A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T}italic_Z = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT, we can rewrite the last matrix equation

ZTAZ+εZMεBMεT=0.superscript𝑍𝑇𝐴𝑍𝜀𝑍subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0Z^{T}AZ+\varepsilon Z-M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}=0.italic_Z start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A italic_Z + italic_ε italic_Z - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0 . (3.23)

Taking the transpose of this new equation, and exploiting that A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B are symmetric matrices, we derive

ZTAZ+εZTMεBMεT=0.superscript𝑍𝑇𝐴𝑍𝜀superscript𝑍𝑇subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0Z^{T}AZ+\varepsilon Z^{T}-M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}=0.italic_Z start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A italic_Z + italic_ε italic_Z start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0 . (3.24)

Combining these last two equations implies that Z=ZT𝑍superscript𝑍𝑇Z=Z^{T}italic_Z = italic_Z start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT. As Z=A1CMεT𝑍superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇Z=A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T}italic_Z = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT, a matrix C𝐶Citalic_C solution of the equation IΣε(C)=0superscriptsubscript𝐼Σ𝜀𝐶0\nabla I_{\Sigma}^{\varepsilon}(C)=0∇ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_C ) = 0 is such that MεCTA1=A1CMεTsubscript𝑀𝜀superscript𝐶𝑇superscript𝐴1superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇M_{\varepsilon}C^{T}A^{-1}=A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT. Using this relation, we can rewrite the equation IΣε(C)=0superscriptsubscript𝐼Σ𝜀𝐶0\nabla I_{\Sigma}^{\varepsilon}(C)=0∇ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_C ) = 0 as

MεCT(A1CMεT)+εA1CMεTMεBMεT=0subscript𝑀𝜀superscript𝐶𝑇superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝜀superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0\displaystyle M_{\varepsilon}C^{T}(A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T})+\varepsilon A^{% -1}CM_{\varepsilon}^{T}-M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}=0italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) + italic_ε italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0 (MεCTA1)CMεT+εA1CMεTMεBMεT=0absentsubscript𝑀𝜀superscript𝐶𝑇superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝜀superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0\displaystyle\Leftrightarrow(M_{\varepsilon}C^{T}A^{-1})CM_{\varepsilon}^{T}+% \varepsilon A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T}-M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}=0⇔ ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + italic_ε italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0
A1CMεTCMεT+εA1CMεTMεBMεT=0absentsuperscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝜀superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0\displaystyle\Leftrightarrow A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T}CM_{\varepsilon}^{T}+% \varepsilon A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T}-M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}=0⇔ italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + italic_ε italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0
CMεTCMεT+εCMεTAMεBMεT=0.absent𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝜀𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0\displaystyle\Leftrightarrow CM_{\varepsilon}^{T}CM_{\varepsilon}^{T}+% \varepsilon CM_{\varepsilon}^{T}-AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}=0.⇔ italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + italic_ε italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT - italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0 .

After introducing the matrix W=CMεT𝑊𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇W=CM_{\varepsilon}^{T}italic_W = italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT, we reach the equation

W2+εWAMεBMεT=0.superscript𝑊2𝜀𝑊𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0W^{2}+\varepsilon W-AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}=0.italic_W start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_ε italic_W - italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0 . (3.25)

A similar matrix equation was studied in [15, Prop. 3]. We adapt their analysis to solve (3.25). First, we rewrite CMεT=A(A1CMεT)𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐴superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇CM_{\varepsilon}^{T}=A(A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T})italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = italic_A ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ). We have noticed that if C𝐶Citalic_C is solution of the equation Iε(C)=0superscript𝐼𝜀𝐶0\nabla I^{\varepsilon}(C)=0∇ italic_I start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_C ) = 0, then A1CMεTsuperscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T}italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT is symmetric. Exploiting this observation, we rewrite CMεT𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇CM_{\varepsilon}^{T}italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT as

CMεT𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇\displaystyle CM_{\varepsilon}^{T}italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT =A(A1CMεT)absent𝐴superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇\displaystyle=A(A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T})= italic_A ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT )
=A1/2(A1/2(A1CMεT)A1/2)A1/2.absentsuperscript𝐴12superscript𝐴12superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12superscript𝐴12\displaystyle=A^{1/2}(A^{1/2}(A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T})A^{1/2})A^{-1/2}.= italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

As A1/2(A1CMεT)A1/2superscript𝐴12superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12A^{1/2}(A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T})A^{1/2}italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT is symmetric, there exists U𝑈Uitalic_U orthogonal and D𝐷Ditalic_D diagonal such that

A1/2(A1CMεT)A1/2=UTDU.superscript𝐴12superscript𝐴1𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12superscript𝑈𝑇𝐷𝑈A^{1/2}(A^{-1}CM_{\varepsilon}^{T})A^{1/2}=U^{T}DU.italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_U start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_D italic_U .

Introducing the change of basis matrix P=UA1/2𝑃𝑈superscript𝐴12P=UA^{-1/2}italic_P = italic_U italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT we can finally write

CMεT=P1DP.𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝑃1𝐷𝑃CM_{\varepsilon}^{T}=P^{-1}DP.italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = italic_P start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_D italic_P .

Plugging this expression in equation (3.25), and introducing R𝑅Ritalic_R the matrix corresponding to AMεBMεT𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT after change of bases with the matrix P𝑃Pitalic_P, yields

P1D2P+εP1DPP1RP=0.superscript𝑃1superscript𝐷2𝑃𝜀superscript𝑃1𝐷𝑃superscript𝑃1𝑅𝑃0P^{-1}D^{2}P+\varepsilon P^{-1}DP-P^{-1}RP=0.italic_P start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_D start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_P + italic_ε italic_P start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_D italic_P - italic_P start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R italic_P = 0 . (3.26)

This last equation implies that the matrix AMεBMεT𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT is diagonal in the same basis as CMε𝐶subscript𝑀𝜀CM_{\varepsilon}italic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT. Denoting by risubscript𝑟𝑖r_{i}italic_r start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT the diagonal coefficients of the matrix R𝑅Ritalic_R, solving last matrix equation boils down to solving the d𝑑ditalic_d quadractic real equations

δi2+εδiri=0,superscriptsubscript𝛿𝑖2𝜀subscript𝛿𝑖subscript𝑟𝑖0\delta_{i}^{2}+\varepsilon\delta_{i}-r_{i}=0,italic_δ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_ε italic_δ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT - italic_r start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT = 0 , (3.27)

with respect to δisubscript𝛿𝑖\delta_{i}italic_δ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT. This equation has two solutions

δi=ε2ε24+riandδi+=ε2+ε24+ri.formulae-sequencesuperscriptsubscript𝛿𝑖𝜀2superscript𝜀24subscript𝑟𝑖andsuperscriptsubscript𝛿𝑖𝜀2superscript𝜀24subscript𝑟𝑖\delta_{i}^{-}=-\frac{\varepsilon}{2}-\sqrt{\frac{\varepsilon^{2}}{4}+r_{i}}% \quad\text{and}\quad\delta_{i}^{+}=-\frac{\varepsilon}{2}+\sqrt{\frac{% \varepsilon^{2}}{4}+r_{i}}.italic_δ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - end_POSTSUPERSCRIPT = - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG - square-root start_ARG divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG + italic_r start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_ARG and italic_δ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT = - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG + square-root start_ARG divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG + italic_r start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_ARG .

Now, recall that the δisubscript𝛿𝑖\delta_{i}italic_δ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT are the coefficients of the diagonal matrix Dεsubscript𝐷𝜀D_{\varepsilon}italic_D start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT related to C𝐶Citalic_C through the equation CMεT=P1DεP𝐶superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝑃1subscript𝐷𝜀𝑃CM_{\varepsilon}^{T}=P^{-1}D_{\varepsilon}Pitalic_C italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = italic_P start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_D start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_P, and that XC=(ACCTB)subscript𝑋𝐶matrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵X_{C}=\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) is a covariance matrix. The condition of XCsubscript𝑋𝐶X_{C}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT being positive-definite implies that the coefficients of Dεsubscript𝐷𝜀D_{\varepsilon}italic_D start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT are δi+=ri+ε24ε2superscriptsubscript𝛿𝑖subscript𝑟𝑖superscript𝜀24𝜀2\delta_{i}^{+}=\sqrt{r_{i}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}}-\frac{\varepsilon}{2}italic_δ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT = square-root start_ARG italic_r start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG end_ARG - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG. Finally, exploiting the relation Cε:=P1DεP(MεT)1:=A1/2UTDεUA1/2(MεT)1assignsubscript𝐶𝜀superscript𝑃1subscript𝐷𝜀𝑃superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1assignsuperscript𝐴12superscript𝑈𝑇subscript𝐷𝜀𝑈superscript𝐴12superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1C_{\varepsilon}:=P^{-1}D_{\varepsilon}P(M_{\varepsilon}^{T})^{-1}:=A^{1/2}U^{T% }D_{\varepsilon}UA^{-1/2}(M_{\varepsilon}^{T})^{-1}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT := italic_P start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_D start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_P ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT := italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_U start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_D start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_U italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT we derive

Cε=[A1/2(A1/2MεBMεTA1/2+ε24Id)1/2A1/2ε2Id](MεT)1,subscript𝐶𝜀delimited-[]superscript𝐴12superscriptsuperscript𝐴12subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12superscript𝐴12𝜀2subscript𝐼𝑑superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1C_{\varepsilon}=\left[A^{1/2}\left(A^{1/2}M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}A% ^{1/2}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}A^{-1/2}-\frac{\varepsilon}{% 2}I_{d}\right](M_{\varepsilon}^{T})^{-1},italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = [ italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ,

that we write for short

Cε=[(AMεBMεT+ε24Id)1/2ε2Id](MεT)1.subscript𝐶𝜀delimited-[]superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1C_{\varepsilon}=\left[\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{% \varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right](M_{% \varepsilon}^{T})^{-1}.italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = [ ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT .

To conclude, one can check that the matrix Cεsubscript𝐶𝜀C_{\varepsilon}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT previously defined is such that IΣε(Cε)=0superscriptsubscript𝐼Σ𝜀subscript𝐶𝜀0\nabla I_{\Sigma}^{\varepsilon}(C_{\varepsilon})=0∇ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) = 0. As IΣεsuperscriptsubscript𝐼Σ𝜀I_{\Sigma}^{\varepsilon}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT is strictly convex on Π++(A,B)superscriptΠabsent𝐴𝐵\Pi^{++}(A,B)roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) and differentiable on this domain, Cεsubscript𝐶𝜀C_{\varepsilon}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT is the unique minimizer of the objective function Π++(A,B)superscriptΠabsent𝐴𝐵\Pi^{++}(A,B)roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ). From Remark 3.1, Cεsubscript𝐶𝜀C_{\varepsilon}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT is also the unique minimizer of IΣεsuperscriptsubscript𝐼Σ𝜀I_{\Sigma}^{\varepsilon}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT on the set of admissible cross-covariance matrices Π+(A,B)superscriptΠ𝐴𝐵\Pi^{+}(A,B)roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ).

We now flesh out the computations for deriving Corollary 3.1.

Proof.

As

WΣε(μ,ν)=minCΠ+(A,B)Y+εΣ1,XCHSεlogdet(XC),W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)=\min_{C\in\Pi^{+}(A,B)}\left\langle Y+% \varepsilon\Sigma^{-1},X_{C}\right\rangle_{\operatorname{HS}}-\varepsilon\log% \det(X_{C}),italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_C ∈ roman_Π start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A , italic_B ) end_POSTSUBSCRIPT ⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_log roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ) ,

and we have derived the expression of Cεsubscript𝐶𝜀C_{\varepsilon}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT solution of this minimization problem, we can write

WΣε(μ,ν)superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈\displaystyle W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) =Y+εΣ1,XCεHSεlogdet(XCε)absentsubscript𝑌𝜀superscriptΣ1subscript𝑋subscript𝐶𝜀HS𝜀subscript𝑋subscript𝐶𝜀\displaystyle=\left\langle Y+\varepsilon\Sigma^{-1},X_{C_{\varepsilon}}\right% \rangle_{\operatorname{HS}}-\varepsilon\log\det(X_{C_{\varepsilon}})= ⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_log roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT )
=(IdIdIdId)+ε(Γ11Γ12Γ12TΓ22),(ACεCεTB)HSεlogdet(ACεCεTB).absentsubscriptmatrixsubscript𝐼𝑑subscript𝐼𝑑subscript𝐼𝑑subscript𝐼𝑑𝜀matrixsubscriptΓ11subscriptΓ12superscriptsubscriptΓ12𝑇subscriptΓ22matrix𝐴subscript𝐶𝜀superscriptsubscript𝐶𝜀𝑇𝐵HS𝜀matrix𝐴subscript𝐶𝜀superscriptsubscript𝐶𝜀𝑇𝐵\displaystyle=\left\langle\begin{pmatrix}I_{d}&-I_{d}\\ -I_{d}&I_{d}\end{pmatrix}+\varepsilon\begin{pmatrix}\Gamma_{11}&\Gamma_{12}\\ \Gamma_{12}^{T}&\Gamma_{22}\end{pmatrix},\begin{pmatrix}A&C_{\varepsilon}\\ C_{\varepsilon}^{T}&B\end{pmatrix}\right\rangle_{\operatorname{HS}}-% \varepsilon\log\det\begin{pmatrix}A&C_{\varepsilon}\\ C_{\varepsilon}^{T}&B\end{pmatrix}.= ⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) + italic_ε ( start_ARG start_ROW start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) , ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) .

We begin by the scalar product and exploit the expression of Cεsubscript𝐶𝜀C_{\varepsilon}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT in Theorem 3.1. Recalling that the Hilbert-Schmidt scalar product is defined by the trace of the matrix product, and the notation Mε=IdεΓ12subscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12M_{\varepsilon}=I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT, we derive

Y+εΣ1,XCεHSsubscript𝑌𝜀superscriptΣ1subscript𝑋subscript𝐶𝜀HS\displaystyle\left\langle Y+\varepsilon\Sigma^{-1},X_{C_{\varepsilon}}\right% \rangle_{\operatorname{HS}}⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT =Id+εΓ11,AHS+Id+εΓ22,BHS2tr(MεTCε)absentsubscriptsubscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ11𝐴HSsubscriptsubscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ22𝐵HS2trsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇subscript𝐶𝜀\displaystyle=\langle I_{d}+\varepsilon\Gamma_{11},A\rangle_{\operatorname{HS}% }+\langle I_{d}+\varepsilon\Gamma_{22},B\rangle_{\operatorname{HS}}-2% \operatorname{tr}(M_{\varepsilon}^{T}C_{\varepsilon})= ⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + ⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - 2 roman_tr ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT )

We now focus on the term tr(MεTCε)trsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇subscript𝐶𝜀\operatorname{tr}(M_{\varepsilon}^{T}C_{\varepsilon})roman_tr ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) in last equation, and rewrite it as

tr(MεTCε)trsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇subscript𝐶𝜀\displaystyle\operatorname{tr}(M_{\varepsilon}^{T}C_{\varepsilon})roman_tr ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) =tr(CεMεT)absenttrsubscript𝐶𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇\displaystyle=\operatorname{tr}(C_{\varepsilon}M_{\varepsilon}^{T})= roman_tr ( italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT )
=tr((AMεBMεT+ε24Id)1/2ε2Id)absenttrsuperscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑\displaystyle=\operatorname{tr}\left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T% }+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right)= roman_tr ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT )
=tr((AMεBMεT+ε24Id)1/2)εd2.absenttrsuperscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀𝑑2\displaystyle=\operatorname{tr}\left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T% }+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right)-\varepsilon\frac{d}{2}.= roman_tr ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) - italic_ε divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG .

