Dimension-free Private Mean Estimation for Anisotropic Distributions

Yuval Dagan1    Michael I. Jordan2,3    Xuelin Yang3    Lydia Zakynthinou2 Alphabetical order. Contacts: ydagan@tauex.tau.ac.il,{michael_jordan,xuelin,lydiazak,zhivotovskiy}ydagan@tauex.tau.ac.ilmichael_jordanxuelinlydiazakzhivotovskiy\texttt{ydagan@tauex.tau.ac.il},\{\texttt{michael\_jordan},~{}\texttt{xuelin},% ~{}\texttt{lydiazak},~{}\texttt{zhivotovskiy}\}ydagan@tauex.tau.ac.il , { michael_jordan , xuelin , lydiazak , zhivotovskiy }@berkeley.edu    Nikita Zhivotovskiy3
Abstract

We present differentially private algorithms for high-dimensional mean estimation. Previous private estimators on distributions over dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT suffer from a curse of dimensionality, as they require Ω(d1/2)Ωsuperscript𝑑12\Omega(d^{1/2})roman_Ω ( italic_d start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) samples to achieve non-trivial error, even in cases where O(1)𝑂1O(1)italic_O ( 1 ) samples suffice without privacy. This rate is unavoidable when the distribution is isotropic, namely, when the covariance is a multiple of the identity matrix, or when accuracy is measured with respect to the affine-invariant Mahalanobis distance. Yet, real-world data is often highly anisotropic, with signals concentrated on a small number of principal components. We develop estimators that are appropriate for such signals—our estimators are (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-differentially private and have sample complexity that is dimension-independent for anisotropic subgaussian distributions. Given n𝑛nitalic_n samples from a distribution with known covariance-proxy ΣΣ\Sigmaroman_Σ and unknown mean μ𝜇\muitalic_μ, we present an estimator μ^^𝜇\hat{\mu}over^ start_ARG italic_μ end_ARG that achieves error in Euclidean distance, μ^μ2αsubscriptnorm^𝜇𝜇2𝛼\|\hat{\mu}-\mu\|_{2}\leq\alpha∥ over^ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_α, as long as ntr(Σ)/α2+tr(Σ1/2)/(αε)greater-than-or-equivalent-to𝑛trΣsuperscript𝛼2trsuperscriptΣ12𝛼𝜀n\gtrsim\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)/\alpha^{2}+\operatorname*{\mathrm{% tr}}(\Sigma^{1/2})/(\alpha\varepsilon)italic_n ≳ roman_tr ( roman_Σ ) / italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) / ( italic_α italic_ε ). In particular, when 𝝈2=(σ12,,σd2)superscript𝝈2superscriptsubscript𝜎12superscriptsubscript𝜎𝑑2\bm{\sigma}^{2}=(\sigma_{1}^{2},\ldots,\sigma_{d}^{2})bold_italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT = ( italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) are the singular values of ΣΣ\Sigmaroman_Σ, we have tr(Σ)=𝝈22trΣsuperscriptsubscriptnorm𝝈22\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)=\|\bm{\sigma}\|_{2}^{2}roman_tr ( roman_Σ ) = ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT and tr(Σ1/2)=𝝈1trsuperscriptΣ12subscriptnorm𝝈1\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma^{1/2})=\|\bm{\sigma}\|_{1}roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) = ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT, and hence our bound avoids dimension-dependence when the signal is concentrated in a few principal components. We show that this is the optimal sample complexity for this task up to logarithmic factors. Moreover, for the case of unknown covariance, we present an algorithm whose sample complexity has improved dependence on the dimension, from d1/2superscript𝑑12d^{1/2}italic_d start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT to d1/4superscript𝑑14d^{1/4}italic_d start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT.

11footnotetext: School of Computer Science, Tel Aviv University.22footnotetext: Department of Electrical Engineering and Computer Science, University of California Berkeley.33footnotetext: Department of Statistics, University of California Berkeley.

1 Introduction

Machine learning is increasingly deployed in real-world settings to learn about properties of populations, both large and small. When the data comes from human populations, it is essential that algorithm design allows inferring properties of populations without revealing potentially sensitive information about specific individuals in the population. That sensitive information can be revealed, inadvertently or adversarially, has been demonstrated in numerous ways, including via reconstruction attacks [23, 28], as well as membership-inference attacks [58], often targeting sensitive genomic data [36, 56, 64]. To mitigate the risk of privacy violations in general database theory, Dwork, McSherry, Nissim, and Smith [22] proposed the rigorous guarantee of differential privacy (DP), which has been widely adopted in industry [29, 11, 30, 63, 54, 7] and government [34, 3, 2]. Algorithms that are differentially private are guaranteed to not leak too much information about the individuals in a database.

In the machine learning setting, there is a tension between differential privacy and inferential and predictive accuracy. It is an ongoing challenge to capture that tension mathematically, in a way that is applicable to a wide variety of problems and is sufficiently quantitative so as to provide a guide for real users and real systems designers. A particularly salient theoretical challenge is to obtain results that capture dimension-dependence—given that machine learning data are often of high dimensionality and involve significant correlation among dimensions, and given that privacy is difficult to guarantee in high dimensions, particularly so when there are correlations. Indeed, differentially private inference suffers from a curse of dimensionality—the sample size n𝑛nitalic_n that is required to obtain a non-trivial DP learner is often polynomial in the dimension d𝑑ditalic_d of the data.

Significant progress has been made in addressing this challenge in recent years by focusing on a relatively simple inferential task, that of high-dimensional mean estimation. Formally, given a data set of n𝑛nitalic_n points, X=(X(1),,X(n))d×n𝑋superscript𝑋1superscript𝑋𝑛superscript𝑑𝑛X=(X^{(1)},\ldots,X^{(n)})\in\mathbb{R}^{d\times n}italic_X = ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_n ) end_POSTSUPERSCRIPT ) ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d × italic_n end_POSTSUPERSCRIPT drawn i.i.d. from a multivariate distribution 𝒫𝒫\mathcal{P}caligraphic_P with unknown mean μd𝜇superscript𝑑\mu\in\mathbb{R}^{d}italic_μ ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, the goal is to learn μ𝜇\muitalic_μ.

Obtaining low-error private mean estimators in the high-dimensional regime is not always possible. For example, consider a Gaussian distribution 𝒫=𝒩(μ,σ2Id)𝒫𝒩𝜇superscript𝜎2subscript𝐼𝑑\mathcal{P}=\mathcal{N}(\mu,\sigma^{2}I_{d})caligraphic_P = caligraphic_N ( italic_μ , italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ), where Idsubscript𝐼𝑑I_{d}italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT is the d×d𝑑𝑑d\times ditalic_d × italic_d identity matrix. Here, the sample complexity of any private estimator μ^^𝜇\hat{\mu}over^ start_ARG italic_μ end_ARG achieving error μ^μ2αsubscriptnorm^𝜇𝜇2𝛼\|\hat{\mu}-\mu\|_{2}\leq\alpha∥ over^ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_α is n=Ω(dσ2/α2+dσ/(αε))𝑛Ω𝑑superscript𝜎2superscript𝛼2𝑑𝜎𝛼𝜀n=\Omega(d\sigma^{2}/\alpha^{2}+d\sigma/(\alpha\varepsilon))italic_n = roman_Ω ( italic_d italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_d italic_σ / ( italic_α italic_ε ) ) [40], where ε𝜀\varepsilonitalic_ε is the privacy parameter.111We focus on approximate (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP, as opposed to pure (ε,0)𝜀0(\varepsilon,0)( italic_ε , 0 )-DP. However, we omit any dependence on δ𝛿\deltaitalic_δ in the introduction. The first term corresponds to the non-private sample complexity and the second term to the additional samples required due to privacy. Although both depend on d𝑑ditalic_d, note that for non-trivial error α=0.01σd𝛼0.01𝜎𝑑\alpha=0.01\sigma\sqrt{d}italic_α = 0.01 italic_σ square-root start_ARG italic_d end_ARG and ε=0.1𝜀0.1\varepsilon=0.1italic_ε = 0.1, the non-private term is O(1)𝑂1O(1)italic_O ( 1 ), whereas the dimension-dependence persists in the cost of privacy which is O(d)𝑂𝑑O(\sqrt{d})italic_O ( square-root start_ARG italic_d end_ARG ).

In spite of this lower bound, there is still hope for obtaining better dependence on the dimension in certain cases. This is due to the fact that the lower bound instance assumes that the covariance is isotropic: a multiple of the identity matrix. However, real-world data are far from being isotropic. Often, the signal is concentrated in a few directions, while it is significantly weaker in others, as can be revealed via Singular Value Decomposition (SVD). In these cases, there are several examples of non-private estimators for a variety of tasks which exploit the structure of the data to achieve lower sample complexity. Specifically for mean estimation of Gaussian distributions, as in our example above, only n=O(tr(Σ)/α2)𝑛𝑂trΣsuperscript𝛼2n=O(\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)/\alpha^{2})italic_n = italic_O ( roman_tr ( roman_Σ ) / italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) samples are required [48] (this number of samples is sufficient even for robust estimators under the strong contamination model [50]). This bound is instance-adaptive, as the trace of the covariance matrix tr(Σ)trΣ\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)roman_tr ( roman_Σ ) equals its upper bound, dΣ2𝑑subscriptnormΣ2d\|\Sigma\|_{2}italic_d ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT, in the isotropic case, but can be much smaller for anisotropic data. Exploiting the non-isotropic structure of the covariance matrix is also central to the covariance estimation problem with respect to the operator norm (namely, when the error between the true covariance matrix ΣΣ\Sigmaroman_Σ and its estimate Σ^^Σ\hat{\Sigma}over^ start_ARG roman_Σ end_ARG is measured in terms of Σ^Σ2subscriptnorm^ΣΣ2\|\hat{\Sigma}-\Sigma\|_{2}∥ over^ start_ARG roman_Σ end_ARG - roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT) [39, 65]. It appears that the sample complexity in covariance estimation problems is defined by the so-called effective rank, which is given by tr(Σ)/Σ2trΣsubscriptnormΣ2\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)/\|\Sigma\|_{2}roman_tr ( roman_Σ ) / ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT. This quantity can be significantly smaller than the dimension. A more recent focus is on overparametrized linear regression [15], where again the highly non-isotropic structure of the covariance matrix allows for inference under certain assumptions on the decay of eigenvalues of the covariance matrix. In all the mentioned results, non-private estimation is possible when ndmuch-less-than𝑛𝑑n\ll ditalic_n ≪ italic_d, including even infinite-dimensional Hilbert spaces.

Returning to private estimation, prior work has obtained optimal bounds for learning the mean of high-dimensional (sub)Gaussian distributions in the affine-invariant Mahalanobis distance [14, 40, 1, 45, 12, 46]. These imply an upper bound for learning the mean in Euclidean distance in the order of n=O(dΣ2/α2+dΣ2/(αε))𝑛𝑂𝑑subscriptnormΣ2superscript𝛼2𝑑subscriptnormΣ2𝛼𝜀n=O(d\|\Sigma\|_{2}/\alpha^{2}+d\sqrt{\|\Sigma\|_{2}}/(\alpha\varepsilon))italic_n = italic_O ( italic_d ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT / italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_d square-root start_ARG ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG / ( italic_α italic_ε ) ), which is optimal for isotropic, but loose for anisotropic cases. A folklore estimator achieves n=O(tr(Σ)/α2+dtr(Σ)/(αε)+d/ε)𝑛𝑂trΣsuperscript𝛼2𝑑trΣ𝛼𝜀𝑑𝜀n=O(\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)/\alpha^{2}+\sqrt{d\operatorname*{% \mathrm{tr}}(\Sigma)}/(\alpha\varepsilon)+\sqrt{d}/\varepsilon)italic_n = italic_O ( roman_tr ( roman_Σ ) / italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + square-root start_ARG italic_d roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG / ( italic_α italic_ε ) + square-root start_ARG italic_d end_ARG / italic_ε ). Thus, for constant ε𝜀\varepsilonitalic_ε, the folklore estimator achieves privacy for free; that is, the error due to privacy is lower than the error of statistical estimation, when ndgreater-than-or-equivalent-to𝑛𝑑n\gtrsim ditalic_n ≳ italic_d. Aumüller et al. [6] were the first to focus on the anisotropic case, obtaining improved bounds which have a milder dependence on the dimension for diagonal covariance, achieving error n=O(tr(Σ)/α2+tr(Σ1/2)/(αε)+d/ε)𝑛𝑂trΣsuperscript𝛼2trsuperscriptΣ12𝛼𝜀𝑑𝜀n=O(\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)/\alpha^{2}+\operatorname*{\mathrm{tr}}% (\Sigma^{1/2})/(\alpha\varepsilon)+\sqrt{d}/\varepsilon)italic_n = italic_O ( roman_tr ( roman_Σ ) / italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) / ( italic_α italic_ε ) + square-root start_ARG italic_d end_ARG / italic_ε ). This estimator achieves privacy for free as long as nmax{𝝈12/𝝈22,d}greater-than-or-equivalent-to𝑛superscriptsubscriptnorm𝝈12superscriptsubscriptnorm𝝈22𝑑n\gtrsim\max\{\|\bm{\sigma}\|_{1}^{2}/\|\bm{\sigma}\|_{2}^{2},\sqrt{d}\}italic_n ≳ roman_max { ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT , square-root start_ARG italic_d end_ARG }, where 𝝈2superscript𝝈2\bm{\sigma}^{2}bold_italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT denotes the vector of singular values of ΣΣ\Sigmaroman_Σ. (We describe prior approaches in Section 1.2.) Thus, all previous work requires that the sample complexity is at least Ω(d)Ω𝑑\Omega(\sqrt{d})roman_Ω ( square-root start_ARG italic_d end_ARG ), which excludes the high-dimensional scenario we are interested in. We are led to pose the following question.:

Question 1.

Is it possible to obtain good private mean estimators with a sample size that grows slower with the dimension, or is even dimension-independent, when the covariance of the data is far from isotropic? What is the optimal sample complexity in the case of known and unknown covariance?

1.1 Our contributions

First, note that no improved bounds are possible for pure DP, as follows directly from the so-called packing technique [37, 14] and specifically applying [14, Lemma 5.1]. As this result is important for our discussion, we formulate this as a separate theorem.

Theorem 1.1 (Pure DP Lower Bound, informal).

Any ε𝜀\varepsilonitalic_ε-DP algorithm which estimates the mean μd(R)𝜇superscript𝑑𝑅\mu\in\mathcal{B}^{d}(R)italic_μ ∈ caligraphic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_R ) (i.e., μ𝜇\muitalic_μ belongs to the Euclidean ball of radius R𝑅Ritalic_R) of a Gaussian distribution up to constant accuracy requires n=Ω(dlog(R)ε)𝑛Ω𝑑𝑅𝜀n=\Omega\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{d\log(R)}{\varepsilon}}\right)italic_n = roman_Ω ( divide start_ARG italic_d roman_log ( italic_R ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ) samples.

Thus in pure DP, the sample complexity must necessarily depend on the dimension. This negative result motivates us to focus on (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-differential privacy.

In order to make progress, one would like to utilize the fact that when the covariance is far from being isotropic, the data is closer to being low-dimensional. Concretely, let ΣΣ\Sigmaroman_Σ be the covariance matrix of 𝒫𝒫\mathcal{P}caligraphic_P and σ12σd2subscriptsuperscript𝜎21subscriptsuperscript𝜎2𝑑\sigma^{2}_{1}\geq\ldots\geq\sigma^{2}_{d}italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ≥ … ≥ italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT its singular values. If the covariance is far from isotropic, there are only few directions with non-trivial variance. For illustration, if σ1==σk=1subscript𝜎1subscript𝜎𝑘1\sigma_{1}=\cdots=\sigma_{k}=1italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT = ⋯ = italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT = 1, whereas σk+1==σd=1/dsubscript𝜎𝑘1subscript𝜎𝑑1𝑑\sigma_{k+1}=\cdots=\sigma_{d}=1/ditalic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT = ⋯ = italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT = 1 / italic_d, then the distribution is, in some sense, close to being k𝑘kitalic_k-dimensional. Here, we would like our sample complexity to be of order k𝑘kitalic_k rather than d𝑑\sqrt{d}square-root start_ARG italic_d end_ARG. Roughly speaking, this can be obtained by investing more effort (or, privacy budget) in estimating the mean in the directions of high variance.

We start by presenting a result in the case where the covariance matrix is known. Here, the bound depends only on i=1dσi=tr(Σ1/2)superscriptsubscript𝑖1𝑑subscript𝜎𝑖trsuperscriptΣ12\sum_{i=1}^{d}\sigma_{i}=\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma^{1/2})∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT = roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ), a quantity allowing less contribution from small singular values:

Theorem 1.2 (Upper bound, known covariance, informal).

Set ε,δ(0,1)𝜀𝛿01\varepsilon,\delta\in(0,1)italic_ε , italic_δ ∈ ( 0 , 1 ), α>0𝛼0\alpha>0italic_α > 0. Let X𝒩(μ,Σ)nsimilar-to𝑋𝒩superscript𝜇Σ𝑛X\sim\mathcal{N}(\mu,\Sigma)^{n}italic_X ∼ caligraphic_N ( italic_μ , roman_Σ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_n end_POSTSUPERSCRIPT with known covariance. There exists an (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-differentially private algorithm which, with probability 0.990.990.990.99, returns an estimate μ^^𝜇\hat{\mu}over^ start_ARG italic_μ end_ARG such that μ^μ2αsubscriptnorm^𝜇𝜇2𝛼\|\hat{\mu}-\mu\|_{2}\leq\alpha∥ over^ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_α, and has sample complexity

n=O~(tr(Σ)α2+tr(Σ1/2)log(1/δ)αε+log(1/δ)ε).𝑛~𝑂trΣsuperscript𝛼2trsuperscriptΣ121𝛿𝛼𝜀1𝛿𝜀n=\tilde{O}\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{\operatorname*{\mathrm{tr}}(% \Sigma)}{\alpha^{2}}+\frac{\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma^{1/2})\sqrt{\log% (1/\delta)}}{\alpha\varepsilon}+\frac{\log(1/\delta)}{\varepsilon}}\right).italic_n = over~ start_ARG italic_O end_ARG ( divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG start_ARG italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG + divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) square-root start_ARG roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG end_ARG start_ARG italic_α italic_ε end_ARG + divide start_ARG roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ) . (1)

The first term corresponds to the non-private sample complexity, whereas the remaining two terms are due to privacy. The result extends to subgaussian distributions. Note that with this bound, if 𝝈2superscript𝝈2\bm{\sigma}^{2}bold_italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT is the vector of singular values of ΣΣ\Sigmaroman_Σ, we have privacy for free as long as n𝝈12/𝝈22greater-than-or-equivalent-to𝑛superscriptsubscriptnorm𝝈12superscriptsubscriptnorm𝝈22n\gtrsim\|\bm{\sigma}\|_{1}^{2}/\|\bm{\sigma}\|_{2}^{2}italic_n ≳ ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. In the example illustrated above, this bound indeed yields a dimension-independent complexity of n=O~δ(k/α2+k/(αε))𝑛subscript~𝑂𝛿𝑘superscript𝛼2𝑘𝛼𝜀n=\tilde{O}_{\delta}(k/\alpha^{2}+k/(\alpha\varepsilon))italic_n = over~ start_ARG italic_O end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_k / italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_k / ( italic_α italic_ε ) ).

We show that the sample complexity of Theorem 1.2 is nearly optimal. Indeed, the first summand is optimal due to [21, Theorem 4], while the last summand is optimal by a lower bound in the univariate case [44]. We show the optimality of the intermediate summand in (1) up to polylogarithmic terms.

Theorem 1.3 (Lower bound, informal).

Any (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-differentially private algorithm which estimates the mean μ[1,1]d𝜇superscript11𝑑\mu\in[-1,1]^{d}italic_μ ∈ [ - 1 , 1 ] start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT of a Gaussian distribution up to α𝛼\alphaitalic_α with probability 0.990.990.990.99 has sample complexity n=Ω(tr(Σ1/2)αεlog2(d)).𝑛ΩtrsuperscriptΣ12𝛼𝜀superscript2𝑑n=\Omega\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma% ^{1/2})}{\alpha\varepsilon\log^{2}(d)}}\right).italic_n = roman_Ω ( divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG start_ARG italic_α italic_ε roman_log start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_d ) end_ARG ) .

We now move to the case of unknown covariance. A first approach would be to learn the covariance approximately, namely, find a matrix A𝐴Aitalic_A such that AΣCAprecedes-or-equals𝐴Σprecedes-or-equals𝐶𝐴A\preceq\Sigma\preceq CAitalic_A ⪯ roman_Σ ⪯ italic_C italic_A, for some C>1𝐶1C>1italic_C > 1, and then use A𝐴Aitalic_A instead of ΣΣ\Sigmaroman_Σ in our known-covariance estimator. However, learning such a matrix A𝐴Aitalic_A privately requires sample size n=Θ(d3/2)𝑛Θsuperscript𝑑32n=\Theta(d^{3/2})italic_n = roman_Θ ( italic_d start_POSTSUPERSCRIPT 3 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) [40, 41]. Another approach which could yield better results would be to learn only the diagonal elements of the covariance. Based on the work of [44] in the univariate setting, this would require n=O(d/ε)𝑛𝑂𝑑𝜀n=O(\sqrt{d}/\varepsilon)italic_n = italic_O ( square-root start_ARG italic_d end_ARG / italic_ε ) samples. Below, we obtain a sample complexity whose dependence in the dimension is d1/4superscript𝑑14d^{1/4}italic_d start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT, together with a dependendence on the diagonal elements of the covariance matrix:

Theorem 1.4 (Upper bound, unknown covariance, informal).

Let parameters ε,δ(0,1)𝜀𝛿01\varepsilon,\delta\in(0,1)italic_ε , italic_δ ∈ ( 0 , 1 ). Let X𝒩(μ,Σ)nsimilar-to𝑋𝒩superscript𝜇Σ𝑛X\sim\mathcal{N}(\mu,\Sigma)^{n}italic_X ∼ caligraphic_N ( italic_μ , roman_Σ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_n end_POSTSUPERSCRIPT with unknown covariance ΣΣ\Sigmaroman_Σ. There exists an (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-differentially private algorithm which, with probability 0.990.990.990.99, returns an estimate μ^^𝜇\hat{\mu}over^ start_ARG italic_μ end_ARG such that μ^μ2αsubscriptnorm^𝜇𝜇2𝛼\|\hat{\mu}-\mu\|_{2}\leq\alpha∥ over^ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_α, and has sample complexity

n=O~(tr(Σ)α2+i=1dΣii1/2log(1/δ)αε+d1/4i=1dΣii1/2log(1/δ)αε).𝑛~𝑂trΣsuperscript𝛼2superscriptsubscript𝑖1𝑑superscriptsubscriptΣ𝑖𝑖121𝛿𝛼𝜀superscript𝑑14superscriptsubscript𝑖1𝑑superscriptsubscriptΣ𝑖𝑖121𝛿𝛼𝜀n=\tilde{O}\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{\operatorname*{\mathrm{tr}}(% \Sigma)}{\alpha^{2}}+\frac{\sum_{i=1}^{d}\Sigma_{ii}^{1/2}\sqrt{\log(1/\delta)% }}{\alpha\varepsilon}+\frac{d^{1/4}\sqrt{\sum_{i=1}^{d}\Sigma_{ii}^{1/2}}\log(% 1/\delta)}{\sqrt{\alpha}\varepsilon}}\right).italic_n = over~ start_ARG italic_O end_ARG ( divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG start_ARG italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG + divide start_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT square-root start_ARG roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG end_ARG start_ARG italic_α italic_ε end_ARG + divide start_ARG italic_d start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT square-root start_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_α end_ARG italic_ε end_ARG ) . (2)

Notice that in the unknown-covariance case, i=1dΣii1/2superscriptsubscript𝑖1𝑑superscriptsubscriptΣ𝑖𝑖12\sum_{i=1}^{d}\Sigma_{ii}^{1/2}∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT substitutes for tr(Σ1/2)trsuperscriptΣ12\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma^{1/2})roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) of Theorem 1.2. In general, tr(Σ1/2)i=1dΣii1/2trsuperscriptΣ12superscriptsubscript𝑖1𝑑superscriptsubscriptΣ𝑖𝑖12\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma^{1/2})\leq\sum_{i=1}^{d}\Sigma_{ii}^{1/2}roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ≤ ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT, and if ΣΣ\Sigmaroman_Σ is diagonal, the two quantities coincide. Our theorem is in fact more adaptable to easier cases of covariance structure. As a special case, when the covariance is diagonal and the singular values exhibit an exponential decay, that is, σi=σ1e(i1)subscript𝜎𝑖subscript𝜎1superscript𝑒𝑖1\sigma_{i}=\sigma_{1}e^{-(i-1)}italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT = italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT italic_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( italic_i - 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT, then n=O~(tr(Σ)α2+tr(Σ1/2)log(1/δ)αε+log5/3(d)log3/2(1/δ)ε)𝑛~𝑂trΣsuperscript𝛼2trsuperscriptΣ121𝛿𝛼𝜀superscript53𝑑superscript321𝛿𝜀n=\tilde{O}\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{\operatorname*{\mathrm{tr}}(% \Sigma)}{\alpha^{2}}+\frac{\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma^{1/2})\sqrt{\log% (1/\delta)}}{\alpha\varepsilon}+\frac{\log^{5/3}(d)\log^{3/2}(1/\delta)}{% \varepsilon}}\right)italic_n = over~ start_ARG italic_O end_ARG ( divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG start_ARG italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG + divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) square-root start_ARG roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG end_ARG start_ARG italic_α italic_ε end_ARG + divide start_ARG roman_log start_POSTSUPERSCRIPT 5 / 3 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_d ) roman_log start_POSTSUPERSCRIPT 3 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ) samples suffice even under unknown covariance.

1.2 Techniques

Known covariance.

A folklore (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP algorithm, based on techniques for the univariate case developed by [44], is to filter outliers by privately estimating each individual coordinate of the mean, μisubscript𝜇𝑖\mu_{i}italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT, up to an additive error of O~(Σii1/2)~𝑂superscriptsubscriptΣ𝑖𝑖12\tilde{O}(\Sigma_{ii}^{1/2})over~ start_ARG italic_O end_ARG ( roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) for all i𝑖iitalic_i, clipping any sample point to within that range, and outputting the mean of the modified data set with added spherical Gaussian noise 𝒩(0,tr(Σ)Id/(ε2n2))𝒩0trΣsubscript𝐼𝑑superscript𝜀2superscript𝑛2\mathcal{N}(0,\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)I_{d}/(\varepsilon^{2}n^{2}))caligraphic_N ( 0 , roman_tr ( roman_Σ ) italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT / ( italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ). A standard analysis of this procedure yields a sample complexity of

ntr(Σ)α2+dε+dtr(Σ)αε,greater-than-or-equivalent-to𝑛trΣsuperscript𝛼2𝑑𝜀𝑑trΣ𝛼𝜀n\gtrsim\frac{\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)}{\alpha^{2}}+\frac{\sqrt{d}}% {\varepsilon}+\frac{\sqrt{d\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)}}{\alpha% \varepsilon},italic_n ≳ divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG start_ARG italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG + divide start_ARG square-root start_ARG italic_d end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG + divide start_ARG square-root start_ARG italic_d roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG end_ARG start_ARG italic_α italic_ε end_ARG ,

where the dependence on δ𝛿\deltaitalic_δ is omitted for clarity. The first term represents the optimal error in estimating the mean, while the second and third terms correspond to the cost of privacy.

An improvement to this simple analysis, proposed recently by Aumüller et al. [6] for matrices of diagonal covariance, suggests adding noise 𝒩(0,tr(Σ1/2)Σ1/2/(ε2n2))𝒩0trsuperscriptΣ12superscriptΣ12superscript𝜀2superscript𝑛2\mathcal{N}\mathopen{}\mathclose{{}\left(0,\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma^% {1/2})\Sigma^{1/2}/(\varepsilon^{2}n^{2})}\right)caligraphic_N ( 0 , roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT / ( italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ) instead, which introduces more noise in the directions of larger variance. Slightly simplifying their result and additionally ignoring logarithmic factors in d𝑑ditalic_d, and the range of μ𝜇\muitalic_μ, their sample complexity is

ntr(Σ)α2+dε+tr(Σ1/2)αε.greater-than-or-equivalent-to𝑛trΣsuperscript𝛼2𝑑𝜀trsuperscriptΣ12𝛼𝜀n\gtrsim\frac{\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)}{\alpha^{2}}+\frac{\sqrt{d}}% {\varepsilon}+\frac{\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma^{1/2})}{\alpha% \varepsilon}.italic_n ≳ divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG start_ARG italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG + divide start_ARG square-root start_ARG italic_d end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG + divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG start_ARG italic_α italic_ε end_ARG .

While this removes the dimension dependence in the third term compared to the naïve sample complexity, the second term still requires Ω(d)Ω𝑑\Omega(\sqrt{d})roman_Ω ( square-root start_ARG italic_d end_ARG ) samples. This is due to the first step of the algorithm (inherited from [33]), which performs d𝑑ditalic_d independent estimation tasks, requiring n=Ω(d)𝑛Ω𝑑n=\Omega(\sqrt{d})italic_n = roman_Ω ( square-root start_ARG italic_d end_ARG ), due to composition arguments of differentially private mechanisms. In both approaches, the pre-processing step which comes before the addition of Gaussian noise is a form of coarse mean estimation which ensures that the data will not include outliers, and it is the source of sample-inefficiency.

Thus, in our work, we remove outliers, namely vectors too far away from the true mean in one of the coordinates, using only n=O~(1/ε)𝑛~𝑂1𝜀n=\tilde{O}(1/\varepsilon)italic_n = over~ start_ARG italic_O end_ARG ( 1 / italic_ε ) samples, thus completely removing the dependence on d𝑑ditalic_d in the final sample complexity bounds. (Indeed, our estimator achieves privacy for free for nmax{𝝈12/𝝈22}greater-than-or-equivalent-to𝑛superscriptsubscriptnorm𝝈12superscriptsubscriptnorm𝝈22n\gtrsim\max\{\|\bm{\sigma}\|_{1}^{2}/\|\bm{\sigma}\|_{2}^{2}\}italic_n ≳ roman_max { ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT }.) Next, we generalize the approach of [6] to general covariance, rather than diagonal. Finally, we show that the sample complexity is nearly optimal. Specifically:

  • For the upper bounds, our pre-processing is realized by using a polynomial-time filtering algorithm of Tsfadia et al. [62]. Given a predicate computed for two data points, so-called FriendlyCoreFriendlyCore\mathrm{FriendlyCore}roman_FriendlyCore returns a subset Xsuperscript𝑋X^{\prime}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT of the input, such that all pairs of the remaining, unfiltered data points satisfy the predicate. Its sample complexity is O~(1/ε)~𝑂1𝜀\tilde{O}(1/\varepsilon)over~ start_ARG italic_O end_ARG ( 1 / italic_ε ) for any predicate, hence it has the potential to yield a dimension-independent bound. For our purposes, Xsuperscript𝑋X^{\prime}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT needs to satisfy some sensitivity properties. It follows from our analysis that the filtering should be such that for any two points X(j),X()Xsuperscript𝑋𝑗superscript𝑋superscript𝑋X^{(j)},X^{(\ell)}\in X^{\prime}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( roman_ℓ ) end_POSTSUPERSCRIPT ∈ italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT, Σ1/4(X(j)X())22O~(tr(Σ1/2))superscriptsubscriptnormsuperscriptΣ14superscript𝑋𝑗superscript𝑋22~𝑂trsuperscriptΣ12\|\Sigma^{-1/4}(X^{(j)}-X^{(\ell)})\|_{2}^{2}\leq\tilde{O}\mathopen{}% \mathclose{{}\left(\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma^{1/2})}\right)∥ roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT - italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( roman_ℓ ) end_POSTSUPERSCRIPT ) ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≤ over~ start_ARG italic_O end_ARG ( roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ).

  • The lower bounds for ε𝜀\varepsilonitalic_ε-DP and (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP are applications of the standard packing [37, 14] and fingerprinting [18, 27, 40, 41] techniques for isotropic Gaussians. A straightforward modification of the technique to anisotropic covariance ΣΣ\Sigmaroman_Σ gives a weaker bound than Theorem 1.3. Instead one needs to choose an appropriate set of almost-isotropic coordinates whose size scales with tr(Σ1/2)trsuperscriptΣ12\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma^{1/2})roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ), and apply the technique to that set.

Unknown covariance.

