Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον

Περ\acctonosιληψη

Ωε ςτυδψ τηε Θεανς ινςταβιλιτψ οφ α ςελφ-γραιτατινγ φλυιδ ιν τηε ςοντεξτ οφ αλτερνατιε γραιτατιοναλ τηεοριες. Ουρ φορμυλατιον αςςομμοδατες αρβιτραρψ ςορρεςτιονς το τηε Νεωτονιαν ποτεντιαλ, προιδινγ α ερςατιλε αππροαςη το αναλψζινγ α ωιδε ρανγε οφ γραιτψ τηεοριες ιν τηε ωεαϰ-φιελδ λιμιτ. Ας ςονςρετε εξαμπλες, ωε εξπλορε ιν δεταιλ τηρεε ςπεςιφις μοδιφιςατιονς: τηε Μανεφφ ποτεντιαλ, α λογαριτημις ςορρεςτιον, ανδ α Ψυϰαωα-τψπε ςορρεςτιον το Νεωτονιαν γραιτψ. Τηεςε τηρεε ςαςες ςερε ας ρεπρεςεντατιε εξαμπλες οφ τηε ρανγε οφ φυνςτιοναλ φορμς—ποωερ-λαω, λογαριτημις, ανδ εξπονεντιαλ—τηατ ονε μιγητ εξπεςτ το αριςε ιν αλτερνατιε τηεοριες οφ γραιτψ. Ωε δετερμινε τηε ςονδιτιονς φορ ινςταβιλιτψ ανδ τηε γροωτη ρατε οφ περτυρβατιονς φορ τηεςε ποτεντιαλς. Το εαλυατε τηειρ αλιδιτψ, ωε ςομπαρε τηε εςταβλιςηεδ ςταβιλιτψ ςριτερια ωιτη τηε οβςερεδ ςταβιλιτψ δατα φρομ Βοϰ γλοβυλες, τηερεβψ εναβλινγ υς το πλαςε ςονςτραιντς ον τηε παραμετερς οφ τηεςε αλτερνατιε γραιτατιοναλ τηεοριες. Αδδιτιοναλλψ, ωε εξτενδ ουρ αναλψςις το τηε χυαντυμ ρεγιμε, οφφερινγ α βροαδερ περςπεςτιε ον τηε ιντερπλαψ βετωεεν γραιτψ ανδ χυαντυμ εφφεςτς ιν τηε ςοντεξτ οφ αλτερνατιε τηεοριες οφ γραιτψ.

Ιντροδυςτιον

Νεωτονιαν γραιτψ προιδες τηε φουνδατιον φορ υνδερςτανδινγ ςλαςςιςαλ γραιτατιοναλ πηενομενα βυτ νοτοριουςλψ ενςουντερς ςιγνιφιςαντ λιμιτατιονς ιν ςερταιν αςτροπηψςιςαλ ςοντεξτς [1]. Γενεραλ ρελατιιτψ (ΓΡ) ηας αδδρεςςεδ μανψ οφ τηεςε ςηορτςομινγς ανδ ηας εεν πρεδιςτεδ τηε εξιςτενςε οφ νεω αςτροπηψςιςαλ οβϑεςτς, ςυςη ας βλαςϰ ηολες [2]. Ηοωεερ, το ματςη οβςερατιονς, τηε ιντροδυςτιον οφ τωο (ςο φαρ) ελυςιε ςομπονεντς—δαρϰ ματτερ ανδ δαρϰ ενεργψ—ις νεςεςςαρψ [3]. Δαρϰ ενεργψ ις εςςεντιαλ φορ εξπλαινινγ τηε υνιερςε’ς αςςελερατεδ εξπανςιον, ωηιλε δαρϰ ματτερ ις ρεχυιρεδ το αςςουντ φορ γαλαςτις ροτατιον ςυρες, γραιτατιοναλ λενςινγ εφφεςτς, ανδ τηε λαργε-ςςαλε ςτρυςτυρε οφ τηε ςοςμος. Δεςπιτε τηειρ ςρυςιαλ ρολε ιν ενςυρινγ αςςυρατε πρεδιςτιονς, τηεςε δαρϰ ςομπονεντς ηαε νοτ βεεν διρεςτλψ δετεςτεδ το δατε, ανδ τηειρ ερψ νατυρε ρεμαινς ονε οφ τηε γρεατεςτ μψςτεριες οφ ςοντεμποραρψ πηψςιςς.

Ανοτηερ ωαψ το ρεςονςιλε τηεορψ ωιτη οβςερατιονς ις το μοε βεψονδ τηε ςτανδαρδ γραιτψ παραδιγμ βψ εξπλορινγ εξτενςιονς οφ γραιτψ. Τηεςε αλτερνατιε φραμεωορϰς αρε ςονςτρυςτεδ το ρεπροδυςε τηε πρεδιςτιονς οφ ςτανδαρδ γραιτψ ωηερε αππλιςαβλε ωηιλε νατυραλλψ γενερατινγ εφφεςτς τηατ μιμις δαρϰ ματτερ ανδ δαρϰ ενεργψ ον ςοςμολογιςαλ ςςαλες. Σεεραλ αλτερνατιες φορ μοδιφψινγ γραιτψ ηαε βεεν πυτ φορωαρδ. Σομε αππροαςηες ινολε γενεραλιζινγ τηε Εινςτειν-Ηιλβερτ αςτιον [4], ωηιλε οτηερς ιντροδυςε ςςαλαρ φιελδς [5, 6], ινςορπορατε νεω γεομετρις ινγρεδιεντς [7], ορ τρεατ πηψςιςαλ ςονςταντς ας δψναμιςαλ χυαντιτιες [8, 9]. Αμονγ τηε ςιμπλεςτ ανδ μοςτ εξτενςιελψ ςτυδιεδ μοδιφιςατιονς αρε $f(R)$ γραιτψ τηεοριες, ωηιςη ρεπλαςε τηε Ριςςι ςςαλαρ ιν τηε αςτιον φυνςτιοναλ ωιτη α μορε γενεραλ φυνςτιον οφ $R$ [10, 11].

Βεςιδες τηεςε, οτηερ αππροαςηες ηαε βεεν δεελοπεδ ςπεςιφιςαλλψ ας εξτενςιονς οφ Νεωτονιαν γραιτψ. Περηαπς τηε μοςτ ωελλ-ϰνοων ις Μοδιφιεδ Νεωτονιαν Δψναμιςς (ΜΟΝΔ), ωηιςη μοδιφιες Νεωτονιαν γραιτψ ωηεν τηε αςςελερατιον οφ α τεςτ μαςς φαλλς βελοω α ςερταιν τηρεςηολδ [12]. Οτηερ προποςαλς ιντροδυςε αριους ςορρεςτιονς το τηε ςτανδαρδ $1/r$ γραιτατιοναλ ποτεντιαλ, ινςλυδινγ ποωερ-λαω μοδιφιςατιονς, ςυςη ας τηε μοδελ προποςεδ βψ Μανεφφ [13, 14, 15], λογαριτημις τερμς, οριγιναλλψ ιντροδυςεδ βψ Τοηλινε [16] ανδ βψ Κυην ανδ Κρυγλψαϰ [17], ορ εξπονεντιαλ ςορρεςτιονς, ας ςεεν ιν τηε Ψυϰαωα μοδελ [18] ορ ςερταιν φορμς οφ νονλοςαλ γραιτψ [19]. Συςη ςορρεςτιονς ςαν βε μοτιατεδ φρομ διφφερεντ περςπεςτιες, ινςλυδινγ νονλοςαλ εξτενςιονς οφ τηε Ποιςςον εχυατιον [20, 21] ανδ εντροπις γραιτψ ςςεναριος [22].

Ιδεντιφψινγ τηε ςορρεςτ τηεορψ αμονγ αλτερνατιε γραιτψ μοδελς ρεχυιρες ςομπαρινγ τηειρ πηενομενολογιςαλ πρεδιςτιονς ωιτη οβςερατιοναλ δατα. Τηις αλλοως φορ ςονςτραινινγ τηειρ παραμετερς ανδ αςςεςςινγ τηειρ ιαβιλιτψ. Ιν τηε ςοντεξτ οφ μοδιφιεδ Νεωτονιαν γραιτψ ορ τηε ωεαϰ-φιελδ λιμιτ οφ εξτενςιονς το ΓΡ, τηε Θεανς ινςταβιλιτψ ις α παρτιςυλαρλψ ρελεαντ πηενομενον τηατ ςαν ςερε ας α τεςτ. Ιτ ις ρεςπονςιβλε φορ τηε ςολλαπςε οφ α γραιτατιοναλλψ βουνδ ςψςτεμ, ςυςη ας ιντερςτελλαρ γας, υλτιματελψ λεαδινγ το ςταρ φορματιον. Τηις μεςηανιςμ ηας βεεν εξτενςιελψ ςτυδιεδ ωιτηιν τηε φραμεωορϰ οφ αριους αλτερνατιε γραιτψ τηεοριες [23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30], ωηερε ιτ οφτεν προιδες α αλυαβλε τοολ φορ ςονςτραινινγ τηειρ παραμετερς.

Ιν τηις παπερ, ωε δεελοπ α γενεραλ φορμυλατιον οφ τηε Θεανς ινςταβιλιτψ ωιτηιν τηε φραμεωορϰ οφ μοδιφιεδ γραιτψ. Ουρ αππροαςη ις ςυφφιςιεντλψ ερςατιλε το ινςορπορατε αρβιτραρψ ςορρεςτιονς το τηε Νεωτονιαν ποτεντιαλ, μαϰινγ ιτ αδαπταβλε το α ωιδε ρανγε οφ γραιτατιοναλ τηεοριες ιν τηε ωεαϰ-φιελδ λιμιτ. Τηε μοδελ ις ινιτιαλλψ δεελοπεδ υςινγ α ςλαςςιςαλ ηψδροδψναμις αππροαςη, ωηιςη ις τηεν εξτενδεδ το α χυαντυμ ηψδροδψναμις φραμεωορϰ. Τηις προιδες ινςιγητ ιντο ηοω τηερμαλ ανδ χυαντυμ ςορρεςτιονς ινφλυενςε ανδ ςατυρατε τηε γραιτατιοναλ ινςταβιλιτψ ιν τηε ςοντεξτ οφ μοδιφιεδ γραιτψ.

Ωε εξαμινε ιν δεταιλ τηρεε ςπεςιφις τψπες οφ ςορρεςτιονς το τηε Νεωτονιαν ποτεντιαλ: Μανεφφ ςορρεςτιονς, ωηιςη ιντροδυςε αν αδδιτιοναλ ςελφ-ποτεντιαλ τηατ ςςαλες ας $1/r^{2}$· λογαριτημις ςορρεςτιονς ινςπιρεδ βψ Τοηλινε· ανδ Ψυϰαωα-τψπε ςορρεςτιονς, ςηαραςτεριζεδ βψ εξπονεντιαλ μοδιφιςατιονς. Τηεςε τηρεε ςαςες ενςομπαςς α ωιδε αριετψ οφ βεηαιορς τηατ ςυςη ςορρεςτιονς ςαν εξηιβιτ. Φορ εαςη ςαςε, ωε δεριε ςριτερια φορ τηε ςταβιλιτψ οφ α βουνδ ςψςτεμ ωιτηιν τηε φραμεωορϰ οφ τηεςε μοδιφιεδ γραιτψ τηεοριες. Ωε αλςο ςονςτραιν τηε παραμετερς οφ τηεςε ςορρεςτιονς βψ ςομπαρινγ τηε εςταβλιςηεδ ςταβιλιτψ ςριτερια ωιτη τηε ςταβιλιτψ δατα οφ Βοϰ γλοβυλες—δενςε, ςολδ ρεγιονς οφ μολεςυλαρ ςλουδς τηατ αρε ποτεντιαλ ςιτες φορ ςταρ φορματιον. Τηεςε γλοβυλες ςερε ας αν ιδεαλ τεςτινγ γρουνδ δυε το τηειρ μαςς βεινγ ον τηε ορδερ οφ τηειρ Θεανς μαςς [31].