Thus, we can rewrite the scalar product as

Y+εΣ1,XCεHS=tr(A)+tr(B)subscript𝑌𝜀superscriptΣ1subscript𝑋subscript𝐶𝜀HStr𝐴tr𝐵\displaystyle\left\langle Y+\varepsilon\Sigma^{-1},X_{C_{\varepsilon}}\right% \rangle_{\operatorname{HS}}=\operatorname{tr}(A)+\operatorname{tr}(B)⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT = roman_tr ( italic_A ) + roman_tr ( italic_B ) +εΓ11,AHS+εΓ22,BHS𝜀subscriptsubscriptΓ11𝐴HS𝜀subscriptsubscriptΓ22𝐵HS\displaystyle+\varepsilon\langle\Gamma_{11},A\rangle_{\operatorname{HS}}+% \varepsilon\langle\Gamma_{22},B\rangle_{\operatorname{HS}}+ italic_ε ⟨ roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε ⟨ roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT
2tr((AMεBMεT+ε24Id)1/2)+εd.2trsuperscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀𝑑\displaystyle-2\operatorname{tr}\left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{% T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right)+\varepsilon d.- 2 roman_tr ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) + italic_ε italic_d . (3.28)

We then turn to the log\logroman_log-determinant term. For this computation, we will use the identity

(AMεBMεT+ε24Id)1/2=A1/2(A1/2MεBMεTA1/2+ε24Id)1/2A1/2.superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12superscript𝐴12superscriptsuperscript𝐴12subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12superscript𝐴12\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}% \right)^{1/2}=A^{1/2}\left(A^{1/2}M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}A^{1/2}+% \frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}A^{-1/2}.( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

Thus, we can write the cross covariance block Cεsubscript𝐶𝜀C_{\varepsilon}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT as follows:

Cε=A1/2[(A1/2MεBMεTA1/2+ε24Id)1/2ε2Id]A1/2(MεT)1.subscript𝐶𝜀superscript𝐴12delimited-[]superscriptsuperscript𝐴12subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐴12superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1C_{\varepsilon}=A^{1/2}\left[\left(A^{1/2}M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}A% ^{1/2}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}% \right]A^{-1/2}(M_{\varepsilon}^{T})^{-1}.italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT .

We will also exploit the determinant formula det(XCε)=det(A)det(BCεTA1Cε).subscript𝑋subscript𝐶𝜀𝐴𝐵superscriptsubscript𝐶𝜀𝑇superscript𝐴1subscript𝐶𝜀\det(X_{C_{\varepsilon}})=\det(A)\det(B-C_{\varepsilon}^{T}A^{-1}C_{% \varepsilon}).roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) = roman_det ( italic_A ) roman_det ( italic_B - italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) . We begin by computing

CεTA1Cεsuperscriptsubscript𝐶𝜀𝑇superscript𝐴1subscript𝐶𝜀\displaystyle C_{\varepsilon}^{T}A^{-1}C_{\varepsilon}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT =Mε1A1/2[(A1/2MεBMεTA1/2+ε24Id)1/2ε2Id]2A1/2(MεT)1absentsuperscriptsubscript𝑀𝜀1superscript𝐴12superscriptdelimited-[]superscriptsuperscript𝐴12subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑2superscript𝐴12superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1\displaystyle=M_{\varepsilon}^{-1}A^{-1/2}\left[\left(A^{1/2}M_{\varepsilon}BM% _{\varepsilon}^{T}A^{1/2}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}-\frac{% \varepsilon}{2}I_{d}\right]^{2}A^{-1/2}(M_{\varepsilon}^{T})^{-1}= italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT
=Mε1A1/2[A1/2MεBMεTA1/2ε(A1/2MεBMεTA1/2+ε24Id)1/2+ε22Id]A1/2(MεT)1absentsuperscriptsubscript𝑀𝜀1superscript𝐴12delimited-[]superscript𝐴12subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12𝜀superscriptsuperscript𝐴12subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12superscript𝜀22subscript𝐼𝑑superscript𝐴12superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1\displaystyle=M_{\varepsilon}^{-1}A^{-1/2}\left[A^{1/2}M_{\varepsilon}BM_{% \varepsilon}^{T}A^{1/2}-\varepsilon\left(A^{1/2}M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon% }^{T}A^{1/2}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}+\frac{\varepsilon^{2}% }{2}I_{d}\right]A^{-1/2}(M_{\varepsilon}^{T})^{-1}= italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - italic_ε ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT
=B+Mε1A1/2[ε22Idε(A1/2MεBMεTA1/2+ε24Id)1/2]A1/2(MεT)1absent𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀1superscript𝐴12delimited-[]superscript𝜀22subscript𝐼𝑑𝜀superscriptsuperscript𝐴12subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12superscript𝐴12superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1\displaystyle=B+M_{\varepsilon}^{-1}A^{-1/2}\left[\frac{\varepsilon^{2}}{2}I_{% d}-\varepsilon\left(A^{1/2}M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}A^{1/2}+\frac{% \varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right]A^{-1/2}(M_{\varepsilon}^{T})^{-1}= italic_B + italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ] italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT

Next,

BCεTA1Cε𝐵superscriptsubscript𝐶𝜀𝑇superscript𝐴1subscript𝐶𝜀\displaystyle B-C_{\varepsilon}^{T}A^{-1}C_{\varepsilon}italic_B - italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT =Mε1A1/2[ε(A1/2MεBMεTA1/2+ε24Id)1/2ε22Id]A1/2(MεT)1absentsuperscriptsubscript𝑀𝜀1superscript𝐴12delimited-[]𝜀superscriptsuperscript𝐴12subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12superscript𝜀22subscript𝐼𝑑superscript𝐴12superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1\displaystyle=M_{\varepsilon}^{-1}A^{-1/2}\left[\varepsilon\left(A^{1/2}M_{% \varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}A^{1/2}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^% {1/2}-\frac{\varepsilon^{2}}{2}I_{d}\right]A^{-1/2}(M_{\varepsilon}^{T})^{-1}= italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ italic_ε ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT
=εMε1A1[A1/2(A1/2MεBMεTA1/2+ε24Id)1/2A1/2ε2Id](MεT)1absent𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀1superscript𝐴1delimited-[]superscript𝐴12superscriptsuperscript𝐴12subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12superscript𝐴12𝜀2subscript𝐼𝑑superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1\displaystyle=\varepsilon M_{\varepsilon}^{-1}A^{-1}\left[A^{1/2}\left(A^{1/2}% M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}A^{1/2}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}% \right)^{1/2}A^{-1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right](M_{\varepsilon}^{T})^{% -1}= italic_ε italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT [ italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT
=εMε1A1[(AMεBMεT+ε24Id)1/2ε2Id](MεT)1.absent𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀1superscript𝐴1delimited-[]superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1\displaystyle=\varepsilon M_{\varepsilon}^{-1}A^{-1}\left[\left(AM_{% \varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}-% \frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right](M_{\varepsilon}^{T})^{-1}.= italic_ε italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT [ ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT .

We can now compute the determinant of XCεsubscript𝑋subscript𝐶𝜀X_{C_{\varepsilon}}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT as follows:

det(XCε)subscript𝑋subscript𝐶𝜀\displaystyle\det(X_{C_{\varepsilon}})roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) =det(A)det(BCεTA1Cε)absent𝐴𝐵superscriptsubscript𝐶𝜀𝑇superscript𝐴1subscript𝐶𝜀\displaystyle=\det(A)\det(B-C_{\varepsilon}^{T}A^{-1}C_{\varepsilon})= roman_det ( italic_A ) roman_det ( italic_B - italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT )
=det(A)det(εMε1A1[(AMεBMεT+ε24Id)1/2ε2Id](MεT)1)absent𝐴𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀1superscript𝐴1delimited-[]superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1\displaystyle=\det(A)\det\left(\varepsilon M_{\varepsilon}^{-1}A^{-1}\left[% \left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}% \right)^{1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right](M_{\varepsilon}^{T})^{-1}\right)= roman_det ( italic_A ) roman_det ( italic_ε italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT [ ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT )
=εddet(Mε)2det((AMεBMεT+ε24Id)1/2ε2Id).absentsuperscript𝜀𝑑superscriptsubscript𝑀𝜀2superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑\displaystyle=\varepsilon^{d}\det(M_{\varepsilon})^{-2}\det\left(\left(AM_{% \varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}-% \frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right).= italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT roman_det ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_det ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) .

Taking the logarithm of last expression yields

logdet(XCε)=dlog(ε)2logdet(Mε)+logdet((AMεBMεT+ε24Id)1/2ε2Id).subscript𝑋subscript𝐶𝜀𝑑𝜀2subscript𝑀𝜀superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑\log\det(X_{C_{\varepsilon}})=d\log(\varepsilon)-2\log\det(M_{\varepsilon})+% \log\det\left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}% }{4}I_{d}\right)^{1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right).roman_log roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) = italic_d roman_log ( italic_ε ) - 2 roman_log roman_det ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) + roman_log roman_det ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) . (3.29)

Now, we will exploit the equality

((AMεBMεT+ε24Id)1/2ε2Id)1=((AMεBMεT+ε24Id)1/2+ε2Id)(AMεBMεT)1,superscriptsuperscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑1superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1\left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d% }\right)^{1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right)^{-1}=\left(\left(AM_{% \varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}+% \frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right)(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T})^{-1},( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ,

that derives from the identity

((AMεBMεT+ε24Id)1/2ε2Id)((AMεBMεT+ε24Id)1/2+ε2Id)=AMεBMεT.superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇\left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d% }\right)^{1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right)\left(\left(AM_{\varepsilon}BM% _{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}+\frac{% \varepsilon}{2}I_{d}\right)=AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}.( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) = italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT . (3.30)

From this equality we get

logdet((AMεBMεT+ε24Id)1/2ε2Id)superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑\displaystyle\log\det\left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{% \varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right)roman_log roman_det ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) =logdet((AMεBMεT+ε24Id)1/2+ε2Id)absentsuperscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑\displaystyle=-\log\det\left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{% \varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}+\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right)= - roman_log roman_det ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT )
+logdet(AB)+2logdet(Mε).𝐴𝐵2subscript𝑀𝜀\displaystyle+\log\det(AB)+2\log\det(M_{\varepsilon}).+ roman_log roman_det ( italic_A italic_B ) + 2 roman_log roman_det ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) .

Thus, the logdet\log\detroman_log roman_det term of the optimal covariance matrix can be written

logdet(XCε)=dlog(ε)+logdet(AB)logdet((AMεBMεT+ε24Id)1/2+ε2Id).subscript𝑋subscript𝐶𝜀𝑑𝜀𝐴𝐵superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑\log\det(X_{C_{\varepsilon}})=d\log(\varepsilon)+\log\det(AB)-\log\det\left(% \left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}% \right)^{1/2}+\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right).roman_log roman_det ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) = italic_d roman_log ( italic_ε ) + roman_log roman_det ( italic_A italic_B ) - roman_log roman_det ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) .

Collecting the pieces of the previous computations, and recalling the additive constant ε(logdet(Σ1)+2d)𝜀superscriptΣ12𝑑-\varepsilon(\log\det(\Sigma^{-1})+2d)- italic_ε ( roman_log roman_det ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) + 2 italic_d ) we derive

WΣε(μ,ν)superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈\displaystyle W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) =tr(A)+tr(B)2tr((AMεBMεT+ε24Id)1/2)+εlogdet((AMεBMεT+ε24Id)1/2+ε2Id)absenttr𝐴tr𝐵2trsuperscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑\displaystyle=\operatorname{tr}(A)+\operatorname{tr}(B)-2\operatorname{tr}% \left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d% }\right)^{1/2}\right)+\varepsilon\log\det\left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{% \varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}+\frac{\varepsilon% }{2}I_{d}\right)= roman_tr ( italic_A ) + roman_tr ( italic_B ) - 2 roman_tr ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) + italic_ε roman_log roman_det ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT )
+ε(Γ11,AHS+Γ22,BHSlogdet(AB)ddlog(ε)logdet(Σ1)).𝜀subscriptsubscriptΓ11𝐴HSsubscriptsubscriptΓ22𝐵HS𝐴𝐵𝑑𝑑𝜀superscriptΣ1\displaystyle+\varepsilon\left(\langle\Gamma_{11},A\rangle_{\operatorname{HS}}% +\ \langle\Gamma_{22},B\rangle_{\operatorname{HS}}-\log\det(AB)-d-d\log(% \varepsilon)-\log\det(\Sigma^{-1})\right).+ italic_ε ( ⟨ roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + ⟨ roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - roman_log roman_det ( italic_A italic_B ) - italic_d - italic_d roman_log ( italic_ε ) - roman_log roman_det ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) ) .

3.2 Dual problem approach

In this section, we derive and solve the dual problem associated to the matrix reduction established in Lemma 2.4. As in the previous section, ΣS2d++()Σsuperscriptsubscript𝑆2𝑑absent\Sigma\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})roman_Σ ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) is a full-rank covariance matrix on d×dsuperscript𝑑superscript𝑑\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT and ε𝜀\varepsilonitalic_ε is a positive real number. We adapt the analysis of [29, p. 26] to our framework, that is, when the measures μ=Nd(A)𝜇subscript𝑁𝑑𝐴\mu=N_{d}(A)italic_μ = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_A ) and ν=Nd(B)𝜈subscript𝑁𝑑𝐵\nu=N_{d}(B)italic_ν = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B ) are centered Gaussian measures with full rank covariance matrices A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B. We have shown in Lemma 2.4 and in Remark 2.7 that solving the optimal transport problem (2.1) associated to WΣε(μ,ν)superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) boils down to solving the matrix optimization problem

minXS2d+()Y+εΣ1,XHSεlogdetXsuch thatX11=A,X22=B.\min_{X\in S_{2d}^{+}(\mathbb{R})}\langle Y+\varepsilon\Sigma^{-1},X\rangle_{% \rm HS}-\varepsilon\log\det X\quad\text{such that}\quad X_{11}=A,~{}X_{22}=B.roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) end_POSTSUBSCRIPT ⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_log roman_det italic_X such that italic_X start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT = italic_A , italic_X start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT = italic_B . (3.31)
Proposition 3.2.

Set μ=Nd(A)𝜇subscript𝑁𝑑𝐴\mu=N_{d}(A)italic_μ = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_A ) and ν=Nd(B)𝜈subscript𝑁𝑑𝐵\nu=N_{d}(B)italic_ν = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B ) two Gaussian measures with full rank covariance matrices A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B. Introducing the matrix Mεsubscript𝑀𝜀M_{\varepsilon}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT defined in equation (3.4), the entropic optimal transport problem (2.1) has dual problem

WΣε(μ,ν)=max(F,G)Sd++×Sd++superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈subscript𝐹𝐺superscriptsubscript𝑆𝑑absentsuperscriptsubscript𝑆𝑑absent\displaystyle W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)=\max_{(F,G)\in S_{d}^{++}% \times S_{d}^{++}}italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = roman_max start_POSTSUBSCRIPT ( italic_F , italic_G ) ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT × italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT Id+εΓ11F,AHS+Id+εΓ22G,BHSsubscriptsubscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ11𝐹𝐴HSsubscriptsubscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ22𝐺𝐵HS\displaystyle\langle I_{d}+\varepsilon\Gamma_{11}-F,A\rangle_{\operatorname{HS% }}+\langle I_{d}+\varepsilon\Gamma_{22}-G,B\rangle_{\operatorname{HS}}⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT - italic_F , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + ⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT - italic_G , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT
+εlogdet(FMεMεTG)εlogdet(εΣ1).𝜀matrix𝐹subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐺𝜀𝜀superscriptΣ1\displaystyle+\varepsilon\log\det\begin{pmatrix}F&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G\end{pmatrix}-\varepsilon\log\det(\varepsilon\Sigma^{-1}).+ italic_ε roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) - italic_ε roman_log roman_det ( italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) . (3.32)
Proof.

We start from the primal problem associated to WΣε(μ,ν)superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ):

minXS2d++()Y+εΣ1,XHSεlogdetXsuch thatX11=A,X22=B.\min_{X\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})}\langle Y+\varepsilon\Sigma^{-1},X\rangle_{% \rm HS}-\varepsilon\log\det X\quad\text{such that}\quad X_{11}=A,~{}X_{22}=B.roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) end_POSTSUBSCRIPT ⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_log roman_det italic_X such that italic_X start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT = italic_A , italic_X start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT = italic_B .