Moving to the case of unknown covariance, for illustration, we focus on the simpler, yet fundamental, case where the covariance matrix is diagonal, so that Σ=diag(σ12,,σd2)Σdiagsuperscriptsubscript𝜎12superscriptsubscript𝜎𝑑2\Sigma=\mathrm{diag}(\sigma_{1}^{2},\ldots,\sigma_{d}^{2})roman_Σ = roman_diag ( italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ). First, the folklore algorithm described in the known-covariance setting, which adds spherical Gaussian noise, does not require knowledge of the covariance but only of its trace. The trace can be privately learned with n=O~(1/ε)𝑛~𝑂1𝜀n=\tilde{O}(1/\varepsilon)italic_n = over~ start_ARG italic_O end_ARG ( 1 / italic_ε ) samples. Second, we note that with n=O~(d/ε)𝑛~𝑂𝑑𝜀n=\tilde{O}(\sqrt{d}/\varepsilon)italic_n = over~ start_ARG italic_O end_ARG ( square-root start_ARG italic_d end_ARG / italic_ε ) samples, it is possible to learn each σisubscript𝜎𝑖\sigma_{i}italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT up to a multiplicative constant [44]. This allows us to apply the algorithm with known covariance from Theorem 1.2. However, the first step in this approach still requires Ω(d)Ω𝑑\Omega(\sqrt{d})roman_Ω ( square-root start_ARG italic_d end_ARG ) samples.

Our approach is to combine these two methods. We privately learn the largest kε2n2𝑘superscript𝜀2superscript𝑛2k\approx\varepsilon^{2}n^{2}italic_k ≈ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT variances, and their indices. This is done using the sparse vector technique [25] and can be achieved with n𝑛nitalic_n samples. We use the known-covariance algorithm to estimate the mean in these top k𝑘kitalic_k coordinates, with the same error bound as in the known-covariance setting. For the mean at the remaining coordinates, we use the algorithm that only requires knowledge of the trace of the covariance. The error of the latter estimate is αbotd𝝈bot2/(nε)subscript𝛼bot𝑑subscriptnormsubscript𝝈bot2𝑛𝜀\alpha_{\mathrm{bot}}\approx\sqrt{d}\|\bm{\sigma}_{\mathrm{bot}}\|_{2}/(n\varepsilon)italic_α start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ≈ square-root start_ARG italic_d end_ARG ∥ bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT / ( italic_n italic_ε ), where 𝝈botsubscript𝝈bot\bm{\sigma}_{\mathrm{bot}}bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT is the vector containing the lowest dk𝑑𝑘d-kitalic_d - italic_k variances. The first observation is that 𝝈𝝈\bm{\sigma}bold_italic_σ contains at least k𝑘kitalic_k entries as large as 𝝈botsubscriptnormsubscript𝝈bot\|\bm{\sigma}_{\mathrm{bot}}\|_{\infty}∥ bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT ∞ end_POSTSUBSCRIPT, hence, 𝝈1k𝝈botsubscriptnorm𝝈1𝑘subscriptnormsubscript𝝈bot\|\bm{\sigma}\|_{1}\geq k\|\bm{\sigma}_{\mathrm{bot}}\|_{\infty}∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_k ∥ bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT ∞ end_POSTSUBSCRIPT. Then, by Hölder’s inequality, 𝝈bot2𝝈bot1𝝈botsubscriptnormsubscript𝝈bot2subscriptnormsubscript𝝈bot1subscriptnormsubscript𝝈bot\|\bm{\sigma}_{\mathrm{bot}}\|_{2}\leq\sqrt{\|\bm{\sigma}_{\mathrm{bot}}\|_{1}% \|\bm{\sigma}_{\mathrm{bot}}\|_{\infty}}∥ bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ square-root start_ARG ∥ bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ∥ bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT ∞ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG. Substituting k𝑘kitalic_k yields αbotd𝝈1/(ε2n2)subscript𝛼bot𝑑subscriptnorm𝝈1superscript𝜀2superscript𝑛2\alpha_{\mathrm{bot}}\approx\sqrt{d}\|\bm{\sigma}\|_{1}/(\varepsilon^{2}n^{2})italic_α start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ≈ square-root start_ARG italic_d end_ARG ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT / ( italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ), which implies the desired sample complexity bound in Theorem 1.4.

1.3 Related work

Differentially private Gaussian mean estimation.

Smith [55] proposed estimators for asymptotically normal statistics with optimal convergence rates under a certain range of privacy parameters. The optimal sample complexity for learning the mean of a Gaussian with known covariance in Mahalanobis norm under (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP is nd/α2+d/(αε)+log(1/δ)/εgreater-than-or-equivalent-to𝑛𝑑superscript𝛼2𝑑𝛼𝜀1𝛿𝜀n\gtrsim d/\alpha^{2}+d/(\alpha\varepsilon)+\log(1/\delta)/\varepsilonitalic_n ≳ italic_d / italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_d / ( italic_α italic_ε ) + roman_log ( 1 / italic_δ ) / italic_ε and has been established in a series of works [14, 40, 1, 45], starting from [44] in the univariate setting. Given the covariance matrix ΣΣ\Sigmaroman_Σ, the Mahalanobis distance between the estimate μ~~𝜇\tilde{\mu}over~ start_ARG italic_μ end_ARG and the true mean μ𝜇\muitalic_μ is defined as: μ~μΣ=Σ1/2(μ~μ)2.subscriptnorm~𝜇𝜇ΣsubscriptnormsuperscriptΣ12~𝜇𝜇2\|\tilde{\mu}-\mu\|_{\Sigma}=\|\Sigma^{-1/2}(\tilde{\mu}-\mu)\|_{2}.∥ over~ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT = ∥ roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( over~ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ ) ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT . When ΣΣ\Sigmaroman_Σ is the identity matrix, the Mahalanobis and Euclidean norms coincide. The Mahalanobis distance yields an affine-invariant accuracy guarantee, and μ~μΣαsubscriptnorm~𝜇𝜇Σ𝛼\|\tilde{\mu}-\mu\|_{\Sigma}\leq\alpha∥ over~ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_α immediately implies μ~μ2αΣ2subscriptnorm~𝜇𝜇2𝛼subscriptnormΣ2\|\tilde{\mu}-\mu\|_{2}\leq\alpha\sqrt{\|\Sigma\|_{2}}∥ over~ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_α square-root start_ARG ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG. However, the power of the Mahalanobis guarantee is overshadowed by the fact that even for α=d𝛼𝑑\alpha=\sqrt{d}italic_α = square-root start_ARG italic_d end_ARG, a large sample size, namely n=Ω(d)𝑛Ω𝑑n=\Omega(\sqrt{d})italic_n = roman_Ω ( square-root start_ARG italic_d end_ARG ), is required, which excludes the high-dimensional scenario we are interested in.222This limitation is due to the fact that the Mahalanobis distance equalizes the variance across all directions and forces us to make inferences even in directions where the distribution has particularly small variance. Furthermore, confidence sets induced by guarantees in the Euclidean distance have the pleasant property of being more easily constructible, especially when the covariance matrix is unknown.

Beyond global sensitivity.

There are several lines of work within differential privacy which aim to satisfy some form of instance-adaptive accuracy guarantee, as we do. General purpose frameworks which aim to privately estimate a statistic of the data, with error which adapts to “good” data sets, include propose-test-release [20], smooth-sensitivity [51], and Lipschitz extensions [9, 42]. Our method follows the same high-level structure as propose-test-release. The latter has been combined with robust estimators to yield optimal private learners for several tasks [12, 46]. Even more generally, [8, 31] give a black-box method which transforms robust estimators to private ones via the inverse-sensitivity mechanism [4] (see [59] for a discussion on inverse-sensitivity). As there exist optimal robust estimators for the mean of anisotropic Gaussians [50], this would be a viable approach, but the volumetric analysis of the transformation involves terms which depend on the dimension.

Tsfadia et al. [62] propose a filtering method which yields private aggregators whose error adapts to the diameter of the input data set. It is their method that we utilize for our upper bounds. A series of works formalize instance-optimality for private estimation of empirical [4, 33, 19] or population [49, 5] quantities. These are all generally well-suited to our setting but either do not adapt to high dimensions, or a direct application would require ndtr(Σ)/(αε)greater-than-or-equivalent-to𝑛𝑑trΣ𝛼𝜀n\gtrsim\sqrt{d\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)}/(\alpha\varepsilon)italic_n ≳ square-root start_ARG italic_d roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG / ( italic_α italic_ε ).

Nikolov and Tang [52] study instance-optimality specifically for Gaussian noise mechanisms, albeit for data that belong in a bounded convex set. Although this is not the case for Gaussian data, it is worth noting that our error rates match those of [52], which hold for arbitrary distributions over K𝐾Kitalic_K, when the bounded set is K=μ+Σ1/2d(1)𝐾𝜇superscriptΣ12superscript𝑑1K=\mu+\Sigma^{1/2}\mathcal{B}^{d}(1)italic_K = italic_μ + roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT caligraphic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ). Privately learning K𝐾Kitalic_K however would require more samples.

Privately learning nuisance parameters.

Karwa and Vadhan [44] learn (a constant multiple of) the variance of a univariate Gaussian using n=O~(log(1/δ)/ε)𝑛~𝑂1𝛿𝜀n=\tilde{O}\mathopen{}\mathclose{{}\left(\log(1/\delta)/\varepsilon}\right)italic_n = over~ start_ARG italic_O end_ARG ( roman_log ( 1 / italic_δ ) / italic_ε ) samples. In high dimensions, privately learning the covariance matrix of a Gaussian in spectral norm requires nd3/2greater-than-or-equivalent-to𝑛superscript𝑑32n\gtrsim d^{3/2}italic_n ≳ italic_d start_POSTSUPERSCRIPT 3 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT samples [40, 41], which is more than one needs to learn the mean under known covariance. Brown et al. [12] (later made computationally efficient by [13, 38]) avoid the bottleneck of private covariance estimation, showing that the sample complexity n=O~(dα2+dαε+log(1/δ)ε)𝑛~𝑂𝑑superscript𝛼2𝑑𝛼𝜀1𝛿𝜀n=\tilde{O}\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{d}{\alpha^{2}}+\frac{d}{\alpha% \varepsilon}+\frac{\log(1/\delta)}{\varepsilon}}\right)italic_n = over~ start_ARG italic_O end_ARG ( divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG + divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG italic_α italic_ε end_ARG + divide start_ARG roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ) of Gaussian mean estimation under known covariance with respect to Mahalanobis distance can in fact be matched, even when the covariance is unknown. Their tools also follow the propose-test-release approach and could be modified to fit our setting, but the privacy analysis would still require ndgreater-than-or-equivalent-to𝑛𝑑n\gtrsim ditalic_n ≳ italic_d. Singhal and Steinke [57] learn a subspace in which the majority of the data lie, which could be used as a pre-processing step, followed by projection. However, to recover the set of top k𝑘kitalic_k eigenvectors, they require that there exists a large gap between the two consecutive variances, that is, σkd2knσk+1greater-than-or-equivalent-tosubscript𝜎𝑘superscript𝑑2𝑘𝑛subscript𝜎𝑘1\sigma_{k}\gtrsim\frac{d^{2}k}{n}\sigma_{k+1}italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ≳ divide start_ARG italic_d start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_k end_ARG start_ARG italic_n end_ARG italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT. This assumption is restrictive, but if it holds and k𝝈1𝑘subscriptnorm𝝈1k\approx\|\bm{\sigma}\|_{1}italic_k ≈ ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT, then this approach would give bounds comparable to the known-covariance case.

Comparison with [6].

The paper by Aumüller et al. [6] is the closest work to ours, aiming to find sample-efficient mean estimators with respect to the Euclidean norm in the anisotropic case. Their work focuses on the less general case of diagonal, (almost) known covariance. The sample complexity of their estimator requires ndgreater-than-or-equivalent-to𝑛𝑑n\gtrsim\sqrt{d}italic_n ≳ square-root start_ARG italic_d end_ARG, whereas our estimator for the known covariance case is dimension-independent, and, as we prove, optimal. However, the focus in [6] is on estimators that satisfy the stricter privacy guarantee of ρ𝜌\rhoitalic_ρ-zCDP, which forces the need for dimension-dependent sample size. This is the key contrast with our dimension-free philosophy. Our work shows that under (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP, we can do better. Let us consider again the example of σ1==σk=1subscript𝜎1subscript𝜎𝑘1\sigma_{1}=\cdots=\sigma_{k}=1italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT = ⋯ = italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT = 1, σk+1==σd=1/dsubscript𝜎𝑘1subscript𝜎𝑑1𝑑\sigma_{k+1}=\cdots=\sigma_{d}=1/ditalic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT = ⋯ = italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT = 1 / italic_d. Then the folklore estimator requires n=O(k/α2+dk/(αε)+d/ε)𝑛𝑂𝑘superscript𝛼2𝑑𝑘𝛼𝜀𝑑𝜀n=O(k/\alpha^{2}+\sqrt{dk}/(\alpha\varepsilon)+\sqrt{d}/\varepsilon)italic_n = italic_O ( italic_k / italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + square-root start_ARG italic_d italic_k end_ARG / ( italic_α italic_ε ) + square-root start_ARG italic_d end_ARG / italic_ε ), the estimator of [6] requires n=O(k/α2+k/(αε)+d/ε)𝑛𝑂𝑘superscript𝛼2𝑘𝛼𝜀𝑑𝜀n=O(k/\alpha^{2}+k/(\alpha\varepsilon)+\sqrt{d}/\varepsilon)italic_n = italic_O ( italic_k / italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_k / ( italic_α italic_ε ) + square-root start_ARG italic_d end_ARG / italic_ε ), and our estimator from Theorem 1.2 requires n=O(k/α2+k/(αε))𝑛𝑂𝑘superscript𝛼2𝑘𝛼𝜀n=O(k/\alpha^{2}+k/(\alpha\varepsilon))italic_n = italic_O ( italic_k / italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_k / ( italic_α italic_ε ) ). As an interesting distinction, Aumüller et al. [6] provide accuracy guarantees with respect to the psubscript𝑝\ell_{p}roman_ℓ start_POSTSUBSCRIPT italic_p end_POSTSUBSCRIPT norm (the upper bounds) for slightly more general classes of so-called well-concentrated distributions, which include subgaussians. It would be interesting to establish optimal private mean estimation bounds with respect to general psubscript𝑝\ell_{p}roman_ℓ start_POSTSUBSCRIPT italic_p end_POSTSUBSCRIPT norms. In fact, the optimal non-private sample complexity of Gaussian mean estimation, with matching upper and lower bounds, with respect to general norms has been established only recently, and it depends on the Gaussian mean width of the set induced by the unit dual ball of the norm [21].

1.4 Organization

We introduce notation and differential privacy preliminaries in Section 2. In Section 3, we introduce our algorithm for subgaussian distributions with known covariance proxy. We parameterize our results so that they yield both our optimal bounds as well as the folklore upper bound without the superfluous d𝑑\sqrt{d}square-root start_ARG italic_d end_ARG term. In Section 4, we present our approach for the case of unknown covariance. In Section 5, we prove nearly tight lower bounds. Finally, Section 6 discusses avenues for future improvements.

2 Preliminaries

Notation.

We write [n]={1,,n}delimited-[]𝑛1𝑛[n]=\{1,\ldots,n\}[ italic_n ] = { 1 , … , italic_n }, log\logroman_log denotes the natural logarithm, and d(c,r)superscript𝑑𝑐𝑟\mathcal{B}^{d}(c,r)caligraphic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_c , italic_r ) denotes the d𝑑ditalic_d-dimensional Euclidean ball with radius r𝑟ritalic_r and center c𝑐citalic_c. We omit c𝑐citalic_c if c=0𝑐0c=0italic_c = 0. We consider p.s.d., symmetric matrices ΣΣ\Sigmaroman_Σ with singular values s1sd0subscript𝑠1subscript𝑠𝑑0s_{1}\geq\ldots\geq s_{d}\geq 0italic_s start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ≥ … ≥ italic_s start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ≥ 0. We denote their operator norm by Σ2=s1subscriptnormΣ2subscript𝑠1\|\Sigma\|_{2}=s_{1}∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT = italic_s start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT and their trace by tr(Σ)=i=1dsitrΣsuperscriptsubscript𝑖1𝑑subscript𝑠𝑖\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)=\sum_{i=1}^{d}s_{i}roman_tr ( roman_Σ ) = ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT italic_s start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT.

2.1 Differential privacy

We say that X,X𝑋superscript𝑋X,X^{\prime}italic_X , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT are neighboring data sets if either j[|X|]𝑗delimited-[]𝑋\exists j\in[|X|]∃ italic_j ∈ [ | italic_X | ] such that X=XX(j)superscript𝑋𝑋superscript𝑋𝑗X^{\prime}=X\setminus X^{(j)}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT = italic_X ∖ italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT or j[|X|]𝑗delimited-[]superscript𝑋\exists j\in[|X^{\prime}|]∃ italic_j ∈ [ | italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT | ] such that X=XX(j)𝑋superscript𝑋superscript𝑋𝑗X=X^{\prime}\setminus X^{\prime(j)}italic_X = italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ∖ italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT.333This is the so-called add/remove model of DP, which will be convenient for our use of prior work. The same privacy guarantees will also hold for the swap model, where dHam(X,X)1subscriptdHam𝑋superscript𝑋1\mathrm{d}_{\mathrm{Ham}}(X,X^{\prime})\leq 1roman_d start_POSTSUBSCRIPT roman_Ham end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) ≤ 1, up to constant factors. We may denote neighboring data sets X,X𝑋superscript𝑋X,X^{\prime}italic_X , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT by XXsimilar-to𝑋superscript𝑋X\sim X^{\prime}italic_X ∼ italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT. Differentially private algorithms have indistinguishable output distributions on neighboring data sets.

Definition 2.1 ((ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-indistinguishability).

Two distributions P,Q𝑃𝑄P,Qitalic_P , italic_Q over domain 𝒲𝒲\mathcal{W}caligraphic_W are (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-indistinguishable, denoted by Pε,δQsubscript𝜀𝛿𝑃𝑄P\approx_{\varepsilon,\delta}Qitalic_P ≈ start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT italic_Q, if for any measurable subset W𝒲𝑊𝒲W\subseteq\mathcal{W}italic_W ⊆ caligraphic_W,

PrwP[wW]eεPrwQ[wW]+δ and PrwQ[wW]eεPrwP[wW]+δ.formulae-sequencesubscriptPrsimilar-to𝑤𝑃𝑤𝑊superscript𝑒𝜀subscriptPrsimilar-to𝑤𝑄𝑤𝑊𝛿 and subscriptPrsimilar-to𝑤𝑄𝑤𝑊superscript𝑒𝜀subscriptPrsimilar-to𝑤𝑃𝑤𝑊𝛿\Pr_{w\sim P}[w\in W]\leq e^{\varepsilon}\Pr_{w\sim Q}[w\in W]+\delta\quad% \text{ and }\quad\Pr_{w\sim Q}[w\in W]\leq e^{\varepsilon}\Pr_{w\sim P}[w\in W% ]+\delta.roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT italic_w ∼ italic_P end_POSTSUBSCRIPT [ italic_w ∈ italic_W ] ≤ italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT italic_w ∼ italic_Q end_POSTSUBSCRIPT [ italic_w ∈ italic_W ] + italic_δ and roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT italic_w ∼ italic_Q end_POSTSUBSCRIPT [ italic_w ∈ italic_W ] ≤ italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT italic_w ∼ italic_P end_POSTSUBSCRIPT [ italic_w ∈ italic_W ] + italic_δ .
Definition 2.2 (Differential Privacy [22]).

A randomized algorithm 𝒜:𝒳𝒲:𝒜superscript𝒳𝒲\mathcal{A}\colon\mathcal{X}^{*}\to\mathcal{W}caligraphic_A : caligraphic_X start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT → caligraphic_W is (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-differentially private if for all neighboring data sets X,X𝑋superscript𝑋X,X^{\prime}italic_X , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT we have 𝒜(X)ε,δ𝒜(X)subscript𝜀𝛿𝒜𝑋𝒜superscript𝑋\mathcal{A}(X)\approx_{\varepsilon,\delta}\mathcal{A}(X^{\prime})caligraphic_A ( italic_X ) ≈ start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT caligraphic_A ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ). We say that algorithm 𝒜𝒜\mathcal{A}caligraphic_A is ε𝜀\varepsilonitalic_ε-differentially private and it satisfies pure differential privacy if it satisfies the definition for δ=0𝛿0\delta=0italic_δ = 0.

2.1.1 Standard DP mechanisms and properties

Definition 2.3 (Laplace distribution).

For v0𝑣0v\geq 0italic_v ≥ 0, let Lap(v)Lap𝑣\mathrm{Lap}(v)roman_Lap ( italic_v ) denote the Laplace distribution over \mathbb{R}blackboard_R, which has probability density function p(z)=12σe|z|/v𝑝𝑧12𝜎superscript𝑒𝑧𝑣p(z)=\frac{1}{2\sigma}e^{-|z|/v}italic_p ( italic_z ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 italic_σ end_ARG italic_e start_POSTSUPERSCRIPT - | italic_z | / italic_v end_POSTSUPERSCRIPT. From the CDF of the Laplace distribution, we get that PrzLap(v)[zvlog(1/2β)]=βsubscriptPrsimilar-to𝑧Lap𝑣𝑧𝑣12𝛽𝛽\Pr_{z\sim\mathrm{Lap}(v)}[z\geq v\log(1/2\beta)]=\betaroman_Pr start_POSTSUBSCRIPT italic_z ∼ roman_Lap ( italic_v ) end_POSTSUBSCRIPT [ italic_z ≥ italic_v roman_log ( 1 / 2 italic_β ) ] = italic_β.

Definition 2.4 (Laplace Mechanism, [22]).

Let f:𝒳:𝑓superscript𝒳f:\mathcal{X}^{*}\to\mathbb{R}italic_f : caligraphic_X start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT → blackboard_R, data set X𝑋Xitalic_X over 𝒳𝒳\mathcal{X}caligraphic_X, and privacy parameter ε𝜀\varepsilonitalic_ε. The Laplace Mechanism returns

f~(X)=f(X)+Lap(v), where v=Δf/εformulae-sequence~𝑓𝑋𝑓𝑋Lap𝑣 where 𝑣subscriptΔ𝑓𝜀\tilde{f}(X)=f(X)+\mathrm{Lap}(v),\text{ where }v=\Delta_{f}/\varepsilonover~ start_ARG italic_f end_ARG ( italic_X ) = italic_f ( italic_X ) + roman_Lap ( italic_v ) , where italic_v = roman_Δ start_POSTSUBSCRIPT italic_f end_POSTSUBSCRIPT / italic_ε

and Δf=maxXX|f(X)f(X)|subscriptΔ𝑓subscriptsimilar-to𝑋superscript𝑋𝑓𝑋𝑓superscript𝑋\Delta_{f}=\max\limits_{X\sim X^{\prime}}|f(X)-f(X^{\prime})|roman_Δ start_POSTSUBSCRIPT italic_f end_POSTSUBSCRIPT = roman_max start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∼ italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT | italic_f ( italic_X ) - italic_f ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) |.

Lemma 2.5 ([22]).

The Laplace Mechanism is ε𝜀\varepsilonitalic_ε-differentially private.

Definition 2.6 (Gaussian Mechanism, [22]).

Let f:𝒳d:𝑓superscript𝒳superscript𝑑f:\mathcal{X}^{*}\to\mathbb{R}^{d}italic_f : caligraphic_X start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT → blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, data set X𝑋Xitalic_X over 𝒳𝒳\mathcal{X}caligraphic_X, and privacy parameters ε,δ𝜀𝛿\varepsilon,\deltaitalic_ε , italic_δ. The Gaussian Mechanism returns

f~(X)=f(X)+𝒩(0,v2Id), where v=Δf2log(1.25/δ)/εformulae-sequence~𝑓𝑋𝑓𝑋𝒩0superscript𝑣2subscript𝐼𝑑 where 𝑣subscriptΔ𝑓21.25𝛿𝜀\tilde{f}(X)=f(X)+\mathcal{N}(0,v^{2}I_{d}),\text{ where }v=\Delta_{f}\sqrt{2% \log(1.25/\delta)}/\varepsilonover~ start_ARG italic_f end_ARG ( italic_X ) = italic_f ( italic_X ) + caligraphic_N ( 0 , italic_v start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) , where italic_v = roman_Δ start_POSTSUBSCRIPT italic_f end_POSTSUBSCRIPT square-root start_ARG 2 roman_log ( 1.25 / italic_δ ) end_ARG / italic_ε

and Δf=maxXXf(X)f(X)2subscriptΔ𝑓subscriptsimilar-to𝑋superscript𝑋subscriptnorm𝑓𝑋𝑓superscript𝑋2\Delta_{f}=\max\limits_{X\sim X^{\prime}}\|f(X)-f(X^{\prime})\|_{2}roman_Δ start_POSTSUBSCRIPT italic_f end_POSTSUBSCRIPT = roman_max start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∼ italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_f ( italic_X ) - italic_f ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT is the global 2subscript2\ell_{2}roman_ℓ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT-sensitivity of f𝑓fitalic_f.

Lemma 2.7 ([22]).

The Gaussian Mechanism is (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-differentially private.

Differential privacy is maintained under post-processing and degrades mildly under composition.

Lemma 2.8 (Composition, [22, 26, 43]).

Let M𝑀Mitalic_M be an adaptive composition of M1,,MTsubscript𝑀1subscript𝑀𝑇M_{1},\ldots,M_{T}italic_M start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , … , italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT, that is, on input X𝑋Xitalic_X, M(X):=MT(X,MT1(X,,M2(X,M1(X))))assign𝑀𝑋subscript𝑀𝑇𝑋subscript𝑀𝑇1𝑋subscript𝑀2𝑋subscript𝑀1𝑋M(X):=M_{T}(X,M_{T-1}(X,\ldots,M_{2}(X,M_{1}(X))))italic_M ( italic_X ) := italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X , italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_T - 1 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X , … , italic_M start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X , italic_M start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X ) ) ) ). Then

  1. 1.

    (Basic composition) If M1,,MTsubscript𝑀1subscript𝑀𝑇M_{1},\ldots,M_{T}italic_M start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , … , italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT are (ε1,δ1),,(εT,δT)subscript𝜀1subscript𝛿1subscript𝜀𝑇subscript𝛿𝑇(\varepsilon_{1},\delta_{1}),\ldots,(\varepsilon_{T},\delta_{T})( italic_ε start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_δ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) , … , ( italic_ε start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT , italic_δ start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT )-differentially private respectively, then M𝑀Mitalic_M is (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-differentially private for ε=t=1Tεt𝜀superscriptsubscript𝑡1𝑇subscript𝜀𝑡\varepsilon=\sum_{t=1}^{T}\varepsilon_{t}italic_ε = ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_t = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_ε start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT and δ=t=1Tδt𝛿superscriptsubscript𝑡1𝑇subscript𝛿𝑡\delta=\sum_{t=1}^{T}\delta_{t}italic_δ = ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_t = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_δ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT.

  2. 2.

    (Advanced composition) Let εt>0subscript𝜀𝑡0\varepsilon_{t}>0italic_ε start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT > 0, δt[0,1]subscript𝛿𝑡01\delta_{t}\in[0,1]italic_δ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∈ [ 0 , 1 ] for t{1,,T}𝑡1𝑇t\in\{1,\ldots,T\}italic_t ∈ { 1 , … , italic_T }, and δ~[0,1]~𝛿01\tilde{\delta}\in[0,1]over~ start_ARG italic_δ end_ARG ∈ [ 0 , 1 ]. If M1,,MTsubscript𝑀1subscript𝑀𝑇M_{1},\dots,M_{T}italic_M start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , … , italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT are (ε1,δ1),,(εT,δT)subscript𝜀1subscript𝛿1subscript𝜀𝑇subscript𝛿𝑇(\varepsilon_{1},\delta_{1}),\dots,(\varepsilon_{T},\delta_{T})( italic_ε start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_δ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) , … , ( italic_ε start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT , italic_δ start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT )-differentially private respectively, then M𝑀Mitalic_M is (ε~δ~,δ~+t=1Tδt)subscript~𝜀~𝛿~𝛿superscriptsubscript𝑡1𝑇subscript𝛿𝑡(\tilde{\varepsilon}_{\tilde{\delta}},\tilde{\delta}+\sum_{t=1}^{T}\delta_{t})( over~ start_ARG italic_ε end_ARG start_POSTSUBSCRIPT over~ start_ARG italic_δ end_ARG end_POSTSUBSCRIPT , over~ start_ARG italic_δ end_ARG + ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_t = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_δ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT )-differentially private where ε~δ~subscript~𝜀~𝛿\tilde{\varepsilon}_{\tilde{\delta}}over~ start_ARG italic_ε end_ARG start_POSTSUBSCRIPT over~ start_ARG italic_δ end_ARG end_POSTSUBSCRIPT is given by:

    ε~δ~==1k(eε1)εeε+1+=1kε2log(1δ~).subscript~𝜀~𝛿superscriptsubscript1𝑘superscript𝑒subscript𝜀1subscript𝜀superscript𝑒subscript𝜀1superscriptsubscript1𝑘superscriptsubscript𝜀21~𝛿\tilde{\varepsilon}_{\tilde{\delta}}=\sum_{\ell=1}^{k}\frac{(e^{\varepsilon_{% \ell}}-1)\varepsilon_{\ell}}{e^{\varepsilon_{\ell}}+1}+\sqrt{\sum_{\ell=1}^{k}% \varepsilon_{\ell}^{2}\log\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{1}{\tilde{\delta% }}}\right)}.over~ start_ARG italic_ε end_ARG start_POSTSUBSCRIPT over~ start_ARG italic_δ end_ARG end_POSTSUBSCRIPT = ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_k end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG ( italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) italic_ε start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT + 1 end_ARG + square-root start_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_k end_POSTSUPERSCRIPT italic_ε start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_log ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG over~ start_ARG italic_δ end_ARG end_ARG ) end_ARG .
Fact 2.9 (Fact 2.17 [62] reduced to pure DP).

Let YεYsubscript𝜀𝑌superscript𝑌Y\approx_{\varepsilon}Y^{\prime}italic_Y ≈ start_POSTSUBSCRIPT italic_ε end_POSTSUBSCRIPT italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT random variables over 𝒴𝒴\mathcal{Y}caligraphic_Y and let the event E𝒴𝐸𝒴E\subseteq\mathcal{Y}italic_E ⊆ caligraphic_Y be such that Pr[YE],Pr[YE]qPr𝑌𝐸Prsuperscript𝑌𝐸𝑞\Pr[Y\in E],\Pr[Y^{\prime}\in E]\geq qroman_Pr [ italic_Y ∈ italic_E ] , roman_Pr [ italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ∈ italic_E ] ≥ italic_q. Then Y|Eε/qY|EY_{|E}\approx_{\varepsilon/q}Y^{\prime}_{|E}italic_Y start_POSTSUBSCRIPT | italic_E end_POSTSUBSCRIPT ≈ start_POSTSUBSCRIPT italic_ε / italic_q end_POSTSUBSCRIPT italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT | italic_E end_POSTSUBSCRIPT.

2.1.2 FriendlyCore

Our estimators will use the BasicFilterBasicFilter\mathrm{BasicFilter}roman_BasicFilter procedure of Tsfadia et al. [62], whose detailed definition is presented in Section 3 as part of Algorithm 1. They provide a framework which allows us to extend an algorithm which is private only for “easy” pairs of data sets, to an algorithm that is private for any worst-case pair. “Easy” pairs of data sets are modelled with respect to a predicate f𝑓fitalic_f between two data points:

Definition 2.10 (f𝑓fitalic_f-friendly, Def. 1.1 [62]).

Let X𝑋Xitalic_X be a data set over 𝒳𝒳\mathcal{X}caligraphic_X and let f:𝒳2{0,1}:𝑓superscript𝒳201f:\mathcal{X}^{2}\rightarrow\{0,1\}italic_f : caligraphic_X start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT → { 0 , 1 } be a predicate. We say X𝑋Xitalic_X is f𝑓fitalic_f-friendly if for all x,yX𝑥𝑦𝑋x,y\in Xitalic_x , italic_y ∈ italic_X there exists z𝒳𝑧𝒳z\in\mathcal{X}italic_z ∈ caligraphic_X such that f(x,z)=f(z,y)=1𝑓𝑥𝑧𝑓𝑧𝑦1f(x,z)=f(z,y)=1italic_f ( italic_x , italic_z ) = italic_f ( italic_z , italic_y ) = 1.