Τηε παπερ ις ςτρυςτυρεδ ας φολλοως: Ιν Σεςτιον Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον, ωε πρεςεντ α γενεραλ φορμυλατιον οφ τηε προβλεμ ανδ δεριε τηε ρεςυλτινγ διςπερςιον ρελατιον, αςςουντινγ φορ αν αρβιτραρψ ςορρεςτιον το τηε Νεωτονιαν ποτεντιαλ. Ιν Σεςτιον Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον, ωε αππλψ τηις αππροαςη το τηρεε ςπεςιφις ςορρεςτιονς: Μανεφφ, λογαριτημις, ανδ Ψυϰαωα ποτεντιαλς. Ιν Σεςτιον Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον, ωε υςε δατα φρομ Βοϰ γλοβυλες το ςονςτραιν τηε παραμετερς οφ τηεςε ςορρεςτιονς ανδ ςομπαρε τηεμ ωιτη οτηερ ινδεπενδεντ βουνδς ααιλαβλε ιν τηε λιτερατυρε. Ιν Σεςτιον Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον, ωε εξτενδ ουρ αππροαςη το τηε χυαντυμ ρεαλμ. Φιναλλψ, ιν Σεςτιον Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον, ωε ςονςλυδε ανδ ςυγγεςτ ποςςιβλε διρεςτιονς φορ φυτυρε ρεςεαρςη.

Γενεραλ φορμυλατιον: διςπερςιον ρελατιονς ιν αλτερνατιε γραιτψ

Τηε Θεανς ινςταβιλιτψ ις α γραιτατιοναλ ινςταβιλιτψ τηατ οςςυρς ιν α ςελφ-γραιτατινγ γας ςλουδ ωηεν τηε ιντερναλ πρεςςυρε ις ινςυφφιςιεντ το ςουντεραςτ γραιτατιοναλ αττραςτιον. Ιν τηε ςοντεξτ οφ ςτανδαρδ γραιτψ, τηε μεςηανιςμ ςαν βε φορμυλατεδ τηρουγη τηε ηψδροδψναμις εχυατιονς ςουπλεδ ωιτη τηε Ποιςςον εχυατιον [32, 33]. Ηερε, ωε ςονςιδερ α ςλαςςιςαλ ςελφ-γραιτατινγ μεδιυμ, ωηερε τηε ςελφ-γραιτατιοναλ ποτεντιαλ ις γιεν βψ τηε Νεωτονιαν ποτεντιαλ ςυππλεμεντεδ βψ αν αρβιτραρψ ςορρεςτιον τερμ τηατ δεπενδς ονλψ ον τηε ςοορδινατε $r$. Ωε ρεςτριςτ ουρ αναλψςις το α ςτατις υνιερςε, ωηιςη ις ςυφφιςιεντ το δεριε τηε ςταβιλιτψ ςριτερια. Τηε εξτενςιον το αν εξπανδινγ υνιερςε ις ςονςεπτυαλλψ ςτραιγητφορωαρδ ανδ ωιλλ βε βριεφλψ διςςυςςεδ λατερ. Τηε δψναμιςς οφ τηε μεδιυμ ις γοερνεδ βψ τηε ςοντινυιτψ εχυατιον, ωηιςη ενςυρες μαςς ςονςερατιον,

$$\frac{\partial\rho}{\partial t}+\nabla\cdot(\rho\mathbf{u})=0,$$ (1)

ωηερε $\rho(\mathbf{r},t)$ ρεπρεςεντς τηε μαςς δενςιτψ ανδ $\mathbf{u}(\mathbf{r},t)$ ις τηε ελοςιτψ φιελδ, ανδ τηε Ευλερ (μομεντυμ-βαλανςε) εχυατιον,

$$\frac{\partial\mathbf{u}}{\partial t}+(\mathbf{u}\cdot\nabla)\mathbf{u}=-\frac{\nabla}{m}\int\rho(\mathbf{r^{\prime}})\Phi(|\mathbf{r}-\mathbf{r^{\prime}}|)\,d\mathbf{r^{\prime}}-\frac{\nabla p}{\rho},$$ (2)

ωηερε $p$ ις τηε πρεςςυρε ανδ $\Phi$ ις αν αρβιτραρψ ςελφ-ποτεντιαλ. Το ϰεεπ τηε διςςυςςιον ας γενεραλ ας ποςςιβλε ατ τηις ςταγε, ωε ρεγαρδ $\Phi$ ας α (γενερις) ςελφ-ποτεντιαλ, ωηιςη ςαν βε ωριττεν ας

$$\Phi\left(\mathbf{r}-\mathbf{r}^{\prime}\right)\equiv-\frac{{G}m}{\left|\mathbf{r}-\mathbf{r}^{\prime}\right|}+\Phi_{c}\left(\mathbf{r}-\mathbf{r}^{\prime}\right),$$ (3)

ωηερε $\Phi_{c}$ ις αν αρβιτραρψ ςορρεςτιον το τηε ςτανδαρδ Νεωτονιαν ςελφ-ποτεντιαλ. Το ςλοςε τηε ςψςτεμ οφ εχυατιονς (1)-(2), αν εχυατιον οφ ςτατε ις νεεδεδ το δετερμινε τηε πρεςςυρε $p$. Ηερε, ωε ςονςιδερ α βαροτροπις φλυιδ, ωηερε τηε πρεςςυρε δεπενδς ονλψ ον τηε δενςιτψ. Τηατ ις,

$$p(\mathbf{r},t)=p[\rho(\mathbf{r},t)].$$ (4)

Ωε ρεςτριςτ ουρ αναλψςις το τηε λινεαρ ρεγιμε, ωηερε ωε ςονςιδερ ςμαλλ περτυρβατιονς ςυπεριμποςεδ ον α ςτατιοναρψ, ινφινιτε, ηομογενεους, ανδ ιςοτροπις εχυιλιβριυμ μεδιυμ. Βψ αςςυμινγ τηατ τηεςε περτυρβατιονς ρεμαιν ςυφφιςιεντλψ ςμαλλ, ωε ςαν λινεαριζε τηε γοερνινγ εχυατιονς, αλλοωινγ υς το ςτυδψ τηε ςψςτεμ´ς ρεςπονςε ωιτηουτ ινοϰινγ νονλινεαρ εφφεςτς. Τηις αππροαςη εναβλες υς το δεριε α διςπερςιον ρελατιον τηατ ςηαραςτεριζες τηε ςταβιλιτψ οφ τηε ςψςτεμ υνδερ διφφερεντ μοδιφιςατιονς το τηε γραιτατιοναλ ποτεντιαλ. Ωε τηυς ωριτε

$$\rho(\mathbf{r},t) =\rho_{0}+\delta\rho(\mathbf{r},t),$$ (5)

$$\mathbf{u}(\mathbf{r},t) =\mathbf{u}_{0}+\delta\mathbf{u}(\mathbf{r},t).$$

Ηερε, $\rho_{0}$ ανδ $\mathbf{u}_{0}$ ρεπρεςεντ τηε εχυιλιβριυμ χυαντιτιες, ωηιλε $\delta\rho(\mathbf{r},t)$ ανδ $\delta\mathbf{u}(\mathbf{r},t)$ ςορρεςπονδ το τηε ςμαλλ περτυρβατιονς. Αφτερ λινεαριζατιον οφ εχυατιονς (1) ανδ (2), ωε οβταιν

$$\frac{\partial\delta\rho(\mathbf{r},t)}{\partial t} +\rho_{0}\nabla\cdot\delta\mathbf{u}(\mathbf{r},t)=0,$$ (6)

$$\frac{\partial\delta\mathbf{u}(\mathbf{r},t)}{\partial t} =-\frac{\nabla}{m}\int\delta\rho(\mathbf{r^{\prime}},t)\Phi(|\mathbf{r}-\mathbf{r^{\prime}}|)\,d\mathbf{r^{\prime}}-c_{s}^{2}\frac{\nabla\delta\rho(\mathbf{r},t)}{\rho_{0}},$$

ωηερε

$$c_{s}^{2}\equiv\left(\frac{dp}{d\rho}\right)_{\rho=\rho_{0}}$$ (7)

ις τηε ςχυαρεδ ςπεεδ οφ ςουνδ ιν τηε μεδιυμ. Βψ περφορμινγ α Φουριερ τρανςφορμ ον τηε εχυατιονς (6) ανδ ςομβινινγ τηε ρεςυλτινγ εξπρεςςιονς, ωε οβταιν τηε διςπερςιον ρελατιον

$$\omega^{2}=\frac{\rho_{0}}{m}\tilde{\Phi}(k)k^{2}+c_{s}^{2}k^{2},$$ (8)

ωηερε

$$\tilde{\Phi}(k)=\int\Phi(r)\exp(-i\mathbf{k}\cdot\mathbf{r})\,d\mathbf{r}$$ (9)

ις τηε Φουριερ τρανςφορμ οφ τηε ςελφ-ποτεντιαλ $\Phi$. Φορ α γενεραλ ςελφ-ποτεντιαλ γιεν βψ Εχ. (3), βψ εξπλιςιτλψ εξπρεςςινγ τηε Φουριερ τρανςφορμ οφ τηε Νεωτονιαν ςομπονεντ οφ τηε ποτεντιαλ, ωε ηαε

$$\tilde{\Phi}(k)=-\frac{4\pi Gm}{k^{2}}+\widetilde{\Phi_{c}},$$ (10)

ωηερε

$$\widetilde{\Phi_{c}}\equiv\int\Phi_{c}(r)\exp(-i\mathbf{k}\cdot\mathbf{r})\,d\mathbf{r}.$$ (11)

Τηε γενερις διςπερςιον ρελατιον (8) ρεωριτες ας

$$\omega^{2}=-\Omega_{J}^{2}+\frac{\rho_{0}}{m}\widetilde{\Phi_{c}}(k)k^{2}+c_{s}^{2}k^{2},$$ (13)

ωηερε $\Omega_{J}\equiv\sqrt{4\pi G\rho_{0}}$ ις τηε ςο-ςαλλεδ Θεανς φρεχυενςψ. Ιν τηε αβςενςε οφ ςορρεςτιονς ($\Phi_{c}=0$), Εχυατιον (13) ςορρεςτλψ ρεςοερς τηε ςτανδαρδ γραιτατιοναλ διςπερςιον ρελατιον, ας εξπεςτεδ, δεςςριβινγ τηε βαλανςε βετωεεν Νεωτονιαν αττραςτιον ανδ τηε οπποςινγ πρεςςυρε φορςες τηατ ςταβιλιζε τηε ςψςτεμ.

Ινςταβιλιτψ ις ςηαραςτεριζεδ βψ α νονζερο ιμαγιναρψ παρτ οφ τηε φρεχυενςψ. Το μαϰε τηις εξπλιςιτ, ωε ωριτε $\omega$ ας $\omega\equiv\omega_{r}+i\omega_{i}$. Σινςε $\omega^{2}$ ις ρεαλ, τηε φρεχυενςψ ις ειτηερ πυρελψ ρεαλ ορ πυρελψ ιμαγιναρψ. Τηε τρανςιτιον βετωεεν τηεςε τωο ςαςες οςςυρς ωηεν $\omega=0$, ωηιςη δεφινες α ςριτιςαλ ωαε νυμβερ. Ιν τηε ςτανδαρδ Νεωτονιαν ςαςε, τηε Θεανς ωαε-νυμβερ $k_{J}$ ρεαδς ας

$$k_{J}=\frac{\Omega_{J}}{c_{s}}.$$ (14)

Ιν τηε μορε γενεραλ ςςεναριο, δεπενδινγ ον τηε ςιγν οφ $\Phi_{c}$ (ωηετηερ ιτ ιντροδυςες αν αδδιτιοναλ αττραςτιε ορ ρεπυλςιε ςοντριβυτιον) ανδ ιτς φυνςτιοναλ δεπενδενςε ον τηε ςοορδινατε $r$, τηε ςορρεςτιον μαψ ειτηερ ενηανςε τηε ινςταβιλιτψ ορ, ςονερςελψ, ηελπ ςυππρεςς ιτ. Ιν τηε νεξτ Σεςτιον, ωε ωιλλ εξαμινε τηρεε ςπεςιφις εξαμπλες οφ ποτεντιαλ ςορρεςτιονς $\Phi_{c}$, εαςη ςορρεςπονδινγ το α διφφερεντ αλτερνατιε τηεορψ οφ γραιτψ. Τηεςε ςαςες ενςομπαςς τηρεε γενεραλ τψπες οφ μοδιφιςατιονς τηατ αρε λιϰελψ το οςςυρ: ποωερ-λαω, λογαριτημις, ανδ εξπονεντιαλ ςορρεςτιονς.

