Complexity Analysis of Normalizing Constant Estimation: from Jarzynski Equality to Annealed Importance Sampling and beyond

Wei Guo, Molei Tao, Yongxin Chen
Georgia Institute of Technology
{wei.guo,mtao,yongchen}@gatech.edu
Abstract

Given an unnormalized probability density πeVproportional-to𝜋superscripte𝑉\pi\propto\mathrm{e}^{-V}italic_π ∝ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V end_POSTSUPERSCRIPT, estimating its normalizing constant Z=deV(x)dx𝑍subscriptsuperscript𝑑superscripte𝑉𝑥differential-d𝑥Z=\int_{\mathbb{R}^{d}}\mathrm{e}^{-V(x)}\mathrm{d}xitalic_Z = ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V ( italic_x ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_x or free energy F=logZ𝐹𝑍F=-\log Zitalic_F = - roman_log italic_Z is a crucial problem in Bayesian statistics, statistical mechanics, and machine learning. It is challenging especially in high dimensions or when π𝜋\piitalic_π is multimodal. To mitigate the high variance of conventional importance sampling estimators, annealing-based methods such as Jarzynski equality and annealed importance sampling are commonly adopted, yet their quantitative complexity guarantees remain largely unexplored. We take a first step toward a non-asymptotic analysis of annealed importance sampling. In particular, we derive an oracle complexity of O~(dβ2𝒜2ε4)~𝑂𝑑superscript𝛽2superscript𝒜2superscript𝜀4\widetilde{O}\left(\frac{d\beta^{2}{\mathcal{A}}^{2}}{\varepsilon^{4}}\right)over~ start_ARG italic_O end_ARG ( divide start_ARG italic_d italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT caligraphic_A start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) for estimating Z𝑍Zitalic_Z within ε𝜀\varepsilonitalic_ε relative error with high probability, where β𝛽\betaitalic_β is the smoothness of V𝑉Vitalic_V and 𝒜𝒜\mathcal{A}caligraphic_A denotes the action of a curve of probability measures interpolating π𝜋\piitalic_π and a tractable reference distribution. Our analysis, leveraging Girsanov theorem and optimal transport, does not explicitly require isoperimetric assumptions on the target distribution. Finally, to tackle the large action of the widely used geometric interpolation of probability distributions, we propose a new normalizing constant estimation algorithm based on reverse diffusion samplers and establish a framework for analyzing its complexity.

Keywords: Normalizing constant, free energy, Jarzynski equality, annealed importance sampling, reverse diffusion samplers.

1 Introduction

We study the problem of estimating the normalizing constant Z=deV(x)dx𝑍subscriptsuperscript𝑑superscripte𝑉𝑥differential-d𝑥Z=\int_{\mathbb{R}^{d}}\mathrm{e}^{-V(x)}\mathrm{d}xitalic_Z = ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V ( italic_x ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_x of an unnormalized probability density function (p.d.f.) πeVproportional-to𝜋superscripte𝑉\pi\propto\mathrm{e}^{-V}italic_π ∝ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V end_POSTSUPERSCRIPT on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, so that π(x)=1ZeV(x)𝜋𝑥1𝑍superscripte𝑉𝑥\pi(x)=\frac{1}{Z}\mathrm{e}^{-V(x)}italic_π ( italic_x ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V ( italic_x ) end_POSTSUPERSCRIPT. The normalizing constant appears in various fields: in Bayesian statistics, when eVsuperscripte𝑉\mathrm{e}^{-V}roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V end_POSTSUPERSCRIPT is the product of likelihood and prior, Z𝑍Zitalic_Z is also referred to as the marginal likelihood or evidence (Gelman et al., 2013); in statistical mechanics, when V𝑉Vitalic_V is the Hamiltonian111Up to a multiplicative constant β=1kBT𝛽1subscript𝑘B𝑇\beta=\frac{1}{k_{\mathrm{B}}T}italic_β = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_k start_POSTSUBSCRIPT roman_B end_POSTSUBSCRIPT italic_T end_ARG known as the thermodynamic beta, where kBsubscript𝑘Bk_{\mathrm{B}}italic_k start_POSTSUBSCRIPT roman_B end_POSTSUBSCRIPT is the Boltzmann constant and T𝑇Titalic_T is the temperature. When borrowing terminologies from physics, we ignore this quantity for simplicity., Z𝑍Zitalic_Z is known as the partition function, and F:=logZassign𝐹𝑍F:=-\log Zitalic_F := - roman_log italic_Z is called the free energy (Chipot and Pohorille, 2007, Lelièvre et al., 2010, Pohorille et al., 2010). The task of normalizing constant estimation has numerous applications, including computing log-likelihoods in probabilistic models (Sohl-Dickstein and Culpepper, 2012), estimating free energy differences (Lelièvre et al., 2010), and training energy-based models in generative modeling (Song and Kingma, 2021, Carbone et al., 2023, Sander et al., 2025). It is challenging in high dimensions or when π𝜋\piitalic_π is multimodal (i.e., V𝑉Vitalic_V has a complex landscape).

Conventional approaches based on importance sampling (Meng and Wong, 1996) are widely adopted to tackle this problem, but they suffer from high variance due to the mismatch between target and proposal distributions when the target distribution is complicated (Chatterjee and Diaconis, 2018). To alleviate this issue, the technique of annealing tries constructing a sequence of intermediate distributions that bridge these two distributions, which motivates several popular methods including path sampling (Chen and Shao, 1997, Gelman and Meng, 1998), annealed importance sampling (AIS, Neal (2001)), and sequential Monte Carlo (SMC, Doucet et al. (2000), Del Moral et al. (2006), Syed et al. (2024)) in statistics literature, as well as thermodynamic integration (TI, Kirkwood (1935)) and Jarzynski equality (JE, Jarzynski (1997), Ge and Jiang (2008), Hartmann et al. (2019)) in statistical mechanics literature. In particular, JE points out the connection between the free energy difference between two states and the work done over a series of trajectories linking these two states, while AIS constructs a sequence of intermediate distributions and estimates the normalizing constant by importance sampling over these distributions. These two methods are our primary focus in this paper.

Despite the empirical success of annealing-based methods (Ma et al., 2013, Krause et al., 2020, Mazzanti and Romero, 2020, Yasuda and Takahashi, 2022, Chen and Ying, 2024, Schönle et al., 2024), the theoretical understanding of their performance is still limited. Existing works for importance sampling mainly focus on the asymptotic bias and variance of the estimator (Meng and Wong, 1996, Gelman and Meng, 1998), while works on JE usually simplify the problem by assuming the work follows simple distributions (e.g., Gaussian or gamma) (Echeverria and Amzel, 2012, Arrar et al., 2019). Moreover, only analyses asymptotic in the number of particles derived from central limit theorem exist (Lelièvre et al., 2010, Sec. 4.1). In this paper, we aim to establish a rigorous non-asymptotic analysis of estimators based on JE and AIS, while introducing minimal assumptions on the target distribution. Moreover, we also propose a new algorithm based on reverse diffusion samplers to tackle a potential shortcoming of AIS.

Contributions.

Our key technical contributions are summarized as follows.

  • We discover a novel strategy for analyzing the complexity of normalizing constant estimation, applicable to a wide range of target distributions (see Assumps. 2 and 1) that may not satisfy isoperimetric conditions such as log-concavity.

  • In Sec. 4, we study JE and prove an upper bound on the time required for running the annealed Langevin dynamics to estimate the normalizing constant within ε𝜀\varepsilonitalic_ε relative error with high probability. The final bound depends on the action of the curve, specifically the integral of the squared metric derivative in Wasserstein-2 distance.

  • Building on the insights from the analysis of the continuous dynamics, in Sec. 5 we establish the first non-asymptotic oracle complexity bound for AIS, representing the first analysis of normalizing constant estimation algorithms without assuming a log-concave target distribution.

  • Finally, in Sec. 6, we point out a potential limitation of the geometric interpolation commonly used in annealing. To address this issue, we propose a novel algorithm based on reverse diffusion samplers and build up a framework for analyzing its oracle complexity.

Related works.

We briefly review some related works, and defer detailed discussion to App. H.

  • Methods for normalizing constant estimation. We mainly discuss two classes of methods here. First, the equilibrium methods, such as TI (Kirkwood, 1935) and its variants (Brosse et al., 2018, Ge et al., 2020, Chehab et al., 2023, Kook and Vempala, 2024), which involve sampling sequentially from a series of equilibrium Markov transition kernels. Second, the non-equilibrium methods, such as AIS (Neal, 2001), which samples from a non-equilibrium SDE that gradually evolves from a prior distribution to the target distributions. In Sec. H.1, we show that TI is a special case of AIS using the “perfect” transition kernels.4 Recent years have also witnessed the emergence of learning-based non-equilibrium methods for normalizing constant estimation, which are typically byproducts of sampling algorithms (Zhang and Chen, 2022, Nüsken and Richter, 2021, Richter and Berner, 2024, Sun et al., 2024, Vargas et al., 2024, Albergo and Vanden-Eijnden, 2024, Blessing et al., 2025, Chen et al., 2025). Additionally, there are also several methods based on particle filtering (e.g., Kostov and Whiteley (2017), Jasra et al. (2018), Ruzayqat et al. (2022)).

  • Variance reduction in JE and AIS. Our poof methodology focuses on the discrepancy between the sampling path measure and the reference path measure, which is related to the variance reduction technique in applying JE and AIS. For example, Vaikuntanathan and Jarzynski (2008) introduced the idea of escorted simulation, Hartmann et al. (2017) proposed a method for learning the optimal control protocol in JE through the variational characterization of free energy, and Doucet et al. (2022) leveraged score-based generative model to learn the optimal backward kernel. Quantifying the discrepancy between path measures is the core of our analysis.

  • Complexity analysis for normalizing constant estimation. Chehab et al. (2023) studied the asymptotic statistical efficiency of the curve for TI measured by the asymptotic mean-squared error, and highlighted the advantage of the geometric interpolation. In terms of non-asymptotic analysis, existing works mainly rely on the isoperimetry of the target distribution. For instance, Andrieu et al. (2016) derived bounds of bias and variance for TI under Poincaré inequality, Brosse et al. (2018) provided complexity guarantees for TI under both strong and weak log-concavity conditions, while Ge et al. (2020) improved the complexity under strong log-concavity using multilevel Monte Carlo.

2 Preliminaries

Notations and definitions.

For a,b𝑎𝑏a,b\in\mathbb{R}italic_a , italic_b ∈ blackboard_R, let [[a,b]]:=[a,b]assigndelimited-[]𝑎𝑏𝑎𝑏\left[\!\left[a,b\right]\!\right]:=[a,b]\cap\mathbb{Z}[ [ italic_a , italic_b ] ] := [ italic_a , italic_b ] ∩ blackboard_Z, ab:=min(a,b)assign𝑎𝑏𝑎𝑏a\wedge b:=\min(a,b)italic_a ∧ italic_b := roman_min ( italic_a , italic_b ), and ab:=max(a,b)assign𝑎𝑏𝑎𝑏a\vee b:=\max(a,b)italic_a ∨ italic_b := roman_max ( italic_a , italic_b ). For a,b>0𝑎𝑏0a,b>0italic_a , italic_b > 0, the notations abless-than-or-similar-to𝑎𝑏a\lesssim bitalic_a ≲ italic_b, bagreater-than-or-equivalent-to𝑏𝑎b\gtrsim aitalic_b ≳ italic_a, a=O(b)𝑎𝑂𝑏a=O(b)italic_a = italic_O ( italic_b ), b=Ω(a)𝑏Ω𝑎b=\Omega(a)italic_b = roman_Ω ( italic_a ) indicate that aCb𝑎𝐶𝑏a\leq Cbitalic_a ≤ italic_C italic_b for some constant C>0𝐶0C>0italic_C > 0, and the notations abasymptotically-equals𝑎𝑏a\asymp bitalic_a ≍ italic_b, a=Θ(b)𝑎Θ𝑏a=\Theta(b)italic_a = roman_Θ ( italic_b ) stand for abaless-than-or-similar-to𝑎𝑏less-than-or-similar-to𝑎a\lesssim b\lesssim aitalic_a ≲ italic_b ≲ italic_a. O~(),Θ~()~𝑂~Θ\widetilde{O}\left(\cdot\right),\widetilde{\Theta}\left(\cdot\right)over~ start_ARG italic_O end_ARG ( ⋅ ) , over~ start_ARG roman_Θ end_ARG ( ⋅ ) hide logarithmic dependence in O(),Θ()𝑂ΘO(\cdot),\Theta(\cdot)italic_O ( ⋅ ) , roman_Θ ( ⋅ ). A function UC2(d)𝑈superscript𝐶2superscript𝑑U\in C^{2}(\mathbb{R}^{d})italic_U ∈ italic_C start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ) is α(>0)annotated𝛼absent0\alpha(>0)italic_α ( > 0 )-strongly-convex if 2UαIsucceeds-or-equalssuperscript2𝑈𝛼𝐼\nabla^{2}U\succeq\alpha I∇ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_U ⪰ italic_α italic_I, and is β(>0)annotated𝛽absent0\beta(>0)italic_β ( > 0 )-smooth if βI2UβIprecedes-or-equals𝛽𝐼superscript2𝑈precedes-or-equals𝛽𝐼-\beta I\preceq\nabla^{2}U\preceq\beta I- italic_β italic_I ⪯ ∇ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_U ⪯ italic_β italic_I. We do not distinguish probability measures on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT from their Lebesgue densities. For two probability measures μ,ν𝜇𝜈\mu,\nuitalic_μ , italic_ν, the total-variation (TV) distance is TV(μ,ν)=supmeasurableA|μ(A)ν(A)|TV𝜇𝜈subscriptsupremummeasurable𝐴𝜇𝐴𝜈𝐴\operatorname{TV}(\mu,\nu)=\sup_{\textrm{measurable}~{}A}|\mu(A)-\nu(A)|roman_TV ( italic_μ , italic_ν ) = roman_sup start_POSTSUBSCRIPT measurable italic_A end_POSTSUBSCRIPT | italic_μ ( italic_A ) - italic_ν ( italic_A ) |, and the Kullback-Leibler (KL) divergence is KL(μν)=logdμdνdμKLconditional𝜇𝜈d𝜇d𝜈d𝜇\operatorname{KL}(\mu\|\nu)=\int\log\frac{\mathrm{d}\mu}{\mathrm{d}\nu}\mathrm% {d}\muroman_KL ( italic_μ ∥ italic_ν ) = ∫ roman_log divide start_ARG roman_d italic_μ end_ARG start_ARG roman_d italic_ν end_ARG roman_d italic_μ. We call 𝔼μ2\operatorname{\mathbb{E}}_{\mu}\|\cdot\|^{2}blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_μ end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT the second-order moment of μ𝜇\muitalic_μ. Finally, a function T:d×d[0,+):𝑇superscript𝑑superscript𝑑0T:\mathbb{R}^{d}\times\mathbb{R}^{d}\to[0,{+\infty})italic_T : blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT → [ 0 , + ∞ ) is a transition kernel if for any x𝑥xitalic_x, T(x,)𝑇𝑥T(x,\cdot)italic_T ( italic_x , ⋅ ) is a p.d.f.

2.1 Stochastic Differential Equations and Girsanov Theorem

Throughout this paper, (Bt)subscript𝐵𝑡(B_{t})( italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) and (Wt)subscript𝑊𝑡(W_{t})( italic_W start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) represent standard Brownian motions (BM) on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT. For a stochastic differential equation (SDE) X=(Xt)t[0,T]𝑋subscriptsubscript𝑋𝑡𝑡0𝑇X=(X_{t})_{t\in[0,T]}italic_X = ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT defined on Ω=C([0,T];d)Ω𝐶0𝑇superscript𝑑\Omega=C([0,T];\mathbb{R}^{d})roman_Ω = italic_C ( [ 0 , italic_T ] ; blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ), the distribution of X𝑋Xitalic_X over ΩΩ\Omegaroman_Ω is called the path measure of X𝑋Xitalic_X, defined by Xsuperscript𝑋\mathbb{P}^{X}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT: measurable AΩPr(XA)𝐴Ωmaps-toPr𝑋𝐴A\subset\Omega\mapsto\operatorname{Pr}(X\in A)italic_A ⊂ roman_Ω ↦ roman_Pr ( italic_X ∈ italic_A ). The following lemma , as a corollary of the Girsanov theorem (Üstünel and Zakai, 2013, Prop. 2.3.1 & Cor. 2.3.1), provides a method for computing the Radon-Nikodým (RN) derivative and KL divergence between two path measures, which serves as a key technical tool in our proof.

Lemma 1.

Assume we have the following two SDEs with t[0,T]𝑡0𝑇t\in[0,T]italic_t ∈ [ 0 , italic_T ]:

dXt=at(Xt)dt+σdBt,X0μ;dYt=bt(Yt)dt+σdBt,Y0ν.formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscript𝑎𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡𝜎dsubscript𝐵𝑡formulae-sequencesimilar-tosubscript𝑋0𝜇formulae-sequencedsubscript𝑌𝑡subscript𝑏𝑡subscript𝑌𝑡d𝑡𝜎dsubscript𝐵𝑡similar-tosubscript𝑌0𝜈\mathrm{d}X_{t}=a_{t}(X_{t})\mathrm{d}t+\sigma\mathrm{d}B_{t},~{}X_{0}\sim\mu;% \quad\mathrm{d}Y_{t}=b_{t}(Y_{t})\mathrm{d}t+\sigma\mathrm{d}B_{t},~{}Y_{0}% \sim\nu.roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_μ ; roman_d italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_Y start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_ν .

Denote the path measures of X𝑋Xitalic_X and Y𝑌Yitalic_Y as Xsuperscript𝑋\mathbb{P}^{X}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT and Ysuperscript𝑌\mathbb{P}^{Y}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_Y end_POSTSUPERSCRIPT, respectively. Then for any trajectory ξΩ𝜉Ω\xi\in\Omegaitalic_ξ ∈ roman_Ω,

logdXdY(ξ)dsuperscript𝑋dsuperscript𝑌𝜉\displaystyle\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{X}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{Y}}(\xi)roman_log divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_Y end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_ξ ) =logdμdν(ξ0)+1σ20Tat(ξt)bt(ξt),dξt12σ20T(at(ξt)2bt(ξt)2)dt.absentd𝜇d𝜈subscript𝜉01superscript𝜎2superscriptsubscript0𝑇subscript𝑎𝑡subscript𝜉𝑡subscript𝑏𝑡subscript𝜉𝑡dsubscript𝜉𝑡12superscript𝜎2superscriptsubscript0𝑇superscriptnormsubscript𝑎𝑡subscript𝜉𝑡2superscriptnormsubscript𝑏𝑡subscript𝜉𝑡2differential-d𝑡\displaystyle=\log\frac{\mathrm{d}\mu}{\mathrm{d}\nu}(\xi_{0})+\frac{1}{\sigma% ^{2}}\int_{0}^{T}\left\langle a_{t}(\xi_{t})-b_{t}(\xi_{t}),\mathrm{d}\xi_{t}% \right\rangle-\frac{1}{2\sigma^{2}}\int_{0}^{T}(\|a_{t}(\xi_{t})\|^{2}-\|b_{t}% (\xi_{t})\|^{2})\mathrm{d}t.= roman_log divide start_ARG roman_d italic_μ end_ARG start_ARG roman_d italic_ν end_ARG ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( ∥ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - ∥ italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) roman_d italic_t .

In particular, plugging in ξXX𝜉𝑋similar-tosuperscript𝑋\xi\leftarrow X\sim\mathbb{P}^{X}italic_ξ ← italic_X ∼ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT, we can compute the KL divergence:

KL(XY)=KL(μν)+12σ20T𝔼Xat(Xt)bt(Xt)2dt.KLconditionalsuperscript𝑋superscript𝑌KLconditional𝜇𝜈12superscript𝜎2superscriptsubscript0𝑇subscript𝔼superscript𝑋superscriptnormsubscript𝑎𝑡subscript𝑋𝑡subscript𝑏𝑡subscript𝑋𝑡2d𝑡\operatorname{KL}(\mathbb{P}^{X}\|\mathbb{P}^{Y})=\operatorname{KL}(\mu\|\nu)+% \frac{1}{2\sigma^{2}}\int_{0}^{T}\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}^{X}}\|a% _{t}(X_{t})-b_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t.roman_KL ( blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_Y end_POSTSUPERSCRIPT ) = roman_KL ( italic_μ ∥ italic_ν ) + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t .

We now define the backward SDE, which can be perceived as the time-reversal of a forward SDE. Given a BM (Bt)t[0,T]subscriptsubscript𝐵𝑡𝑡0𝑇(B_{t})_{t\in[0,T]}( italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT, let its time-reversal be (Bt:=BTt)t[0,T]subscriptassignsubscriptsuperscript𝐵𝑡subscript𝐵𝑇𝑡𝑡0𝑇(B^{\leftarrow}_{t}:=B_{T-t})_{t\in[0,T]}( italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT := italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT. We say that a process (Xt)t[0,T]subscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑡𝑡0𝑇(X^{\leftarrow}_{t})_{t\in[0,T]}( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT satisfies the backward SDE

dXt=at(Xt)dt+σdBt,t[0,T];XTνformulae-sequencedsubscriptsuperscript𝑋𝑡subscript𝑎𝑡subscriptsuperscript𝑋𝑡d𝑡𝜎dsubscriptsuperscript𝐵𝑡formulae-sequence𝑡0𝑇similar-tosubscriptsuperscript𝑋𝑇𝜈\mathrm{d}X^{\leftarrow}_{t}=a_{t}(X^{\leftarrow}_{t})\mathrm{d}t+\sigma% \mathrm{d}B^{\leftarrow}_{t},~{}t\in[0,T];~{}X^{\leftarrow}_{T}\sim\nuroman_d italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] ; italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_ν

if its time-reversal (Xt=XTt)t[0,T]subscriptsubscript𝑋𝑡subscriptsuperscript𝑋𝑇𝑡𝑡0𝑇(X_{t}=X^{\leftarrow}_{T-t})_{t\in[0,T]}( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT satisfies the following forward SDE:

dXt=aTt(Xt)dt+σdBt,t[0,T];X0ν.formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscript𝑎𝑇𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡𝜎dsubscript𝐵𝑡formulae-sequence𝑡0𝑇similar-tosubscript𝑋0𝜈\mathrm{d}X_{t}=-a_{T-t}(X_{t})\mathrm{d}t+\sigma\mathrm{d}B_{t},~{}t\in[0,T];% ~{}X_{0}\sim\nu.roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] ; italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_ν .

The forward and backward SDEs are related through the Nelson’s relation (Lem. 12), which also allows us to calculate the RN derivative between path measures of forward and backward SDEs (Lem. 15). We postpone the detailed derivations to App. A.

2.2 Wasserstein Distance, Metric Derivative, and Action

We provide a concise overview of essential concepts in optimal transport (OT) that will be used in the paper. See standard textbooks (Villani, 2003, 2008, Ambrosio et al., 2008, 2021) for details.

For two probability measures μ,ν𝜇𝜈\mu,\nuitalic_μ , italic_ν on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT with finite second-order moments, the Wasserstein-2 (W2subscriptW2\textbf{W}_{\textbf{2}}W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT) distance between μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν is defined as W2(μ,ν)=infγΠ(μ,ν)(xy2γ(dx,dy))12subscript𝑊2𝜇𝜈subscriptinfimum𝛾Π𝜇𝜈superscriptsuperscriptnorm𝑥𝑦2𝛾d𝑥d𝑦12W_{2}(\mu,\nu)=\inf_{\gamma\in\Pi(\mu,\nu)}\left(\int\|x-y\|^{2}\gamma(\mathrm% {d}x,\mathrm{d}y)\right)^{\frac{1}{2}}italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = roman_inf start_POSTSUBSCRIPT italic_γ ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) end_POSTSUBSCRIPT ( ∫ ∥ italic_x - italic_y ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_γ ( roman_d italic_x , roman_d italic_y ) ) start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT, where Π(μ,ν)Π𝜇𝜈\Pi(\mu,\nu)roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) is the set of all couplings of (μ,ν)𝜇𝜈(\mu,\nu)( italic_μ , italic_ν ). The Brenier’s theorem states that when μ𝜇\muitalic_μ has a Lebesgue density, then there exists a unique coupling (id×Tμν)μsubscriptidsubscript𝑇𝜇𝜈𝜇\left(\operatorname{id}\times T_{\mu\to\nu}\right)_{\sharp}\mu( roman_id × italic_T start_POSTSUBSCRIPT italic_μ → italic_ν end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT ♯ end_POSTSUBSCRIPT italic_μ that reaches the infimum. Here, \sharp stands for the push-forward of a measure (Tμ()=μ({ω:T(ω)})subscript𝑇𝜇𝜇conditional-set𝜔𝑇𝜔T_{\sharp}\mu(\cdot)=\mu(\{\omega:T(\omega)\in\cdot\})italic_T start_POSTSUBSCRIPT ♯ end_POSTSUBSCRIPT italic_μ ( ⋅ ) = italic_μ ( { italic_ω : italic_T ( italic_ω ) ∈ ⋅ } )), and Tμνsubscript𝑇𝜇𝜈T_{\mu\to\nu}italic_T start_POSTSUBSCRIPT italic_μ → italic_ν end_POSTSUBSCRIPT is known as the OT map from μ𝜇\muitalic_μ to ν𝜈\nuitalic_ν and can be written as the gradient of a convex function.

Given a vector field v=(vt)t[a,b]𝑣subscriptsubscript𝑣𝑡𝑡𝑎𝑏v=(v_{t})_{t\in[a,b]}italic_v = ( italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ italic_a , italic_b ] end_POSTSUBSCRIPT and a curve of probability measures ρ=(ρt)t[a,b]𝜌subscriptsubscript𝜌𝑡𝑡𝑎𝑏\rho=(\rho_{t})_{t\in[a,b]}italic_ρ = ( italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ italic_a , italic_b ] end_POSTSUBSCRIPT with finite second-order moment on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT, we say that v𝑣vitalic_v generates ρ𝜌\rhoitalic_ρ if the continuity equation tρt+(ρtvt)=0subscript𝑡subscript𝜌𝑡subscript𝜌𝑡subscript𝑣𝑡0\partial_{t}\rho_{t}+\nabla\cdot(\rho_{t}v_{t})=0∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + ∇ ⋅ ( italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) = 0, t[a,b]𝑡𝑎𝑏t\in[a,b]italic_t ∈ [ italic_a , italic_b ] holds in the weak sense. The metric derivative of ρ𝜌\rhoitalic_ρ at t[a,b]𝑡𝑎𝑏t\in[a,b]italic_t ∈ [ italic_a , italic_b ] is defined as

|ρ˙|t:=limδ0W2(ρt+δ,ρt)|δ|,assignsubscript˙𝜌𝑡subscript𝛿0subscript𝑊2subscript𝜌𝑡𝛿subscript𝜌𝑡𝛿|\dot{\rho}|_{t}:=\lim_{\delta\to 0}\frac{W_{2}(\rho_{t+\delta},\rho_{t})}{|% \delta|},| over˙ start_ARG italic_ρ end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT := roman_lim start_POSTSUBSCRIPT italic_δ → 0 end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t + italic_δ end_POSTSUBSCRIPT , italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG | italic_δ | end_ARG ,

which can be interpreted as the speed of this curve. We say ρ𝜌\rhoitalic_ρ is absolutely continuous (AC) if |ρ˙|tsubscript˙𝜌𝑡|\dot{\rho}|_{t}| over˙ start_ARG italic_ρ end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT exists and is finite for Lebesgue-a.e. t[a,b]𝑡𝑎𝑏t\in[a,b]italic_t ∈ [ italic_a , italic_b ]. The metric derivative and the continuity equation are related through the following fact (Ambrosio et al., 2008, Thm. 8.3.1 & Prop. 8.4.5):

Lemma 2.

For an AC curve of probability measures (ρt)t[a,b]subscriptsubscript𝜌𝑡𝑡𝑎𝑏(\rho_{t})_{t\in[a,b]}( italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ italic_a , italic_b ] end_POSTSUBSCRIPT, any vector field (vt)t[a,b]subscriptsubscript𝑣𝑡𝑡𝑎𝑏(v_{t})_{t\in[a,b]}( italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ italic_a , italic_b ] end_POSTSUBSCRIPT that generates (ρt)t[a,b]subscriptsubscript𝜌𝑡𝑡𝑎𝑏(\rho_{t})_{t\in[a,b]}( italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ italic_a , italic_b ] end_POSTSUBSCRIPT satisfies |ρ˙|tvtL2(ρt)subscript˙𝜌𝑡subscriptnormsubscript𝑣𝑡superscript𝐿2subscript𝜌𝑡|\dot{\rho}|_{t}\leq\|v_{t}\|_{L^{2}(\rho_{t})}| over˙ start_ARG italic_ρ end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ≤ ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT for Lebesgue-a.e. t[a,b]𝑡𝑎𝑏t\in[a,b]italic_t ∈ [ italic_a , italic_b ]. Moreover, there exists an a.s. unique vector field (vtL2(ρt))t[a,b]subscriptsubscriptsuperscript𝑣𝑡superscript𝐿2subscript𝜌𝑡𝑡𝑎𝑏(v^{*}_{t}\in L^{2}(\rho_{t}))_{t\in[a,b]}( italic_v start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∈ italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ italic_a , italic_b ] end_POSTSUBSCRIPT that generates (ρt)t[a,b]subscriptsubscript𝜌𝑡𝑡𝑎𝑏(\rho_{t})_{t\in[a,b]}( italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ italic_a , italic_b ] end_POSTSUBSCRIPT and satisfies |ρ˙|t=vtL2(ρt)subscript˙𝜌𝑡subscriptnormsubscriptsuperscript𝑣𝑡superscript𝐿2subscript𝜌𝑡|\dot{\rho}|_{t}=\|v^{*}_{t}\|_{L^{2}(\rho_{t})}| over˙ start_ARG italic_ρ end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ∥ italic_v start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT for Lebesgue-a.e. t[a,b]𝑡𝑎𝑏t\in[a,b]italic_t ∈ [ italic_a , italic_b ], which is vt=limδ0Tρtρt+δidδsubscriptsuperscript𝑣𝑡subscript𝛿0subscript𝑇subscript𝜌𝑡subscript𝜌𝑡𝛿id𝛿v^{*}_{t}=\lim_{\delta\to 0}\frac{T_{\rho_{t}\to\rho_{t+\delta}}-\operatorname% {id}}{\delta}italic_v start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = roman_lim start_POSTSUBSCRIPT italic_δ → 0 end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT → italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t + italic_δ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - roman_id end_ARG start_ARG italic_δ end_ARG.