To substitute the constraints X11=Asubscript𝑋11𝐴X_{11}=Aitalic_X start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT = italic_A and X22=Bsubscript𝑋22𝐵X_{22}=Bitalic_X start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT = italic_B that appear in last expression, we introduce the function g:S2d(){+}:𝑔subscript𝑆2𝑑g:S_{2d}(\mathbb{R})\rightarrow\mathbb{R}\cup\{+\infty\}italic_g : italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) → blackboard_R ∪ { + ∞ } defined for every XS2d()𝑋subscript𝑆2𝑑X\in S_{2d}(\mathbb{R})italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) by

g(X):=sup(P,Q)Sd×SdX11A,PHS+X22B,QHS.assign𝑔𝑋subscriptsupremum𝑃𝑄subscript𝑆𝑑subscript𝑆𝑑subscriptsubscript𝑋11𝐴𝑃HSsubscriptsubscript𝑋22𝐵𝑄HSg(X):=\sup_{(P,Q)\in S_{d}\times S_{d}}\langle X_{11}-A,P\rangle_{% \operatorname{HS}}+\langle X_{22}-B,Q\rangle_{\operatorname{HS}}.italic_g ( italic_X ) := roman_sup start_POSTSUBSCRIPT ( italic_P , italic_Q ) ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT × italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟨ italic_X start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT - italic_A , italic_P ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + ⟨ italic_X start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT - italic_B , italic_Q ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT . (3.33)

Also, to work with a convex function on the vector space S2d()subscript𝑆2𝑑S_{2d}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) instead of the cone S2d++()superscriptsubscript𝑆2𝑑absentS_{2d}^{++}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ), we set the log-determinant function to be ++\infty+ ∞ outside S2d++()superscriptsubscript𝑆2𝑑absentS_{2d}^{++}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ). At XS2d()𝑋subscript𝑆2𝑑X\in S_{2d}(\mathbb{R})italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ), this extended log-determinant function444Extending the log-determinant by setting logdet(X)=+𝑋-\log\det(X)=+\infty- roman_log roman_det ( italic_X ) = + ∞ only if det(X)0𝑋0\det(X)\leq 0roman_det ( italic_X ) ≤ 0 would not yield a convex function on S2d()subscript𝑆2𝑑S_{2d}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R )., that we denote by φ𝜑\varphiitalic_φ, takes value

φ(X)={logdet(X),ifXS2d++()+,otherwise.𝜑𝑋cases𝑋if𝑋superscriptsubscript𝑆2𝑑absentotherwise\varphi(X)=\begin{cases}-\log\det(X),&\text{if}~{}X\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})% \\ +\infty,&\text{otherwise}.\end{cases}italic_φ ( italic_X ) = { start_ROW start_CELL - roman_log roman_det ( italic_X ) , end_CELL start_CELL if italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL + ∞ , end_CELL start_CELL otherwise . end_CELL end_ROW

To finish rewriting problem (3.31), we denote by f𝑓fitalic_f the function f:S2d(){+}:𝑓subscript𝑆2𝑑f:S_{2d}(\mathbb{R})\rightarrow\mathbb{R}\cup\{+\infty\}italic_f : italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) → blackboard_R ∪ { + ∞ } defined by

f(X)=Y+εΣ1,XHS+εφ(X).𝑓𝑋subscript𝑌𝜀superscriptΣ1𝑋HS𝜀𝜑𝑋f(X)=\langle Y+\varepsilon\Sigma^{-1},X\rangle_{\operatorname{HS}}+\varepsilon% \varphi(X).italic_f ( italic_X ) = ⟨ italic_Y + italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε italic_φ ( italic_X ) . (3.34)

With these notations, our primal optimization problem (3.31) reads

minXS2d()f(X)+g(X).subscript𝑋subscript𝑆2𝑑𝑓𝑋𝑔𝑋\min_{X\in S_{2d}(\mathbb{R})}f(X)+g(X).roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) end_POSTSUBSCRIPT italic_f ( italic_X ) + italic_g ( italic_X ) . (3.35)

Applying Fenchel-Legendre duality Theorem A.1, we derive the equality

minXS2d()f(X)+g(X)=maxZS2df(Z)g(Z),subscript𝑋subscript𝑆2𝑑𝑓𝑋𝑔𝑋subscript𝑍subscript𝑆2𝑑superscript𝑓𝑍superscript𝑔𝑍\min_{X\in S_{2d}(\mathbb{R})}f(X)+g(X)=\max_{Z\in S_{2d}}-f^{*}(-Z)-g^{*}(Z),roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) end_POSTSUBSCRIPT italic_f ( italic_X ) + italic_g ( italic_X ) = roman_max start_POSTSUBSCRIPT italic_Z ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_f start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ( - italic_Z ) - italic_g start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_Z ) , (3.36)

where fsuperscript𝑓f^{*}italic_f start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT and gsuperscript𝑔g^{*}italic_g start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT are the Legendre transform of f𝑓fitalic_f and g𝑔gitalic_g respectively. To compute fsuperscript𝑓f^{*}italic_f start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT, we set ZS2d()𝑍subscript𝑆2𝑑Z\in S_{2d}(\mathbb{R})italic_Z ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) and write

f(Z)superscript𝑓𝑍\displaystyle f^{*}(Z)italic_f start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_Z ) =supXS2d()Z,XHSf(X)absentsubscriptsupremum𝑋subscript𝑆2𝑑subscript𝑍𝑋HS𝑓𝑋\displaystyle=\sup_{X\in S_{2d}(\mathbb{R})}{\langle Z,X\rangle_{\operatorname% {HS}}-f(X)}= roman_sup start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) end_POSTSUBSCRIPT ⟨ italic_Z , italic_X ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_f ( italic_X )
=supXS2d++()ZYεΣ1,XHSεφ(X)absentsubscriptsupremum𝑋superscriptsubscript𝑆2𝑑absentsubscript𝑍𝑌𝜀superscriptΣ1𝑋HS𝜀𝜑𝑋\displaystyle=\sup_{X\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})}{\langle Z-Y-\varepsilon% \Sigma^{-1},X\rangle_{\operatorname{HS}}-\varepsilon\varphi(X)}= roman_sup start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) end_POSTSUBSCRIPT ⟨ italic_Z - italic_Y - italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε italic_φ ( italic_X )
=εsupXS2d++()ZYεΣ1,XHSφ(X)absent𝜀subscriptsupremum𝑋superscriptsubscript𝑆2𝑑absentsubscript𝑍𝑌𝜀superscriptΣ1𝑋HS𝜑𝑋\displaystyle=\varepsilon\sup_{X\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})}{\left\langle\frac% {Z-Y}{\varepsilon}-\Sigma^{-1},X\right\rangle_{\operatorname{HS}}-\varphi(X)}= italic_ε roman_sup start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) end_POSTSUBSCRIPT ⟨ divide start_ARG italic_Z - italic_Y end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG - roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - italic_φ ( italic_X )
=εφ(ZYεΣ1)absent𝜀superscript𝜑𝑍𝑌𝜀superscriptΣ1\displaystyle=\varepsilon\varphi^{*}\left(\frac{Z-Y}{\varepsilon}-\Sigma^{-1}\right)= italic_ε italic_φ start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ( divide start_ARG italic_Z - italic_Y end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG - roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT )
=εlogdet(Σ1+YZε)2εd,absent𝜀superscriptΣ1𝑌𝑍𝜀2𝜀𝑑\displaystyle=-\varepsilon\log\det\left(\Sigma^{-1}+\frac{Y-Z}{\varepsilon}% \right)-2\varepsilon d,= - italic_ε roman_log roman_det ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_Y - italic_Z end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ) - 2 italic_ε italic_d ,

using that the Legendre transform of the negative log-determinant φ𝜑\varphiitalic_φ is well-known to derive last equality. Indeed, φsuperscript𝜑\varphi^{*}italic_φ start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT is computed for example in [7, p. 92, Ex. 3.23], and given for every VS2d++()𝑉superscriptsubscript𝑆2𝑑absentV\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})italic_V ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) by the formula

φ(V)=logdet(V)2d.superscript𝜑𝑉𝑉2𝑑\varphi^{*}(V)=-\log\det(-V)-2d.italic_φ start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_V ) = - roman_log roman_det ( - italic_V ) - 2 italic_d . (3.37)

In the expression of fsuperscript𝑓f^{*}italic_f start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT, in the case, YZ𝑌𝑍Y-Zitalic_Y - italic_Z does not belong to S2d++()superscriptsubscript𝑆2𝑑absentS_{2d}^{++}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ), the value logdet(YZ)𝑌𝑍-\log\det(Y-Z)- roman_log roman_det ( italic_Y - italic_Z ) is equal to ++\infty+ ∞. To compute gsuperscript𝑔g^{*}italic_g start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT, we write Z=(FKKTG)𝑍matrix𝐹𝐾superscript𝐾𝑇𝐺Z=\begin{pmatrix}F&K\\ K^{T}&G\end{pmatrix}italic_Z = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL italic_K end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_K start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) and

g(Z)superscript𝑔𝑍\displaystyle g^{*}(Z)italic_g start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_Z ) =supXS2dZ,XHSsup(P,Q)Sd×Sd(A00B)(X11X12X12TX22),(P00Q)HSabsentsubscriptsupremum𝑋subscript𝑆2𝑑subscript𝑍𝑋HSsubscriptsupremum𝑃𝑄subscript𝑆𝑑subscript𝑆𝑑subscriptmatrix𝐴00𝐵matrixsubscript𝑋11subscript𝑋12superscriptsubscript𝑋12𝑇subscript𝑋22matrix𝑃00𝑄HS\displaystyle=\sup_{X\in S_{2d}}\langle Z,X\rangle_{\operatorname{HS}}-\sup_{(% P,Q)\in S_{d}\times S_{d}}\left\langle\begin{pmatrix}A&0\\ 0&B\end{pmatrix}-\begin{pmatrix}X_{11}&X_{12}\\ X_{12}^{T}&X_{22}\end{pmatrix},\begin{pmatrix}P&0\\ 0&Q\end{pmatrix}\right\rangle_{\operatorname{HS}}= roman_sup start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟨ italic_Z , italic_X ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - roman_sup start_POSTSUBSCRIPT ( italic_P , italic_Q ) ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT × italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) - ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_X start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL italic_X start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_X start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_X start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) , ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_P end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_Q end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT (3.38)
=supX12Md(FKKTG),(AX12X12B)HSabsentsubscriptsupremumsubscript𝑋12subscript𝑀𝑑subscriptmatrix𝐹𝐾superscript𝐾𝑇𝐺matrix𝐴subscript𝑋12superscriptsubscript𝑋12𝐵HS\displaystyle=\sup_{X_{12}\in M_{d}}\left\langle\begin{pmatrix}F&K\\ K^{T}&G\end{pmatrix},\begin{pmatrix}A&X_{12}\\ X_{12}^{*}&B\end{pmatrix}\right\rangle_{\operatorname{HS}}= roman_sup start_POSTSUBSCRIPT italic_X start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL italic_K end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_K start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) , ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_X start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_X start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT (3.39)
={F,AHS+G,BHSifK=0+otherwise.absentcasessubscript𝐹𝐴HSsubscript𝐺𝐵HSif𝐾0otherwise.\displaystyle=\begin{cases}\langle F,A\rangle_{\operatorname{HS}}+\langle G,B% \rangle_{\operatorname{HS}}&\text{if}~{}K=0\\ +\infty&\text{otherwise.}\end{cases}= { start_ROW start_CELL ⟨ italic_F , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + ⟨ italic_G , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL if italic_K = 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL + ∞ end_CELL start_CELL otherwise. end_CELL end_ROW (3.40)

Maximizing the right hand side of (3.36) constraints to maximize over the matrices of the form Z=(F00G)𝑍matrix𝐹00𝐺Z=\begin{pmatrix}F&0\\ 0&G\end{pmatrix}italic_Z = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) with (F,G)Sd×Sd𝐹𝐺subscript𝑆𝑑subscript𝑆𝑑(F,G)\in S_{d}\times S_{d}( italic_F , italic_G ) ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT × italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT. After these computations, we have that

f(Z)g(Z)superscript𝑓𝑍superscript𝑔𝑍\displaystyle-f^{*}(-Z)-g^{*}(Z)- italic_f start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ( - italic_Z ) - italic_g start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_Z ) =εlogdet(Σ1+Y+Zε)+2εdF,AHSG,BHSabsent𝜀superscriptΣ1𝑌𝑍𝜀2𝜀𝑑subscript𝐹𝐴HSsubscript𝐺𝐵HS\displaystyle=\varepsilon\log\det\left(\Sigma^{-1}+\frac{Y+Z}{\varepsilon}% \right)+2\varepsilon d-\langle F,A\rangle_{\operatorname{HS}}-\langle G,B% \rangle_{\operatorname{HS}}= italic_ε roman_log roman_det ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_Y + italic_Z end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ) + 2 italic_ε italic_d - ⟨ italic_F , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - ⟨ italic_G , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT
=F,AHSG,BHS+εlogdet(Γ11+ε1(Id+F)Γ12ε1IdΓ12Tε1IdΓ22+ε1(Id+G))+2εdabsentsubscript𝐹𝐴HSsubscript𝐺𝐵HS𝜀matrixsubscriptΓ11superscript𝜀1subscript𝐼𝑑𝐹subscriptΓ12superscript𝜀1subscript𝐼𝑑superscriptsubscriptΓ12𝑇superscript𝜀1subscript𝐼𝑑subscriptΓ22superscript𝜀1subscript𝐼𝑑𝐺2𝜀𝑑\displaystyle=-\langle F,A\rangle_{\operatorname{HS}}-\langle G,B\rangle_{% \operatorname{HS}}+\varepsilon\log\det\begin{pmatrix}\Gamma_{11}+\varepsilon^{% -1}(I_{d}+F)&\Gamma_{12}-\varepsilon^{-1}I_{d}\\ \Gamma_{12}^{T}-\varepsilon^{-1}I_{d}&\Gamma_{22}+\varepsilon^{-1}(I_{d}+G)% \end{pmatrix}+2\varepsilon d= - ⟨ italic_F , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - ⟨ italic_G , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_F ) end_CELL start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT - italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_G ) end_CELL end_ROW end_ARG ) + 2 italic_ε italic_d
=F,AHSG,BHS+εlog(ε2ddet((Id+F)+εΓ11Id+εΓ12Id+εΓ12T(Id+G)+εΓ22))+2εdabsentsubscript𝐹𝐴HSsubscript𝐺𝐵HS𝜀superscript𝜀2𝑑matrixsubscript𝐼𝑑𝐹𝜀subscriptΓ11subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12subscript𝐼𝑑𝜀superscriptsubscriptΓ12𝑇subscript𝐼𝑑𝐺𝜀subscriptΓ222𝜀𝑑\displaystyle=-\langle F,A\rangle_{\operatorname{HS}}-\langle G,B\rangle_{% \operatorname{HS}}+\varepsilon\log\left(\varepsilon^{-2d}\det\begin{pmatrix}(I% _{d}+F)+\varepsilon\Gamma_{11}&-I_{d}+\varepsilon\Gamma_{12}\\ -I_{d}+\varepsilon\Gamma_{12}^{T}&(I_{d}+G)+\varepsilon\Gamma_{22}\end{pmatrix% }\right)+2\varepsilon d= - ⟨ italic_F , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - ⟨ italic_G , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_log ( italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT - 2 italic_d end_POSTSUPERSCRIPT roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_F ) + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_G ) + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) ) + 2 italic_ε italic_d
=F,AHSG,BHS+εlogdet((Id+F)+εΓ11Id+εΓ12Id+εΓ12T(Id+G)+εΓ22)+2εd(1log(ε)).absentsubscript𝐹𝐴HSsubscript𝐺𝐵HS𝜀matrixsubscript𝐼𝑑𝐹𝜀subscriptΓ11subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12subscript𝐼𝑑𝜀superscriptsubscriptΓ12𝑇subscript𝐼𝑑𝐺𝜀subscriptΓ222𝜀𝑑1𝜀\displaystyle=-\langle F,A\rangle_{\operatorname{HS}}-\langle G,B\rangle_{% \operatorname{HS}}+\varepsilon\log\det\begin{pmatrix}(I_{d}+F)+\varepsilon% \Gamma_{11}&-I_{d}+\varepsilon\Gamma_{12}\\ -I_{d}+\varepsilon\Gamma_{12}^{T}&(I_{d}+G)+\varepsilon\Gamma_{22}\end{pmatrix% }+2\varepsilon d(1-\log(\varepsilon)).= - ⟨ italic_F , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - ⟨ italic_G , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_F ) + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_G ) + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) + 2 italic_ε italic_d ( 1 - roman_log ( italic_ε ) ) .