Σπεςιφις Εξαμπλες

Ιν τηις ςεςτιον, ωε εξπλορε ιν δεταιλ ςπεςιφις ςορρεςτιονς το τηε γραιτατιοναλ ποτεντιαλ τηατ ηαε βεεν προποςεδ ιν τηε λιτερατυρε το ρεςολε οβςερατιοναλ διςςρεπανςιες ορ ιμπροε τηεορετιςαλ μοδελς ιν αριους ςοντεξτς. Ωε φοςυς ον τηε Μανεφφ, λογαριτημις, ανδ Ψυϰαωα ποτεντιαλς, εαςη προιδινγ διςτινςτ μοδιφιςατιονς το Νεωτονιαν γραιτψ, ανδ δεριε τηειρ ςορρεςπονδινγ διςπερςιον ρελατιονς ανδ Θεανς ωαε-νυμβερς.

Μανεφφ Ποτεντιαλ

Τηε φιρςτ ςαςε ωε διςςυςς ις τηε Μανεφφ (ςομετιμες ςπελλεδ Μανε) ποτεντιαλ, ιντροδυςεδ ας α ςλαςςιςαλ αλτερνατιε το γενεραλ ρελατιιτψ [39]. Τηις ποτεντιαλ μοδιφιες τηε Νεωτονιαν γραιτατιοναλ ποτεντιαλ βψ ινςορπορατινγ α ςορρεςτιον τερμ τηατ ςςαλες ας $1/r^{2}$, οφφερινγ α ωαψ το αςςουντ φορ ρελατιιςτις-λιϰε εφφεςτς ωιτηουτ τηε νεεδ φορ τηε φυλλ φορμαλιςμ οφ Εινςτειν´ς τηεορψ [40, 41, 42]. Τηις ποτεντιαλ ηας ρεςεντλψ βεεν φουνδ το αριςε ιν α Νεωτονιαν-λιϰε τηεορψ ινςπιρεδ βψ τηε Βρανς–Διςϰε γραιτατιοναλ Λαγρανγιαν [43]. Ιτ ις εξπρεςςεδ ας

$$\Phi=-\frac{Gm}{r}\left(1+\frac{B}{r}\right),$$ (15)

ωηερε $B$ ις α ςορρεςτιον παραμετερ ωιτη τηε διμενςιον οφ λενγτη. Ιν τηε οριγιναλ Μανεφφ προποςαλ, τηε παραμετερ $B$ ις γιεν βψ $B={3Gm}/{c^{2}}$. Ιν τηις ςαςε, τηε Φουριερ τρανςφορμ οφ τηε ςορρεςτιον ποτεντιαλ $\Phi_{c}$ ρεαδς ας

$$\widetilde{\Phi_{c}}(k)=-GmB\int\frac{\exp(-i\mathbf{k}\cdot\mathbf{r})}{r^{2}}\,d\mathbf{r}=-\frac{2\pi^{2}GmB}{k}.$$ (16)

Τηε γενερις διςπερςιον ρελατιον (13) ρεδυςες αςςορδινγλψ το

$$\omega^{2}=-\Omega_{J}^{2}\left(1+\frac{\pi}{2}Bk\right)+c_{s}^{2}k^{2}.$$ (17)

Τηε τηρεςηολδ αλυε οφ $k$, ωηιςη ςεπαρατες τηε οςςιλλατορψ ρεγιμε φρομ τηε ινςταβιλιτψ ρεγιμε, ις οβταινεδ βψ ςεττινγ $\omega=0$ ανδ ις γιεν βψ

$$\tilde{k_{J}}=\frac{\pi\Omega_{J}^{2}B+\Omega_{J}\sqrt{16c_{s}^{2}+\pi^{2}\Omega_{J}^{2}B^{2}}}{4c_{s}^{2}}.$$ (18)

Περτυρβατιονς ωιτη ωαενυμβερς ςμαλλερ τηαν $\tilde{k_{J}}$ λεαδ το ινςταβιλιτψ, ωηιλε τηοςε ωιτη ωαενυμβερς γρεατερ τηαν $\tilde{k_{J}}$ ρεςυλτ ιν οςςιλλατορψ βεηαιορ. Νορμαλιζινγ το τηε ςτανδαρδ Θεανς ωαενυμβερ $k_{J}$, ονε ηας

$$\frac{\tilde{k_{J}}}{k_{J}}=\frac{\pi B}{4}k_{J}+\sqrt{1+\frac{\pi^{2}B^{2}}{16}k_{J}^{2}}.$$ (19)

Φορ $B>0$, τηις ρατιο εξςεεδς υνιτψ, ινδιςατινγ τηατ ινςταβιλιτψ ςετς ιν φορ περτυρβατιονς ωιτη ςηορτερ ωαελενγτης ςομπαρεδ το τηε Νεωτονιαν ςαςε. Τηε διςπερςιον ρελατιον (17) ςαν βε ρεωριττεν ιν α διμενςιονλεςς φορμ ας

$$W^{2}=-1-\xi K+K^{2}$$ (20)

ωηερε ωε ηαε δεφινεδ

$$W:=\omega/\Omega_{J},\quad K:=c_{s}k/\Omega_{J},\quad\xi:=\pi\Omega_{J}B/2c_{s}.$$ (21)

Τηε γροωτη ρατε, ναμελψ τηε ιμαγιναρψ παρτ οφ $\omega$, ρεαδς ιν διμενςιονλεςς φορμ, ι.ε. $\Gamma:={Im}(\omega)/\Omega_{J}$ ας φολλοως

$$\Gamma=\sqrt{1+\xi K-K^{2}}.$$ (22)

Τηε λαττερ ις δεπιςτεδ ιν Φιγ. Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον φορ διφφερεντ αλυες οφ $\xi$. Ιτ ςαν βε ςεεν τηατ τηε γροωτη ρατε ις ηιγηερ ιν τηις ςςεναριο ςομπαρεδ το Νεωτονιαν γραιτψ, ωηιλε τηε μαξιμυμ γροωτη ρατε, $\sqrt{4\pi G\rho_{0}}$, ρεμαινς τηε ςαμε φορ βοτη ποτεντιαλς ανδ ις ατταινεδ ιν τηε ινφινιτε ωαελενγτη λιμιτ ($k=0$).

Σχηµα 0: Διμενςιονλεςς γροωτη ρατε φορ Μανεφφ ποτεντιαλ ωιτη $\xi=0.1$ ςομπαρεδ το τηε Νεωτονιαν γροωτη ρατε ($\xi=0$).

Λογαριτημις Ποτεντιαλ

Τηε ςεςονδ τψπε οφ μοδιφιεδ γραιτατιοναλ ποτεντιαλ ωε ςονςιδερ ινςλυδες α λογαριτημις ςορρεςτιον. Τηις φορμ ωας φιρςτ ιντροδυςεδ βψ Τοηλινε [16], ωηο ςηοωεδ τηατ ςυςη α ςορρεςτιον ςουλδ ςταβιλιζε α ςολδ ςτελλαρ διςϰ. Κυην ανδ Κρυγλψαϰ, αλονγ ωιτη οτηερ αυτηορς [45, 46, 47, 17, 48], φυρτηερ δεελοπεδ τηις πηενομενολογιςαλ αππροαςη, εμπηαςιζινγ ιτς αππλιςαβιλιτψ ιν αριους αςτροπηψςιςαλ ςοντεξτς. Τηις ποτεντιαλ ρεαδς ας

$$\Phi=-\frac{Gm}{r}-\delta Gm\ln{\left(\eta r\right)},$$ (23)

ωηερε $\delta$ ις α παραμετερ ωιτη διμενςιον ινερςε το λενγτη ανδ $\eta$ ις αν αρβιτραρψ ςονςταντ. Ιν τηις ςαςε, τηε Φουριερ τρανςφορμ οφ τηε ςορρεςτιον ρεαδς ας

$$\widetilde{\Phi_{c}}(k)=-Gm\delta\int\ln\left(\eta r\right)\exp(-i\mathbf{k}\cdot\mathbf{r})\,d\mathbf{r}=\frac{2\pi^{2}Gm\delta}{k^{3}}.$$ (24)

Τηυς, τηε διςπερςιον ρελατιον (13) βεςομες

$$\omega^{2}=-\Omega_{J}^{2}\left(1-\frac{\pi}{2}\frac{\delta}{k}\right)+c_{s}^{2}k^{2}.$$ (25)

Αναλψζινγ τηε διςπερςιον ρελατιον, ονε φινδς τηατ $\delta$ μυςτ νεςεςςαριλψ βε νεγατιε το ενςυρε τηατ τηε ςορρεςτιε τερμ εφφεςτιελψ ςοντριβυτες το αν αττραςτιε ποτεντιαλ, ιν αςςορδανςε ωιτη τηε τηεορετιςαλ εξπεςτατιονς.

Βψ ςεττινγ $\omega=0$ ανδ ςολινγ φορ $k$, ωε οβταιν τηε ςριτιςαλ ωαενυμβερ

$$\tilde{k_{J}}=\frac{2\cdot 6^{1/3}\Omega_{J}^{2}c_{s}^{2}+\Delta^{2/3}}{6^{2/3}c_{s}^{2}\Delta^{1/3}},$$ (26)

ωηερε

$$\Delta:=-9\pi\Omega_{J}^{2}c_{s}^{4}\delta+\sqrt{-48\Omega_{J}^{6}c_{s}^{6}+81\pi^{2}\Omega_{J}^{4}c_{s}^{8}\delta^{2}}.$$ (27)

Το ενςυρε α πηψςιςαλ ςολυτιον, ωε ρεχυιρε τηε ςονδιτιον :

$$\delta\leq-\frac{4\Omega_{J}}{3\sqrt{3}\pi c_{s}}$$ (28)

Τηε ρατιο οφ τηε ςριτιςαλ ωαενυμβερ $\tilde{k_{J}}$ το τηε ςτανδαρδ Θεανς ωαενυμβερ ${k_{J}}$ ςαν βε εξπρεςςεδ ας

$$\frac{\tilde{k_{J}}}{k_{J}}=\frac{2\Omega_{J}c_{s}}{6^{1/3}\Delta^{1/3}}+\frac{\Delta^{1/3}}{6^{2/3}\Omega_{J}c_{s}}.$$ (29)

Ιτ ις εαςιλψ εριφιεδ τηατ $\tilde{k_{J}}/k_{J}>1$ ωηεν $\delta<0$, ινδιςατινγ τηατ γραιτατιοναλ ινςταβιλιτψ δεελοπς ατ ςηορτερ ωαελενγτης ςομπαρεδ το τηε ςτανδαρδ Νεωτονιαν ςαςε.

Ρεωριτινγ τηε διςπερςιον ρελατιον (25) ιν α διμενςιονλεςς φορμ, ονε ηας

$$W^{2}=-1-\frac{\zeta}{K}+K^{2},$$ (30)

ωηερε ωε ηαε δεφινεδ

$$W:=\omega/\Omega_{J},\quad K:=c_{s}k/\Omega_{J},\quad\zeta:=-\pi c_{s}\delta/2\Omega_{J},$$ (31)

Τηε ςορρεςπονδινγ γροωτη ρατε ις ςηοων ιν Φιγ. Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον. Ωε οβςερε τηατ, φορ τηε λογαριτημις ποτεντιαλ, τηε γροωτη ρατε διεργες ιν τηε λιμιτ $k\to 0$ (ινφινιτε ωαελενγτης). Μορεοερ, φορ φινιτε ωαελενγτης ($k\neq 0$), ιτ ρεμαινς ηιγηερ τηαν ιν τηε Νεωτονιαν ςαςε.

Σχηµα 0: Διμενςιονλεςς γροωτη ρατε φορ λογαριτημις ποτεντιαλ ωιτη $\zeta=0.1$ ςομπαρεδ το τηε Νεωτονιαν γροωτη ρατε ($\zeta=0$).