Finally, we define the action of an AC curve of probability measures (ρt)t[a,b]subscriptsubscript𝜌𝑡𝑡𝑎𝑏(\rho_{t})_{t\in[a,b]}( italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ italic_a , italic_b ] end_POSTSUBSCRIPT as ab|ρ˙|t2dtsuperscriptsubscript𝑎𝑏superscriptsubscript˙𝜌𝑡2differential-d𝑡\int_{a}^{b}|\dot{\rho}|_{t}^{2}\mathrm{d}t∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_a end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_b end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG italic_ρ end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t, which plays a key role in characterizing the efficiency of a curve for normalizing constant estimation. For basic properties of the action and its relation to isoperimetric inequalities such as log-Sobolev and Poincaré inequalities, we refer the reader to Guo et al. (2025, Lem. 3 & Ex. 1).

2.3 Langevin Diffusion and Langevin Monte Carlo

The (overdamped) Langevin diffusion (LD) with target distribution πeVproportional-to𝜋superscripte𝑉\pi\propto\mathrm{e}^{-V}italic_π ∝ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V end_POSTSUPERSCRIPT is the solution to

dXt=V(Xt)dt+2dBt,t[0,).formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡𝑉subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡𝑡0\mathrm{d}X_{t}=-\nabla V(X_{t})\mathrm{d}t+\sqrt{2}\mathrm{d}B_{t},~{}t\in[0,% \infty).roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - ∇ italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , ∞ ) . (1)

Under mild regularity conditions, π𝜋\piitalic_π is the unique stationary distribution of this SDE, and when π𝜋\piitalic_π has good properties such as strong log-concavity, Xtsubscript𝑋𝑡X_{t}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT converges to π𝜋\piitalic_π in probability rapidly. In practice, when the closed-form solution of this SDE is unavailable, one usually leverages the Euler-Maruyama scheme to discretize Eq. 1, leading to the (overdamped) Langevin Monte Carlo (LMC) algorithm: with step size h>00h>0italic_h > 0, iterate the following update rule for k=0,1,𝑘01k=0,1,...italic_k = 0 , 1 , …:

X(k+1)h=XkhhV(Xkh)+2(B(k+1)hBkh),whereB(k+1)hBkhi.i.d.𝒩(0,hI).X_{(k+1)h}=X_{kh}-h\nabla V(X_{kh})+\sqrt{2}(B_{(k+1)h}-B_{kh}),~{}\text{where% }~{}B_{(k+1)h}-B_{kh}\stackrel{{\scriptstyle\mathrm{i.i.d.}}}{{\sim}}% \operatorname{\mathcal{N}}\left(0,hI\right).italic_X start_POSTSUBSCRIPT ( italic_k + 1 ) italic_h end_POSTSUBSCRIPT = italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_k italic_h end_POSTSUBSCRIPT - italic_h ∇ italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_k italic_h end_POSTSUBSCRIPT ) + square-root start_ARG 2 end_ARG ( italic_B start_POSTSUBSCRIPT ( italic_k + 1 ) italic_h end_POSTSUBSCRIPT - italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_k italic_h end_POSTSUBSCRIPT ) , where italic_B start_POSTSUBSCRIPT ( italic_k + 1 ) italic_h end_POSTSUBSCRIPT - italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_k italic_h end_POSTSUBSCRIPT start_RELOP SUPERSCRIPTOP start_ARG ∼ end_ARG start_ARG roman_i . roman_i . roman_d . end_ARG end_RELOP caligraphic_N ( 0 , italic_h italic_I ) . (2)

2.4 Reverse Diffusion Samplers

Inspired by score-based generative models (Song et al., 2021), recent advancements have led to the development of multimodal samplers based on reversing the Ornstein-Uhlenbeck (OU) process (Huang et al., 2024a, b, He et al., 2024, Vacher et al., 2025). In this paper, we collectively refer to these methods as the reverse diffusion samplers (RDS).

The following OU process transforms any target distribution π𝜋\piitalic_π into ϕ:=𝒩(0,I)assignitalic-ϕ𝒩0𝐼\phi:=\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,I\right)italic_ϕ := caligraphic_N ( 0 , italic_I ) as T𝑇T\to\inftyitalic_T → ∞:

dYt=Ytdt+2dBt,t[0,T];Y0π,formulae-sequencedsubscript𝑌𝑡subscript𝑌𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡formulae-sequence𝑡0𝑇similar-tosubscript𝑌0𝜋\mathrm{d}Y_{t}=-Y_{t}\mathrm{d}t+\sqrt{2}\mathrm{d}B_{t},~{}t\in[0,T];~{}Y_{0% }\sim\pi,roman_d italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] ; italic_Y start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π , (3)

We denote the law of Ytsubscript𝑌𝑡Y_{t}italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT by π¯tsubscript¯𝜋𝑡\overline{\pi}_{t}over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT. The time-reversal (Yt:=YTtπ¯Tt)t[0,T]subscriptassignsubscriptsuperscript𝑌𝑡subscript𝑌𝑇𝑡similar-tosubscript¯𝜋𝑇𝑡𝑡0𝑇(Y^{\leftarrow}_{t}:=Y_{T-t}\sim\overline{\pi}_{T-t})_{t\in[0,T]}( italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT := italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∼ over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT satisfies the SDE

dYt=(Yt+2logπ¯Tt(Yt))dt+2dWt,t[0,T];Y0π¯T(ϕ).formulae-sequencedsubscriptsuperscript𝑌𝑡subscriptsuperscript𝑌𝑡2subscript¯𝜋𝑇𝑡subscriptsuperscript𝑌𝑡d𝑡2dsubscript𝑊𝑡formulae-sequence𝑡0𝑇similar-tosubscriptsuperscript𝑌0annotatedsubscript¯𝜋𝑇absentitalic-ϕ\mathrm{d}Y^{\leftarrow}_{t}=(Y^{\leftarrow}_{t}+2\nabla\log\overline{\pi}_{T-% t}(Y^{\leftarrow}_{t}))\mathrm{d}t+\sqrt{2}\mathrm{d}W_{t},~{}t\in[0,T];~{}Y^{% \leftarrow}_{0}\sim\overline{\pi}_{T}(\approx\phi).roman_d italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ( italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + 2 ∇ roman_log over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_W start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] ; italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ( ≈ italic_ϕ ) . (4)

Hence, to draw samples from π𝜋\piitalic_π, it suffices to approximate the scores logπ¯tsubscript¯𝜋𝑡\nabla\log\overline{\pi}_{t}∇ roman_log over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT and discretize Eq. 4, which can be implemented in various ways. For example, by Tweedie’s formula (Robbins, 1992), logπ¯tsubscript¯𝜋𝑡\nabla\log\overline{\pi}_{t}∇ roman_log over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT is an affine function of 𝔼(Y0|Yt=)𝔼conditionalsubscript𝑌0subscript𝑌𝑡\operatorname{\mathbb{E}}(Y_{0}|Y_{t}=\cdot)blackboard_E ( italic_Y start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT | italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ⋅ ) (Eq. 34), while the law of Y0|Yt=conditionalsubscript𝑌0subscript𝑌𝑡Y_{0}|Y_{t}=\cdotitalic_Y start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT | italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ⋅ is analytically tractable (Eq. 35) and provably easier to sample from than the target π𝜋\piitalic_π (Huang et al., 2024a).

3 Problem Setting

Motivated by Brosse et al. (2018), Ge et al. (2020), given an accuracy threshold ε1much-less-than𝜀1\varepsilon\ll 1italic_ε ≪ 1, our goal is to study the complexity (measured by the number of calls to the oracles V𝑉Vitalic_V and V𝑉\nabla V∇ italic_V) required to obtain an estimator Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG of Z𝑍Zitalic_Z such that with Ω(1)Ω1\Omega(1)roman_Ω ( 1 ) probability, the relative error is within ε𝜀\varepsilonitalic_ε:

Pr(|Z^Z1|ε)34.Pr^𝑍𝑍1𝜀34\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right|\leq\varepsilon% \right)\geq\frac{3}{4}.roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≤ italic_ε ) ≥ divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 4 end_ARG . (5)
Remark 3.

We make two remarks regarding this criterion. First, similar to how taking the mean of i.i.d. estimates reduces variance, we show in Lem. 29 that the probability above can be boosted to any 1ζ1𝜁1-\zeta1 - italic_ζ using the median trick: obtaining O(log1ζ)𝑂1𝜁O\left(\log\frac{1}{\zeta}\right)italic_O ( roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ζ end_ARG ) i.i.d. estimates satisfying Eq. 5 and taking their median. Therefore, we focus on the task of obtaining a single estimate satisfying Eq. 5 hereafter. Second, Eq. 5 also allows us to quantify the complexity of estimating the free energy F=logZ𝐹𝑍F=-\log Zitalic_F = - roman_log italic_Z, which is often of greater interest in statistical mechanics than the partition function Z𝑍Zitalic_Z. We show in App. G that estimating Z𝑍Zitalic_Z with O(ε)𝑂𝜀O(\varepsilon)italic_O ( italic_ε ) relative error and estimating F𝐹Fitalic_F with O(ε)𝑂𝜀O(\varepsilon)italic_O ( italic_ε ) absolute error share the same complexity up to constants. Further discussion of this guarantee, including a literature review and the comparison with bias and variance, is deferred to App. G.

Recall that the rationale behind annealing involves a gradual transition from π0subscript𝜋0\pi_{0}italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT, a simple distribution that is easy to sample from and estimate the normalizing constant, to π1=πsubscript𝜋1𝜋\pi_{1}=\piitalic_π start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT = italic_π, the more complicated target distribution. Throughout this paper, we define a curve of probability measures

(πθ=1ZθeVθ)θ[0,1],subscriptsubscript𝜋𝜃1subscript𝑍𝜃superscriptesubscript𝑉𝜃𝜃01\left(\pi_{\theta}=\frac{1}{Z_{\theta}}\mathrm{e}^{-V_{\theta}}\right)_{\theta% \in[0,1]},( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ [ 0 , 1 ] end_POSTSUBSCRIPT ,

where V1=Vsubscript𝑉1𝑉V_{1}=Vitalic_V start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT = italic_V is the potential of π𝜋\piitalic_π, and the normalizing constant Z1=Zsubscript𝑍1𝑍Z_{1}=Zitalic_Z start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT = italic_Z is what we need to estimate. We do not specify the exact form of this curve now, but only introduce the following mild regularity assumption on the curve, as assumed in classical textbooks such as Ambrosio et al. (2008, 2021), Santambrogio (2015):

Assumption 1.

The potential [0,1]×d(θ,x)Vθ(x)contains01superscript𝑑𝜃𝑥maps-tosubscript𝑉𝜃𝑥[0,1]\times\mathbb{R}^{d}\ni(\theta,x)\mapsto V_{\theta}(x)\in\mathbb{R}[ 0 , 1 ] × blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ∋ ( italic_θ , italic_x ) ↦ italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) ∈ blackboard_R is jointly C1superscript𝐶1C^{1}italic_C start_POSTSUPERSCRIPT 1 end_POSTSUPERSCRIPT, and the curve (πθ)θ[0,1]subscriptsubscript𝜋𝜃𝜃01(\pi_{\theta})_{\theta\in[0,1]}( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ [ 0 , 1 ] end_POSTSUBSCRIPT is AC with finite action 𝒜:=01|π˙|θ2dθassign𝒜superscriptsubscript01superscriptsubscript˙𝜋𝜃2differential-d𝜃\mathcal{A}:=\int_{0}^{1}\left|\dot{\pi}\right|_{\theta}^{2}\mathrm{d}\thetacaligraphic_A := ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ.

For the purpose of non-asymptotic analysis, we further introduce the following mild assumption:

Assumption 2.

V𝑉Vitalic_V is β𝛽\betaitalic_β-smooth, and there exists xsubscript𝑥x_{*}italic_x start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT, with x=:R1β\|x_{*}\|=:R\lesssim\frac{1}{\sqrt{\beta}}∥ italic_x start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT ∥ = : italic_R ≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_β end_ARG end_ARG such that V(x)=0𝑉subscript𝑥0\nabla V(x_{*})=0∇ italic_V ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT ) = 0. Moreover, let m:=𝔼π2<+m:=\sqrt{\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi}\|\cdot\|^{2}}<{+\infty}italic_m := square-root start_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG < + ∞.

Remark 4.

Finding a global minimum of (possibly non-convex) V𝑉Vitalic_V is challenging, but it is always feasible to find some x+subscript𝑥x_{+}italic_x start_POSTSUBSCRIPT + end_POSTSUBSCRIPT close to a stationary point xsubscript𝑥x_{*}italic_x start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT using optimization algorithms (e.g., Allen-Zhu and Li (2018)) within negligible cost compared with the complexity for normalizing constant estimation. By considering the translated distribution π(x+)\pi(\cdot-x_{+})italic_π ( ⋅ - italic_x start_POSTSUBSCRIPT + end_POSTSUBSCRIPT ), we can assume the existence of a stationary point near 00. The assumption R1βless-than-or-similar-to𝑅1𝛽R\lesssim\frac{1}{\sqrt{\beta}}italic_R ≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_β end_ARG end_ARG is for technical purposes in our proof.

Equipped with this foundational setup, we now proceed to introduce the annealed LD and annealed LMC algorithms, and establish an analysis for JE and AIS.

4 Analysis of the Jarzynski Equality

To elucidate how annealing works in the task of normalizing constant estimation, we first consider annealed Langevin diffusion (ALD), which runs LD with a dynamically changing target distribution. We introduce a reparameterized curve (π~t=πtT)t[0,T]subscriptsubscript~𝜋𝑡subscript𝜋𝑡𝑇𝑡0𝑇(\widetilde{\pi}_{t}=\pi_{\frac{t}{T}})_{t\in[0,T]}( over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_π start_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG italic_t end_ARG start_ARG italic_T end_ARG end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT for some large T𝑇Titalic_T to be determined later, and define the ALD as the following SDE:

dXtdsubscript𝑋𝑡\displaystyle\mathrm{d}X_{t}roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT =logπ~t(Xt)dt+2dBt,t[0,T];X0π~0.formulae-sequenceabsentsubscript~𝜋𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡formulae-sequence𝑡0𝑇similar-tosubscript𝑋0subscript~𝜋0\displaystyle=\nabla\log\widetilde{\pi}_{t}(X_{t})\mathrm{d}t+\sqrt{2}\mathrm{% d}B_{t},~{}t\in[0,T];~{}X_{0}\sim\widetilde{\pi}_{0}.= ∇ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] ; italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT . (6)

The following Jarzynski equality provides a connection between the work functional and the free energy difference, which naturally yields a method for normalizing constant estimation.

Theorem 5 (Jarzynski equality (Jarzynski, 1997)).

Let superscript\mathbb{P}^{\to}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT be the path measure of Eq. 6, and define the work functional W𝑊Witalic_W and the free energy difference ΔFΔ𝐹\Delta Froman_Δ italic_F as

W(X):=1T0TθVθ|θ=tT(Xt)dt,ΔF:=logZ1Z0.formulae-sequenceassign𝑊𝑋evaluated-at1𝑇superscriptsubscript0𝑇subscript𝜃subscript𝑉𝜃𝜃𝑡𝑇subscript𝑋𝑡d𝑡assignΔ𝐹subscript𝑍1subscript𝑍0W(X):=\frac{1}{T}\int_{0}^{T}\partial_{\theta}V_{\theta}|_{\theta=\frac{t}{T}}% (X_{t})\mathrm{d}t,\qquad\Delta F:=-\log\frac{Z_{1}}{Z_{0}}.italic_W ( italic_X ) := divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_T end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ = divide start_ARG italic_t end_ARG start_ARG italic_T end_ARG end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t , roman_Δ italic_F := - roman_log divide start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG .

Then we have the following relation:

𝔼eW=eΔF.subscript𝔼superscriptsuperscripte𝑊superscripteΔ𝐹\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}^{\to}}\mathrm{e}^{-W}=\mathrm{e}^{-% \Delta F}.blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W end_POSTSUPERSCRIPT = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT .

Below, we sketch the proof from Vargas et al. (2024, Prop. 3.3), which offers a crucial aspect for our analysis. The complete proof is detailed in Sec. C.1.

Sketch of Proof

Let superscript\mathbb{P}^{\leftarrow}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT be the path measure of the following backward SDE:

dXt=logπ~t(Xt)dt+2dBt,t[0,T];XTπ~T.formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscript~𝜋𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscriptsuperscript𝐵𝑡formulae-sequence𝑡0𝑇similar-tosubscript𝑋𝑇subscript~𝜋𝑇\mathrm{d}X_{t}=-\nabla\log\widetilde{\pi}_{t}(X_{t})\mathrm{d}t+\sqrt{2}% \mathrm{d}B^{\leftarrow}_{t},~{}t\in[0,T];~{}X_{T}\sim\widetilde{\pi}_{T}.roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - ∇ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] ; italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∼ over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT . (7)

Leveraging Girsanov theorem (Lem. 1) and Itô’s formula, one can establish the following identity of the RN derivative, known as the Crooks fluctuation theorem (Crooks, 1998, 1999):

logdd(X)=0T(tlogπ~t)(Xt)dt=W(X)ΔF,a.s.X,formulae-sequencedsuperscriptdsuperscript𝑋superscriptsubscript0𝑇subscript𝑡subscript~𝜋𝑡subscript𝑋𝑡differential-d𝑡𝑊𝑋Δ𝐹similar-toa.s.𝑋superscript\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\to}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\leftarrow}}(X)=-% \int_{0}^{T}(\partial_{t}\log\widetilde{\pi}_{t})(X_{t})\mathrm{d}t=W(X)-% \Delta F,\quad\text{a.s.}~{}X\sim\mathbb{P}^{\to},roman_log divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_X ) = - ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t = italic_W ( italic_X ) - roman_Δ italic_F , a.s. italic_X ∼ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT , (8)

which directly implies JE by the identity 𝔼dd=1subscript𝔼superscriptdsuperscriptdsuperscript1\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}^{\to}}{\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{% \leftarrow}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\to}}}=1blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG = 1. \square

Assume for the moment that (i) Z0subscript𝑍0Z_{0}italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT is known, (ii) we can exactly simulate Eq. 6, and (iii) we can calculate the work functional W(X)𝑊𝑋W(X)italic_W ( italic_X ) given any continuous trajectory X𝑋Xitalic_X. According to Thm. 5, Z^:=Z0eW(X)assign^𝑍subscript𝑍0superscripte𝑊𝑋\widehat{Z}:=Z_{0}\mathrm{e}^{-W(X)}over^ start_ARG italic_Z end_ARG := italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W ( italic_X ) end_POSTSUPERSCRIPT with Xsimilar-to𝑋superscriptX\sim\mathbb{P}^{\to}italic_X ∼ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT is an unbiased estimator of Z=Z0eΔF𝑍subscript𝑍0superscripteΔ𝐹Z=Z_{0}\mathrm{e}^{-\Delta F}italic_Z = italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT. We establish an upper bound on the time T𝑇Titalic_T required to run the ALD in order to satisfy the accuracy criterion Eq. 5 in the following theorem, whose proof is detailed in Sec. C.2.

Theorem 6.

Under Assump. 1, it suffices to choose T=32𝒜ε2𝑇32𝒜superscript𝜀2T=\frac{32\mathcal{A}}{\varepsilon^{2}}italic_T = divide start_ARG 32 caligraphic_A end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG to obtain Pr(|Z^Z1|ε)34Pr^𝑍𝑍1𝜀34\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right|\leq\varepsilon% \right)\geq\frac{3}{4}roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≤ italic_ε ) ≥ divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 4 end_ARG.

To illustrate the proof idea of Thm. 6, note that while the ALD (Eq. 6) targets the distribution π~tsubscript~𝜋𝑡\widetilde{\pi}_{t}over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT at time t𝑡titalic_t, there is always a lag between π~tsubscript~𝜋𝑡\widetilde{\pi}_{t}over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT and the actual law of Xtsubscript𝑋𝑡X_{t}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT. Similarly, the backward SDE (Eq. 7) can also be seen as a time-reversed ALD which targets π~tsubscript~𝜋𝑡\widetilde{\pi}_{t}over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT at time t𝑡titalic_t, and the same lag exists. This lag turns out to be the source of the error in the estimator Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG.

In practice, to alleviate the issue of high variance in estimating free energy differences, Vaikuntanathan and Jarzynski (2008) proposed adding a compensatory drift term vt(Xt)subscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡v_{t}(X_{t})italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) to the ALD (Eq. 6). Ideally, the optimal choice would eliminate the lag entirely, ensuring Xtπ~tsimilar-tosubscript𝑋𝑡subscript~𝜋𝑡X_{t}\sim\widetilde{\pi}_{t}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∼ over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT for all t[0,T]𝑡0𝑇t\in[0,T]italic_t ∈ [ 0 , italic_T ]. Inspired by this, we compare the path measure of ALD superscript\mathbb{P}^{\to}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT to the SDE having the perfect compensatory drift term, whose path measure \mathbb{P}blackboard_P has marginal distribution π~tsubscript~𝜋𝑡\widetilde{\pi}_{t}over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT at time t𝑡titalic_t. To make possible the perfect match, vtsubscript𝑣𝑡v_{t}italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT must satisfy the Fokker-Planck equation. The Girsanov theorem (Lem. 1) enables the computation of KL()KLconditionalsuperscript\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\to})roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) and KL()KLconditionalsuperscript\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\leftarrow})roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ), which are related to vtL2(π~t)2superscriptsubscriptnormsubscript𝑣𝑡superscript𝐿2subscript~𝜋𝑡2\|v_{t}\|_{L^{2}(\widetilde{\pi}_{t})}^{2}∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. Finally, among all admissible drift terms vtsubscript𝑣𝑡v_{t}italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT, Lem. 2 suggests the optimal choice of vt=limδ0Tπ~tπ~t+δidδsubscriptsuperscript𝑣𝑡subscript𝛿0subscript𝑇subscript~𝜋𝑡subscript~𝜋𝑡𝛿id𝛿v^{*}_{t}=\lim_{\delta\to 0}\frac{T_{\widetilde{\pi}_{t}\to\widetilde{\pi}_{t+% \delta}}-\operatorname{id}}{\delta}italic_v start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = roman_lim start_POSTSUBSCRIPT italic_δ → 0 end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT → over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t + italic_δ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - roman_id end_ARG start_ARG italic_δ end_ARG to minimize this norm, thereby leading to the metric derivative |π~˙|tsubscript˙~𝜋𝑡|\dot{\widetilde{\pi}}|_{t}| over˙ start_ARG over~ start_ARG italic_π end_ARG end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT and the action 𝒜𝒜\mathcal{A}caligraphic_A. Through this approach, we derive a bound not explicitly relying on isoperimetric assumptions.

A similar connection between free energy and action integral was discovered in stochastic thermodynamics (Sekimoto, 2010, Seifert, 2012), one paradigm for non-equilibrium thermodynamics. By the second law of thermodynamics, the averaged dissipated work, defined as the averaged work minus the free energy difference, i.e., 𝒲diss:=𝒲ΔF:=𝔼WΔFassignsubscript𝒲diss𝒲Δ𝐹assignsubscript𝔼superscript𝑊Δ𝐹\mathcal{W}_{\mathrm{diss}}:=\mathcal{W}-\Delta F:=\operatorname{\mathbb{E}}_{% \mathbb{P}^{\to}}W-\Delta Fcaligraphic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_diss end_POSTSUBSCRIPT := caligraphic_W - roman_Δ italic_F := blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_W - roman_Δ italic_F, is non-negative. When the underlying process is modeled by an overdamped LD, 𝒲disssubscript𝒲diss\mathcal{W}_{\mathrm{diss}}caligraphic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_diss end_POSTSUBSCRIPT can be quantified by an action integral divided by the length of the process (Aurell et al., 2011, Chen et al., 2020). This follows from the observation that 𝒲diss=KL()subscript𝒲dissKLconditionalsuperscriptsuperscript\mathcal{W}_{\mathrm{diss}}=\operatorname{KL}(\mathbb{P}^{\to}\|\mathbb{P}^{% \leftarrow})caligraphic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_diss end_POSTSUBSCRIPT = roman_KL ( blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) and then a similar argument to that above. This connection provides a finer description of the second law of thermodynamics (Aurell et al., 2012) over a finite time horizon. Finally, we also observe that our bound aligns with the O(1T)𝑂1𝑇O\left(\frac{1}{T}\right)italic_O ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_T end_ARG ) decay rate of the variance of the work in Mazonka and Jarzynski (1999) (see also Lelièvre et al. (2010, Chap. 4.1.4)), computed when the curve consists of Gaussian distributions with linearly varying means.

5 Analysis of the Annealed Importance Sampling

In practice, it is not feasible to simulate the ALD precisely, nor is it possible to evaluate the exact value of the work W(X)𝑊𝑋W(X)italic_W ( italic_X ). Therefore, discretization and approximation are required. To address this, we first outline the following annealed importance sampling (AIS) equality akin to JE.

Theorem 7 (Annealed importance sampling equality (Neal, 2001)).

Suppose we have probability distributions π=1Zfsubscript𝜋1subscript𝑍subscript𝑓\pi_{\ell}=\frac{1}{Z_{\ell}}f_{\ell}italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG italic_f start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT, [[0,M]]delimited-[]0𝑀\ell\in\left[\!\left[0,M\right]\!\right]roman_ℓ ∈ [ [ 0 , italic_M ] ] and transition kernels F(x,)subscript𝐹𝑥F_{\ell}(x,\cdot)italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x , ⋅ ), [[1,M]]delimited-[]1𝑀\ell\in\left[\!\left[1,M\right]\!\right]roman_ℓ ∈ [ [ 1 , italic_M ] ], and assume that each πsubscript𝜋\pi_{\ell}italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT is an invariant distribution of Fsubscript𝐹F_{\ell}italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT, [[1,M]]delimited-[]1𝑀\ell\in\left[\!\left[1,M\right]\!\right]roman_ℓ ∈ [ [ 1 , italic_M ] ]. Define the path measure

(x0:M)=π0(x0)=1MF(x1,x).superscriptsubscript𝑥:0𝑀subscript𝜋0subscript𝑥0superscriptsubscriptproduct1𝑀subscript𝐹subscript𝑥1subscript𝑥\mathbb{P}^{\to}(x_{0:M})=\pi_{0}(x_{0})\prod_{\ell=1}^{M}F_{\ell}(x_{\ell-1},% x_{\ell}).blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) = italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ∏ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) . (9)

Then the same relation between the work function W𝑊Witalic_W and free energy difference ΔFΔ𝐹\Delta Froman_Δ italic_F holds:

𝔼eW=eΔF,whereW(x0:M):=log=0M1f(x)f+1(x)andΔF:=logZMZ0.formulae-sequencesubscript𝔼superscriptsuperscripte𝑊superscripteΔ𝐹assignwhere𝑊subscript𝑥:0𝑀superscriptsubscriptproduct0𝑀1subscript𝑓subscript𝑥subscript𝑓1subscript𝑥andΔ𝐹assignsubscript𝑍𝑀subscript𝑍0\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}^{\to}}\mathrm{e}^{-W}=\mathrm{e}^{-% \Delta F},\quad\text{where}~{}~{}W(x_{0:M}):=\log\prod_{\ell=0}^{M-1}\frac{f_{% \ell}(x_{\ell})}{f_{\ell+1}(x_{\ell})}~{}~{}\text{and}~{}~{}\Delta F:=-\log% \frac{Z_{M}}{Z_{0}}.blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W end_POSTSUPERSCRIPT = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT , where italic_W ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) := roman_log ∏ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M - 1 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_f start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG italic_f start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ + 1 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG and roman_Δ italic_F := - roman_log divide start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG .
Proof.

Since πsubscript𝜋\pi_{\ell}italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT is invariant for Fsubscript𝐹F_{\ell}italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT, the following backward transition kernels are well-defined:

B(x,x)=π(x)π(x)F(x,x),[[1,M]].formulae-sequencesubscript𝐵𝑥superscript𝑥subscript𝜋superscript𝑥subscript𝜋𝑥subscript𝐹superscript𝑥𝑥delimited-[]1𝑀B_{\ell}(x,x^{\prime})=\frac{\pi_{\ell}(x^{\prime})}{\pi_{\ell}(x)}F_{\ell}(x^% {\prime},x),~{}\ell\in\left[\!\left[1,M\right]\!\right].italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x , italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) = divide start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) end_ARG italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_x ) , roman_ℓ ∈ [ [ 1 , italic_M ] ] .