Ignoring for the moment the additive constant 2εd(1log(ε))2𝜀𝑑1𝜀2\varepsilon d(1-\log(\varepsilon))2 italic_ε italic_d ( 1 - roman_log ( italic_ε ) ), and making use of the notation Mε=IdεΓ12subscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12M_{\varepsilon}=I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT, the right hand side of equation (3.36) reads

max(F,G)Sd×SdF,AHS+G,BHS+εlogdet((Id+F)+εΓ11MεMεT(Id+G)+εΓ22).\max_{(F,G)\in S_{d}\times S_{d}}\langle-F,A\rangle_{\operatorname{HS}}+% \langle-G,B\rangle_{\operatorname{HS}}+\varepsilon\log\det\begin{pmatrix}(I_{d% }+F)+\varepsilon\Gamma_{11}&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&(I_{d}+G)+\varepsilon\Gamma_{22}\end{pmatrix}.roman_max start_POSTSUBSCRIPT ( italic_F , italic_G ) ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT × italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟨ - italic_F , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + ⟨ - italic_G , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_F ) + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_G ) + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) . (3.41)

After the changes of variable F=Id+F+εΓ11𝐹subscript𝐼𝑑𝐹𝜀subscriptΓ11F=I_{d}+F+\varepsilon\Gamma_{11}italic_F = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_F + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT and G=Id+G+εΓ22𝐺subscript𝐼𝑑𝐺𝜀subscriptΓ22G=I_{d}+G+\varepsilon\Gamma_{22}italic_G = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_G + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT, which are licit as if F𝐹Fitalic_F and G𝐺Gitalic_G belong to Sdsubscript𝑆𝑑S_{d}italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT; so do Id+F+εΓ11subscript𝐼𝑑𝐹𝜀subscriptΓ11I_{d}+F+\varepsilon\Gamma_{11}italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_F + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT and Id+G+εΓ22subscript𝐼𝑑𝐺𝜀subscriptΓ22I_{d}+G+\varepsilon\Gamma_{22}italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_G + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT, we derive

WΣε(μ,ν)=max(F,G)Sd×SdId+εΓ11F,AHS+Id+εΓ22G,BHS+εlogdet(FMεMεTG).W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)=\max_{(F,G)\in S_{d}\times S_{d}}\langle I_{% d}+\varepsilon\Gamma_{11}-F,A\rangle_{\operatorname{HS}}+\langle I_{d}+% \varepsilon\Gamma_{22}-G,B\rangle_{\operatorname{HS}}+\varepsilon\log\det% \begin{pmatrix}F&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G\end{pmatrix}.italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = roman_max start_POSTSUBSCRIPT ( italic_F , italic_G ) ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT × italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT - italic_F , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + ⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT - italic_G , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) . (3.42)

To conclude, recall that the function logdet(FMεMεTG)matrix𝐹subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐺-\log\det\begin{pmatrix}F&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G\end{pmatrix}- roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) equals ++\infty+ ∞ if the matrix (FMεMεTG)matrix𝐹subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐺\begin{pmatrix}F&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G\end{pmatrix}( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) is not positive-definite. A necessary condition for this to hold is that F𝐹Fitalic_F and G𝐺Gitalic_G are positive definite. We can thus reduce the constraint space to Sd++()×Sd++()superscriptsubscript𝑆𝑑absentsuperscriptsubscript𝑆𝑑absentS_{d}^{++}(\mathbb{R})\times S_{d}^{++}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) × italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ); instead of Sd()×Sd()subscript𝑆𝑑subscript𝑆𝑑S_{d}(\mathbb{R})\times S_{d}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) × italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ).

Proposition 3.2 shows an alternative optimization problem associated to our original optimal transport problem. From now on, we refer the right hand side of equation (3.2) as to the dual problem. The objective function DΣε:Sd++×Sd++:superscriptsubscript𝐷Σ𝜀superscriptsubscript𝑆𝑑absentsuperscriptsubscript𝑆𝑑absentD_{\Sigma}^{\varepsilon}:S_{d}^{++}\times S_{d}^{++}\rightarrow\mathbb{R}italic_D start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT : italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT × italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT → blackboard_R associated to this problem is called the dual function, and defined for every (F,G)Sd++×Sd++𝐹𝐺superscriptsubscript𝑆𝑑absentsuperscriptsubscript𝑆𝑑absent(F,G)\in S_{d}^{++}\times S_{d}^{++}( italic_F , italic_G ) ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT × italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT by

DΣε(F,G):=Id+εΓ11F,AHS+Id+εΓ22G,BHS+εlogdet(FMεMεTG).assignsuperscriptsubscript𝐷Σ𝜀𝐹𝐺subscriptsubscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ11𝐹𝐴HSsubscriptsubscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ22𝐺𝐵HS𝜀matrix𝐹subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐺D_{\Sigma}^{\varepsilon}(F,G):=\langle I_{d}+\varepsilon\Gamma_{11}-F,A\rangle% _{\operatorname{HS}}+\langle I_{d}+\varepsilon\Gamma_{22}-G,B\rangle_{% \operatorname{HS}}+\varepsilon\log\det\begin{pmatrix}F&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G\end{pmatrix}.italic_D start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F , italic_G ) := ⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT - italic_F , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + ⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT - italic_G , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) . (3.43)
Lemma 3.3.

The dual function (3.43) is strictly concave on Π(Mε)Πsubscript𝑀𝜀\Pi(M_{\varepsilon})roman_Π ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) the convex subset of Sd++()×Sd++()superscriptsubscript𝑆𝑑absentsuperscriptsubscript𝑆𝑑absentS_{d}^{++}(\mathbb{R})\times S_{d}^{++}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) × italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) defined by

Π(Mε):={(F,G)Sd++()×Sd++()|(FMεMεTG)>0}.assignΠsubscript𝑀𝜀conditional-set𝐹𝐺superscriptsubscript𝑆𝑑absentsuperscriptsubscript𝑆𝑑absentmatrix𝐹subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐺0\Pi(M_{\varepsilon}):=\left\{(F,G)\in S_{d}^{++}(\mathbb{R})\times S_{d}^{++}(% \mathbb{R})~{}|~{}\begin{pmatrix}F&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G\end{pmatrix}>0\right\}.roman_Π ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) := { ( italic_F , italic_G ) ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) × italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) | ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) > 0 } . (3.44)
Proof.

As the set of positive-definite matrices is convex, the set Π(Mε)Πsubscript𝑀𝜀\Pi(M_{\varepsilon})roman_Π ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) is convex. Regarding the strict convexity of the dual function DΣεsuperscriptsubscript𝐷Σ𝜀D_{\Sigma}^{\varepsilon}italic_D start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT, up to additive constant, we can rewrite it as

DΣε(F,G)=(FMεMεTG),(A00B)HS+εlogdet(FMεMεTG)+constants.superscriptsubscript𝐷Σ𝜀𝐹𝐺subscriptmatrix𝐹subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐺matrix𝐴00𝐵HS𝜀matrix𝐹subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐺constantsD_{\Sigma}^{\varepsilon}(F,G)=\left\langle\begin{pmatrix}F&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G\end{pmatrix},\begin{pmatrix}-A&0\\ 0&-B\end{pmatrix}\right\rangle_{\operatorname{HS}}+\varepsilon\log\det\begin{% pmatrix}F&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G\end{pmatrix}+\text{constants}.italic_D start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F , italic_G ) = ⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) , ( start_ARG start_ROW start_CELL - italic_A end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL - italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) + constants .

Exploiting the strict concavity of the log-determinant function on S2d++()superscriptsubscript𝑆2𝑑absentS_{2d}^{++}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) [3, p. 42, Cor. 1.4.2] allows to conclude that DΣεsuperscriptsubscript𝐷Σ𝜀D_{\Sigma}^{\varepsilon}italic_D start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT is strictly concave on the set Π(Mε)Πsubscript𝑀𝜀\Pi(M_{\varepsilon})roman_Π ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) that we introduced in equation (3.44). ∎

We now study the first variation of the dual function (3.43).

Proposition 3.3.

The dual function (3.43) is differentiable at every (F,G)Sd++()×Sd++()𝐹𝐺superscriptsubscript𝑆𝑑absentsuperscriptsubscript𝑆𝑑absent(F,G)\in S_{d}^{++}(\mathbb{R})\times S_{d}^{++}(\mathbb{R})( italic_F , italic_G ) ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) × italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) such that the matrix GMεF1MεT𝐺subscript𝑀𝜀superscript𝐹1superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇G-M_{\varepsilon}F^{-1}M_{\varepsilon}^{T}italic_G - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT is positive-definite. For such a couple (F,G)𝐹𝐺(F,G)( italic_F , italic_G ), denoting by S=GMεTF1Mε𝑆𝐺superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1subscript𝑀𝜀S=G-M_{\varepsilon}^{T}F^{-1}M_{\varepsilon}italic_S = italic_G - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT the Schur complement, the gradient of the dual function is given by the formula

DΣε(F,G)=(ε(F1+F1MεS1MεTF1)A,εS1B).superscriptsubscript𝐷Σ𝜀𝐹𝐺𝜀superscript𝐹1superscript𝐹1subscript𝑀𝜀superscript𝑆1superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1𝐴𝜀superscript𝑆1𝐵\nabla D_{\Sigma}^{\varepsilon}(F,G)=(\varepsilon(F^{-1}+F^{-1}M_{\varepsilon}% S^{-1}M_{\varepsilon}^{T}F^{-1})-A,\varepsilon S^{-1}-B).∇ italic_D start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F , italic_G ) = ( italic_ε ( italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) - italic_A , italic_ε italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT - italic_B ) . (3.45)

Moreover, solving the gradient equation DΣε(F,G)=(0,0)superscriptsubscript𝐷Σ𝜀𝐹𝐺00\nabla D_{\Sigma}^{\varepsilon}(F,G)=(0,0)∇ italic_D start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F , italic_G ) = ( 0 , 0 ) is equivalent to solving the matrix equations system

{FAFεFMεBMεT=0εB1+MεTF1Mε=G.cases𝐹𝐴𝐹𝜀𝐹subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0𝜀superscript𝐵1superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1subscript𝑀𝜀𝐺\left\{\begin{array}[]{ccc}FAF-\varepsilon F-M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{% T}&=&0\\ \varepsilon B^{-1}+M_{\varepsilon}^{T}F^{-1}M_{\varepsilon}&=&G.\end{array}\right.{ start_ARRAY start_ROW start_CELL italic_F italic_A italic_F - italic_ε italic_F - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL = end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_ε italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL = end_CELL start_CELL italic_G . end_CELL end_ROW end_ARRAY (3.46)
Proof.

The dual function is a sum of a linear term and a log-determinant term. The gradient of the linear term is constant and equal to (A,B)𝐴𝐵(-A,-B)( - italic_A , - italic_B ). Regarding the log-determinant term, if (F,G)𝐹𝐺(F,G)( italic_F , italic_G ) is such that GMεF1MεT𝐺subscript𝑀𝜀superscript𝐹1superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇G-M_{\varepsilon}F^{-1}M_{\varepsilon}^{T}italic_G - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT is positive-definite, from Theorem A.2 the matrix

(FMεMεG)matrix𝐹subscript𝑀𝜀subscript𝑀𝜀𝐺\begin{pmatrix}F&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}&G\end{pmatrix}( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) (3.47)

is positive-definite. We now exploit that the log-determinant is differentiable on S2d++()superscriptsubscript𝑆2𝑑absentS_{2d}^{++}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) and that its gradient is given by the inverse matrix. Moreover, in our case, only first variations of the form H=diag(H1,H2)𝐻diagsubscript𝐻1subscript𝐻2H=\mathop{\rm diag}\nolimits(H_{1},H_{2})italic_H = roman_diag ( italic_H start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_H start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ) are allowed. More precisely, introducing the function D~Σεsuperscriptsubscript~𝐷Σ𝜀\widetilde{D}_{\Sigma}^{\varepsilon}over~ start_ARG italic_D end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT defined at F,G𝐹𝐺F,Gitalic_F , italic_G by

D~Σε(F,G):=logdet(FMεMεTG),assignsuperscriptsubscript~𝐷Σ𝜀𝐹𝐺matrix𝐹subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐺\widetilde{D}_{\Sigma}^{\varepsilon}(F,G):=\log\det\begin{pmatrix}F&-M_{% \varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G\end{pmatrix},over~ start_ARG italic_D end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F , italic_G ) := roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) , (3.48)

we write

D~Σε(F+H1,G+H2)superscriptsubscript~𝐷Σ𝜀𝐹subscript𝐻1𝐺subscript𝐻2\displaystyle\widetilde{D}_{\Sigma}^{\varepsilon}(F+H_{1},G+H_{2})over~ start_ARG italic_D end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F + italic_H start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_G + italic_H start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ) =logdet((FMεMεTG)+(H100H2))absentmatrix𝐹subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐺matrixsubscript𝐻100subscript𝐻2\displaystyle=\log\det\left(\begin{pmatrix}F&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G\end{pmatrix}+\begin{pmatrix}H_{1}&0\\ 0&H_{2}\end{pmatrix}\right)= roman_log roman_det ( ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) + ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_H start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_H start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) )
=logdet(FMεMεTG)+(FMεMεTG)1,(H100H2)HS+o(H),absentmatrix𝐹subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐺subscriptsuperscriptmatrix𝐹subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐺1matrixsubscript𝐻100subscript𝐻2HS𝑜𝐻\displaystyle=\log\det\begin{pmatrix}F&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G\end{pmatrix}+\left\langle\begin{pmatrix}F&-M_{% \varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G\end{pmatrix}^{-1},\begin{pmatrix}H_{1}&0\\ 0&H_{2}\end{pmatrix}\right\rangle_{\rm HS}+o(H),= roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) + ⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_H start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_H start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + italic_o ( italic_H ) ,

where we used that that the gradient of the log-det function at point X𝑋Xitalic_X is its inverse X1superscript𝑋1X^{-1}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT (see e.g. [7, p. 641]). Now, exploiting the inversion formula for block matrices, we derive that

(FMεMεTG)1,(H100H2)HSsubscriptsuperscriptmatrix𝐹subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐺1matrixsubscript𝐻100subscript𝐻2HS\displaystyle\left\langle\begin{pmatrix}F&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G\end{pmatrix}^{-1},\begin{pmatrix}H_{1}&0\\ 0&H_{2}\end{pmatrix}\right\rangle_{\rm HS}⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G end_CELL end_ROW end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_H start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_H start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT =(F1+F1MεS1MεTF1()()S1),(H100H2)HSabsentsubscriptmatrixsuperscript𝐹1superscript𝐹1subscript𝑀𝜀superscript𝑆1superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1superscript𝑆1matrixsubscript𝐻100subscript𝐻2HS\displaystyle=\left\langle\begin{pmatrix}F^{-1}+F^{-1}M_{\varepsilon}S^{-1}M_{% \varepsilon}^{T}F^{-1}&(-)\\ (-)&S^{-1}\end{pmatrix},\begin{pmatrix}H_{1}&0\\ 0&H_{2}\end{pmatrix}\right\rangle_{\rm HS}= ⟨ ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL ( - ) end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL ( - ) end_CELL start_CELL italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) , ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_H start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 0 end_CELL start_CELL italic_H start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT
=F1+F1MεS1MεTF1,H1HS+S1,H2HS,absentsubscriptsuperscript𝐹1superscript𝐹1subscript𝑀𝜀superscript𝑆1superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1subscript𝐻1HSsubscriptsuperscript𝑆1subscript𝐻2HS\displaystyle=\langle F^{-1}+F^{-1}M_{\varepsilon}S^{-1}M_{\varepsilon}^{T}F^{% -1},H_{1}\rangle_{\operatorname{HS}}+\langle S^{-1},H_{2}\rangle_{% \operatorname{HS}},= ⟨ italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_H start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + ⟨ italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , italic_H start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT ,

where S=GMεTF1Mε𝑆𝐺superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1subscript𝑀𝜀S=G-M_{\varepsilon}^{T}F^{-1}M_{\varepsilon}italic_S = italic_G - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT. Collecting the pieces together, we get

DΣε(F,G)=(ε(F1+F1MεS1MεTF1)A,εS1B),superscriptsubscript𝐷Σ𝜀𝐹𝐺𝜀superscript𝐹1superscript𝐹1subscript𝑀𝜀superscript𝑆1superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1𝐴𝜀superscript𝑆1𝐵\nabla D_{\Sigma}^{\varepsilon}(F,G)=(\varepsilon(F^{-1}+F^{-1}M_{\varepsilon}% S^{-1}M_{\varepsilon}^{T}F^{-1})-A,\varepsilon S^{-1}-B),∇ italic_D start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F , italic_G ) = ( italic_ε ( italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) - italic_A , italic_ε italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT - italic_B ) ,

as claimed. Now, the first order optimality condition, that is the equation DΣε(F,G)=0superscriptsubscript𝐷Σ𝜀𝐹𝐺0\nabla D_{\Sigma}^{\varepsilon}(F,G)=0∇ italic_D start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F , italic_G ) = 0 is equivalent to the system

{ε(F1+F1MεS1MεTF1)=AεS1=B.cases𝜀superscript𝐹1superscript𝐹1subscript𝑀𝜀superscript𝑆1superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1𝐴𝜀superscript𝑆1𝐵\left\{\begin{array}[]{ccc}\varepsilon(F^{-1}+F^{-1}M_{\varepsilon}S^{-1}M_{% \varepsilon}^{T}F^{-1})&=&A\\ \varepsilon S^{-1}&=&B.\end{array}\right.{ start_ARRAY start_ROW start_CELL italic_ε ( italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_CELL start_CELL = end_CELL start_CELL italic_A end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_ε italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL = end_CELL start_CELL italic_B . end_CELL end_ROW end_ARRAY (3.49)

Exploiting the second equation, we can substitute S1superscript𝑆1S^{-1}italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT by ε1Bsuperscript𝜀1𝐵\varepsilon^{-1}Bitalic_ε start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B in the first equation to rewrite the first equation

εF1+F1MεBMεTF1=A.𝜀superscript𝐹1superscript𝐹1subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1𝐴\varepsilon F^{-1}+F^{-1}M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}F^{-1}=A.italic_ε italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_A . (3.50)

Then, we have the equivalences

εF1+F1MεBMεTF1=A𝜀superscript𝐹1superscript𝐹1subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1𝐴\displaystyle\varepsilon F^{-1}+F^{-1}M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}F^{-1% }=Aitalic_ε italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_A εF+MεBMεT=FAFabsent𝜀𝐹subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐹𝐴𝐹\displaystyle\Leftrightarrow\varepsilon F+M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}=FAF⇔ italic_ε italic_F + italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = italic_F italic_A italic_F
FAFεFMεBMεT=0.absent𝐹𝐴𝐹𝜀𝐹subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0\displaystyle\Leftrightarrow FAF-\varepsilon F-M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}% ^{T}=0.⇔ italic_F italic_A italic_F - italic_ε italic_F - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0 .