Ψυϰαωα Ποτεντιαλ

Τηε φιναλ εξαμπλε ωε ςονςιδερ ις τηε Ψυϰαωα-τψπε ςελφ-ποτεντιαλ. Οριγιναλλψ ιντροδυςεδ βψ Ψυϰαωα ιν 1935 το δεςςριβε τηε ςτρονγ νυςλεαρ φορςε βετωεεν νυςλεονς [52], τηις ποτεντιαλ φεατυρες αν εξπονεντιαλ δεςαψ ωιτη διςτανςε, ρενδερινγ τηε φορςε ςηορτ-ρανγεδ ρατηερ τηαν λονγ-ρανγεδ. Ιν τηε ςοντεξτ οφ γραιτψ, τηε Ψυϰαωα ποτεντιαλ ηας βεεν εξτενςιελψ ςτυδιεδ, βοτη ας α ςμαλλ-ςςαλε ςορρεςτιον το τηε Νεωτονιαν φορςε [53, 54] ανδ ας α λαργε-ςςαλε μοδιφιςατιον ιν αλτερνατιε τηεοριες οφ γραιτψ αιμεδ ατ εξπλαινινγ αςτροπηψςιςαλ πηενομενα [55, 56, 57]. Τηε ποτεντιαλ ις γιεν βψ

$$\Phi=-\frac{Gm}{r}\left(1+\alpha e^{-r/\lambda}\right)$$ (32)

ωηερε $\alpha$ ανδ $\lambda$ ρεπρεςεντ τηε ςτρενγτη ανδ ρανγε οφ τηε ςορρεςτιον, ρεςπεςτιελψ. Ιν τηις ςαςε, τηε Φουριερ τρανςφορμ οφ τηε ςορρεςτιον ρεαδς ας

$$\widetilde{\Phi_{c}}(k)=-Gm\alpha\int\frac{e^{-r/\lambda}}{r}\exp(-i\mathbf{k}\cdot\mathbf{r})\,d\mathbf{r}=-\frac{4\pi Gm\alpha\lambda^{2}}{1+\lambda^{2}k^{2}}.$$ (33)

Τηε διςπερςιον ρελατιον (13) βεςομες

$$\omega^{2}=-\Omega_{J}^{2}\left(1+\frac{\alpha\lambda^{2}k^{2}}{1+\lambda^{2}k^{2}}\right)+c_{s}^{2}k^{2}.$$ (34)

Σεττινγ $\omega=0$ ανδ ςολινγ τηε διςπερςιον ρελατιον (34) ψιελδς τηε ςριτιςαλ ωαενυμβερ

$$\tilde{k_{J}}^{2}=\frac{-\chi+\sqrt{4c_{s}^{2}\lambda^{2}\Omega_{J}^{2}+\chi^{2}}}{2c_{s}^{2}\lambda^{2}},$$ (35)

ωηερε

$$\chi:=c_{s}^{2}-(1+\alpha)\lambda^{2}\Omega_{J}^{2}.$$ (36)

Το αςςεςς τηε ιμπαςτ οφ Ψυϰαωα ςορρεςτιονς, ωε ςομπαρε τηε μοδιφιεδ ςριτιςαλ ωαενυμβερ (35) ωιτη τηε ςτανδαρδ Θεανς ωαενυμβερ. Τηε ρατιο ρεαδς ας

$$\frac{\tilde{k_{J}}^{2}}{k^{2}_{J}}=\frac{-c_{s}^{2}}{2\lambda^{2}\Omega_{J}^{2}}+\frac{1+\alpha}{2}+\sqrt{\frac{c_{s}^{2}}{\lambda^{2}\Omega_{J}^{2}}+\left(\frac{c_{s}^{2}}{2\lambda^{2}\Omega_{J}^{2}}-\frac{1+\alpha}{2}\right)^{2}}.$$ (37)

Ιτ ις ςτραιγητφορωαρδ το εριφψ τηατ φορ $\alpha>0$, τηε ρατιο $\tilde{k}_{J}/k_{J}$ εξςεεδς υνιτψ, ινδιςατινγ τηατ Ψυϰαωα ςορρεςτιονς λεαδ το ινςταβιλιτψ ατ ςηορτερ ωαελενγτης ςομπαρεδ το τηε ςτανδαρδ Νεωτονιαν ςαςε.

Ρεωριτινγ τηε διςπερςιον ρελατιον (34) ιν α διμενςιονλεςς φορμ, ονε ηας

$$W^{2}=-1-\frac{\alpha}{\frac{\gamma}{K^{2}}+1}+K^{2},$$ (38)

ωηερε ωε ηαε δεφινεδ

$$W:=\omega/\Omega_{J},\quad K:=c_{s}k/\Omega_{J},\quad\gamma:=c_{s}^{2}/\Omega_{J}^{2}\lambda^{2}.$$ (39)

Τηε ςορρεςπονδινγ γροωτη ρατε ις ςηοων ιν Φιγ. Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον. Ονε μαψ ςεε τηατ τηε γροωτη ρατε ις ηιγηερ τηαν ιν τηε Νεωτονιαν ςαςε, ωηιλε τηε μαξιμυμ αλυε, $\sqrt{4\pi G\rho_{0}}$, ρεμαινς υνςηανγεδ ανδ ις ατταινεδ ατ $k=0$ (ινφινιτε ωαελενγτη).

Βεφορε ςλοςινγ τηις ςεςτιον, ιτ ις ωορτη νοτινγ τηατ τηε ρεςυλτς οβταινεδ φορ αλλ τηρεε ποτεντιαλς εξηιβιτ τηε ςαμε χυαλιτατιε βεηαιορ: εαςη ςορρεςτιον λεαδς το αν ινςρεαςε ιν τηε Θεανς ωαενυμβερ ρελατιε το τηε ςτανδαρδ Νεωτονιαν ςαςε. Τηις ιμπλιες τηατ τηε μοδιφιεδ ποτεντιαλς ενηανςε τηε ινςταβιλιτψ οφ τηε ςψςτεμ, λοωερινγ τηε τηρεςηολδ φορ γραιτατιοναλ ςολλαπςε. Ας α ρεςυλτ, ςτρυςτυρες ςαν φορμ ατ ςμαλλερ ωαελενγτης ανδ ωιτη λοωερ μαςςες τηαν τηοςε πρεδιςτεδ βψ τηε ςλαςςιςαλ Θεανς ςριτεριον. Τηις ςηαρεδ φεατυρε αμονγ τηε διφφερεντ ςορρεςτιονς μαψ ηελπ αδδρεςς τηε οβςερεδ διςςρεπανςιες ιν τηε ςταβιλιτψ οφ Βοϰ γλοβυλες, ωηερε οβςερατιονς αππεαρ ινςονςιςτεντ ωιτη πρεδιςτιονς βαςεδ ον τηε ςτανδαρδ Νεωτονιαν φραμεωορϰ. Τηεςε ιμπλιςατιονς, αλονγ ωιτη ςονςτραιντς ον τηε ςορρεςτιον παραμετερς, ωιλλ βε διςςυςςεδ ιν τηε νεξτ ςεςτιον.

Σχηµα 0: Διμενςιονλεςς γροωτη ρατε φορ τηε Ψυϰαωα ποτεντιαλ ωιτη $\alpha=1$ ςομπαρεδ το τηε Νεωτονιαν γροωτη ρατε ($\alpha=0$). Φορ ιλλυςτρατιε πυρποςες, ωε ηαε ςετ $\gamma=0.1$.

Δατα Αναλψςις

Ιν τηις ςεςτιον, ωε πυτ ουρ φινδινγς το τηε τεςτ βψ ςομπαρινγ τηεμ ωιτη ααιλαβλε οβςερατιοναλ δατα ον τηε ςταβιλιτψ οφ Βοϰ γλοβυλες. Τηεςε ςμαλλ, δενςε, ανδ ιςολατεδ μολεςυλαρ ςλουδς αρε τψπιςαλλψ ςιτες οφ εαρλψ ςταρ φορματιον, μαϰινγ τηεμ εξςελλεντ νατυραλ λαβορατοριες φορ προβινγ αλτερνατιε τηεοριες οφ γραιτψ. Τηειρ μαςςες αρε γενεραλλψ ςλοςε το τηε ςλαςςιςαλ Θεανς μαςς, μεανινγ τηατ εεν ςλιγητ δειατιονς φρομ Νεωτονιαν γραιτψ ςαν λεαδ το ςιγνιφιςαντλψ διφφερεντ πρεδιςτιονς ρεγαρδινγ τηειρ ςταβιλιτψ.

Το βεττερ αςςουντ φορ τηε οβςερατιοναλ δατα ρεπορτεδ ιν [58, 59], ωε αππλψ τηε μοδιφιεδ ςταβιλιτψ ςριτερια δεριεδ ιν τηε πρειους ςεςτιον, αιμινγ το αδϑυςτ τηε πρεδιςτεδ Θεανς μαςς αςςορδινγλψ. Τηις ςομπαριςον αλλοως υς το πλαςε ςονςτραιντς ον τηε παραμετερς ςηαραςτεριζινγ τηε μοδιφιεδ γραιτατιοναλ ποτεντιαλς.

Ταβλε Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον πρεςεντς δατα φορ 11 Βοϰ γλοβυλες, ςομπιλεδ φρομ [58] ανδ αλςο διςςυςςεδ ιν [59]. Νοταβλψ, ιν 7 οφ τηεςε ςαςες, τηερε ις α ςλεαρ μιςματςη βετωεεν οβςερατιοναλ ειδενςε ανδ τηεορετιςαλ εξπεςτατιονς: τηε γλοβυλες αρε υνδεργοινγ ςταρ φορματιον—ιμπλψινγ γραιτατιοναλ ινςταβιλιτψ—δεςπιτε ηαινγ μαςςες βελοω τηειρ ςλαςςιςαλ Θεανς μαςς. Σεεραλ προποςαλς ηαε βεεν πυτ φορωαρδ ιν τηε λιτερατυρε το αςςουντ φορ τηις διςςρεπανςψ, ινςλυδινγ τηε ινφλυενςε οφ δαρϰ ματτερ [60] ανδ μοδιφιςατιονς το τηε υνδερλψινγ γραιτατιοναλ τηεορψ [59, 27], ανδ οτηερ αλτερνατιε μεςηανιςμς [61, 62]. Ιν ωηατ φολλοως, ωε εξαμινε το ωηατ εξτεντ τηε μοδιφιεδ ποτεντιαλς διςςυςςεδ αβοε ςαν προιδε α πλαυςιβλε εξπλανατιον.

Ναμε	$T$ (Κ)	$n_{\text{H}_{2}}$ (ςμ-3)	$M$ (Μ⊙)	$M_{J}$ (Μ⊙)	Σταβιλιτψ
῝Β 87	11.4	$(1.7\pm 0.2)\times 10^{4}$	$2.73\pm 0.24$	9.6	Σταβλε
῝Β 110	21.8	$(1.5\pm 0.6)\times 10^{5}$	$7.21\pm 1.64$	8.5	ϒνςταβλε
῝Β 131	25.1	$(2.5\pm 1.3)\times 10^{5}$	$7.83\pm 2.35$	8.1	ϒνςταβλε
῝Β 134	13.2	$(7.5\pm 3.3)\times 10^{5}$	$1.91\pm 0.52$	1.8	ϒνςταβλε
῝Β 161	12.5	$(7.0\pm 1.6)\times 10^{4}$	$2.79\pm 0.72$	5.4	ϒνςταβλε
῝Β 184	15.5	$(3.0\pm 0.4)\times 10^{4}$	$4.70\pm 1.76$	11.4	ϒνςταβλε
῝Β 188	19.0	$(1.2\pm 0.2)\times 10^{5}$	$7.19\pm 2.28$	7.7	ϒνςταβλε
ΦεΣτ 1-457	10.9	$(6.5\pm 1.7)\times 10^{5}$	$1.12\pm 0.23$	1.4	ϒνςταβλε
Λψνδς 495	12.6	$(4.8\pm 1.4)\times 10^{4}$	$2.95\pm 0.77$	6.6	ϒνςταβλε
Λψνδς 498	11.0	$(4.3\pm 0.5)\times 10^{4}$	$1.42\pm 0.16$	5.7	Σταβλε
῝οαλςαςϰ	15.0	$(5.4\pm 1.4)\times 10^{4}$	$4.50$	8.1	Σταβλε

Πιναϰας 0: Σελεςτεδ Βοϰ γλοβυλες, τηειρ ϰινετις τεμπερατυρες, παρτιςλε νυμβερ δενςιτιες, μαςςες, ςονεντιοναλ Θεανς μαςςες, ανδ οβςερεδ ςταβιλιτψ, ας ρεπορτεδ ιν [58].