By applying these backward transition kernels sequentially, we define the backward path measure

(x0:M)=πM(xM)=1MB(x,x1).superscriptsubscript𝑥:0𝑀subscript𝜋𝑀subscript𝑥𝑀superscriptsubscriptproduct1𝑀subscript𝐵subscript𝑥subscript𝑥1\mathbb{P}^{\leftarrow}(x_{0:M})=\pi_{M}(x_{M})\prod_{\ell=1}^{M}B_{\ell}(x_{% \ell},x_{\ell-1}).blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) = italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) ∏ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT , italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) . (10)

It can be easily demonstrated, as in Eq. 8, that logdd(x0:M)=W(x0:M)ΔFdsuperscriptdsuperscriptsubscript𝑥:0𝑀𝑊subscript𝑥:0𝑀Δ𝐹\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\to}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\leftarrow}}(x_{0:% M})=W(x_{0:M})-\Delta Froman_log divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) = italic_W ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) - roman_Δ italic_F. Consequently, the identity 𝔼dd=1subscript𝔼superscriptdsuperscriptdsuperscript1\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}^{\to}}{\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{% \leftarrow}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\to}}}=1blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG = 1 implies the desired equality. ∎

To study non-asymptotic complexity guarantees, we focus on a widely used curve in theoretical analysis (Brosse et al., 2018, Ge et al., 2020), which we refer to as the geometric interpolation222Eq. 11 differs slightly from a widely used curve in applications (Gelman and Meng, 1998, Neal, 2001): πθπ1λ(θ)ϕλ(θ)proportional-tosubscript𝜋𝜃superscript𝜋1𝜆𝜃superscriptitalic-ϕ𝜆𝜃\pi_{\theta}\propto\pi^{1-\lambda(\theta)}\phi^{\lambda(\theta)}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ∝ italic_π start_POSTSUPERSCRIPT 1 - italic_λ ( italic_θ ) end_POSTSUPERSCRIPT italic_ϕ start_POSTSUPERSCRIPT italic_λ ( italic_θ ) end_POSTSUPERSCRIPT, where ϕitalic-ϕ\phiitalic_ϕ is a prior distribution (typically Gaussian). We refer to both as geometric interpolation.:

πθ=1Zθfθ=1Zθexp(Vλ(θ)22),θ[0,1],\pi_{\theta}=\frac{1}{Z_{\theta}}f_{\theta}=\frac{1}{Z_{\theta}}\exp\left(-V-% \frac{\lambda(\theta)}{2}\|\cdot\|^{2}\right),~{}\theta\in[0,1],italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG roman_exp ( - italic_V - divide start_ARG italic_λ ( italic_θ ) end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) , italic_θ ∈ [ 0 , 1 ] , (11)

where λ()𝜆\lambda(\cdot)italic_λ ( ⋅ ) is a decreasing function with λ(0)=2β𝜆02𝛽\lambda(0)=2\betaitalic_λ ( 0 ) = 2 italic_β and λ(1)=0𝜆10\lambda(1)=0italic_λ ( 1 ) = 0, referred to as the annealing schedule. With this choice of λ(0)𝜆0\lambda(0)italic_λ ( 0 ), by Assump. 2, the potential of π0subscript𝜋0\pi_{0}italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT is β𝛽\betaitalic_β-strongly-convex and 3β3𝛽3\beta3 italic_β-smooth, making sampling and normalizing constant estimation relatively easy. To estimate Z0subscript𝑍0Z_{0}italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT, we use the TI algorithm from Ge et al. (2020), which requires O~(d32ε2)~𝑂superscript𝑑32superscript𝜀2\widetilde{O}\left(\frac{d^{\frac{3}{2}}}{\varepsilon^{2}}\right)over~ start_ARG italic_O end_ARG ( divide start_ARG italic_d start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) gradient oracle calls. In a nutshell, TI is an equilibrium method that constructs a series of intermediate distributions and estimates adjacent normalizing constant ratios via expectation under these intermediate distributions, realized through MCMC sampling from each intermediate distribution. As TI is peripheral to our primary focus, we defer its full description and complexity analysis to Secs. H.1 and 19.

Given the curve Eq. 11, we introduce discrete time points 0=θ0<θ1<<θM=10subscript𝜃0subscript𝜃1subscript𝜃𝑀10=\theta_{0}<\theta_{1}<...<\theta_{M}=10 = italic_θ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT < italic_θ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT < … < italic_θ start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT = 1 to be specified later, and adopt the framework outlined in Thm. 7 by setting π=1Zfsubscript𝜋1subscript𝑍subscript𝑓\pi_{\ell}=\frac{1}{Z_{\ell}}f_{\ell}italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG italic_f start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT to correspond to πθ=1Zθfθsubscript𝜋subscript𝜃1subscript𝑍subscript𝜃subscript𝑓subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}=\frac{1}{Z_{\theta_{\ell}}}f_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_ARG italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT, albeit with a slight abuse of notation. To estimate the normalizing constant, we need to sample from the forward path measure superscript\mathbb{P}^{\to}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT, and calculate the work function along the trajectory. Since πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT must be an invariant distribution of the transition kernel Fsubscript𝐹F_{\ell}italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT in superscript\mathbb{P}^{\to}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT, we define Fsubscript𝐹F_{\ell}italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT via running LD targeting πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT for a short time Tsubscript𝑇T_{\ell}italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT, i.e., F(x,)subscript𝐹𝑥F_{\ell}(x,\cdot)italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x , ⋅ ) is given by the law of XTsubscript𝑋subscript𝑇X_{T_{\ell}}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT in the following SDE initialized at X0=xsubscript𝑋0𝑥X_{0}=xitalic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT = italic_x:

dXt=logπθ(Xt)dt+2dBt,t[0,T].formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscript𝜋subscript𝜃subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡𝑡0subscript𝑇\mathrm{d}X_{t}=\nabla\log\pi_{\theta_{\ell}}(X_{t})\mathrm{d}t+\sqrt{2}% \mathrm{d}B_{t},~{}t\in[0,T_{\ell}].roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ∇ roman_log italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] . (12)

In this setting, AIS can be interpreted as a discretized version of JE (Lelièvre et al., 2010, Remark 4.5). However, in practice, exact samples from π0subscript𝜋0\pi_{0}italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT are often unavailable, and the simulation of LD cannot be performed perfectly. To capture these practical considerations, we define the following sampling path measure:

^(x0:M)=π^0(x0)=1MF^(x1,x),superscript^subscript𝑥:0𝑀subscript^𝜋0subscript𝑥0superscriptsubscriptproduct1𝑀subscript^𝐹subscript𝑥1subscript𝑥\widehat{\mathbb{P}}^{\to}(x_{0:M})=\widehat{\pi}_{0}(x_{0})\prod_{\ell=1}^{M}% \widehat{F}_{\ell}(x_{\ell-1},x_{\ell}),over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) = over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ∏ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT over^ start_ARG italic_F end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) , (13)

where π^0subscript^𝜋0\widehat{\pi}_{0}over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT is the law of an approximate sample from π0subscript𝜋0\pi_{0}italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT, and the transition kernel F^subscript^𝐹\widehat{F}_{\ell}over^ start_ARG italic_F end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT is a discretization of the LD in Fsubscript𝐹F_{\ell}italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT, defined as running one step of annealed Langevin Monte Carlo (ALMC) using the exponential integrator discretization scheme (Zhang and Chen, 2023, Zhang et al., 2023b, a) with step size Tsubscript𝑇T_{\ell}italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT. Formally, F^(x,)subscript^𝐹𝑥\widehat{F}_{\ell}(x,\cdot)over^ start_ARG italic_F end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x , ⋅ ) is the law of XTsubscript𝑋subscript𝑇X_{T_{\ell}}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT in the following SDE initialized at X0=xsubscript𝑋0𝑥X_{0}=xitalic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT = italic_x:

dXt=(V(X0)+λ(θ1+tT(θθ1))Xt)dt+2dBt,t[0,T].formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡𝑉subscript𝑋0𝜆subscript𝜃1𝑡subscript𝑇subscript𝜃subscript𝜃1subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡𝑡0subscript𝑇\mathrm{d}X_{t}=-\left(\nabla V(X_{0})+\lambda\left(\theta_{\ell-1}+\frac{t}{T% _{\ell}}(\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1})\right)X_{t}\right)\mathrm{d}t+\sqrt{2}% \mathrm{d}B_{t},~{}t\in[0,T_{\ell}].roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - ( ∇ italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) + italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_t end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ) italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] . (14)

Here, instead of simply setting F^subscript^𝐹\widehat{F}_{\ell}over^ start_ARG italic_F end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT as one step of LMC targeting πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT, the dynamically changing λ()𝜆\lambda(\cdot)italic_λ ( ⋅ ) helps reduce the discretization error, as will be shown in our proof. Furthermore, with a sufficiently small step size, the overall discretization error can also be minimized, motivating us to apply just one update step in each transition kernel.

We refer readers to Algorithm 1 for a summary of the detailed implementation of our proposed AIS algorithm, including the TI procedure and the update rules in Eq. 14. The following theorem delineates the oracle complexity of the algorithm required to obtain an estimate Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG meeting the desired accuracy criterion (Eq. 5), whose detailed proof can be located in App. D.

Theorem 8.

Let Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG be the AIS estimator described as in Algorithm 1, i.e., Z^:=Z^0eW(x0:M)assign^𝑍subscript^𝑍0superscripte𝑊subscript𝑥:0𝑀\widehat{Z}:=\widehat{Z}_{0}\mathrm{e}^{-W(x_{0:M})}over^ start_ARG italic_Z end_ARG := over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT where Z^0subscript^𝑍0\widehat{Z}_{0}over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT is estimated by TI and x0:M^similar-tosubscript𝑥:0𝑀superscript^x_{0:M}\sim\widehat{\mathbb{P}}^{\to}italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ∼ over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT. Under Assumps. 2 and 1, consider the annealing schedule λ(θ)=2β(1θ)r𝜆𝜃2𝛽superscript1𝜃𝑟\lambda(\theta)=2\beta(1-\theta)^{r}italic_λ ( italic_θ ) = 2 italic_β ( 1 - italic_θ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT for some 1r11𝑟less-than-or-similar-to11\leq r\lesssim 11 ≤ italic_r ≲ 1. Use 𝒜rsubscript𝒜𝑟\mathcal{A}_{r}caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT to denote the action of (πθ)θ[0,1]subscriptsubscript𝜋𝜃𝜃01(\pi_{\theta})_{\theta\in[0,1]}( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ [ 0 , 1 ] end_POSTSUBSCRIPT to emphasize the dependence on r𝑟ritalic_r. Then, the oracle complexity for obtaining an estimate Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG that satisfies the criterion Pr(|Z^Z1|ε)34Pr^𝑍𝑍1𝜀34\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right|\leq\varepsilon% \right)\geq\frac{3}{4}roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≤ italic_ε ) ≥ divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 4 end_ARG is

O~(d32ε2mβ𝒜r12ε2dβ2𝒜r2ε4).~𝑂superscript𝑑32superscript𝜀2𝑚𝛽superscriptsubscript𝒜𝑟12superscript𝜀2𝑑superscript𝛽2superscriptsubscript𝒜𝑟2superscript𝜀4\widetilde{O}\left(\frac{d^{\frac{3}{2}}}{\varepsilon^{2}}\vee\frac{m\beta% \mathcal{A}_{r}^{\frac{1}{2}}}{\varepsilon^{2}}\vee\frac{d\beta^{2}\mathcal{A}% _{r}^{2}}{\varepsilon^{4}}\right).over~ start_ARG italic_O end_ARG ( divide start_ARG italic_d start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∨ divide start_ARG italic_m italic_β caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∨ divide start_ARG italic_d italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) . (15)

We present a high-level proof sketch using Fig. 1. The continuous dynamics, comprising the forward path superscript\mathbb{P}^{\to}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT, the backward path superscript\mathbb{P}^{\leftarrow}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT, and the reference path \mathbb{P}blackboard_P, are depicted as three black curves. To address discretization error, the \ellroman_ℓ-th red (purple) arrow proceeding from left to right represents the transition kernel F^subscript^𝐹\widehat{F}_{\ell}over^ start_ARG italic_F end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT (Bsubscript𝐵B_{\ell}italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT), whose composition forms ^superscript^\widehat{\mathbb{P}}^{\to}over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT (superscript\mathbb{P}^{\leftarrow}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT).

π0=πθ0subscript𝜋0subscript𝜋subscript𝜃0\displaystyle\pi_{0}=\pi_{\theta_{0}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT = italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPTπθ1subscript𝜋subscript𝜃1\displaystyle\pi_{\theta_{1}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPTπθM1subscript𝜋subscript𝜃𝑀1\displaystyle\pi_{\theta_{M-1}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT italic_M - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPTπθM=π1subscript𝜋subscript𝜃𝑀subscript𝜋1\displaystyle\pi_{\theta_{M}}=\pi_{1}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT = italic_π start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPTsuperscript\displaystyle\mathbb{P}^{\leftarrow}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPTsuperscript\displaystyle\mathbb{P^{\rightarrow}}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT¯\displaystyle\overline{\mathbb{P}}\mathbb{{}^{\rightarrow}}over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_FLOATSUPERSCRIPT → end_FLOATSUPERSCRIPT\displaystyle\mathbb{P}blackboard_P^superscript^\displaystyle\mathbb{\widehat{P}^{\rightarrow}}over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPTπ^0π0subscript^𝜋0subscript𝜋0\displaystyle\widehat{\pi}_{0}\approx\pi_{0}over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ≈ italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPTπθ1subscript𝜋subscript𝜃1\displaystyle\pi_{\theta_{\ell-1}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPTπθsubscript𝜋subscript𝜃\displaystyle\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT
Figure 1: Illustration of the proof idea for Thm. 8.
  1. 1.

    Analogously to the analysis of JE (Thm. 6), define the reference path measure \mathbb{P}blackboard_P with transition kernels Fsubscriptsuperscript𝐹F^{*}_{\ell}italic_F start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT such that xπθsimilar-tosubscript𝑥subscript𝜋subscript𝜃x_{\ell}\sim\pi_{\theta_{\ell}}italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT. Given the sampling path measure ^superscript^\widehat{\mathbb{P}}^{\to}over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT, define ¯superscript¯\overline{\mathbb{P}}^{\to}over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT as the version of ^superscript^\widehat{\mathbb{P}}^{\to}over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT without the initialization error, i.e., by replacing π^0subscript^𝜋0\widehat{\pi}_{0}over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT with π0subscript𝜋0\pi_{0}italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT in Eq. 13.

  2. 2.

    Show that it suffices to obtain an accurate estimate Z^0subscript^𝑍0\widehat{Z}_{0}over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT and initialization distribution π^0subscript^𝜋0\widehat{\pi}_{0}over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT, together with sufficiently small KL divergences KL()KLconditionalsuperscript\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\leftarrow})roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) and KL(¯)KLconditionalsuperscript¯\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\overline{\mathbb{P}}^{\to})roman_KL ( blackboard_P ∥ over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ), which quantify the closeness between the continuous dynamics and the discretization error in implementation, respectively.

  3. 3.

    Using the chain rule, decompose KL()KLconditionalsuperscript\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\leftarrow})roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) into the sum of KL divergences between each pair of transition kernels Fsubscript𝐹F_{\ell}italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT and Fsubscriptsuperscript𝐹F^{*}_{\ell}italic_F start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT (i.e., the sum of green “distances”). As in the proof of the convergence of JE (Thm. 6), Fsubscriptsuperscript𝐹F^{*}_{\ell}italic_F start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT, a transition kernel from πθ1subscript𝜋subscript𝜃1\pi_{\theta_{\ell-1}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT to πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT, is realized by ALD with a compensatory vector field, ensuring the SDE exactly follows the trajectory (πθ)θ[θ1,θ]subscriptsubscript𝜋𝜃𝜃subscript𝜃1subscript𝜃(\pi_{\theta})_{\theta\in[\theta_{\ell-1},\theta_{\ell}]}( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ [ italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] end_POSTSUBSCRIPT. Similarly, by applying the chain rule and Girsanov theorem, we can express KL(¯)KLconditionalsuperscript¯\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\overline{\mathbb{P}}^{\to})roman_KL ( blackboard_P ∥ over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) as the sum of the blue “distances”, allowing for a similar analysis.

  4. 4.

    Finally, derive three necessary conditions on the time steps θsubscript𝜃\theta_{\ell}italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT to control both KL()KLconditionalsuperscript\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\leftarrow})roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) and KL(¯)KLconditionalsuperscript¯\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\overline{\mathbb{P}}^{\to})roman_KL ( blackboard_P ∥ over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ). Choosing a proper schedule yields the desired complexity bound.

Our proposed algorithm consists of two phases: first, estimating Z0subscript𝑍0Z_{0}italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT by TI, which is provably efficient for well-conditioned distributions, and second, estimating Z𝑍Zitalic_Z by AIS, which is better suited for handling non-log-concave distributions. The three terms in Eq. 15 arise from (i) ensuring the accuracy of Z^0subscript^𝑍0\widehat{Z}_{0}over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT, (ii) controlling KL()KLconditionalsuperscript\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\leftarrow})roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ), and (iii) controlling KL(¯)KLconditionalsuperscript¯\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\overline{\mathbb{P}}^{\to})roman_KL ( blackboard_P ∥ over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ), respectively, as discussed in 2. above. Due to the non-log-concavity of π𝜋\piitalic_π, the action 𝒜𝒜\mathcal{A}caligraphic_A is typically large, making (iii), the cost for controlling the discretization error, the dominant complexity. Finally, the ε𝜀\varepsilonitalic_ε-dependence can be interpreted as the total duration T=Θ(1ε2)𝑇Θ1superscript𝜀2T=\Theta\left(\frac{1}{\varepsilon^{2}}\right)italic_T = roman_Θ ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) required for the continuous dynamics to converge (as in Thm. 6) divided by the step size Θ~(ε2)~Θsuperscript𝜀2\widetilde{\Theta}(\varepsilon^{2})over~ start_ARG roman_Θ end_ARG ( italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) to control the discretization error.

6 Normalizing Constant Estimation via Reverse Diffusion Sampler

From the analysis of JE and AIS (Thms. 6 and 8), the choice of the interpolation curve (πθ)θ[0,1]subscriptsubscript𝜋𝜃𝜃01(\pi_{\theta})_{\theta\in[0,1]}( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ [ 0 , 1 ] end_POSTSUBSCRIPT is crucial for the complexity of AIS. The geometric interpolation (Eq. 11) is widely adopted in practice due to the availability of closed-form scores of the intermediate distributions πθsubscript𝜋𝜃\pi_{\theta}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT. For certain structured non-log-concave distributions, the associated action is polynomial in the problem parameters, enabling efficient AIS. For instance, Guo et al. (2025, Ex. 2) analyzed a Gaussian mixture target distribution with identical covariance, means having the same norm, and arbitrary weights. However, for general target distributions, the action of the related curve can grow prohibitively large. To illustrate this, we establish an exponential lower bound on the action of a curve starting from a Gaussian mixture, highlighting the potential inefficiency of AIS under geometric interpolation. Our key technical tool is a closed-form expression of the W2subscriptW2\text{W}_{\text{2}}W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT distance in \mathbb{R}blackboard_R expressed by the inverse cumulative distribution functions (c.d.f.s) of the involved distributions. We then lower bound the metric derivative near the target distribution, where the curve changes the most drastically. The proof of this result is detailed in Sec. E.1.

Proposition 9.

Consider the Gaussian mixture target distribution π=12𝒩(0,1)+12𝒩(m,1)𝜋12𝒩0112𝒩𝑚1\pi=\frac{1}{2}\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,1\right)+\frac{1}{2}% \operatorname{\mathcal{N}}\left(m,1\right)italic_π = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG caligraphic_N ( 0 , 1 ) + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG caligraphic_N ( italic_m , 1 ) on \mathbb{R}blackboard_R for some sufficiently large m1greater-than-or-equivalent-to𝑚1m\gtrsim 1italic_m ≳ 1, whose potential is m22superscript𝑚22\frac{m^{2}}{2}divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG-smooth. Under the setting in AIS (Thm. 8), define πθ(x)π(x)eλ(θ)2x2proportional-tosubscript𝜋𝜃𝑥𝜋𝑥superscripte𝜆𝜃2superscript𝑥2\pi_{\theta}(x)\propto\pi(x)\mathrm{e}^{-\frac{\lambda(\theta)}{2}x^{2}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) ∝ italic_π ( italic_x ) roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_λ ( italic_θ ) end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_x start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT, θ[0,1]𝜃01\theta\in[0,1]italic_θ ∈ [ 0 , 1 ], where λ(θ)=m2(1θ)r𝜆𝜃superscript𝑚2superscript1𝜃𝑟\lambda(\theta)=m^{2}(1-\theta)^{r}italic_λ ( italic_θ ) = italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_θ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT for some 1r11𝑟less-than-or-similar-to11\leq r\lesssim 11 ≤ italic_r ≲ 1. Then, the action of the curve (πθ)θ[0,1]subscriptsubscript𝜋𝜃𝜃01(\pi_{\theta})_{\theta\in[0,1]}( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ [ 0 , 1 ] end_POSTSUBSCRIPT is lower bounded by 𝒜rm4em240greater-than-or-equivalent-tosubscript𝒜𝑟superscript𝑚4superscriptesuperscript𝑚240\mathcal{A}_{r}\gtrsim m^{4}\mathrm{e}^{\frac{m^{2}}{40}}caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ≳ italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 40 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT.

Motivated by RDS, we propose leveraging the curve along the OU process in AIS. To support this idea, we first present the following proposition, whose proof is available in Sec. E.2.

Proposition 10.

Let π¯tsubscript¯𝜋𝑡\overline{\pi}_{t}over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT be the law of Ytsubscript𝑌𝑡Y_{t}italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT in the OU process (Eq. 3) initialized from Y0πeVsimilar-tosubscript𝑌0𝜋proportional-tosuperscripte𝑉Y_{0}\sim\pi\propto\mathrm{e}^{-V}italic_Y start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π ∝ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V end_POSTSUPERSCRIPT, where V𝑉Vitalic_V is β𝛽\betaitalic_β-smooth and let m2:=𝔼π2<m^{2}:=\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi}\|\cdot\|^{2}<\inftyitalic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT := blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT < ∞. Then, 0|π¯˙|t2dtdβ+m2superscriptsubscript0subscriptsuperscript˙¯𝜋2𝑡differential-d𝑡𝑑𝛽superscript𝑚2\int_{0}^{\infty}|\dot{\overline{\pi}}|^{2}_{t}\mathrm{d}t\leq d\beta+m^{2}∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ∞ end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG over¯ start_ARG italic_π end_ARG end_ARG | start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_t ≤ italic_d italic_β + italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT.

This proposition shows that under fairly weak conditions on the target distribution, the action of the curve along the OU process, (π¯Tt)t[0,T]subscriptsubscript¯𝜋𝑇𝑡𝑡0𝑇(\overline{\pi}_{T-t})_{t\in[0,T]}( over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT, behaves much better than Eq. 11. Hence, our analysis of JE (Thm. 6) suggests that this curve is likely to yield more efficient normalizing constant estimation. Furthermore, recall that in our earlier proof, we introduced a compensatory drift term vtsubscript𝑣𝑡v_{t}italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT to eliminate the lag in ALD. The same principle applies here: ensuring Xtsubscript𝑋𝑡X_{t}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT precisely following the reference trajectory is advantageous, which results in the time-reversal of OU process (Eq. 4). Building on this insight, we propose an RDS-based algorithm for normalizing constant estimation, and establish a framework for analyzing its oracle complexity. The proof is in Sec. E.3.

Theorem 11.

Assume a total time duration T𝑇Titalic_T, an early stopping time δ0𝛿0\delta\geq 0italic_δ ≥ 0, and discrete time points 0=t0<t1<<tN=TδT0subscript𝑡0subscript𝑡1subscript𝑡𝑁𝑇𝛿𝑇0=t_{0}<t_{1}<...<t_{N}=T-\delta\leq T0 = italic_t start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT < italic_t start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT < … < italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_N end_POSTSUBSCRIPT = italic_T - italic_δ ≤ italic_T. For t[0,Tδ)𝑡0𝑇𝛿t\in[0,T-\delta)italic_t ∈ [ 0 , italic_T - italic_δ ), let tsubscript𝑡t_{-}italic_t start_POSTSUBSCRIPT - end_POSTSUBSCRIPT denote tksubscript𝑡𝑘t_{k}italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT if t[tk,tk+1)𝑡subscript𝑡𝑘subscript𝑡𝑘1t\in[t_{k},t_{k+1})italic_t ∈ [ italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT , italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT ). Let slogπ¯subscript𝑠subscript¯𝜋s_{\cdot}\approx\nabla\log\overline{\pi}_{\cdot}italic_s start_POSTSUBSCRIPT ⋅ end_POSTSUBSCRIPT ≈ ∇ roman_log over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT ⋅ end_POSTSUBSCRIPT be a score estimator, and ϕ=𝒩(0,I)italic-ϕ𝒩0𝐼\phi=\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,I\right)italic_ϕ = caligraphic_N ( 0 , italic_I ). Consider the following two SDEs on [0,Tδ]0𝑇𝛿[0,T-\delta][ 0 , italic_T - italic_δ ] representing the sampling trajectory and the time-reversed OU process, respectively:

::superscriptabsent\displaystyle\mathbb{Q}^{\dagger}:\quadblackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT : dXt=(Xt+2sTt(Xt))dt+2dBt,dsubscript𝑋𝑡subscript𝑋𝑡2subscript𝑠𝑇subscript𝑡subscript𝑋subscript𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡\displaystyle\mathrm{d}X_{t}=(X_{t}+2s_{T-t_{-}}(X_{t_{-}}))\mathrm{d}t+\sqrt{% 2}\mathrm{d}B_{t},roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + 2 italic_s start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT - end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT - end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , X0ϕ;similar-tosubscript𝑋0italic-ϕ\displaystyle X_{0}\sim\phi;italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_ϕ ; (16)
::absent\displaystyle\mathbb{Q}:\quadblackboard_Q : dXt=(Xt+2logπ¯Tt(Xt))dt+2dBt,dsubscript𝑋𝑡subscript𝑋𝑡2subscript¯𝜋𝑇𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡\displaystyle\mathrm{d}X_{t}=(X_{t}+2\nabla\log\overline{\pi}_{T-t}(X_{t}))% \mathrm{d}t+\sqrt{2}\mathrm{d}B_{t},roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + 2 ∇ roman_log over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , X0π¯T.similar-tosubscript𝑋0subscript¯𝜋𝑇\displaystyle X_{0}\sim\overline{\pi}_{T}.italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT .

Let Z^:=eW(X)assign^𝑍superscripte𝑊𝑋\widehat{Z}:=\mathrm{e}^{-W(X)}over^ start_ARG italic_Z end_ARG := roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W ( italic_X ) end_POSTSUPERSCRIPT, Xsimilar-to𝑋superscriptX\sim\mathbb{Q}^{\dagger}italic_X ∼ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT be the estimator of Z𝑍Zitalic_Z, where the functional XW(X)maps-to𝑋𝑊𝑋X\mapsto W(X)italic_X ↦ italic_W ( italic_X ) is defined as

logϕ(X0)+V(XTδ)+(Tδ)d+0Tδ(sTt(Xt)2dt+2sTt(Xt),dBt).italic-ϕsubscript𝑋0𝑉subscript𝑋𝑇𝛿𝑇𝛿𝑑superscriptsubscript0𝑇𝛿superscriptnormsubscript𝑠𝑇subscript𝑡subscript𝑋subscript𝑡2d𝑡2subscript𝑠𝑇subscript𝑡subscript𝑋subscript𝑡dsubscript𝐵𝑡\displaystyle\log\phi(X_{0})+V(X_{T-\delta})+(T-\delta)d+\int_{0}^{T-\delta}% \left(\|s_{T-t_{-}}(X_{t_{-}})\|^{2}\mathrm{d}t+\sqrt{2}\left\langle s_{T-t_{-% }}(X_{t_{-}}),\mathrm{d}B_{t}\right\rangle\right).roman_log italic_ϕ ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) + italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) + ( italic_T - italic_δ ) italic_d + ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T - italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT ( ∥ italic_s start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT - end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT - end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG ⟨ italic_s start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT - end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT - end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ ) .

Then, to ensure Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG satisfies Eq. 5, it suffices that KL()ε2less-than-or-similar-toKLconditionalsuperscriptsuperscript𝜀2\operatorname{KL}(\mathbb{Q}\|\mathbb{Q}^{\dagger})\lesssim\varepsilon^{2}roman_KL ( blackboard_Q ∥ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT and TV(π,π¯δ)εless-than-or-similar-toTV𝜋subscript¯𝜋𝛿𝜀\operatorname{TV}(\pi,\overline{\pi}_{\delta})\lesssim\varepsilonroman_TV ( italic_π , over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) ≲ italic_ε.

For detailed implementation of this algorithm including the update rule in Eq. 16 and the computation of W(X)𝑊𝑋W(X)italic_W ( italic_X ), see Algorithm 2. To determine the overall complexity, we leverage existing results for RDS (Huang et al., 2024a, b, He et al., 2024, Vacher et al., 2025) to derive the oracle complexity to achieve KL()ε2less-than-or-similar-toKLconditionalsuperscriptsuperscript𝜀2\operatorname{KL}(\mathbb{Q}\|\mathbb{Q}^{\dagger})\lesssim\varepsilon^{2}roman_KL ( blackboard_Q ∥ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. When early stopping is needed (i.e., δ>0𝛿0\delta>0italic_δ > 0), we establish in Lem. 25 that choosing δε2β2d2asymptotically-equals𝛿superscript𝜀2superscript𝛽2superscript𝑑2\delta\asymp\frac{\varepsilon^{2}}{\beta^{2}d^{2}}italic_δ ≍ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG suffices to ensure ε𝜀\varepsilonitalic_ε-closeness in TV distance between π¯δsubscript¯𝜋𝛿\overline{\pi}_{\delta}over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT and π𝜋\piitalic_π, under weak assumptions similar to Assump. 2. The detailed complexity analysis is deferred to Sec. E.5.

As discussed, RDS can be viewed as an optimally compensated ALD using the OU process as the trajectory. We conclude this section by contrasting these two approaches. On the one hand, analytically-tractable curves such as the geometric interpolation offer closed-form drift terms at all time points, but may exhibit poor action properties (Prop. 9) or bad isoperimetric constants (Chehab et al., 2025), making annealed sampling challenging. On the other hand, alternative curves like the OU process may have better properties in action and isoperimetric constants, but their drift terms, often related to the scores of the intermediate distributions, lack closed-form expressions, and estimating these terms is also non-trivial. This highlights a fundamental trade-off between the complexity of the drift term estimation and the property of the interpolation curve.