For the second equation, we derive

εS1=B𝜀superscript𝑆1𝐵\displaystyle\varepsilon S^{-1}=Bitalic_ε italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_B εB1=Sabsent𝜀superscript𝐵1𝑆\displaystyle\Leftrightarrow\varepsilon B^{-1}=S⇔ italic_ε italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_S
εB1=GMTF1Mabsent𝜀superscript𝐵1𝐺superscript𝑀𝑇superscript𝐹1𝑀\displaystyle\Leftrightarrow\varepsilon B^{-1}=G-M^{T}F^{-1}M⇔ italic_ε italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_G - italic_M start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M
G=εB1+MTF1M.absent𝐺𝜀superscript𝐵1superscript𝑀𝑇superscript𝐹1𝑀\displaystyle\Leftrightarrow G=\varepsilon B^{-1}+M^{T}F^{-1}M.⇔ italic_G = italic_ε italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_M start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M .

We thus have shown that the matrix equations system (3.49) is equivalent to the system

{FAFεFMεBMεT=0εB1+MεTF1Mε=G.cases𝐹𝐴𝐹𝜀𝐹subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0𝜀superscript𝐵1superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1subscript𝑀𝜀𝐺\left\{\begin{array}[]{ccc}FAF-\varepsilon F-M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{% T}&=&0\\ \varepsilon B^{-1}+M_{\varepsilon}^{T}F^{-1}M_{\varepsilon}&=&G.\end{array}\right.{ start_ARRAY start_ROW start_CELL italic_F italic_A italic_F - italic_ε italic_F - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL = end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_ε italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL = end_CELL start_CELL italic_G . end_CELL end_ROW end_ARRAY

Theorem 3.2.

If ε>0𝜀0\varepsilon>0italic_ε > 0, the optimal dual variables Fε,Gεsuperscriptsubscript𝐹𝜀superscriptsubscript𝐺𝜀F_{\varepsilon}^{\star},G_{\varepsilon}^{\star}italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT associated to dual problem (3.2) are given by the formulae

Fε=A1(ε2Id+(AMεBMεT+ε24Id)1/2)Gε=B1(ε2Id+(BMεTAMε+ε24Id)1/2).superscriptsubscript𝐹𝜀superscript𝐴1𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12superscriptsubscript𝐺𝜀superscript𝐵1𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐴subscript𝑀𝜀superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12\begin{array}[]{ccc}F_{\varepsilon}^{\star}&=&A^{-1}\left(\frac{\varepsilon}{2% }I_{d}+\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{% d}\right)^{1/2}\right)\\ G_{\varepsilon}^{\star}&=&B^{-1}\left(\frac{\varepsilon}{2}I_{d}+\left(BM_{% \varepsilon}^{T}AM_{\varepsilon}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}% \right).\end{array}start_ARRAY start_ROW start_CELL italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL = end_CELL start_CELL italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL = end_CELL start_CELL italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + ( italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) . end_CELL end_ROW end_ARRAY (3.51)

We can also express the second optimal dual variable Gεsuperscriptsubscript𝐺𝜀G_{\varepsilon}^{\star}italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT as a function of Fεsuperscriptsubscript𝐹𝜀F_{\varepsilon}^{\star}italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT through the relation

Gε=εB1+MεT(Fε)1Mε.superscriptsubscript𝐺𝜀𝜀superscript𝐵1superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscriptsuperscriptsubscript𝐹𝜀1subscript𝑀𝜀G_{\varepsilon}^{\star}=\varepsilon B^{-1}+M_{\varepsilon}^{T}(F_{\varepsilon}% ^{\star})^{-1}M_{\varepsilon}.italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT = italic_ε italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT . (3.52)
Proof.

Our strategy is to solve the system (3.46) starting from the first matrix equation

FAFεFMεBMεT=0𝐹𝐴𝐹𝜀𝐹subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0\displaystyle FAF-\varepsilon F-M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}=0italic_F italic_A italic_F - italic_ε italic_F - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0 AFAFεAFAMεBMεT=0absent𝐴𝐹𝐴𝐹𝜀𝐴𝐹𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0\displaystyle\Leftrightarrow AFAF-\varepsilon AF-AM_{\varepsilon}BM_{% \varepsilon}^{T}=0⇔ italic_A italic_F italic_A italic_F - italic_ε italic_A italic_F - italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0
Z2εZAMεBMεT=0,absentsuperscript𝑍2𝜀𝑍𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0\displaystyle\Leftrightarrow Z^{2}-\varepsilon Z-AM_{\varepsilon}BM_{% \varepsilon}^{T}=0,⇔ italic_Z start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - italic_ε italic_Z - italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0 ,

with the notation Z=AF𝑍𝐴𝐹Z=AFitalic_Z = italic_A italic_F. This last matrix equation is very similar to (3.25), that we solved for proving Theorem 3.1. Adapting the argument, we establish that the equation Z2εZAMεBMεTsuperscript𝑍2𝜀𝑍𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇{Z^{2}-\varepsilon Z-AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}}italic_Z start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - italic_ε italic_Z - italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT has a unique solution Zεsubscript𝑍𝜀Z_{\varepsilon}italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT such that Fε:=A1Zεassignsubscript𝐹𝜀superscript𝐴1subscript𝑍𝜀F_{\varepsilon}:=A^{-1}Z_{\varepsilon}italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT := italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT is positive-definite. This solution is given by the matrix Zεsubscript𝑍𝜀Z_{\varepsilon}italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT defined by the formula

Zε:=ε2Id+(AMεBMεT+ε24Id)1/2.assignsubscript𝑍𝜀𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12Z_{\varepsilon}:=\frac{\varepsilon}{2}I_{d}+\left(AM_{\varepsilon}BM_{% \varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}.italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT := divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

Then, as Zε=AFεsubscript𝑍𝜀𝐴subscript𝐹𝜀Z_{\varepsilon}=AF_{\varepsilon}italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_A italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT, we have Fε=A1Zεsubscript𝐹𝜀superscript𝐴1subscript𝑍𝜀F_{\varepsilon}=A^{-1}Z_{\varepsilon}italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT. This yields

Fε=A1(ε2Id+(AMεBMεT+ε24Id)1/2).subscript𝐹𝜀superscript𝐴1𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12F_{\varepsilon}=A^{-1}\left(\frac{\varepsilon}{2}I_{d}+\left(AM_{\varepsilon}% BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right).italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) . (3.53)

Let us now compute the second dual variable. To do so, let us go back to system (3.46); that we repeat below for clarity:

{FAFεFMεBMεT=0εB1+MεTF1Mε=G.cases𝐹𝐴𝐹𝜀𝐹subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0𝜀superscript𝐵1superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1subscript𝑀𝜀𝐺\left\{\begin{array}[]{ccc}FAF-\varepsilon F-M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{% T}&=&0\\ \varepsilon B^{-1}+M_{\varepsilon}^{T}F^{-1}M_{\varepsilon}&=&G.\end{array}\right.{ start_ARRAY start_ROW start_CELL italic_F italic_A italic_F - italic_ε italic_F - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL = end_CELL start_CELL 0 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_ε italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL = end_CELL start_CELL italic_G . end_CELL end_ROW end_ARRAY

Notice that we can rewrite the first equation as follows:

FAFεFMεBMεT=0𝐹𝐴𝐹𝜀𝐹subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇0\displaystyle FAF-\varepsilon F-M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}=0italic_F italic_A italic_F - italic_ε italic_F - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT = 0 FAεIdMεBMεTF1=0absent𝐹𝐴𝜀subscript𝐼𝑑subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹10\displaystyle\Leftrightarrow FA-\varepsilon I_{d}-M_{\varepsilon}BM_{% \varepsilon}^{T}F^{-1}=0⇔ italic_F italic_A - italic_ε italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = 0
MεTF1=B1Mε1(FAεId)absentsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1superscript𝐵1superscriptsubscript𝑀𝜀1𝐹𝐴𝜀subscript𝐼𝑑\displaystyle\Leftrightarrow M_{\varepsilon}^{T}F^{-1}=B^{-1}M_{\varepsilon}^{% -1}(FA-\varepsilon I_{d})⇔ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F italic_A - italic_ε italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT )
MεTF1Mε=B1Mε1(FAεId)Mε.absentsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1subscript𝑀𝜀superscript𝐵1superscriptsubscript𝑀𝜀1𝐹𝐴𝜀subscript𝐼𝑑subscript𝑀𝜀\displaystyle\Leftrightarrow M_{\varepsilon}^{T}F^{-1}M_{\varepsilon}=B^{-1}M_% {\varepsilon}^{-1}(FA-\varepsilon I_{d})M_{\varepsilon}.⇔ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F italic_A - italic_ε italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT .

This expression of the matrix MεTF1Mεsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐹1subscript𝑀𝜀M_{\varepsilon}^{T}F^{-1}M_{\varepsilon}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT allows us to rewrite the second equation of the system (3.46) as

G𝐺\displaystyle Gitalic_G =B1(εId+Mε1(FAεId)Mε)absentsuperscript𝐵1𝜀subscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑀𝜀1𝐹𝐴𝜀subscript𝐼𝑑subscript𝑀𝜀\displaystyle=B^{-1}(\varepsilon I_{d}+M_{\varepsilon}^{-1}(FA-\varepsilon I_{% d})M_{\varepsilon})= italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_ε italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F italic_A - italic_ε italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT )
=B1Mε1FAMε.absentsuperscript𝐵1superscriptsubscript𝑀𝜀1𝐹𝐴subscript𝑀𝜀\displaystyle=B^{-1}M_{\varepsilon}^{-1}FAM_{\varepsilon}.= italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_F italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT .

Introducing Fεsubscript𝐹𝜀F_{\varepsilon}italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT solution of the first equation, we express it as in equation (3.53) to write Gεsubscript𝐺𝜀G_{\varepsilon}italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT solution of the system as

Gε=B1(Mε1A1(ε2Id+(AMεBMεT+ε24Id)1/2)AMε).subscript𝐺𝜀superscript𝐵1superscriptsubscript𝑀𝜀1superscript𝐴1𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝐴subscript𝑀𝜀G_{\varepsilon}=B^{-1}\left(M_{\varepsilon}^{-1}A^{-1}\left(\frac{\varepsilon}% {2}I_{d}+\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I% _{d}\right)^{1/2}\right)AM_{\varepsilon}\right).italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) . (3.54)

Now, the identity

Mε1A1(AMεBMεT+ε24Id)1/2AMε=(BMεTAMε+ε24Id)1/2superscriptsubscript𝑀𝜀1superscript𝐴1superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝐴subscript𝑀𝜀superscript𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐴subscript𝑀𝜀superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12M_{\varepsilon}^{-1}A^{-1}\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{% \varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}AM_{\varepsilon}=\left(BM_{\varepsilon}^{% T}AM_{\varepsilon}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = ( italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT

yields

Gε=B1(ε2Id+(BMεTAMε+ε24Id)1/2).subscript𝐺𝜀superscript𝐵1𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐴subscript𝑀𝜀superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12G_{\varepsilon}=B^{-1}\left(\frac{\varepsilon}{2}I_{d}+\left(BM_{\varepsilon}^% {T}AM_{\varepsilon}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right).italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + ( italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) . (3.55)

If the dual function (3.43) reaches a maximum, it is on the subset Π(Mε)Πsubscript𝑀𝜀\Pi(M_{\varepsilon})roman_Π ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) introduced in equation (3.44). Exploiting Theorem A.2, one can show that the dual matrices Fεsubscript𝐹𝜀F_{\varepsilon}italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT and Gεsubscript𝐺𝜀G_{\varepsilon}italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT are such that the matrix

(FεMεMεTGε)matrixsubscript𝐹𝜀subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇subscript𝐺𝜀\begin{pmatrix}F_{\varepsilon}&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G_{\varepsilon}\end{pmatrix}( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) (3.56)

is positive-definite. This shows that (Fε,Gε)subscript𝐹𝜀subscript𝐺𝜀(F_{\varepsilon},G_{\varepsilon})( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT , italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) belongs to Π(Mε)Πsubscript𝑀𝜀\Pi(M_{\varepsilon})roman_Π ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ). Moreover, as the dual objective function is strictly concave on the set Π(Mε)Πsubscript𝑀𝜀\Pi(M_{\varepsilon})roman_Π ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ), and DΣε(Fε,Gε)=(0,0)superscriptsubscript𝐷Σ𝜀subscript𝐹𝜀subscript𝐺𝜀00\nabla D_{\Sigma}^{\varepsilon}(F_{\varepsilon},G_{\varepsilon})=(0,0)∇ italic_D start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT , italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) = ( 0 , 0 ), we deduce that the couple (Fε,Gε)subscript𝐹𝜀subscript𝐺𝜀(F_{\varepsilon},G_{\varepsilon})( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT , italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT ) is the unique solution to the dual problem (3.2). ∎

From the solutions to dual problem, we recover the regularized optimal transport cost already computed in Corollary 3.1.

Corollary 3.2.

For μ=Nd(A)𝜇subscript𝑁𝑑𝐴\mu=N_{d}(A)italic_μ = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_A ) and ν=Nd(B)𝜈subscript𝑁𝑑𝐵\nu=N_{d}(B)italic_ν = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B ) two centered Gaussian measures; the regularized optimal transport cost has the closed form expression given by the formula

WΣε(μ,ν)superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈\displaystyle W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) =tr(A)+tr(B)2tr((AMεBMεT+ε24Id)1/2)+εlogdet((AMεBMεT+ε24Id)1/2+ε2Id)absenttr𝐴tr𝐵2trsuperscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑\displaystyle=\operatorname{tr}(A)+\operatorname{tr}(B)-2\operatorname{tr}% \left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d% }\right)^{1/2}\right)+\varepsilon\log\det\left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{% \varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}+\frac{\varepsilon% }{2}I_{d}\right)= roman_tr ( italic_A ) + roman_tr ( italic_B ) - 2 roman_tr ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) + italic_ε roman_log roman_det ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT )
+εtr(Γ11A)+εtr(Γ22B)εlogdet(AB)εdεdlog(ε)+εlogdet(Σ).𝜀trsubscriptΓ11𝐴𝜀trsubscriptΓ22𝐵𝜀𝐴𝐵𝜀𝑑𝜀𝑑𝜀𝜀Σ\displaystyle+\varepsilon\operatorname{tr}(\Gamma_{11}A)+\varepsilon% \operatorname{tr}(\Gamma_{22}B)-\varepsilon\log\det(AB)-\varepsilon d-% \varepsilon d\log(\varepsilon)+\varepsilon\log\det(\Sigma).+ italic_ε roman_tr ( roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT italic_A ) + italic_ε roman_tr ( roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT italic_B ) - italic_ε roman_log roman_det ( italic_A italic_B ) - italic_ε italic_d - italic_ε italic_d roman_log ( italic_ε ) + italic_ε roman_log roman_det ( roman_Σ ) . (3.57)
Proof.