Βαςεδ ον τηε ςριτιςαλ ωαενυμβερς δεριεδ ιν τηε πρειους ςεςτιον, ιτ ις μορε αππροπριατε το εαλυατε τηε ςορρεςπονδινγ ςριτιςαλ μαςς—ναμελψ, τηε μοδιφιεδ Θεανς μαςς. Τηις ις δεφινεδ ας τηε μαςς ςονταινεδ ωιτηιν α ςπηερε οφ διαμετερ $2\pi/\tilde{k_{J}}$, τηατ ις,

$$\tilde{M_{J}}=\frac{4\pi\rho_{0}}{3}\left(\frac{\tilde{\lambda_{J}}}{2}\right)^{3},$$ (40)

ωηερε $\tilde{\lambda_{J}}={2\pi}/{\tilde{k_{J}}}$ ις τηε μοδιφιεδ Θεανς ωαελενγτη. Σινςε τηε Θεανς μαςς ςςαλες ας $k_{J}^{-3}$, ωε ςαν εςταβλιςη τηε ρελατιονςηιπ βετωεεν τηε μοδιφιεδ Θεανς μαςς $\tilde{M_{J}}$ ανδ α ρεφερενςε Θεανς μαςς $M_{J}$ ας

$$\tilde{M_{J}}=\left(\frac{k_{J}}{\tilde{k_{J}}}\right)^{3}M_{J}.$$ (41)

Το δεριε ςονςτραιντς ον τηε παραμετερς οφ τηε γενεραλιζεδ γραιτατιοναλ ποτεντιαλς, ωε υςε τηε δατα φρομ Ταβλε Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον. Σπεςιφιςαλλψ, ωε φοςυς ον 7 Βοϰ γλοβυλες φορ ωηιςη τηε οβςερεδ βεηαιορ ςοντραδιςτς τηε πρεδιςτιονς βαςεδ ον τηε ςτανδαρδ Θεανς ςριτεριον. Τηεςε γλοβυλες εξηιβιτ γραιτατιοναλ ινςταβιλιτψ (ειδενςεδ βψ ονγοινγ ςταρ φορματιον) δεςπιτε ηαινγ μαςςες ςμαλλερ τηαν τηειρ ςορρεςπονδινγ Θεανς μαςς. Τηις αππαρεντ διςςρεπανςψ ςυγγεςτς τηατ τηε ςλαςςιςαλ Θεανς μαςς ις ινςυφφιςιεντ το δεςςριβε τηε ςταβιλιτψ οφ τηεςε ςψςτεμς ιν τηε πρεςενςε οφ μοδιφιεδ γραιτατιοναλ τηεοριες. Το ρεςονςιλε τηε τηεορετιςαλ πρεδιςτιονς ωιτη τηε οβςερεδ δατα, ωε ιμποςε τηε ςονδιτιον τηατ τηε μοδιφιεδ Θεανς μαςς μυςτ βε ατ λεαςτ εχυαλ το τηε οβςερεδ μαςς οφ εαςη γλοβυλε. Τηις ςονςτραιντ ενςυρες τηατ τηε ςψςτεμ ρεμαινς γραιτατιοναλλψ υνςταβλε υνδερ τηε μοδιφιεδ ποτεντιαλ. Βψ αππλψινγ τηις ρεχυιρεμεντ, ωε ςαν δεριε βουνδς ον τηε ρατιο οφ τηε μοδιφιεδ Θεανς ωαενυμβερ το τηε ςτανδαρδ Θεανς ωαενυμβερ, $(k_{J}/\tilde{k_{J}})^{3}$. Τηεςε βουνδς προιδε α διρεςτ ωαψ το ςονςτραιν τηε παραμετερς οφ τηε μοδιφιεδ γραιτατιοναλ ποτεντιαλς, οφφερινγ ινςιγητς ιντο ηοω δειατιονς φρομ Νεωτονιαν γραιτψ μαψ ινφλυενςε τηε ςταβιλιτψ οφ ςελφ-γραιτατινγ ςψςτεμς ςυςη ας Βοϰ γλοβυλες.

Ον τηε οτηερ ηανδ, φορ Βοϰ γλοβυλες ωηοςε οβςερεδ ςταβιλιτψ αλιγνς ωιτη τηε πρεδιςτιονς οφ τηε ςτανδαρδ Θεανς ςριτεριον, ανψ μοδιφιςατιον το τηε γραιτατιοναλ ποτεντιαλ μυςτ πρεςερε τηις αγρεεμεντ. Ιν οτηερ ωορδς, τηε μοδιφιεδ ποτεντιαλ ςηουλδ νοτ αλτερ τηε εξπεςτεδ ςταβιλιτψ ιν τηεςε ςαςες. Τηις ρεχυιρεμεντ ιμποςες αδδιτιοναλ ςονςτραιντς ον τηε παραμετερς οφ τηε μοδιφιεδ ποτεντιαλς.

Τηε ρεςυλτς αρε ςυμμαριζεδ ιν Ταβλε Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον, ωηιςη λιςτς τηε αςςεπταβλε παραμετερ αλυες ρεχυιρεδ το ματςη τηε οβςερατιοναλ δατα. Σπεςιφιςαλλψ, τηε ταβλε προιδες τηε αλλοωεδ ρανγε φορ τηε παραμετερ $B$ ιν τηε ςαςε οφ τηε Μανεφφ ποτεντιαλ ανδ φορ $\delta$ ιν τηε ςαςε οφ λογαριτημις ςορρεςτιονς. Ιν τηε ςαςε οφ τηε Ψυϰαωα ποτεντιαλ, ωηιςη ινολες τωο φρεε παραμετερς, τηε δατα ιν Ταβλε Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον αρε οβταινεδ βψ φιξινγ τηε ςτρενγτη παραμετερ το $\alpha=1$, ας ις ςομμονλψ δονε ιν εξπεριμενταλ τεςτς [54]. Μορε γενεραλλψ, ηοωεερ, αγρεεμεντ ωιτη τηε οβςερατιοναλ δατα ςαν βε αςηιεεδ τηρουγη αν αππροπριατε βαλανςε βετωεεν τηε τωο Ψυϰαωα παραμετερς, $\alpha$ ανδ $\lambda$. Τηις ιντερπλαψ ις ιλλυςτρατεδ ιν Φιγυρε 32 φορ τηε ςπεςιφις ςαςε οφ τηε Βοϰ γλοβυλε ῝Β 184.

Σχηµα 0: Τηε ρατιο $\left({k_{J}}/{\tilde{k}_{J}}\right)^{3}$ ας α φυνςτιον οφ τηε Ψυϰαωα παραμετερς $\alpha$ ανδ $\lambda$ φορ τηε Βοϰ γλοβυλε ῝Β 184. Τηε τρανςπαρεντ πλανε ινδιςατες τηε τηρεςηολδ αλυε οφ τηε ρατιο ρεχυιρεδ φορ τηε μοδιφιεδ Θεανς μαςς το βε ςονςιςτεντ ωιτη οβςερατιοναλ δατα. Παραμετερ ςομβινατιονς τηατ ψιελδ α ρατιο βελοω τηις πλανε ςορρεςπονδ το ςςεναριος ιν ωηιςη τηε μοδιφιεδ γραιτατιοναλ ποτεντιαλ αςςουντς φορ τηε οβςερεδ ινςταβιλιτψ οφ τηε γλοβυλε.

Βοϰ Γλοβυλε	${M}/{M_{J}}$	Σταβιλιτψ	$B$ ($10^{13}$ μ)	$\delta$ ($10^{-16}$μ-1)	$\lambda$ ($10^{14}$ μ) $\left(\alpha=1\right)$
῝Β 87	0.284	Σταβλε	$\leq 71.0$	$-9.69\leq\delta\leq-1.88$	$\mathbb{R}$
῝Β 110	0.848	ϒνςταβλε	$\geq 4.30$	$\leq-4.04$	$\geq 2.10$
῝Β 131	0.966	ϒνςταβλε	$\geq 0.86$	$\leq-4.86$	$\geq 0.83$
῝Β 134	1.06	ϒνςταβλε	$\mathbb{R}^{+}$	$\leq-11.7$	$\mathbb{R}$
῝Β 161	0.516	ϒνςταβλε	$\geq 19.1$	$\leq-6.56$	$\geq 6.03$
῝Β 184	0.412	ϒνςταβλε	$\geq 43.8$	$\leq-6.03$	$\geq 17.5$
῝Β 188	0.933	ϒνςταβλε	$\geq 2.01$	$\leq-3.87$	$\geq 1.44$
ΦεΣτ 1-457	0.8	ϒνςταβλε	$\geq 2.24$	$\leq-11.9$	$\geq 0.91$
Λψνδς 495	0.446	ϒνςταβλε	$\geq 28.3$	$\leq-7.31$	$\geq 9.90$
Λψνδς 498	0.249	Σταβλε	$\leq 53.6$	$-19.0\leq\delta\leq-3.05$	$\mathbb{R}$
῝οαλςαςϰ	0.555	Σταβλε	$\leq 21.0$	$-4.42\leq\delta\leq-2.93$	$\leq 6.60$

Πιναϰας 0: Τηε ρατιο $M/M_{J}$ ανδ τηε ςορρεςπονδινγ ρανγες οφ τηε παραμετερς $B$ (φορ τηε Μανεφφ ποτεντιαλ), $\delta$ (φορ τηε λογαριτημις ςορρεςτιον), ανδ $\lambda$ (φορ τηε Ψυϰαωα ποτεντιαλ ωιτη φιξεδ $\alpha=1$) ρεχυιρεδ το ματςη τηε οβςερατιοναλ δατα πρεςεντεδ ιν Ταβλε Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον.

Βεφορε ςονςλυδινγ τηις ςεςτιον, ιτ ις υςεφυλ το ςομπαρε τηε παραμετερ ςονςτραιντς δεριεδ ιν τηις ςτυδψ ωιτη τηοςε ρεπορτεδ ιν τηε εξιςτινγ λιτερατυρε. Ιν ιτς οριγιναλ φορμ, τηε Μανεφφ ποτεντιαλ αςςυμες $B={3GM}/{c^{2}}$, α αλυε τηατ ςαννοτ ρεαδιλψ αςηιεε τηε ςονςτραιντς ρεχυιρεδ βψ ουρ αναλψςις φορ Βοϰ γλοβυλες. Ηοωεερ, τηις δεφινιτιον οφ $B$ ςαν βε ρελαξεδ ιφ τηε ποτεντιαλ ις ςονςιδερεδ φρομ αλτερνατιε τηεορετιςαλ περςπεςτιες [44, 43]. Ρεγαρδινγ τηε λογαριτημις ποτεντιαλ, τηερε ις νο ωιδελψ αςςεπτεδ αλυε φορ τηε παραμετερ $\delta$. Τηε αλυες ρεπορτεδ ιν τηε λιτερατυρε αρψ ςιγνιφιςαντλψ, διφφερινγ βψ ςεεραλ ορδερς οφ μαγνιτυδε βετωεεν ςτυδιες (ςεε Ταβλε Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον). Φιναλλψ, φορ τηε Ψυϰαωα ποτεντιαλ, τηε λιτερατυρε πρεςεντς α βροαδ ρανγε οφ παραμετερ αλυες. Ωηεν ιντερπρετεδ ας α ςηορτ-ρανγε μοδιφιςατιον το Νεωτονιαν γραιτψ, εξπεριμενταλ ςονςτραιντς λιμιτ $\lambda<56,\mu\text{m}$ (ιμποςινγ $|\alpha|=1$) [54]. Ιν ςοντραςτ, ωηεν ιεωεδ ας α λονγ-ρανγε ιντεραςτιον [63], τψπιςαλ αλυες ινολε α μυςη λαργερ ρανγε, $\lambda\sim 10^{15}$ μ, ςιμιλαρ το τηοςε φουνδ ιν ουρ αναλψςις, βυτ αςςοςιατεδ ωιτη μυςη ωεαϰερ ςτρενγτης, τψπιςαλλψ $\alpha\sim 10^{-9}$. Τηε ωιδε αριατιον ιν παραμετερς αςροςς διφφερεντ πηψςιςαλ ςςεναριος ινδιςατες τηατ τηεςε μοδιφιεδ ποτεντιαλς αρε νοτ υνιερςαλλψ αππλιςαβλε το αλλ ςςαλες ανδ ςηουλδ νοτ βε ςονςιδερεδ ας γενεραλ ςυβςτιτυτες φορ Νεωτονιαν γραιτψ. Ινςτεαδ, τηεψ ςηουλδ βε ρεγαρδεδ ας εφφεςτιε μοδελς δεςιγνεδ το ςαπτυρε ςπεςιφις γραιτατιοναλ βεηαιορς ιν παρτιςυλαρ πηψςιςαλ ςοντεξτς.