7 Conclusion and Future Work

In this paper, we analyzed the complexity of normalizing constant estimation using JE, AIS, and RDS, establishing non-asymptotic convergence guarantees based on insights from continuous-time analysis. Our analysis of JE (Thm. 6) applies to general interpolation curves without requiring explicit isoperimetric assumptions, which significantly extends prior work limited to log-concave distributions. While our main results (Thms. 6 and 8) provide upper complexity bounds, their tightness remains an open question. Deriving general lower bounds would further clarify whether curves with large action inherently require more oracle calls for both sampling and normalizing constant estimation, thereby rigorously validating the arguments in Sec. 6. We also conjecture that our proof techniques can be further extended to samplers beyond overdamped LD (e.g., Hamiltonian or underdamped LD (Sohl-Dickstein and Culpepper, 2012)), and may be applied to estimating normalizing constants of compactly supported distributions on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT (e.g., convex bodies volume estimation (Cousins and Vempala, 2018)) and discrete distributions (e.g., Ising model and restricted Boltzmann machines (Huber, 2015, Krause et al., 2020)) via the Poisson stochastic integral framework (Ren et al., 2025a, b). We leave these directions for future research.

References

  • Albergo and Vanden-Eijnden (2024) M. S. Albergo and E. Vanden-Eijnden. NETS: A non-equilibrium transport sampler. arXiv preprint arXiv:2410.02711, 2024.
  • Allen-Zhu and Li (2018) Z. Allen-Zhu and Y. Li. NEON2: Finding local minima via first-order oracles. In S. Bengio, H. Wallach, H. Larochelle, K. Grauman, N. Cesa-Bianchi, and R. Garnett, editors, Advances in Neural Information Processing Systems, volume 31. Curran Associates, Inc., 2018. URL https://proceedings.neurips.cc/paper_files/paper/2018/file/d4b2aeb2453bdadaa45cbe9882ffefcf-Paper.pdf.
  • Ambrosio et al. (2008) L. Ambrosio, N. Gigli, and G. Savaré. Gradient Flows: In Metric Spaces and in the Space of Probability Measures. Lectures in Mathematics. ETH Zürich. Birkhäuser Basel, 2 edition, 2008. doi: 10.1007/978-3-7643-8722-8.
  • Ambrosio et al. (2021) L. Ambrosio, E. Brué, and D. Semola. Lectures on optimal transport, volume 130 of UNITEXT. Springer Cham, 2021. doi: 10.1007/978-3-030-72162-6. URL https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-030-72162-6.
  • Anderson (1982) B. D. Anderson. Reverse-time diffusion equation models. Stochastic Processes and their Applications, 12(3):313–326, 1982. ISSN 0304-4149. doi: 10.1016/0304-4149(82)90051-5. URL https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0304414982900515.
  • Andrieu et al. (2016) C. Andrieu, J. Ridgway, and N. Whiteley. Sampling normalizing constants in high dimensions using inhomogeneous diffusions. arXiv preprint arXiv:1612.07583, 2016.
  • Arrar et al. (2019) M. Arrar, F. M. Boubeta, M. E. Szretter, M. Sued, L. Boechi, and D. Rodriguez. On the accurate estimation of free energies using the Jarzynski equality. Journal of Computational Chemistry, 40(4):688–696, 2019. doi: 10.1002/jcc.25754. URL https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jcc.25754.
  • Aurell et al. (2011) E. Aurell, C. Mejía-Monasterio, and P. Muratore-Ginanneschi. Optimal protocols and optimal transport in stochastic thermodynamics. Physical review letters, 106(25):250601, 2011.
  • Aurell et al. (2012) E. Aurell, K. Gawedzki, C. Mejía-Monasterio, R. Mohayaee, and P. Muratore-Ginanneschi. Refined second law of thermodynamics for fast random processes. Journal of statistical physics, 147:487–505, 2012.
  • Bakry et al. (2014) D. Bakry, I. Gentil, and M. Ledoux. Analysis and geometry of Markov diffusion operators, volume 103 of Grundlehren der mathematischen Wissenschaften. Springer Cham, 1 edition, 2014. doi: 10.1007/978-3-319-00227-9.
  • Blessing et al. (2025) D. Blessing, J. Berner, L. Richter, and G. Neumann. Underdamped diffusion bridges with applications to sampling. In The Thirteenth International Conference on Learning Representations, 2025. URL https://openreview.net/forum?id=Q1QTxFm0Is.
  • Brosse et al. (2018) N. Brosse, A. Durmus, and E. Moulines. Normalizing constants of log-concave densities. Electronic Journal of Statistics, 12(1):851 – 889, 2018. doi: 10.1214/18-EJS1411. URL https://doi.org/10.1214/18-EJS1411.
  • Carbone et al. (2023) D. Carbone, M. Hua, S. Coste, and E. Vanden-Eijnden. Efficient training of energy-based models using Jarzynski equality. In A. Oh, T. Naumann, A. Globerson, K. Saenko, M. Hardt, and S. Levine, editors, Advances in Neural Information Processing Systems, volume 36, pages 52583–52614. Curran Associates, Inc., 2023. URL https://proceedings.neurips.cc/paper_files/paper/2023/file/a4ddb865e0a8ca3cca43fd7387b4b0da-Paper-Conference.pdf.
  • Chatterjee and Diaconis (2018) S. Chatterjee and P. Diaconis. The sample size required in importance sampling. The Annals of Applied Probability, 28(2):1099 – 1135, 2018. doi: 10.1214/17-AAP1326. URL https://doi.org/10.1214/17-AAP1326.
  • Chehab et al. (2023) O. Chehab, A. Hyvärinen, and A. Risteski. Provable benefits of annealing for estimating normalizing constants: Importance sampling, noise-contrastive estimation, and beyond. In Thirty-seventh Conference on Neural Information Processing Systems, 2023. URL https://openreview.net/forum?id=iWGC0Nsq9i.
  • Chehab et al. (2025) O. Chehab, A. Korba, A. J. Stromme, and A. Vacher. Provable convergence and limitations of geometric tempering for Langevin dynamics. In The Thirteenth International Conference on Learning Representations, 2025. URL https://openreview.net/forum?id=DZcmz9wU0i.
  • Chen and Ying (2024) H. Chen and L. Ying. Ensemble-based annealed importance sampling. arXiv preprint arXiv:2401.15645, 2024.
  • Chen et al. (2025) J. Chen, L. Richter, J. Berner, D. Blessing, G. Neumann, and A. Anandkumar. Sequential controlled Langevin Diffusions. In The Thirteenth International Conference on Learning Representations, 2025. URL https://openreview.net/forum?id=dImD2sgy86.
  • Chen and Shao (1997) M.-H. Chen and Q.-M. Shao. On Monte Carlo methods for estimating ratios of normalizing constants. The Annals of Statistics, 25(4):1563 – 1594, 1997. doi: 10.1214/aos/1031594732. URL https://doi.org/10.1214/aos/1031594732.
  • Chen et al. (2023) S. Chen, S. Chewi, J. Li, Y. Li, A. Salim, and A. Zhang. Sampling is as easy as learning the score: theory for diffusion models with minimal data assumptions. In The Eleventh International Conference on Learning Representations, 2023. URL https://openreview.net/forum?id=zyLVMgsZ0U_.
  • Chen et al. (2016) Y. Chen, T. T. Georgiou, and M. Pavon. On the relation between optimal transport and Schrödinger bridges: A stochastic control viewpoint. Journal of Optimization Theory and Applications, 169:671–691, 2016. doi: 10.1007/s10957-015-0803-z.
  • Chen et al. (2020) Y. Chen, T. T. Georgiou, and A. Tannenbaum. Stochastic control and nonequilibrium thermodynamics: Fundamental limits. IEEE Transactions on Automatic Control, 65(7):2979–2991, 2020. doi: 10.1109/TAC.2019.2939625.
  • Chen et al. (2021) Y. Chen, T. T. Georgiou, and M. Pavon. Stochastic control liaisons: Richard Sinkhorn meets Gaspard Monge on a Schrödinger bridge. SIAM Review, 63(2):249–313, 2021. doi: 10.1137/20M1339982. URL https://doi.org/10.1137/20M1339982.
  • Cheng et al. (2018) X. Cheng, N. S. Chatterji, P. L. Bartlett, and M. I. Jordan. Underdamped Langevin MCMC: A non-asymptotic analysis. In S. Bubeck, V. Perchet, and P. Rigollet, editors, Proceedings of the 31st Conference On Learning Theory, volume 75 of Proceedings of Machine Learning Research, pages 300–323. PMLR, 06–09 Jul 2018. URL https://proceedings.mlr.press/v75/cheng18a.html.
  • Chewi (2022) S. Chewi. Log-Concave Sampling. Book draft, in preparation, 2022. URL https://chewisinho.github.io.
  • Chewi et al. (2022) S. Chewi, M. A. Erdogdu, M. Li, R. Shen, and S. Zhang. Analysis of Langevin Monte Carlo from Poincaré to log-Sobolev. In P.-L. Loh and M. Raginsky, editors, Proceedings of Thirty Fifth Conference on Learning Theory, volume 178 of Proceedings of Machine Learning Research, pages 1–2. PMLR, 02–05 Jul 2022. URL https://proceedings.mlr.press/v178/chewi22a.html.
  • Chipot and Pohorille (2007) C. Chipot and A. Pohorille, editors. Free Energy Calculations: Theory and Applications in Chemistry and Biology. Springer Series in Chemical Physics. Springer Berlin, Heidelberg, 2007. doi: 10.1007/978-3-540-38448-9.
  • Conforti and Tamanini (2021) G. Conforti and L. Tamanini. A formula for the time derivative of the entropic cost and applications. Journal of Functional Analysis, 280(11):108964, 2021. ISSN 0022-1236. doi: 10.1016/j.jfa.2021.108964. URL https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S002212362100046X.
  • Cousins and Vempala (2018) B. Cousins and S. Vempala. Gaussian cooling and O(n3)superscript𝑂superscript𝑛3O^{*}(n^{3})italic_O start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_n start_POSTSUPERSCRIPT 3 end_POSTSUPERSCRIPT ) algorithms for volume and Gaussian volume. SIAM Journal on Computing, 47(3):1237–1273, 2018. doi: 10.1137/15M1054250. URL https://doi.org/10.1137/15M1054250.
  • Crooks (1998) G. E. Crooks. Nonequilibrium measurements of free energy differences for microscopically reversible Markovian systems. Journal of Statistical Physics, 90:1481–1487, 1998. doi: 10.1023/A:1023208217925.
  • Crooks (1999) G. E. Crooks. Entropy production fluctuation theorem and the nonequilibrium work relation for free energy differences. Phys. Rev. E, 60:2721–2726, Sep 1999. doi: 10.1103/PhysRevE.60.2721. URL https://link.aps.org/doi/10.1103/PhysRevE.60.2721.
  • Del Moral et al. (2006) P. Del Moral, A. Doucet, and A. Jasra. Sequential Monte Carlo samplers. Journal of the Royal Statistical Society Series B: Statistical Methodology, 68(3):411–436, 5 2006.
  • Doucet et al. (2000) A. Doucet, S. Godsill, and C. Andrieu. On sequential Monte Carlo sampling methods for bayesian filtering. Statistics and computing, 10:197–208, 2000. doi: 10.1023/A:1008935410038.
  • Doucet et al. (2022) A. Doucet, W. Grathwohl, A. G. Matthews, and H. Strathmann. Score-based diffusion meets annealed importance sampling. In S. Koyejo, S. Mohamed, A. Agarwal, D. Belgrave, K. Cho, and A. Oh, editors, Advances in Neural Information Processing Systems, volume 35, pages 21482–21494. Curran Associates, Inc., 2022. URL https://proceedings.neurips.cc/paper_files/paper/2022/file/86b7128efa3950df7c0f6c0342e6dcc1-Paper-Conference.pdf.
  • Echeverria and Amzel (2012) I. Echeverria and L. M. Amzel. Estimation of free-energy differences from computed work distributions: An application of Jarzynski’s equality. The Journal of Physical Chemistry B, 116(36):10977–11396, 2012. doi: 10.1021/jp300527q.
  • Fan et al. (2023) J. Fan, B. Yuan, and Y. Chen. Improved dimension dependence of a proximal algorithm for sampling. In G. Neu and L. Rosasco, editors, Proceedings of Thirty Sixth Conference on Learning Theory, volume 195 of Proceedings of Machine Learning Research, pages 1473–1521. PMLR, 12–15 Jul 2023. URL https://proceedings.mlr.press/v195/fan23a.html.
  • Ge and Jiang (2008) H. Ge and D.-Q. Jiang. Generalized Jarzynski’s equality of inhomogeneous multidimensional diffusion processes. Journal of Statistical Physics, 131:675–689, 3 2008. ISSN 1572-9613. doi: 10.1007/s10955-008-9520-4.
  • Ge et al. (2020) R. Ge, H. Lee, and J. Lu. Estimating normalizing constants for log-concave distributions: Algorithms and lower bounds. In Proceedings of the 52nd Annual ACM SIGACT Symposium on Theory of Computing, STOC 2020, page 579–586, New York, NY, USA, 2020. Association for Computing Machinery. ISBN 9781450369794. doi: 10.1145/3357713.3384289. URL https://doi.org/10.1145/3357713.3384289.
  • Gelman and Meng (1998) A. Gelman and X.-L. Meng. Simulating normalizing constants: from importance sampling to bridge sampling to path sampling. Statistical Science, 13(2):163 – 185, 1998. doi: 10.1214/ss/1028905934. URL https://doi.org/10.1214/ss/1028905934.
  • Gelman et al. (2013) A. Gelman, J. B. Carlin, H. S. Stern, and D. B. Rubin. Bayesian data analysis. Chapman and Hall/CRC, 3 edition, 2013.
  • Guo et al. (2025) W. Guo, M. Tao, and Y. Chen. Provable benefit of annealed Langevin Monte Carlo for non-log-concave sampling. In The Thirteenth International Conference on Learning Representations, 2025. URL https://openreview.net/forum?id=P6IVIoGRRg.
  • Hartmann and Richter (2024) C. Hartmann and L. Richter. Nonasymptotic bounds for suboptimal importance sampling. SIAM/ASA Journal on Uncertainty Quantification, 12(2):309–346, 2024. doi: 10.1137/21M1427760. URL https://doi.org/10.1137/21M1427760.
  • Hartmann et al. (2017) C. Hartmann, L. Richter, C. Schütte, and W. Zhang. Variational characterization of free energy: Theory and algorithms. Entropy, 19(11), 2017. ISSN 1099-4300. doi: 10.3390/e19110626. URL https://www.mdpi.com/1099-4300/19/11/626.
  • Hartmann et al. (2019) C. Hartmann, C. Schütte, and W. Zhang. Jarzynski’s equality, fluctuation theorems, and variance reduction: Mathematical analysis and numerical algorithms. Journal of Statistical Physics, 175:1214–1261, 2019. doi: 10.1007/s10955-019-02286-4. URL https://doi.org/10.1007/s10955-019-02286-4.
  • He et al. (2024) Y. He, K. Rojas, and M. Tao. Zeroth-order sampling methods for non-log-concave distributions: Alleviating metastability by denoising diffusion. In The Thirty-eighth Annual Conference on Neural Information Processing Systems, 2024. URL https://openreview.net/forum?id=X3Aljulsw5.
  • Huang et al. (2024a) X. Huang, H. Dong, Y. Hao, Y. Ma, and T. Zhang. Reverse diffusion Monte Carlo. In The Twelfth International Conference on Learning Representations, 2024a. URL https://openreview.net/forum?id=kIPEyMSdFV.
  • Huang et al. (2024b) X. Huang, D. Zou, H. Dong, Y.-A. Ma, and T. Zhang. Faster sampling without isoperimetry via diffusion-based Monte Carlo. In S. Agrawal and A. Roth, editors, Proceedings of Thirty Seventh Conference on Learning Theory, volume 247 of Proceedings of Machine Learning Research, pages 2438–2493. PMLR, 30 Jun–03 Jul 2024b. URL https://proceedings.mlr.press/v247/huang24a.html.
  • Huber (2015) M. Huber. Approximation algorithms for the normalizing constant of Gibbs distributions. The Annals of Applied Probability, 25(2):974 – 985, 2015. doi: 10.1214/14-AAP1015. URL https://doi.org/10.1214/14-AAP1015.
  • Jarzynski (1997) C. Jarzynski. Nonequilibrium equality for free energy differences. Phys. Rev. Lett., 78:2690–2693, Apr 1997. doi: 10.1103/PhysRevLett.78.2690. URL https://link.aps.org/doi/10.1103/PhysRevLett.78.2690.
  • Jasra et al. (2018) A. Jasra, K. Kamatani, P. P. Osei, and Y. Zhou. Multilevel particle filters: normalizing constant estimation. Statistics and Computing, 28:47–60, 2018. doi: 10.1007/s11222-016-9715-5.
  • Jerrum et al. (1986) M. R. Jerrum, L. G. Valiant, and V. V. Vazirani. Random generation of combinatorial structures from a uniform distribution. Theoretical Computer Science, 43:169–188, 1986. ISSN 0304-3975. doi: 10.1016/0304-3975(86)90174-X. URL https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/030439758690174X.
  • Karatzas and Shreve (1991) I. Karatzas and S. E. Shreve. Brownian Motion and Stochastic Calculus. Graduate Texts in Mathematics. Springer New York, NY, 2 edition, 1991. doi: 10.1007/978-1-4612-0949-2.
  • Kirkwood (1935) J. G. Kirkwood. Statistical mechanics of fluid mixtures. The Journal of Chemical Physics, 3(5):300–313, 05 1935. ISSN 0021-9606. doi: 10.1063/1.1749657. URL https://doi.org/10.1063/1.1749657.
  • Kook and Vempala (2024) Y. Kook and S. S. Vempala. Sampling and integration of logconcave functions by algorithmic diffusion. arXiv preprint arXiv:2411.13462, 2024.
  • Kostov and Whiteley (2017) S. Kostov and N. Whiteley. An algorithm for approximating the second moment of the normalizing constant estimate from a particle filter. Methodology and Computing in Applied Probability, 19:799–818, 2017. doi: 10.1007/s11009-016-9513-8.
  • Krause et al. (2020) O. Krause, A. Fischer, and C. Igel. Algorithms for estimating the partition function of restricted Boltzmann machines. Artificial Intelligence, 278:103195, 2020. ISSN 0004-3702. doi: 10.1016/j.artint.2019.103195. URL https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0004370219301948.
  • Le Bris and Lions (2008) C. Le Bris and P.-L. Lions. Existence and uniqueness of solutions to Fokker–Planck type equations with irregular coefficients. Communications in Partial Differential Equations, 33(7):1272–1317, 2008. doi: 10.1080/03605300801970952. URL https://doi.org/10.1080/03605300801970952.
  • Lee et al. (2023) H. Lee, J. Lu, and Y. Tan. Convergence of score-based generative modeling for general data distributions. In S. Agrawal and F. Orabona, editors, Proceedings of The 34th International Conference on Algorithmic Learning Theory, volume 201 of Proceedings of Machine Learning Research, pages 946–985. PMLR, 20 Feb–23 Feb 2023. URL https://proceedings.mlr.press/v201/lee23a.html.
  • Lelièvre et al. (2010) T. Lelièvre, M. Rousset, and G. Stoltz. Free Energy Computations: A Mathematical Perspective. Imperial College Press, 2010. doi: 10.1142/p579.
  • Léonard (2014) C. Léonard. A survey of the Schrödinger problem and some of its connections with optimal transport. Discrete and Continuous Dynamical Systems - Series A, 34(4):1533–1574, 2014. URL https://hal.science/hal-00849930.
  • Ma et al. (2013) J. Ma, J. Peng, S. Wang, and J. Xu. Estimating the partition function of graphical models using langevin importance sampling. In C. M. Carvalho and P. Ravikumar, editors, Proceedings of the Sixteenth International Conference on Artificial Intelligence and Statistics, volume 31 of Proceedings of Machine Learning Research, pages 433–441, Scottsdale, Arizona, USA, 29 Apr–01 May 2013. PMLR. URL https://proceedings.mlr.press/v31/ma13a.html.
  • Mazonka and Jarzynski (1999) O. Mazonka and C. Jarzynski. Exactly solvable model illustrating far-from-equilibrium predictions. arXiv preprint cond-mat/9912121, 1999.
  • Mazzanti and Romero (2020) F. Mazzanti and E. Romero. Efficient evaluation of the partition function of RBMs with annealed importance sampling. arXiv preprint arXiv:2007.11926, 2020.
  • Meng and Wong (1996) X.-L. Meng and W. H. Wong. Simulating ratios of normalizing constants via a simple identity: a theoretical exploration. Statistica Sinica, 6(4):831–860, 1996. ISSN 10170405, 19968507. URL http://www.jstor.org/stable/24306045.
  • Neal (2001) R. M. Neal. Annealed importance sampling. Statistics and Computing, 11(2):125–139, April 2001. ISSN 1573-1375. doi: 10.1023/A:1008923215028. URL https://doi.org/10.1023/A:1008923215028.
  • Nelson (1967) E. Nelson. Dynamical Theories of Brownian Motion. Princeton University Press, 1967. ISBN 9780691079509. URL http://www.jstor.org/stable/j.ctv15r57jg.
  • Nüsken and Richter (2021) N. Nüsken and L. Richter. Solving high-dimensional Hamilton–Jacobi–Bellman PDEs using neural networks: perspectives from the theory of controlled diffusions and measures on path space. Partial differential equations and applications, 2(4):48, 2021. doi: 10.1007/s42985-021-00102-x.
  • Pohorille et al. (2010) A. Pohorille, C. Jarzynski, and C. Chipot. Good practices in free-energy calculations. The Journal of Physical Chemistry B, 114(32):10235–10253, 2010. ISSN 1520-6106. doi: 10.1021/jp102971x. URL https://doi.org/10.1021/jp102971x.
  • Ren et al. (2025a) Y. Ren, H. Chen, G. M. Rotskoff, and L. Ying. How discrete and continuous diffusion meet: Comprehensive analysis of discrete diffusion models via a stochastic integral framework. In The Thirteenth International Conference on Learning Representations, 2025a. URL https://openreview.net/forum?id=6awxwQEI82.
  • Ren et al. (2025b) Y. Ren, H. Chen, Y. Zhu, W. Guo, Y. Chen, G. M. Rotskoff, M. Tao, and L. Ying. Fast solvers for discrete diffusion models: Theory and applications of high-order algorithms. arXiv preprint arXiv:2502.00234, 2025b.
  • Richter and Berner (2024) L. Richter and J. Berner. Improved sampling via learned diffusions. In The Twelfth International Conference on Learning Representations, 2024. URL https://openreview.net/forum?id=h4pNROsO06.
  • Robbins (1992) H. E. Robbins. An Empirical Bayes Approach to Statistics, pages 388–394. Springer New York, New York, NY, 1992. ISBN 978-1-4612-0919-5. doi: 10.1007/978-1-4612-0919-5˙26. URL https://doi.org/10.1007/978-1-4612-0919-5_26".
  • Ruzayqat et al. (2022) H. Ruzayqat, N. K. Chada, and A. Jasra. Multilevel estimation of normalization constants using ensemble Kalman–Bucy filters. Statistics and Computing, 32(3):38, 2022.
  • Sander et al. (2025) M. E. Sander, V. Roulet, T. Liu, and M. Blondel. Joint learning of energy-based models and their partition function. arXiv preprint arXiv:2501.18528, 2025.
  • Santambrogio (2015) F. Santambrogio. Optimal Transport for Applied Mathematicians. Birkhäuser Cham, 2015. doi: 10.1007/978-3-319-20828-2.
  • Schönle et al. (2024) C. Schönle, M. Gabrié, T. Lelièvre, and G. Stoltz. Sampling metastable systems using collective variables and jarzynski-crooks paths. arXiv preprint arXiv:2405.18160, 2024.
  • Seifert (2012) U. Seifert. Stochastic thermodynamics, fluctuation theorems and molecular machines. Reports on progress in physics, 75(12):126001, 2012.
  • Sekimoto (2010) K. Sekimoto. Stochastic energetics, 2010.
  • Sohl-Dickstein and Culpepper (2012) J. Sohl-Dickstein and B. J. Culpepper. Hamiltonian annealed importance sampling for partition function estimation. Technical report, Redwood Technical Report, 2012. URL http://arxiv.org/abs/1205.1925.
  • Song and Kingma (2021) Y. Song and D. P. Kingma. How to train your energy-based models. arXiv preprint arXiv:2101.03288, 2021.
  • Song et al. (2021) Y. Song, J. Sohl-Dickstein, D. P. Kingma, A. Kumar, S. Ermon, and B. Poole. Score-based generative modeling through stochastic differential equations. In International Conference on Learning Representations, 2021. URL https://openreview.net/forum?id=PxTIG12RRHS.
  • Sun et al. (2024) J. Sun, J. Berner, L. Richter, M. Zeinhofer, J. Müller, K. Azizzadenesheli, and A. Anandkumar. Dynamical measure transport and neural PDE solvers for sampling. arXiv preprint arXiv:2407.07873, 2024.
  • Syed et al. (2024) S. Syed, A. Bouchard-Côté, K. Chern, and A. Doucet. Optimised annealed sequential Monte Carlo samplers. arXiv preprint arXiv:2408.12057, 2024.
  • Üstünel and Zakai (2013) A. S. Üstünel and M. Zakai. Transformation of Measure on Wiener Space. Springer Monographs in Mathematics. Springer Berlin, Heidelberg, 1 edition, 2013. doi: 10.1007/978-3-662-13225-8.
  • Vacher et al. (2025) A. Vacher, O. Chehab, and A. Korba. Polynomial time sampling from log-smooth distributions in fixed dimension under semi-log-concavity of the forward diffusion with application to strongly dissipative distributions. arXiv preprint arXiv:2501.00565, 2025.
  • Vaikuntanathan and Jarzynski (2008) S. Vaikuntanathan and C. Jarzynski. Escorted free energy simulations: Improving convergence by reducing dissipation. Phys. Rev. Lett., 100:190601, May 2008. doi: 10.1103/PhysRevLett.100.190601. URL https://link.aps.org/doi/10.1103/PhysRevLett.100.190601.
  • Vargas et al. (2024) F. Vargas, S. Padhy, D. Blessing, and N. Nüsken. Transport meets variational inference: Controlled Monte Carlo diffusions. In The Twelfth International Conference on Learning Representations, 2024. URL https://openreview.net/forum?id=PP1rudnxiW.
  • Vempala and Wibisono (2019) S. S. Vempala and A. Wibisono. Rapid Convergence of the Unadjusted Langevin Algorithm: Isoperimetry Suffices, volume 32. Curran Associates, Inc., 2019. URL https://proceedings.neurips.cc/paper_files/paper/2019/file/65a99bb7a3115fdede20da98b08a370f-Paper.pdf.
  • Villani (2003) C. Villani. Topics in optimal transportation, volume 58. American Mathematical Society, 2003.
  • Villani (2008) C. Villani. Optimal Transport: Old and New. Grundlehren der mathematischen Wissenschaften. Springer Berlin, Heidelberg, 1 edition, 2008. doi: 10.1007/978-3-540-71050-9. URL https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-540-71050-9.
  • Yasuda and Takahashi (2022) M. Yasuda and C. Takahashi. Free energy evaluation using marginalized annealed importance sampling. Phys. Rev. E, 106:024127, Aug 2022. doi: 10.1103/PhysRevE.106.024127. URL https://link.aps.org/doi/10.1103/PhysRevE.106.024127.
  • Zhang and Chen (2022) Q. Zhang and Y. Chen. Path integral sampler: A stochastic control approach for sampling. In International Conference on Learning Representations, 2022. URL https://openreview.net/forum?id=_uCb2ynRu7Y.
  • Zhang and Chen (2023) Q. Zhang and Y. Chen. Fast sampling of diffusion models with exponential integrator. In The Eleventh International Conference on Learning Representations, 2023. URL https://openreview.net/forum?id=Loek7hfb46P.
  • Zhang et al. (2023a) Q. Zhang, J. Song, and Y. Chen. Improved order analysis and design of exponential integrator for diffusion models sampling. arXiv preprint arXiv:2308.02157, 2023a.
  • Zhang et al. (2023b) Q. Zhang, M. Tao, and Y. Chen. gDDIM: Generalized denoising diffusion implicit models. In The Eleventh International Conference on Learning Representations, 2023b. URL https://openreview.net/forum?id=1hKE9qjvz-.
  • Zuckerman and Woolf (2002) D. M. Zuckerman and T. B. Woolf. Theory of a systematic computational error in free energy differences. Phys. Rev. Lett., 89:180602, Oct 2002. doi: 10.1103/PhysRevLett.89.180602. URL https://link.aps.org/doi/10.1103/PhysRevLett.89.180602.
  • Zuckerman and Woolf (2004) D. M. Zuckerman and T. B. Woolf. Systematic finite-sampling inaccuracy in free energy differences and other nonlinear quantities. Journal of Statistical Physics, 114:1303–1323, 3 2004. doi: 10.1023/B:JOSS.0000013961.84860.5b.

Appendix A Preliminaries (Continued)

The theories of backward stochastic integral and the Girsanov theorem are adapted from Vargas et al. (2024). Here, we include relevant results and proofs to ensure a self-contained presentation.

Lemma 12 (Nelson’s relation (Nelson, 1967, Anderson, 1982)).