Using the notations from Theorem 3.2, we can write the optimal transport cost between μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν as

WΣε(μ,ν)=Id+εΓ11Fε,AHS+Id+εΓ22Gε,BHS+εlogdet(FεMεMεTGε)εlogdet(εΣ1).superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈subscriptsubscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ11superscriptsubscript𝐹𝜀𝐴HSsubscriptsubscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ22superscriptsubscript𝐺𝜀𝐵HS𝜀matrixsuperscriptsubscript𝐹𝜀subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscriptsubscript𝐺𝜀𝜀𝜀superscriptΣ1W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)=\langle I_{d}+\varepsilon\Gamma_{11}-F_{% \varepsilon}^{\star},A\rangle_{\operatorname{HS}}+\langle I_{d}+\varepsilon% \Gamma_{22}-G_{\varepsilon}^{\star},B\rangle_{\operatorname{HS}}+\varepsilon% \log\det\begin{pmatrix}F_{\varepsilon}^{\star}&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G_{\varepsilon}^{\star}\end{pmatrix}-\varepsilon\log\det(% \varepsilon\Sigma^{-1}).italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = ⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT - italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + ⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT - italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) - italic_ε roman_log roman_det ( italic_ε roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) .

For the scalar product terms, we begin by writing

Id+εΓ11Fε,AHSsubscriptsubscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ11superscriptsubscript𝐹𝜀𝐴HS\displaystyle\langle I_{d}+\varepsilon\Gamma_{11}-F_{\varepsilon}^{\star},A% \rangle_{\operatorname{HS}}⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT - italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT =tr(A)+εΓ11,AHStr(ε2Id+(AMεBMεT+ε24Id)1/2)absenttr𝐴𝜀subscriptsubscriptΓ11𝐴HStr𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12\displaystyle=\operatorname{tr}(A)+\varepsilon\langle\Gamma_{11},A\rangle_{% \operatorname{HS}}-\operatorname{tr}\left(\frac{\varepsilon}{2}I_{d}+\left(AM_% {\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right)= roman_tr ( italic_A ) + italic_ε ⟨ roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - roman_tr ( divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT )
=tr(A)+εΓ11,AHStr((AMεBMεT+ε24Id)1/2)εd2.absenttr𝐴𝜀subscriptsubscriptΓ11𝐴HStrsuperscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀𝑑2\displaystyle=\operatorname{tr}(A)+\varepsilon\langle\Gamma_{11},A\rangle_{% \operatorname{HS}}-\operatorname{tr}\left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{% \varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right)-% \varepsilon\frac{d}{2}.= roman_tr ( italic_A ) + italic_ε ⟨ roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - roman_tr ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) - italic_ε divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG .

And second we write,

Id+εΓ22Gε,BHSsubscriptsubscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ22superscriptsubscript𝐺𝜀𝐵HS\displaystyle\langle I_{d}+\varepsilon\Gamma_{22}-G_{\varepsilon}^{\star},B% \rangle_{\operatorname{HS}}⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT - italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT =tr(B)+εΓ22,BHStr(ε2Id+(BMεTAMε+ε24Id)1/2)absenttr𝐵𝜀subscriptsubscriptΓ22𝐵HStr𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐴subscript𝑀𝜀superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12\displaystyle=\operatorname{tr}(B)+\varepsilon\langle\Gamma_{22},B\rangle_{% \operatorname{HS}}-\operatorname{tr}\left(\frac{\varepsilon}{2}I_{d}+\left(BM_% {\varepsilon}^{T}AM_{\varepsilon}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right)= roman_tr ( italic_B ) + italic_ε ⟨ roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - roman_tr ( divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + ( italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT )
=tr(B)+εΓ22,BHStr((BMεTAMε+ε24Id)1/2)εd2.absenttr𝐵𝜀subscriptsubscriptΓ22𝐵HStrsuperscript𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐴subscript𝑀𝜀superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀𝑑2\displaystyle=\operatorname{tr}(B)+\varepsilon\langle\Gamma_{22},B\rangle_{% \operatorname{HS}}-\operatorname{tr}\left(\left(BM_{\varepsilon}^{T}AM_{% \varepsilon}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right)-\varepsilon% \frac{d}{2}.= roman_tr ( italic_B ) + italic_ε ⟨ roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - roman_tr ( ( italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) - italic_ε divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG .

Then, the identity

M1A1(AMεBMεT+ε24Id)1/2AMε=(BMεTAMε+ε24Id)1/2superscript𝑀1superscript𝐴1superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝐴subscript𝑀𝜀superscript𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐴subscript𝑀𝜀superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12M^{-1}A^{-1}\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{% 4}I_{d}\right)^{1/2}AM_{\varepsilon}=\left(BM_{\varepsilon}^{T}AM_{\varepsilon% }+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = ( italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT

ensures that

tr((BMεTAMε+ε24Id)1/2)=tr((AMεBMεT+ε24Id)1/2).trsuperscript𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝐴subscript𝑀𝜀superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12trsuperscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12\operatorname{tr}\left(\left(BM_{\varepsilon}^{T}AM_{\varepsilon}+\frac{% \varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right)=\operatorname{tr}\left(\left(AM_{% \varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}% \right).roman_tr ( ( italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) = roman_tr ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) .

We thus have that

Id+εΓ11Fε,AHS+Id+εΓ22Gε,BHSsubscriptsubscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ11superscriptsubscript𝐹𝜀𝐴HSsubscriptsubscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ22superscriptsubscript𝐺𝜀𝐵HS\displaystyle\langle I_{d}+\varepsilon\Gamma_{11}-F_{\varepsilon}^{\star},A% \rangle_{\operatorname{HS}}+\langle I_{d}+\varepsilon\Gamma_{22}-G_{% \varepsilon}^{\star},B\rangle_{\operatorname{HS}}⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT - italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + ⟨ italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT - italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT =tr(A)+tr(B)+εΓ11,AHS+εΓ22,BHSabsenttr𝐴tr𝐵𝜀subscriptsubscriptΓ11𝐴HS𝜀subscriptsubscriptΓ22𝐵HS\displaystyle=\operatorname{tr}(A)+\operatorname{tr}(B)+\varepsilon\langle% \Gamma_{11},A\rangle_{\operatorname{HS}}+\varepsilon\langle\Gamma_{22},B% \rangle_{\operatorname{HS}}= roman_tr ( italic_A ) + roman_tr ( italic_B ) + italic_ε ⟨ roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT , italic_A ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε ⟨ roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT
2tr((AMεBMεT+ε24Id)1/2)εd.2trsuperscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀𝑑\displaystyle\quad-2\operatorname{tr}\left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{% \varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right)-% \varepsilon d.- 2 roman_tr ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) - italic_ε italic_d .

Regarding the determinant term, we write it as

det(FεMεMεTGε)matrixsuperscriptsubscript𝐹𝜀subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscriptsubscript𝐺𝜀\displaystyle\det\begin{pmatrix}F_{\varepsilon}^{\star}&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G_{\varepsilon}^{\star}\end{pmatrix}roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) =det(FεMεMεTεB1+MεT(Fε)1Mε)absentmatrixsuperscriptsubscript𝐹𝜀subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇𝜀superscript𝐵1superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscriptsuperscriptsubscript𝐹𝜀1subscript𝑀𝜀\displaystyle=\det\begin{pmatrix}F_{\varepsilon}^{\star}&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&\varepsilon B^{-1}+M_{\varepsilon}^{T}(F_{\varepsilon}^{% \star})^{-1}M_{\varepsilon}\end{pmatrix}= roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_ε italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG )
=det(Fε)det(εB1+MεT(Fε)1MεMεT(Fε)1M)absentsuperscriptsubscript𝐹𝜀𝜀superscript𝐵1superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscriptsuperscriptsubscript𝐹𝜀1subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscriptsuperscriptsubscript𝐹𝜀1𝑀\displaystyle=\det(F_{\varepsilon}^{\star})\det(\varepsilon B^{-1}+M_{% \varepsilon}^{T}(F_{\varepsilon}^{\star})^{-1}M_{\varepsilon}-M_{\varepsilon}^% {T}(F_{\varepsilon}^{\star})^{-1}M)= roman_det ( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT ) roman_det ( italic_ε italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M )
=εddet(A)1det(B)1det(ε2Id+(AMεBMεT+ε24Id)1/2).absentsuperscript𝜀𝑑superscript𝐴1superscript𝐵1𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12\displaystyle=\varepsilon^{d}\det(A)^{-1}\det(B)^{-1}\det\left(\frac{% \varepsilon}{2}I_{d}+\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{% \varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right).= italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT roman_det ( italic_A ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT roman_det ( italic_B ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT roman_det ( divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) .

Taking the logarithm of the determinant yields

εlogdet(FεMεMεTGε)=εdlog(ε)εlogdet(AB)+εlogdet(ε2Id+(AMεBMεT+ε24Id)1/2).𝜀matrixsuperscriptsubscript𝐹𝜀subscript𝑀𝜀superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscriptsubscript𝐺𝜀𝜀𝑑𝜀𝜀𝐴𝐵𝜀𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12\varepsilon\log\det\begin{pmatrix}F_{\varepsilon}^{\star}&-M_{\varepsilon}\\ -M_{\varepsilon}^{T}&G_{\varepsilon}^{\star}\end{pmatrix}=\varepsilon d\log(% \varepsilon)-\varepsilon\log\det(AB)+\varepsilon\log\det\left(\frac{% \varepsilon}{2}I_{d}+\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{% \varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}\right).italic_ε roman_log roman_det ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋆ end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) = italic_ε italic_d roman_log ( italic_ε ) - italic_ε roman_log roman_det ( italic_A italic_B ) + italic_ε roman_log roman_det ( divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) .

Recalling the additive constant ε(2dlog(ε)+logdet(Σ1)-\varepsilon(2d\log(\varepsilon)+\log\det(\Sigma^{-1})- italic_ε ( 2 italic_d roman_log ( italic_ε ) + roman_log roman_det ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ), and collecting the pieces we derive

WΣε(μ,ν)superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈\displaystyle W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) =tr(A)+tr(B)2tr((AMεBMεT+ε24Id)1/2)+εlogdet(ε2Id+(AMεBMεT+ε24Id)1/2)absenttr𝐴tr𝐵2trsuperscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12\displaystyle=\operatorname{tr}(A)+\operatorname{tr}(B)-2\operatorname{tr}% \left(\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d% }\right)^{1/2}\right)+\varepsilon\log\det\left(\frac{\varepsilon}{2}I_{d}+% \left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}% \right)^{1/2}\right)= roman_tr ( italic_A ) + roman_tr ( italic_B ) - 2 roman_tr ( ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) + italic_ε roman_log roman_det ( divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT )
+εtr(Γ11A)+εtr(Γ22B)εlogdet(AB)εdεdlog(ε)εlogdet(Σ1).𝜀trsubscriptΓ11𝐴𝜀trsubscriptΓ22𝐵𝜀𝐴𝐵𝜀𝑑𝜀𝑑𝜀𝜀superscriptΣ1\displaystyle+\varepsilon\operatorname{tr}(\Gamma_{11}A)+\varepsilon% \operatorname{tr}(\Gamma_{22}B)-\varepsilon\log\det(AB)-\varepsilon d-% \varepsilon d\log(\varepsilon)-\varepsilon\log\det(\Sigma^{-1}).+ italic_ε roman_tr ( roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT italic_A ) + italic_ε roman_tr ( roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 22 end_POSTSUBSCRIPT italic_B ) - italic_ε roman_log roman_det ( italic_A italic_B ) - italic_ε italic_d - italic_ε italic_d roman_log ( italic_ε ) - italic_ε roman_log roman_det ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) .

4 Examples

4.1 Reference plan parametrized by a correlation matrix

In our entropic transport problem, so far, we have addressed the case where the Gaussian prior has arbitrary covariance matrix ΣΣ\Sigmaroman_Σ. However, the constraint set Π(μ,ν)Π𝜇𝜈\Pi(\mu,\nu)roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) imposes that the solution to our Gaussian problem has a covariance with diagonal blocks A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B. Thus, in this section we study the case where the prior covariance matrix also has diagonal blocks A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B. Thus; it only remains to optimize over the cross covariance matrix C𝐶Citalic_C. However, every valid cross covariance matrix decomposes as C=A1/2RrefB1/2𝐶superscript𝐴12subscript𝑅refsuperscript𝐵12C=A^{1/2}R_{\operatorname{ref}}B^{1/2}italic_C = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT, with Rrefsubscript𝑅refR_{\operatorname{ref}}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT a correlation matrix with matrix norm Rrefop1subscriptnormsubscript𝑅refop1\|R_{\operatorname{ref}}\|_{\operatorname{op}}\leq 1∥ italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT roman_op end_POSTSUBSCRIPT ≤ 1. Thus, the reference coupling has covariance matrix

Σ=(AA1/2RrefB1/2B1/2RrefTA1/2B),Σmatrix𝐴superscript𝐴12subscript𝑅refsuperscript𝐵12superscript𝐵12superscriptsubscript𝑅ref𝑇superscript𝐴12𝐵\Sigma=\begin{pmatrix}A&A^{1/2}R_{\operatorname{ref}}B^{1/2}\\ B^{1/2}R_{\operatorname{ref}}^{T}A^{1/2}&B\end{pmatrix},roman_Σ = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) , (4.1)

where Rrefsubscript𝑅refR_{\operatorname{ref}}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT acts as the only free parameter of the reference coupling. With these notations; using the inverse block formula A.5, we can show that Rrefsubscript𝑅refR_{\operatorname{ref}}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT relates to ΓΓ\Gammaroman_Γ the inverse of ΣΣ\Sigmaroman_Σ as follows:

Γ:=Σ1=(A1/2(Id+Rref(IdRrefTRref)1RrefT)A1/2A1/2Rref(IdRrefTRref)1B1/2B1/2(IdRrefTRref)1RrefTA1/2B1/2(IdRrefTRref)1B1/2).assignΓsuperscriptΣ1matrixsuperscript𝐴12subscript𝐼𝑑subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1superscriptsubscript𝑅ref𝑇superscript𝐴12superscript𝐴12subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1superscript𝐵12superscript𝐵12superscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1superscriptsubscript𝑅ref𝑇superscript𝐴12superscript𝐵12superscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1superscript𝐵12\Gamma:=\Sigma^{-1}=\begin{pmatrix}A^{-1/2}(I_{d}+R_{\operatorname{ref}}(I_{d}% -R_{\operatorname{ref}}^{T}R_{\operatorname{ref}})^{-1}R_{\operatorname{ref}}^% {T})A^{-1/2}&-A^{-1/2}R_{\operatorname{ref}}(I_{d}-R_{\operatorname{ref}}^{T}R% _{\operatorname{ref}})^{-1}B^{-1/2}\\ -B^{-1/2}(I_{d}-R_{\operatorname{ref}}^{T}R_{\operatorname{ref}})^{-1}R_{% \operatorname{ref}}^{T}A^{-1/2}&B^{-1/2}(I_{d}-R_{\operatorname{ref}}^{T}R_{% \operatorname{ref}})^{-1}B^{-1/2}\end{pmatrix}.roman_Γ := roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) .

Thus, Γ12subscriptΓ12\Gamma_{12}roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT the upper-right block of ΓΓ\Gammaroman_Γ defining the matrix Mε=IdεΓ12subscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12M_{\varepsilon}=I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT is now given by the formula

Γ12=A1/2Rref(IdRrefTRref)1B1/2.subscriptΓ12superscript𝐴12subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1superscript𝐵12\Gamma_{12}=-A^{-1/2}R_{\operatorname{ref}}(I_{d}-R_{\operatorname{ref}}^{T}R_% {\operatorname{ref}})^{-1}B^{-1/2}.roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT = - italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

Applying Theorem 3.1, we derive the solution of entropic optimal transport (2.1) when the reference covariance is of the form (4.1).

Corollary 4.1.