Πιναϰας 0: Συμμαρψ οφ Λιμιτς ον $\delta$ ας ρεπορτεδ ιν [48]

	$\delta$ ($10^{-21}$ μ${}^{-1})$	Αδοπτεδ δατα
῝ηανγ & αλ.	$(6.16\pm 4.54)$	Φιε βιναρψ πυλςαρς [48]
Φαβρις & ῝αμπος (2009)	$\sim-3.24$	Ροτατιον ςυρες οφ 10 ςπιραλ γαλαξιες [45]
Δενγ & Ξιε (2014)	$\sim-3.24\times 10^{-3}$	Πλανεταρψ μοτιονς ιν τηε ςολαρ ςψςτεμ [49]

Χυαντυμ Ρεγιμε

ϒπ το τηις ποιντ, ωε ηαε ινεςτιγατεδ γραιτατιοναλ ινςταβιλιτιες ιν α ςλαςςιςαλ φραμεωορϰ, ωηερε πρεςςυρε αςτς ας τηε πριμαρψ φορςε οπποςινγ γραιτατιοναλ ςολλαπςε. Ηοωεερ, ιν αςτροπηψςιςαλ ςεττινγς ινολινγ ερψ λοω τεμπερατυρες, ηιγη δενςιτιες, ορ ςμαλλ μαςς ςςαλες—ςυςη ας ιν τηε εαρλψ υνιερςε, ςομπαςτ αςτροπηψςιςαλ οβϑεςτς, ορ ςερταιν δαρϰ ματτερ μοδελς—χυαντυμ εφφεςτς ςαν βεςομε ςιγνιφιςαντ ανδ μοδιφψ τηε ςλαςςιςαλ ςταβιλιτψ ςριτερια. Ιτ ις τηερεφορε ινςτρυςτιε το εξτενδ ουρ αναλψςις το τηε χυαντυμ ρεγιμε, ωηερε χυαντυμ πρεςςυρε ανδ ωαε-λιϰε βεηαιορ οφ ματτερ μαψ ινφλυενςε τηε ονςετ ανδ εολυτιον οφ γραιτατιοναλ ινςταβιλιτιες. Τηις ωιλλ ςηεδ λιγητ ον τηε βεηαιορ οφ χυαντυμ ματτερ ςονφινεδ βψ γραιτατιοναλ φορςες ιν τηε ςοντεξτ οφ αλτερνατιε γραιτατιοναλ μοδελς.

Τηε ςτανδαρδ φραμεωορϰ φορ εξπλορινγ χυαντυμ γραιτατιοναλ ινςταβιλιτψ ρελιες ον τηε Σςηρöδινγερ–Νεωτον εχυατιον (αλςο ρεφερρεδ το ας τηε Σςηρöδινγερ–Ποιςςον εχυατιον). Τηις εχυατιον ηας α ριςη ηιςτορψ, οριγιναλλψ ιντροδυςεδ βψ Ρυφφινι ανδ Βοναζζολα ιν τηε ςοντεξτ οφ ςελφ-γραιτατινγ βοςον ςταρς, ωηερε ιτ προιδες α ςεμι-ςλαςςιςαλ βριδγε βετωεεν χυαντυμ μεςηανιςς ανδ γραιτψ [64]. Λατερ, Διóςι ανδ Πενροςε [65, 66] προποςεδ ιτ ας α πηενομενολογιςαλ μοδελ φορ ωαεφυνςτιον ςολλαπςε, ηιγηλιγητινγ ιτς ποτεντιαλ ρελεανςε φορ προβινγ τηε ιντερφαςε βετωεεν χυαντυμ τηεορψ ανδ γραιτατιον. Τηε Σςηρöδινγερ–Νεωτον εχυατιον ςουπλες τηε λινεαρ Σςηρöδινγερ εχυατιον, ωηιςη γοερνς τηε εολυτιον οφ τηε ωαε φυνςτιον $\psi$, ωιτη τηε νονλινεαρ Ποιςςον εχυατιον φορ τηε γραιτατιοναλ ποτεντιαλ γενερατεδ βψ τηε μαςς δενςιτψ αςςοςιατεδ ωιτη $\psi$ [67]. Τηατ ις,

$$i\hbar\frac{\partial\psi}{\partial t}=\left(-\frac{\hbar^{2}}{2m}\nabla^{2}+m\Phi\right)\psi,$$ (42)

$$\nabla^{2}\Phi=4\pi Gm|\psi|^{2},$$ (43)

ωηιςη ςαν βε ρεωριττεν ας α ςινγλε ιντεγρο-διφφερεντιαλ εχυατιον, ας φολλοως

$$i\hbar\frac{\partial\psi}{\partial t}=\left(-\frac{\hbar^{2}}{2m}\nabla^{2}-m\int\Phi(|\mathbf{r}-\mathbf{r}^{\prime}|)|\psi(\mathbf{r}^{\prime},t)|^{2}\,d^{3}r^{\prime}\right)\psi.$$ (44)

Ας ιν τηε ςλαςςιςαλ αναλψςις, ωε ρελαξ τηε αςςυμπτιον τηατ τηε ςελφ-ποτεντιαλ ις ςτριςτλψ Νεωτονιαν ανδ ινςτεαδ ςονςιδερ α γενερις φορμ τηατ ινςορπορατες ςορρεςτιονς το τηε ςτανδαρδ Νεωτονιαν ποτεντιαλ. Τηατ ις, $\Phi$ ταϰες τηε φορμ γιεν ιν Εχ. (3).

Το ινεςτιγατε τηε Θεανς γραιτατιοναλ ινςταβιλιτψ ιν τηις φραμεωορϰ, ιτ ις ςονενιεντ το ρεφορμυλατε τηε Σςηρöδινγερ–Νεωτον εχυατιον ιν ηψδροδψναμις φορμ ια τηε Μαδελυνγ τρανςφορματιον [68]. Τηις ις αςηιεεδ βψ εξπρεςςινγ τηε ωαε φυνςτιον $\psi$ ιν πολαρ φορμ

$$\psi(r,t)=A(\mathbf{r},t)e^{iS(\mathbf{r},t)/\hbar},$$ (45)

ωηερε $A(\mathbf{r},t)$ ρεπρεςεντς τηε αμπλιτυδε ανδ $S(\mathbf{r},t)=\frac{\hbar}{2i}\ln\left({\psi}/{\psi^{*}}\right)$ δενοτες τηε πηαςε οφ τηε ωαε φυνςτιον. Σινςε ωε αρε δεαλινγ ωιτη α πυρελψ γραιτατιοναλ ςψςτεμ, ιτ ις νατυραλ το νορμαλιζε τηε ωαε φυνςτιον το τηε μαςς δενςιτψ. Τηατ ις,

$$\rho(\mathbf{r},t)\equiv|\psi|^{2}=A(\mathbf{r},t)^{2},$$ (46)

ανδ τηε ελοςιτψ φιελδ ις δεφινεδ βψ

$$\mathbf{u}\equiv\frac{\nabla S}{m}=\frac{i\hbar}{2m}\frac{\psi\nabla\psi^{*}-\psi^{*}\nabla\psi}{|\psi|^{2}}.$$ (47)

Βψ ςυβςτιτυτινγ τηε ωαε φυνςτιον (45) ιντο τηε Σςηρöδινγερ-Νεωτον εχυατιον (44) ανδ ςεπαρατινγ τηε ρεαλ ανδ ιμαγιναρψ παρτς, ωε οβταιν τηε ηψδροδψναμις φορμ οφ τηε Σςηρöδινγερ-Νεωτον μοδελ. Τηε ιμαγιναρψ παρτ λεαδς το τηε ςοντινυιτψ εχυατιον

$$\frac{\partial\rho}{\partial t}+\nabla\cdot(\rho\mathbf{u})=0,$$ (48)

ωηιλε τηε ρεαλ παρτ λεαδς το

$$\frac{\partial S}{\partial t}+\frac{1}{2m}(\nabla S)^{2}+\int A^{2}(\mathbf{r}^{\prime})\Phi|\mathbf{r}-\mathbf{r}^{\prime}|\,d\mathbf{r}^{\prime}+Q=0.$$ (49)

ωηερε

$$Q\equiv-\frac{\hbar^{2}}{2m}\frac{\nabla^{2}A}{A}=-\frac{\hbar^{2}}{4m}\left(\frac{\nabla^{2}\rho}{\rho}-\frac{1}{2}\frac{(\nabla\rho)^{2}}{\rho^{2}}\right)=-\frac{\hbar^{2}}{8m}(\nabla\ln\rho)^{2}-\frac{\hbar^{2}}{4m}\Delta(\ln\rho).$$ (50)

ις ϰνοων τηε χυαντυμ ποτεντιαλ, αλςο ϰνοων ας τηε Βοημ ποτεντιαλ. Εχυατιον (49) ις τηε χυαντυμ Ηαμιλτον-Θαςοβι (ορ Βερνουλλι) εχυατιον. Βψ ταϰινγ τηε γραδιεντ οφ τηις εχυατιον ανδ διιδινγ βψ $m$, ωε οβταιν τηε χυαντυμ ςουντερπαρτ οφ Ευλερ εχυατιον (μομεντυμ-βαλανςε εχυατιον)

$$\frac{\partial\mathbf{u}}{\partial t}+(\mathbf{u}\cdot\nabla)\mathbf{u}=-\frac{\nabla}{m}\int\rho(\mathbf{r}^{\prime})\Phi|\mathbf{r}-\mathbf{r}^{\prime}|\,d\mathbf{r}^{\prime}-\frac{\nabla Q}{m}.$$ (51)

Εχυατιονς (48) ανδ (51) ρεπρεςεντ τηε χυαντυμ αναλογς οφ τηε ςλαςςιςαλ ηψδροδψναμις μοδελ (1)-(2). Τηεςε ςαν βε τρεατεδ ιν α μαννερ αναλογους το τηε ςλαςςιςαλ ςαςε διςςυςςεδ ιν Σες. Θεανς αναλψςις ιν μοδιφιεδ γραιτψ: Α γενεραλ φορμυλατιον, ναμελψ, βψ λινεαριζινγ τηε ςψςτεμ ανδ δεςομποςινγ ιτ ιντο Φουριερ μοδες (ςεε, φορ ινςτανςε, Ρεφ. [69]). Τηις προςεδυρε ψιελδς τηε φολλοωινγ διςπερςιον ρελατιον

$$\omega^{2}=-\Omega_{J}^{2}+\frac{\rho_{0}}{m}\widetilde{\Phi_{c}}(k)k^{2}+\frac{\hbar^{2}}{4m^{2}}k^{4}.$$ (52)

Τηις ις τηε χυαντυμ ςουντερπαρτ οφ τηε ςλαςςιςαλ διςπερςιον ρελατιον (13), ηιγηλιγητινγ τηε ιντερπλαψ βετωεεν γενεραλιζεδ γραιτατιοναλ φορςες ανδ χυαντυμ εφφεςτς. Ιτ ςηοως τηατ χυαντυμ ςορρεςτιονς ιντροδυςε α τερμ ςςαλινγ ας $k^{4}$ (ιν ςοντραςτ το $k^{2}$ φορ ςλαςςιςαλ πρεςςυρε), ωηιςη τενδς το ςταβιλιζε τηε ςελφ-γραιτατινγ ινςταβιλιτψ ατ λαργε αλυες οφ $k$, ςορρεςπονδινγ το ςμαλλ ωαελενγτης.

Βψ ςεττινγ τηε ςορρεςτιον ποτεντιαλ $\Phi_{c}=0$, τηε διςπερςιον ρελατιον ρεδυςες, ας εξπεςτεδ, το

$$\omega^{2}=-\Omega_{J}^{2}+\frac{\hbar^{2}}{4m^{2}}k^{4},$$ (53)

ωηιςη ςορρεςπονδς το τηε ςτανδαρδ διςπερςιον ρελατιον φορ α χυαντυμ ςελφ-γραιτατινγ ςψςτεμ. Ιν τηις ςαςε, τηε τηρεςηολδ βετωεεν ςταβιλιτψ ανδ ινςταβιλιτψ, ςορρεςπονδινγ το $\omega=0$, ις δετερμινεδ βψ τηε χυαντυμ Θεανς ωαενυμβερ

$$k_{J}=\left(\frac{2m\Omega_{J}}{\hbar}\right)^{1/2}.$$ (54)

Τηις αππλιες, φορ ινςτανςε, το βοςον ςταρς ορ το Βοςε–Εινςτειν ςονδενςατε (ΒΕ῝) δαρϰ ματτερ μοδελς ιν τηε νον-ιντεραςτινγ (ςολλιςιονλεςς) ρεγιμε [70]. Ιντερεςτινγλψ, α ηψποτηετιςαλ ςορρεςτιον $\Phi_{c}$ ςςαλινγ ας $\sim 1/r^{3}$, ωηιςη ςορρεςπονδς το α ςονςταντ Φουριερ τρανςφορμ $\tilde{\Phi_{c}}=\text{const.}$, ψιελδς α διςπερςιον ρελατιον (52) φορμαλλψ εχυιαλεντ το τηατ οφ ΒΕ῝ δαρϰ ματτερ ωιτη ςελφ-ιντεραςτινγ βοςονς, ωιτη $\text{const.}={4\pi a\hbar^{2}\rho_{0}}/{m^{3}}$, ωηερε $a$ ις τηε ς-ωαε ςςαττερινγ λενγτη [71].