Definition 2.11 (f𝑓fitalic_f-friendly DP, Def. 1.3 [62]).

An algorithm 𝒜𝒜\mathcal{A}caligraphic_A is called f𝑓fitalic_f-friendly (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP if for any neighboring data sets X,X𝑋superscript𝑋X,X^{\prime}italic_X , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT, such that XX𝑋superscript𝑋X\cup X^{\prime}italic_X ∪ italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT is f𝑓fitalic_f-friendly, 𝒜(X)ε,δ𝒜(X)subscript𝜀𝛿𝒜𝑋𝒜superscript𝑋\mathcal{A}(X)\approx_{\varepsilon,\delta}\mathcal{A}(X^{\prime})caligraphic_A ( italic_X ) ≈ start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT caligraphic_A ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ).

Theorem 2.12 (Theorem 4.11 [62]).

Let 𝒜𝒜\mathcal{A}caligraphic_A be an f𝑓fitalic_f-friendly (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP algorithm. Given data set X𝑋Xitalic_X, let 𝐯=BasicFilter(X,f,α=0)𝐯BasicFilter𝑋𝑓𝛼0\bm{v}=\mathrm{BasicFilter}(X,f,\alpha=0)bold_italic_v = roman_BasicFilter ( italic_X , italic_f , italic_α = 0 ) and C(X)={X(j)}{j:vj=1}𝐶𝑋subscriptsuperscript𝑋𝑗conditional-set𝑗subscript𝑣𝑗1C(X)=\{X^{(j)}\}_{\{j:~{}v_{j}=1\}}italic_C ( italic_X ) = { italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT { italic_j : italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT = 1 } end_POSTSUBSCRIPT. Then (X):=𝒜(C(X))assign𝑋𝒜𝐶𝑋\mathcal{B}(X):=\mathcal{A}(C(X))caligraphic_B ( italic_X ) := caligraphic_A ( italic_C ( italic_X ) ) is (2(eε1)ε,2eε+2(eε1)δ)2superscript𝑒𝜀1𝜀2superscript𝑒𝜀2superscript𝑒𝜀1𝛿(2(e^{\varepsilon}-1)\varepsilon,2e^{\varepsilon+2(e^{\varepsilon}-1)}\delta)( 2 ( italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) italic_ε , 2 italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε + 2 ( italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT italic_δ )-DP.

2.2 Concentration bounds

We assume data are drawn from subgaussian distributions.

Definition 2.13 (Subgaussian distributions).

The random vector X𝑋Xitalic_X with mean μ𝜇\muitalic_μ is subgaussian with a p.s.d. covariance matrix proxy ΣΣ\Sigmaroman_Σ if for any λ𝜆\lambdaitalic_λ and any vd𝑣superscript𝑑v\in\mathbb{R}^{d}italic_v ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT,

𝔼exp(λXμ,v)exp(λ2vΣv/2).𝔼𝜆𝑋𝜇𝑣superscript𝜆2superscript𝑣topΣ𝑣2\operatorname*{\mathbb{E}}\exp(\lambda\langle X-\mu,v\rangle)\leq\exp(\lambda^% {2}v^{\top}\Sigma v/2).blackboard_E roman_exp ( italic_λ ⟨ italic_X - italic_μ , italic_v ⟩ ) ≤ roman_exp ( italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_v start_POSTSUPERSCRIPT ⊤ end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ italic_v / 2 ) .

It is straightforward to show from the definition that 𝔼(Xμ)(Xμ)Σ\operatorname*{\mathbb{E}}(X-\mu)(X-\mu)^{\top}\preceq\Sigmablackboard_E ( italic_X - italic_μ ) ( italic_X - italic_μ ) start_POSTSUPERSCRIPT ⊤ end_POSTSUPERSCRIPT ⪯ roman_Σ, that is, the difference between the covariance matrix proxy ΣΣ\Sigmaroman_Σ and the true covariance is positive semi-definite. In particular, this implies that the diagonal elements of ΣΣ\Sigmaroman_Σ are upper bounding the variances of the corresponding coordinates. In the Gaussian case, we may choose ΣΣ\Sigmaroman_Σ to be exactly equal to the covariance matrix. Finally, if ΣΣ\Sigmaroman_Σ is the covariance matrix proxy, then cΣ𝑐Σc\Sigmaitalic_c roman_Σ, where c1𝑐1c\geq 1italic_c ≥ 1, is also a covariance matrix proxy, thus allowing us to work with matrices that upper bound the covariance matrix by at least a multiplicative factor.

We will make use of the following dimension-free bound for the 2subscript2\ell_{2}roman_ℓ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT error of the empirical mean of a subgaussian distribution.

Lemma 2.14 (Norm of the subgaussian vector [32, 65]).

Let X=(X(1),,X(n))𝑋superscript𝑋1superscript𝑋𝑛X=(X^{(1)},\ldots,X^{(n)})italic_X = ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_n ) end_POSTSUPERSCRIPT ) be drawn i.i.d. from the subgaussian distribution with mean μ𝜇\muitalic_μ and covariance-proxy ΣΣ\Sigmaroman_Σ. With probability at least 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β,

1nj=1nX(j)μ2tr(Σ)n+2Σ2log(1/β)n.subscriptnorm1𝑛superscriptsubscript𝑗1𝑛superscript𝑋𝑗𝜇2trΣ𝑛2subscriptnormΣ21𝛽𝑛\mathopen{}\mathclose{{}\left\|\frac{1}{n}\sum_{j=1}^{n}X^{(j)}-\mu}\right\|_{% 2}\leq\frac{\sqrt{\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)}}{\sqrt{n}}+\frac{\sqrt{% 2\|\Sigma\|_{2}\log(1/\beta)}}{\sqrt{n}}.∥ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_n end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_j = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_n end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ divide start_ARG square-root start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_n end_ARG end_ARG + divide start_ARG square-root start_ARG 2 ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log ( 1 / italic_β ) end_ARG end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_n end_ARG end_ARG .

3 Near-optimal algorithm under known covariance

Algorithm 1 proceeds in two simple steps. The first step filters out outliers so that all remaining pairs of data points satisfy the re-scaled distance predicate distM,λsubscriptdist𝑀𝜆\mathrm{dist}_{M,\lambda}roman_dist start_POSTSUBSCRIPT italic_M , italic_λ end_POSTSUBSCRIPT (introduced in what follows) and, assuming enough data points remain, the second step releases their empirical mean along with appropriate Gaussian noise.

We retrieve the folklore result, by taking M=Id,λtr(Σ)formulae-sequence𝑀subscript𝐼𝑑𝜆trΣM=I_{d},\lambda\approx\sqrt{\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)}italic_M = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT , italic_λ ≈ square-root start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG, which is known (otherwise, can be easily privately estimated as in Section 4). The filtering then guarantees that all pairs of points are within distance tr(Σ)trΣ\sqrt{\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)}square-root start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG, and adds spherical Gaussian noise with covariance tr(Σ)Id/(ε2n2)trΣsubscript𝐼𝑑superscript𝜀2superscript𝑛2\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)I_{d}/(\varepsilon^{2}n^{2})roman_tr ( roman_Σ ) italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT / ( italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ).

It is clear that adding spherical Gaussian noise will incur error which scales with the dimension, so, to avoid this, we have to split the privacy budget unevenly among the coordinates. To retrieve the stated bound of Theorem 1.2, consider M=Σ𝑀ΣM=\Sigmaitalic_M = roman_Σ. Then, as in [6], the Gaussian noise scales with Σ1/2superscriptΣ12\Sigma^{1/2}roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT.444For intuition, consider adding noise 𝒩(0,ci2)𝒩0superscriptsubscript𝑐𝑖2\mathcal{N}(0,c_{i}^{2})caligraphic_N ( 0 , italic_c start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) to each coordinate i𝑖iitalic_i. We would like to minimize the 2subscript2\ell_{2}roman_ℓ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT norm of this noise, which is approximately i=1dci2superscriptsubscript𝑖1𝑑superscriptsubscript𝑐𝑖2\sum_{i=1}^{d}c_{i}^{2}∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT italic_c start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. The average sensitivity of each coordinate of a Gaussian is σisubscript𝜎𝑖\sigma_{i}italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT, so to achieve total privacy loss ε𝜀\varepsilonitalic_ε, by advanced composition, we require the cisubscript𝑐𝑖c_{i}italic_c start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT’s to satisfy i=1dσi2/ci2ε2superscriptsubscript𝑖1𝑑superscriptsubscript𝜎𝑖2superscriptsubscript𝑐𝑖2superscript𝜀2\sum_{i=1}^{d}\sigma_{i}^{2}/c_{i}^{2}\leq\varepsilon^{2}∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / italic_c start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≤ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. Solving this optimization problem, we find that ci𝝈1σiproportional-tosubscript𝑐𝑖subscriptnorm𝝈1subscript𝜎𝑖c_{i}\propto\sqrt{\|\bm{\sigma}\|_{1}\sigma_{i}}italic_c start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ∝ square-root start_ARG ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_ARG, which corresponds to noise 𝒩(0,Δ2Σ1/2)𝒩0superscriptΔ2superscriptΣ12\mathcal{N}(0,\Delta^{2}\Sigma^{1/2})caligraphic_N ( 0 , roman_Δ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ), for Δ2𝝈1ε2n2superscriptΔ2subscriptnorm𝝈1superscript𝜀2superscript𝑛2\Delta^{2}\approx\frac{\|\bm{\sigma}\|_{1}}{\varepsilon^{2}n^{2}}roman_Δ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≈ divide start_ARG ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG. The same reasoning can be applied to the case of the Mahalanobis error metric [12] where adding noise 𝒩(0,ΔM2Σ)𝒩0superscriptsubscriptΔ𝑀2Σ\mathcal{N}(0,\Delta_{M}^{2}\Sigma)caligraphic_N ( 0 , roman_Δ start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ ) for ΔM2dε2n2superscriptsubscriptΔ𝑀2𝑑superscript𝜀2superscript𝑛2\Delta_{M}^{2}\approx\frac{d}{\varepsilon^{2}n^{2}}roman_Δ start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≈ divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG gives us the optimal bound. Here the minimization objective is roughly Σi=1dci2/σi2superscriptsubscriptΣ𝑖1𝑑superscriptsubscript𝑐𝑖2superscriptsubscript𝜎𝑖2\Sigma_{i=1}^{d}c_{i}^{2}/\sigma_{i}^{2}roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT italic_c start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT so the optimal solution requires ciσiproportional-tosubscript𝑐𝑖subscript𝜎𝑖c_{i}\propto\sigma_{i}italic_c start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ∝ italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT.

Algorithm 1 Private Re-scaled Averaging: AvgM,λ,ε,δ(X)subscriptAvg𝑀𝜆𝜀𝛿𝑋\mathrm{Avg}_{M,\lambda,\varepsilon,\delta}(X)roman_Avg start_POSTSUBSCRIPT italic_M , italic_λ , italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X )
1:Data set X=(X(1),,X(n))Tn×d𝑋superscriptsuperscript𝑋1superscript𝑋𝑛𝑇superscript𝑛𝑑X=(X^{(1)},\dots,X^{(n)})^{T}\in\mathbb{R}^{n\times d}italic_X = ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_n ) end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_n × italic_d end_POSTSUPERSCRIPT. Privacy parameters: ε,δ>0𝜀𝛿0\varepsilon,\delta>0italic_ε , italic_δ > 0. Failure probability β>0𝛽0\beta>0italic_β > 0. Symmetric invertible matrix M𝑀Mitalic_M. Parameter λ𝜆\lambdaitalic_λ.
2:Let distM,λ(x,y)=𝟙{M1/4(xy)2λ}subscriptdist𝑀𝜆𝑥𝑦1subscriptnormsuperscript𝑀14𝑥𝑦2𝜆\mathrm{dist}_{M,\lambda}(x,y)=\mathbbm{1}\{\|M^{-1/4}(x-y)\|_{2}\leq\lambda\}roman_dist start_POSTSUBSCRIPT italic_M , italic_λ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x , italic_y ) = blackboard_1 { ∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x - italic_y ) ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_λ }.
3:𝒗=BasicFilter(X,distM,λ,α=0)𝒗BasicFilter𝑋subscriptdist𝑀𝜆𝛼0\bm{v}=\mathrm{BasicFilter}(X,\mathrm{dist}_{M,\lambda},\alpha=0)bold_italic_v = roman_BasicFilter ( italic_X , roman_dist start_POSTSUBSCRIPT italic_M , italic_λ end_POSTSUBSCRIPT , italic_α = 0 ).
4:Let C={X(j)}{j:vj=1}𝐶subscriptsuperscript𝑋𝑗conditional-set𝑗subscript𝑣𝑗1C=\{X^{(j)}\}_{\{j:~{}v_{j}=1\}}italic_C = { italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT { italic_j : italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT = 1 } end_POSTSUBSCRIPT.
5:Compute n^C=|C|log(1/δ)ε+zsubscript^𝑛𝐶𝐶1𝛿𝜀𝑧\hat{n}_{C}=|C|-\frac{\log(1/\delta)}{\varepsilon}+zover^ start_ARG italic_n end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT = | italic_C | - divide start_ARG roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG + italic_z where zLap(1ε)similar-to𝑧Lap1𝜀z\sim\mathrm{Lap}(\frac{1}{\varepsilon})italic_z ∼ roman_Lap ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ).
6:if |C|=0𝐶0|C|=0| italic_C | = 0 or n^C0subscript^𝑛𝐶0\hat{n}_{C}\leq 0over^ start_ARG italic_n end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ≤ 0 then
7:     return bottom\bot.
8:return μ^=1|C|xCx+η^𝜇1𝐶subscript𝑥𝐶𝑥𝜂\hat{\mu}=\frac{1}{|C|}\sum_{x\in C}x+\etaover^ start_ARG italic_μ end_ARG = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG | italic_C | end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_x ∈ italic_C end_POSTSUBSCRIPT italic_x + italic_η where η𝒩(0,8log(1.25/δ)λ2ε2n^C2M1/2)similar-to𝜂𝒩081.25𝛿superscript𝜆2superscript𝜀2superscriptsubscript^𝑛𝐶2superscript𝑀12\eta\sim\mathcal{N}\mathopen{}\mathclose{{}\left(0,\frac{8\log(1.25/\delta)% \lambda^{2}}{\varepsilon^{2}\hat{n}_{C}^{2}}M^{1/2}}\right)italic_η ∼ caligraphic_N ( 0 , divide start_ARG 8 roman_log ( 1.25 / italic_δ ) italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT over^ start_ARG italic_n end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG italic_M start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ).
9:procedure BasicFilterBasicFilter\mathrm{BasicFilter}roman_BasicFilter(X,f,α𝑋𝑓𝛼X,f,\alphaitalic_X , italic_f , italic_α)\triangleright Algorithm 4.3 from  [62].
10:     for j=1,,n𝑗1𝑛j=1,\ldots,nitalic_j = 1 , … , italic_n do
11:         Let zj=k=1nf(X(j),X(k))n/2subscript𝑧𝑗superscriptsubscript𝑘1𝑛𝑓superscript𝑋𝑗superscript𝑋𝑘𝑛2z_{j}=\sum_{k=1}^{n}f(X^{(j)},X^{(k)})-n/2italic_z start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT = ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_k = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_n end_POSTSUPERSCRIPT italic_f ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT ) - italic_n / 2.
12:         Sample vj=Bern(pj)subscript𝑣𝑗Bernsubscript𝑝𝑗v_{j}=\mathrm{Bern}(p_{j})italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT = roman_Bern ( italic_p start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT ), where pj={0,if zj0,1,if zj(1/2α)n,zj(1/2α)n,otherwise.subscript𝑝𝑗cases0if subscript𝑧𝑗01if subscript𝑧𝑗12𝛼𝑛subscript𝑧𝑗12𝛼𝑛otherwise.p_{j}=\begin{cases}0,&\text{if }z_{j}\leq 0,\\ 1,&\text{if }z_{j}\geq(1/2-\alpha)n,\\ \frac{z_{j}}{(1/2-\alpha)n},&\text{otherwise.}\end{cases}italic_p start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT = { start_ROW start_CELL 0 , end_CELL start_CELL if italic_z start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT ≤ 0 , end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 1 , end_CELL start_CELL if italic_z start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT ≥ ( 1 / 2 - italic_α ) italic_n , end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL divide start_ARG italic_z start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG ( 1 / 2 - italic_α ) italic_n end_ARG , end_CELL start_CELL otherwise. end_CELL end_ROW      
13:     return 𝒗=(v1,,vn)𝒗subscript𝑣1subscript𝑣𝑛\bm{v}=(v_{1},\ldots,v_{n})bold_italic_v = ( italic_v start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , … , italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT )
Theorem 3.1.

Let ε(0,10),δ(0,1),α>0,β(0,1)formulae-sequence𝜀010formulae-sequence𝛿01formulae-sequence𝛼0𝛽01\varepsilon\in(0,10),\delta\in(0,1),\alpha>0,\beta\in(0,1)italic_ε ∈ ( 0 , 10 ) , italic_δ ∈ ( 0 , 1 ) , italic_α > 0 , italic_β ∈ ( 0 , 1 ).555We require ε𝜀\varepsilonitalic_ε to be smaller than some constant, due to approximations we take in the privacy analysis. The theorem may hold for ε>10𝜀10\varepsilon>10italic_ε > 10 but we did not optimize the choice of constant, as this range is already wide. Algorithm 1 is (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-differentially private. Let X𝑋Xitalic_X be a data set of size n𝑛nitalic_n, drawn from a subgaussian distribution with covariance-proxy Σd×dΣsuperscript𝑑𝑑\Sigma\in\mathbb{R}^{d\times d}roman_Σ ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d × italic_d end_POSTSUPERSCRIPT and unknown mean μd𝜇superscript𝑑\mu\in\mathbb{R}^{d}italic_μ ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT . Given parameters M𝑀Mitalic_M and λ2tr(M1/4ΣM1/4)+22M1/4ΣM1/42log(nβ)𝜆2trsuperscript𝑀14Σsuperscript𝑀1422subscriptnormsuperscript𝑀14Σsuperscript𝑀142𝑛𝛽\lambda\geq\sqrt{2\operatorname*{\mathrm{tr}}(M^{-1/4}\Sigma M^{-1/4})}+2\sqrt% {2\|M^{-1/4}\Sigma M^{-1/4}\|_{2}\log(\frac{n}{\beta})}italic_λ ≥ square-root start_ARG 2 roman_tr ( italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG + 2 square-root start_ARG 2 ∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log ( divide start_ARG italic_n end_ARG start_ARG italic_β end_ARG ) end_ARG, with probability at least 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β, Algorithm 1 returns μ^^𝜇\hat{\mu}over^ start_ARG italic_μ end_ARG such that μ^μ2αsubscriptnorm^𝜇𝜇2𝛼\|\hat{\mu}-\mu\|_{2}\leq\alpha∥ over^ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_α, as long as

n𝑛absent\displaystyle n\geqitalic_n ≥ C(tr(Σ)+Σ2log1βα2+λ(tr(M1/2)+M1/22log1β)log1δαε+log1δβε),𝐶trΣsubscriptnormΣ21𝛽superscript𝛼2𝜆trsuperscript𝑀12subscriptnormsuperscript𝑀1221𝛽1𝛿𝛼𝜀1𝛿𝛽𝜀\displaystyle C\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{\operatorname*{\mathrm{tr}}% (\Sigma)+\|\Sigma\|_{2}\log\frac{1}{\beta}}{\alpha^{2}}+\lambda\mathopen{}% \mathclose{{}\left(\sqrt{\operatorname*{\mathrm{tr}}(M^{1/2})}+\sqrt{\|M^{1/2}% \|_{2}\log\frac{1}{\beta}}}\right)\frac{\sqrt{\log\frac{1}{\delta}}}{\alpha% \varepsilon}+\frac{\log\frac{1}{\delta\beta}}{\varepsilon}}\right)~{},italic_C ( divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) + ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG end_ARG start_ARG italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG + italic_λ ( square-root start_ARG roman_tr ( italic_M start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG + square-root start_ARG ∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG end_ARG ) divide start_ARG square-root start_ARG roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ end_ARG end_ARG end_ARG start_ARG italic_α italic_ε end_ARG + divide start_ARG roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ italic_β end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ) , (3)

for some universal constant C𝐶Citalic_C. If ΣΣ\Sigmaroman_Σ is known, choosing M=Σ𝑀ΣM=\Sigmaitalic_M = roman_Σ and substituting λ𝜆\lambdaitalic_λ, the sample complexity becomes

n𝑛\displaystyle nitalic_n C(tr(Σ)+Σ2log1βα2+tr(Σ1/2)log1δαε+Σ2log1δlog1βαεlog(Σ2log1δlog1βαε)+log1δβε).absent𝐶trΣsubscriptnormΣ21𝛽superscript𝛼2trsuperscriptΣ121𝛿𝛼𝜀subscriptnormΣ21𝛿1𝛽𝛼𝜀subscriptnormΣ21𝛿1𝛽𝛼𝜀1𝛿𝛽𝜀\displaystyle\geq C\Biggl{(}\frac{\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)+\|\Sigma% \|_{2}\log\frac{1}{\beta}}{\alpha^{2}}+\frac{\operatorname*{\mathrm{tr}}(% \Sigma^{1/2})\sqrt{\log\frac{1}{\delta}}}{\alpha\varepsilon}+\frac{\sqrt{\|% \Sigma\|_{2}\log\frac{1}{\delta}}\log\frac{1}{\beta}}{\alpha\varepsilon}\log% \mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{\|\Sigma\|_{2}\log\frac{1}{\delta}\log% \frac{1}{\beta}}{\alpha\varepsilon}}\right)+\frac{\log\frac{1}{\delta\beta}}{% \varepsilon}\Biggr{)}~{}.≥ italic_C ( divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) + ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG end_ARG start_ARG italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG + divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) square-root start_ARG roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ end_ARG end_ARG end_ARG start_ARG italic_α italic_ε end_ARG + divide start_ARG square-root start_ARG ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ end_ARG end_ARG roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG end_ARG start_ARG italic_α italic_ε end_ARG roman_log ( divide start_ARG ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ end_ARG roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG end_ARG start_ARG italic_α italic_ε end_ARG ) + divide start_ARG roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ italic_β end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ) . (4)
Remark 1.

If M𝑀Mitalic_M is such that ΣMprecedes-or-equalsΣ𝑀\Sigma\preceq Mroman_Σ ⪯ italic_M, we may assume without loss of generality that M𝑀Mitalic_M is invertible. Indeed, if this is not the case, then we know that the distribution of the data is supported on a lower-dimensional subspace along with its mean μ𝜇\muitalic_μ. Using M𝑀Mitalic_M, we can project onto this subspace. In this context, we can refocus our analysis on the scenario where M𝑀Mitalic_M is an invertible matrix.

Computational complexity

We note that Algorithm 1 has time complexity O(n2)𝑂superscript𝑛2O(n^{2})italic_O ( italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ), which can be further improved to O(nlogn)𝑂𝑛𝑛O(n\log n)italic_O ( italic_n roman_log italic_n ) as in [62].

The guarantees of Theorem 3.1 follow by combining Theorem 3.3 and Theorem 3.5 below and re-scaling parameters ε,δ,β𝜀𝛿𝛽\varepsilon,\delta,\betaitalic_ε , italic_δ , italic_β with appropriate constants.

3.1 Accuracy analysis

We start with the accuracy analysis. We first prove that for subgaussian data sets, all data points pass the filter with high probability.

Lemma 3.2.

Let X=(X(1),,X(n))𝑋superscript𝑋1superscript𝑋𝑛X=(X^{(1)},\ldots,X^{(n)})italic_X = ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_n ) end_POSTSUPERSCRIPT ) be a data set drawn from a subgaussian distribution with covariance proxy ΣΣ\Sigmaroman_Σ. Let β(0,1)𝛽01\beta\in(0,1)italic_β ∈ ( 0 , 1 ), M𝑀Mitalic_M invertible matrix and some λ2tr(M1/4ΣM1/4)+22M1/4ΣM1/42log(n/β)𝜆2trsuperscript𝑀14Σsuperscript𝑀1422subscriptnormsuperscript𝑀14Σsuperscript𝑀142𝑛𝛽\lambda\geq\sqrt{2\operatorname*{\mathrm{tr}}(M^{-1/4}\Sigma M^{-1/4})}+2\sqrt% {2\|M^{-1/4}\Sigma M^{-1/4}\|_{2}\log(n/\beta)}italic_λ ≥ square-root start_ARG 2 roman_tr ( italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG + 2 square-root start_ARG 2 ∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log ( italic_n / italic_β ) end_ARG given as inputs to Algorithm 1. Then the BasicFilterBasicFilter\mathrm{BasicFilter}roman_BasicFilter procedure outputs C=X𝐶𝑋C=Xitalic_C = italic_X, with probability 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β.

Proof.

It suffices to show that in BasicFilter we have pj=1subscript𝑝𝑗1p_{j}=1italic_p start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT = 1 for j[n]𝑗delimited-[]𝑛j\in[n]italic_j ∈ [ italic_n ] (so that vj=1subscript𝑣𝑗1v_{j}=1italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT = 1 and thus C=X𝐶𝑋C=Xitalic_C = italic_X). For each j,k[n]𝑗𝑘delimited-[]𝑛j,k\in[n]italic_j , italic_k ∈ [ italic_n ], we want to show distM,λ(X(j),X(k))=1subscriptdist𝑀𝜆superscript𝑋𝑗superscript𝑋𝑘1\mathrm{dist}_{M,\lambda}(X^{(j)},X^{(k)})=1roman_dist start_POSTSUBSCRIPT italic_M , italic_λ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT ) = 1 with probability at least 1β/n21𝛽superscript𝑛21-\beta/n^{2}1 - italic_β / italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. For j=k𝑗𝑘j=kitalic_j = italic_k, it is trivial. What is left is to show for jk𝑗𝑘j\neq kitalic_j ≠ italic_k,

M1/4(X(j)X(k))22tr(M1/4ΣM1/4)+22M1/4ΣM1/42log(n/β),subscriptnormsuperscript𝑀14superscript𝑋𝑗superscript𝑋𝑘22trsuperscript𝑀14Σsuperscript𝑀1422subscriptnormsuperscript𝑀14Σsuperscript𝑀142𝑛𝛽\|M^{-1/4}(X^{(j)}-X^{(k)})\|_{2}\leq\sqrt{2\operatorname*{\mathrm{tr}}(M^{-1/% 4}\Sigma M^{-1/4})}+2\sqrt{2\|M^{-1/4}\Sigma M^{-1/4}\|_{2}\log(n/\beta)}~{},∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT - italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT ) ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ square-root start_ARG 2 roman_tr ( italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG + 2 square-root start_ARG 2 ∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log ( italic_n / italic_β ) end_ARG , (5)

with probability at least 1β/n21𝛽superscript𝑛21-\beta/n^{2}1 - italic_β / italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. First observe that X(k)superscript𝑋𝑘-X^{(k)}- italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT is a subgaussian vector independent of X(j)superscript𝑋𝑗X^{(j)}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT with mean μ𝜇-\mu- italic_μ and covariance proxy ΣΣ\Sigmaroman_Σ. Hence, X(j)X(k)superscript𝑋𝑗superscript𝑋𝑘X^{(j)}-X^{(k)}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT - italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT is a subgaussian vector with mean 0 and covariance proxy 2Σ2Σ2\Sigma2 roman_Σ, and so M1/4(X(j)X(k))superscript𝑀14superscript𝑋𝑗superscript𝑋𝑘M^{-1/4}(X^{(j)}-X^{(k)})italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT - italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT ) is subgaussian with mean zero and covariance proxy 2M1/4ΣM1/42superscript𝑀14Σsuperscript𝑀142M^{-1/4}\Sigma M^{-1/4}2 italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT. By Lemma 2.14, with probability 1β/n21𝛽superscript𝑛21-\beta/n^{2}1 - italic_β / italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT,

M1/4(X(j)X(k))2subscriptnormsuperscript𝑀14superscript𝑋𝑗superscript𝑋𝑘2\displaystyle\|M^{-1/4}(X^{(j)}-X^{(k)})\|_{2}∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT - italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT ) ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT 2tr(M1/4ΣM1/4)+22M1/4ΣM1/42log(n/β).absent2trsuperscript𝑀14Σsuperscript𝑀1422subscriptnormsuperscript𝑀14Σsuperscript𝑀142𝑛𝛽\displaystyle\leq\sqrt{2\operatorname*{\mathrm{tr}}(M^{-1/4}\Sigma M^{-1/4})}+% 2\sqrt{2\|M^{-1/4}\Sigma M^{-1/4}\|_{2}\log(n/\beta)}~{}.≤ square-root start_ARG 2 roman_tr ( italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG + 2 square-root start_ARG 2 ∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log ( italic_n / italic_β ) end_ARG .

Then we union bound all n(n1)𝑛𝑛1n(n-1)italic_n ( italic_n - 1 ) pairs of j,k[n],jkformulae-sequence𝑗𝑘delimited-[]𝑛𝑗𝑘j,k\in[n],j\neq kitalic_j , italic_k ∈ [ italic_n ] , italic_j ≠ italic_k such that Eq. (5) holds with probability of at least 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β. ∎

Theorem 3.3.

Let ε>0,δ(0,1),α>0,β(0,1)formulae-sequence𝜀0formulae-sequence𝛿01formulae-sequence𝛼0𝛽01\varepsilon>0,\delta\in(0,1),\alpha>0,\beta\in(0,1)italic_ε > 0 , italic_δ ∈ ( 0 , 1 ) , italic_α > 0 , italic_β ∈ ( 0 , 1 ). Suppose n2log(1/δβ)/ε𝑛21𝛿𝛽𝜀n\geq 2\log(1/\delta\beta)/\varepsilonitalic_n ≥ 2 roman_log ( 1 / italic_δ italic_β ) / italic_ε. Let X=(X(1),,X(n))𝑋superscript𝑋1superscript𝑋𝑛X=(X^{(1)},\ldots,X^{(n)})italic_X = ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_n ) end_POSTSUPERSCRIPT ) be a data set drawn from a subgaussian distribution with mean μ𝜇\muitalic_μ and covariance proxy ΣΣ\Sigmaroman_Σ. Then, given invertible matrix M𝑀Mitalic_M and λ2tr(M1/4ΣM1/4)+22M1/4ΣM1/42log(n/β)𝜆2trsuperscript𝑀14Σsuperscript𝑀1422subscriptnormsuperscript𝑀14Σsuperscript𝑀142𝑛𝛽\lambda\geq\sqrt{2\operatorname*{\mathrm{tr}}(M^{-1/4}\Sigma M^{-1/4})}+2\sqrt% {2\|M^{-1/4}\Sigma M^{-1/4}\|_{2}\log(n/\beta)}italic_λ ≥ square-root start_ARG 2 roman_tr ( italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG + 2 square-root start_ARG 2 ∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log ( italic_n / italic_β ) end_ARG, Algorithm 1, with probability 172β172𝛽1-\frac{7}{2}\beta1 - divide start_ARG 7 end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_β, returns μ^^𝜇\hat{\mu}over^ start_ARG italic_μ end_ARG such that

μ^μ2subscriptnorm^𝜇𝜇2\displaystyle\|\hat{\mu}-\mu\|_{2}∥ over^ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT tr(Σ)n+2Σ2log(1/β)n+42log(1.25/δ)λεn(tr(M1/2)+2M1/22log(1/β)).absenttrΣ𝑛2subscriptnormΣ21𝛽𝑛421.25𝛿𝜆𝜀𝑛trsuperscript𝑀122subscriptnormsuperscript𝑀1221𝛽\displaystyle\leq\frac{\sqrt{\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)}}{\sqrt{n}}+% \frac{\sqrt{2\|\Sigma\|_{2}\log(1/\beta)}}{\sqrt{n}}+\frac{4\sqrt{2\log(1.25/% \delta)}\lambda}{\varepsilon n}\mathopen{}\mathclose{{}\left(\sqrt{% \operatorname*{\mathrm{tr}}(M^{1/2})}+\sqrt{2\|M^{1/2}\|_{2}\log(1/\beta)}}% \right).≤ divide start_ARG square-root start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_n end_ARG end_ARG + divide start_ARG square-root start_ARG 2 ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log ( 1 / italic_β ) end_ARG end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_n end_ARG end_ARG + divide start_ARG 4 square-root start_ARG 2 roman_log ( 1.25 / italic_δ ) end_ARG italic_λ end_ARG start_ARG italic_ε italic_n end_ARG ( square-root start_ARG roman_tr ( italic_M start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG + square-root start_ARG 2 ∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log ( 1 / italic_β ) end_ARG ) .
Proof.