Given a BM (Bt)t[0,T]subscriptsubscript𝐵𝑡𝑡0𝑇(B_{t})_{t\in[0,T]}( italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT and its time-reversal (Bt=BTt)t[0,T]subscriptsubscriptsuperscript𝐵𝑡subscript𝐵𝑇𝑡𝑡0𝑇(B^{\leftarrow}_{t}=B_{T-t})_{t\in[0,T]}( italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT, the following two SDEs

dXt=at(Xt)dt+σdBt,X0p0;dYt=bt(Yt)dt+σdBt,YTqformulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscript𝑎𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡𝜎dsubscript𝐵𝑡formulae-sequencesimilar-tosubscript𝑋0subscript𝑝0formulae-sequencedsubscript𝑌𝑡subscript𝑏𝑡subscript𝑌𝑡d𝑡𝜎dsubscriptsuperscript𝐵𝑡similar-tosubscript𝑌𝑇𝑞\mathrm{d}X_{t}=a_{t}(X_{t})\mathrm{d}t+\sigma\mathrm{d}B_{t},~{}X_{0}\sim p_{% 0};~{}\mathrm{d}Y_{t}=b_{t}(Y_{t})\mathrm{d}t+\sigma\mathrm{d}B^{\leftarrow}_{% t},~{}Y_{T}\sim qroman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_p start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ; roman_d italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_q

have the same path measure if and only if

q=pT,andbt=atσ2logpt,t[0,T],formulae-sequence𝑞subscript𝑝𝑇andformulae-sequencesubscript𝑏𝑡subscript𝑎𝑡superscript𝜎2subscript𝑝𝑡for-all𝑡0𝑇q=p_{T},\quad\text{and}\quad b_{t}=a_{t}-\sigma^{2}\nabla\log p_{t},~{}\forall t% \in[0,T],italic_q = italic_p start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT , and italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT - italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∇ roman_log italic_p start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , ∀ italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] ,

where ptsubscript𝑝𝑡p_{t}italic_p start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT is the p.d.f. of Xtsubscript𝑋𝑡X_{t}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT.

Proof.

The proof is by verifying the Fokker-Planck equation. For X𝑋Xitalic_X, we have

tpt=(atpt)+σ22Δpt.subscript𝑡subscript𝑝𝑡subscript𝑎𝑡subscript𝑝𝑡superscript𝜎22Δsubscript𝑝𝑡\partial_{t}p_{t}=-\nabla\cdot(a_{t}p_{t})+\frac{\sigma^{2}}{2}\Delta p_{t}.∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT italic_p start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - ∇ ⋅ ( italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT italic_p start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) + divide start_ARG italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_Δ italic_p start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT .

Let t:=Ttsubscriptsuperscript𝑡assignsubscript𝑇𝑡\star^{\leftarrow}_{t}:=\star_{T-t}⋆ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT := ⋆ start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t end_POSTSUBSCRIPT. Then ptsubscriptsuperscript𝑝𝑡p^{\leftarrow}_{t}italic_p start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT satisfies

tpt=(atpt)σ22Δpt=((at+σ2logpt)pt)+σ22Δpt,subscript𝑡subscriptsuperscript𝑝𝑡subscriptsuperscript𝑎𝑡subscriptsuperscript𝑝𝑡superscript𝜎22Δsubscriptsuperscript𝑝𝑡subscriptsuperscript𝑎𝑡superscript𝜎2subscriptsuperscript𝑝𝑡subscriptsuperscript𝑝𝑡superscript𝜎22Δsubscriptsuperscript𝑝𝑡\partial_{t}p^{\leftarrow}_{t}=\nabla\cdot(a^{\leftarrow}_{t}p^{\leftarrow}_{t% })-\frac{\sigma^{2}}{2}\Delta p^{\leftarrow}_{t}=-\nabla\cdot((-a^{\leftarrow}% _{t}+\sigma^{2}\nabla\log p^{\leftarrow}_{t})p^{\leftarrow}_{t})+\frac{\sigma^% {2}}{2}\Delta p^{\leftarrow}_{t},∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT italic_p start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ∇ ⋅ ( italic_a start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT italic_p start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - divide start_ARG italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_Δ italic_p start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - ∇ ⋅ ( ( - italic_a start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∇ roman_log italic_p start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) italic_p start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) + divide start_ARG italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_Δ italic_p start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ,

which means (Xt)t[0,T]subscriptsubscriptsuperscript𝑋𝑡𝑡0𝑇(X^{\leftarrow}_{t})_{t\in[0,T]}( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT has the same path measure as the following SDE:

dZt=(atσ2logpt)(Zt)dt+σdBt,Ztpt.formulae-sequencedsubscript𝑍𝑡subscriptsuperscript𝑎𝑡superscript𝜎2subscriptsuperscript𝑝𝑡subscript𝑍𝑡d𝑡𝜎dsubscript𝐵𝑡similar-tosubscript𝑍𝑡subscriptsuperscript𝑝𝑡\mathrm{d}Z_{t}=-(a^{\leftarrow}_{t}-\sigma^{2}\nabla\log p^{\leftarrow}_{t})(% Z_{t})\mathrm{d}t+\sigma\mathrm{d}B_{t},~{}Z_{t}\sim p^{\leftarrow}_{t}.roman_d italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - ( italic_a start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT - italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∇ roman_log italic_p start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_p start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT .

On the other hand, by definition, (Yt)t[0,T]subscriptsubscriptsuperscript𝑌𝑡𝑡0𝑇(Y^{\leftarrow}_{t})_{t\in[0,T]}( italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT satisfies the forward SDE

dYt=bt(Yt)dt+σdBt,Y0q,formulae-sequencedsubscriptsuperscript𝑌𝑡subscriptsuperscript𝑏𝑡subscriptsuperscript𝑌𝑡d𝑡𝜎dsubscript𝐵𝑡similar-tosubscript𝑌0𝑞\mathrm{d}Y^{\leftarrow}_{t}=-b^{\leftarrow}_{t}(Y^{\leftarrow}_{t})\mathrm{d}% t+\sigma\mathrm{d}B_{t},~{}Y_{0}\sim q,roman_d italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_Y start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_q ,

and thus the claim is evident. ∎

Definition 13 (Backward stochastic integral).

For two continuous stochastic processes X𝑋Xitalic_X and Y𝑌Yitalic_Y on C([0,T];d)𝐶0𝑇superscript𝑑C([0,T];\mathbb{R}^{d})italic_C ( [ 0 , italic_T ] ; blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ), the backward stochastic integral of Y𝑌Yitalic_Y with respect to X𝑋Xitalic_X is defined as

0TYt,dXt:=Pr-limΠ0i=0n1Yti+1,Xti+1Xti,\int_{0}^{T}\left\langle Y_{t},*\mathrm{d}X_{t}\right\rangle:=\operatorname{Pr% }\,{\text{-}}\lim_{\|\Pi\|\to 0}\sum_{i=0}^{n-1}\left\langle Y_{t_{i+1}},X_{t_% {i+1}}-X_{t_{i}}\right\rangle,∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , ∗ roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ := roman_Pr - roman_lim start_POSTSUBSCRIPT ∥ roman_Π ∥ → 0 end_POSTSUBSCRIPT ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_n - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟩ ,

where Π={0=t0<t1<<tn=T}Π0subscript𝑡0subscript𝑡1subscript𝑡𝑛𝑇\Pi=\{0=t_{0}<t_{1}<...<t_{n}=T\}roman_Π = { 0 = italic_t start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT < italic_t start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT < … < italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT = italic_T } is a partition of [0,T]0𝑇[0,T][ 0 , italic_T ], Π:=maxi[[1,n]](ti+1ti)assignnormΠsubscript𝑖delimited-[]1𝑛subscript𝑡𝑖1subscript𝑡𝑖\|\Pi\|:=\max\limits_{i\in\left[\!\left[1,n\right]\!\right]}(t_{i+1}-t_{i})∥ roman_Π ∥ := roman_max start_POSTSUBSCRIPT italic_i ∈ [ [ 1 , italic_n ] ] end_POSTSUBSCRIPT ( italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ), and the convergence is in the probability sense. When both X𝑋Xitalic_X and Y𝑌Yitalic_Y are continuous semi-martingales, one can equivalently define

0TYt,dXt:=0TYt,dXt+[X,Y]T,\int_{0}^{T}\left\langle Y_{t},*\mathrm{d}X_{t}\right\rangle:=\int_{0}^{T}% \left\langle Y_{t},\mathrm{d}X_{t}\right\rangle+[X,Y]_{T},∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , ∗ roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ := ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ + [ italic_X , italic_Y ] start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT , (17)

where [X,Y]subscript𝑋𝑌[X,Y]_{\cdot}[ italic_X , italic_Y ] start_POSTSUBSCRIPT ⋅ end_POSTSUBSCRIPT is the cross quadratic variation process333The notation used in Karatzas and Shreve (1991) is ,subscript\left\langle\cdot,\cdot\right\rangle_{\cdot}⟨ ⋅ , ⋅ ⟩ start_POSTSUBSCRIPT ⋅ end_POSTSUBSCRIPT. We use square brackets here to avoid conflict with the notation for inner product. of the local martingale parts of X𝑋Xitalic_X and Y𝑌Yitalic_Y.

Remark 14.

Although rarely used in practice, the backward stochastic integral is sometimes referred to as the Hänggi-Klimontovich integral in the literature. Recall that the Itô integral is defined as the limit of Riemann sums when the leftmost point of each interval is used, while the Stratonovich integral is based on the midpoint and the backward integral uses the rightmost point. The equivalence in Eq. 17 can be justified in Karatzas and Shreve (1991, Chap. 3.3).

Lemma 15 (Continuation of Lem. 1).
  1. 1.

    If we replace the SDEs in Lem. 1 with

    dXt=at(Xt)dt+σdBt,XTμ;dYt=bt(Yt)dt+σdBt,YTν,formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscript𝑎𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡𝜎dsubscriptsuperscript𝐵𝑡formulae-sequencesimilar-tosubscript𝑋𝑇𝜇formulae-sequencedsubscript𝑌𝑡subscript𝑏𝑡subscript𝑌𝑡d𝑡𝜎dsubscriptsuperscript𝐵𝑡similar-tosubscript𝑌𝑇𝜈\mathrm{d}X_{t}=a_{t}(X_{t})\mathrm{d}t+\sigma\mathrm{d}B^{\leftarrow}_{t},~{}% X_{T}\sim\mu;\qquad\mathrm{d}Y_{t}=b_{t}(Y_{t})\mathrm{d}t+\sigma\mathrm{d}B^{% \leftarrow}_{t},~{}Y_{T}\sim\nu,roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_μ ; roman_d italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_ν ,

    while keeping other assumptions and notations unchanged, then for any trajectory ξΩ𝜉Ω\xi\in\Omegaitalic_ξ ∈ roman_Ω,

    logdXdY(ξ)dsuperscript𝑋dsuperscript𝑌𝜉\displaystyle\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{X}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{Y}}(\xi)roman_log divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_Y end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_ξ ) =logdμdν(ξT)+1σ20Tat(ξt)bt(ξt),dξt12σ20T(at(ξt)2bt(ξt)2)dt,\displaystyle=\log\frac{\mathrm{d}\mu}{\mathrm{d}\nu}(\xi_{T})+\frac{1}{\sigma% ^{2}}\int_{0}^{T}\left\langle a_{t}(\xi_{t})-b_{t}(\xi_{t}),*\mathrm{d}\xi_{t}% \right\rangle-\frac{1}{2\sigma^{2}}\int_{0}^{T}(\|a_{t}(\xi_{t})\|^{2}-\|b_{t}% (\xi_{t})\|^{2})\mathrm{d}t,= roman_log divide start_ARG roman_d italic_μ end_ARG start_ARG roman_d italic_ν end_ARG ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ) + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , ∗ roman_d italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( ∥ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - ∥ italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) roman_d italic_t ,

    and consequently,

    KL(XY)=KL(μν)+12σ20T𝔼Xat(Xt)bt(Xt)2dt.KLconditionalsuperscript𝑋superscript𝑌KLconditional𝜇𝜈12superscript𝜎2superscriptsubscript0𝑇subscript𝔼superscript𝑋superscriptnormsubscript𝑎𝑡subscript𝑋𝑡subscript𝑏𝑡subscript𝑋𝑡2d𝑡\operatorname{KL}(\mathbb{P}^{X}\|\mathbb{P}^{Y})=\operatorname{KL}(\mu\|\nu)+% \frac{1}{2\sigma^{2}}\int_{0}^{T}\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}^{X}}\|a% _{t}(X_{t})-b_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t.roman_KL ( blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_Y end_POSTSUPERSCRIPT ) = roman_KL ( italic_μ ∥ italic_ν ) + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t .
  2. 2.

    Define the following two SDEs from 00 to T𝑇Titalic_T:

    dXt=at(Xt)dt+σdBt,X0μ;dYt=bt(Yt)dt+σdBt,YTν.formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscript𝑎𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡𝜎dsubscript𝐵𝑡formulae-sequencesimilar-tosubscript𝑋0𝜇formulae-sequencedsubscript𝑌𝑡subscript𝑏𝑡subscript𝑌𝑡d𝑡𝜎dsubscriptsuperscript𝐵𝑡similar-tosubscript𝑌𝑇𝜈\mathrm{d}X_{t}=a_{t}(X_{t})\mathrm{d}t+\sigma\mathrm{d}B_{t},~{}X_{0}\sim\mu;% \qquad\mathrm{d}Y_{t}=b_{t}(Y_{t})\mathrm{d}t+\sigma\mathrm{d}B^{\leftarrow}_{% t},~{}Y_{T}\sim\nu.roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_μ ; roman_d italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_ν .

    Denote the path measures of X𝑋Xitalic_X and Y𝑌Yitalic_Y as Xsuperscript𝑋\mathbb{P}^{X}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT and Ysuperscript𝑌\mathbb{P}^{Y}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_Y end_POSTSUPERSCRIPT, respectively. Then for any trajectory ξΩ𝜉Ω\xi\in\Omegaitalic_ξ ∈ roman_Ω,

    logdXdY(ξ)dsuperscript𝑋dsuperscript𝑌𝜉\displaystyle\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{X}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{Y}}(\xi)roman_log divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_Y end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_ξ ) =logμ(ξ0)ν(ξT)+1σ20T(at(ξt),dξtbt(ξt),dξt)12σ20T(at(ξt)2bt(ξt)2)dt.\displaystyle=\log\frac{\mu(\xi_{0})}{\nu(\xi_{T})}+\frac{1}{\sigma^{2}}\int_{% 0}^{T}(\left\langle a_{t}(\xi_{t}),\mathrm{d}\xi_{t}\right\rangle-\left\langle b% _{t}(\xi_{t}),*\mathrm{d}\xi_{t}\right\rangle)-\frac{1}{2\sigma^{2}}\int_{0}^{% T}(\|a_{t}(\xi_{t})\|^{2}-\|b_{t}(\xi_{t})\|^{2})\mathrm{d}t.= roman_log divide start_ARG italic_μ ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG italic_ν ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( ⟨ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ - ⟨ italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , ∗ roman_d italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ ) - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( ∥ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - ∥ italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) roman_d italic_t .
Proof.
  1. 1.

    Let t:=Ttsubscriptsuperscript𝑡assignsubscript𝑇𝑡\star^{\leftarrow}_{t}:=\star_{T-t}⋆ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT := ⋆ start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t end_POSTSUBSCRIPT. We know that

    dXt=at(Xt)dt+σdBt,X0μ;dYt=bt(Yt)dt+σdBt,Y0ν.formulae-sequencedsubscriptsuperscript𝑋𝑡subscriptsuperscript𝑎𝑡subscriptsuperscript𝑋𝑡d𝑡𝜎dsubscript𝐵𝑡formulae-sequencesimilar-tosubscriptsuperscript𝑋0𝜇formulae-sequencedsubscriptsuperscript𝑌𝑡subscriptsuperscript𝑏𝑡subscriptsuperscript𝑌𝑡d𝑡𝜎dsubscript𝐵𝑡similar-tosubscriptsuperscript𝑌0𝜈\mathrm{d}X^{\leftarrow}_{t}=-a^{\leftarrow}_{t}(X^{\leftarrow}_{t})\mathrm{d}% t+\sigma\mathrm{d}B_{t},~{}X^{\leftarrow}_{0}\sim\mu;\qquad\mathrm{d}Y^{% \leftarrow}_{t}=-b^{\leftarrow}_{t}(Y^{\leftarrow}_{t})\mathrm{d}t+\sigma% \mathrm{d}B_{t},~{}Y^{\leftarrow}_{0}\sim\nu.roman_d italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - italic_a start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_μ ; roman_d italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_ν .

    Let Xsuperscriptsuperscript𝑋\mathbb{P}^{X^{\leftarrow}}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT and Ysuperscriptsuperscript𝑌\mathbb{P}^{Y^{\leftarrow}}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT be the path measures of Xsuperscript𝑋X^{\leftarrow}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT and Ysuperscript𝑌Y^{\leftarrow}italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT, respectively. From Lem. 1, we know that

    logdXdY(ξ)dsuperscriptsuperscript𝑋dsuperscriptsuperscript𝑌𝜉\displaystyle\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{X^{\leftarrow}}}{\mathrm{d}% \mathbb{P}^{Y^{\leftarrow}}}(\xi)roman_log divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_ξ ) =logdμdν(ξ0)1σ20Tat(ξt)bt(ξt),dξt12σ20T(at(ξt)2bt(ξt)2)dt.absentd𝜇d𝜈subscript𝜉01superscript𝜎2superscriptsubscript0𝑇subscriptsuperscript𝑎𝑡subscript𝜉𝑡subscriptsuperscript𝑏𝑡subscript𝜉𝑡dsubscript𝜉𝑡12superscript𝜎2superscriptsubscript0𝑇superscriptnormsubscriptsuperscript𝑎𝑡subscript𝜉𝑡2superscriptnormsubscriptsuperscript𝑏𝑡subscript𝜉𝑡2differential-d𝑡\displaystyle=\log\frac{\mathrm{d}\mu}{\mathrm{d}\nu}(\xi_{0})-\frac{1}{\sigma% ^{2}}\int_{0}^{T}\left\langle a^{\leftarrow}_{t}(\xi_{t})-b^{\leftarrow}_{t}(% \xi_{t}),\mathrm{d}\xi_{t}\right\rangle-\frac{1}{2\sigma^{2}}\int_{0}^{T}(\|a^% {\leftarrow}_{t}(\xi_{t})\|^{2}-\|b^{\leftarrow}_{t}(\xi_{t})\|^{2})\mathrm{d}t.= roman_log divide start_ARG roman_d italic_μ end_ARG start_ARG roman_d italic_ν end_ARG ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_a start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( ∥ italic_a start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - ∥ italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) roman_d italic_t .

    Since X(dξ)=Pr(Xdξ)=Pr(Xdξ)=X(dξ)superscriptsuperscript𝑋d𝜉Prsuperscript𝑋d𝜉Pr𝑋dsuperscript𝜉superscript𝑋dsuperscript𝜉\mathbb{P}^{X^{\leftarrow}}(\mathrm{d}\xi)=\operatorname{Pr}(X^{\leftarrow}\in% \mathrm{d}\xi)=\operatorname{Pr}(X\in\mathrm{d}\xi^{\leftarrow})=\mathbb{P}^{X% }(\mathrm{d}\xi^{\leftarrow})blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ( roman_d italic_ξ ) = roman_Pr ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ∈ roman_d italic_ξ ) = roman_Pr ( italic_X ∈ roman_d italic_ξ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) = blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT ( roman_d italic_ξ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ), we obtain

    logdXdY(ξ)=logdXdY(ξ)dsuperscript𝑋dsuperscript𝑌𝜉dsuperscriptsuperscript𝑋dsuperscriptsuperscript𝑌superscript𝜉\displaystyle\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{X}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{Y}}(\xi% )=\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{X^{\leftarrow}}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{Y^{% \leftarrow}}}(\xi^{\leftarrow})roman_log divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_Y end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_ξ ) = roman_log divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_Y start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_ξ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT )
    =logdμdν(ξ0)1σ20Tat(ξt)bt(ξt),dξt12σ20T(at(ξt)2bt(ξt)2)dtabsentd𝜇d𝜈subscriptsuperscript𝜉01superscript𝜎2superscriptsubscript0𝑇subscriptsuperscript𝑎𝑡subscriptsuperscript𝜉𝑡subscriptsuperscript𝑏𝑡subscriptsuperscript𝜉𝑡dsubscriptsuperscript𝜉𝑡12superscript𝜎2superscriptsubscript0𝑇superscriptnormsubscriptsuperscript𝑎𝑡subscriptsuperscript𝜉𝑡2superscriptnormsubscriptsuperscript𝑏𝑡subscriptsuperscript𝜉𝑡2differential-d𝑡\displaystyle=\log\frac{\mathrm{d}\mu}{\mathrm{d}\nu}(\xi^{\leftarrow}_{0})-% \frac{1}{\sigma^{2}}\int_{0}^{T}\left\langle a^{\leftarrow}_{t}(\xi^{% \leftarrow}_{t})-b^{\leftarrow}_{t}(\xi^{\leftarrow}_{t}),\mathrm{d}\xi^{% \leftarrow}_{t}\right\rangle-\frac{1}{2\sigma^{2}}\int_{0}^{T}(\|a^{\leftarrow% }_{t}(\xi^{\leftarrow}_{t})\|^{2}-\|b^{\leftarrow}_{t}(\xi^{\leftarrow}_{t})\|% ^{2})\mathrm{d}t= roman_log divide start_ARG roman_d italic_μ end_ARG start_ARG roman_d italic_ν end_ARG ( italic_ξ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_a start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_ξ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( ∥ italic_a start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - ∥ italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) roman_d italic_t
    =logdμdν(ξT)+1σ20Tat(ξt)bt(ξt),dξt12σ20T(at(ξt)2bt(ξt)2)dt.\displaystyle=\log\frac{\mathrm{d}\mu}{\mathrm{d}\nu}(\xi_{T})+\frac{1}{\sigma% ^{2}}\int_{0}^{T}\left\langle a_{t}(\xi_{t})-b_{t}(\xi_{t}),*\mathrm{d}\xi_{t}% \right\rangle-\frac{1}{2\sigma^{2}}\int_{0}^{T}(\|a_{t}(\xi_{t})\|^{2}-\|b_{t}% (\xi_{t})\|^{2})\mathrm{d}t.= roman_log divide start_ARG roman_d italic_μ end_ARG start_ARG roman_d italic_ν end_ARG ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ) + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , ∗ roman_d italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( ∥ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - ∥ italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) roman_d italic_t .

    To justify the last equality, if ξ,η𝜉𝜂\xi,\etaitalic_ξ , italic_η are two continuous stochastic processes, then by definition,

    0Tξt,dηtsuperscriptsubscript0𝑇subscriptsuperscript𝜉𝑡dsubscriptsuperscript𝜂𝑡\displaystyle\int_{0}^{T}\left\langle\xi^{\leftarrow}_{t},\mathrm{d}\eta^{% \leftarrow}_{t}\right\rangle∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_ξ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , roman_d italic_η start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ =Pr-limΠ0i=0n1ξti1,ηtiηti1absentPr-subscriptnormΠ0superscriptsubscript𝑖0𝑛1subscriptsuperscript𝜉subscript𝑡𝑖1subscriptsuperscript𝜂subscript𝑡𝑖subscriptsuperscript𝜂subscript𝑡𝑖1\displaystyle=\operatorname{Pr}\,{\text{-}}\lim_{\|\Pi\|\to 0}\sum_{i=0}^{n-1}% \left\langle\xi^{\leftarrow}_{t_{i-1}},\eta^{\leftarrow}_{t_{i}}-\eta^{% \leftarrow}_{t_{i-1}}\right\rangle= roman_Pr - roman_lim start_POSTSUBSCRIPT ∥ roman_Π ∥ → 0 end_POSTSUBSCRIPT ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_n - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_ξ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT , italic_η start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_η start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟩
    =Pr-limΠ0i=0n1ξTti1,ηTtiηTti1absentPr-subscriptnormΠ0superscriptsubscript𝑖0𝑛1subscript𝜉𝑇subscript𝑡𝑖1subscript𝜂𝑇subscript𝑡𝑖subscript𝜂𝑇subscript𝑡𝑖1\displaystyle=\operatorname{Pr}\,{\text{-}}\lim_{\|\Pi\|\to 0}\sum_{i=0}^{n-1}% \left\langle\xi_{T-t_{i-1}},\eta_{T-t_{i}}-\eta_{T-t_{i-1}}\right\rangle= roman_Pr - roman_lim start_POSTSUBSCRIPT ∥ roman_Π ∥ → 0 end_POSTSUBSCRIPT ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_n - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT , italic_η start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_η start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟩
    =Pr-limΠ0i=0n1ξTti1,ηTti1ηTtiabsentPr-subscriptnormΠ0superscriptsubscript𝑖0𝑛1subscript𝜉𝑇subscript𝑡𝑖1subscript𝜂𝑇subscript𝑡𝑖1subscript𝜂𝑇subscript𝑡𝑖\displaystyle=\operatorname{Pr}\,{\text{-}}\lim_{\|\Pi\|\to 0}-\sum_{i=0}^{n-1% }\left\langle\xi_{T-t_{i-1}},\eta_{T-t_{i-1}}-\eta_{T-t_{i}}\right\rangle= roman_Pr - roman_lim start_POSTSUBSCRIPT ∥ roman_Π ∥ → 0 end_POSTSUBSCRIPT - ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_i = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_n - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT , italic_η start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_η start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ⟩
    =0Tξt,dηt.\displaystyle=-\int_{0}^{T}\left\langle\xi_{t},*\mathrm{d}\eta_{t}\right\rangle.= - ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , ∗ roman_d italic_η start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ . (18)

    On the other hand,

    0Tξtdt=0TξTtdt=0Tξtdt.superscriptsubscript0𝑇subscriptsuperscript𝜉𝑡differential-d𝑡superscriptsubscript0𝑇subscript𝜉𝑇𝑡differential-d𝑡superscriptsubscript0𝑇subscript𝜉𝑡differential-d𝑡\int_{0}^{T}\xi^{\leftarrow}_{t}\mathrm{d}t=\int_{0}^{T}\xi_{T-t}\mathrm{d}t=% \int_{0}^{T}\xi_{t}\mathrm{d}t.∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_ξ start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_t = ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_t = ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_t .

    Therefore, the equality of RN derivative holds. Plugging in ξX𝜉𝑋\xi\leftarrow Xitalic_ξ ← italic_X, we have

    logdXdY(X)=logdμdν(XT)+1σ0Tat(Xt)bt(Xt),dBt+12σ20Tat(Xt)bt(Xt)2dt.\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{X}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{Y}}(X)=\log\frac{% \mathrm{d}\mu}{\mathrm{d}\nu}(X_{T})+\frac{1}{\sigma}\int_{0}^{T}\left\langle a% _{t}(X_{t})-b_{t}(X_{t}),*\mathrm{d}B^{\leftarrow}_{t}\right\rangle+\frac{1}{2% \sigma^{2}}\int_{0}^{T}\|a_{t}(X_{t})-b_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t.roman_log divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_X end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT italic_Y end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_X ) = roman_log divide start_ARG roman_d italic_μ end_ARG start_ARG roman_d italic_ν end_ARG ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ) + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_σ end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , ∗ roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t .

    To obtain the KL divergence, it suffices to show the expectation of the second term is zero. Let

    Mt:=tTar(Xr)br(Xr),dBr,t[0,T].M_{t}:=\int_{t}^{T}\left\langle a_{r}(X_{r})-b_{r}(X_{r}),*\mathrm{d}B^{% \leftarrow}_{r}\right\rangle,~{}t\in[0,T].italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT := ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_b start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ) , ∗ roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ⟩ , italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] .

    By Eq. 18, we have

    Mt=0tar(Xr)br(Xr),dBr.subscriptsuperscript𝑀𝑡superscriptsubscript0𝑡subscriptsuperscript𝑎𝑟subscriptsuperscript𝑋𝑟subscriptsuperscript𝑏𝑟subscriptsuperscript𝑋𝑟dsubscript𝐵𝑟M^{\leftarrow}_{t}=-\int_{0}^{t}\left\langle a^{\leftarrow}_{r}(X^{\leftarrow}% _{r})-b^{\leftarrow}_{r}(X^{\leftarrow}_{r}),\mathrm{d}B_{r}\right\rangle.italic_M start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_a start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_b start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ⟩ .

    Since dXt=at(Xt)dt+σdBtdsubscriptsuperscript𝑋𝑡subscriptsuperscript𝑎𝑡subscriptsuperscript𝑋𝑡d𝑡𝜎dsubscript𝐵𝑡\mathrm{d}X^{\leftarrow}_{t}=-a^{\leftarrow}_{t}(X^{\leftarrow}_{t})\mathrm{d}% t+\sigma\mathrm{d}B_{t}roman_d italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - italic_a start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT, we conclude that Mtsubscriptsuperscript𝑀𝑡M^{\leftarrow}_{t}italic_M start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT is a (forward) martingale, and thus M𝑀Mitalic_M is a backward martingale with 𝔼Mt=𝔼MTt=0𝔼subscript𝑀𝑡𝔼subscriptsuperscript𝑀𝑇𝑡0\operatorname{\mathbb{E}}M_{t}=\operatorname{\mathbb{E}}M^{\leftarrow}_{T-t}=0blackboard_E italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = blackboard_E italic_M start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t end_POSTSUBSCRIPT = 0.

  2. 2.

    We present a formal proof by considering the process dZt=σdBtdsubscript𝑍𝑡𝜎dsubscript𝐵𝑡\mathrm{d}Z_{t}=\sigma\mathrm{d}B_{t}roman_d italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT and Z0λsimilar-tosubscript𝑍0𝜆Z_{0}\sim\lambdaitalic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_λ, the Lebesgue measure. As a result, formally Ztλsimilar-tosubscript𝑍𝑡𝜆Z_{t}\sim\lambdaitalic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_λ for all t𝑡titalic_t, so it can also be written as dZt=σdBtdsubscript𝑍𝑡𝜎dsubscriptsuperscript𝐵𝑡\mathrm{d}Z_{t}=\sigma\mathrm{d}B^{\leftarrow}_{t}roman_d italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_σ roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT, ZTλsimilar-tosubscript𝑍𝑇𝜆Z_{T}\sim\lambdaitalic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_λ. The result follows by applying Lem. 1 to X𝑋Xitalic_X and Z𝑍Zitalic_Z and 1. to Y𝑌Yitalic_Y and Z𝑍Zitalic_Z.

Remark 16.

The Girsanov theorem requires a technical condition ensuring that a local martingale is a true martingale, typically verified via the Novikov condition (Karatzas and Shreve, 1991, Chap. 3, Cor. 5.13), which can be challenging to establish. However, when only an upper bound of the KL divergence is needed, the approximation argument from Chen et al. (2023, App. B.2) circumvents the verification of the Novikov condition. For additional context, see Chewi (2022, Sec. 3.2). In this paper, we omit these technical details and always assume that the Novikov condition holds.