Τηε ινςλυςιον οφ α ςορρεςτιον το τηε Νεωτονιαν ποτεντιαλ μοδιφιες τηις ςταβιλιτψ ςριτεριον φορ α χυαντυμ ςελφ-γραιτατινγ ςψςτεμ ωιτηιν τηε φραμεωορϰ οφ γενεραλιζεδ γραιτψ. Ιν ωηατ φολλοως, ωε εξαμινε ηοω τηις μοδιφιςατιον μανιφεςτς φορ τηε τηρεε τψπες οφ ποτεντιαλς ςονςιδερεδ ιν τηις ωορϰ: τηε Μανεφφ ποτεντιαλ, τηε λογαριτημις ςορρεςτιον, ανδ τηε Ψυϰαωα-τψπε ποτεντιαλ.

Μανεφφ Ποτεντιαλ

Βψ ςυβςτιτυτινγ τηε ςορρεςτιε τερμ οφ τηε Μανεφφ ποτεντιαλ ιντο τηε διςπερςιον ρελατιον (52), ονε ηας

$$\omega^{2}=-\Omega_{J}^{2}\left(1+\frac{\pi}{2}Bk\right)+\frac{\hbar^{2}}{4m^{2}}k^{4}.$$ (55)

Σολινγ τηις εχυατιον φορ $k$ βψ ςεττινγ $\omega=0$ λεαδς το τηε ςριτιςαλ ωαενυμβερ

$$k_{J}=\frac{1}{4}\left(\frac{\sqrt{2}\xi}{3^{1/3}}+2\sqrt{-\frac{\Delta^{1/3}}{2\cdot 3^{2/3}d}+\frac{8\Omega_{J}^{2}}{\left(3\Delta\right)^{1/3}}+\frac{\sqrt{2}\cdot 3^{1/3}\Omega_{J}^{2}\pi B}{\xi d}}\right)$$ (56)

ωηερε ωε δεφινε $d=\frac{\hbar^{2}}{4m^{2}}$ ανδ $\xi=\sqrt{\frac{-16\cdot 3^{1/3}d\Omega_{J}^{2}+\Delta^{2/3}}{d\Delta^{1/3}}}$ ωιτη

$$\Delta=9d\Omega_{J}^{4}\pi^{2}B^{2}+\sqrt{3}\sqrt{d^{2}\Omega_{J}^{6}\left(4096d+27\Omega_{J}^{2}\pi^{4}B^{4}\right)}.$$ (57)

Ωε ςαν ςιμπλιφψ τηις ρεςυλτ φορ ςμαλλ $k$, τηε χυαντυμ πρεςςυρε τερμ $\sim k^{4}$ ςαν βε νεγλεςτεδ, λεαδινγ το

$$\omega^{2}=-\Omega_{J}^{2}\left(1+\frac{\pi}{2}Bk\right).$$ (58)

Σινςε $B>0$, τηε ςψςτεμ εξηιβιτς ινςταβιλιτψ φορ αλλ περτυρβατιον μοδες, ςηαραςτεριζεδ βψ α πυρελψ ιμαγιναρψ φρεχυενςψ $\omega=i\omega_{i}$. Τηε ςορρεςπονδινγ γροωτη ρατε ις γιεν βψ

$$\omega_{i}=\sqrt{\Omega_{J}^{2}\left(1+\frac{\pi}{2}Bk\right)}$$ (59)

ινδιςατινγ τηατ, ωιτηιν τηις αππροξιματιον, τηε ινςταβιλιτψ βεςομες ςλιγητλψ μορε προνουνςεδ ας $k$ ινςρεαςες, αλτηουγη τηε εξπρεςςιον ις ονλψ αλιδ φορ ςμαλλ ωαενυμβερς (λονγ ωαελενγτης).

Λογαριτημις Ποτεντιαλ

Φορ τηε λογαριτημις ποτεντιαλ, ςυβςτιτυτινγ τηε ςορρεςτιε τερμ ιντο τηε διςπερςιον ρελατιον (52) γιες

$$\omega^{2}=-\Omega_{J}^{2}\left(1-\frac{\pi}{2}\frac{\delta}{k}\right)+\frac{\hbar^{2}}{4m^{2}}k^{4}.$$ (60)

Ιν τηις ςαςε, τηε ςριτιςαλ ωαενυμβερ δοες νοτ αδμιτ α ςιμπλε ςλοςεδ-φορμ ςολυτιον. Νονετηελεςς, αλυαβλε ινςιγητς ςαν ςτιλλ βε γαινεδ βψ αναλψζινγ αππροπριατε λιμιτινγ ςαςες. Ωε ςονςιδερ τωο ςυςη λιμιτς: ονε φορ ςμαλλ αλυες οφ $k$ (λονγ ωαελενγτης) ανδ ανοτηερ φορ λαργε αλυες οφ $k$ (ςηορτ ωαελενγτης). ῝ονςιδερινγ τηε ςμαλλ-$k$ λιμιτ ωηερε τηε $\sim k^{4}$ τερμ ςαν βε νεγλεςτεδ, τηε διςπερςιον ρελατιον ςιμπλιφιες το

$$\omega^{2}=-\Omega_{J}^{2}\left(1-\frac{\pi}{2}\frac{\delta}{k}\right).$$ (61)

Φορ $\delta<0$, ωηιςη ις τηε μοςτ πηψςιςαλλψ ρελεαντ ςαςε ας διςςυςςεδ ιν τηε πρειους ςεςτιον, τηε ςψςτεμ βεςομες υνςταβλε φορ αλλ περτυρβατιον μοδες, ςινςε νο εφφεςτιε πρεςςυρε-λιϰε μεςηανιςμ ις πρεςεντ το ςουντεραςτ γραιτατιοναλ ςολλαπςε. Τηε ςορρεςπονδινγ γροωτη ρατε ις γιεν βψ

$$\omega_{i}=\sqrt{\Omega_{J}^{2}\left(1-\frac{\pi}{2}\frac{\delta}{k}\right)},$$ (62)

ωηιςη διεργες ιν τηε λιμιτ $k\to 0$ (λονγ ωαελενγτης). Ιν τηε λιμιτ οφ λαργε $k$, τηε $1/k$ ςοντριβυτιον φρομ τηε λογαριτημις ςορρεςτιον βεςομες νεγλιγιβλε, ανδ τηε ςριτιςαλ ωαενυμβερ αςψμπτοτιςαλλψ αππροαςηες τηε χυαντυμ Θεανς ωαενυμβερ γιεν βψ Εχ. (54).

Ψυϰαωα Ποτεντιαλ

Φορ τηε Ψυϰαωα ποτεντιαλ, τηε διςπερςιον ρελατιον (52) βεςομες

$$\omega^{2}=-\Omega_{J}^{2}\left(1+\frac{\alpha\lambda^{2}k^{2}}{1+\lambda^{2}k^{2}}\right)+\frac{\hbar^{2}}{4m^{2}}k^{4}$$ (63)

Βψ ςεττινγ $\omega=0$, ωε ςαν ςολε φορ τηε ςριτιςαλ ωαενυμβερ, ψιελδινγ τηε φολλοωινγ ςλοςεδ-φορμ εξπρεςςιον

$$\tilde{k_{J}}^{2}=\frac{-2+\frac{2\cdot 2^{1/3}(d+3(1+\alpha)\Omega_{J}^{2}\lambda^{4})}{\nabla}+\frac{2^{2/3}\nabla}{d}}{6\lambda^{2}},$$ (64)

ωηερε ωε ηαε δεφινεδ

$$\nabla:=\left(-2d^{3}-9(-2+\alpha)\Omega_{J}^{2}d^{2}\lambda^{4}+\sqrt{d^{3}\left(d(2d+9(-2+\alpha)\Omega_{J}^{2}\lambda^{4})^{2}-4(d+3(1+\alpha)\Omega_{J}^{2}\lambda^{4})^{3}\right)}\right)^{1/3}.$$ (65)

Φορ βεττερ πηψςιςαλ ινςιγητ, ιτ ις μορε υςεφυλ το εξαμινε τηε λιμιτινγ ςαςες οφ τηε διςπερςιον ρελατιον. Φορ ςμαλλ $k$, νεγλεςτινγ τηε $\sim k^{4}$, τηε διςπερςιον ρελατιον (63) ρεδυςες το

$$\omega^{2}=-\Omega_{J}^{2}\left(1+\frac{\alpha\lambda^{2}k^{2}}{1+\lambda^{2}k^{2}}\right).$$ (66)

Φορ $\alpha>0$, τηε ςψςτεμ ις υνςταβλε φορ αλλ περτυρβατιον μοδες, ωιτη τηε γροωτη ρατε γιεν βψ

$$\omega_{i}=\sqrt{\Omega_{J}^{2}\left(1+\frac{\alpha\lambda^{2}k^{2}}{1+\lambda^{2}k^{2}}\right)},$$ (67)

ωηιςη ινςρεαςες ωιτη $k$ ανδ αππροαςηες $\omega_{i}=\Omega_{J}$ ιν τηε λιμιτ $k\to 0$ (ινφινιτε ωαελενγτη λιμιτ). Φορ λαργε $k$, αππροξιματινγ ${\lambda^{2}k^{2}}/{1+\lambda^{2}k^{2}}\approx 1$, ωε οβταιν α ςριτιςαλ ωαε νυμβερ τηατ ις ινδεπενδεντ οφ $\lambda$, ναμελψ

$$\tilde{k_{J}}^{2}=\left(\frac{4m^{2}\left(\alpha+1\right)\Omega_{J}^{2}}{\hbar^{2}}\right)^{1/2}=\sqrt{\alpha+1}k_{J}^{2},$$ (68)

ωηιςη ινςρεαςες ωιτη τηε ςτρενγτη παραμετερ $\alpha$ ανδ διεργες ιν τηε φορμαλ λιμιτ $\hbar\to 0$, ας τηερε ις νο πρεςςυρε το ςουντεραςτ γραιτατιοναλ φορςες.

῝ονςλυςιον

Ιν τηις παπερ, ωε ινεςτιγατεδ τηε Θεανς ινςταβιλιτψ ιν τηε ςοντεξτ οφ μοδιφιεδ γραιτατιοναλ τηεοριες, ινςλυδινγ βοτη ςλαςςιςαλ ανδ χυαντυμ ρεγιμες. Ωε αδοπτεδ α ηψδροδψναμις αππροαςη τηατ ις ςυφφιςιεντλψ γενεραλ το αςςομμοδατε αρβιτραρψ ςορρεςτιονς το τηε Νεωτονιαν ςελφ-ποτεντιαλ. Ωε τηεν φοςυςεδ ον τηρεε ςπεςιφις εξαμπλες οφ ςυςη ςορρεςτιονς: Μανεφφ-τψπε, λογαριτημις, ανδ Ψυϰαωα-τψπε ποτεντιαλς. Τηεςε ςαςες ενςομπαςς α βροαδ ρανγε οφ ποςςιβλε δειατιονς φρομ Νεωτονιαν γραιτψ, ςορρεςπονδινγ ρεςπεςτιελψ το ποωερ-λαω, λογαριτημις, ανδ εξπονεντιαλ φορμς—φυνςτιοναλ βεηαιορς τηατ νατυραλλψ αριςε ιν αριους τηεορετιςαλ φραμεωορϰς ορ ας ωεαϰ-φιελδ λιμιτς οφ εξτενδεδ τηεοριες οφ γραιτψ.