Let μC,μXsubscript𝜇𝐶subscript𝜇𝑋\mu_{C},\mu_{X}italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT , italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT be the sample mean of C𝐶Citalic_C and X𝑋Xitalic_X, respectively. By the triangle inequality, we decompose it into

μ^μ2μ^μC2+μCμX2+μXμ2.subscriptnorm^𝜇𝜇2subscriptnorm^𝜇subscript𝜇𝐶2subscriptnormsubscript𝜇𝐶subscript𝜇𝑋2subscriptnormsubscript𝜇𝑋𝜇2\|\hat{\mu}-\mu\|_{2}\leq\|\hat{\mu}-\mu_{C}\|_{2}+\|\mu_{C}-\mu_{X}\|_{2}+\|% \mu_{X}-\mu\|_{2}~{}.∥ over^ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ ∥ over^ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT + ∥ italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT - italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT + ∥ italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT . (6)

By Lemma 3.2, C=X𝐶𝑋C=Xitalic_C = italic_X with probability 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β. Condition on this event for the rest of the proof. Then, n^C=nlog(1/δ)ε+zsubscript^𝑛𝐶𝑛1𝛿𝜀𝑧\hat{n}_{C}=n-\frac{\log(1/\delta)}{\varepsilon}+zover^ start_ARG italic_n end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT = italic_n - divide start_ARG roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG + italic_z satisfies n^C0.5n>0subscript^𝑛𝐶0.5𝑛0\hat{n}_{C}\geq 0.5n>0over^ start_ARG italic_n end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ≥ 0.5 italic_n > 0 with probability 1β/21𝛽21-\beta/21 - italic_β / 2 because

Pr[n^C<0.5n]=Pr[z<log(1/δ)ε0.5n]Pr[z<log(1/δ)εlog(1/δβ)ε]=Pr[z<log(1/β)ε]=12βPrsubscript^𝑛𝐶0.5𝑛Pr𝑧1𝛿𝜀0.5𝑛Pr𝑧1𝛿𝜀1𝛿𝛽𝜀Pr𝑧1𝛽𝜀12𝛽\Pr\mathopen{}\mathclose{{}\left[\hat{n}_{C}<0.5n}\right]=\Pr\mathopen{}% \mathclose{{}\left[z<\frac{\log(1/\delta)}{\varepsilon}-0.5n}\right]\leq\Pr% \mathopen{}\mathclose{{}\left[z<\frac{\log(1/\delta)}{\varepsilon}-\frac{\log(% 1/\delta\beta)}{\varepsilon}}\right]=\Pr\mathopen{}\mathclose{{}\left[z<-\frac% {\log(1/\beta)}{\varepsilon}}\right]=\frac{1}{2}\betaroman_Pr [ over^ start_ARG italic_n end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT < 0.5 italic_n ] = roman_Pr [ italic_z < divide start_ARG roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG - 0.5 italic_n ] ≤ roman_Pr [ italic_z < divide start_ARG roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG - divide start_ARG roman_log ( 1 / italic_δ italic_β ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ] = roman_Pr [ italic_z < - divide start_ARG roman_log ( 1 / italic_β ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ] = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_β

by Definition 2.3 and our assumption that n2log(1/δβ)/ε𝑛21𝛿𝛽𝜀n\geq 2\log(1/\delta\beta)/\varepsilonitalic_n ≥ 2 roman_log ( 1 / italic_δ italic_β ) / italic_ε. Conditioning on this assumption, we do not abort and with probability 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β, by Lemma 2.14,

μ^μC2=η2subscriptnorm^𝜇subscript𝜇𝐶2subscriptnorm𝜂2\displaystyle\|\hat{\mu}-\mu_{C}\|_{2}=\|\eta\|_{2}∥ over^ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT = ∥ italic_η ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT 42log(1.25/δ)λεn(tr(M1/2)+2M1/22log(1/β)).absent421.25𝛿𝜆𝜀𝑛trsuperscript𝑀122subscriptnormsuperscript𝑀1221𝛽\displaystyle\leq\frac{4\sqrt{2\log(1.25/\delta)}\lambda}{\varepsilon n}% \mathopen{}\mathclose{{}\left(\sqrt{\operatorname*{\mathrm{tr}}(M^{1/2})}+% \sqrt{2\|M^{1/2}\|_{2}\log(1/\beta)}}\right)~{}.≤ divide start_ARG 4 square-root start_ARG 2 roman_log ( 1.25 / italic_δ ) end_ARG italic_λ end_ARG start_ARG italic_ε italic_n end_ARG ( square-root start_ARG roman_tr ( italic_M start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG + square-root start_ARG 2 ∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log ( 1 / italic_β ) end_ARG ) .

Again, by Lemma 2.14, with probability 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β,

μXμ2=1nj=1nX(j)μ2subscriptnormsubscript𝜇𝑋𝜇2subscriptnorm1𝑛superscriptsubscript𝑗1𝑛superscript𝑋𝑗𝜇2\displaystyle\|\mu_{X}-\mu\|_{2}=\mathopen{}\mathclose{{}\left\|\frac{1}{n}% \sum_{j=1}^{n}X^{(j)}-\mu}\right\|_{2}∥ italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT = ∥ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_n end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_j = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_n end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT tr(Σ)n+2Σ2log(1/β)n.absenttrΣ𝑛2subscriptnormΣ21𝛽𝑛\displaystyle\leq\frac{\sqrt{\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)}}{\sqrt{n}}+% \frac{\sqrt{2\|\Sigma\|_{2}\log(1/\beta)}}{\sqrt{n}}.≤ divide start_ARG square-root start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_n end_ARG end_ARG + divide start_ARG square-root start_ARG 2 ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log ( 1 / italic_β ) end_ARG end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_n end_ARG end_ARG .

Moreover, since C=X𝐶𝑋C=Xitalic_C = italic_X, it holds that μX=μCsubscript𝜇𝑋subscript𝜇𝐶\mu_{X}=\mu_{C}italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT = italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT. Combining these results into Eq. (6), the algorithm does not abort and we retrieve the stated error bound, with probability 172β172𝛽1-\frac{7}{2}\beta1 - divide start_ARG 7 end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_β. ∎

3.2 Privacy analysis

We now move to the privacy analysis.

Lemma 3.4.

In Algorithm 1, n^C<|C|subscript^𝑛𝐶𝐶\hat{n}_{C}<|C|over^ start_ARG italic_n end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT < | italic_C |, with probability 1δ/21𝛿21-\delta/21 - italic_δ / 2.

Proof.

It follows that by Definition 2.3,

Pr[n^C|C|]=Pr[|C|log(1/δ)/ε+z|C|]=Pr[zlog(1/δ)/ε]=12δ.Prsubscript^𝑛𝐶𝐶Pr𝐶1𝛿𝜀𝑧𝐶Pr𝑧1𝛿𝜀12𝛿\Pr\mathopen{}\mathclose{{}\left[\hat{n}_{C}\geq|C|}\right]=\Pr\mathopen{}% \mathclose{{}\left[|C|-\log(1/\delta)/\varepsilon+z\geq|C|}\right]=\Pr% \mathopen{}\mathclose{{}\left[z\geq\log(1/\delta)/\varepsilon}\right]=\frac{1}% {2}\delta.roman_Pr [ over^ start_ARG italic_n end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_C end_POSTSUBSCRIPT ≥ | italic_C | ] = roman_Pr [ | italic_C | - roman_log ( 1 / italic_δ ) / italic_ε + italic_z ≥ | italic_C | ] = roman_Pr [ italic_z ≥ roman_log ( 1 / italic_δ ) / italic_ε ] = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_δ .

Note that this holds regardless of whether C𝐶Citalic_C is distΣ,βsubscriptdistΣ𝛽\mathrm{dist}_{\Sigma,\beta}roman_dist start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ , italic_β end_POSTSUBSCRIPT-friendly or whether X𝑋Xitalic_X is subgaussian. ∎

The privacy analysis follows the steps of [62, Claim 3.4].

Theorem 3.5.

Let ε(0,1/2),δ(0,1/2)formulae-sequence𝜀012𝛿012\varepsilon\in(0,1/2),\delta\in(0,1/2)italic_ε ∈ ( 0 , 1 / 2 ) , italic_δ ∈ ( 0 , 1 / 2 ). For any input parameters M,λ𝑀𝜆M,\lambdaitalic_M , italic_λ, Algorithm 1 satisfies (21ε,e10δ)21𝜀superscript𝑒10𝛿(21\varepsilon,e^{10}\delta)( 21 italic_ε , italic_e start_POSTSUPERSCRIPT 10 end_POSTSUPERSCRIPT italic_δ )-DP.

Proof.

It suffices show that lines 4-7 of Algorithm 1 are distΣ,βsubscriptdistΣ𝛽\mathrm{dist}_{\Sigma,\beta}roman_dist start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ , italic_β end_POSTSUBSCRIPT-friendly (ε,δ)superscript𝜀superscript𝛿(\varepsilon^{\prime},\delta^{\prime})( italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT )-DP, such that by Theorem 2.12, Algorithm 1 is (2(eε1)ε,2eε+2(eε1)δ)2superscript𝑒superscript𝜀1superscript𝜀2superscript𝑒superscript𝜀2superscript𝑒superscript𝜀1superscript𝛿(2(e^{\varepsilon^{\prime}}-1){\varepsilon^{\prime}},2e^{{\varepsilon^{\prime}% }+2(e^{\varepsilon^{\prime}}-1)}{\delta^{\prime}})( 2 ( italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT , 2 italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT + 2 ( italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT )-DP.

Denote lines 4-7 of Algorithm 1 as algorithm 𝒜𝒜\mathcal{A}caligraphic_A. Consider neighboring inputs X,X𝑋superscript𝑋X,X^{\prime}italic_X , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT such that XX𝑋superscript𝑋X\cup X^{\prime}italic_X ∪ italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT is distΣ,βsubscriptdistΣ𝛽\mathrm{dist}_{\Sigma,\beta}roman_dist start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ , italic_β end_POSTSUBSCRIPT-friendly. Assume without loss of generality X=XX(j)superscript𝑋𝑋superscript𝑋𝑗X^{\prime}=X\setminus X^{(j)}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT = italic_X ∖ italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT so that |X|=|X|1superscript𝑋𝑋1|X^{\prime}|=|X|-1| italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT | = | italic_X | - 1. Let 𝒜(X),𝒜(X)𝒜𝑋𝒜superscript𝑋\mathcal{A}(X),\mathcal{A}(X^{\prime})caligraphic_A ( italic_X ) , caligraphic_A ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) represent the outputs of two independent executions of 𝒜𝒜\mathcal{A}caligraphic_A and let N^X,N^Xsubscript^𝑁𝑋subscript^𝑁superscript𝑋\widehat{N}_{X},\widehat{N}_{X^{\prime}}over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT , over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT be the random variable in line 4444 of the algorithm. We want to show 𝒜(X)ε,δ𝒜(X)subscriptsuperscript𝜀superscript𝛿𝒜𝑋𝒜superscript𝑋\mathcal{A}(X)\approx_{\varepsilon^{\prime},\delta^{\prime}}\mathcal{A}(X^{% \prime})caligraphic_A ( italic_X ) ≈ start_POSTSUBSCRIPT italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT caligraphic_A ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ).

Note that |X|>0𝑋0|X|>0| italic_X | > 0. If |X|=0superscript𝑋0|X^{\prime}|=0| italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT | = 0, then |X|=1𝑋1|X|=1| italic_X | = 1 and Pr[𝒜(X)=]=1Pr𝒜superscript𝑋bottom1\Pr\mathopen{}\mathclose{{}\left[\mathcal{A}(X^{\prime})=\bot}\right]=1roman_Pr [ caligraphic_A ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) = ⊥ ] = 1. We then show that Pr[𝒜(X)=]1eεδ/2Pr𝒜𝑋bottom1superscript𝑒𝜀𝛿2\Pr\mathopen{}\mathclose{{}\left[\mathcal{A}(X)=\bot}\right]\geq 1-e^{% \varepsilon}\delta/2roman_Pr [ caligraphic_A ( italic_X ) = ⊥ ] ≥ 1 - italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT italic_δ / 2. This holds since by Definition 2.3,

Pr[N^X0]=Pr[zlog(1/δ)/ε1]=Pr[zlog(1/(eεδ))/ε]=1eεδ2.Prsubscript^𝑁𝑋0Pr𝑧1𝛿𝜀1Pr𝑧1superscript𝑒𝜀𝛿𝜀1superscript𝑒𝜀𝛿2\Pr[\hat{N}_{X}\leq 0]=\Pr\mathopen{}\mathclose{{}\left[z\leq\log(1/\delta)/% \varepsilon-1}\right]=\Pr\mathopen{}\mathclose{{}\left[z\leq\log(1/(e^{% \varepsilon}\delta))/\varepsilon}\right]=1-\frac{e^{\varepsilon}\delta}{2}.roman_Pr [ over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT ≤ 0 ] = roman_Pr [ italic_z ≤ roman_log ( 1 / italic_δ ) / italic_ε - 1 ] = roman_Pr [ italic_z ≤ roman_log ( 1 / ( italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT italic_δ ) ) / italic_ε ] = 1 - divide start_ARG italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_ARG start_ARG 2 end_ARG .

Therefore, in this case, 𝒜(X)0,eεδ/2𝒜(X)subscript0superscript𝑒𝜀𝛿2𝒜𝑋𝒜superscript𝑋\mathcal{A}(X)\approx_{0,e^{\varepsilon}\delta/2}\mathcal{A}(X^{\prime})caligraphic_A ( italic_X ) ≈ start_POSTSUBSCRIPT 0 , italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε end_POSTSUPERSCRIPT italic_δ / 2 end_POSTSUBSCRIPT caligraphic_A ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ). That is, if ε1/2𝜀12\varepsilon\leq 1/2italic_ε ≤ 1 / 2, 𝒜𝒜\mathcal{A}caligraphic_A is (0,δ)0𝛿(0,\delta)( 0 , italic_δ )-DP.

Now consider |X|>0superscript𝑋0|X^{\prime}|>0| italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT | > 0. By Lemma 3.4, We know Pr[N^X<|X|]=Pr[N^X<|X|]=1δ/2Prsubscript^𝑁𝑋𝑋Prsubscript^𝑁superscript𝑋superscript𝑋1𝛿2\Pr[\hat{N}_{X}<|X|]=\Pr[\hat{N}_{X^{\prime}}<|X^{\prime}|]=1-\delta/2roman_Pr [ over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT < | italic_X | ] = roman_Pr [ over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT < | italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT | ] = 1 - italic_δ / 2. Hence, Pr[N^X<|X|]=Pr[N^X<|X|+1]1δ/2Prsubscript^𝑁superscript𝑋𝑋Prsubscript^𝑁superscript𝑋superscript𝑋11𝛿2\Pr[\hat{N}_{X^{\prime}}<|X|]=\Pr[\hat{N}_{X^{\prime}}<|X^{\prime}|+1]\geq 1-% \delta/2roman_Pr [ over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT < | italic_X | ] = roman_Pr [ over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT < | italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT | + 1 ] ≥ 1 - italic_δ / 2. Then what is left is to compare 𝒜(X)|N^X<|X|,𝒜(X)|N^X<|X|evaluated-at𝒜𝑋subscript^𝑁𝑋𝑋evaluated-at𝒜superscript𝑋subscript^𝑁superscript𝑋𝑋\mathcal{A}(X)|_{\hat{N}_{X}<|X|},\mathcal{A}(X^{\prime})|_{\hat{N}_{X^{\prime% }}<|X|}caligraphic_A ( italic_X ) | start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT < | italic_X | end_POSTSUBSCRIPT , caligraphic_A ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) | start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT < | italic_X | end_POSTSUBSCRIPT.

By Lemma 2.5, N^Xε,0N^Xsubscript𝜀0subscript^𝑁𝑋subscript^𝑁superscript𝑋\hat{N}_{X}\approx_{\varepsilon,0}\hat{N}_{X^{\prime}}over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT ≈ start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , 0 end_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT as |X||X|=1𝑋superscript𝑋1|X|-|X^{\prime}|=1| italic_X | - | italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT | = 1. By Fact 2.9, N^X|N^X<|X|ε/(1δ/2),0N^X|N^X<|X|subscript𝜀1𝛿20evaluated-atsubscript^𝑁𝑋subscript^𝑁𝑋𝑋evaluated-atsubscript^𝑁superscript𝑋subscript^𝑁superscript𝑋𝑋\hat{N}_{X}|_{\hat{N}_{X}<|X|}\approx_{\varepsilon/(1-\delta/2),0}\hat{N}_{X^{% \prime}}|_{\hat{N}_{X^{\prime}}<|X|}over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT | start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT < | italic_X | end_POSTSUBSCRIPT ≈ start_POSTSUBSCRIPT italic_ε / ( 1 - italic_δ / 2 ) , 0 end_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT | start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT < | italic_X | end_POSTSUBSCRIPT. In order to perform composition by Lemma 2.8, we now show that for each fixed n^<|X|^𝑛𝑋\hat{n}<|X|over^ start_ARG italic_n end_ARG < | italic_X |, 𝒜(X)|N^X=n^ε,δ𝒜(X)|N^X=n^subscript𝜀𝛿evaluated-at𝒜𝑋subscript^𝑁𝑋^𝑛evaluated-at𝒜superscript𝑋subscript^𝑁superscript𝑋^𝑛\mathcal{A}(X)|_{\hat{N}_{X}=\hat{n}}\approx_{\varepsilon,\delta}\mathcal{A}(X% ^{\prime})|_{\hat{N}_{X^{\prime}}=\hat{n}}caligraphic_A ( italic_X ) | start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT = over^ start_ARG italic_n end_ARG end_POSTSUBSCRIPT ≈ start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT caligraphic_A ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) | start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT = over^ start_ARG italic_n end_ARG end_POSTSUBSCRIPT as follows:

Choose n^<|X|^𝑛𝑋\hat{n}<|X|over^ start_ARG italic_n end_ARG < | italic_X |. If n^0^𝑛0\hat{n}\leq 0over^ start_ARG italic_n end_ARG ≤ 0, then 𝒜(X)|N^X=n^=𝒜(X)|N^X=n^=evaluated-at𝒜𝑋subscript^𝑁𝑋^𝑛evaluated-at𝒜superscript𝑋subscript^𝑁𝑋^𝑛bottom\mathcal{A}(X)|_{\widehat{N}_{X}=\hat{n}}=\mathcal{A}(X^{\prime})|_{\widehat{N% }_{X}=\hat{n}}=\botcaligraphic_A ( italic_X ) | start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT = over^ start_ARG italic_n end_ARG end_POSTSUBSCRIPT = caligraphic_A ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) | start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_N end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT = over^ start_ARG italic_n end_ARG end_POSTSUBSCRIPT = ⊥ and we are done. If 0<n^<|X|0^𝑛𝑋0<\hat{n}<|X|0 < over^ start_ARG italic_n end_ARG < | italic_X |, it suffices to show 𝒩(1|X|i=1|X|X(i),v2M1/2)ε,δ𝒩(1|X|1i=1,ij|X|X(i),v2M1/2)subscript𝜀𝛿𝒩1𝑋superscriptsubscript𝑖1𝑋superscript𝑋𝑖superscript𝑣2superscript𝑀12𝒩1𝑋1superscriptsubscriptformulae-sequence𝑖1𝑖𝑗𝑋superscript𝑋𝑖superscript𝑣2superscript𝑀12\mathcal{N}(\frac{1}{|X|}\sum_{i=1}^{|X|}X^{(i)},v^{2}M^{1/2})\approx_{% \varepsilon,\delta}\mathcal{N}(\frac{1}{|X|-1}\sum_{i=1,i\neq j}^{|X|}X^{(i)},% v^{2}M^{1/2})caligraphic_N ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG | italic_X | end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT | italic_X | end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT , italic_v start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ≈ start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT caligraphic_N ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG | italic_X | - 1 end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 , italic_i ≠ italic_j end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT | italic_X | end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT , italic_v start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ), where v2=8log(1.25/δ)λ2ε2n^2superscript𝑣281.25𝛿superscript𝜆2superscript𝜀2superscript^𝑛2v^{2}=\frac{8\log(1.25/\delta)\lambda^{2}}{\varepsilon^{2}\hat{n}^{2}}italic_v start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT = divide start_ARG 8 roman_log ( 1.25 / italic_δ ) italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT over^ start_ARG italic_n end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG, which, by post-processing, is equivalent to

𝒩(M1/41|X|i=1|X|X(i),v2Id)ε,δ𝒩(M1/41|X|1i=1,ij|X|X(i),v2Id).subscript𝜀𝛿𝒩superscript𝑀141𝑋superscriptsubscript𝑖1𝑋superscript𝑋𝑖superscript𝑣2subscript𝐼𝑑𝒩superscript𝑀141𝑋1superscriptsubscriptformulae-sequence𝑖1𝑖𝑗𝑋superscript𝑋𝑖superscript𝑣2subscript𝐼𝑑\mathcal{N}\mathopen{}\mathclose{{}\left(M^{-1/4}\frac{1}{|X|}\sum_{i=1}^{|X|}% X^{(i)},v^{2}I_{d}}\right)\approx_{\varepsilon,\delta}\mathcal{N}\mathopen{}% \mathclose{{}\left(M^{-1/4}\frac{1}{|X|-1}\sum_{i=1,i\neq j}^{|X|}X^{(i)},v^{2% }I_{d}}\right).caligraphic_N ( italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG | italic_X | end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT | italic_X | end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT , italic_v start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) ≈ start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT caligraphic_N ( italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG | italic_X | - 1 end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 , italic_i ≠ italic_j end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT | italic_X | end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT , italic_v start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ) . (7)

Define vector D=1|X|i=1|X|X(i)1|X|1i=1,ij|X|X(i)𝐷1𝑋superscriptsubscript𝑖1𝑋superscript𝑋𝑖1𝑋1superscriptsubscriptformulae-sequence𝑖1𝑖𝑗𝑋superscript𝑋𝑖D=\frac{1}{|X|}\sum_{i=1}^{|X|}X^{(i)}-\frac{1}{|X|-1}\sum_{i=1,i\neq j}^{|X|}% X^{(i)}italic_D = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG | italic_X | end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT | italic_X | end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG | italic_X | - 1 end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 , italic_i ≠ italic_j end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT | italic_X | end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT. As XX𝑋superscript𝑋X\cup X^{\prime}italic_X ∪ italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT is distΣ,βsubscriptdistΣ𝛽\mathrm{dist}_{\Sigma,\beta}roman_dist start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ , italic_β end_POSTSUBSCRIPT-friendly, for every i[|X|]{j}𝑖delimited-[]𝑋𝑗i\in[|X|]\setminus\{j\}italic_i ∈ [ | italic_X | ] ∖ { italic_j }, there exists some Y(i)dsuperscript𝑌𝑖superscript𝑑Y^{(i)}\in\mathbb{R}^{d}italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT such that distΣ,β(X(i),Y(i))=distΣ,β(X(j),Y(i))=1.subscriptdistΣ𝛽superscript𝑋𝑖superscript𝑌𝑖subscriptdistΣ𝛽superscript𝑋𝑗superscript𝑌𝑖1\mathrm{dist}_{\Sigma,\beta}(X^{(i)},Y^{(i)})=\mathrm{dist}_{\Sigma,\beta}(X^{% (j)},Y^{(i)})=1.roman_dist start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ , italic_β end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT , italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT ) = roman_dist start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ , italic_β end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT , italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT ) = 1 . We have

M1/4D2subscriptnormsuperscript𝑀14𝐷2\displaystyle\|M^{-1/4}D\|_{2}∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT italic_D ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT =1|X|(|X|1)M1/4((i=1,ij|X|X(i))X(j)(|X|1))2absent1𝑋𝑋1subscriptnormsuperscript𝑀14superscriptsubscriptformulae-sequence𝑖1𝑖𝑗𝑋superscript𝑋𝑖superscript𝑋𝑗𝑋12\displaystyle=\frac{1}{|X|(|X|-1)}\mathopen{}\mathclose{{}\left\|M^{-1/4}% \mathopen{}\mathclose{{}\left(\mathopen{}\mathclose{{}\left(\sum_{i=1,i\neq j}% ^{|X|}X^{(i)}}\right)-X^{(j)}(|X|-1)}\right)}\right\|_{2}= divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG | italic_X | ( | italic_X | - 1 ) end_ARG ∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ( ( ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 , italic_i ≠ italic_j end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT | italic_X | end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT ) - italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT ( | italic_X | - 1 ) ) ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT
1|X|(|X|1)i=1,ij|X|(M1/4(X(i)Y(i))2+M1/4(Y(i)X(j))2)absent1𝑋𝑋1superscriptsubscriptformulae-sequence𝑖1𝑖𝑗𝑋subscriptnormsuperscript𝑀14superscript𝑋𝑖superscript𝑌𝑖2subscriptnormsuperscript𝑀14superscript𝑌𝑖superscript𝑋𝑗2\displaystyle\leq\frac{1}{|X|(|X|-1)}\sum_{i=1,i\neq j}^{|X|}\mathopen{}% \mathclose{{}\left(\mathopen{}\mathclose{{}\left\|M^{-1/4}\mathopen{}% \mathclose{{}\left(X^{(i)}-Y^{(i)}}\right)}\right\|_{2}+\mathopen{}\mathclose{% {}\left\|M^{-1/4}\mathopen{}\mathclose{{}\left(Y^{(i)}-X^{(j)}}\right)}\right% \|_{2}}\right)≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG | italic_X | ( | italic_X | - 1 ) end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 , italic_i ≠ italic_j end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT | italic_X | end_POSTSUPERSCRIPT ( ∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT - italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT ) ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT + ∥ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT - italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT ) ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ) (by triangle inequality)
1|X|(|X|1)i=1,ij|X|2λ=2λ|X|2λn^.absent1𝑋𝑋1superscriptsubscriptformulae-sequence𝑖1𝑖𝑗𝑋2𝜆2𝜆𝑋2𝜆^𝑛\displaystyle\leq\frac{1}{|X|(|X|-1)}\sum_{i=1,i\neq j}^{|X|}2\lambda=\frac{2% \lambda}{|X|}\leq\frac{2\lambda}{\hat{n}}.≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG | italic_X | ( | italic_X | - 1 ) end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 , italic_i ≠ italic_j end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT | italic_X | end_POSTSUPERSCRIPT 2 italic_λ = divide start_ARG 2 italic_λ end_ARG start_ARG | italic_X | end_ARG ≤ divide start_ARG 2 italic_λ end_ARG start_ARG over^ start_ARG italic_n end_ARG end_ARG . (by distΣ,βsubscriptdistΣ𝛽\mathrm{dist}_{\Sigma,\beta}roman_dist start_POSTSUBSCRIPT roman_Σ , italic_β end_POSTSUBSCRIPT-friendly assumption and since 0<n^<|X|0^𝑛𝑋0<\hat{n}<|X|0 < over^ start_ARG italic_n end_ARG < | italic_X |)

We know Equation (7) holds by applying the guarantees of the Gaussian mechanism (Lemma 2.7) where we set f(X)=M1/41|X|i=1|X|X(i)𝑓𝑋superscript𝑀141𝑋superscriptsubscript𝑖1𝑋superscript𝑋𝑖f(X)=M^{-1/4}\frac{1}{|X|}\sum_{i=1}^{|X|}X^{(i)}italic_f ( italic_X ) = italic_M start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG | italic_X | end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT | italic_X | end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT and Δf=2λ/n^subscriptΔ𝑓2𝜆^𝑛\Delta_{f}=2\lambda/\hat{n}roman_Δ start_POSTSUBSCRIPT italic_f end_POSTSUBSCRIPT = 2 italic_λ / over^ start_ARG italic_n end_ARG.

Combining these results, we have 𝒜𝒜\mathcal{A}caligraphic_A is (ε+ε1δ/2,δeε/(1δ/2)+δ2)𝜀𝜀1𝛿2𝛿superscript𝑒𝜀1𝛿2𝛿2(\varepsilon+\frac{\varepsilon}{1-\delta/2},\delta e^{\varepsilon/(1-\delta/2)% }+\frac{\delta}{2})( italic_ε + divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 1 - italic_δ / 2 end_ARG , italic_δ italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε / ( 1 - italic_δ / 2 ) end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_δ end_ARG start_ARG 2 end_ARG )-DP in this case. For ε1/2,δ1/2formulae-sequence𝜀12𝛿12\varepsilon\leq 1/2,\delta\leq 1/2italic_ε ≤ 1 / 2 , italic_δ ≤ 1 / 2, this becomes at most (3ε,2δ)3𝜀2𝛿\mathopen{}\mathclose{{}\left(3\varepsilon,2\delta}\right)( 3 italic_ε , 2 italic_δ )-DP.

Therefore, overall, by Theorem 2.12, Algorithm 1 is (2(eε1)ε,2eε+2(eε1)δ)2superscript𝑒superscript𝜀1superscript𝜀2superscript𝑒superscript𝜀2superscript𝑒superscript𝜀1superscript𝛿(2(e^{\varepsilon^{\prime}}-1){\varepsilon^{\prime}},2e^{{\varepsilon^{\prime}% }+2(e^{\varepsilon^{\prime}}-1)}{\delta^{\prime}})( 2 ( italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT , 2 italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT + 2 ( italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT )-DP with ε=3ε,δ=2δformulae-sequencesuperscript𝜀3𝜀superscript𝛿2𝛿\varepsilon^{\prime}=3\varepsilon,\delta^{\prime}=2\deltaitalic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT = 3 italic_ε , italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT = 2 italic_δ. So for ε1/2𝜀12\varepsilon\leq 1/2italic_ε ≤ 1 / 2, the algorithm is (21ε,e10δ)21𝜀superscript𝑒10𝛿(21\varepsilon,e^{10}\delta)( 21 italic_ε , italic_e start_POSTSUPERSCRIPT 10 end_POSTSUPERSCRIPT italic_δ )-DP overall. ∎

4 Handling unknown covariance

In this section we consider the case of unknown covariance. First, recall that Ω(d3/2)Ωsuperscript𝑑32\Omega(d^{3/2})roman_Ω ( italic_d start_POSTSUPERSCRIPT 3 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) samples are required to privately learn the covariance matrix in spectral norm [41], which is prohibitive. The lower bound instance is an almost-isotropic Gaussian, which means that anisotropic distributions may circumvent it. Still, the superlinear dependence on d𝑑ditalic_d implies that this approach will yield suboptimal sample complexity for mean estimation. Avoiding private covariance estimation, Brown et al. [12] propose a “covariance-aware” private mean estimator which returns the mean with Gaussian noise which scales with the empirical covariance matrix of the data set ΣXsubscriptΣ𝑋\Sigma_{X}roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT, as 𝒩(0,λM2ΣX/(ε2n2))𝒩0subscriptsuperscript𝜆2𝑀subscriptΣ𝑋superscript𝜀2superscript𝑛2\mathcal{N}(0,\lambda^{2}_{M}\Sigma_{X}/(\varepsilon^{2}n^{2}))caligraphic_N ( 0 , italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT / ( italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ) for appropriate factor λM2subscriptsuperscript𝜆2𝑀\lambda^{2}_{M}italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT. Since adding data-dependent noise can break privacy, a pre-processing step is required to ensure that no outliers exist in the data set with respect to the empirical covariance, roughly ensuring that ΣX1/2(X(k)X(j))2λMsubscriptnormsuperscriptsubscriptΣ𝑋12superscript𝑋𝑘superscript𝑋𝑗2subscript𝜆𝑀\|\Sigma_{X}^{-1/2}(X^{(k)}-X^{(j)})\|_{2}\leq\lambda_{M}∥ roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT - italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT ) ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT, for all jk[n]𝑗𝑘delimited-[]𝑛j\neq k\in[n]italic_j ≠ italic_k ∈ [ italic_n ]. In our case, to maintain the accuracy guarantee of the known-covariance case, the Gaussian noise should be 𝒩(0,λ2ΣX1/2/(ε2n2))𝒩0superscript𝜆2superscriptsubscriptΣ𝑋12superscript𝜀2superscript𝑛2\mathcal{N}(0,\lambda^{2}\Sigma_{X}^{1/2}/(\varepsilon^{2}n^{2}))caligraphic_N ( 0 , italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT / ( italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ) and all data points should satisfy ΣX1/4(X(k)X(j))2λsubscriptnormsuperscriptsubscriptΣ𝑋14superscript𝑋𝑘superscript𝑋𝑗2𝜆\|\Sigma_{X}^{-1/4}(X^{(k)}-X^{(j)})\|_{2}\leq\lambda∥ roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT - italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT ) ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_λ. Note that ntr(Σ)/Σ2𝑛trΣsubscriptnormΣ2n\geq\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma)/\|\Sigma\|_{2}italic_n ≥ roman_tr ( roman_Σ ) / ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT samples suffice for the empirical covariance to be close to the true covariance ΣΣ\Sigmaroman_Σ in spectral norm [39], so applying the algorithm from [12] could maintain accuracy while still allowing a dimension-free sample complexity. Unfortunately, we still cannot use this approach because nd𝑛𝑑n\geq ditalic_n ≥ italic_d samples are required for the privacy analysis to go though, namely, for neighboring data sets X,X𝑋superscript𝑋X,X^{\prime}italic_X , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT it holds that 𝒩(0,ΣX1/2)ε,δ𝒩(0,ΣX1/2)subscript𝜀𝛿𝒩0superscriptsubscriptΣ𝑋12𝒩0superscriptsubscriptΣsuperscript𝑋12\mathcal{N}(0,\Sigma_{X}^{1/2})\approx_{\varepsilon,\delta}\mathcal{N}(0,% \Sigma_{X^{\prime}}^{1/2})caligraphic_N ( 0 , roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_X end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ≈ start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT caligraphic_N ( 0 , roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) for εd/n𝜀𝑑𝑛\varepsilon\approx d/nitalic_ε ≈ italic_d / italic_n, which forces us to take nd/ε𝑛𝑑𝜀n\geq d/\varepsilonitalic_n ≥ italic_d / italic_ε samples. The same is true for the follow-up works of [13, 38] which give polynomial-time versions of this algorithm with slightly better statistical guarantees.