Definition 17 (Isoperimetric inequalities).

A probability measure π𝜋\piitalic_π on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT satisfies a Poincaré inequality (PI) with constant C𝐶Citalic_C, or C𝐶Citalic_C-PI, if for all fCc(d)𝑓superscriptsubscript𝐶𝑐superscript𝑑f\in C_{c}^{\infty}(\mathbb{R}^{d})italic_f ∈ italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_c end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ∞ end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ),

VarπfC𝔼πf2.subscriptVar𝜋𝑓𝐶subscript𝔼𝜋superscriptnorm𝑓2\operatorname{Var}_{\pi}f\leq C\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi}\|\nabla f\|^{2}.roman_Var start_POSTSUBSCRIPT italic_π end_POSTSUBSCRIPT italic_f ≤ italic_C blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π end_POSTSUBSCRIPT ∥ ∇ italic_f ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

It satisfies a log-Sobolev inequality (LSI) with constant C𝐶Citalic_C, or C𝐶Citalic_C-LSI, if for all 0fCc(d)not-equivalent-to0𝑓superscriptsubscript𝐶𝑐superscript𝑑0\not\equiv f\in C_{c}^{\infty}(\mathbb{R}^{d})0 ≢ italic_f ∈ italic_C start_POSTSUBSCRIPT italic_c end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ∞ end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ),

𝔼πf2logf2𝔼πf22C𝔼πf2.subscript𝔼𝜋superscript𝑓2superscript𝑓2subscript𝔼𝜋superscript𝑓22𝐶subscript𝔼𝜋superscriptnorm𝑓2\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi}f^{2}\log\frac{f^{2}}{\operatorname{\mathbb{E}}% _{\pi}f^{2}}\leq 2C\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi}\|\nabla f\|^{2}.blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π end_POSTSUBSCRIPT italic_f start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_log divide start_ARG italic_f start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π end_POSTSUBSCRIPT italic_f start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ≤ 2 italic_C blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π end_POSTSUBSCRIPT ∥ ∇ italic_f ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

Furthermore, α𝛼\alphaitalic_α-strong-log-concavity implies 1α1𝛼\frac{1}{\alpha}divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_α end_ARG-LSI, and C𝐶Citalic_C-LSI implies C𝐶Citalic_C-PI (Bakry et al., 2014).

Appendix B Pseudo-codes of the Algorithms

See Algorithms 1 and 2 for the detailed implementation of the AIS and RDS algorithms, respectively.

Input: The target distribution πeVproportional-to𝜋superscripte𝑉\pi\propto\mathrm{e}^{-V}italic_π ∝ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V end_POSTSUPERSCRIPT, smoothness parameter β𝛽\betaitalic_β, total time T𝑇Titalic_T; TI annealing schedule λ0>>λK=0subscript𝜆0subscript𝜆𝐾0\lambda_{0}>...>\lambda_{K}=0italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT > … > italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_K end_POSTSUBSCRIPT = 0; AIS annealing schedule λ()𝜆\lambda(\cdot)italic_λ ( ⋅ ) with λ(0)=2β𝜆02𝛽\lambda(0)=2\betaitalic_λ ( 0 ) = 2 italic_β, AIS time points 0=θ0<<θM=10subscript𝜃0subscript𝜃𝑀10=\theta_{0}<...<\theta_{M}=10 = italic_θ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT < … < italic_θ start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT = 1.
1
Output: Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG, an estimation of Z=deV(x)dx𝑍subscriptsuperscript𝑑superscripte𝑉𝑥differential-d𝑥Z=\int_{\mathbb{R}^{d}}\mathrm{e}^{-V(x)}\mathrm{d}xitalic_Z = ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V ( italic_x ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_x.
2
3// Phase 1: estimate Z0subscript𝑍0Z_{0}italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT via TI.
4
5Define V0:=V+β2V_{0}:=V+\beta\|\cdot\|^{2}italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT := italic_V + italic_β ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT, ρk:exp(V0λk22)\rho_{k}:\propto\exp\left(-V_{0}-\frac{\lambda_{k}}{2}\|\cdot\|^{2}\right)italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT : ∝ roman_exp ( - italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT - divide start_ARG italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ), and gk:=exp(λkλk+122)g_{k}:=\exp\left(\frac{\lambda_{k}-\lambda_{k+1}}{2}\|\cdot\|^{2}\right)italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT := roman_exp ( divide start_ARG italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT - italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ), for k[[0,K1]]𝑘delimited-[]0𝐾1k\in\left[\!\left[0,K-1\right]\!\right]italic_k ∈ [ [ 0 , italic_K - 1 ] ];
6
7Initialize Z^0exp(V0(0)+V0(0)22(3β+λ0))(2π3β+λ0)d2subscript^𝑍0subscript𝑉00superscriptnormsubscript𝑉00223𝛽subscript𝜆0superscript2𝜋3𝛽subscript𝜆0𝑑2\widehat{Z}_{0}\leftarrow\exp\left(-V_{0}(0)+\frac{\|\nabla V_{0}(0)\|^{2}}{2(% 3\beta+\lambda_{0})}\right)\left(\frac{2\pi}{3\beta+\lambda_{0}}\right)^{\frac% {d}{2}}over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ← roman_exp ( - italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) + divide start_ARG ∥ ∇ italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 ( 3 italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG ) ( divide start_ARG 2 italic_π end_ARG start_ARG 3 italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT;
8
9for k=0𝑘0k=0italic_k = 0 to K1𝐾1K-1italic_K - 1 do
10       Obtain N𝑁Nitalic_N i.i.d. approximate samples x1(k),,xN(k)superscriptsubscript𝑥1𝑘superscriptsubscript𝑥𝑁𝑘x_{1}^{(k)},...,x_{N}^{(k)}italic_x start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_N end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT from ρksubscript𝜌𝑘\rho_{k}italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT (e.g., using LMC or proximal sampler);
11      
12      Update Z^0(1Nn=1Ngk(Xn(k)))Z^0subscript^𝑍01𝑁superscriptsubscript𝑛1𝑁subscript𝑔𝑘superscriptsubscript𝑋𝑛𝑘subscript^𝑍0\widehat{Z}_{0}\leftarrow\left(\frac{1}{N}\sum_{n=1}^{N}g_{k}(X_{n}^{(k)})% \right)\widehat{Z}_{0}over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ← ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_N end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_n = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_N end_POSTSUPERSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT ) ) over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT;
13      
14 end for
15
16// Phase 2: estimate Z𝑍Zitalic_Z via AIS.
17
18Approximately sample x0subscript𝑥0x_{0}italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT from π0subscript𝜋0\pi_{0}italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT (e.g., using LMC or proximal sampler);
19
20Initialize W12(λ(θ0)λ(θ1))x02𝑊12𝜆subscript𝜃0𝜆subscript𝜃1superscriptnormsubscript𝑥02W\leftarrow-\frac{1}{2}(\lambda(\theta_{0})-\lambda(\theta_{1}))\|x_{0}\|^{2}italic_W ← - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ( italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ) ∥ italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT;
21
22for =11\ell=1roman_ℓ = 1 to M1𝑀1M-1italic_M - 1 do
23       Sample an independent ξ𝒩(0,Id)similar-to𝜉𝒩0subscript𝐼𝑑\xi\sim\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,I_{d}\right)italic_ξ ∼ caligraphic_N ( 0 , italic_I start_POSTSUBSCRIPT italic_d end_POSTSUBSCRIPT );
24      
25      Define Λ(t):=0tλ(θ1+τT(θθ1))dτassignΛ𝑡superscriptsubscript0𝑡𝜆subscript𝜃1𝜏subscript𝑇subscript𝜃subscript𝜃1differential-d𝜏\varLambda(t):=\int_{0}^{t}\lambda\left(\theta_{\ell-1}+\frac{\tau}{T_{\ell}}(% \theta_{\ell}-\theta_{\ell-1})\right)\mathrm{d}\tauroman_Λ ( italic_t ) := ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_τ end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ) roman_d italic_τ, where T:=T(θθ1)assignsubscript𝑇𝑇subscript𝜃subscript𝜃1T_{\ell}:=T(\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1})italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT := italic_T ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT );
26      
27      Update xeΛ(T)x1(0Te(Λ(T)Λ(t))dt)V(x1)+(20Te2(Λ(T)Λ(t))dt)12ξsubscript𝑥superscripteΛsubscript𝑇subscript𝑥1superscriptsubscript0subscript𝑇superscripteΛsubscript𝑇Λ𝑡differential-d𝑡𝑉subscript𝑥1superscript2superscriptsubscript0subscript𝑇superscripte2Λsubscript𝑇Λ𝑡differential-d𝑡12𝜉x_{\ell}\leftarrow\mathrm{e}^{-\varLambda(T_{\ell})}x_{\ell-1}-\left(\int_{0}^% {T_{\ell}}\mathrm{e}^{-(\varLambda(T_{\ell})-\varLambda(t))}\mathrm{d}t\right)% \nabla V(x_{\ell-1})+\left(2\int_{0}^{T_{\ell}}\mathrm{e}^{-2(\varLambda(T_{% \ell})-\varLambda(t))}\mathrm{d}t\right)^{\frac{1}{2}}\xiitalic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ← roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Λ ( italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT - ( ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( roman_Λ ( italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) - roman_Λ ( italic_t ) ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) ∇ italic_V ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) + ( 2 ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - 2 ( roman_Λ ( italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) - roman_Λ ( italic_t ) ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT italic_ξ;
28        // see Lem. 30 for the derivation
29      
30      Update WW12(λ(θ)λ(θ+1))x2𝑊𝑊12𝜆subscript𝜃𝜆subscript𝜃1superscriptnormsubscript𝑥2W\leftarrow W-\frac{1}{2}(\lambda(\theta_{\ell})-\lambda(\theta_{\ell+1}))\|x_% {\ell}\|^{2}italic_W ← italic_W - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ( italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ + 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ) ∥ italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT;
31      
32 end for
33
34return Z^=Z^0eW^𝑍subscript^𝑍0superscripte𝑊\widehat{Z}=\widehat{Z}_{0}\mathrm{e}^{-W}over^ start_ARG italic_Z end_ARG = over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W end_POSTSUPERSCRIPT
Algorithm 1 Normalizing constant estimation via AIS.
Input: The target distribution πeVproportional-to𝜋superscripte𝑉\pi\propto\mathrm{e}^{-V}italic_π ∝ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V end_POSTSUPERSCRIPT, total time duration T𝑇Titalic_T, early stopping time δ0𝛿0\delta\geq 0italic_δ ≥ 0, time points 0=t0<t1<<tN=Tδ0subscript𝑡0subscript𝑡1subscript𝑡𝑁𝑇𝛿0=t_{0}<t_{1}<...<t_{N}=T-\delta0 = italic_t start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT < italic_t start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT < … < italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_N end_POSTSUBSCRIPT = italic_T - italic_δ; score estimator slogπ¯subscript𝑠subscript¯𝜋s_{\cdot}\approx\nabla\log\overline{\pi}_{\cdot}italic_s start_POSTSUBSCRIPT ⋅ end_POSTSUBSCRIPT ≈ ∇ roman_log over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT ⋅ end_POSTSUBSCRIPT.
Output: Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG, an estimation of Z=deV(x)dx𝑍subscriptsuperscript𝑑superscripte𝑉𝑥differential-d𝑥Z=\int_{\mathbb{R}^{d}}\mathrm{e}^{-V(x)}\mathrm{d}xitalic_Z = ∫ start_POSTSUBSCRIPT blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V ( italic_x ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_x.
1
2Sample X0𝒩(0,I)similar-tosubscript𝑋0𝒩0𝐼X_{0}\sim\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,I\right)italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ caligraphic_N ( 0 , italic_I ), and initialize W:=X022d2log2πassign𝑊superscriptnormsubscript𝑋022𝑑22𝜋W:=-\frac{\|X_{0}\|^{2}}{2}-\frac{d}{2}\log 2\piitalic_W := - divide start_ARG ∥ italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG - divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_log 2 italic_π;
3
4for k=0𝑘0k=0italic_k = 0 to N1𝑁1N-1italic_N - 1 do
5       Sample an independent pair of (ξ1ξ2)𝒩(0,(1ρkρk1)I)similar-tomatrixsubscript𝜉1subscript𝜉2𝒩0tensor-productmatrix1subscript𝜌𝑘subscript𝜌𝑘1𝐼\begin{pmatrix}\xi_{1}\\ \xi_{2}\end{pmatrix}\sim\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,\begin{pmatrix}1&% \rho_{k}\\ \rho_{k}&1\end{pmatrix}\otimes I\right)( start_ARG start_ROW start_CELL italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW end_ARG ) ∼ caligraphic_N ( 0 , ( start_ARG start_ROW start_CELL 1 end_CELL start_CELL italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_CELL start_CELL 1 end_CELL end_ROW end_ARG ) ⊗ italic_I ), where the correlation is ρk=2(etk+1tk1)(e2(tk+1tk)1)(tk+1tk)subscript𝜌𝑘2superscriptesubscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘1superscripte2subscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘\rho_{k}=\frac{\sqrt{2}(\mathrm{e}^{t_{k+1}-t_{k}}-1)}{\sqrt{(\mathrm{e}^{2(t_% {k+1}-t_{k})}-1)(t_{k+1}-t_{k})}}italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT = divide start_ARG square-root start_ARG 2 end_ARG ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) end_ARG start_ARG square-root start_ARG ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT 2 ( italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) ( italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG end_ARG, and tensor-product\otimes stands for the Kronecker product;
6      
7      Update Xtk+1etk+1tkXtk+2(etk+1tk1)sTtk(Xtk)+e2(tk+1tk)1ξ1subscript𝑋subscript𝑡𝑘1superscriptesubscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘subscript𝑋subscript𝑡𝑘2superscriptesubscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘1subscript𝑠𝑇subscript𝑡𝑘subscript𝑋subscript𝑡𝑘superscripte2subscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘1subscript𝜉1X_{t_{k+1}}\leftarrow\mathrm{e}^{t_{k+1}-t_{k}}X_{t_{k}}+2(\mathrm{e}^{t_{k+1}% -t_{k}}-1)s_{T-t_{k}}(X_{t_{k}})+\sqrt{\mathrm{e}^{2(t_{k+1}-t_{k})}-1}\xi_{1}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ← roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT + 2 ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) italic_s start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) + square-root start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT 2 ( italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_ARG italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT;
8        // see Lem. 31 for the derivation
9      
10      Update WW+(tk+1tk)sTtk(Xtk)2+2(tk+1tk)sTtk(Xtk),ξ2𝑊𝑊subscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘superscriptnormsubscript𝑠𝑇subscript𝑡𝑘subscript𝑋subscript𝑡𝑘22subscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘subscript𝑠𝑇subscript𝑡𝑘subscript𝑋subscript𝑡𝑘subscript𝜉2W\leftarrow W+(t_{k+1}-t_{k})\|s_{T-t_{k}}(X_{t_{k}})\|^{2}+\sqrt{2(t_{k+1}-t_% {k})}\left\langle s_{T-t_{k}}(X_{t_{k}}),\xi_{2}\right\rangleitalic_W ← italic_W + ( italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ italic_s start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + square-root start_ARG 2 ( italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG ⟨ italic_s start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) , italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ⟩;
11        // see Lem. 31 for the derivation
12      
13 end for
14
15Update WW+V(XtN)+(Tδ)d𝑊𝑊𝑉subscript𝑋subscript𝑡𝑁𝑇𝛿𝑑W\leftarrow W+V(X_{t_{N}})+(T-\delta)ditalic_W ← italic_W + italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_N end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) + ( italic_T - italic_δ ) italic_d;
16
17return Z^=eW^𝑍superscripte𝑊\widehat{Z}=\mathrm{e}^{-W}over^ start_ARG italic_Z end_ARG = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W end_POSTSUPERSCRIPT.
Algorithm 2 Normalizing constant estimation via RDS.

Appendix C Proofs for Sec. 4

C.1 A Complete Proof of Thm. 5

Proof.

By Girsanov theorem (Lem. 15), we have

logdd(ξ)=logπ~0(ξ0)π~T(ξT)+120T(logπ~t(ξt),dξt+logπ~t(ξt),dξt).\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\to}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\leftarrow}}(\xi)=% \log\frac{\widetilde{\pi}_{0}(\xi_{0})}{\widetilde{\pi}_{T}(\xi_{T})}+\frac{1}% {2}\int_{0}^{T}(\left\langle\nabla\log\widetilde{\pi}_{t}(\xi_{t}),\mathrm{d}% \xi_{t}\right\rangle+\left\langle\nabla\log\widetilde{\pi}_{t}(\xi_{t}),*% \mathrm{d}\xi_{t}\right\rangle).roman_log divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_ξ ) = roman_log divide start_ARG over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( ⟨ ∇ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ + ⟨ ∇ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , ∗ roman_d italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ ) .

We first prove the following result (Vargas et al., 2024, Eq. (15)): if dxt=at(xt)dt+2dBtdsubscript𝑥𝑡subscript𝑎𝑡subscript𝑥𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡\mathrm{d}x_{t}=a_{t}(x_{t})\mathrm{d}t+\sqrt{2}\mathrm{d}B_{t}roman_d italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT, then

0Tat(xt),dxt=0Tat(xt),dxt+20Ttrat(Xt)dt.\int_{0}^{T}\left\langle a_{t}(x_{t}),*\mathrm{d}x_{t}\right\rangle=\int_{0}^{% T}\left\langle a_{t}(x_{t}),\mathrm{d}x_{t}\right\rangle+2\int_{0}^{T}% \operatorname{tr}\nabla a_{t}(X_{t})\mathrm{d}t.∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , ∗ roman_d italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ = ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ + 2 ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT roman_tr ∇ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t .
Proof.

Due to Eq. 17, it suffices to calculate [a(X),X]Tsubscript𝑎𝑋𝑋𝑇\left[a(X),X\right]_{T}[ italic_a ( italic_X ) , italic_X ] start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT. By Itô’s formula, we have

dat(xt)=(tat(xt)+at(xt),at(xt)+Δat(xt))dt+2atdBt,dsubscript𝑎𝑡subscript𝑥𝑡subscript𝑡subscript𝑎𝑡subscript𝑥𝑡subscript𝑎𝑡subscript𝑥𝑡subscript𝑎𝑡subscript𝑥𝑡Δsubscript𝑎𝑡subscript𝑥𝑡d𝑡2subscript𝑎𝑡dsubscript𝐵𝑡\mathrm{d}a_{t}(x_{t})=(\partial_{t}a_{t}(x_{t})+\left\langle\nabla a_{t}(x_{t% }),a_{t}(x_{t})\right\rangle+\Delta a_{t}(x_{t}))\mathrm{d}t+\sqrt{2}\nabla a_% {t}\mathrm{d}B_{t},roman_d italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) = ( ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) + ⟨ ∇ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ⟩ + roman_Δ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG ∇ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ,

and hence

[a(X),X]T=[02at(xt)dBt,02dBt]T=tr0T2at(xt)dt.subscript𝑎𝑋𝑋𝑇subscriptsuperscriptsubscript02subscript𝑎𝑡subscript𝑥𝑡differential-dsubscript𝐵𝑡superscriptsubscript02differential-dsubscript𝐵𝑡𝑇trsuperscriptsubscript0𝑇2subscript𝑎𝑡subscript𝑥𝑡differential-d𝑡\left[a(X),X\right]_{T}=\left[\int_{0}^{\cdot}\sqrt{2}\nabla a_{t}(x_{t})% \mathrm{d}B_{t},\int_{0}^{\cdot}\sqrt{2}\mathrm{d}B_{t}\right]_{T}=% \operatorname{tr}\int_{0}^{T}2\nabla a_{t}(x_{t})\mathrm{d}t.[ italic_a ( italic_X ) , italic_X ] start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT = [ ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋅ end_POSTSUPERSCRIPT square-root start_ARG 2 end_ARG ∇ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ⋅ end_POSTSUPERSCRIPT square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ] start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT = roman_tr ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT 2 ∇ italic_a start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t .

Therefore, for Xsimilar-to𝑋superscriptX\sim\mathbb{P}^{\to}italic_X ∼ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT, we have

logdd(X)=logπ~0(X0)π~T(XT)+0T(logπ~t(Xt),dXt+Δlogπ~t(Xt)dt).dsuperscriptdsuperscript𝑋subscript~𝜋0subscript𝑋0subscript~𝜋𝑇subscript𝑋𝑇superscriptsubscript0𝑇subscript~𝜋𝑡subscript𝑋𝑡dsubscript𝑋𝑡Δsubscript~𝜋𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\to}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\leftarrow}}(X)=% \log\frac{\widetilde{\pi}_{0}(X_{0})}{\widetilde{\pi}_{T}(X_{T})}+\int_{0}^{T}% (\left\langle\nabla\log\widetilde{\pi}_{t}(X_{t}),\mathrm{d}X_{t}\right\rangle% +\Delta\log\widetilde{\pi}_{t}(X_{t})\mathrm{d}t).roman_log divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_X ) = roman_log divide start_ARG over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG + ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( ⟨ ∇ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ + roman_Δ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t ) .

On the other hand, by Itô’s formula, we have

dlogπ~t(Xt)=tlogπ~t(Xt)+logπ~t(Xt),dXt+Δlogπ~t(Xt)dt.dsubscript~𝜋𝑡subscript𝑋𝑡subscript𝑡subscript~𝜋𝑡subscript𝑋𝑡subscript~𝜋𝑡subscript𝑋𝑡dsubscript𝑋𝑡Δsubscript~𝜋𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡\mathrm{d}\log\widetilde{\pi}_{t}(X_{t})=\partial_{t}\log\widetilde{\pi}_{t}(X% _{t})+\left\langle\nabla\log\widetilde{\pi}_{t}(X_{t}),\mathrm{d}X_{t}\right% \rangle+\Delta\log\widetilde{\pi}_{t}(X_{t})\mathrm{d}t.roman_d roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) = ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) + ⟨ ∇ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ + roman_Δ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t .

Taking the integral, we immediately obtain Eq. 8, and the proof is complete. ∎

C.2 Proof of Thm. 6

Proof.

The proof builds on the techniques developed in Guo et al. (2025, Thm. 1). We define \mathbb{P}blackboard_P as the path measure of the following SDE:

dXt=(logπ~t+vt)(Xt)dt+2dBt,t[0,T];X0π~0,formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscript~𝜋𝑡subscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡formulae-sequence𝑡0𝑇similar-tosubscript𝑋0subscript~𝜋0\mathrm{d}X_{t}=(\nabla\log\widetilde{\pi}_{t}+v_{t})(X_{t})\mathrm{d}t+\sqrt{% 2}\mathrm{d}B_{t},~{}t\in[0,T];~{}X_{0}\sim\widetilde{\pi}_{0},roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ( ∇ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] ; italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT , (19)

where the vector field (vt)t[0,T]subscriptsubscript𝑣𝑡𝑡0𝑇(v_{t})_{t\in[0,T]}( italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT is chosen such that Xtπ~tsimilar-tosubscript𝑋𝑡subscript~𝜋𝑡X_{t}\sim\widetilde{\pi}_{t}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∼ over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT under \mathbb{P}blackboard_P for all t[0,T]𝑡0𝑇t\in[0,T]italic_t ∈ [ 0 , italic_T ]. According to the Fokker-Planck equation444We assume the existence of a unique curve of probability measures solving the Fokker-Planck equation given the drift and diffusion terms, guaranteed under mild regularity conditions (Le Bris and Lions, 2008)., (vt)t[0,T]subscriptsubscript𝑣𝑡𝑡0𝑇(v_{t})_{t\in[0,T]}( italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT must satisfy the PDE

tπ~t=(π~t(logπ~t+vt))+Δπ~t=(π~tvt),t[0,T],formulae-sequencesubscript𝑡subscript~𝜋𝑡subscript~𝜋𝑡subscript~𝜋𝑡subscript𝑣𝑡Δsubscript~𝜋𝑡subscript~𝜋𝑡subscript𝑣𝑡𝑡0𝑇\partial_{t}\widetilde{\pi}_{t}=-\nabla\cdot(\widetilde{\pi}_{t}(\nabla\log% \widetilde{\pi}_{t}+v_{t}))+\Delta\widetilde{\pi}_{t}=-\nabla\cdot(\widetilde{% \pi}_{t}v_{t}),~{}t\in[0,T],∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - ∇ ⋅ ( over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( ∇ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ) + roman_Δ over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - ∇ ⋅ ( over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] ,

which means that (vt)t[0,T]subscriptsubscript𝑣𝑡𝑡0𝑇(v_{t})_{t\in[0,T]}( italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT generates (π~t)t[0,T]subscriptsubscript~𝜋𝑡𝑡0𝑇(\widetilde{\pi}_{t})_{t\in[0,T]}( over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT. The Nelson’s relation (Lem. 12) implies an equivalent definition of \mathbb{P}blackboard_P as the path measure of

dXt=(logπ~t+vt)(Xt)dt+2dBt,t[0,T];XTπ~T.formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscript~𝜋𝑡subscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscriptsuperscript𝐵𝑡formulae-sequence𝑡0𝑇similar-tosubscript𝑋𝑇subscript~𝜋𝑇\mathrm{d}X_{t}=(-\nabla\log\widetilde{\pi}_{t}+v_{t})(X_{t})\mathrm{d}t+\sqrt% {2}\mathrm{d}B^{\leftarrow}_{t},~{}t\in[0,T];~{}X_{T}\sim\widetilde{\pi}_{T}.roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ( - ∇ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] ; italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∼ over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT .

Now we bound the probability of ε𝜀\varepsilonitalic_ε relative error:

Pr(|Z^Z1|ε)Pr^𝑍𝑍1𝜀\displaystyle\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right|\geq% \varepsilon\right)roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≥ italic_ε ) =(|eWeΔF1|ε)=(|dd1|ε)absentsuperscriptsuperscripte𝑊superscripteΔ𝐹1𝜀superscriptdsuperscriptdsuperscript1𝜀\displaystyle=\mathbb{P}^{\to}\left(\left|\frac{\mathrm{e}^{-W}}{\mathrm{e}^{-% \Delta F}}-1\right|\geq\varepsilon\right)=\mathbb{P}^{\to}\left(\left|\frac{% \mathrm{d}\mathbb{P}^{\leftarrow}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\to}}-1\right|\geq% \varepsilon\right)= blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( | divide start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 | ≥ italic_ε ) = blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( | divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 | ≥ italic_ε )
1ε𝔼|dd1|=2εTV(,)absent1𝜀subscript𝔼superscriptdsuperscriptdsuperscript12𝜀TVsuperscriptsuperscript\displaystyle\leq\frac{1}{\varepsilon}\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}^{% \to}}{\left|\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\leftarrow}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\to% }}-1\right|}=\frac{2}{\varepsilon}\operatorname{TV}(\mathbb{P}^{\leftarrow},% \mathbb{P}^{\to})≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT | divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 | = divide start_ARG 2 end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG roman_TV ( blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT , blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT )
2ε(TV(,)+TV(,))absent2𝜀TVsuperscriptTVsuperscript\displaystyle\leq\frac{2}{\varepsilon}(\operatorname{TV}(\mathbb{P},\mathbb{P}% ^{\to})+\operatorname{TV}(\mathbb{P},\mathbb{P}^{\leftarrow}))≤ divide start_ARG 2 end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ( roman_TV ( blackboard_P , blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) + roman_TV ( blackboard_P , blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) )
2ε(KL()+KL()).absent2𝜀KLconditionalsuperscriptKLconditionalsuperscript\displaystyle\leq\frac{\sqrt{2}}{\varepsilon}\left(\sqrt{\operatorname{KL}(% \mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\to})}+\sqrt{\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^% {\leftarrow})}\right).≤ divide start_ARG square-root start_ARG 2 end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ( square-root start_ARG roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG + square-root start_ARG roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG ) . (20)

In the second line above, we apply Markov inequality along with an equivalent definition of the TV distance: TV(μ,ν)=12|dμdλdνdλ|dλTV𝜇𝜈12d𝜇d𝜆d𝜈d𝜆differential-d𝜆\operatorname{TV}(\mu,\nu)=\frac{1}{2}\int\left|\frac{\mathrm{d}\mu}{\mathrm{d% }\lambda}-\frac{\mathrm{d}\nu}{\mathrm{d}\lambda}\right|\mathrm{d}\lambdaroman_TV ( italic_μ , italic_ν ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∫ | divide start_ARG roman_d italic_μ end_ARG start_ARG roman_d italic_λ end_ARG - divide start_ARG roman_d italic_ν end_ARG start_ARG roman_d italic_λ end_ARG | roman_d italic_λ, where λ𝜆\lambdaitalic_λ is a measure that dominates both μ𝜇\muitalic_μ and ν𝜈\nuitalic_ν. The third line follows from the triangle inequality for TV distance, while the final line is a consequence of Pinsker’s inequality KL2TV2KL2superscriptTV2\operatorname{KL}\geq 2\operatorname{TV}^{2}roman_KL ≥ 2 roman_TV start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT.

By Girsanov theorem (Lems. 1 and 15), it is straightforward to see that

KL()=KL()=14𝔼0Tvt(Xt)2dt=140TvtL2(π~t)2dt.KLconditionalsuperscriptKLconditionalsuperscript14subscript𝔼superscriptsubscript0𝑇superscriptnormsubscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡2differential-d𝑡14superscriptsubscript0𝑇subscriptsuperscriptnormsubscript𝑣𝑡2superscript𝐿2subscript~𝜋𝑡differential-d𝑡\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\leftarrow})=\operatorname{KL}(% \mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\to})=\frac{1}{4}\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}% }\int_{0}^{T}\|v_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t=\frac{1}{4}\int_{0}^{T}\|v_{t}\|^% {2}_{L^{2}(\widetilde{\pi}_{t})}\mathrm{d}t.roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) = roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_t .