Set μ=Nd(A)𝜇subscript𝑁𝑑𝐴\mu=N_{d}(A)italic_μ = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_A ) and ν=Nd(B)𝜈subscript𝑁𝑑𝐵\nu=N_{d}(B)italic_ν = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B ) two centered Gaussian measures with full rank covariance matrices A𝐴Aitalic_A and B𝐵Bitalic_B. For ε>0𝜀0\varepsilon>0italic_ε > 0 and RrefMd()subscript𝑅refsubscript𝑀𝑑R_{\operatorname{ref}}\in M_{d}(\mathbb{R})italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) a correlation matrix with matrix norm smaller than one such that Assumption 3.1 holds true, the entropic transport problem

minπΠ(μ,ν)d×dxy2𝑑π(x,y)+2εKL(π|N2d(Σ))withΣ=(AA1/2RrefB1/2B1/2RrefTA1/2B),subscript𝜋Π𝜇𝜈subscriptsuperscript𝑑superscript𝑑superscriptnorm𝑥𝑦2differential-d𝜋𝑥𝑦2𝜀KLconditional𝜋subscript𝑁2𝑑ΣwithΣmatrix𝐴superscript𝐴12subscript𝑅refsuperscript𝐵12superscript𝐵12superscriptsubscript𝑅ref𝑇superscript𝐴12𝐵\min_{\pi\in\Pi(\mu,\nu)}\int_{\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}}\|x-y\|^{2}d% \pi(x,y)+2\varepsilon\operatorname{KL}(\pi|N_{2d}(\Sigma))\quad\text{with}% \quad\Sigma=\begin{pmatrix}A&A^{1/2}R_{\operatorname{ref}}B^{1/2}\\ B^{1/2}R_{\operatorname{ref}}^{T}A^{1/2}&B\end{pmatrix},roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_π ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) end_POSTSUBSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_π ( italic_x , italic_y ) + 2 italic_ε roman_KL ( italic_π | italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ ) ) with roman_Σ = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) , (4.2)

has solution

πε:=N2d(ACεCεTB),assignsubscript𝜋𝜀subscript𝑁2𝑑matrix𝐴subscript𝐶𝜀superscriptsubscript𝐶𝜀𝑇𝐵\pi_{\varepsilon}:=N_{2d}\begin{pmatrix}A&C_{\varepsilon}\\ C_{\varepsilon}^{T}&B\end{pmatrix},italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT := italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) ,

where

Cε=A1/2[(NNT+ε24Id)1/2ε2Id](NT)1B1/2,andN=A1/2B1/2+εRref(IdRrefTRref)1.formulae-sequencesubscript𝐶𝜀superscript𝐴12delimited-[]superscript𝑁superscript𝑁𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑superscriptsuperscript𝑁𝑇1superscript𝐵12and𝑁superscript𝐴12superscript𝐵12𝜀subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1C_{\varepsilon}=A^{1/2}\left[\left(NN^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right% )^{1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right](N^{T})^{-1}B^{1/2},\quad\text{and}% \quad N=A^{1/2}B^{1/2}+\varepsilon R_{\operatorname{ref}}(I_{d}-R_{% \operatorname{ref}}^{T}R_{\operatorname{ref}})^{-1}.italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ ( italic_N italic_N start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] ( italic_N start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT , and italic_N = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_ε italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT . (4.3)
Proof.

We now detail the computations that led to the closed form (4.3) for the cross covariance Cεsubscript𝐶𝜀C_{\varepsilon}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT. First, with the parametrization of the prior covariance ΣΣ\Sigmaroman_Σ given in equation (4.1), the matrix Mε=IdεΓ12subscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀subscriptΓ12M_{\varepsilon}=I_{d}-\varepsilon\Gamma_{12}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_ε roman_Γ start_POSTSUBSCRIPT 12 end_POSTSUBSCRIPT that appears in Theorem 3.1 is now given by

Mε=Id+εA1/2Rref(IdRrefTRref)1B1/2.subscript𝑀𝜀subscript𝐼𝑑𝜀superscript𝐴12subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1superscript𝐵12M_{\varepsilon}=I_{d}+\varepsilon A^{-1/2}R_{\operatorname{ref}}(I_{d}-R_{% \operatorname{ref}}^{T}R_{\operatorname{ref}})^{-1}B^{-1/2}.italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT + italic_ε italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

With the purpose of circumventing intricate expressions for Cεsubscript𝐶𝜀C_{\varepsilon}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT, we factorize Mεsubscript𝑀𝜀M_{\varepsilon}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT as

Mεsubscript𝑀𝜀\displaystyle M_{\varepsilon}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT =A1/2(A1/2B1/2+εRref(IdRrefTRref)1)B1/2absentsuperscript𝐴12superscript𝐴12superscript𝐵12𝜀subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1superscript𝐵12\displaystyle=A^{-1/2}(A^{1/2}B^{1/2}+\varepsilon R_{\operatorname{ref}}(I_{d}% -R_{\operatorname{ref}}^{T}R_{\operatorname{ref}})^{-1})B^{-1/2}= italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_ε italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT
=A1/2NB1/2,absentsuperscript𝐴12𝑁superscript𝐵12\displaystyle=A^{-1/2}NB^{-1/2},= italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_N italic_B start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ,

where N=A1/2B1/2+εRref(IdRrefTRref)1𝑁superscript𝐴12superscript𝐵12𝜀subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1N=A^{1/2}B^{1/2}+\varepsilon R_{\operatorname{ref}}(I_{d}-R_{\operatorname{ref% }}^{T}R_{\operatorname{ref}})^{-1}italic_N = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_ε italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT. Now, from Theorem 3.1, we know that the cross covariance matrix is given by the formula

Cεsubscript𝐶𝜀\displaystyle C_{\varepsilon}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT =[(AMεBMεT+ε24Id)1/2ε2Id](MεT)1absentdelimited-[]superscript𝐴subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1\displaystyle=\left[\left(AM_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}+\frac{% \varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right](M_{% \varepsilon}^{T})^{-1}= [ ( italic_A italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT
=A1/2[(A1/2MεBMεTA1/2+ε24Id)1/2ε2Id]A1/2(MεT)1.absentsuperscript𝐴12delimited-[]superscriptsuperscript𝐴12subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑superscript𝐴12superscriptsuperscriptsubscript𝑀𝜀𝑇1\displaystyle=A^{1/2}\left[\left(A^{1/2}M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}A^{% 1/2}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}% \right]A^{-1/2}(M_{\varepsilon}^{T})^{-1}.= italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ ( italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT .

Next, we observe the simplification

A1/2MεBMεTA1/2=NNT.superscript𝐴12subscript𝑀𝜀𝐵superscriptsubscript𝑀𝜀𝑇superscript𝐴12𝑁superscript𝑁𝑇A^{1/2}M_{\varepsilon}BM_{\varepsilon}^{T}A^{1/2}=NN^{T}.italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_N italic_N start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT . (4.4)

From this last observation, we finally reach the expression

Cε=A1/2[(NNT+ε24Id)1/2ε2Id](NT)1B1/2.subscript𝐶𝜀superscript𝐴12delimited-[]superscript𝑁superscript𝑁𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑superscriptsuperscript𝑁𝑇1superscript𝐵12C_{\varepsilon}=A^{1/2}\left[\left(NN^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right% )^{1/2}-\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right](N^{T})^{-1}B^{1/2}.italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT [ ( italic_N italic_N start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] ( italic_N start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

Remark 4.1 (Correlation matrix).

We point out that solution Cεsubscript𝐶𝜀C_{\varepsilon}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT given in equation (4.3) to regularized problem (4.2) is already factorized as Cε=A1/2RεB1/2subscript𝐶𝜀superscript𝐴12subscript𝑅𝜀superscript𝐵12C_{\varepsilon}=A^{1/2}R_{\varepsilon}B^{1/2}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT. Indeed, introducing the correlation matrix

Rε=[(NNT+ε24Id)1/2ε2Id](NT)1,whereN=A1/2B1/2+εRref(IdRrefTRref)1formulae-sequencesubscript𝑅𝜀delimited-[]superscript𝑁superscript𝑁𝑇superscript𝜀24subscript𝐼𝑑12𝜀2subscript𝐼𝑑superscriptsuperscript𝑁𝑇1where𝑁superscript𝐴12superscript𝐵12𝜀subscript𝑅refsuperscriptsubscript𝐼𝑑superscriptsubscript𝑅ref𝑇subscript𝑅ref1R_{\varepsilon}=\left[\left(NN^{T}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}I_{d}\right)^{1/2}% -\frac{\varepsilon}{2}I_{d}\right](N^{T})^{-1},\quad\text{where}\quad N=A^{1/2% }B^{1/2}+\varepsilon R_{\operatorname{ref}}(I_{d}-R_{\operatorname{ref}}^{T}R_% {\operatorname{ref}})^{-1}italic_R start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = [ ( italic_N italic_N start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ] ( italic_N start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , where italic_N = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_ε italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ( italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT - italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT (4.5)

we have Cε=A1/2RεB1/2subscript𝐶𝜀superscript𝐴12subscript𝑅𝜀superscript𝐵12C_{\varepsilon}=A^{1/2}R_{\varepsilon}B^{1/2}italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_A start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT.

4.2 Gaussian measures on the real line

We now set d=1𝑑1d=1italic_d = 1. As in the previous Section 4.1, we assume that the reference coupling N2(Σ)subscript𝑁2ΣN_{2}(\Sigma)italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( roman_Σ ) has the same marginals as the input measures. Hence, if μ=N1(a2)𝜇subscript𝑁1superscript𝑎2\mu=N_{1}(a^{2})italic_μ = italic_N start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_a start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) and ν=N1(b2)𝜈subscript𝑁1superscript𝑏2\nu=N_{1}(b^{2})italic_ν = italic_N start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_b start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) with a,b>0𝑎𝑏0a,b>0italic_a , italic_b > 0, the reference covariance matrix ΣS2++()Σsuperscriptsubscript𝑆2absent\Sigma\in S_{2}^{++}(\mathbb{R})roman_Σ ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) is of the form

Σ=(a2aρbbρab2)and has inverseΣ1=(1a2(1ρ2)ρab(1ρ2)ρab(1ρ2)1b2(1ρ2)).formulae-sequenceΣmatrixsuperscript𝑎2𝑎𝜌𝑏𝑏𝜌𝑎superscript𝑏2and has inversesuperscriptΣ1matrix1superscript𝑎21superscript𝜌2𝜌𝑎𝑏1superscript𝜌2𝜌𝑎𝑏1superscript𝜌21superscript𝑏21superscript𝜌2\Sigma=\begin{pmatrix}a^{2}&a\rho b\\ b\rho a&b^{2}\end{pmatrix}\quad\text{and has inverse}\quad\Sigma^{-1}=\begin{% pmatrix}\frac{1}{a^{2}(1-\rho^{2})}&\frac{-\rho}{ab(1-\rho^{2})}\\ \frac{-\rho}{ab(1-\rho^{2})}&\frac{1}{b^{2}(1-\rho^{2})}\end{pmatrix}.roman_Σ = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_a start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_a italic_ρ italic_b end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_b italic_ρ italic_a end_CELL start_CELL italic_b start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) and has inverse roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = ( start_ARG start_ROW start_CELL divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_a start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_ρ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG end_CELL start_CELL divide start_ARG - italic_ρ end_ARG start_ARG italic_a italic_b ( 1 - italic_ρ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL divide start_ARG - italic_ρ end_ARG start_ARG italic_a italic_b ( 1 - italic_ρ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG end_CELL start_CELL divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_b start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_ρ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG end_CELL end_ROW end_ARG ) . (4.6)

Thus, on the real line, the correlation matrix Rrefsubscript𝑅refR_{\operatorname{ref}}italic_R start_POSTSUBSCRIPT roman_ref end_POSTSUBSCRIPT with matrix norm less than one reduces to a real number ρ(1,1)𝜌11\rho\in(-1,1)italic_ρ ∈ ( - 1 , 1 ). And exploiting Corollary 4.1, the solution of the optimal transport problem is

πε=N2(a2cεcεb2)wherecε=((ab+ερ1ρ2)2+ε24ε2)ab(1ρ2)ab(1ρ2)+ερ.formulae-sequencesubscript𝜋𝜀subscript𝑁2matrixsuperscript𝑎2subscript𝑐𝜀subscript𝑐𝜀superscript𝑏2wheresubscript𝑐𝜀superscript𝑎𝑏𝜀𝜌1superscript𝜌22superscript𝜀24𝜀2𝑎𝑏1superscript𝜌2𝑎𝑏1superscript𝜌2𝜀𝜌\pi_{\varepsilon}=N_{2}\begin{pmatrix}a^{2}&c_{\varepsilon}\\ c_{\varepsilon}&b^{2}\end{pmatrix}\quad\text{where}\quad c_{\varepsilon}=\left% (\sqrt{\left(ab+\frac{\varepsilon\rho}{1-\rho^{2}}\right)^{2}+\frac{% \varepsilon^{2}}{4}}-\frac{\varepsilon}{2}\right)\frac{ab(1-\rho^{2})}{ab(1-% \rho^{2})+\varepsilon\rho}.italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = italic_N start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_a start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_c start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_c start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL italic_b start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) where italic_c start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT = ( square-root start_ARG ( italic_a italic_b + divide start_ARG italic_ε italic_ρ end_ARG start_ARG 1 - italic_ρ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG end_ARG - divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG ) divide start_ARG italic_a italic_b ( 1 - italic_ρ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG start_ARG italic_a italic_b ( 1 - italic_ρ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) + italic_ε italic_ρ end_ARG . (4.7)

And the value of the entropic optimal transport problem is

WΣε(μ,ν)superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈\displaystyle W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) =a2+b22[(ab+ερ1ρ2)2+ε24]1/2+εlog([(ab+ερ1ρ2)2+ε24]1/2+ε2)absentsuperscript𝑎2superscript𝑏22superscriptdelimited-[]superscript𝑎𝑏𝜀𝜌1superscript𝜌22superscript𝜀2412𝜀superscriptdelimited-[]superscript𝑎𝑏𝜀𝜌1superscript𝜌22superscript𝜀2412𝜀2\displaystyle=a^{2}+b^{2}-2\left[\left(ab+\frac{\varepsilon\rho}{1-\rho^{2}}% \right)^{2}+\frac{\varepsilon^{2}}{4}\right]^{1/2}+\varepsilon\log\left(\left[% \left(ab+\frac{\varepsilon\rho}{1-\rho^{2}}\right)^{2}+\frac{\varepsilon^{2}}{% 4}\right]^{1/2}+\frac{\varepsilon}{2}\right)= italic_a start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_b start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - 2 [ ( italic_a italic_b + divide start_ARG italic_ε italic_ρ end_ARG start_ARG 1 - italic_ρ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG ] start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_ε roman_log ( [ ( italic_a italic_b + divide start_ARG italic_ε italic_ρ end_ARG start_ARG 1 - italic_ρ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG ] start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG )
+2ε(1ρ2)1εεlog(ε)+εlog(1ρ2).2𝜀superscript1superscript𝜌21𝜀𝜀𝜀𝜀1superscript𝜌2\displaystyle+2\varepsilon(1-\rho^{2})^{-1}-\varepsilon-\varepsilon\log(% \varepsilon)+\varepsilon\log(1-\rho^{2}).+ 2 italic_ε ( 1 - italic_ρ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT - italic_ε - italic_ε roman_log ( italic_ε ) + italic_ε roman_log ( 1 - italic_ρ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) . (4.8)

In the following examples we display the impact of this parameter ρ𝜌\rhoitalic_ρ on our optimal transport problem. In our experiments, we are interested by the impact of the regularizing parameters ε𝜀\varepsilonitalic_ε and ρ𝜌\rhoitalic_ρ. Thus, we choose the simplest possible scenario for the input measures: μ=ν=N(0,1)𝜇𝜈𝑁01\mu=\nu=N(0,1)italic_μ = italic_ν = italic_N ( 0 , 1 ). We begin by reviewing the impact of the parameters ε𝜀\varepsilonitalic_ε in the case of classic entropic optimal transport. That is when ρ=0𝜌0\rho=0italic_ρ = 0. The impact of this parameter ε𝜀\varepsilonitalic_ε on the transport plan πεsubscript𝜋𝜀\pi_{\varepsilon}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT is displayed in Figure 1. This kind of illustration already exists in the literature; for instance in [15, Fig. 2] or in [19, Fig. 1]. However, we aim at comparing the effect of the parameter ε𝜀\varepsilonitalic_ε with the effect of the correlation parameter ρ𝜌\rhoitalic_ρ. For this purpose, in a second scenario, we set ε=2𝜀2\varepsilon=2italic_ε = 2 and study the impact of this parameter ρ𝜌\rhoitalic_ρ. In Figure 2, for ρ𝜌\rhoitalic_ρ varying in {0,0.3,0.6,0.9,0.95,0.99}00.30.60.90.950.99\{0,0.3,0.6,0.9,0.95,0.99\}{ 0 , 0.3 , 0.6 , 0.9 , 0.95 , 0.99 }, we display the coupling πεsubscript𝜋𝜀\pi_{\varepsilon}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT solution of the entropic optimal transport problem. Finally, we study the evolution of the gap between the standard optimal transport cost W22(μ,ν)superscriptsubscript𝑊22𝜇𝜈W_{2}^{2}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) and the entropic transport cost WΣε(μ,ν)superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ). Note that we always have WΣε(μ,ν)W22(μ,ν)0superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈superscriptsubscript𝑊22𝜇𝜈0W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)-W_{2}^{2}(\mu,\nu)\geq 0italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) - italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) ≥ 0. Moreover, in our specific scenario, we have chosen μ=ν𝜇𝜈\mu=\nuitalic_μ = italic_ν, thus W22(μ,ν)=0superscriptsubscript𝑊22𝜇𝜈0W_{2}^{2}(\mu,\nu)=0italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = 0, and so WΣε(μ,ν)W22(μ,ν)=WΣε(μ,ν)superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈superscriptsubscript𝑊22𝜇𝜈superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)-W_{2}^{2}(\mu,\nu)=W_{\Sigma}^{\varepsilon}(% \mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) - italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ). In Figure 3, for different values of ρ𝜌\rhoitalic_ρ, we display the evolution of the bias when ε𝜀\varepsilonitalic_ε ranges in [0,10]010[0,10][ 0 , 10 ]. Still studying the bias WΣε(μ,ν)W22(μ,ν)superscriptsubscript𝑊Σ𝜀𝜇𝜈superscriptsubscript𝑊22𝜇𝜈W_{\Sigma}^{\varepsilon}(\mu,\nu)-W_{2}^{2}(\mu,\nu)italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) - italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ), in Figure 4, for different values of ε𝜀\varepsilonitalic_ε; we display the evolution of the bias for ρ𝜌\rhoitalic_ρ ranging in [0,0.99]00.99[0,0.99][ 0 , 0.99 ].