Luckily, our accuracy guarantee does not require the variance estimate in all directions to be accurate. For example, consider all directions with variance at most Σ2/dsubscriptnormΣ2𝑑\|\Sigma\|_{2}/d∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT / italic_d. Adding spherical Gaussian noise to these directions maintains a dimension-free error, without requiring tighter estimates for their variance. Thus, on a high level, our approach for mean estimation in the unknown covariance case is to identify and estimate as many of the top variances as our sample size allows, which turns out to be kε2n2𝑘superscript𝜀2superscript𝑛2k\approx\varepsilon^{2}n^{2}italic_k ≈ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT, while adding spherical Gaussian noise to the remaining ones.

We give the proof of the following theorem, realized by Algorithm 2. To simplify our presentation and the analysis, we focus on the Gaussian case.

Theorem 4.1.

Let parameters ε,δ(0,1)𝜀𝛿01\varepsilon,\delta\in(0,1)italic_ε , italic_δ ∈ ( 0 , 1 ). Let X𝒩(μ,Σ)nsimilar-to𝑋𝒩superscript𝜇Σ𝑛X\sim\mathcal{N}(\mu,\Sigma)^{n}italic_X ∼ caligraphic_N ( italic_μ , roman_Σ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_n end_POSTSUPERSCRIPT with unknown covariance ΣΣ\Sigmaroman_Σ. There exists an (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-differentially private algorithm which, with probability 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β, returns an estimate μ^^𝜇\hat{\mu}over^ start_ARG italic_μ end_ARG such that μ^μ2αsubscriptnorm^𝜇𝜇2𝛼\|\hat{\mu}-\mu\|_{2}\leq\alpha∥ over^ start_ARG italic_μ end_ARG - italic_μ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_α, as long as

n=Ω(log2(d)+log(d)log(1δβ)log1δε),𝑛Ωsuperscript2𝑑𝑑1𝛿𝛽1𝛿𝜀n=\Omega\mathopen{}\mathclose{{}\left(\log^{2}(d)+\frac{\log(d)\log(\frac{1}{% \delta\beta})\sqrt{\log\frac{1}{\delta}}}{\varepsilon}}\right)~{},italic_n = roman_Ω ( roman_log start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_d ) + divide start_ARG roman_log ( italic_d ) roman_log ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ italic_β end_ARG ) square-root start_ARG roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ end_ARG end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ) ,
n=Ω(tr(Σ)+Σ2log1βα2),𝑛ΩtrΣsubscriptnormΣ21𝛽superscript𝛼2n=\Omega\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma% )+\|\Sigma\|_{2}\log\frac{1}{\beta}}{\alpha^{2}}}\right),italic_n = roman_Ω ( divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) + ∥ roman_Σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG end_ARG start_ARG italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) , (8)
n=Ω~(i=1dΣii1/2log1δαε),𝑛~Ωsuperscriptsubscript𝑖1𝑑superscriptsubscriptΣ𝑖𝑖121𝛿𝛼𝜀n=\tilde{\Omega}\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{\sum_{i=1}^{d}\Sigma_{ii}^% {1/2}\sqrt{\log\frac{1}{\delta}}}{\alpha\varepsilon}}\right)~{},italic_n = over~ start_ARG roman_Ω end_ARG ( divide start_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT square-root start_ARG roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ end_ARG end_ARG end_ARG start_ARG italic_α italic_ε end_ARG ) , (9)

and

n=Ω~(d1/4i=1dΣii1/2log5/4(1δ)log(d)αε),𝑛~Ωsuperscript𝑑14superscriptsubscript𝑖1𝑑superscriptsubscriptΣ𝑖𝑖12superscript541𝛿𝑑𝛼𝜀n=\tilde{\Omega}\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{d^{1/4}\sqrt{\sum_{i=1}^{d% }\Sigma_{ii}^{1/2}}\log^{5/4}(\frac{1}{\delta})\log(d)}{\sqrt{\alpha}% \varepsilon}}\right)~{},italic_n = over~ start_ARG roman_Ω end_ARG ( divide start_ARG italic_d start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT square-root start_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG roman_log start_POSTSUPERSCRIPT 5 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ end_ARG ) roman_log ( italic_d ) end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_α end_ARG italic_ε end_ARG ) , (10)

where the symbol Ω~~Ω\tilde{\Omega}over~ start_ARG roman_Ω end_ARG hides multiplicative logarithmic factors in 1/β1𝛽1/\beta1 / italic_β and the term in parentheses.

Remark 2.

We note that the sample complexity of Algorithm 2 in fact depends on the decay of the diagonal elements of ΣΣ\Sigmaroman_Σ, and can yield improved bounds for easier instances. In particular, if Itopsubscript𝐼topI_{\mathrm{top}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT are the indices of the variances we estimate, Ibotsubscript𝐼botI_{\mathrm{bot}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT are the ones we do not, and Σ=diag(𝝈2)Σdiagsuperscript𝝈2\Sigma=\mathrm{diag}(\bm{\sigma}^{2})roman_Σ = roman_diag ( bold_italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ), the error of the algorithm due to privacy is on the order of 𝝈Itop1εn+|Ibot|𝝈Ibot2εnsubscriptnormsubscript𝝈subscript𝐼top1𝜀𝑛subscript𝐼botsubscriptnormsubscript𝝈subscript𝐼bot2𝜀𝑛\frac{\|\bm{\sigma}_{I_{\mathrm{top}}}\|_{1}}{\varepsilon n}+\frac{\sqrt{|I_{% \mathrm{bot}}|}\|\bm{\sigma}_{I_{\mathrm{bot}}}\|_{2}}{\varepsilon n}divide start_ARG ∥ bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε italic_n end_ARG + divide start_ARG square-root start_ARG | italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT | end_ARG ∥ bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε italic_n end_ARG. Thus, if 𝝈𝝈\bm{\sigma}bold_italic_σ follows an exponential decay, i.e., the i𝑖iitalic_i-th largest variance is proportional to e(i1)superscript𝑒𝑖1e^{-(i-1)}italic_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( italic_i - 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT, or all but the top k𝑘kitalic_k variances are smaller than 𝝈1/dsubscriptnorm𝝈1𝑑\|\bm{\sigma}\|_{1}/d∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT / italic_d, then it suffices to learn only the top k=log(d)𝑘𝑑k=\log(d)italic_k = roman_log ( italic_d ) variances, and the error almost matches that of the known-covariance case, up to additional logarithmic factors in d𝑑ditalic_d, 1/δ1𝛿1/\delta1 / italic_δ. Moreover, identifying easier instances is possible by computing a private histogram over log(d)𝑑\log(d)roman_log ( italic_d ) buckets of the form (2j,2j+1]𝝈superscript2𝑗superscript2𝑗1subscriptnorm𝝈(2^{-j},2^{-j+1}]\|\bm{\sigma}\|_{\infty}( 2 start_POSTSUPERSCRIPT - italic_j end_POSTSUPERSCRIPT , 2 start_POSTSUPERSCRIPT - italic_j + 1 end_POSTSUPERSCRIPT ] ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT ∞ end_POSTSUBSCRIPT, given n=O~(log(d)/ε)𝑛~𝑂𝑑𝜀n=\tilde{O}(\log(d)/\varepsilon)italic_n = over~ start_ARG italic_O end_ARG ( roman_log ( italic_d ) / italic_ε ) samples [16, 44].

Algorithm 2 Private Re-scaled Averaging with Unknown Covariance
1:Data set X=(X(1),,X(2n))T2n×d𝑋superscriptsuperscript𝑋1superscript𝑋2𝑛𝑇superscript2𝑛𝑑X=(X^{(1)},\dots,X^{(2n)})^{T}\in\mathbb{R}^{2n\times d}italic_X = ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 2 italic_n ) end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 italic_n × italic_d end_POSTSUPERSCRIPT. Privacy parameters: ε,δ>0𝜀𝛿0\varepsilon,\delta>0italic_ε , italic_δ > 0. Failure probability β>0𝛽0\beta>0italic_β > 0.
2:Require n=Ω(log2(d)+log(1δβ)log(1δ)log(d)/ε)𝑛Ωsuperscript2𝑑1𝛿𝛽1𝛿𝑑𝜀n=\Omega\mathopen{}\mathclose{{}\left(\log^{2}(d)+\log(\frac{1}{\delta\beta})% \sqrt{\log(\frac{1}{\delta})}\log(d)/\varepsilon}\right)italic_n = roman_Ω ( roman_log start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_d ) + roman_log ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ italic_β end_ARG ) square-root start_ARG roman_log ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ end_ARG ) end_ARG roman_log ( italic_d ) / italic_ε ).
3:Let kε2n2/(log2(d)log(1/δ)log2(1/δβ)+log(εn))𝑘superscript𝜀2superscript𝑛2superscript2𝑑1𝛿superscript21𝛿𝛽𝜀𝑛k\leftarrow\varepsilon^{2}n^{2}/\mathopen{}\mathclose{{}\left({\log^{2}(d)\log% (1/\delta)\log^{2}(1/\delta\beta)+\log(\varepsilon n)}}\right)italic_k ← italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / ( roman_log start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_d ) roman_log ( 1 / italic_δ ) roman_log start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( 1 / italic_δ italic_β ) + roman_log ( italic_ε italic_n ) ) and Θ(log(d))Θ𝑑\ell\leftarrow\Theta(\log(d))roman_ℓ ← roman_Θ ( roman_log ( italic_d ) ).
4:Split the dataset into two equal halves: Xvar=(X(1),,X(n))superscript𝑋varsuperscript𝑋1superscript𝑋𝑛X^{\text{var}}=(X^{(1)},\dots,X^{(n)})italic_X start_POSTSUPERSCRIPT var end_POSTSUPERSCRIPT = ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_n ) end_POSTSUPERSCRIPT ) and Xmean=(X(n+1),,X(2n))superscript𝑋meansuperscript𝑋𝑛1superscript𝑋2𝑛X^{\text{mean}}=(X^{(n+1)},\dots,X^{(2n)})italic_X start_POSTSUPERSCRIPT mean end_POSTSUPERSCRIPT = ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_n + 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 2 italic_n ) end_POSTSUPERSCRIPT )
5:Split Xvarsuperscript𝑋varX^{\text{var}}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT var end_POSTSUPERSCRIPT into m=n2𝑚𝑛2m=\lfloor\frac{n}{2\ell}\rflooritalic_m = ⌊ divide start_ARG italic_n end_ARG start_ARG 2 roman_ℓ end_ARG ⌋ groups of size 222\ell2 roman_ℓ. Define X(j,r)superscript𝑋𝑗𝑟X^{(j,r)}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j , italic_r ) end_POSTSUPERSCRIPT as the r𝑟ritalic_r-th sample in the j𝑗jitalic_j-th group.
6:for each group j=1𝑗1j=1italic_j = 1 to m𝑚mitalic_m and each dimension i=1𝑖1i=1italic_i = 1 to d𝑑ditalic_d do
7:     Define Vi(j)=12r=1(Xi(j,2r1)Xi(j,2r))2.subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖12superscriptsubscript𝑟1superscriptsuperscriptsubscript𝑋𝑖𝑗2𝑟1superscriptsubscript𝑋𝑖𝑗2𝑟2V^{(j)}_{i}=\frac{1}{2\ell}\sum_{r=1}^{\ell}(X_{i}^{(j,2r-1)}-X_{i}^{(j,2r)})^% {2}.italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 roman_ℓ end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_r = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j , 2 italic_r - 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT - italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j , 2 italic_r ) end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT .
8:R^FindKthLargestVarianceε,δ(V,k).^𝑅subscriptFindKthLargestVariance𝜀𝛿𝑉𝑘\hat{R}\leftarrow\mathrm{FindKthLargestVariance}_{\varepsilon,\delta}(V,k).over^ start_ARG italic_R end_ARG ← roman_FindKthLargestVariance start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_V , italic_k ) .
9:ItopTopVarε,δ(V,R^/8,k)subscript𝐼topsubscriptTopVar𝜀𝛿𝑉^𝑅8𝑘I_{\mathrm{top}}\leftarrow\mathrm{TopVar}_{\varepsilon,\delta}(V,\hat{R}/8,k)italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT ← roman_TopVar start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_V , over^ start_ARG italic_R end_ARG / 8 , italic_k ) and Ibot[d]Itop.subscript𝐼botdelimited-[]𝑑subscript𝐼topI_{\mathrm{bot}}\leftarrow[d]\setminus I_{\mathrm{top}}.italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ← [ italic_d ] ∖ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT .
10:for each iItop𝑖subscript𝐼topi\in I_{\mathrm{top}}italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT do
11:     Estimate Σ^iiVarianceSumε,δ,β(V,{i})subscript^Σ𝑖𝑖subscriptVarianceSumsuperscript𝜀superscript𝛿superscript𝛽𝑉𝑖\hat{\Sigma}_{ii}\leftarrow\mathrm{VarianceSum}_{\varepsilon^{\prime},\delta^{% \prime},\beta^{\prime}}(V,\{i\})over^ start_ARG roman_Σ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT ← roman_VarianceSum start_POSTSUBSCRIPT italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_β start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_V , { italic_i } ) for εεklog(1/δ)superscript𝜀𝜀𝑘1𝛿\varepsilon^{\prime}\leftarrow\frac{\varepsilon}{\sqrt{k\log(1/\delta)}}italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ← divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_k roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG end_ARG, δδksuperscript𝛿𝛿𝑘\delta^{\prime}\leftarrow\frac{\delta}{k}italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ← divide start_ARG italic_δ end_ARG start_ARG italic_k end_ARG, ββksuperscript𝛽𝛽𝑘\beta^{\prime}\leftarrow\frac{\beta}{k}italic_β start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ← divide start_ARG italic_β end_ARG start_ARG italic_k end_ARG.
12:Compute S^botVarianceSumε,δ,β(V,Ibot).subscript^𝑆botsubscriptVarianceSum𝜀𝛿𝛽𝑉subscript𝐼bot\hat{S}_{\mathrm{bot}}\leftarrow\mathrm{VarianceSum}_{\varepsilon,\delta,\beta% }(V,I_{\mathrm{bot}}).over^ start_ARG italic_S end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ← roman_VarianceSum start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ , italic_β end_POSTSUBSCRIPT ( italic_V , italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ) .
13:μ^topAvgM,λ,ε,δ(Xmean[Itop])subscript^𝜇topsubscriptAvg𝑀𝜆𝜀𝛿superscript𝑋meandelimited-[]subscript𝐼top\hat{\mu}_{\mathrm{top}}\leftarrow\mathrm{Avg}_{M,\lambda,\varepsilon,\delta}(% X^{\text{mean}}[I_{\mathrm{top}}])over^ start_ARG italic_μ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT ← roman_Avg start_POSTSUBSCRIPT italic_M , italic_λ , italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT mean end_POSTSUPERSCRIPT [ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT ] ), where M=diag({Σ^ii}Itop)𝑀diagsubscriptsubscript^Σ𝑖𝑖subscript𝐼topM=\mathrm{diag}(\{\hat{\Sigma}_{ii}\}_{I_{\mathrm{top}}})italic_M = roman_diag ( { over^ start_ARG roman_Σ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ), λ=Θ(iItopΣ^ii1/2lognβ)𝜆Θsubscript𝑖subscript𝐼topsuperscriptsubscript^Σ𝑖𝑖12𝑛𝛽\lambda=\Theta\mathopen{}\mathclose{{}\left(\sqrt{\sum_{i\in I_{\mathrm{top}}}% \hat{\Sigma}_{ii}^{1/2}\log\frac{n}{\beta}}}\right)italic_λ = roman_Θ ( square-root start_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG roman_Σ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_log divide start_ARG italic_n end_ARG start_ARG italic_β end_ARG end_ARG ).
14:μ^botAvgM,λ,ε,δ(Xmean[Ibot])subscript^𝜇botsubscriptAvg𝑀𝜆𝜀𝛿superscript𝑋meandelimited-[]subscript𝐼bot\hat{\mu}_{\mathrm{bot}}\leftarrow\mathrm{Avg}_{M,\lambda,\varepsilon,\delta}(% X^{\text{mean}}[I_{\mathrm{bot}}])over^ start_ARG italic_μ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ← roman_Avg start_POSTSUBSCRIPT italic_M , italic_λ , italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT mean end_POSTSUPERSCRIPT [ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ] ), where M=Id𝑀subscript𝐼𝑑M=I_{d}italic_M = italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT, λ=Θ(S^botlognβ)𝜆Θsubscript^𝑆bot𝑛𝛽\lambda=\Theta(\sqrt{\hat{S}_{\mathrm{bot}}\log\frac{n}{\beta}})italic_λ = roman_Θ ( square-root start_ARG over^ start_ARG italic_S end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT roman_log divide start_ARG italic_n end_ARG start_ARG italic_β end_ARG end_ARG ).
15:return (μ^top,μ^bot)subscript^𝜇topsubscript^𝜇bot(\hat{\mu}_{\mathrm{top}},\hat{\mu}_{\mathrm{bot}})( over^ start_ARG italic_μ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT , over^ start_ARG italic_μ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT )

Next, we describe Algorithm 2 and introduce some of its subroutines along with their guarantees. All omitted proofs are in Appendix A. Our algorithm receives a data set X(1),,X(n)superscript𝑋1superscript𝑋𝑛X^{(1)},\dots,X^{(n)}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_n ) end_POSTSUPERSCRIPT, where each X(i)superscript𝑋𝑖X^{(i)}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT is a d𝑑ditalic_d-dimensional vector distributed as 𝒩(μ,Σ)𝒩𝜇Σ\mathcal{N}(\mu,\Sigma)caligraphic_N ( italic_μ , roman_Σ ). The algorithm starts by splitting the dataset into m=n/(2)𝑚𝑛2m=\lfloor n/(2\ell)\rflooritalic_m = ⌊ italic_n / ( 2 roman_ℓ ) ⌋ groups each of size 222\ell2 roman_ℓ, where =Θ(logd)Θ𝑑\ell=\Theta(\log d)roman_ℓ = roman_Θ ( roman_log italic_d ). Denote the elements of each group j𝑗jitalic_j by

X(j,1),,X(j,2).superscript𝑋𝑗1superscript𝑋𝑗2X^{(j,1)},\dots,X^{(j,2\ell)}~{}.italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j , 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j , 2 roman_ℓ ) end_POSTSUPERSCRIPT .

Within each group j𝑗jitalic_j, for each coordinate i𝑖iitalic_i, we compute an estimate Vi(j)subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖V^{(j)}_{i}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT for ΣiisubscriptΣ𝑖𝑖\Sigma_{ii}roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT:

Vi(j)=12r=1(Xi(j,2r1)Xi(j,2r))2.subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖12superscriptsubscript𝑟1superscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑗2𝑟1𝑖subscriptsuperscript𝑋𝑗2𝑟𝑖2V^{(j)}_{i}=\frac{1}{2\ell}\sum_{r=1}^{\ell}\mathopen{}\mathclose{{}\left(X^{(% j,2r-1)}_{i}-X^{(j,2r)}_{i}}\right)^{2}~{}.italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 roman_ℓ end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_r = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j , 2 italic_r - 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT - italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j , 2 italic_r ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT . (11)

For convenience, we define what it means for the Vi(j)subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖V^{(j)}_{i}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT variables to provide a good estimate of the set of {Σii}i[d]subscriptsubscriptΣ𝑖𝑖𝑖delimited-[]𝑑\{\Sigma_{ii}\}_{i\in[d]}{ roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ [ italic_d ] end_POSTSUBSCRIPT.

Definition 4.2.

Given variances Σ11,,ΣddsubscriptΣ11subscriptΣ𝑑𝑑\Sigma_{11},\dots,\Sigma_{dd}roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT , … , roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_d italic_d end_POSTSUBSCRIPT and given a set of estimates, V={Vi(j)}j[m],i[d]𝑉subscriptsubscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖formulae-sequence𝑗delimited-[]𝑚𝑖delimited-[]𝑑V=\{V^{(j)}_{i}\}_{j\in[m],i\in[d]}italic_V = { italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_j ∈ [ italic_m ] , italic_i ∈ [ italic_d ] end_POSTSUBSCRIPT, we say that V𝑉Vitalic_V is valid if

|{j:i[d],Σii/2Vi(j)2Σii}|4m5.conditional-set𝑗formulae-sequencefor-all𝑖delimited-[]𝑑subscriptΣ𝑖𝑖2subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖2subscriptΣ𝑖𝑖4𝑚5\mathopen{}\mathclose{{}\left|\mathopen{}\mathclose{{}\left\{j\colon\forall i% \in[d],~{}\Sigma_{ii}/2\leq V^{(j)}_{i}\leq 2\Sigma_{ii}}\right\}}\right|\geq% \frac{4m}{5}~{}.| { italic_j : ∀ italic_i ∈ [ italic_d ] , roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT / 2 ≤ italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≤ 2 roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT } | ≥ divide start_ARG 4 italic_m end_ARG start_ARG 5 end_ARG .

We show that the variance estimates are valid in Appendix A.

Lemma 4.3.

Let X(1),,X(n)superscript𝑋1superscript𝑋𝑛X^{(1)},\dots,X^{(n)}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_n ) end_POSTSUPERSCRIPT be d𝑑ditalic_d-dimensional i.i.d. samples from 𝒩(μ,Σ)𝒩𝜇Σ\mathcal{N}(\mu,\Sigma)caligraphic_N ( italic_μ , roman_Σ ). Let {Vi(j)}j[m],i[d]subscriptsubscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖formulae-sequence𝑗delimited-[]𝑚𝑖delimited-[]𝑑\{V^{(j)}_{i}\}_{j\in[m],i\in[d]}{ italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_j ∈ [ italic_m ] , italic_i ∈ [ italic_d ] end_POSTSUBSCRIPT be the estimates defined in Eq. (11). Then, there exist universal constants C,C>1𝐶superscript𝐶1C,C^{\prime}>1italic_C , italic_C start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT > 1 such that if Clogd𝐶𝑑\ell\geq C\log droman_ℓ ≥ italic_C roman_log italic_d and mClog(1/β)𝑚superscript𝐶1𝛽m\geq C^{\prime}\log(1/\beta)italic_m ≥ italic_C start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT roman_log ( 1 / italic_β ), with probability at least 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β, the set V𝑉Vitalic_V of estimates is valid.

Next, we use the estimates Vi(j)subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖V^{(j)}_{i}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT as inputs to multiple procedures. We introduce the following estimation tasks.

Definition 4.4.

For a covariance matrix Σd×dΣsuperscript𝑑𝑑\Sigma\in\mathbb{R}^{d\times d}roman_Σ ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d × italic_d end_POSTSUPERSCRIPT consider the following:

  1. 1.

    k𝑘kitalic_k-th largest variance: Approximate the k𝑘kitalic_k-th largest value among the diagonal of ΣΣ\Sigmaroman_Σ, namely, the k𝑘kitalic_k-th largest value among (Σ11,,Σdd)subscriptΣ11subscriptΣ𝑑𝑑(\Sigma_{11},\dots,\Sigma_{dd})( roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT , … , roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_d italic_d end_POSTSUBSCRIPT ).

  2. 2.

    Sum of variances: given a subset I[d]𝐼delimited-[]𝑑I\subseteq[d]italic_I ⊆ [ italic_d ], approximate the sum iIΣiisubscript𝑖𝐼subscriptΣ𝑖𝑖\sum_{i\in I}\Sigma_{ii}∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I end_POSTSUBSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT.

We have the following algorithms for these tasks. The proofs of Lemmas 4.54.6, and 4.7 are in Appendix A.

Lemma 4.5.

Let ε,δ,β(0,1/2)𝜀𝛿𝛽012\varepsilon,\delta,\beta\in(0,1/2)italic_ε , italic_δ , italic_β ∈ ( 0 , 1 / 2 ). There exists an algorithm FindKthLargestVarianceε,δsubscriptFindKthLargestVariance𝜀𝛿\mathrm{FindKthLargestVariance}_{\varepsilon,\delta}roman_FindKthLargestVariance start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT, which receives variance estimates V(1),,V(m)dsuperscript𝑉1superscript𝑉𝑚superscript𝑑V^{(1)},\dots,V^{(m)}\in\mathbb{R}^{d}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_m ) end_POSTSUPERSCRIPT ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT and an integer k[d]𝑘delimited-[]𝑑k\in[d]italic_k ∈ [ italic_d ], and satisfies the following, provided that

mΩ(1εlog1δβ).𝑚Ω1𝜀1𝛿𝛽m\geq\Omega\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{1}{\varepsilon}\log\frac{1}{% \delta\beta}}\right)~{}.italic_m ≥ roman_Ω ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ italic_β end_ARG ) .
  • Privacy: FindKthLargestVarianceε,δsubscriptFindKthLargestVariance𝜀𝛿\mathrm{FindKthLargestVariance}_{\varepsilon,\delta}roman_FindKthLargestVariance start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT is (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP with respect to changing each input vector V(j)superscript𝑉𝑗V^{(j)}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT.

  • Accuracy: denote the k𝑘kitalic_k-th largest entry of {Σ11,,Σdd}subscriptΣ11subscriptΣ𝑑𝑑\{\Sigma_{11},\dots,\Sigma_{dd}\}{ roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT 11 end_POSTSUBSCRIPT , … , roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_d italic_d end_POSTSUBSCRIPT } by Q𝑄Qitalic_Q and the algorithm’s output by Q^^𝑄\hat{Q}over^ start_ARG italic_Q end_ARG. If the estimates (V(1),,V(m))superscript𝑉1superscript𝑉𝑚(V^{(1)},\dots,V^{(m)})( italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_m ) end_POSTSUPERSCRIPT ) are valid wrt ΣΣ\Sigmaroman_Σ, then there exists a universal constant C>0𝐶0C>0italic_C > 0 such that with probability at least 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β,

    Q/8Q^8Q.𝑄8^𝑄8𝑄Q/8\leq\hat{Q}\leq 8Q~{}.italic_Q / 8 ≤ over^ start_ARG italic_Q end_ARG ≤ 8 italic_Q .
Lemma 4.6.

Let ε,δ,β(0,1)𝜀𝛿𝛽01\varepsilon,\delta,\beta\in(0,1)italic_ε , italic_δ , italic_β ∈ ( 0 , 1 ). There exists an algorithm VarianceSumε,δsubscriptVarianceSum𝜀𝛿\mathrm{VarianceSum}_{\varepsilon,\delta}roman_VarianceSum start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT, which receives variance estimates V(1),,V(m)dsuperscript𝑉1superscript𝑉𝑚superscript𝑑V^{(1)},\dots,V^{(m)}\in\mathbb{R}^{d}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_m ) end_POSTSUPERSCRIPT ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT and a subset I[d]𝐼delimited-[]𝑑I\subseteq[d]italic_I ⊆ [ italic_d ]. It has the exact same guarantees as FindKthLargestVarianceFindKthLargestVariance\mathrm{FindKthLargestVariance}roman_FindKthLargestVariance from Lemma 4.5, except that it provides an estimate for iIΣiisubscript𝑖𝐼subscriptΣ𝑖𝑖\sum_{i\in I}\Sigma_{ii}∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I end_POSTSUBSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT instead of an estimate for the k𝑘kitalic_k-th largest diagonal entry of ΣΣ\Sigmaroman_Σ.

Assume for now that the estimates Vi(j)subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖V^{(j)}_{i}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT are valid. With these procedures at hand, we first compute R𝑅Ritalic_R such that (by rescaling) Q/64RQ𝑄64𝑅𝑄Q/64\leq R\leq Qitalic_Q / 64 ≤ italic_R ≤ italic_Q, where Q𝑄Qitalic_Q is the k𝑘kitalic_k-th largest diagonal entry of ΣΣ\Sigmaroman_Σ. Then, we call a procedure that finds k𝑘kitalic_k entries i𝑖iitalic_i such that ΣiiRsubscriptΣ𝑖𝑖𝑅\Sigma_{ii}\geq Rroman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_R. Its guarantees are listed below:

Lemma 4.7.

Let ε,δ,β(0,1)𝜀𝛿𝛽01\varepsilon,\delta,\beta\in(0,1)italic_ε , italic_δ , italic_β ∈ ( 0 , 1 ). There exists an (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP algorithm TopVarε,δ(V,R)subscriptTopVar𝜀𝛿𝑉𝑅\mathrm{TopVar}_{\varepsilon,\delta}(V,R)roman_TopVar start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_V , italic_R ), such that, if  V𝑉Vitalic_V is valid,

mΩ(klog(1/δ)εnlogdβ),𝑚Ω𝑘1𝛿𝜀𝑛𝑑𝛽m\geq\Omega\mathopen{}\mathclose{{}\left(\sqrt{\frac{k\log(1/\delta)}{% \varepsilon n}}\log\frac{d}{\beta}}\right),italic_m ≥ roman_Ω ( square-root start_ARG divide start_ARG italic_k roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG italic_ε italic_n end_ARG end_ARG roman_log divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG italic_β end_ARG ) ,

and |{i:ΣiiR}|kconditional-set𝑖subscriptΣ𝑖𝑖𝑅𝑘|\{i\colon\Sigma_{ii}\geq R\}|\geq k| { italic_i : roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_R } | ≥ italic_k, then the algorithm outputs a set Itopsubscript𝐼topI_{\mathrm{top}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT of size k𝑘kitalic_k such that for all iItop𝑖subscript𝐼topi\in I_{\mathrm{top}}italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT, ΣiiR/4subscriptΣ𝑖𝑖𝑅4\Sigma_{ii}\geq R/4roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_R / 4.

At the next step, we would like to find, up to a constant factor, the variances corresponding to these coordinates: the values ΣiisubscriptΣ𝑖𝑖\Sigma_{ii}roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT for iItop𝑖subscript𝐼topi\in I_{\mathrm{top}}italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT. We use the algorithm VarianceSumVarianceSum\mathrm{VarianceSum}roman_VarianceSum k𝑘kitalic_k times, providing the sets {i}𝑖\{i\}{ italic_i } for iItop𝑖subscript𝐼topi\in I_{\mathrm{top}}italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT. We obtain estimates Σ^iisubscript^Σ𝑖𝑖\hat{\Sigma}_{ii}over^ start_ARG roman_Σ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT that approximate ΣiisubscriptΣ𝑖𝑖\Sigma_{ii}roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT up to a constant factor.

Next, we estimate the mean μ𝜇\muitalic_μ in the coordinates Itopsubscript𝐼topI_{\mathrm{top}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT, denoted μtopsubscript𝜇top\mu_{\mathrm{top}}italic_μ start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT, separately from Ibot:=[d]Itopassignsubscript𝐼botdelimited-[]𝑑subscript𝐼topI_{\mathrm{bot}}:=[d]\setminus I_{\mathrm{top}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT := [ italic_d ] ∖ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT, denoted μbotsubscript𝜇bot\mu_{\mathrm{bot}}italic_μ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT: since we approximately know the variances in Itopsubscript𝐼topI_{\mathrm{top}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT, we can obtain a better estimate. Both for estimating μtopsubscript𝜇top\mu_{\mathrm{top}}italic_μ start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT, and for estimating μbotsubscript𝜇bot\mu_{\mathrm{bot}}italic_μ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT, we use AvgM,λ,ε,δsubscriptAvg𝑀𝜆𝜀𝛿\mathrm{Avg}_{M,\lambda,\varepsilon,\delta}roman_Avg start_POSTSUBSCRIPT italic_M , italic_λ , italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT (Algorithm 1 from Section 3) with appropriate choices of parameters M,λ𝑀𝜆M,\lambdaitalic_M , italic_λ. Recall that Algorithm 1 satisfies the guarantees of Theorem 3.1.