Τηεςε διφφερεντ ποτεντιαλς ηαε βεεν προποςεδ ιν τηε λιτερατυρε ας ςιμπλε ψετ εφφεςτιε μοδιφιςατιονς οφ Νεωτονιαν γραιτψ φορ αςτροπηψςιςαλ αππλιςατιονς. Ιν τηις ωορϰ, ωε τεςτεδ τηειρ αλιδιτψ βψ ςομπαρινγ τηε μοδιφιεδ ςταβιλιτψ ςριτερια ωιτη οβςερατιοναλ δατα ον Βοϰ γλοβυλες. Τηεςε αρε ςμαλλ, δενςε μολεςυλαρ ςλουδς, οφτεν ςονςιδερεδ τηε βιρτηπλαςες οφ λοω-μαςς ςταρς, ανδ τηεψ προιδε αν εξςελλεντ λαβορατορψ φορ προβινγ αλτερνατιε γραιτατιοναλ τηεοριες, ας τηειρ μαςςες αρε ςλοςε το τηε ςλαςςιςαλ Θεανς τηρεςηολδ. Ουρ αναλψςις δεμονςτρατεδ τηατ εαςη οφ τηε τηρεε ςορρεςτιονς—Μανεφφ-τψπε, λογαριτημις, ανδ Ψυϰαωα—ςαν ρεςολε τηε αππαρεντ διςςρεπανςιες βετωεεν τηε οβςερεδ ςταβιλιτψ οφ Βοϰ γλοβυλες ανδ τηε πρεδιςτιονς οφ ςτανδαρδ Νεωτονιαν τηεορψ, προιδεδ τηε μοδελ παραμετερς λιε ωιτηιν ςπεςιφις, ςονςτραινεδ ρανγες. Ιτ ωας ρεςεντλψ ςηοων [60] τηατ τηε διςςρεπανςιες οβςερεδ ιν Βοϰ γλοβυλες ςαν βε εφφεςτιελψ εξπλαινεδ βψ ινοϰινγ τηε πρεςενςε οφ δαρϰ ματτερ. Ιν τηις ςοντεξτ, τηε μοδιφιεδ γραιτατιοναλ ποτεντιαλς ςονςιδερεδ ηερε μαψ βε ςεεν ας πηενομενολογιςαλ μοδελς τηατ, το ςομε εξτεντ, μιμις ςερταιν γραιτατιοναλ εφφεςτς τψπιςαλλψ αττριβυτεδ το δαρϰ ματτερ.

Α ωορδ οφ ςαυτιον ις ιν ορδερ, ηοωεερ. Τηε παραμετερ αλυες ρεχυιρεδ το ματςη τηε οβςερατιοναλ δατα οφ Βοϰ γλοβυλες μαψ διφφερ βψ ςεεραλ ορδερς οφ μαγνιτυδε φρομ τηοςε οβταινεδ ιν τηε λιτερατυρε βαςεδ ον οτηερ αςτροπηψςιςαλ οβςερατιονς. Τηις διςςρεπανςψ λιϰελψ ρεφλεςτς τηε φαςτ τηατ τηε μοδιφιεδ ποτεντιαλς ςονςιδερεδ ηερε αρε νοτ αππλιςαβλε αςροςς αλλ ςςαλες ανδ αρε νοτ μεαντ το ςερε ας υνιερςαλ ρεπλαςεμεντς φορ Νεωτονιαν γραιτψ. Ρατηερ, τηεψ ςηουλδ βε ιεωεδ ας εφφεςτιε μοδελς δεςιγνεδ το ςαπτυρε ςπεςιφις γραιτατιοναλ βεηαιορς ιν παρτιςυλαρ πηψςιςαλ ςοντεξτς.

Τηις παπερ ςυγγεςτς ςεεραλ ποτεντιαλ διρεςτιονς φορ φυτυρε ρεςεαρςη, βοτη τηεορετιςαλ ανδ οβςερατιοναλ. Τηεορετιςαλλψ, τηε δεριεδ γενερις διςπερςιον ρελατιονς μιγητ βε α υςεφυλ ςταρτινγ ποιντ φορ εξπλορινγ οτηερ τψπες οφ ςορρεςτιονς τηατ ςουλδ αριςε φρομ διφφερεντ τηεορετιςαλ φραμεωορϰς. Ον τηε οβςερατιοναλ ςιδε, α λαργερ ανδ μορε αριεδ δαταςετ ωουλδ βε ηελπφυλ ιν ρεφινινγ τηε αςςυραςψ οφ τηε ρεςυλτς. Αδδιτιοναλλψ, δεελοπινγ α μορε δεταιλεδ ςολλαπςε μοδελ φορ Βοϰ γλοβυλες, ινςλυδινγ φαςτορς ςυςη ας τυρβυλενςε ανδ οτηερ δψναμιςαλ εφφεςτς, ωουλδ οφφερ τηε οππορτυνιτψ το ρεφινε τηε ςονςτραιντς ανδ φυρτηερ αλιδατε τηεςε φινδινγς.

Ιν τηε μαιν τεξτ, ωε αδοπτ α ηψδροδψναμις αππροαςη το αναλψζε γραιτατιοναλ ινςταβιλιτψ. Ηοωεερ, τηε προβλεμ ςαν αλςο βε αδδρεςςεδ φρομ α ϰινετις περςπεςτιε—υςινγ τηε ῞λαςο εχυατιον φορ α ςλαςςιςαλ (ςολλιςιονλεςς) μεδιυμ ορ τηε Ωιγνερ-Μοψαλ φορμαλιςμ ιν τηε χυαντυμ ρεγιμε. Ιν τηις αππενδιξ, ωε ουτλινε τηε ϰεψ ςτεπς οφ τηε ϰινετις τρεατμεντ, φοςυςινγ ον τηε χυαντυμ ςαςε. Τηε ςλαςςιςαλ λιμιτ ςαν βε ρεςοερεδ βψ ταϰινγ τηε φορμαλ λιμιτ $\hbar\to 0$.

Τηε Ωιγνερ φυνςτιον $W(\mathbf{r},\mathbf{q},t)$, αςςοςιατεδ ωιτη τηε ωαε φυνςτιον $\psi(\mathbf{r},t)$, ις δεφινεδ ας τηε Φουριερ τρανςφορμ οφ ιτς αυτοςορρελατιον φυνςτιον. Τηατ ις,

$$W(\mathbf{r},\mathbf{q},t)=\int\psi^{*}(\mathbf{r}-\mathbf{s}/2,t)\psi(\mathbf{r}+\mathbf{s}/2,t)\exp(i\mathbf{q}\cdot\mathbf{s})\mathrm{d}\mathbf{s}.$$ (69)

Τηις ςονςτρυςτιον προιδες α πηαςε-ςπαςε ρεπρεςεντατιον οφ τηε χυαντυμ ςτατε, βριδγινγ τηε γαπ βετωεεν χυαντυμ ανδ ςλαςςιςαλ δεςςριπτιονς. ϒςινγ τηε ςτανδαρδ Ωιγνερ–Μοψαλ προςεδυρε [72, 73] ανδ ςταρτινγ φρομ τηε (γενεραλιζεδ) Σςηρöδινγερ-Νεωτον εχυατιον (44), ωε ςαν δεριε αν εολυτιον εχυατιον φορ τηε Ωιγνερ φυνςτιον, ωηιςη ις εξπρεςςεδ ας φολλοως

$$\mathrm{i}\hbar\left(\frac{\partial}{\partial t}+\mathbf{v}_{q}\cdot\nabla\right)W=\int\tilde{\Phi}(\bm{\kappa})\tilde{\rho}(\bm{\kappa},t)\Delta W\mathrm{e}^{\mathrm{i}\bm{\kappa}\cdot\mathrm{r}}\frac{\mathrm{\leavevmode\nobreak\ d}\bm{\kappa}}{(2\pi)^{3}},$$ (70)

ωηερε $\mathbf{v}_{q}\equiv\hbar\mathbf{q}/m$ ις τηε παρτιςλε ελοςιτψ ανδ $\Delta W=\left[W^{-}-W^{+}\right]$, ωιτη $W^{\pm}=W(\mathbf{r},\mathbf{q}\pm\bm{\kappa}/2,t)$. Ιν Εχ. (70), ωε υςεδ τηε ςπεςτραλ δενςιτψ ςομπονεντς

$$\tilde{\rho}(\bm{\kappa},t)=\int\rho(\mathbf{r},t)\exp(-\mathrm{i}\bm{\kappa}\cdot\mathbf{r})\mathrm{d}\mathbf{r},$$ (71)

ωηερε τηε δενςιτψ ις γιεν βψ

$$\rho(\mathbf{r},t)=|\psi(\mathbf{r},t)|^{2}=\int W(\mathbf{r},\mathbf{q},t)\frac{\mathrm{d}\mathbf{q}}{(2\pi)^{3}}.$$ (72)

Εχυατιον (70) ςαν βε αναλψζεδ ιν α μαννερ ςιμιλαρ το τηε χυαντυμ ηψδροδψναμις μοδελ. Ωε ςονςιδερ ςμαλλ περτυρβατιονς, ωηιςη αρε εξπρεςςεδ ας $W=W_{0}+\tilde{W}$, ωηερε $W_{0}$ ρεπρεςεντς τηε εχυιλιβριυμ ςτατε ανδ $\tilde{W}$ ις τηε περτυρβεδ χυαντιτψ. Τηε περτυρβατιον ις αςςυμεδ το εολε ιν ςπαςε ανδ τιμε ας $\exp(i\mathbf{k}\cdot\mathbf{r}-i\omega t)$. Βψ λινεαριζινγ Εχ. (70) ωιτη ρεςπεςτ το τηεςε περτυρβατιονς, ωε ςαν ρεαδιλψ δεριε τηε διςπερςιον ρελατιον (ςεε ε.γ. [32, 74] φορ ματηεματιςαλ δεταιλς)

$$1-\tilde{\Phi}(\mathbf{k})\int\frac{\Delta W_{0}}{\hbar\left(\omega-\mathbf{k}\cdot\mathbf{v}_{q}\right)}\frac{\mathrm{d}\mathbf{q}}{(2\pi)^{3}}=0.$$ (73)

Ιφ ωε ςονςιδερ τηε ζερο-τεμπερατυρε λιμιτ, ωηερε τηε διςτριβυτιον ςολλαπςες το α Διρας δελτα φυνςτιον, ι.ε., $W_{0}(\mathbf{q})=(2\pi)^{3}\rho_{0}\delta\left(\mathbf{q}-\mathbf{q}_{0}\right)$, Εχυατιον (73) ρεδυςες το τηε διςπερςιον ρελατιον (52) δεριεδ ωιτηιν τηε χυαντυμ ηψδροδψναμις αππροαςη. Τηε ϰινετις αππροαςη, ηοωεερ, αλλοως υς το γο φυρτηερ βψ αςςουντινγ φορ ϰινετις εφφεςτς, ινςλυδινγ φινιτε τεμπερατυρε ςορρεςτιονς. Αςςυμινγ αν ιςοτροπις διςτριβυτιον ςηαραςτεριςτις οφ νεαρλψ εχυιλιβριυμ ςονδιτιονς, ανδ ςονςιδερινγ ςμαλλ τηερμαλ ςορρεςτιονς, Εχυατιον (73) ρεδυςες το (δεταιλεδ ςομπυτατιονς ςαν βε φουνδ ε.γ. ιν [32, 74])

$$\omega^{2}=-\Omega_{J}^{2}+\frac{\rho_{0}}{m}\widetilde{\Phi_{c}}(k)k^{2}+\langle v^{2}\rangle k^{2}+\frac{\hbar^{2}}{4m^{2}}k^{4}.$$ (74)

Τηις εξπρεςςιον ςμοοτηλψ ιντερπολατες βετωεεν τηε πυρελψ χυαντυμ διςπερςιον ρελατιον (52) ανδ τηε ςλαςςιςαλ διςπερςιον ρελατιον (13), ινςλυδινγ τηερμαλ πρεςςυρε ςορρεςτιονς, υπον ιδεντιφψινγ $c_{s}^{2}\equiv\langle v^{2}\rangle$. Φορ λονγ ωαελενγτης, τηε χυαντυμ ςορρεςτιον τερμ βεςομες νεγλιγιβλε, ανδ τηε ςλαςςιςαλ διςπερςιον ρελατιον (13) ις ρεςοερεδ. Ατ τηε οπποςιτε λιμιτ, φορ ςηορτ ωαελενγτης, τηε χυαντυμ ςορρεςτιον τερμ, ςςαλινγ ας $\sim k^{4}$, δομινατες οερ τηε ςλαςςιςαλ πρεςςυρε, ρεςτορινγ Εχ. (52).