Leveraging the relation between metric derivative and continuity equation (Lem. 2), among all vector fields (vt)t[0,T]subscriptsubscript𝑣𝑡𝑡0𝑇(v_{t})_{t\in[0,T]}( italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT that generate (π~t)t[0,T]subscriptsubscript~𝜋𝑡𝑡0𝑇(\widetilde{\pi}_{t})_{t\in[0,T]}( over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT, we can choose the one that minimizes vtL2(π~t)subscriptnormsubscript𝑣𝑡superscript𝐿2subscript~𝜋𝑡\|v_{t}\|_{L^{2}(\widetilde{\pi}_{t})}∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT, thereby making vtL2(π~t)=|π~˙|tsubscriptnormsubscript𝑣𝑡superscript𝐿2subscript~𝜋𝑡subscript˙~𝜋𝑡\|v_{t}\|_{L^{2}(\widetilde{\pi}_{t})}=|\dot{\widetilde{\pi}}|_{t}∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT = | over˙ start_ARG over~ start_ARG italic_π end_ARG end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT, the metric derivative. With the reparameterization π~t=πt/Tsubscript~𝜋𝑡subscript𝜋𝑡𝑇\widetilde{\pi}_{t}=\pi_{t/T}over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_t / italic_T end_POSTSUBSCRIPT, we have the following relation by chain rule:

|π~˙|t=limδ0W2(π~t+δ,π~t)|δ|=limδ0W2(π(t+δ)/T,πt/T)T|δ/T|=1T|π˙|t/T.subscript˙~𝜋𝑡subscript𝛿0subscript𝑊2subscript~𝜋𝑡𝛿subscript~𝜋𝑡𝛿subscript𝛿0subscript𝑊2subscript𝜋𝑡𝛿𝑇subscript𝜋𝑡𝑇𝑇𝛿𝑇1𝑇subscript˙𝜋𝑡𝑇|\dot{\widetilde{\pi}}|_{t}=\lim_{\delta\to 0}\frac{W_{2}(\widetilde{\pi}_{t+% \delta},\widetilde{\pi}_{t})}{|\delta|}=\lim_{\delta\to 0}\frac{W_{2}(\pi_{(t+% \delta)/T},\pi_{t/T})}{T|\delta/T|}=\frac{1}{T}|\dot{\pi}|_{t/T}.| over˙ start_ARG over~ start_ARG italic_π end_ARG end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = roman_lim start_POSTSUBSCRIPT italic_δ → 0 end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t + italic_δ end_POSTSUBSCRIPT , over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG | italic_δ | end_ARG = roman_lim start_POSTSUBSCRIPT italic_δ → 0 end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT ( italic_t + italic_δ ) / italic_T end_POSTSUBSCRIPT , italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_t / italic_T end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG italic_T | italic_δ / italic_T | end_ARG = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_T end_ARG | over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_t / italic_T end_POSTSUBSCRIPT .

Employing the change-of-variable formula leads to

KL()=KL()=140T|π~˙|t2dt=14T01|π˙|θ2dθ=𝒜4T.KLconditionalsuperscriptKLconditionalsuperscript14superscriptsubscript0𝑇superscriptsubscript˙~𝜋𝑡2differential-d𝑡14𝑇superscriptsubscript01superscriptsubscript˙𝜋𝜃2differential-d𝜃𝒜4𝑇\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\leftarrow})=\operatorname{KL}(% \mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\to})=\frac{1}{4}\int_{0}^{T}|\dot{\widetilde{\pi}}|_{% t}^{2}\mathrm{d}t=\frac{1}{4T}\int_{0}^{1}|\dot{\pi}|_{\theta}^{2}\mathrm{d}% \theta=\frac{\mathcal{A}}{4T}.roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) = roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG over~ start_ARG italic_π end_ARG end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 italic_T end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ = divide start_ARG caligraphic_A end_ARG start_ARG 4 italic_T end_ARG .

Therefore, it suffices to choose T=32𝒜ε2𝑇32𝒜superscript𝜀2T=\frac{32\mathcal{A}}{\varepsilon^{2}}italic_T = divide start_ARG 32 caligraphic_A end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG to make the r.h.s. of Eq. 20 less than 1414\frac{1}{4}divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG. ∎

Appendix D Proof of Thm. 8

With the forward and backward path measures superscript\mathbb{P}^{\to}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT and superscript\mathbb{P}^{\leftarrow}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT defined in Eqs. 9 and 10, we further define the reference path measure

(x0:M)=π0(x0)=1MF(x1,x),subscript𝑥:0𝑀subscript𝜋0subscript𝑥0superscriptsubscriptproduct1𝑀subscriptsuperscript𝐹subscript𝑥1subscript𝑥\mathbb{P}(x_{0:M})=\pi_{0}(x_{0})\prod_{\ell=1}^{M}F^{*}_{\ell}(x_{\ell-1},x_% {\ell}),blackboard_P ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) = italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ∏ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) , (21)

where Fsubscriptsuperscript𝐹F^{*}_{\ell}italic_F start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT can be an arbitrary transition kernel transporting πθ1subscript𝜋subscript𝜃1\pi_{\theta_{\ell-1}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT to πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT, i.e., it satisfies

πθ(y)=F(x,y)πθ1(x)dx,ydxπθ,[[0,M]].formulae-sequenceformulae-sequencesubscript𝜋subscript𝜃𝑦subscriptsuperscript𝐹𝑥𝑦subscript𝜋subscript𝜃1𝑥differential-d𝑥for-all𝑦superscript𝑑subscript𝑥similar-tosubscript𝜋subscript𝜃for-alldelimited-[]0𝑀\pi_{\theta_{\ell}}(y)=\int F^{*}_{\ell}(x,y)\pi_{\theta_{\ell-1}}(x)\mathrm{d% }x,~{}\forall y\in\mathbb{R}^{d}\implies x_{\ell}\sim\pi_{\theta_{\ell}},~{}% \forall\ell\in\left[\!\left[0,M\right]\!\right].italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_y ) = ∫ italic_F start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x , italic_y ) italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) roman_d italic_x , ∀ italic_y ∈ blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT ⟹ italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT , ∀ roman_ℓ ∈ [ [ 0 , italic_M ] ] .

Define the backward transition kernel of Fsubscriptsuperscript𝐹F^{*}_{\ell}italic_F start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT as

B(x,x)=πθ1(x)πθ(x)F(x,x),[[1,M]],formulae-sequencesubscriptsuperscript𝐵𝑥superscript𝑥subscript𝜋subscript𝜃1superscript𝑥subscript𝜋subscript𝜃𝑥subscriptsuperscript𝐹superscript𝑥𝑥delimited-[]1𝑀B^{*}_{\ell}(x,x^{\prime})=\frac{\pi_{\theta_{\ell-1}}(x^{\prime})}{\pi_{% \theta_{\ell}}(x)}F^{*}_{\ell}(x^{\prime},x),~{}\ell\in\left[\!\left[1,M\right% ]\!\right],italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x , italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) = divide start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) end_ARG italic_F start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT , italic_x ) , roman_ℓ ∈ [ [ 1 , italic_M ] ] ,

which transports πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT to πθ1subscript𝜋subscript𝜃1\pi_{\theta_{\ell-1}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT. Equivalently, we can write

(x0:M)=π1(xM)=1MB(x,x1).subscript𝑥:0𝑀subscript𝜋1subscript𝑥𝑀superscriptsubscriptproduct1𝑀subscriptsuperscript𝐵subscript𝑥subscript𝑥1\mathbb{P}(x_{0:M})=\pi_{1}(x_{M})\prod_{\ell=1}^{M}B^{*}_{\ell}(x_{\ell},x_{% \ell-1}).blackboard_P ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) = italic_π start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) ∏ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT , italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) .

Straightforward calculations yield

KL()KLconditionalsuperscript\displaystyle\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\to})roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) ==1M𝔼πθ1(x1)KL(F(x1,)F(x1,)),absentsuperscriptsubscript1𝑀subscript𝔼subscript𝜋subscript𝜃1subscript𝑥1KLconditionalsubscriptsuperscript𝐹subscript𝑥1subscript𝐹subscript𝑥1\displaystyle=\sum_{\ell=1}^{M}\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{\theta_{\ell-1}% }(x_{\ell-1})}{\operatorname{KL}(F^{*}_{\ell}(x_{\ell-1},\cdot)\|F_{\ell}(x_{% \ell-1},\cdot))},= ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT roman_KL ( italic_F start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , ⋅ ) ∥ italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , ⋅ ) ) ,
KL()KLconditionalsuperscript\displaystyle\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\leftarrow})roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) ==1M𝔼πθ(x)KL(B(x,)B(x,))absentsuperscriptsubscript1𝑀subscript𝔼subscript𝜋subscript𝜃subscript𝑥KLconditionalsubscriptsuperscript𝐵subscript𝑥subscript𝐵subscript𝑥\displaystyle=\sum_{\ell=1}^{M}\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{\theta_{\ell}}(% x_{\ell})}{\operatorname{KL}(B^{*}_{\ell}(x_{\ell},\cdot)\|B_{\ell}(x_{\ell},% \cdot))}= ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT roman_KL ( italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT , ⋅ ) ∥ italic_B start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT , ⋅ ) )
==1MKL(πθ1(x1)F(x1,x)πθ(x1)F(x1,x))absentsuperscriptsubscript1𝑀KLconditionalsubscript𝜋subscript𝜃1subscript𝑥1subscriptsuperscript𝐹subscript𝑥1subscript𝑥subscript𝜋subscript𝜃subscript𝑥1subscript𝐹subscript𝑥1subscript𝑥\displaystyle=\sum_{\ell=1}^{M}\operatorname{KL}(\pi_{\theta_{\ell-1}}(x_{\ell% -1})F^{*}_{\ell}(x_{\ell-1},x_{\ell})\|\pi_{\theta_{\ell}}(x_{\ell-1})F_{\ell}% (x_{\ell-1},x_{\ell}))= ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT roman_KL ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) italic_F start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) ) (22)
=KL()+=1MKL(πθ1πθ).absentKLconditionalsuperscriptsuperscriptsubscript1𝑀KLconditionalsubscript𝜋subscript𝜃1subscript𝜋subscript𝜃\displaystyle=\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\to})+\sum_{\ell=1}^{M% }\operatorname{KL}(\pi_{\theta_{\ell-1}}\|\pi_{\theta_{\ell}}).= roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) + ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT roman_KL ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) . (23)

Also, recall that the sampling path measure ^superscript^\widehat{\mathbb{P}}^{\to}over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT is defined in Eq. 13 starts at π^0subscript^𝜋0\widehat{\pi}_{0}over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT, the distribution of an approximate sample of π0subscript𝜋0\pi_{0}italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT. For convenience, we define the following path measure, which differs from ^superscript^\widehat{\mathbb{P}}^{\to}over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT only from the initial distribution:

¯(x0:M)=π0(x0)=1MF^(x1,x).superscript¯subscript𝑥:0𝑀subscript𝜋0subscript𝑥0superscriptsubscriptproduct1𝑀subscript^𝐹subscript𝑥1subscript𝑥\overline{\mathbb{P}}^{\to}(x_{0:M})=\pi_{0}(x_{0})\prod_{\ell=1}^{M}\widehat{% F}_{\ell}(x_{\ell-1},x_{\ell}).over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) = italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ∏ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT over^ start_ARG italic_F end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) . (24)

Equipped with these definitions, we first prove a lemma about a necessary condition for the estimator Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG to satisfy the desired accuracy Eq. 5.

Lemma 18.

Define the estimator Z^:=Z^0eW(x0:M)assign^𝑍subscript^𝑍0superscripte𝑊subscript𝑥:0𝑀\widehat{Z}:=\widehat{Z}_{0}\mathrm{e}^{-W(x_{0:M})}over^ start_ARG italic_Z end_ARG := over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT, where x0:M^similar-tosubscript𝑥:0𝑀superscript^x_{0:M}\sim\widehat{\mathbb{P}}^{\to}italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ∼ over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT, and Z^0subscript^𝑍0\widehat{Z}_{0}over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT is independent of x0:Msubscript𝑥:0𝑀x_{0:M}italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT. To make Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG satisfy the criterion Eq. 5, it suffices to meet the following four conditions:

Pr(|Z^0Z01|ε8)18,Prsubscript^𝑍0subscript𝑍01𝜀818\displaystyle\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}_{0}}{Z_{0}}-1% \right|\geq\frac{\varepsilon}{8}\right)\leq\frac{1}{8},roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG - 1 | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 8 end_ARG ) ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 8 end_ARG , (25)
TV(π^0,π0)1,less-than-or-similar-toTVsubscript^𝜋0subscript𝜋01\displaystyle\operatorname{TV}(\widehat{\pi}_{0},\pi_{0})\lesssim 1,roman_TV ( over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT , italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ≲ 1 , (26)
KL()ε2,less-than-or-similar-toKLconditionalsuperscriptsuperscript𝜀2\displaystyle\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\leftarrow})\lesssim% \varepsilon^{2},roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT , (27)
KL(¯)1.less-than-or-similar-toKLconditionalsuperscript¯1\displaystyle\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\overline{\mathbb{P}}^{\to})% \lesssim 1.roman_KL ( blackboard_P ∥ over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ 1 . (28)
Proof.

Recall that Z=Z0eΔF𝑍subscript𝑍0superscripteΔ𝐹Z=Z_{0}\mathrm{e}^{-\Delta F}italic_Z = italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT. Using Lem. 27, we have

Pr(|Z^Z1|ε)Pr^𝑍𝑍1𝜀\displaystyle\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right|\geq% \varepsilon\right)roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≥ italic_ε ) Pr(|logZ^Z|ε2)=Prx0:M^(|logZ^0Z0+logeW(x0:M)eΔF|ε2)absentPr^𝑍𝑍𝜀2subscriptPrsimilar-tosubscript𝑥:0𝑀superscript^subscript^𝑍0subscript𝑍0superscripte𝑊subscript𝑥:0𝑀superscripteΔ𝐹𝜀2\displaystyle\leq\operatorname{Pr}\left(\left|\log\frac{\widehat{Z}}{Z}\right|% \geq\frac{\varepsilon}{2}\right)=\operatorname{Pr}_{x_{0:M}\sim\widehat{% \mathbb{P}}^{\to}}\left(\left|\log\frac{\widehat{Z}_{0}}{Z_{0}}+\log\frac{% \mathrm{e}^{-W(x_{0:M})}}{\mathrm{e}^{-\Delta F}}\right|\geq\frac{\varepsilon}% {2}\right)≤ roman_Pr ( | roman_log divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG ) = roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ∼ over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( | roman_log divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG + roman_log divide start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG )
Pr(|logZ^0Z0|ε4)+^(|logeWeΔF|ε4)absentPrsubscript^𝑍0subscript𝑍0𝜀4superscript^superscripte𝑊superscripteΔ𝐹𝜀4\displaystyle\leq\operatorname{Pr}\left(\left|\log\frac{\widehat{Z}_{0}}{Z_{0}% }\right|\geq\frac{\varepsilon}{4}\right)+\widehat{\mathbb{P}}^{\to}\left(\left% |\log\frac{\mathrm{e}^{-W}}{\mathrm{e}^{-\Delta F}}\right|\geq\frac{% \varepsilon}{4}\right)≤ roman_Pr ( | roman_log divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 4 end_ARG ) + over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( | roman_log divide start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 4 end_ARG )
Pr(|Z^0Z01|ε8)+^(|eWeΔF1|ε8).absentPrsubscript^𝑍0subscript𝑍01𝜀8superscript^superscripte𝑊superscripteΔ𝐹1𝜀8\displaystyle\leq\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}_{0}}{Z_{0}}-1% \right|\geq\frac{\varepsilon}{8}\right)+\widehat{\mathbb{P}}^{\to}\left(\left|% \frac{\mathrm{e}^{-W}}{\mathrm{e}^{-\Delta F}}-1\right|\geq\frac{\varepsilon}{% 8}\right).≤ roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG - 1 | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 8 end_ARG ) + over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( | divide start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 8 end_ARG ) .

The first term is 18absent18\leq\frac{1}{8}≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 8 end_ARG if Eq. 25 holds. To bound the second term, using the definition of TV distance and the triangle inequality, we have

^(|eWeΔF1|ε8)superscript^superscripte𝑊superscripteΔ𝐹1𝜀8\displaystyle\widehat{\mathbb{P}}^{\to}\left(\left|\frac{\mathrm{e}^{-W}}{% \mathrm{e}^{-\Delta F}}-1\right|\geq\frac{\varepsilon}{8}\right)over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( | divide start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 8 end_ARG )
TV(^,)+(|eWeΔF1|ε8)absentTVsuperscript^superscriptsuperscriptsuperscripte𝑊superscripteΔ𝐹1𝜀8\displaystyle\leq\operatorname{TV}(\widehat{\mathbb{P}}^{\to},\mathbb{P}^{\to}% )+\mathbb{P}^{\to}\left(\left|\frac{\mathrm{e}^{-W}}{\mathrm{e}^{-\Delta F}}-1% \right|\geq\frac{\varepsilon}{8}\right)≤ roman_TV ( over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT , blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) + blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( | divide start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 8 end_ARG )
TV(^,¯)+TV(¯,)+TV(,)+(|dd1|ε8).absentTVsuperscript^superscript¯TVsuperscript¯TVsuperscriptsuperscriptdsuperscriptdsuperscript1𝜀8\displaystyle\leq\operatorname{TV}(\widehat{\mathbb{P}}^{\to},\overline{% \mathbb{P}}^{\to})+\operatorname{TV}(\overline{\mathbb{P}}^{\to},\mathbb{P})+% \operatorname{TV}(\mathbb{P},\mathbb{P}^{\to})+\mathbb{P}^{\to}\left(\left|% \frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\leftarrow}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\to}}-1\right|% \geq\frac{\varepsilon}{8}\right).≤ roman_TV ( over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT , over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) + roman_TV ( over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT , blackboard_P ) + roman_TV ( blackboard_P , blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) + blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( | divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 8 end_ARG ) .

Recall that by definition (Eqs. 13 and 24), the distributions of x1:Msubscript𝑥:1𝑀x_{1:M}italic_x start_POSTSUBSCRIPT 1 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT conditional on x0subscript𝑥0x_{0}italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT are the same under ^superscript^\widehat{\mathbb{P}}^{\to}over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT and ¯superscript¯\overline{\mathbb{P}}^{\to}over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT. Hence, TV(^,¯)=TV(π^0,π0)TVsuperscript^superscript¯TVsubscript^𝜋0subscript𝜋0\operatorname{TV}(\widehat{\mathbb{P}}^{\to},\overline{\mathbb{P}}^{\to})=% \operatorname{TV}(\widehat{\pi}_{0},\pi_{0})roman_TV ( over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT , over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) = roman_TV ( over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT , italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ). Applying Pinsker’s inequality and leveraging Eq. 20, we have

^(|eWeΔF1|ε8)superscript^superscripte𝑊superscripteΔ𝐹1𝜀8\displaystyle\widehat{\mathbb{P}}^{\to}\left(\left|\frac{\mathrm{e}^{-W}}{% \mathrm{e}^{-\Delta F}}-1\right|\geq\frac{\varepsilon}{8}\right)over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( | divide start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 8 end_ARG )
TV(π^0,π0)+KL(¯)+KL()+KL()+KL()ε.less-than-or-similar-toabsentTVsubscript^𝜋0subscript𝜋0KLconditionalsuperscript¯KLconditionalsuperscriptKLconditionalsuperscriptKLconditionalsuperscript𝜀\displaystyle\lesssim\operatorname{TV}(\widehat{\pi}_{0},\pi_{0})+\sqrt{% \operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\overline{\mathbb{P}}^{\to})}+\sqrt{% \operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\to})}+\frac{\sqrt{\operatorname{KL}% (\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\to})}+\sqrt{\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}% ^{\leftarrow})}}{\varepsilon}.≲ roman_TV ( over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT , italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) + square-root start_ARG roman_KL ( blackboard_P ∥ over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG + square-root start_ARG roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG + divide start_ARG square-root start_ARG roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG + square-root start_ARG roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG .

Note that from Eq. 23 we know that KL()KL()KLconditionalsuperscriptKLconditionalsuperscript\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\to})\leq\operatorname{KL}(\mathbb{P% }\|\mathbb{P}^{\leftarrow})roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) ≤ roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ), so if Eqs. 27, 28 and 26 hold up to some small enough absolute constants, we can achieve ^(|eWeΔF1|ε8)18superscript^superscripte𝑊superscripteΔ𝐹1𝜀818\widehat{\mathbb{P}}^{\to}\left(\left|\frac{\mathrm{e}^{-W}}{\mathrm{e}^{-% \Delta F}}-1\right|\geq\frac{\varepsilon}{8}\right)\leq\frac{1}{8}over^ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( | divide start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 8 end_ARG ) ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 8 end_ARG, and therefore Pr(|Z^Z1|ε)14Pr^𝑍𝑍1𝜀14\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right|\geq\varepsilon% \right)\leq\frac{1}{4}roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≥ italic_ε ) ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG. ∎

In the next lemma, we show how to sample from π0subscript𝜋0\pi_{0}italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT and estimate Z^0subscript^𝑍0\widehat{Z}_{0}over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT within the desired accuracy.

Lemma 19.
  1. 1.

    Using LMC initialized at μ0=𝒩(0,β1I)subscript𝜇0𝒩0superscript𝛽1𝐼\mu_{0}=\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,\beta^{-1}I\right)italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT = caligraphic_N ( 0 , italic_β start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_I ), the oracle complexity for obtaining a sample following a distribution π^0subscript^𝜋0\widehat{\pi}_{0}over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT that is O(1)𝑂1O(1)italic_O ( 1 )-close in TV distance to π0subscript𝜋0\pi_{0}italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT is O~(d)~𝑂𝑑\widetilde{O}(d)over~ start_ARG italic_O end_ARG ( italic_d ).

  2. 2.

    The oracle complexity for obtaining an estimator Z^0subscript^𝑍0\widehat{Z}_{0}over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT of Z0subscript𝑍0Z_{0}italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT such that Eq. 25 holds is O~(d32ε2)~𝑂superscript𝑑32superscript𝜀2\widetilde{O}\left(\frac{d^{\frac{3}{2}}}{\varepsilon^{2}}\right)over~ start_ARG italic_O end_ARG ( divide start_ARG italic_d start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ).

Remark 20.

Since R1βless-than-or-similar-to𝑅1𝛽R\lesssim\frac{1}{\sqrt{\beta}}italic_R ≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_β end_ARG end_ARG, for both cases the dependence on R𝑅Ritalic_R is negligible.

Proof.
  1. 1.

    The bound comes from Vempala and Wibisono (2019, Theorem 2) (see also Chewi (2022, Theorem 4.2.5)). In particular, the bound there depends on logKL(μ0π0)KLconditionalsubscript𝜇0subscript𝜋0\log\operatorname{KL}(\mu_{0}\|\pi_{0})roman_log roman_KL ( italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ). We show that KL(μ0π0)KLconditionalsubscript𝜇0subscript𝜋0\operatorname{KL}(\mu_{0}\|\pi_{0})roman_KL ( italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) has a uniform upper bound over all R1less-than-or-similar-to𝑅1R\lesssim 1italic_R ≲ 1. The proof is as follows.

    Note that π0subscript𝜋0\pi_{0}italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT’s potential V0=V+2β22V_{0}=V+\frac{2\beta}{2}\|\cdot\|^{2}italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT = italic_V + divide start_ARG 2 italic_β end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT is β𝛽\betaitalic_β-strongly-convex and 3β3𝛽3\beta3 italic_β-smooth. Let xsuperscript𝑥x^{\prime}italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT be its global minimizer, which satisfies V(x)+2βx=0𝑉superscript𝑥2𝛽superscript𝑥0\nabla V(x^{\prime})+2\beta x^{\prime}=0∇ italic_V ( italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) + 2 italic_β italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT = 0. Recall from Assump. 2 that V(x)=0𝑉subscript𝑥0\nabla V(x_{*})=0∇ italic_V ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT ) = 0, xRnormsubscript𝑥𝑅\|x_{*}\|\leq R∥ italic_x start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT ∥ ≤ italic_R. So we have

    2βx=V(x)V(x)βxxβ(x+R)xR.2𝛽normsuperscript𝑥norm𝑉superscript𝑥𝑉subscript𝑥𝛽normsuperscript𝑥subscript𝑥𝛽normsuperscript𝑥𝑅normsuperscript𝑥𝑅2\beta\|x^{\prime}\|=\|\nabla V(x^{\prime})-\nabla V(x_{*})\|\leq\beta\|x^{% \prime}-x_{*}\|\leq\beta(\|x^{\prime}\|+R)\implies\|x^{\prime}\|\leq R.2 italic_β ∥ italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ = ∥ ∇ italic_V ( italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) - ∇ italic_V ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ ≤ italic_β ∥ italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT - italic_x start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT ∥ ≤ italic_β ( ∥ italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ + italic_R ) ⟹ ∥ italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ ≤ italic_R .

    Therefore,

    KL(μ0π0)KLconditionalsubscript𝜇0subscript𝜋0\displaystyle\operatorname{KL}(\mu_{0}\|\pi_{0})roman_KL ( italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) =𝔼μ0[logμ0logπ0]absentsubscript𝔼subscript𝜇0subscript𝜇0subscript𝜋0\displaystyle=\operatorname{\mathbb{E}}_{\mu_{0}}\left[\log\mu_{0}-\log\pi_{0}\right]= blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT [ roman_log italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT - roman_log italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ]
    =𝔼μ0[β22+d2logβ2π+V0+logZ0]\displaystyle=\operatorname{\mathbb{E}}_{\mu_{0}}\left[-\frac{\beta}{2}\|\cdot% \|^{2}+\frac{d}{2}\log\frac{\beta}{2\pi}+V_{0}+\log Z_{0}\right]= blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT [ - divide start_ARG italic_β end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_log divide start_ARG italic_β end_ARG start_ARG 2 italic_π end_ARG + italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT + roman_log italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ]
    =d2+d2logd2π+𝔼μ0V0+logZ0.absent𝑑2𝑑2𝑑2𝜋subscript𝔼subscript𝜇0subscript𝑉0subscript𝑍0\displaystyle=-\frac{d}{2}+\frac{d}{2}\log\frac{d}{2\pi}+\operatorname{\mathbb% {E}}_{\mu_{0}}V_{0}+\log Z_{0}.= - divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG + divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_log divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 italic_π end_ARG + blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT + roman_log italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT .

    By strong-convexity and smoothness,

    𝔼μ0V0subscript𝔼subscript𝜇0subscript𝑉0\displaystyle\operatorname{\mathbb{E}}_{\mu_{0}}V_{0}blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT 𝔼μ0[V0(x)+3β2x2]=V0(x)+3β2(dβ+R2);\displaystyle\leq\operatorname{\mathbb{E}}_{\mu_{0}}\left[V_{0}(x^{\prime})+% \frac{3\beta}{2}\|\cdot-x^{\prime}\|^{2}\right]=V_{0}(x^{\prime})+\frac{3\beta% }{2}\left(\frac{d}{\beta}+R^{2}\right);≤ blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT [ italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) + divide start_ARG 3 italic_β end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ - italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ] = italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) + divide start_ARG 3 italic_β end_ARG start_ARG 2 end_ARG ( divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG italic_β end_ARG + italic_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ;
    logZ0subscript𝑍0\displaystyle\log Z_{0}roman_log italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT =logeV0(x)dxlogexp(V0(x)β2xx2)dxabsentsuperscriptesubscript𝑉0𝑥differential-d𝑥subscript𝑉0superscript𝑥𝛽2superscriptnorm𝑥superscript𝑥2differential-d𝑥\displaystyle=\log\int\mathrm{e}^{-V_{0}(x)}\mathrm{d}x\leq\log\int\exp\left(-% V_{0}(x^{\prime})-\frac{\beta}{2}\|x-x^{\prime}\|^{2}\right)\mathrm{d}x= roman_log ∫ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_x ≤ roman_log ∫ roman_exp ( - italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) - divide start_ARG italic_β end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ italic_x - italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) roman_d italic_x
    =V0(x)+d2logβ2π,absentsubscript𝑉0superscript𝑥𝑑2𝛽2𝜋\displaystyle=-V_{0}(x^{\prime})+\frac{d}{2}\log\frac{\beta}{2\pi},= - italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) + divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_log divide start_ARG italic_β end_ARG start_ARG 2 italic_π end_ARG ,

    so we conclude that

    KL(μ0π0)d+dlogβ2π+3βR22.KLconditionalsubscript𝜇0subscript𝜋0𝑑𝑑𝛽2𝜋3𝛽superscript𝑅22\operatorname{KL}(\mu_{0}\|\pi_{0})\leq d+d\log\frac{\beta}{2\pi}+\frac{3\beta R% ^{2}}{2}.roman_KL ( italic_μ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ≤ italic_d + italic_d roman_log divide start_ARG italic_β end_ARG start_ARG 2 italic_π end_ARG + divide start_ARG 3 italic_β italic_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG .
  2. 2.

    The result is adapted from Ge et al. (2020, Section 3), with two key modifications. First, we relax their assumption that the global minimizer is at zero, requiring instead that the global minimizer xsuperscript𝑥x^{\prime}italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT satisfies xR1βnormsuperscript𝑥𝑅less-than-or-similar-to1𝛽\|x^{\prime}\|\leq R\lesssim\frac{1}{\sqrt{\beta}}∥ italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ ≤ italic_R ≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_β end_ARG end_ARG. Second, we use replace their Metropolis-Hasting adjusted Langevin algorithm (MALA) with the proximal sampler (Fan et al., 2023), which achieves improved dimensional dependence. For completeness, we include a proof sketch in Sec. H.2 and refer the readers to the original work for full technical details. Our analysis confirms that these relaxations have negligible impact on the final bounds.