For estimating μtopsubscript𝜇top\mu_{{\mathrm{top}}}italic_μ start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT, we use AvgM,λ,ε,δsubscriptAvg𝑀𝜆𝜀𝛿\mathrm{Avg}_{M,\lambda,\varepsilon,\delta}roman_Avg start_POSTSUBSCRIPT italic_M , italic_λ , italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT for estimating the mean of a k𝑘kitalic_k-dimensional Gaussian, with input vectors restricted to coordinates Itopsubscript𝐼topI_{\mathrm{top}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT, XItop(1),,XItop(n)subscriptsuperscript𝑋1subscript𝐼topsubscriptsuperscript𝑋𝑛subscript𝐼topX^{(1)}_{I_{\mathrm{top}}},\dots,X^{(n)}_{I_{\mathrm{top}}}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_n ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT, the k×k𝑘𝑘k\times kitalic_k × italic_k-dimensional diagonal matrix M𝑀Mitalic_M, with Mii=Σ^iisubscript𝑀𝑖𝑖subscript^Σ𝑖𝑖M_{ii}=\hat{\Sigma}_{ii}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT = over^ start_ARG roman_Σ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT (we assume that the rows and columns of M𝑀Mitalic_M are indexed by Itopsubscript𝐼topI_{\mathrm{top}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT), and λ=O(iItopΣ^ii1/2lognβ)𝜆𝑂subscript𝑖subscript𝐼topsuperscriptsubscript^Σ𝑖𝑖12𝑛𝛽\lambda=O\mathopen{}\mathclose{{}\left(\sqrt{\sum_{i\in I_{\mathrm{top}}}\hat{% \Sigma}_{ii}^{1/2}\log\frac{n}{\beta}}}\right)italic_λ = italic_O ( square-root start_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG roman_Σ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_log divide start_ARG italic_n end_ARG start_ARG italic_β end_ARG end_ARG ). Denote the output by μ^topsubscript^𝜇top\hat{\mu}_{\mathrm{top}}over^ start_ARG italic_μ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT. Theorem 3.1 shows that with probability 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β, μ^topμtop2αsubscriptnormsubscript^𝜇topsubscript𝜇top2𝛼\|\hat{\mu}_{\mathrm{top}}-\mu_{\mathrm{top}}\|_{2}\leq\alpha∥ over^ start_ARG italic_μ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT - italic_μ start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_α, if

nΩ~(tr(Σ)α2+log(1/δ)iItopΣii1/2αε+log(1/δ)ε),𝑛~ΩtrΣsuperscript𝛼21𝛿subscript𝑖subscript𝐼topsuperscriptsubscriptΣ𝑖𝑖12𝛼𝜀1𝛿𝜀n\geq\tilde{\Omega}\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{\operatorname*{\mathrm{% tr}}(\Sigma)}{\alpha^{2}}+\frac{\sqrt{\log(1/\delta)}\sum_{i\in{I_{\mathrm{top% }}}}\Sigma_{ii}^{1/2}}{\alpha\varepsilon}+\frac{\log(1/\delta)}{\varepsilon}}% \right)~{},italic_n ≥ over~ start_ARG roman_Ω end_ARG ( divide start_ARG roman_tr ( roman_Σ ) end_ARG start_ARG italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG + divide start_ARG square-root start_ARG roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_α italic_ε end_ARG + divide start_ARG roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ) , (12)

where Ω~~Ω\tilde{\Omega}over~ start_ARG roman_Ω end_ARG hides multiplicative logarithmic factors in 1/β1𝛽1/\beta1 / italic_β and the second term.

For estimating Ibotsubscript𝐼botI_{\mathrm{bot}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT, we do not know the variances. In order to perform the estimation, we first call the algorithm VarianceSumVarianceSum\mathrm{VarianceSum}roman_VarianceSum to provide an estimate S^botsubscript^𝑆bot\hat{S}_{\mathrm{bot}}over^ start_ARG italic_S end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT such that 1CiIbotΣiiS^botCiIbotΣii1𝐶subscript𝑖subscript𝐼botsubscriptΣ𝑖𝑖subscript^𝑆bot𝐶subscript𝑖subscript𝐼botsubscriptΣ𝑖𝑖\frac{1}{C}\sum_{i\in I_{\mathrm{bot}}}\Sigma_{ii}\leq\hat{S}_{\mathrm{bot}}% \leq C\sum_{i\in I_{\mathrm{bot}}}\Sigma_{ii}divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_C end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≤ over^ start_ARG italic_S end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_C ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT for a constant C𝐶Citalic_C. Given that estimate, we again will call AvgM,λ,ε,δsubscriptAvg𝑀𝜆𝜀𝛿\mathrm{Avg}_{M,\lambda,\varepsilon,\delta}roman_Avg start_POSTSUBSCRIPT italic_M , italic_λ , italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT, now for a (dk)𝑑𝑘(d-k)( italic_d - italic_k )-dimensional estimation problem. We input the samples XIbot(1),,XIbot(n)subscriptsuperscript𝑋1subscript𝐼botsubscriptsuperscript𝑋𝑛subscript𝐼botX^{(1)}_{I_{\mathrm{bot}}},\dots,X^{(n)}_{I_{\mathrm{bot}}}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_n ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT, replace the matrix M𝑀Mitalic_M with the identity of dimension (dk)×(dk)𝑑𝑘𝑑𝑘(d-k)\times(d-k)( italic_d - italic_k ) × ( italic_d - italic_k ), and let λ=O(S^botlognβ)𝜆𝑂subscript^𝑆bot𝑛𝛽\lambda=O\mathopen{}\mathclose{{}\left(\sqrt{\hat{S}_{\mathrm{bot}}\log\frac{n% }{\beta}}}\right)italic_λ = italic_O ( square-root start_ARG over^ start_ARG italic_S end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT roman_log divide start_ARG italic_n end_ARG start_ARG italic_β end_ARG end_ARG ).666We could additionally privately learn the largest variance among Ibotsubscript𝐼botI_{\mathrm{bot}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT, denoted by s^^𝑠\hat{s}over^ start_ARG italic_s end_ARG and set λ=O(S^bot+s^lognβ)𝜆𝑂subscript^𝑆bot^𝑠𝑛𝛽\lambda=O\mathopen{}\mathclose{{}\left(\sqrt{\hat{S}_{\mathrm{bot}}}+\sqrt{% \hat{s}\log\frac{n}{\beta}}}\right)italic_λ = italic_O ( square-root start_ARG over^ start_ARG italic_S end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT end_ARG + square-root start_ARG over^ start_ARG italic_s end_ARG roman_log divide start_ARG italic_n end_ARG start_ARG italic_β end_ARG end_ARG ) to decouple S^botsubscript^𝑆bot\hat{S}_{\mathrm{bot}}over^ start_ARG italic_S end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT from the logarithmic factor, but we choose not to for simplicity, and since we did not optimize for logarithmic factors overall. Denote the output by μ^botsubscript^𝜇bot\hat{\mu}_{\mathrm{bot}}over^ start_ARG italic_μ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT. The guarantees of Theorem 3.1 provide that with probability 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β, μ^botμbot2αsubscriptnormsubscript^𝜇botsubscript𝜇bot2𝛼\|\hat{\mu}_{\mathrm{bot}}-\mu_{\mathrm{bot}}\|_{2}\leq\alpha∥ over^ start_ARG italic_μ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT - italic_μ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_α, if, additionally to Eq. (12), we have

nΩ~(dlog1δiIbotΣiiαε),𝑛~Ω𝑑1𝛿subscript𝑖subscript𝐼botsubscriptΣ𝑖𝑖𝛼𝜀n\geq\tilde{\Omega}\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{\sqrt{d\log\frac{1}{% \delta}\sum_{i\in I_{\mathrm{bot}}}\Sigma_{ii}}}{\alpha\varepsilon}}\right)~{},italic_n ≥ over~ start_ARG roman_Ω end_ARG ( divide start_ARG square-root start_ARG italic_d roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_ARG end_ARG start_ARG italic_α italic_ε end_ARG ) , (13)

where Ω~~Ω\tilde{\Omega}over~ start_ARG roman_Ω end_ARG hides multiplicative logarithmic factors of 1/β1𝛽1/\beta1 / italic_β and of the term in parentheses. As we prove below, combining these guarantees would yield the desired result. Additionally, we note that in order for the proof to go through, we split the sample into two groups. One group is used for estimating the variances and the other group is given as an input to the two invocations of VarianceSumVarianceSum\mathrm{VarianceSum}roman_VarianceSum. We provide the formal pseudocode in Algorithm 2.

4.1 Accuracy analysis

We put together the statements of the lemmas above, to establish the overall accuracy guarantee of Algorithm 2. By Lemma 4.3, the estimates Vi(j)superscriptsubscript𝑉𝑖𝑗V_{i}^{(j)}italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT are valid (i.e., at least 4m/54𝑚54m/54 italic_m / 5 of the groups have approximation up to 2222 for every coordinate), with probability 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β as long as m=Ω(log1β)𝑚Ω1𝛽m=\Omega(\log\frac{1}{\beta})italic_m = roman_Ω ( roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG ). Consequently, Lemma 4.5 implies that as long as m=Ω(1εlog1δβ)𝑚Ω1𝜀1𝛿𝛽m=\Omega(\frac{1}{\varepsilon}\log\frac{1}{\delta\beta})italic_m = roman_Ω ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ italic_β end_ARG ), FindKthLargestVarianceFindKthLargestVariance\mathrm{FindKthLargestVariance}roman_FindKthLargestVariance outputs an estimate of the k𝑘kitalic_k-th largest variance, which is accurate up to a constant factor C=8𝐶8C=8italic_C = 8, with probability 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β. By scaling, we can assume that, R^/8^𝑅8\hat{R}/8over^ start_ARG italic_R end_ARG / 8, is upper bounded by the k𝑘kitalic_k-th largest variance. Under this assumption, and as long as m=Ω(klog(1/δ)εnlogdβ)𝑚Ω𝑘1𝛿𝜀𝑛𝑑𝛽m=\Omega\mathopen{}\mathclose{{}\left(\sqrt{\frac{k\log(1/\delta)}{\varepsilon n% }}\log\frac{d}{\beta}}\right)italic_m = roman_Ω ( square-root start_ARG divide start_ARG italic_k roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG italic_ε italic_n end_ARG end_ARG roman_log divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG italic_β end_ARG ), Lemma 4.7 implies that w.p. 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β, the output of TopVarTopVar\mathrm{TopVar}roman_TopVar, Itopsubscript𝐼topI_{\mathrm{top}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT, is a set of size k𝑘kitalic_k, containing indices of elements whose variances are at least R^/32^𝑅32\hat{R}/32over^ start_ARG italic_R end_ARG / 32. By Lemma 4.6, as long as m=Ω(1εlog1δβ)=Ω(klog(1/δ)εlogkδβ)𝑚Ω1superscript𝜀1superscript𝛿superscript𝛽Ω𝑘1𝛿𝜀𝑘𝛿𝛽m=\Omega\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{1}{\varepsilon^{\prime}}\log\frac{% 1}{\delta^{\prime}\beta^{\prime}}}\right)=\Omega\mathopen{}\mathclose{{}\left(% \frac{\sqrt{k\log(1/\delta)}}{\varepsilon}\log\frac{k}{\delta\beta}}\right)italic_m = roman_Ω ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT italic_β start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) = roman_Ω ( divide start_ARG square-root start_ARG italic_k roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG roman_log divide start_ARG italic_k end_ARG start_ARG italic_δ italic_β end_ARG ), the estimates Σ^iisubscript^Σ𝑖𝑖\hat{\Sigma}_{ii}over^ start_ARG roman_Σ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT to the variances in the indices in Itopsubscript𝐼topI_{\mathrm{top}}italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_top end_POSTSUBSCRIPT are accurate up to a constant factor, with a failure probability of β/k𝛽𝑘\beta/kitalic_β / italic_k for each invocation of this lemma, which sums up to a failure probability of β𝛽\betaitalic_β. Similarly, the estimate S^botsubscript^𝑆bot\hat{S}_{\mathrm{bot}}over^ start_ARG italic_S end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT has the same guarantee. If n𝑛nitalic_n is large enough to satisfy the requirement of Line 2, then all previous constraints on m𝑚mitalic_m are satisfied.

Lastly, the two estimates from AvgM,λ,ε,δsubscriptAvg𝑀𝜆𝜀𝛿\mathrm{Avg}_{M,\lambda,\varepsilon,\delta}roman_Avg start_POSTSUBSCRIPT italic_M , italic_λ , italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT suffer an approximation of α𝛼\alphaitalic_α, each with a failure probability of β𝛽\betaitalic_β, provided that the conditions on the sample complexity n𝑛nitalic_n, that are given in Eq. (12) and Eq. (13), hold. By assumption on the sample complexity (Eq. (8),(9)), the guarantee of Eq. (12) indeed holds. It remains to prove that the guarantee of Eq. (13) holds as well. We analyze the term iIbotΣiisubscript𝑖subscript𝐼botsubscriptΣ𝑖𝑖\sqrt{\sum_{i\in I_{\mathrm{bot}}}\Sigma_{ii}}square-root start_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_ARG. Denote vector 𝝈bot=({σi}iIbot)subscript𝝈botsubscriptsubscript𝜎𝑖𝑖subscript𝐼bot\bm{\sigma}_{\mathrm{bot}}=(\{\sigma_{i}\}_{i\in I_{\mathrm{bot}}})bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT = ( { italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) where σi=Σii1/2subscript𝜎𝑖superscriptsubscriptΣ𝑖𝑖12\sigma_{i}=\Sigma_{ii}^{1/2}italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT = roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT. Then iIbotΣii=𝝈bot2subscript𝑖subscript𝐼botsubscriptΣ𝑖𝑖subscriptnormsubscript𝝈bot2\sqrt{\sum_{i\in I_{\mathrm{bot}}}\Sigma_{ii}}=\|\bm{\sigma}_{\mathrm{bot}}\|_% {2}square-root start_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_ARG = ∥ bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT. By Hölder’s inequality,

𝝈bot2𝝈bot1𝝈bot𝝈1𝝈bot.subscriptnormsubscript𝝈bot2subscriptnormsubscript𝝈bot1subscriptnormsubscript𝝈botsubscriptnorm𝝈1subscriptnormsubscript𝝈bot\|\bm{\sigma}_{\mathrm{bot}}\|_{2}\leq\sqrt{\|\bm{\sigma}_{\mathrm{bot}}\|_{1}% \|\bm{\sigma}_{\mathrm{bot}}\|_{\infty}}\leq\sqrt{\|\bm{\sigma}\|_{1}\|\bm{% \sigma}_{\mathrm{bot}}\|_{\infty}}.∥ bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ square-root start_ARG ∥ bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ∥ bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT ∞ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ≤ square-root start_ARG ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ∥ bold_italic_σ start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT ∞ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG .

By the guarantees of TopVarTopVar\mathrm{TopVar}roman_TopVar and FindKthLargestVarianceFindKthLargestVariance\mathrm{FindKthLargestVariance}roman_FindKthLargestVariance, except for a failure probability of O(β)𝑂𝛽O(\beta)italic_O ( italic_β ), there exists a universal constant C>1𝐶1C>1italic_C > 1 such that

maxiIbotΣii1/2CR^1/2.subscript𝑖subscript𝐼botsuperscriptsubscriptΣ𝑖𝑖12𝐶superscript^𝑅12\max_{i\in I_{\mathrm{bot}}}\Sigma_{ii}^{1/2}\leq C\hat{R}^{1/2}.roman_max start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≤ italic_C over^ start_ARG italic_R end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

Further, by assumption, R^^𝑅\hat{R}over^ start_ARG italic_R end_ARG is up to a constant the k𝑘kitalic_k-th largest diagonal element of ΣΣ\Sigmaroman_Σ, hence,

CR^1/21ki=1dΣii1/2.𝐶superscript^𝑅121𝑘superscriptsubscript𝑖1𝑑superscriptsubscriptΣ𝑖𝑖12C\hat{R}^{1/2}\leq\frac{1}{k}\sum_{i=1}^{d}\Sigma_{ii}^{1/2}~{}.italic_C over^ start_ARG italic_R end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_k end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

Substituting this above, we obtain that

iIbotΣii1ki=1dΣii1/2.subscript𝑖subscript𝐼botsubscriptΣ𝑖𝑖1𝑘superscriptsubscript𝑖1𝑑superscriptsubscriptΣ𝑖𝑖12\sqrt{\sum_{i\in I_{\mathrm{bot}}}\Sigma_{ii}}\leq\frac{1}{\sqrt{k}}\sum_{i=1}% ^{d}\Sigma_{ii}^{1/2}~{}.square-root start_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I start_POSTSUBSCRIPT roman_bot end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_k end_ARG end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

Thus, it suffices for the stated sample complexity to additionally satisfy n=Ω~(dlog(1/δ)i=1dΣii1/2kαε)𝑛~Ω𝑑1𝛿superscriptsubscript𝑖1𝑑superscriptsubscriptΣ𝑖𝑖12𝑘𝛼𝜀n=\tilde{\Omega}\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{\sqrt{d\log(1/\delta)}\sum% _{i=1}^{d}\Sigma_{ii}^{1/2}}{\sqrt{k}\alpha\varepsilon}}\right)italic_n = over~ start_ARG roman_Ω end_ARG ( divide start_ARG square-root start_ARG italic_d roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_k end_ARG italic_α italic_ε end_ARG ). Substituting the definition for k𝑘kitalic_k, we obtain Eq. (10), which completes the proof.

4.2 Privacy analysis

Notice that the output of the algorithm is obtained by composing multiple differentially private mechanisms. Some of these mechanisms access the estimates V(1),,V(m)superscript𝑉1superscript𝑉𝑚V^{(1)},\dots,V^{(m)}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_m ) end_POSTSUPERSCRIPT instead of the original dataset. Yet, since each input datapoint X(i)superscript𝑋𝑖X^{(i)}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_i ) end_POSTSUPERSCRIPT influences only one vector V(j)superscript𝑉𝑗V^{(j)}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT, this implies that any DP guarantees for algorithms that use the V(j)superscript𝑉𝑗V^{(j)}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT estimates, directly translate to DP guarantees on the original input dataset.

Notice that the algorithm has O(1)𝑂1O(1)italic_O ( 1 ) calls to (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP mechanisms, and k𝑘kitalic_k calls to (ε,δ)superscript𝜀superscript𝛿(\varepsilon^{\prime},\delta^{\prime})( italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT )-DP mechanisms: these are the calls to VarianceSumVarianceSum\mathrm{VarianceSum}roman_VarianceSum. By Lemma 2.8 (advanced composition), the concatenation of all the calls to VarianceSumVarianceSum\mathrm{VarianceSum}roman_VarianceSum are together, (O(ε),O(δ))𝑂𝜀𝑂𝛿(O(\varepsilon),O(\delta))( italic_O ( italic_ε ) , italic_O ( italic_δ ) ). By basic composition of the same lemma, composing the resulting composion with the other calls to DP mechanisms, yields an (O(ε),O(δ))𝑂𝜀𝑂𝛿(O(\varepsilon),O(\delta))( italic_O ( italic_ε ) , italic_O ( italic_δ ) )-DP mechanism.

5 Lower bounds

5.1 Dimension-dependent lower bound under pure DP

The so-called packing lower bound technique [37, 10] implies a lower bound on the order of d𝑑ditalic_d for the number of samples required by any pure DP algorithm learning the mean of a Gaussian distribution, even in the anisotropic case we consider in this paper.

There exist several statements in prior works which establish the lower bound for learning a Gaussian distribution with known covariance in TV distance, which is equivalent to learning the mean in Mahalanobis distance, or to learning the mean in 2subscript2\ell_{2}roman_ℓ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT norm in the isotropic case [14, Lemma 5.1]. It is trivial to observe that the dependence on the dimension d𝑑ditalic_d persists in the anisotropic case, yet we include the proof here for completeness.

Theorem 5.1.

For any α<R/2𝛼𝑅2\alpha<R/2italic_α < italic_R / 2, any ε𝜀\varepsilonitalic_ε-DP algorithm which estimates the mean μd(R)𝜇superscript𝑑𝑅\mu\in\mathcal{B}^{d}(R)italic_μ ∈ caligraphic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_R ) of a Gaussian distribution with known covariance ΣΣ\Sigmaroman_Σ, up to accuracy α𝛼\alphaitalic_α in 2subscript2\ell_{2}roman_ℓ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT norm with probability 9/109109/109 / 10, requires ndlog(R/2α)ε𝑛𝑑𝑅2𝛼𝜀n\geq\frac{d\log(R/2\alpha)}{\varepsilon}italic_n ≥ divide start_ARG italic_d roman_log ( italic_R / 2 italic_α ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG samples.

Proof.

Consider a 2α2𝛼2\alpha2 italic_α-packing of the d𝑑ditalic_d-dimensional R𝑅Ritalic_R-radius ball, denoted by 𝒫2αd(R)subscript𝒫2𝛼superscript𝑑𝑅\mathcal{P}_{2\alpha}\subset\mathcal{B}^{d}(R)caligraphic_P start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_α end_POSTSUBSCRIPT ⊂ caligraphic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_R ). That is, u,v𝒫for-all𝑢𝑣𝒫\forall u,v\in\mathcal{P}∀ italic_u , italic_v ∈ caligraphic_P, uv2>2αsubscriptnorm𝑢𝑣22𝛼\|u-v\|_{2}>2\alpha∥ italic_u - italic_v ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT > 2 italic_α, so that the balls with centers u,v𝑢𝑣u,vitalic_u , italic_v and radius α𝛼\alphaitalic_α are disjoint: d(u,α)d(v,α)=superscript𝑑𝑢𝛼superscript𝑑𝑣𝛼\mathcal{B}^{d}(u,\alpha)\cap\mathcal{B}^{d}(v,\alpha)=\emptysetcaligraphic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_u , italic_α ) ∩ caligraphic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_v , italic_α ) = ∅. We consider the family of Gaussian distributions {𝒩(u,Σ)}u𝒫2αsubscript𝒩𝑢Σ𝑢subscript𝒫2𝛼\{\mathcal{N}(u,\Sigma)\}_{u\in\mathcal{P}_{2\alpha}}{ caligraphic_N ( italic_u , roman_Σ ) } start_POSTSUBSCRIPT italic_u ∈ caligraphic_P start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_α end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT. Suppose 𝒜𝒜\mathcal{A}caligraphic_A is an ε𝜀\varepsilonitalic_ε-DP algorithm with the stated accuracy requirement. This implies that u𝒫2αfor-all𝑢subscript𝒫2𝛼\forall u\in\mathcal{P}_{2\alpha}∀ italic_u ∈ caligraphic_P start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_α end_POSTSUBSCRIPT:

Pr𝒜,X𝒩(u,Σ)n[𝒜(X)d(u,α)]9/10.subscriptPrsimilar-to𝒜𝑋𝒩superscript𝑢Σ𝑛𝒜𝑋superscript𝑑𝑢𝛼910\Pr_{\mathcal{A},X\sim\mathcal{N}(u,\Sigma)^{n}}[\mathcal{A}(X)\in\mathcal{B}^% {d}(u,\alpha)]\geq 9/10.roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_A , italic_X ∼ caligraphic_N ( italic_u , roman_Σ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_n end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT [ caligraphic_A ( italic_X ) ∈ caligraphic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_u , italic_α ) ] ≥ 9 / 10 . (14)

At the same time, for any pair of samples X,X0𝑋subscript𝑋0X,X_{0}italic_X , italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT of size n𝑛nitalic_n, and any measurable set Brange(𝒜)𝐵range𝒜B\subset\mathrm{range}(\mathcal{A})italic_B ⊂ roman_range ( caligraphic_A ), by the privacy guarantee, Pr𝒜[𝒜(X)B]eεnPr𝒜[𝒜(X0)B]subscriptPr𝒜𝒜𝑋𝐵superscript𝑒𝜀𝑛subscriptPr𝒜𝒜subscript𝑋0𝐵\Pr_{\mathcal{A}}[\mathcal{A}(X)\in B]\leq e^{\varepsilon n}\Pr_{\mathcal{A}}[% \mathcal{A}(X_{0})\in B]roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_A end_POSTSUBSCRIPT [ caligraphic_A ( italic_X ) ∈ italic_B ] ≤ italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε italic_n end_POSTSUPERSCRIPT roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_A end_POSTSUBSCRIPT [ caligraphic_A ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ∈ italic_B ]. This implies specifically that for u0,u𝒫2αsubscript𝑢0𝑢subscript𝒫2𝛼u_{0},u\in\mathcal{P}_{2\alpha}italic_u start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT , italic_u ∈ caligraphic_P start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_α end_POSTSUBSCRIPT,

Pr𝒜,X𝒩(u,Σ)n[𝒜(X)B]eεnPr𝒜,X0𝒩(u0,Σ)n[𝒜(X0)B].subscriptPrsimilar-to𝒜𝑋𝒩superscript𝑢Σ𝑛𝒜𝑋𝐵superscript𝑒𝜀𝑛subscriptPrsimilar-to𝒜subscript𝑋0𝒩superscriptsubscript𝑢0Σ𝑛𝒜subscript𝑋0𝐵\Pr_{\mathcal{A},X\sim\mathcal{N}(u,\Sigma)^{n}}[\mathcal{A}(X)\in B]\leq e^{% \varepsilon n}\Pr_{\mathcal{A},X_{0}\sim\mathcal{N}(u_{0},\Sigma)^{n}}[% \mathcal{A}(X_{0})\in B].roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_A , italic_X ∼ caligraphic_N ( italic_u , roman_Σ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_n end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT [ caligraphic_A ( italic_X ) ∈ italic_B ] ≤ italic_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_ε italic_n end_POSTSUPERSCRIPT roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_A , italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ caligraphic_N ( italic_u start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT , roman_Σ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_n end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT [ caligraphic_A ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ∈ italic_B ] . (15)

We have

11absent\displaystyle 1\geq1 ≥ Pr𝒜,X0𝒩(u0,Σ)n[𝒜(X0)u𝒫2αd(u,α)]subscriptPrsimilar-to𝒜subscript𝑋0𝒩superscriptsubscript𝑢0Σ𝑛𝒜subscript𝑋0subscript𝑢subscript𝒫2𝛼superscript𝑑𝑢𝛼\displaystyle\Pr_{\mathcal{A},X_{0}\sim\mathcal{N}(u_{0},\Sigma)^{n}}[\mathcal% {A}(X_{0})\in\bigcup_{u\in\mathcal{P}_{2\alpha}}\mathcal{B}^{d}(u,\alpha)]roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_A , italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ caligraphic_N ( italic_u start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT , roman_Σ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_n end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT [ caligraphic_A ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ∈ ⋃ start_POSTSUBSCRIPT italic_u ∈ caligraphic_P start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_α end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT caligraphic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_u , italic_α ) ]
=u𝒫2αPr𝒜,X0𝒩(u0,Σ)n[𝒜(X0)d(u,α)]absentsubscript𝑢subscript𝒫2𝛼subscriptPrsimilar-to𝒜subscript𝑋0𝒩superscriptsubscript𝑢0Σ𝑛𝒜subscript𝑋0superscript𝑑𝑢𝛼\displaystyle=\sum_{u\in\mathcal{P}_{2\alpha}}\Pr_{\mathcal{A},X_{0}\sim% \mathcal{N}(u_{0},\Sigma)^{n}}[\mathcal{A}(X_{0})\in\mathcal{B}^{d}(u,\alpha)]= ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_u ∈ caligraphic_P start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_α end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_A , italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ caligraphic_N ( italic_u start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT , roman_Σ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_n end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT [ caligraphic_A ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ∈ caligraphic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_u , italic_α ) ] ({d(u,α)}u𝒫2αsubscriptsuperscript𝑑𝑢𝛼𝑢subscript𝒫2𝛼\{\mathcal{B}^{d}(u,\alpha)\}_{u\in\mathcal{P}_{2\alpha}}{ caligraphic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_u , italic_α ) } start_POSTSUBSCRIPT italic_u ∈ caligraphic_P start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_α end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT disjoint)
u𝒫2αeεnPr𝒜,X𝒩(u,Σ)n[𝒜(X)d(u,α)]absentsubscript𝑢subscript𝒫2𝛼superscript𝑒𝜀𝑛subscriptPrsimilar-to𝒜𝑋𝒩superscript𝑢Σ𝑛𝒜𝑋superscript𝑑𝑢𝛼\displaystyle\geq\sum_{u\in\mathcal{P}_{2\alpha}}e^{-\varepsilon n}\Pr_{% \mathcal{A},X\sim\mathcal{N}(u,\Sigma)^{n}}[\mathcal{A}(X)\in\mathcal{B}^{d}(u% ,\alpha)]≥ ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_u ∈ caligraphic_P start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_α end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_ε italic_n end_POSTSUPERSCRIPT roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_A , italic_X ∼ caligraphic_N ( italic_u , roman_Σ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_n end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT [ caligraphic_A ( italic_X ) ∈ caligraphic_B start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_u , italic_α ) ] (by Eq. (15))
|𝒫2α|eεn910.absentsubscript𝒫2𝛼superscript𝑒𝜀𝑛910\displaystyle\geq|\mathcal{P}_{2\alpha}|e^{-\varepsilon n}\cdot\frac{9}{10}.≥ | caligraphic_P start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_α end_POSTSUBSCRIPT | italic_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_ε italic_n end_POSTSUPERSCRIPT ⋅ divide start_ARG 9 end_ARG start_ARG 10 end_ARG . (by Eq. (14))

We conclude that nlog|𝒫2α|ε𝑛subscript𝒫2𝛼𝜀n\geq\frac{\log|\mathcal{P}_{2\alpha}|}{\varepsilon}italic_n ≥ divide start_ARG roman_log | caligraphic_P start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_α end_POSTSUBSCRIPT | end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG. Since |𝒫2α|(Rα)dsubscript𝒫2𝛼superscript𝑅𝛼𝑑|\mathcal{P}_{2\alpha}|\geq\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{R}{\alpha}}% \right)^{d}| caligraphic_P start_POSTSUBSCRIPT 2 italic_α end_POSTSUBSCRIPT | ≥ ( divide start_ARG italic_R end_ARG start_ARG italic_α end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, it follows that ndlog(R/2α)ε𝑛𝑑𝑅2𝛼𝜀n\geq\frac{d\log(R/2\alpha)}{\varepsilon}italic_n ≥ divide start_ARG italic_d roman_log ( italic_R / 2 italic_α ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG. ∎

This lower bound makes ε𝜀\varepsilonitalic_ε-DP prohibitive for the regime we consider in our setting. To compare with our upper bounds for (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP, suppose that we want to learn μ𝜇\muitalic_μ with accuracy cσ1<R𝑐subscript𝜎1𝑅c\sigma_{1}<Ritalic_c italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT < italic_R, where c>0𝑐0c>0italic_c > 0 is a small constant. Then our main result implies that this is achievable with nC𝝈1εσ1𝑛𝐶subscriptnorm𝝈1𝜀subscript𝜎1n\leq C\frac{\|\bm{\sigma}\|_{1}}{\varepsilon\sigma_{1}}italic_n ≤ italic_C divide start_ARG ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG samples for some constant C>0𝐶0C>0italic_C > 0, whereas under ε𝜀\varepsilonitalic_ε-DP, we would need at least ndε𝝈1εσ1𝑛𝑑𝜀much-greater-thansubscriptnorm𝝈1𝜀subscript𝜎1n\geq\frac{d}{\varepsilon}\gg\frac{\|\bm{\sigma}\|_{1}}{\varepsilon\sigma_{1}}italic_n ≥ divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ≫ divide start_ARG ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG for the regime we consider in this paper.

5.2 Lower bound for approximate DP

The so-called tracing or fingerprinting lower-bound technique [18, 60, 17, 61, 27] is the main technique used to yield lower bounds for mean estimation under (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP. Kamath et al. [40, 41] apply it to give lower bounds for the problem of learning a Gaussian in TV distance (which is equivalent to learning the Gaussian in Mahalanobis distance for the known covariance case, or to the isotropic case).