Refer to caption
Figure 1: Impact of the regularization parameter ε𝜀\varepsilonitalic_ε on the transport plan πεsubscript𝜋𝜀\pi_{\varepsilon}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT solution of the classic entropic optimal transport problem.
Refer to caption
Figure 2: Impact of the correlation parameter ρ𝜌\rhoitalic_ρ on the transport plan πεsubscript𝜋𝜀\pi_{\varepsilon}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT solution of the entropic optimal transport problem when the regularizing parameter ε𝜀\varepsilonitalic_ε is set to two.
Refer to caption
Figure 3: Evolution of the bias of the entropic transport cost WΣεW22superscriptsubscript𝑊Σ𝜀superscriptsubscript𝑊22W_{\Sigma}^{\varepsilon}-W_{2}^{2}italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT - italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT when the regularizing parameter ε𝜀\varepsilonitalic_ε varies between zero and ten. The different curves correspond to different values of the correlation parameter ρ𝜌\rhoitalic_ρ.
Refer to caption
Figure 4: Evolution of the bias of the entropic transport cost WΣεW22superscriptsubscript𝑊Σ𝜀superscriptsubscript𝑊22W_{\Sigma}^{\varepsilon}-W_{2}^{2}italic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT - italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT when the correlation parameter ρ𝜌\rhoitalic_ρ varies in the interval [0,1)01[0,1)[ 0 , 1 ). The different curves correspond to different values of the regularizing parameter ε𝜀\varepsilonitalic_ε.

References

  • [1] L. Ambrosio, N. Gigli, and G. Savaré. Gradient Flows: In Metric Spaces and in the Space of Probability Measures. Lectures in Mathematics ETH Zürich. Birkhäuser, Boston, 2005.
  • [2] C. R. Baker. Joint measures and cross-covariance operators. Transactions of the American Mathematical Society, 186:273–289, 1973.
  • [3] M. Bakonyi and H. J. Woerdeman. Matrix completions, moments, and sums of Hermitian squares. Princeton University Press, 2011.
  • [4] I. Bengtsson and K. Życzkowski. Geometry of Quantum States: An Introduction to Quantum Entanglement. Cambridge University Press, Cambridge, UK, 2006.
  • [5] R. Bhatia. Positive definite matrices. In Positive Definite Matrices. Princeton university press, 2009.
  • [6] R. Bhatia, T. Jain, and Y. Lim. On the bures-wasserstein distance between positive definite matrices. Expositiones Mathematicae, 37(2):165–191, 2019.
  • [7] S. P. Boyd and L. Vandenberghe. Convex optimization. Cambridge university press, 2004.
  • [8] S. Chewi, J. Niles-Weed, and P. Rigollet. Statistical optimal transport. arXiv preprint arXiv:2407.18163, 2024.
  • [9] L. Chizat, P. Roussillon, F. Léger, F.-X. Vialard, and G. Peyré. Faster wasserstein distance estimation with the sinkhorn divergence. Advances in Neural Information Processing Systems, 33:2257–2269, 2020.
  • [10] J. A. Cuesta-Albertos, C. Matrán-Bea, and A. Tuero-Diaz. On lower bounds for the l 2-wasserstein metric in a hilbert space. Journal of Theoretical Probability, 9(2):263–283, 1996.
  • [11] M. Cuturi. Sinkhorn distances: Lightspeed computation of optimal transport. Advances in neural information processing systems, 26, 2013.
  • [12] J. Feydy, T. Séjourné, F.-X. Vialard, S.-i. Amari, A. Trouvé, and G. Peyré. Interpolating between optimal transport and mmd using sinkhorn divergences. In The 22nd International Conference on Artificial Intelligence and Statistics, pages 2681–2690. PMLR, 2019.
  • [13] C. R. Givens and R. M. Shortt. A class of wasserstein metrics for probability distributions. Michigan Mathematical Journal, 31(2):231–240, 1984.
  • [14] H. Janati, M. Cuturi, and A. Gramfort. Debiased sinkhorn barycenters. In International Conference on Machine Learning, pages 4692–4701. PMLR, 2020.
  • [15] H. Janati, B. Muzellec, G. Peyré, and M. Cuturi. Entropic optimal transport between unbalanced gaussian measures has a closed form. Advances in neural information processing systems, 33:10468–10479, 2020.
  • [16] C. Léonard. A survey of the schrodinger problem and some of its connections with optimal transport, 2013.
  • [17] J. R. Magnus and H. Neudecker. Matrix differential calculus with applications in statistics and econometrics. John Wiley & Sons, 2019.
  • [18] A. Mallasto, A. Gerolin, and H. Q. Minh. Entropy-regularized 2-Wasserstein distance between Gaussian measures. Information Geometry, 5(1):289–323, 2022.
  • [19] S. D. Marino and A. Gerolin. An optimal transport approach for the schrödinger bridge problem and convergence of sinkhorn algorithm. Journal of Scientific Computing, 85(2):27, 2020.
  • [20] H. Q. Minh. Entropic regularization of wasserstein distance between infinite-dimensional gaussian measures and gaussian processes. Journal of Theoretical Probability, 36(1):201–296, 2023.
  • [21] M. A. Nielsen and I. L. Chuang. Quantum Computation and Quantum Information. Cambridge University Press, Cambridge, UK, 2000.
  • [22] M. Nutz. Introduction to entropic optimal transport. Lecture notes, Columbia University, 2021.
  • [23] V. M. Panaretos and Y. Zemel. An invitation to statistics in Wasserstein space. Springer Nature, 2020.
  • [24] L. Pardo. Statistical inference based on divergence measures. Chapman and Hall/CRC, 2018.
  • [25] G. Peyré, M. Cuturi, et al. Computational optimal transport: With applications to data science. Foundations and Trends® in Machine Learning, 11(5-6):355–607, 2019.
  • [26] P. Rigollet and A. J. Stromme. On the sample complexity of entropic optimal transport. The Annals of Statistics, 53(1):61–90, 2025.
  • [27] A. Takatsu. Wasserstein geometry of gaussian measures. Osaka J. Math., 2011.
  • [28] C. Villani. Optimal transport: old and new, volume 338. Springer, 2009.
  • [29] C. Villani. Topics in optimal transportation, volume 58. American Mathematical Soc., 2021.

Appendix A Auxiliary results

On the space of squared matrices Md()subscript𝑀𝑑M_{d}(\mathbb{R})italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ), the Hilbert-Schmidt (also called Frobenius) scalar product is defined by A,BHS:=tr(ABT)assignsubscript𝐴𝐵HStr𝐴superscript𝐵𝑇\langle A,B\rangle_{\rm HS}:=\operatorname{tr}(AB^{T})⟨ italic_A , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT := roman_tr ( italic_A italic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ); and reduces to A,BHS=tr(AB)subscript𝐴𝐵HStr𝐴𝐵\langle A,B\rangle_{\rm HS}=\operatorname{tr}(AB)⟨ italic_A , italic_B ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT = roman_tr ( italic_A italic_B ) between symmetric matrices.

Proposition A.1 (Kullback-Leibler divergence).

[24, p. 33, ex. 11] For μ0=Nd(m0,Σ0)subscript𝜇0subscript𝑁𝑑subscript𝑚0subscriptΣ0\mu_{0}=N_{d}(m_{0},\Sigma_{0})italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_m start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT , roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) and μ1=Nd(m1,Σ1)subscript𝜇1subscript𝑁𝑑subscript𝑚1subscriptΣ1\mu_{1}=N_{d}(m_{1},\Sigma_{1})italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT = italic_N start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_m start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) two Gaussian measures on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, with full rank covariance matrices Σ0subscriptΣ0\Sigma_{0}roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT and Σ1subscriptΣ1\Sigma_{1}roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT, the Kullback-Leibler divergence has the closed form expression

KL(μ1|μ0)=12[(m1m0)TΣ01(m1m0)+tr(Σ01Σ1Id)+log(det(Σ0)det(Σ1))].KLconditionalsubscript𝜇1subscript𝜇012delimited-[]superscriptsubscript𝑚1subscript𝑚0𝑇superscriptsubscriptΣ01subscript𝑚1subscript𝑚0trsuperscriptsubscriptΣ01subscriptΣ1IdsubscriptΣ0subscriptΣ1\operatorname{KL}(\mu_{1}|\mu_{0})=\frac{1}{2}\left[(m_{1}-m_{0})^{T}\Sigma_{0% }^{-1}(m_{1}-m_{0})+\operatorname{tr}(\Sigma_{0}^{-1}\Sigma_{1}-\operatorname{% Id})+\log\left(\frac{\det(\Sigma_{0})}{\det(\Sigma_{1})}\right)\right].roman_KL ( italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT | italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG [ ( italic_m start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_m start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_m start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_m start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) + roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT - roman_Id ) + roman_log ( divide start_ARG roman_det ( roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG roman_det ( roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG ) ] . (A.1)

We point out that this divergence can be rewritten

KL(μ1|μ0)=12[Σ01,(m1m0)(m1m0)+(Σ1Σ0)HSlogdet(Σ01Σ1)],KLconditionalsubscript𝜇1subscript𝜇012delimited-[]subscriptsuperscriptsubscriptΣ01tensor-productsubscript𝑚1subscript𝑚0subscript𝑚1subscript𝑚0subscriptΣ1subscriptΣ0HSsuperscriptsubscriptΣ01subscriptΣ1\operatorname{KL}(\mu_{1}|\mu_{0})=\frac{1}{2}\left[\langle\Sigma_{0}^{-1},(m_% {1}-m_{0})\otimes(m_{1}-m_{0})+(\Sigma_{1}-\Sigma_{0})\rangle_{\rm HS}-\log% \det(\Sigma_{0}^{-1}\Sigma_{1})\right],roman_KL ( italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT | italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG [ ⟨ roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , ( italic_m start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_m start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ⊗ ( italic_m start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_m start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) + ( roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT - roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - roman_log roman_det ( roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ] , (A.2)

which has a more geometric interpretation.

Remark A.1.

In the case where both Gaussian measures μ0subscript𝜇0\mu_{0}italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT and μ1subscript𝜇1\mu_{1}italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT have zero mean and respective full-rank covariance Σ0subscriptΣ0\Sigma_{0}roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT and Σ1subscriptΣ1\Sigma_{1}roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT, the Kullback-Leibler divergence simplifies to

KL(μ1|μ0)=12[Σ01,(Σ1Σ0)HSlogdet(Σ01Σ1)].KLconditionalsubscript𝜇1subscript𝜇012delimited-[]subscriptsuperscriptsubscriptΣ01subscriptΣ1subscriptΣ0HSsuperscriptsubscriptΣ01subscriptΣ1\operatorname{KL}(\mu_{1}|\mu_{0})=\frac{1}{2}\left[\langle\Sigma_{0}^{-1},(% \Sigma_{1}-\Sigma_{0})\rangle_{\rm HS}-\log\det(\Sigma_{0}^{-1}\Sigma_{1})% \right].roman_KL ( italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT | italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG [ ⟨ roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT , ( roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT - roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ⟩ start_POSTSUBSCRIPT roman_HS end_POSTSUBSCRIPT - roman_log roman_det ( roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ] . (A.3)
Theorem A.1.

[29, p. 24, Thm. 1.9] Let E𝐸Eitalic_E be a separable normed vector space, Esuperscript𝐸E^{*}italic_E start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT its topological dual space, and f𝑓fitalic_f, g𝑔gitalic_g two convex functions defined on E𝐸Eitalic_E with values in {+}\mathbb{R}\cup\{+\infty\}blackboard_R ∪ { + ∞ }. Denoting by fsuperscript𝑓f^{*}italic_f start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT and gsuperscript𝑔g^{*}italic_g start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT the Legendre-Fenchel transform of and f𝑓fitalic_f and g𝑔gitalic_g respectively; if there exists a point z0Esubscript𝑧0𝐸z_{0}\in Eitalic_z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∈ italic_E such that f(z0)<+𝑓subscript𝑧0f(z_{0})<+\inftyitalic_f ( italic_z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) < + ∞, g(z0)<+𝑔subscript𝑧0g(z_{0})<+\inftyitalic_g ( italic_z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) < + ∞ and f𝑓fitalic_f is continuous at z0subscript𝑧0z_{0}italic_z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT, then

infxE{f(x)+g(x)}=maxzE{f(z)g(z)}.subscriptinfimum𝑥𝐸𝑓𝑥𝑔𝑥subscript𝑧superscript𝐸superscript𝑓𝑧superscript𝑔𝑧\inf_{x\in E}\{f(x)+g(x)\}=\max_{z\in E^{*}}\{-f^{*}(-z)-g^{*}(z)\}.roman_inf start_POSTSUBSCRIPT italic_x ∈ italic_E end_POSTSUBSCRIPT { italic_f ( italic_x ) + italic_g ( italic_x ) } = roman_max start_POSTSUBSCRIPT italic_z ∈ italic_E start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT { - italic_f start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ( - italic_z ) - italic_g start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_z ) } . (A.4)
Lemma A.1.

[17, p. 12, eq. 29] Let MS2d++()𝑀superscriptsubscript𝑆2𝑑absentM\in S_{2d}^{++}(\mathbb{R})italic_M ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) be a positive-definite matrix that we can write by blocks as

M=(ACCTB),whereA,BSd++()andCMd().formulae-sequence𝑀matrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵where𝐴formulae-sequence𝐵superscriptsubscript𝑆𝑑absentand𝐶subscript𝑀𝑑M=\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix},\quad\text{where}\quad A,B\in S_{d}^{++}(\mathbb{R})\quad% \text{and}\quad C\in M_{d}(\mathbb{R}).italic_M = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG ) , where italic_A , italic_B ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ) and italic_C ∈ italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_R ) .

Then, introducing the Schur complement S:=BCTA1Cassign𝑆𝐵superscript𝐶𝑇superscript𝐴1𝐶S:=B-C^{T}A^{-1}Citalic_S := italic_B - italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C, that belongs to Sd++()superscriptsubscript𝑆𝑑absentS_{d}^{++}(\mathbb{R})italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT + + end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R ), we can write the inverse matrix of M𝑀Mitalic_M as

M1=(A1+A1CS1CTA1A1CS1S1CTA1S1).superscript𝑀1matrixsuperscript𝐴1superscript𝐴1𝐶superscript𝑆1superscript𝐶𝑇superscript𝐴1superscript𝐴1𝐶superscript𝑆1superscript𝑆1superscript𝐶𝑇superscript𝐴1superscript𝑆1M^{-1}=\begin{pmatrix}A^{-1}+A^{-1}CS^{-1}C^{T}A^{-1}&-A^{-1}CS^{-1}\\ -S^{-1}C^{T}A^{-1}&S^{-1}\end{pmatrix}.italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL - italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_S start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) . (A.5)
Theorem A.2.

[5, p. 13, Thm. 1.3.3] Let A,B𝐴𝐵A,Bitalic_A , italic_B be positive-definite matrices. The block matrix

XC=(ACCTB)subscript𝑋𝐶matrix𝐴𝐶superscript𝐶𝑇𝐵X_{C}=\begin{pmatrix}A&C\\ C^{T}&B\end{pmatrix}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT = ( start_ARG start_ROW start_CELL italic_A end_CELL start_CELL italic_C end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT end_CELL start_CELL italic_B end_CELL end_ROW end_ARG )

is positive-definite if and only if BCTA1C𝐵superscript𝐶𝑇superscript𝐴1𝐶B-C^{T}A^{-1}Citalic_B - italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_A start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_C is positive-definite.