Theorem 5.2 (Theorem 6.5  [40]).

If 𝒜:d×n[Rσ,Rσ]d:𝒜superscript𝑑𝑛superscript𝑅𝜎𝑅𝜎𝑑\mathcal{A}:\mathbb{R}^{d\times n}\rightarrow[-R\sigma,R\sigma]^{d}caligraphic_A : blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d × italic_n end_POSTSUPERSCRIPT → [ - italic_R italic_σ , italic_R italic_σ ] start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT is (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP for δ=O~(dRn)𝛿~𝑂𝑑𝑅𝑛\delta=\tilde{O}(\frac{\sqrt{d}}{Rn})italic_δ = over~ start_ARG italic_O end_ARG ( divide start_ARG square-root start_ARG italic_d end_ARG end_ARG start_ARG italic_R italic_n end_ARG ), and for every Gaussian distribution with mean μ[Rσ,Rσ]d𝜇superscript𝑅𝜎𝑅𝜎𝑑\mu\in[-R\sigma,R\sigma]^{d}italic_μ ∈ [ - italic_R italic_σ , italic_R italic_σ ] start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT and known covariance matrix σ2Idsuperscript𝜎2subscript𝐼𝑑\sigma^{2}I_{d}italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT, with probability 2/3232/32 / 3, 𝒜(X)μαdσR/3norm𝒜𝑋𝜇𝛼𝑑𝜎𝑅3\|\mathcal{A}(X)-\mu\|\leq\alpha\leq\sqrt{d}\sigma R/3∥ caligraphic_A ( italic_X ) - italic_μ ∥ ≤ italic_α ≤ square-root start_ARG italic_d end_ARG italic_σ italic_R / 3, then ndσ24αεlog(dR)𝑛𝑑𝜎24𝛼𝜀𝑑𝑅n\geq\frac{d\sigma}{24\alpha\varepsilon\log(dR)}italic_n ≥ divide start_ARG italic_d italic_σ end_ARG start_ARG 24 italic_α italic_ε roman_log ( italic_d italic_R ) end_ARG.

Following exactly the same steps as the proof of the theorem under the slightly more general case of known covariance Σ=diag(𝝈2)Σdiagsuperscript𝝈2\Sigma=\mathrm{diag}(\bm{\sigma}^{2})roman_Σ = roman_diag ( bold_italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) gives us a weak lower bound for our setting, on the order of n𝝈2224εασ12log(dR)𝑛superscriptsubscriptnorm𝝈2224𝜀𝛼superscriptsubscript𝜎12𝑑𝑅n\geq\frac{\|\bm{\sigma}\|_{2}^{2}}{24\varepsilon\alpha\sigma_{1}^{2}\log(dR)}italic_n ≥ divide start_ARG ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 24 italic_ε italic_α italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_log ( italic_d italic_R ) end_ARG.

However, a more careful application of the same theorem directly gives us the following stronger lower bound, which implies that our algorithm for the known covariance case is near-optimal.

Theorem 5.3.

If 𝒜:d×nd:𝒜superscript𝑑𝑛superscript𝑑\mathcal{A}:\mathbb{R}^{d\times n}\rightarrow\mathbb{R}^{d}caligraphic_A : blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d × italic_n end_POSTSUPERSCRIPT → blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT is (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP for δ=O((nlog(n))1)𝛿𝑂superscript𝑛𝑛1\delta=O((n\sqrt{\log(n)})^{-1})italic_δ = italic_O ( ( italic_n square-root start_ARG roman_log ( italic_n ) end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ), and for every Gaussian distribution with mean μ[1,1]d𝜇superscript11𝑑\mu\in[-1,1]^{d}italic_μ ∈ [ - 1 , 1 ] start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT and known covariance proxy Σ=diag(𝛔2)Σdiagsuperscript𝛔2\Sigma=\mathrm{diag}(\bm{\sigma}^{2})roman_Σ = roman_diag ( bold_italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ), with probability 2/3232/32 / 3, 𝒜(X)μα=O(𝛔1/log(d))norm𝒜𝑋𝜇𝛼𝑂subscriptnorm𝛔1𝑑\|\mathcal{A}(X)-\mu\|\leq\alpha=O(\|\bm{\sigma}\|_{1}/\log(d))∥ caligraphic_A ( italic_X ) - italic_μ ∥ ≤ italic_α = italic_O ( ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT / roman_log ( italic_d ) ), then n=Ω(𝛔1αεlog2(d))𝑛Ωsubscriptnorm𝛔1𝛼𝜀superscript2𝑑n=\Omega\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{\|\bm{\sigma}\|_{1}}{\alpha% \varepsilon\log^{2}(d)}}\right)italic_n = roman_Ω ( divide start_ARG ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_α italic_ε roman_log start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_d ) end_ARG ).

Proof.

Assume w.l.o.g. that σ12σd2superscriptsubscript𝜎12superscriptsubscript𝜎𝑑2\sigma_{1}^{2}\geq\ldots\geq\sigma_{d}^{2}italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≥ … ≥ italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. Consider a partition of the set of coordinates [d]delimited-[]𝑑[d][ italic_d ] into buckets Sk={i[d]:σi(σ12k,σ12k1]}subscript𝑆𝑘conditional-set𝑖delimited-[]𝑑subscript𝜎𝑖subscript𝜎1superscript2𝑘subscript𝜎1superscript2𝑘1S_{k}=\{i\in[d]:\sigma_{i}\in(\frac{\sigma_{1}}{2^{k}},\frac{\sigma_{1}}{2^{k-% 1}}]\}italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT = { italic_i ∈ [ italic_d ] : italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ∈ ( divide start_ARG italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 start_POSTSUPERSCRIPT italic_k end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG , divide start_ARG italic_σ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 start_POSTSUPERSCRIPT italic_k - 1 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ] }, k[log(d)]for-all𝑘delimited-[]𝑑\forall k\in[\log(d)]∀ italic_k ∈ [ roman_log ( italic_d ) ] and Slog(d)+1=[d]k[log(d)]Sksubscript𝑆𝑑1delimited-[]𝑑subscript𝑘delimited-[]𝑑subscript𝑆𝑘S_{\log(d)+1}=[d]\setminus\bigcup_{k\in[\log(d)]}S_{k}italic_S start_POSTSUBSCRIPT roman_log ( italic_d ) + 1 end_POSTSUBSCRIPT = [ italic_d ] ∖ ⋃ start_POSTSUBSCRIPT italic_k ∈ [ roman_log ( italic_d ) ] end_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT. We have that k=1log(d)+1iSkσi=𝝈1superscriptsubscript𝑘1𝑑1subscript𝑖subscript𝑆𝑘subscript𝜎𝑖subscriptnorm𝝈1\sum_{k=1}^{\log(d)+1}\sum_{i\in S_{k}}\sigma_{i}=\|\bm{\sigma}\|_{1}∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_k = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT roman_log ( italic_d ) + 1 end_POSTSUPERSCRIPT ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT = ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT. Consider the bucket Smsubscript𝑆𝑚S_{m}italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT which contributes the most to this sum, that is m=argmaxiSmσi𝑚argmaxsubscript𝑖subscript𝑆𝑚subscript𝜎𝑖m=\operatorname*{arg\,max}\sum_{i\in S_{m}}\sigma_{i}italic_m = start_OPERATOR roman_arg roman_max end_OPERATOR ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT. Let σSm=max{σi:iSm}subscript𝜎subscript𝑆𝑚:subscript𝜎𝑖𝑖subscript𝑆𝑚\sigma_{S_{m}}=\max\{\sigma_{i}:i\in S_{m}\}italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT = roman_max { italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT : italic_i ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT }. It must be that

|Sm|𝝈1(log(d)+1)σSm.subscript𝑆𝑚subscriptnorm𝝈1𝑑1subscript𝜎subscript𝑆𝑚|S_{m}|\geq\frac{\|\bm{\sigma}\|_{1}}{(\log(d)+1)\sigma_{S_{m}}}.| italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT | ≥ divide start_ARG ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG ( roman_log ( italic_d ) + 1 ) italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_ARG .

Otherwise, 𝝈1=k=1log(d)+1iSkσi(log(d)+1)|Sm|σSm<𝝈1subscriptnorm𝝈1superscriptsubscript𝑘1𝑑1subscript𝑖subscript𝑆𝑘subscript𝜎𝑖𝑑1subscript𝑆𝑚subscript𝜎subscript𝑆𝑚subscriptnorm𝝈1\|\bm{\sigma}\|_{1}=\sum_{k=1}^{\log(d)+1}\sum_{i\in S_{k}}\sigma_{i}\leq(\log% (d)+1)|S_{m}|\sigma_{S_{m}}<\|\bm{\sigma}\|_{1}∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT = ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_k = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT roman_log ( italic_d ) + 1 end_POSTSUPERSCRIPT ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≤ ( roman_log ( italic_d ) + 1 ) | italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT | italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT < ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT, which is a contradiction.

All the variances of the coordinates in Smsubscript𝑆𝑚S_{m}italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT are within a factor of two from σSmsubscript𝜎subscript𝑆𝑚\sigma_{S_{m}}italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT. We apply Theorem 5.2 to the |Sm|subscript𝑆𝑚|S_{m}|| italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT |-dimensional Gaussian with R=1𝑅1R=1italic_R = 1. Consider the Gaussian distribution with mean μSm[1,1]|Sm|subscript𝜇subscript𝑆𝑚superscript11subscript𝑆𝑚\mu_{S_{m}}\in[-1,1]^{|S_{m}|}italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∈ [ - 1 , 1 ] start_POSTSUPERSCRIPT | italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT | end_POSTSUPERSCRIPT and known covariance matrix σSm2Idsuperscriptsubscript𝜎subscript𝑆𝑚2subscript𝐼𝑑\sigma_{S_{m}}^{2}I_{d}italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT. We have that any (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP algorithm for δ=O(1nlog(n))𝛿𝑂1𝑛𝑛\delta=O\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{1}{n\sqrt{\log(n)}}}\right)italic_δ = italic_O ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_n square-root start_ARG roman_log ( italic_n ) end_ARG end_ARG ) which returns, with probability 2/3232/32 / 3, an estimate μ^Smsubscript^𝜇subscript𝑆𝑚\hat{\mu}_{S_{m}}over^ start_ARG italic_μ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT with error μ^SmμSm2α|Sm|σSm/3subscriptnormsubscript^𝜇subscript𝑆𝑚subscript𝜇subscript𝑆𝑚2𝛼subscript𝑆𝑚subscript𝜎subscript𝑆𝑚3\|\hat{\mu}_{S_{m}}-\mu_{S_{m}}\|_{2}\leq\alpha\leq\sqrt{|S_{m}|}\sigma_{S_{m}% }/3∥ over^ start_ARG italic_μ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_α ≤ square-root start_ARG | italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT | end_ARG italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT / 3, requires

n|Sm|σSm24αεlog(d)𝝈148αεlog2(d)𝑛subscript𝑆𝑚subscript𝜎subscript𝑆𝑚24𝛼𝜀𝑑subscriptnorm𝝈148𝛼𝜀superscript2𝑑n\geq\frac{|S_{m}|\sigma_{S_{m}}}{24\alpha\varepsilon\log(d)}\geq\frac{\|\bm{% \sigma}\|_{1}}{48\alpha\varepsilon\log^{2}(d)}italic_n ≥ divide start_ARG | italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT | italic_σ start_POSTSUBSCRIPT italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 24 italic_α italic_ε roman_log ( italic_d ) end_ARG ≥ divide start_ARG ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 48 italic_α italic_ε roman_log start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_d ) end_ARG (16)

samples.

Now assume that there exists (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-DP algorithm 𝒜:d×nd:𝒜superscript𝑑𝑛superscript𝑑\mathcal{A}:\mathbb{R}^{d\times n}\rightarrow\mathbb{R}^{d}caligraphic_A : blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d × italic_n end_POSTSUPERSCRIPT → blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT for δ=O(1nlog(n))𝛿𝑂1𝑛𝑛\delta=O\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{1}{n\sqrt{\log(n)}}}\right)italic_δ = italic_O ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_n square-root start_ARG roman_log ( italic_n ) end_ARG end_ARG ), such that, for every Gaussian distribution with mean μ[1,1]d𝜇superscript11𝑑\mu\in[-1,1]^{d}italic_μ ∈ [ - 1 , 1 ] start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT and known covariance proxy Σ=diag(𝝈2)Σdiagsuperscript𝝈2\Sigma=\mathrm{diag}(\bm{\sigma}^{2})roman_Σ = roman_diag ( bold_italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ), with probability 2/3232/32 / 3, 𝒜(X)μα𝝈13(log(d)+1)norm𝒜𝑋𝜇𝛼subscriptnorm𝝈13𝑑1\|\mathcal{A}(X)-\mu\|\leq\alpha\leq\frac{\|\bm{\sigma}\|_{1}}{3(\log(d)+1)}∥ caligraphic_A ( italic_X ) - italic_μ ∥ ≤ italic_α ≤ divide start_ARG ∥ bold_italic_σ ∥ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 3 ( roman_log ( italic_d ) + 1 ) end_ARG. Restricting the output 𝒜(X)𝒜𝑋\mathcal{A}(X)caligraphic_A ( italic_X ) to the coordinates in Smsubscript𝑆𝑚S_{m}italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT, would give us a mean estimate for Smsubscript𝑆𝑚S_{m}italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT with error at most α𝛼\alphaitalic_α. Combined with Eq. (16), this completes the proof of the theorem. ∎

6 Conclusion and future work

We present (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-differentially private mean estimators for subgaussian distributions with error α𝛼\alphaitalic_α as measured in Euclidean distance, with high probability, as long as the sample size is n=Θ~(tr(Σ)/α2+tr(Σ1/2)/(αε))𝑛~ΘtrΣsuperscript𝛼2trsuperscriptΣ12𝛼𝜀n=\tilde{\Theta}\mathopen{}\mathclose{{}\left(\operatorname*{\mathrm{tr}}(% \Sigma)/\alpha^{2}+\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma^{1/2})/(\alpha% \varepsilon)}\right)italic_n = over~ start_ARG roman_Θ end_ARG ( roman_tr ( roman_Σ ) / italic_α start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) / ( italic_α italic_ε ) ). The sample complexity is thus dimension-independent when the covariance is highly anisotropic. We show that this is the optimal sample complexity for this task up to logarithmic factors. We also present an algorithm in the more challenging case of unknown covariance, whose sample complexity has improved dependence on the dimension, that is, d1/4superscript𝑑14d^{1/4}italic_d start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 4 end_POSTSUPERSCRIPT.

In the known covariance case, the dependence on log(1/δ)1𝛿\log(1/\delta)roman_log ( 1 / italic_δ ) could possibly be decoupled from the tr(Σ1/2)/(αε)trsuperscriptΣ12𝛼𝜀\operatorname*{\mathrm{tr}}(\Sigma^{1/2})/(\alpha\varepsilon)roman_tr ( roman_Σ start_POSTSUPERSCRIPT 1 / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) / ( italic_α italic_ε ) term. This is an artifact of the Gaussian noise added for privacy and can possibly be avoided using mean estimators based on the exponential mechanism, as in the spherical Gaussian case [12, 1, 31], but the volumetric arguments involved in their analysis incur factors dependent on d𝑑ditalic_d, which seem hard to overcome.

A more interesting direction for future work is the case of unknown covariance. We can determine special cases where the decay of ΣΣ\Sigmaroman_Σ allows us to achieve the optimal rate of Theorem 1.2 with unknown diagonal covariance. What is the appropriate norm in which one needs to learn ΣΣ\Sigmaroman_Σ for the current known-covariance approach to be accurate, and how many samples are needed for this task privately? More generally, the optimal sample complexity of mean estimation in the unknown (even diagonal) covariance case for anisotropic distributions (possibly achieved by an algorithm which doesn’t follow the same structure) is an open question.

Acknowledgements

We thank NeurIPS reviewers for suggestions on improving the clarity of this manuscript. This work was done while both LZ and YD were postdoctoral fellows in the Simons Institute for the Theory of Computing, funded by FODSI. We also wish to acknowledge funding from the European Union (ERC-2022-SYG-OCEAN-101071601). Views and opinions expressed are however those of the author(s) only and do not necessarily reflect those of the European Union or the European Research Council Executive Agency. Neither the European Union nor the granting authority can be held responsible for them.

References

  • AAAK [21] Ishaq Aden-Ali, Hassan Ashtiani, and Gautam Kamath. On the sample complexity of privately learning unbounded high-dimensional Gaussians. In Proceedings of the 32nd International Conference on Algorithmic Learning Theory, ALT ’21, March 2021.
  • AACM+ [22] John M. Abowd, Robert Ashmead, Ryan Cumings-Menon, Simson Garfinkel, Micah Heineck, Christine Heiss, Robert Johns, Daniel Kifer, Philip Leclerc, Ashwin Machanavajjhala, Brett Moran, William Sexton, Matthew Spence, and Pavel Zhuravlev. The 2020 Census Disclosure Avoidance System TopDown Algorithm. Harvard Data Science Review, Special Issue 2, June 2022.
  • Abo [18] John M. Abowd. The US Census Bureau adopts differential privacy. In ACM International Conference on Knowledge Discovery & Data Mining, KDD ’18, pages 2867–2867, 2018.
  • AD [20] Hilal Asi and John C. Duchi. Instance-optimality in differential privacy via approximate inverse sensitivity mechanisms. In Advances in Neural Information Processing Systems 33, NeuRIPS ’20, pages 14106–14117, Dec 2020.
  • ADH+ [24] Hilal Asi, John C. Duchi, Saminul Haque, Zewei Li, and Feng Ruan. Universally instance-optimal mechanisms for private statistical estimation. In Proceedings of 37th Conference on Learning Theory, COLT ’24, pages 221–259. PMLR, Jul 2024.
  • ALNP [23] Martin Aumüller, Christian Janos Lebeda, Boel Nelson, and Rasmus Pagh. PLAN: Variance-aware private mean estimation, June 2023. https://arxiv.org/abs/2306.08745.
  • App [17] Apple Differential Privacy Team. Learning with privacy at scale. Apple Machine Learning Journal, 1(8), 2017. https://docs-assets.developer.apple.com/ml-research/papers/learning-with-privacy-at-scale.pdf.
  • AUZ [23] Hilal Asi, Jonathan Ullman, and Lydia Zakynthinou. From robustness to privacy and back. In Proceedings of the 40th International Conference on Machine Learning, ICML ’23, pages 1121–1146. PMLR, Jul 2023.
  • BBDS [13] Jeremiah Blocki, Avrim Blum, Anupam Datta, and Or Sheffet. Differentially private data analysis of social networks via restricted sensitivity. In 4th ACM Conference on Innovations in Theoretical Computer Science, ITCS ’13, pages 87–96, 2013.
  • BBKN [14] Amos Beimel, Hai Brenner, Shiva Kasiviswanathan, and Kobbi Nissim. Bounds on the sample complexity for private learning and private data release. Machine Learning, 94:401–437, 2014.
  • BEM+ [17] Andrea Bittau, Úlfar Erlingsson, Petros Maniatis, Ilya Mironov, Ananth Raghunathan, David Lie, Mitch Rudominer, Ushasree Kode, Julien Tinnes, and Bernhard Seefeld. PROCHLO: Strong privacy for analytics in the crowd. In ACM Symposium on Operating Systems Principles, SOSP ’17, pages 441–459, 2017.
  • BGS+ [21] Gavin Brown, Marco Gaboardi, Adam Smith, Jonathan Ullman, and Lydia Zakynthinou. Covariance-aware private mean estimation without private covariance estimation. In Advances in Neural Information Processing Systems 34, NeurIPS ’21, pages 7950–7964, 2021.
  • BHS [23] Gavin Brown, Samuel B. Hopkins, and Adam Smith. Fast, sample-efficient, affine-invariant private mean and covariance estimation for subgaussian distributions. In Proceedings of the 36th Conference on Learning Theory, COLT ’23, pages 5578–5579. PMLR, Jul 2023.
  • BKSW [19] Mark Bun, Gautam Kamath, Thomas Steinke, and Zhiwei Steven Wu. Private hypothesis selection. In Advances in Neural Information Processing Systems 32, NeurIPS ’19, pages 156–167, 2019.
  • BLLT [20] Peter L Bartlett, Philip M Long, Gábor Lugosi, and Alexander Tsigler. Benign overfitting in linear regression. Proceedings of the National Academy of Sciences, 117(48):30063–30070, 2020.
  • BNS [16] Mark Bun, Kobbi Nissim, and Uri Stemmer. Simultaneous private learning of multiple concepts. In Proceedings of the 7th ACM Conference on Innovations in Theoretical Computer Science, ITCS ’16, pages 369–380. ACM, 2016.
  • BSU [17] Mark Bun, Thomas Steinke, and Jonathan Ullman. Make up your mind: The price of online queries in differential privacy. In Proceedings of the 28th Annual ACM-SIAM Symposium on Discrete Algorithms, SODA ’17, pages 1306–1325. SIAM, 2017.
  • BUV [14] Mark Bun, Jonathan Ullman, and Salil Vadhan. Fingerprinting codes and the price of approximate differential privacy. In ACM Symposium on the Theory of Computing, STOC ’14, pages 1–10, 2014.
  • DKSS [23] Travis Dick, Alex Kulesza, Ziteng Sun, and Ananda Theertha Suresh. Subset-based instance optimality in private estimation. In Proceedings of the 40th International Conference on Machine Learning, ICML’23. JMLR, 2023.
  • DL [09] Cynthia Dwork and Jing Lei. Differential privacy and robust statistics. In Proceedings of the 41st ACM Symposium on Theory of Computing, STOC ’09, pages 371–380. ACM, 2009.
  • DL [22] Jules Depersin and Guillaume Lecué. Optimal robust mean and location estimation via convex programs with respect to any pseudo-norms. Probability Theory and Related Fields, 183(3):997–1025, 2022.
  • DMNS [06] Cynthia Dwork, Frank McSherry, Kobbi Nissim, and Adam Smith. Calibrating noise to sensitivity in private data analysis. In Conference on Theory of Cryptography, TCC ’06, pages 265–284, 2006.
  • DN [03] Irit Dinur and Kobbi Nissim. Revealing information while preserving privacy. In Proceedings of the 22nd ACM Symposium on Principles of Database Systems, PODS ’03, pages 202–210. ACM, 2003.
  • DNR+ [09] Cynthia Dwork, Moni Naor, Omer Reingold, Guy N. Rothblum, and Salil P. Vadhan. On the complexity of differentially private data release: efficient algorithms and hardness results. In Proceedings of the 41st ACM Symposium on Theory of Computing, STOC ’09, pages 381–390. ACM, 2009.
  • DR [14] Cynthia Dwork and Aaron Roth. The algorithmic foundations of differential privacy. Foundations and Trends in Theoretical Computer Science, 9(3-4):211–407, 2014.
  • DRV [10] Cynthia Dwork, Guy N. Rothblum, and Salil P. Vadhan. Boosting and differential privacy. In Proceedings of the 51st IEEE Annual Symposium on Foundations of Computer Science, FOCS ’10, pages 51–60. IEEE, 2010.
  • DSS+ [15] Cynthia Dwork, Adam Smith, Thomas Steinke, Jonathan Ullman, and Salil Vadhan. Robust traceability from trace amounts. In Proceedings of the 56th IEEE Annual Symposium on Foundations of Computer Science, FOCS ’15, 2015.
  • DY [08] Cynthia Dwork and Sergey Yekhanin. New efficient attacks on statistical disclosure control mechanisms. In Annual International Cryptology Conference, pages 469–480. Springer, 2008.
  • EPK [14] Úlfar Erlingsson, Vasyl Pihur, and Aleksandra Korolova. RAPPOR: Randomized aggregatable privacy-preserving ordinal response. In ACM Conference on Computer and Communications Security, CCS ’14, 2014.
  • HK [23] Florian Hartmann and Peter Kairouz. Distributed differential privacy for federated learning, 2023. https://research.google/blog/distributed-differential-privacy-for-federated-learning/.
  • HKMN [23] Samuel B. Hopkins, Gautam Kamath, Mahbod Majid, and Shyam Narayanan. Robustness implies privacy in statistical estimation. In Proceedings of the 55th Annual ACM Symposium on Theory of Computing, STOC ’23, page 497–506, 2023.
  • HKZ [12] Daniel Hsu, Sham Kakade, and Tong Zhang. A tail inequality for quadratic forms of subgaussian random vectors. Electronic Communications in Probability, 17:1 – 6, 2012.
  • HLY [21] Ziyue Huang, Yuting Liang, and Ke Yi. Instance-optimal mean estimation under differential privacy. In Advances in Neural Information Processing Systems 34, pages 25993–26004, 2021.
  • HMA+ [17] Samuel Haney, Ashwin Machanavajjhala, John M Abowd, Matthew Graham, Mark Kutzbach, and Lars Vilhuber. Utility cost of formal privacy for releasing national employer-employee statistics. In Proceedings of the 2017 ACM International Conference on Management of Data, SIGMOD ’17, pages 1339–1354. ACM, 2017.
  • HR [14] Moritz Hardt and Guy Rothblum. A multiplicative weights mechanism for privacy-preserving data analysis. In IEEE Symposium on Foundations of Computer Science, FOCS ’10, pages 61–70, 2014.
  • HSR+ [08] Nils Homer, Szabolcs Szelinger, Margot Redman, David Duggan, Waibhav Tembe, Jill Muehling, John V. Pearson, Dietrich A. Stephan, Stanley F. Nelson, and David W. Craig. Resolving individuals contributing trace amounts of DNA to highly complex mixtures using high-density SNP genotyping microarrays. PLoS Genetics, 4(8):e1000167, 2008.
  • HT [10] Moritz Hardt and Kunal Talwar. On the geometry of differential privacy. In Proceedings of the 42nd ACM Symposium on Theory of Computing, STOC ’10, 2010.
  • KDH [23] Rohith Kuditipudi, John C. Duchi, and Saminul Haque. A pretty fast algorithm for adaptive private mean estimation. In Proceedings of the 36th Conference on Learning Theory, COLT ’23, pages 2511–2551. PMLR, Jul 2023.
  • KL [17] Vladimir Koltchinskii and Karim Lounici. Concentration inequalities and moment bounds for sample covariance operators. Bernoulli, pages 110–133, 2017.
  • KLSU [19] Gautam Kamath, Jerry Li, Vikrant Singhal, and Jonathan Ullman. Privately learning high dimensional distributions. In Proceedings of the 32nd Annual Conference on Learning Theory, COLT ’19. JMLR, 2019.
  • KMS [22] Gautam Kamath, Argyris Mouzakis, and Vikrant Singhal. New lower bounds for private estimation and a generalized fingerprinting lemma. In Advances in Neural Information Processing Systems 35, NeurIPS ’23, pages 24405–24418, 2022.
  • KNRS [13] Shiva P. Kasiviswanathan, Kobbi Nissim, Sofya Raskhodnikova, and Adam Smith. Analyzing graphs with node differential privacy. In 10th IACR Theory of Cryptography Conference, TCC ’13, pages 457–476. Springer, 2013.
  • KOV [15] Peter Kairouz, Sewoong Oh, and Pramod Viswanath. The composition theorem for differential privacy. In Proceedings of the 32nd International Conference on Machine Learning, ICML ’15, pages 1376–1385, 2015.
  • KV [18] Vishesh Karwa and Salil Vadhan. Finite sample differentially private confidence intervals. In Proceedings of the 9th Conference on Innovations in Theoretical Computer Science, ITCS ’18, pages 44:1–44:9, 2018.
  • LKKO [21] Xiyang Liu, Weihao Kong, Sham Kakade, and Sewoong Oh. Robust and differentially private mean estimation. In Advances in Neural Information Processing Systems 34, NeurIPS ’21, pages 3887–3901, 2021.
  • LKO [22] Xiyang Liu, Weihao Kong, and Sewoong Oh. Differential privacy and robust statistics in high dimensions. In Proceedings of the 35th Annual Conference on Learning Theory, COLT ’22, pages 1167–1246. PMLR, Jul 2022.
  • LM [00] Beatrice Laurent and Pascal Massart. Adaptive estimation of a quadratic functional by model selection. Annals of Statistics, pages 1302–1338, 2000.
  • LM [19] Gábor Lugosi and Shahar Mendelson. Mean estimation and regression under heavy-tailed distributions: A survey. Foundations of Computational Mathematics, 19(5):1145–1190, 2019.
  • MSU [22] Audra McMillan, Adam Smith, and Jon Ullman. Instance-optimal differentially private estimation, 2022. https://arxiv.org/abs/2210.15819.
  • MZ [23] Arshak Minasyan and Nikita Zhivotovskiy. Statistically optimal robust mean and covariance estimation for anisotropic Gaussians, 2023. https://arxiv.org/abs/2301.09024.
  • NRS [07] Kobbi Nissim, Sofya Raskhodnikova, and Adam Smith. Smooth sensitivity and sampling in private data analysis. In Proceedings of the 30th ACM Symposium on Theory of Computing, STOC, STOC ’07, pages 75–84, 2007.
  • NT [24] Aleksandar Nikolov and Haohua Tang. General Gaussian noise mechanisms and their optimality for unbiased mean estimation. In 15th ACM Conference on Innovations in Theoretical Computer Science, ITCS ’24, 2024.
  • RR [10] Aaron Roth and Tim Roughgarden. Interactive privacy via the median mechanism. In Proceedings of the 42nd ACM Symposium on Theory of Computing, STOC ’10, pages 765–774. ACM, June 2010.
  • RSP+ [20] Ryan Rogers, Subbu Subramaniam, Sean Peng, David Durfee, Seunghyun Lee, Santosh Kumar Kancha, Shraddha Sahay, and Parvez Ahammad. LinkedIn’s audience engagements API: A privacy preserving data analytics system at scale, 2020. https://arxiv.org/abs/2002.05839.
  • Smi [11] Adam Smith. Privacy-preserving statistical estimation with optimal convergence rates. In Proceedings of the 43rd Annual ACM Symposium on the Theory of Computing, STOC ’11, pages 813–822. ACM, 2011.
  • SOJH [09] Sriram Sankararaman, Guillaume Obozinski, Michael I. Jordan, and Eran Halperin. Genomic privacy and limits of individual detection in a pool. Nature Genetics, 41(9):965–967, 2009.
  • SS [21] Vikrant Singhal and Thomas Steinke. Privately learning subspaces. In Advances in Neural Information Processing Systems 34, NeurIPS ’21, pages 1312–1324, 2021.
  • SSSS [17] Reza Shokri, Marco Stronati, Congzheng Song, and Vitaly Shmatikov. Membership inference attacks against machine learning models. In IEEE Symposium on Security and Privacy (S&P), Oakland, 2017.
  • Ste [23] Thomas Steinke. Beyond global sensitivity via inverse sensitivity. DifferentialPrivacy.org, Sept 2023. https://differentialprivacy.org/inverse-sensitivity/.
  • SU [15] Thomas Steinke and Jonathan Ullman. Interactive fingerprinting codes and the hardness of preventing false discovery. In Proceedings of the 28th Annual Conference on Learning Theory, COLT ’15, 2015.
  • SU [17] Thomas Steinke and Jonathan Ullman. Tight lower bounds for differentially private selection. In Proceedings of the 58th IEEE Symposium on Foundations of Computer Science, FOCS ’17, 2017.
  • TCK+ [22] Eliad Tsfadia, Edith Cohen, Haim Kaplan, Yishay Mansour, and Uri Stemmer. FriendlyCore: Practical differentially private aggregation. In Proceedings of the 39th International Conference on Machine Learning, ICML ’22, pages 21828–21863. PMLR, Jul 2022.
  • TM [20] David Tastuggine and Ilya Mironov. Introducing Opacus: A high-speed library for training PyTorch models with differential privacy. Facebook AI Blog, 2020. https://ai.facebook.com/blog/introducing-opacus-a-high-speed-library-for-training-pytorch-models-
    with-differential-privacy/.
  • YGFJ [18] Samuel Yeom, Irene Giacomelli, Matt Fredrikson, and Somesh Jha. Privacy risk in machine learning: Analyzing the connection to overfitting. In IEEE Computer Security Foundations Symposium, CSF ’18, pages 268–282, 2018.
  • Zhi [24] Nikita Zhivotovskiy. Dimension-free bounds for sums of independent matrices and simple tensors via the variational principle. Electronic Journal of Probability, 29:1–28, 2024.

Appendix A Omitted proofs of Section 4

A.1 The variance estimates are valid: Proof of Lemma 4.3

The random variable (Xi(j,2r1)Xi(j,2r))/2Σiisubscriptsuperscript𝑋𝑗2𝑟1𝑖subscriptsuperscript𝑋𝑗2𝑟𝑖2subscriptΣ𝑖𝑖(X^{(j,2r-1)}_{i}-X^{(j,2r)}_{i})/\sqrt{2\Sigma_{ii}}( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j , 2 italic_r - 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT - italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j , 2 italic_r ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ) / square-root start_ARG 2 roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_ARG is standard normal. Thus,

r=1(Xi(j,2r1)Xi(j,2r))22Σiisuperscriptsubscript𝑟1superscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑗2𝑟1𝑖subscriptsuperscript𝑋𝑗2𝑟𝑖22subscriptΣ𝑖𝑖\sum_{r=1}^{\ell}\frac{(X^{(j,2r-1)}_{i}-X^{(j,2r)}_{i})^{2}}{2\Sigma_{ii}}∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_r = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j , 2 italic_r - 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT - italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j , 2 italic_r ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_ARG

follows a chi-squared distribution with \ellroman_ℓ degrees of freedom. We use the following concentration property of a Chi-squared random variable [47, Lemma 1]: if Z𝑍Zitalic_Z is Chi-squared with \ellroman_ℓ degrees of freedom,

Pr[𝔼[Z]/2Z2𝔼[Z]]12ec,Pr𝔼𝑍2𝑍2𝔼𝑍12superscript𝑒𝑐\Pr[\operatorname*{\mathbb{E}}[Z]/2\leq Z\leq 2\operatorname*{\mathbb{E}}[Z]]% \geq 1-2e^{-c\ell}~{},roman_Pr [ blackboard_E [ italic_Z ] / 2 ≤ italic_Z ≤ 2 blackboard_E [ italic_Z ] ] ≥ 1 - 2 italic_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_c roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ,

for some constant c>0𝑐0c>0italic_c > 0. Consequently,

Pr[2r=1(Xi(j,2r1)Xi(j,2r))22Σii2]12ec,Pr2superscriptsubscript𝑟1superscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑗2𝑟1𝑖subscriptsuperscript𝑋𝑗2𝑟𝑖22subscriptΣ𝑖𝑖212superscript𝑒𝑐\Pr\mathopen{}\mathclose{{}\left[\frac{\ell}{2}\leq\sum_{r=1}^{\ell}\frac{(X^{% (j,2r-1)}_{i}-X^{(j,2r)}_{i})^{2}}{2\Sigma_{ii}}\leq 2\ell}\right]\geq 1-2e^{-% c\ell},roman_Pr [ divide start_ARG roman_ℓ end_ARG start_ARG 2 end_ARG ≤ ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_r = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j , 2 italic_r - 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT - italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j , 2 italic_r ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ≤ 2 roman_ℓ ] ≥ 1 - 2 italic_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_c roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ,

for some constant c>0𝑐0c>0italic_c > 0.

By a union bound over all dimensions i𝑖iitalic_i, the probability that all dimensions’ variance estimates fall within the specified bounds in a single group j𝑗jitalic_j is at least 12dexp(c)12𝑑𝑐1-2d\exp(-c\ell)1 - 2 italic_d roman_exp ( - italic_c roman_ℓ ). Assuming Clogd𝐶𝑑\ell\geq C\log droman_ℓ ≥ italic_C roman_log italic_d ensures this probability is very high (e.g., at least 7/8787/87 / 8 for suitable constant C𝐶Citalic_C).

Using the Chernoff bound for the binomial distribution, if each group independently satisfies the variance bounds with probability at least 7/8787/87 / 8, then the probability that at least 4/5454/54 / 5 of the groups satisfy the variance bounds is at least 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β for m=Ω(log(1/β))𝑚Ω1𝛽m=\Omega(\log(1/\beta))italic_m = roman_Ω ( roman_log ( 1 / italic_β ) ).

A.2 Finding the indices of the largest variances: Proof of Lemma 4.7

We propose an algorithm which, receives estimates Vi(j)subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖V^{(j)}_{i}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT for the variances and a threshold R𝑅Ritalic_R, and outputs k𝑘kitalic_k indices i[d]𝑖delimited-[]𝑑i\in[d]italic_i ∈ [ italic_d ] whose variance is at least R/C𝑅𝐶R/Citalic_R / italic_C for some universal constant C𝐶Citalic_C. To do so, we use the sparse vector algorithm, which receives a dataset D𝐷Ditalic_D, queries Q1(D),,Qd(D)subscript𝑄1𝐷subscript𝑄𝑑𝐷Q_{1}(D),\dots,Q_{d}(D)italic_Q start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_D ) , … , italic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT ( italic_D ), a threshold T𝑇Titalic_T and a natural number k𝑘kitalic_k. It outputs k𝑘kitalic_k indices i𝑖iitalic_i such that Qi(D)Tsubscript𝑄𝑖𝐷𝑇Q_{i}(D)\geq Titalic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ( italic_D ) ≥ italic_T (approximately). In order to use the sparse vector to identify the largest variances, our dataset D𝐷Ditalic_D will be V𝑉Vitalic_V, the collection of estimates. The query Qi(V)subscript𝑄𝑖𝑉Q_{i}(V)italic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ( italic_V ) will capture whether the i𝑖iitalic_i’th variance is Ω(R)Ω𝑅\Omega(R)roman_Ω ( italic_R ). We define the query

Qi(V)=1m|{j:Vi(j)R/2}|,subscript𝑄𝑖𝑉1𝑚conditional-set𝑗subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖𝑅2Q_{i}(V)=\frac{1}{m}\mathopen{}\mathclose{{}\left|\mathopen{}\mathclose{{}% \left\{j\colon V^{(j)}_{i}\geq R/2}\right\}}\right|~{},italic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ( italic_V ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_m end_ARG | { italic_j : italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_R / 2 } | ,

and the threshold T=1/2𝑇12T=1/2italic_T = 1 / 2. Intuitively, if Qi(V)1/2subscript𝑄𝑖𝑉12Q_{i}(V)\geq 1/2italic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ( italic_V ) ≥ 1 / 2 this means that at least half of the values of j𝑗jitalic_j, Vi(j)R/2subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖𝑅2V^{(j)}_{i}\geq R/2italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_R / 2, which implies that ΣiiΩ(R)subscriptΣ𝑖𝑖Ω𝑅\Sigma_{ii}\geq\Omega(R)roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ roman_Ω ( italic_R ), provided that the estimates V𝑉Vitalic_V are valid. Otherwise, it implies ΣiiRsubscriptΣ𝑖𝑖𝑅\Sigma_{ii}\leq Rroman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_R.

We now formally define the sparse vector algorithm [24, 53, 35], and review its guarantees. See [25, Section 3.6] for a detailed analysis of the sparse vector technique.

Algorithm 3 Sparse(D,{Qi},T,d,ε,δ)Sparse𝐷subscript𝑄𝑖𝑇𝑑𝜀𝛿\mathrm{Sparse}(D,\{Q_{i}\},T,d,\varepsilon,\delta)roman_Sparse ( italic_D , { italic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT } , italic_T , italic_d , italic_ε , italic_δ ), from [25]
1:Input is a private database D𝐷Ditalic_D, an adaptively chosen stream of sensitivity 1/n1𝑛1/n1 / italic_n queries Q1,subscript𝑄1Q_{1},\ldotsitalic_Q start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , …, a threshold T𝑇Titalic_T, a cutoff point k𝑘kitalic_k, and privacy parameters ε,δ𝜀𝛿\varepsilon,\deltaitalic_ε , italic_δ.
2:T^T+Lap(2εn)^𝑇𝑇Lap2𝜀𝑛\hat{T}\leftarrow T+\text{Lap}\mathopen{}\mathclose{{}\left(\frac{2}{% \varepsilon n}}\right)over^ start_ARG italic_T end_ARG ← italic_T + Lap ( divide start_ARG 2 end_ARG start_ARG italic_ε italic_n end_ARG )
3:σ32kln(1/δ)εn𝜎32𝑘1𝛿𝜀𝑛\sigma\leftarrow\sqrt{\frac{32k\ln(1/\delta)}{\varepsilon n}}italic_σ ← square-root start_ARG divide start_ARG 32 italic_k roman_ln ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG italic_ε italic_n end_ARG end_ARG
4:count0count0\text{count}\leftarrow 0count ← 0
5:I𝐼I\leftarrow\emptysetitalic_I ← ∅
6:for each query i𝑖iitalic_i do
7:     viLap(σ)subscript𝑣𝑖Lap𝜎v_{i}\leftarrow\text{Lap}(\sigma)italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ← Lap ( italic_σ )
8:     if Qi(D)+viT^subscript𝑄𝑖𝐷subscript𝑣𝑖^𝑇Q_{i}(D)+v_{i}\geq\hat{T}italic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ( italic_D ) + italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ over^ start_ARG italic_T end_ARG then
9:         II{i}𝐼𝐼𝑖I\leftarrow I\cup\{i\}italic_I ← italic_I ∪ { italic_i }
10:         countcount+1countcount1\text{count}\leftarrow\text{count}+1count ← count + 1      
11:     if countkcount𝑘\text{count}\geq kcount ≥ italic_k then
12:         return I𝐼Iitalic_I      
13:return I𝐼Iitalic_I
Lemma A.1 (Sparse guarantees).

SparseSparse\mathrm{Sparse}roman_Sparse (Algorithm 3) is (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-differentially private. Let β(0,1)𝛽01\beta\in(0,1)italic_β ∈ ( 0 , 1 ) and define

α=2σ(logd+log2β)=128kln(1/δ)εn(logd+log2β).𝛼2𝜎𝑑2𝛽128𝑘1𝛿𝜀𝑛𝑑2𝛽\alpha=2\sigma\mathopen{}\mathclose{{}\left(\log d+\log\frac{2}{\beta}}\right)% =\sqrt{\frac{128k\ln(1/\delta)}{\varepsilon n}}\mathopen{}\mathclose{{}\left(% \log d+\log\frac{2}{\beta}}\right).italic_α = 2 italic_σ ( roman_log italic_d + roman_log divide start_ARG 2 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG ) = square-root start_ARG divide start_ARG 128 italic_k roman_ln ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG italic_ε italic_n end_ARG end_ARG ( roman_log italic_d + roman_log divide start_ARG 2 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG ) .

For any sequence of d𝑑ditalic_d queries Q1,,Qdsubscript𝑄1subscript𝑄𝑑Q_{1},\ldots,Q_{d}italic_Q start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , … , italic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT if there are at least k𝑘kitalic_k queries i𝑖iitalic_i such that Qi(D)T+αsubscript𝑄𝑖𝐷𝑇𝛼Q_{i}(D)\geq T+\alphaitalic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ( italic_D ) ≥ italic_T + italic_α, then the following holds with probability 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β: the output of Algorithm 3, I𝐼Iitalic_I, is a set of size k𝑘kitalic_k, and for each iI𝑖𝐼i\in Iitalic_i ∈ italic_I, Qi(D)Tαsubscript𝑄𝑖𝐷𝑇𝛼Q_{i}(D)\geq T-\alphaitalic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ( italic_D ) ≥ italic_T - italic_α.

Next, we formally define the algorithm TopVarTopVar\mathrm{TopVar}roman_TopVar, to find the indices of the largest variances.

Algorithm 4 TopVarε,δ(V,R,k)subscriptTopVar𝜀𝛿𝑉𝑅𝑘\mathrm{TopVar}_{\varepsilon,\delta}(V,R,k)roman_TopVar start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_V , italic_R , italic_k )
1:Variance estimates V={Vi(j)}j[m],i[d]𝑉subscriptsubscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖formulae-sequence𝑗delimited-[]𝑚𝑖delimited-[]𝑑V=\{V^{(j)}_{i}\}_{j\in[m],i\in[d]}italic_V = { italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_j ∈ [ italic_m ] , italic_i ∈ [ italic_d ] end_POSTSUBSCRIPT, threshold R𝑅R\in\mathbb{R}italic_R ∈ blackboard_R, privacy parameters ε,δ(0,1)𝜀𝛿01\varepsilon,\delta\in(0,1)italic_ε , italic_δ ∈ ( 0 , 1 ), number of indices k𝑘k\in\mathbb{N}italic_k ∈ blackboard_N.
2:Define queries Qi(D)subscript𝑄𝑖𝐷Q_{i}(D)italic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ( italic_D ) for each i[d]𝑖delimited-[]𝑑i\in[d]italic_i ∈ [ italic_d ] as:
Qi(D)=1m|{j:Vi(j)R/2}|subscript𝑄𝑖𝐷1𝑚conditional-set𝑗subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖𝑅2Q_{i}(D)=\frac{1}{m}\mathopen{}\mathclose{{}\left|\mathopen{}\mathclose{{}% \left\{j\colon V^{(j)}_{i}\geq R/2}\right\}}\right|italic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ( italic_D ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_m end_ARG | { italic_j : italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_R / 2 } |
3:T1/2𝑇12T\leftarrow 1/2italic_T ← 1 / 2
4:return Sparse(V,{Qi},T,k,δ)Sparse𝑉subscript𝑄𝑖𝑇𝑘𝛿\mathrm{Sparse}(V,\{Q_{i}\},T,k,\delta)roman_Sparse ( italic_V , { italic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT } , italic_T , italic_k , italic_δ )

The privacy guarantees of TopVarTopVar\mathrm{TopVar}roman_TopVar follow directly from the guarantees of the sparse vector. Next, we describe how to derive the accuracy guarantees. Notice that if the Vi(j)subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖V^{(j)}_{i}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT are valid, then, for any i𝑖iitalic_i such that ΣiiRsubscriptΣ𝑖𝑖𝑅\Sigma_{ii}\geq Rroman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_R: for at least 4m/54𝑚54m/54 italic_m / 5 values of j𝑗jitalic_j, it holds that Vi(j)R/2subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖𝑅2V^{(j)}_{i}\geq R/2italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_R / 2, hence, Qi(D)4/5subscript𝑄𝑖𝐷45Q_{i}(D)\geq 4/5italic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ( italic_D ) ≥ 4 / 5. Further, for any i𝑖iitalic_i such that Σii<R/4subscriptΣ𝑖𝑖𝑅4\Sigma_{ii}<R/4roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT < italic_R / 4, for at least 4m/54𝑚54m/54 italic_m / 5 values of j𝑗jitalic_j it holds that Vi(j)<R/2subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖𝑅2V^{(j)}_{i}<R/2italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT < italic_R / 2, hence Qi(D)1/5subscript𝑄𝑖𝐷15Q_{i}(D)\leq 1/5italic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ( italic_D ) ≤ 1 / 5. Hence, if we set the threshold at T=1/2𝑇12T=1/2italic_T = 1 / 2, and α=1/4𝛼14\alpha=1/4italic_α = 1 / 4, then, for any i𝑖iitalic_i output by the algorithm, ΣiiR/4subscriptΣ𝑖𝑖𝑅4\Sigma_{ii}\geq R/4roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_R / 4. Further, if there are at least k𝑘kitalic_k indices i𝑖iitalic_i such that QiiRsubscript𝑄𝑖𝑖𝑅Q_{ii}\geq Ritalic_Q start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_R, the algorithm will output k𝑘kitalic_k indices.

A.3 Finding the k𝑘kitalic_k-th largest variance: Proof of Lemma 4.5

We propose an algorithm, Algorithm 5, that receives pre-computed variance estimates Vi(j)subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖V^{(j)}_{i}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT for each group j𝑗jitalic_j and coordinate i𝑖iitalic_i. The algorithm uses them to compute an estimate for the k𝑘kitalic_k-th largest variance for each V(j)superscript𝑉𝑗V^{(j)}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT:

Mj:=k-th largest of {V1(j),,Vd(j)}i[d].assignsubscript𝑀𝑗k-th largest of subscriptsubscriptsuperscript𝑉𝑗1subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑑𝑖delimited-[]𝑑M_{j}:=\text{k-th largest of }\mathopen{}\mathclose{{}\left\{V^{(j)}_{1},\dots% ,V^{(j)}_{d}}\right\}_{i\in[d]}.italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT := k-th largest of { italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , … , italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ [ italic_d ] end_POSTSUBSCRIPT .

Our algorithm combines all of these estimates in a differentially private manner, using a stable histogram: Algorithm 6. That algorithm splits the real line into buckets, {Bb}b{}subscriptsubscript𝐵𝑏𝑏\{B_{b}\}_{b\in\mathbb{Z}\cup\{-\infty\}}{ italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_b ∈ blackboard_Z ∪ { - ∞ } end_POSTSUBSCRIPT. It receives the estimates M1,,Mmsubscript𝑀1subscript𝑀𝑚M_{1},\dots,M_{m}\in\mathbb{R}italic_M start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , … , italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT ∈ blackboard_R and outputs the index b𝑏bitalic_b of the bucket that contains the largest number of estimates Mjsubscript𝑀𝑗M_{j}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT (approximately).

In our application, we would like to estimate the k𝑘kitalic_k-th largest variance up to a multiplicative constant factor, hence, we define the buckets as

Bb={[4b,4b+1)b{0}b=.subscript𝐵𝑏casessuperscript4𝑏superscript4𝑏1𝑏0𝑏B_{b}=\begin{cases}[4^{b},4^{b+1})&b\in\mathbb{Z}\\ \{0\}&b=-\infty.\end{cases}italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT = { start_ROW start_CELL [ 4 start_POSTSUPERSCRIPT italic_b end_POSTSUPERSCRIPT , 4 start_POSTSUPERSCRIPT italic_b + 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_CELL start_CELL italic_b ∈ blackboard_Z end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL { 0 } end_CELL start_CELL italic_b = - ∞ . end_CELL end_ROW

Denote by bsuperscript𝑏b^{*}italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT index of the bucket that contains the k𝑘kitalic_k-th largest diagonal entry of ΣΣ\Sigmaroman_Σ. If the estimates V(1),,V(m)superscript𝑉1superscript𝑉𝑚V^{(1)},\dots,V^{(m)}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_m ) end_POSTSUPERSCRIPT are valid then, by definition of validity (Definition 4.2), it follows that at least 4m/54𝑚54m/54 italic_m / 5 of the estimates Mjsubscript𝑀𝑗M_{j}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT fall into the union Bb1BbBb+1subscript𝐵superscript𝑏1subscript𝐵superscript𝑏subscript𝐵superscript𝑏1B_{b^{*}-1}\cup B_{b^{*}}\cup B_{b^{*}+1}italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUBSCRIPT ∪ italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∪ italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT + 1 end_POSTSUBSCRIPT. Under this assumption, Algorithm 6 is guaranteed to output one of b1superscript𝑏1b^{*}-1italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT - 1, bsuperscript𝑏b^{*}italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT or b+1superscript𝑏1b^{*}+1italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT + 1, with probability 1δ1𝛿1-\delta1 - italic_δ.

The algorithm for k𝑘kitalic_k-th largest variance, Algorithm 5, is presented here:

Algorithm 5 FindKthLargestVarianceε,δ({Vi(j)}i[d],j[m],k)subscriptFindKthLargestVariance𝜀𝛿subscriptsubscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖formulae-sequence𝑖delimited-[]𝑑𝑗delimited-[]𝑚𝑘\mathrm{FindKthLargestVariance}_{\varepsilon,\delta}(\{V^{(j)}_{i}\}_{i\in[d],% j\in[m]},k)roman_FindKthLargestVariance start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( { italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ [ italic_d ] , italic_j ∈ [ italic_m ] end_POSTSUBSCRIPT , italic_k )
1:Pre-computed variance estimates Vi(j)subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖V^{(j)}_{i}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT for each group j𝑗jitalic_j and each coordinate i𝑖iitalic_i. Privacy parameters ε,δ>0𝜀𝛿0\varepsilon,\delta>0italic_ε , italic_δ > 0. Integer kd𝑘𝑑k\leq ditalic_k ≤ italic_d. Number of groups m𝑚mitalic_m.
2:for j[m]𝑗delimited-[]𝑚j\in[m]italic_j ∈ [ italic_m ] do
3:     Mjsubscript𝑀𝑗absentM_{j}\leftarrowitalic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT ← k𝑘kitalic_k-th largest value among {V1(j),V2(j),,Vd(j)}subscriptsuperscript𝑉𝑗1subscriptsuperscript𝑉𝑗2subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑑\{V^{(j)}_{1},V^{(j)}_{2},\ldots,V^{(j)}_{d}\}{ italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT , … , italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT }
4:Define bins {Bb}b{}subscriptsubscript𝐵𝑏𝑏\{B_{b}\}_{b\in\mathbb{Z}\cup\{-\infty\}}{ italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_b ∈ blackboard_Z ∪ { - ∞ } end_POSTSUBSCRIPT by:
Bb={[4b,4b+1)b{0}b=subscript𝐵𝑏casessuperscript4𝑏superscript4𝑏1𝑏0𝑏B_{b}=\begin{cases}[4^{b},4^{b+1})&b\in\mathbb{Z}\\ \{0\}&b=-\infty\end{cases}italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT = { start_ROW start_CELL [ 4 start_POSTSUPERSCRIPT italic_b end_POSTSUPERSCRIPT , 4 start_POSTSUPERSCRIPT italic_b + 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_CELL start_CELL italic_b ∈ blackboard_Z end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL { 0 } end_CELL start_CELL italic_b = - ∞ end_CELL end_ROW
5:bStableHistogramε,δ({Mj}j[m],{Bb})𝑏subscriptStableHistogram𝜀𝛿subscriptsubscript𝑀𝑗𝑗delimited-[]𝑚subscript𝐵𝑏b\leftarrow\mathrm{StableHistogram}_{\varepsilon,\delta}(\{M_{j}\}_{j\in[m]},% \{B_{b}\})italic_b ← roman_StableHistogram start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( { italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_j ∈ [ italic_m ] end_POSTSUBSCRIPT , { italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT } )
6:return M^=4b^𝑀superscript4𝑏\hat{M}=4^{b}over^ start_ARG italic_M end_ARG = 4 start_POSTSUPERSCRIPT italic_b end_POSTSUPERSCRIPT

We proceed by defining StableHistogramStableHistogram\mathrm{StableHistogram}roman_StableHistogram as introduced in [16] and providing its guarantees, and then we conclude with the proof of Lemma 4.5. The presentation of StableHistogramStableHistogram\mathrm{StableHistogram}roman_StableHistogram is from [12].

Algorithm 6 StableHistogramε,δ({Mi},{Bb})subscriptStableHistogram𝜀𝛿subscript𝑀𝑖subscript𝐵𝑏\mathrm{StableHistogram}_{\varepsilon,\delta}(\{M_{i}\},\{B_{b}\})roman_StableHistogram start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( { italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT } , { italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT } ), from [16]
1:Items M1,,Mm𝒰subscript𝑀1subscript𝑀𝑚𝒰M_{1},\dots,M_{m}\in\mathcal{U}italic_M start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , … , italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT ∈ caligraphic_U. Bins {Bb}bsubscriptsubscript𝐵𝑏𝑏\{B_{b}\}_{b\in\mathbb{Z}}{ italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_b ∈ blackboard_Z end_POSTSUBSCRIPT. Privacy parameters ε,δ>0𝜀𝛿0\varepsilon,\delta>0italic_ε , italic_δ > 0.
2:for b𝑏b\in\mathbb{Z}italic_b ∈ blackboard_Z do
3:     cb|{i:ziBb}|subscript𝑐𝑏conditional-set𝑖subscript𝑧𝑖subscript𝐵𝑏c_{b}\leftarrow|\{i:z_{i}\in B_{b}\}|italic_c start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT ← | { italic_i : italic_z start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ∈ italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT } |
4:for b𝑏bitalic_b with cb>0subscript𝑐𝑏0c_{b}>0italic_c start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT > 0 do
5:     c~bcb+Lap(2/ε)subscript~𝑐𝑏subscript𝑐𝑏Lap2𝜀\tilde{c}_{b}\leftarrow c_{b}+\mathrm{Lap}(2/\varepsilon)over~ start_ARG italic_c end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT ← italic_c start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT + roman_Lap ( 2 / italic_ε )
6:τ1+2log(1/δ)ε𝜏121𝛿𝜀\tau\leftarrow 1+\frac{2\log(1/\delta)}{\varepsilon}italic_τ ← 1 + divide start_ARG 2 roman_log ( 1 / italic_δ ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG
7:Let bmax=argmaxbc~bsubscript𝑏maxsubscript𝑏subscript~𝑐𝑏b_{\text{max}}=\arg\max_{b}\tilde{c}_{b}italic_b start_POSTSUBSCRIPT max end_POSTSUBSCRIPT = roman_arg roman_max start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT over~ start_ARG italic_c end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT, with arbitrary tie breaks
8:if c~bmaxτsubscript~𝑐subscript𝑏max𝜏\tilde{c}_{b_{\text{max}}}\geq\tauover~ start_ARG italic_c end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_b start_POSTSUBSCRIPT max end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_τ then
9:     return bmaxsubscript𝑏maxb_{\text{max}}italic_b start_POSTSUBSCRIPT max end_POSTSUBSCRIPT
10:else
11:     return bottom\bot

We use its privacy and accuracy guarantees, proved as Lemma C.1 in [12]:

Lemma A.2 (Stable Histogram Guarantees).

StableHistogramε,δsubscriptStableHistogram𝜀𝛿\mathrm{StableHistogram}_{\varepsilon,\delta}roman_StableHistogram start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT (Algorithm 6) is (ε,δ)𝜀𝛿(\varepsilon,\delta)( italic_ε , italic_δ )-differentially private. Suppose that there exists bsuperscript𝑏b^{*}\in\mathbb{Z}italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ∈ blackboard_Z such that

|{M1,,Mm}(Bb1BbBb+1)|3m/4.subscript𝑀1subscript𝑀𝑚subscript𝐵superscript𝑏1subscript𝐵superscript𝑏subscript𝐵superscript𝑏13𝑚4|\{M_{1},\dots,M_{m}\}\cap(B_{b^{*}-1}\cup B_{b^{*}}\cup B_{b^{*}+1})|\geq 3m/% 4~{}.| { italic_M start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , … , italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_m end_POSTSUBSCRIPT } ∩ ( italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUBSCRIPT ∪ italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∪ italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT + 1 end_POSTSUBSCRIPT ) | ≥ 3 italic_m / 4 .

There exists a constant C>0𝐶0C>0italic_C > 0 such that, for all 0<ε,β,δ<1formulae-sequence0𝜀𝛽𝛿10<\varepsilon,\beta,\delta<10 < italic_ε , italic_β , italic_δ < 1, if

mCεlog1δβ,𝑚𝐶𝜀1𝛿𝛽m\geq\frac{C}{\varepsilon}\log\frac{1}{\delta\beta},italic_m ≥ divide start_ARG italic_C end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_δ italic_β end_ARG ,

then with probability at least 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β, the algorithm’s output lies in {b1,b,b+1}𝑏1𝑏𝑏1\{b-1,b,b+1\}{ italic_b - 1 , italic_b , italic_b + 1 }.

The privacy guarantees of Algorithm 5 follow directly from the privacy guarantees of Algorithm 6. For the accuracy guarantees, notice that if the estimates V(j)superscript𝑉𝑗V^{(j)}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT are valid then at least 4m/54𝑚54m/54 italic_m / 5 of the values Mjsubscript𝑀𝑗M_{j}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT fall into the bucket Bbsubscript𝐵superscript𝑏B_{b^{*}}italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT that contains the true value of the k𝑘kitalic_k-th largest entry of the diagonal of ΣΣ\Sigmaroman_Σ. Under this assumption, Algorithm 6 is guaranteed to output, with probability 1β1𝛽1-\beta1 - italic_β, one of b1superscript𝑏1b^{*}-1italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT - 1, bsuperscript𝑏b^{*}italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT or b+1superscript𝑏1b^{*}+1italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT + 1. This implies that the output of Algorithm 5 is approximates the target quantity up to a constant, as required.

A.4 Finding a sum of variances: Proof of Lemma 4.6

We propose an algorithm that is similar to Algorithm 5, with a single difference: given each estimate V(j)superscript𝑉𝑗V^{(j)}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT, the algorithm computes

Mj=iIVi(j).subscript𝑀𝑗subscript𝑖𝐼subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖M_{j}=\sum_{i\in I}V^{(j)}_{i}~{}.italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT = ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I end_POSTSUBSCRIPT italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT .

The algorithm is summarized below:

Algorithm 7 VarianceSumε,δ({Vi(j)}i[d],j[m],I)subscriptVarianceSum𝜀𝛿subscriptsubscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖formulae-sequence𝑖delimited-[]𝑑𝑗delimited-[]𝑚𝐼\mathrm{VarianceSum}_{\varepsilon,\delta}(\{V^{(j)}_{i}\}_{i\in[d],j\in[m]},I)roman_VarianceSum start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( { italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ [ italic_d ] , italic_j ∈ [ italic_m ] end_POSTSUBSCRIPT , italic_I )
1:Pre-computed variance estimates Vi(j)subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖V^{(j)}_{i}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT for each group j𝑗jitalic_j and each coordinate i𝑖iitalic_i. Privacy parameters ε,δ>0𝜀𝛿0\varepsilon,\delta>0italic_ε , italic_δ > 0. Subset I[d]𝐼delimited-[]𝑑I\subseteq[d]italic_I ⊆ [ italic_d ]. Number of groups m𝑚mitalic_m.
2:for j[m]𝑗delimited-[]𝑚j\in[m]italic_j ∈ [ italic_m ] do
3:     Mjsubscript𝑀𝑗absentM_{j}\leftarrowitalic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT ← iIVi(j)subscript𝑖𝐼subscriptsuperscript𝑉𝑗𝑖\sum_{i\in I}V^{(j)}_{i}∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I end_POSTSUBSCRIPT italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT
4:Define bins {Bb}b{}subscriptsubscript𝐵𝑏𝑏\{B_{b}\}_{b\in\mathbb{Z}\cup\{-\infty\}}{ italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_b ∈ blackboard_Z ∪ { - ∞ } end_POSTSUBSCRIPT by:
Bb={[4b,4b+1)b{0}b=subscript𝐵𝑏casessuperscript4𝑏superscript4𝑏1𝑏0𝑏B_{b}=\begin{cases}[4^{b},4^{b+1})&b\in\mathbb{Z}\\ \{0\}&b=-\infty\end{cases}italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT = { start_ROW start_CELL [ 4 start_POSTSUPERSCRIPT italic_b end_POSTSUPERSCRIPT , 4 start_POSTSUPERSCRIPT italic_b + 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_CELL start_CELL italic_b ∈ blackboard_Z end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL { 0 } end_CELL start_CELL italic_b = - ∞ end_CELL end_ROW
5:bStableHistogramε,δ({Mj}j[m],{Bb})𝑏subscriptStableHistogram𝜀𝛿subscriptsubscript𝑀𝑗𝑗delimited-[]𝑚subscript𝐵𝑏b\leftarrow\mathrm{StableHistogram}_{\varepsilon,\delta}(\{M_{j}\}_{j\in[m]},% \{B_{b}\})italic_b ← roman_StableHistogram start_POSTSUBSCRIPT italic_ε , italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( { italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT } start_POSTSUBSCRIPT italic_j ∈ [ italic_m ] end_POSTSUBSCRIPT , { italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b end_POSTSUBSCRIPT } )
6:return M^=4b^𝑀superscript4𝑏\hat{M}=4^{b}over^ start_ARG italic_M end_ARG = 4 start_POSTSUPERSCRIPT italic_b end_POSTSUPERSCRIPT

The proof is identical to the proof of Lemma 4.5. In order to carry that proof, one has to notice that if bsuperscript𝑏b^{*}italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT is the bucket that contains iIΣiisubscript𝑖𝐼subscriptΣ𝑖𝑖\sum_{i\in I}\Sigma_{ii}∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ italic_I end_POSTSUBSCRIPT roman_Σ start_POSTSUBSCRIPT italic_i italic_i end_POSTSUBSCRIPT and if the estimates V(j)superscript𝑉𝑗V^{(j)}italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_j ) end_POSTSUPERSCRIPT are valid, then at least 4m/54𝑚54m/54 italic_m / 5 of the estimates Mjsubscript𝑀𝑗M_{j}italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_j end_POSTSUBSCRIPT fall within Bb1BbBb+1subscript𝐵superscript𝑏1subscript𝐵superscript𝑏subscript𝐵superscript𝑏1B_{b^{*}-1}\cup B_{b^{*}}\cup B_{b^{*}+1}italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUBSCRIPT ∪ italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∪ italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT + 1 end_POSTSUBSCRIPT.