Next, we study how to satisfy the conditions in Eqs. 27 and 28 while minimizing oracle complexity. Given that we already have an approximate sample from π0subscript𝜋0\pi_{0}italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT and an accurate estimate of Z0subscript𝑍0Z_{0}italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT, we proceed to the next step of the AIS algorithm. Since each transition kernel requires one call to the oracle of V𝑉\nabla V∇ italic_V, and by plugging in fθV+λ(θ)22f_{\theta}\leftarrow V+\frac{\lambda(\theta)}{2}\|\cdot\|^{2}italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ← italic_V + divide start_ARG italic_λ ( italic_θ ) end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT in AIS (Thm. 7), the work function W(x0:M)𝑊subscript𝑥:0𝑀W(x_{0:M})italic_W ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) is independent of V𝑉Vitalic_V, it follows that the remaining oracle complexity is M𝑀Mitalic_M. The result is formalized in the following lemma.

Lemma 21.

To minimize the oracle complexity, it suffices to find the minimal M𝑀Mitalic_M such that there exists a sequence 0=θ0<θ1<<θM=10subscript𝜃0subscript𝜃1subscript𝜃𝑀10=\theta_{0}<\theta_{1}<...<\theta_{M}=10 = italic_θ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT < italic_θ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT < … < italic_θ start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT = 1 satisfying the following three constraints:

=1Mθ1θ(λ(θ)λ(θ))2dθsuperscriptsubscript1𝑀superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃superscript𝜆𝜃𝜆subscript𝜃2differential-d𝜃\displaystyle\sum_{\ell=1}^{M}\int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}(\lambda(% \theta)-\lambda(\theta_{\ell}))^{2}\mathrm{d}\theta∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_λ ( italic_θ ) - italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ ε4m2𝒜,less-than-or-similar-toabsentsuperscript𝜀4superscript𝑚2𝒜\displaystyle\lesssim\frac{\varepsilon^{4}}{m^{2}\mathcal{A}},≲ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT caligraphic_A end_ARG , (29)
=1M(θθ1)2superscriptsubscript1𝑀superscriptsubscript𝜃subscript𝜃12\displaystyle\sum_{\ell=1}^{M}(\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1})^{2}∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ε4dβ2𝒜2,less-than-or-similar-toabsentsuperscript𝜀4𝑑superscript𝛽2superscript𝒜2\displaystyle\lesssim\frac{\varepsilon^{4}}{d\beta^{2}\mathcal{A}^{2}},≲ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_d italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT caligraphic_A start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG , (30)
max[[1,M]](θθ1)subscriptdelimited-[]1𝑀subscript𝜃subscript𝜃1\displaystyle\max_{\ell\in\left[\!\left[1,M\right]\!\right]}\left(\theta_{\ell% }-\theta_{\ell-1}\right)roman_max start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ ∈ [ [ 1 , italic_M ] ] end_POSTSUBSCRIPT ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ε2β𝒜.less-than-or-similar-toabsentsuperscript𝜀2𝛽𝒜\displaystyle\lesssim\frac{\varepsilon^{2}}{\beta\mathcal{A}}.≲ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_β caligraphic_A end_ARG . (31)
Proof.

We break down the argument into two steps.

Step 1.

We first consider Eq. 27.

Note that when defining the reference path measure \mathbb{P}blackboard_P, the only requirement for the transition kernel Fsuperscriptsubscript𝐹F_{\ell}^{*}italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT is that it should transport πθ1subscript𝜋subscript𝜃1\pi_{\theta_{\ell-1}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT to πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT. Our aim is to find the “optimal” Fsuperscriptsubscript𝐹F_{\ell}^{*}italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT’s in order to minimize the sum of KL divergences, which can be viewed as a static Schrödinger bridge problem (Léonard, 2014, Chen et al., 2016, 2021). By data-processing inequality,

C:=infFKL(πθ1(x1)F(x1,x)πθ(x1)F(x1,x))assignsubscript𝐶subscriptinfimumsuperscriptsubscript𝐹KLconditionalsubscript𝜋subscript𝜃1subscript𝑥1subscriptsuperscript𝐹subscript𝑥1subscript𝑥subscript𝜋subscript𝜃subscript𝑥1subscript𝐹subscript𝑥1subscript𝑥absent\displaystyle C_{\ell}:=\inf_{F_{\ell}^{*}}\operatorname{KL}(\pi_{\theta_{\ell% -1}}(x_{\ell-1})F^{*}_{\ell}(x_{\ell-1},x_{\ell})\|\pi_{\theta_{\ell}}(x_{\ell% -1})F_{\ell}(x_{\ell-1},x_{\ell}))\leqitalic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT := roman_inf start_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_KL ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) italic_F start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) ) ≤ inf𝐏KL(𝐏𝐐),subscriptinfimumsuperscript𝐏KLconditionalsuperscript𝐏superscript𝐐\displaystyle\inf_{\mathbf{P}^{\ell}}\operatorname{KL}(\mathbf{P}^{\ell}\|% \mathbf{Q}^{\ell}),roman_inf start_POSTSUBSCRIPT bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_KL ( bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ bold_Q start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ) ,

where the infimum is taken among all path measures from 00 to Tsubscript𝑇T_{\ell}italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT with the marginal constraints 𝐏0=πθ1subscriptsuperscript𝐏0subscript𝜋subscript𝜃1\mathbf{P}^{\ell}_{0}=\pi_{\theta_{\ell-1}}bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT = italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT and 𝐏T=πθsubscriptsuperscript𝐏subscript𝑇subscript𝜋subscript𝜃\mathbf{P}^{\ell}_{T_{\ell}}=\pi_{\theta_{\ell}}bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT = italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT; 𝐐superscript𝐐\mathbf{Q}^{\ell}bold_Q start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT is the path measure of Eq. 12 (i.e., LD with target distribution πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT) initialized at X0πθsimilar-tosubscript𝑋0subscript𝜋subscript𝜃X_{0}\sim\pi_{\theta_{\ell}}italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT.

For each [[1,M]]delimited-[]1𝑀\ell\in\left[\!\left[1,M\right]\!\right]roman_ℓ ∈ [ [ 1 , italic_M ] ], define the following interpolation between πθ1subscript𝜋subscript𝜃1\pi_{\theta_{\ell-1}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT and πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT:

μt:=πθ1+tT(θθ1),t[0,T].formulae-sequenceassignsubscriptsuperscript𝜇𝑡subscript𝜋subscript𝜃1𝑡subscript𝑇subscript𝜃subscript𝜃1𝑡0subscript𝑇\mu^{\ell}_{t}:=\pi_{\theta_{\ell-1}+\frac{t}{T_{\ell}}(\theta_{\ell}-\theta_{% \ell-1})},~{}t\in[0,T_{\ell}].italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT := italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_t end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] .

Let 𝐏superscript𝐏\mathbf{P}^{\ell}bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT be the path measure of

dXt=(logμt+ut)(Xt)dt+2dBt,t[0,T];X0πθ1,formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscriptsuperscript𝜇𝑡subscriptsuperscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡formulae-sequence𝑡0subscript𝑇similar-tosubscript𝑋0subscript𝜋subscript𝜃1\mathrm{d}X_{t}=(\nabla\log\mu^{\ell}_{t}+u^{\ell}_{t})(X_{t})\mathrm{d}t+% \sqrt{2}\mathrm{d}B_{t},~{}t\in[0,T_{\ell}];~{}X_{0}\sim\pi_{\theta_{\ell-1}},roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ( ∇ roman_log italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] ; italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ,

where the vector field (ut)t[0,T]subscriptsubscriptsuperscript𝑢𝑡𝑡0subscript𝑇(u^{\ell}_{t})_{t\in[0,T_{\ell}]}( italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] end_POSTSUBSCRIPT is chosen such that Xtμtsimilar-tosubscript𝑋𝑡subscriptsuperscript𝜇𝑡X_{t}\sim\mu^{\ell}_{t}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT under 𝐏superscript𝐏\mathbf{P}^{\ell}bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT, and in particular, the marginal distributions at 00 and Tsubscript𝑇T_{\ell}italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT are πθ1subscript𝜋subscript𝜃1\pi_{\theta_{\ell-1}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT and πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT, respectively. By verifying the Fokker-Planck equation, the following PDE needs to be satisfied:

tμt=(μt(logμt+ut))+Δμt=(μtut),t[0,T],formulae-sequencesubscript𝑡subscriptsuperscript𝜇𝑡subscriptsuperscript𝜇𝑡subscriptsuperscript𝜇𝑡subscriptsuperscript𝑢𝑡Δsubscriptsuperscript𝜇𝑡subscriptsuperscript𝜇𝑡subscriptsuperscript𝑢𝑡𝑡0subscript𝑇\partial_{t}\mu^{\ell}_{t}=-\nabla\cdot(\mu^{\ell}_{t}(\nabla\log\mu^{\ell}_{t% }+u^{\ell}_{t}))+\Delta\mu^{\ell}_{t}=-\nabla\cdot(\mu^{\ell}_{t}u^{\ell}_{t})% ,~{}t\in[0,T_{\ell}],∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - ∇ ⋅ ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( ∇ roman_log italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ) + roman_Δ italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - ∇ ⋅ ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] ,

meaning that (ut)t[0,T]subscriptsubscriptsuperscript𝑢𝑡𝑡0subscript𝑇(u^{\ell}_{t})_{t\in[0,T_{\ell}]}( italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] end_POSTSUBSCRIPT generates (μt)t[0,T]subscriptsubscriptsuperscript𝜇𝑡𝑡0subscript𝑇(\mu^{\ell}_{t})_{t\in[0,T_{\ell}]}( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] end_POSTSUBSCRIPT. Similar to the proof of JE (Thm. 6), using the relation between metric derivative and continuity equation (Lem. 2), among all vector fields generating (μt)t[0,T]subscriptsubscriptsuperscript𝜇𝑡𝑡0subscript𝑇(\mu^{\ell}_{t})_{t\in[0,T_{\ell}]}( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] end_POSTSUBSCRIPT, we choose (ut)t[0,T]subscriptsubscriptsuperscript𝑢𝑡𝑡0subscript𝑇(u^{\ell}_{t})_{t\in[0,T_{\ell}]}( italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] end_POSTSUBSCRIPT to be the a.s.-unique vector field that satisfies utL2(μt)=|μ˙|tsubscriptnormsubscriptsuperscript𝑢𝑡superscript𝐿2subscriptsuperscript𝜇𝑡subscriptsuperscript˙𝜇𝑡\|u^{\ell}_{t}\|_{L^{2}(\mu^{\ell}_{t})}=|\dot{\mu}^{\ell}|_{t}∥ italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT = | over˙ start_ARG italic_μ end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT | start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT for Lebesgue-a.e. t[0,T]𝑡0subscript𝑇t\in[0,T_{\ell}]italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ], which implies (using the chain rule)

0TutL2(μt)2dt=0T|μ˙|t2dtsuperscriptsubscript0subscript𝑇superscriptsubscriptnormsubscriptsuperscript𝑢𝑡superscript𝐿2subscriptsuperscript𝜇𝑡2differential-d𝑡superscriptsubscript0subscript𝑇superscriptsubscriptsuperscript˙𝜇𝑡2differential-d𝑡\displaystyle\int_{0}^{T_{\ell}}\|u^{\ell}_{t}\|_{L^{2}(\mu^{\ell}_{t})}^{2}% \mathrm{d}t=\int_{0}^{T_{\ell}}|\dot{\mu}^{\ell}|_{t}^{2}\mathrm{d}t∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t = ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG italic_μ end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT | start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t
=0T(θθ1T|π˙|θ1+tT(θθ1))2dt=θθ1Tθ1θ|π˙|θ2dθ.absentsuperscriptsubscript0subscript𝑇superscriptsubscript𝜃subscript𝜃1subscript𝑇subscript˙𝜋subscript𝜃1𝑡subscript𝑇subscript𝜃subscript𝜃12differential-d𝑡subscript𝜃subscript𝜃1subscript𝑇superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃superscriptsubscript˙𝜋𝜃2differential-d𝜃\displaystyle=\int_{0}^{T_{\ell}}\left(\frac{\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1}}{T_% {\ell}}|\dot{\pi}|_{\theta_{\ell-1}+\frac{t}{T_{\ell}}(\theta_{\ell}-\theta_{% \ell-1})}\right)^{2}\mathrm{d}t=\frac{\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1}}{T_{\ell}}% \int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}|\dot{\pi}|_{\theta}^{2}\mathrm{d}\theta.= ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ( divide start_ARG italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG | over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_t end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t = divide start_ARG italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ .

By Lem. 12, we can equivalently write 𝐏superscript𝐏\mathbf{P}^{\ell}bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT as the path measure of the following backward SDE:

dXt=(logμt+ut)(Xt)dt+2dBt,t[0,T];XTπθ.formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscriptsuperscript𝜇𝑡subscriptsuperscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscriptsuperscript𝐵𝑡formulae-sequence𝑡0subscript𝑇similar-tosubscript𝑋𝑇subscript𝜋subscript𝜃\mathrm{d}X_{t}=(-\nabla\log\mu^{\ell}_{t}+u^{\ell}_{t})(X_{t})\mathrm{d}t+% \sqrt{2}\mathrm{d}B^{\leftarrow}_{t},~{}t\in[0,T_{\ell}];~{}X_{T}\sim\pi_{% \theta_{\ell}}.roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ( - ∇ roman_log italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] ; italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT .

Recall that 𝐐superscript𝐐\mathbf{Q}^{\ell}bold_Q start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT is the path measure of Eq. 12 initialized at X0πθsimilar-tosubscript𝑋0subscript𝜋subscript𝜃X_{0}\sim\pi_{\theta_{\ell}}italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT, so Xtπθsimilar-tosubscript𝑋𝑡subscript𝜋subscript𝜃X_{t}\sim\pi_{\theta_{\ell}}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT for all t[0,T]𝑡0subscript𝑇t\in[0,T_{\ell}]italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ]. By Nelson’s relation (Lem. 12), we can equivalently write 𝐐superscript𝐐\mathbf{Q}^{\ell}bold_Q start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT as the path measure of

dXt=logπθ(Xt)dt+2dBt,t[0,T];XTπθ.formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscript𝜋subscript𝜃subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscriptsuperscript𝐵𝑡formulae-sequence𝑡0subscript𝑇similar-tosubscript𝑋subscript𝑇subscript𝜋subscript𝜃\mathrm{d}X_{t}=-\nabla\log\pi_{\theta_{\ell}}(X_{t})\mathrm{d}t+\sqrt{2}% \mathrm{d}B^{\leftarrow}_{t},~{}t\in[0,T_{\ell}];~{}X_{T_{\ell}}\sim\pi_{% \theta_{\ell}}.roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - ∇ roman_log italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] ; italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT .

The purpose of writing these two path measures in the way of backward SDEs is to avoid the extra term of the KL divergence between the initialization distributions πθ1subscript𝜋subscript𝜃1\pi_{\theta_{\ell-1}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT and πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT at time 00 when calculating KL(𝐏𝐐)KLconditionalsuperscript𝐏superscript𝐐\operatorname{KL}(\mathbf{P}^{\ell}\|\mathbf{Q}^{\ell})roman_KL ( bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ bold_Q start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ). To see this, by Girsanov theorem (Lem. 15), the triangle inequality, and the change-of-variable formula, we have

CKL(𝐏𝐐)subscript𝐶KLconditionalsuperscript𝐏superscript𝐐\displaystyle C_{\ell}\leq\operatorname{KL}(\mathbf{P}^{\ell}\|\mathbf{Q}^{% \ell})italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ≤ roman_KL ( bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ bold_Q start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ) =140TutlogμtπθL2(μt)2dtabsent14superscriptsubscript0subscript𝑇subscriptsuperscriptnormsubscriptsuperscript𝑢𝑡superscriptsubscript𝜇𝑡subscript𝜋subscript𝜃2superscript𝐿2subscriptsuperscript𝜇𝑡differential-d𝑡\displaystyle=\frac{1}{4}\int_{0}^{T_{\ell}}\left\|u^{\ell}_{t}-\nabla\log% \frac{\mu_{t}^{\ell}}{\pi_{\theta_{\ell}}}\right\|^{2}_{L^{2}(\mu^{\ell}_{t})}% \mathrm{d}t= divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT - ∇ roman_log divide start_ARG italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_t
0TutL2(μt)2dt+0TlogμtπθL2(μt)2dtless-than-or-similar-toabsentsuperscriptsubscript0subscript𝑇subscriptsuperscriptnormsubscriptsuperscript𝑢𝑡2superscript𝐿2subscriptsuperscript𝜇𝑡differential-d𝑡superscriptsubscript0subscript𝑇subscriptsuperscriptnormsuperscriptsubscript𝜇𝑡subscript𝜋subscript𝜃2superscript𝐿2subscriptsuperscript𝜇𝑡differential-d𝑡\displaystyle\lesssim\int_{0}^{T_{\ell}}\|u^{\ell}_{t}\|^{2}_{L^{2}(\mu^{\ell}% _{t})}\mathrm{d}t+\int_{0}^{T_{\ell}}\left\|\nabla\log\frac{\mu_{t}^{\ell}}{% \pi_{\theta_{\ell}}}\right\|^{2}_{L^{2}(\mu^{\ell}_{t})}\mathrm{d}t≲ ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_t + ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ∥ ∇ roman_log divide start_ARG italic_μ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_t
=θθ1Tθ1θ|π˙|θ2dθ+Tθθ1θ1θlogπθπθL2(πθ)2dθ.absentsubscript𝜃subscript𝜃1subscript𝑇superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃superscriptsubscript˙𝜋𝜃2differential-d𝜃subscript𝑇subscript𝜃subscript𝜃1superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃superscriptsubscriptnormsubscript𝜋𝜃subscript𝜋subscript𝜃superscript𝐿2subscript𝜋𝜃2differential-d𝜃\displaystyle=\frac{\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1}}{T_{\ell}}\int_{\theta_{\ell% -1}}^{\theta_{\ell}}|\dot{\pi}|_{\theta}^{2}\mathrm{d}\theta+\frac{T_{\ell}}{% \theta_{\ell}-\theta_{\ell-1}}\int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}\left\|% \nabla\log\frac{\pi_{\theta}}{\pi_{\theta_{\ell}}}\right\|_{L^{2}(\pi_{\theta}% )}^{2}\mathrm{d}\theta.= divide start_ARG italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ + divide start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ∥ ∇ roman_log divide start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ .
Remark 22.

Our bound above is based on a specific interpolation between πθ1subscript𝜋subscript𝜃1\pi_{\theta_{\ell-1}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT and πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT along the curve (πθ)θ[θ1,θ]subscriptsubscript𝜋𝜃𝜃subscript𝜃1subscript𝜃(\pi_{\theta})_{\theta\in[\theta_{\ell-1},\theta_{\ell}]}( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ [ italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] end_POSTSUBSCRIPT. This approach is inspired by, yet slightly differs from, Conforti and Tamanini (2021, Theorem 1.6), where the interpolation is based on the Wasserstein geodesic. As we will demonstrate shortly, our formulation simplifies the analysis of the second term (the Fisher divergence), making it more straightforward to bound.

Now, summing over all [[1,M]]delimited-[]1𝑀\ell\in\left[\!\left[1,M\right]\!\right]roman_ℓ ∈ [ [ 1 , italic_M ] ], we can see that in order to ensure KL()=1MCε2KLconditionalsuperscriptsuperscriptsubscript1𝑀subscript𝐶superscript𝜀2\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\leftarrow})\leq\sum_{\ell=1}^{M}C_{% \ell}\leq\varepsilon^{2}roman_KL ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) ≤ ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT italic_C start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT, we only need the following two conditions to hold:

=1Mθθ1Tθ1θ|π˙|θ2dθsuperscriptsubscript1𝑀subscript𝜃subscript𝜃1subscript𝑇superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃superscriptsubscript˙𝜋𝜃2differential-d𝜃\displaystyle\sum_{\ell=1}^{M}\frac{\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1}}{T_{\ell}}% \int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}|\dot{\pi}|_{\theta}^{2}\mathrm{d}\theta∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ ε2,less-than-or-similar-toabsentsuperscript𝜀2\displaystyle\lesssim\varepsilon^{2},≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT , (32)
=1MTθθ1θ1θlogπθπθL2(πθ)2dθsuperscriptsubscript1𝑀subscript𝑇subscript𝜃subscript𝜃1superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃superscriptsubscriptnormsubscript𝜋𝜃subscript𝜋subscript𝜃superscript𝐿2subscript𝜋𝜃2differential-d𝜃\displaystyle\sum_{\ell=1}^{M}\frac{T_{\ell}}{\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1}}% \int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}\left\|\nabla\log\frac{\pi_{\theta}}{\pi% _{\theta_{\ell}}}\right\|_{L^{2}(\pi_{\theta})}^{2}\mathrm{d}\theta∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ∥ ∇ roman_log divide start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ ε2.less-than-or-similar-toabsentsuperscript𝜀2\displaystyle\lesssim\varepsilon^{2}.≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT . (33)

Since =1Mθ1θ|π˙|θ2dθ=𝒜superscriptsubscript1𝑀superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃superscriptsubscript˙𝜋𝜃2differential-d𝜃𝒜\sum_{\ell=1}^{M}\int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}|\dot{\pi}|_{\theta}^{2% }\mathrm{d}\theta=\mathcal{A}∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ = caligraphic_A, it suffices to choose

Tθθ1=:T𝒜ε2,[[1,M]]\frac{T_{\ell}}{\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1}}=:T\asymp\frac{\mathcal{A}}{% \varepsilon^{2}},~{}\forall\ell\in\left[\!\left[1,M\right]\!\right]divide start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG = : italic_T ≍ divide start_ARG caligraphic_A end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG , ∀ roman_ℓ ∈ [ [ 1 , italic_M ] ]

to make the l.h.s. of Eq. 32 O(ε2)𝑂superscript𝜀2O(\varepsilon^{2})italic_O ( italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ). Notably, T𝑇Titalic_T is the summation over all Tsubscript𝑇T_{\ell}italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT’s, which has the same order as the total time T𝑇Titalic_T for running JE (Eq. 6) in the continuous scenario, in Thm. 5. Plugging this Tsubscript𝑇T_{\ell}italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT into the second summation, and noticing that by Eq. 11 and Lem. 33,

logπθπθL2(πθ)2=𝔼xπθ(λ(θ)λ(θ))x2(λ(θ)λ(θ))2m2,superscriptsubscriptnormsubscript𝜋𝜃subscript𝜋superscript𝜃superscript𝐿2subscript𝜋𝜃2subscript𝔼similar-to𝑥subscript𝜋𝜃superscriptnorm𝜆𝜃𝜆superscript𝜃𝑥2superscript𝜆𝜃𝜆superscript𝜃2superscript𝑚2\left\|\nabla\log\frac{\pi_{\theta}}{\pi_{\theta^{\prime}}}\right\|_{L^{2}(\pi% _{\theta})}^{2}=\operatorname{\mathbb{E}}_{x\sim\pi_{\theta}}{\|(\lambda(% \theta)-\lambda(\theta^{\prime}))x\|^{2}}\leq(\lambda(\theta)-\lambda(\theta^{% \prime}))^{2}m^{2},∥ ∇ roman_log divide start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_x ∼ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ( italic_λ ( italic_θ ) - italic_λ ( italic_θ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) ) italic_x ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≤ ( italic_λ ( italic_θ ) - italic_λ ( italic_θ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ,

we conclude that Eq. 29 implies Eq. 33.

Step 2.

Now consider the other constraint Eq. 28. By chain rule and data-processing inequality,

KL(¯)==1MKL(πθ1(x1)F(x1,x)πθ1(x1)F^(x1,x))=1MKL(𝐏𝐐^),KLconditionalsuperscript¯superscriptsubscript1𝑀KLconditionalsubscript𝜋subscript𝜃1subscript𝑥1subscriptsuperscript𝐹subscript𝑥1subscript𝑥subscript𝜋subscript𝜃1subscript𝑥1subscript^𝐹subscript𝑥1subscript𝑥superscriptsubscript1𝑀KLconditionalsuperscript𝐏superscript^𝐐\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\overline{\mathbb{P}}^{\to})=\sum_{\ell=1}^{M}% \operatorname{KL}(\pi_{\theta_{\ell-1}}(x_{\ell-1})F^{*}_{\ell}(x_{\ell-1},x_{% \ell})\|\pi_{\theta_{\ell-1}}(x_{\ell-1})\widehat{F}_{\ell}(x_{\ell-1},x_{\ell% }))\leq\sum_{\ell=1}^{M}\operatorname{KL}(\mathbf{P}^{\ell}\|{\mathbf{\widehat% {Q}}}^{\ell}),roman_KL ( blackboard_P ∥ over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) = ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT roman_KL ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) italic_F start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) over^ start_ARG italic_F end_ARG start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT , italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) ) ≤ ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT roman_KL ( bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ over^ start_ARG bold_Q end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ) ,

where 𝐏superscript𝐏\mathbf{P}^{\ell}bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT is the previously defined path measure of the SDE

dXt=(logμt+ut)(Xt)dt+2dBtdsubscript𝑋𝑡subscriptsuperscript𝜇𝑡subscriptsuperscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡\displaystyle\mathrm{d}X_{t}=(\nabla\log\mu^{\ell}_{t}+u^{\ell}_{t})(X_{t})% \mathrm{d}t+\sqrt{2}\mathrm{d}B_{t}roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ( ∇ roman_log italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT
=(V(Xt)λ(θ1+tT(θθ1))Xt+ut(Xt))dt+2dBt,t[0,T];X0πθ1,formulae-sequenceabsent𝑉subscript𝑋𝑡𝜆subscript𝜃1𝑡subscript𝑇subscript𝜃subscript𝜃1subscript𝑋𝑡subscriptsuperscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡formulae-sequence𝑡0subscript𝑇similar-tosubscript𝑋0subscript𝜋subscript𝜃1\displaystyle=\left(-\nabla V(X_{t})-\lambda\left(\theta_{\ell-1}+\frac{t}{T_{% \ell}}(\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1})\right)X_{t}+u^{\ell}_{t}(X_{t})\right)% \mathrm{d}t+\sqrt{2}\mathrm{d}B_{t},~{}t\in[0,T_{\ell}];~{}X_{0}\sim\pi_{% \theta_{\ell-1}},= ( - ∇ italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_t end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ) italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] ; italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ,

and 𝐐^superscript^𝐐{\mathbf{\widehat{Q}}}^{\ell}over^ start_ARG bold_Q end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT is the path measure of Eq. 14 initialized at X0πθ1similar-tosubscript𝑋0subscript𝜋subscript𝜃1X_{0}\sim\pi_{\theta_{\ell-1}}italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT, i.e.,

dXtdsubscript𝑋𝑡\displaystyle\mathrm{d}X_{t}roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT =(V(X0)λ(θ1+tT(θθ1))Xt)dt+2dBt,t[0,T];X0πθ1.formulae-sequenceabsent𝑉subscript𝑋0𝜆subscript𝜃1𝑡subscript𝑇subscript𝜃subscript𝜃1subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡formulae-sequence𝑡0subscript𝑇similar-tosubscript𝑋0subscript𝜋subscript𝜃1\displaystyle=\left(-\nabla V(X_{0})-\lambda\left(\theta_{\ell-1}+\frac{t}{T_{% \ell}}(\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1})\right)X_{t}\right)\mathrm{d}t+\sqrt{2}% \mathrm{d}B_{t},~{}t\in[0,T_{\ell}];~{}X_{0}\sim\pi_{\theta_{\ell-1}}.= ( - ∇ italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_t end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ) italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] ; italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT .

By Lem. 1, triangle inequality, and the smoothness of V𝑉Vitalic_V, we have

KL(𝐏𝐐^)KLconditionalsuperscript𝐏superscript^𝐐\displaystyle\operatorname{KL}(\mathbf{P}^{\ell}\|{\mathbf{\widehat{Q}}}^{\ell})roman_KL ( bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ over^ start_ARG bold_Q end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ) =140T𝔼𝐏V(Xt)V(X0)ut(Xt)2dtabsent14superscriptsubscript0subscript𝑇subscript𝔼superscript𝐏superscriptnorm𝑉subscript𝑋𝑡𝑉subscript𝑋0subscriptsuperscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡2d𝑡\displaystyle=\frac{1}{4}\int_{0}^{T_{\ell}}\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbf% {P}^{\ell}}{\|\nabla V(X_{t})-\nabla V(X_{0})-u^{\ell}_{t}(X_{t})\|^{2}}% \mathrm{d}t= divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ∇ italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - ∇ italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t
0T𝔼𝐏[V(Xt)V(X0)2+ut(Xt)2]dtless-than-or-similar-toabsentsuperscriptsubscript0subscript𝑇subscript𝔼superscript𝐏superscriptnorm𝑉subscript𝑋𝑡𝑉subscript𝑋02superscriptnormsubscriptsuperscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡2differential-d𝑡\displaystyle\lesssim\int_{0}^{T_{\ell}}\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbf{P}^% {\ell}}\left[\|\nabla V(X_{t})-\nabla V(X_{0})\|^{2}+\|u^{\ell}_{t}(X_{t})\|^{% 2}\right]\mathrm{d}t≲ ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT [ ∥ ∇ italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - ∇ italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + ∥ italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ] roman_d italic_t
β20T𝔼𝐏XtX02dt+0TutL2(μt)2dtabsentsuperscript𝛽2superscriptsubscript0subscript𝑇subscript𝔼superscript𝐏superscriptnormsubscript𝑋𝑡subscript𝑋02d𝑡superscriptsubscript0subscript𝑇superscriptsubscriptnormsubscriptsuperscript𝑢𝑡superscript𝐿2subscriptsuperscript𝜇𝑡2differential-d𝑡\displaystyle\leq\beta^{2}\int_{0}^{T_{\ell}}\operatorname{\mathbb{E}}_{% \mathbf{P}^{\ell}}{\|X_{t}-X_{0}\|^{2}}\mathrm{d}t+\int_{0}^{T_{\ell}}\|u^{% \ell}_{t}\|_{L^{2}(\mu^{\ell}_{t})}^{2}\mathrm{d}t≤ italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT - italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t + ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t

To bound the first part, note that under 𝐏superscript𝐏\mathbf{P}^{\ell}bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT, we have

XtX0=0t(logμτ+uτ)(Xτ)dτ+2Bt.subscript𝑋𝑡subscript𝑋0superscriptsubscript0𝑡subscriptsuperscript𝜇𝜏subscriptsuperscript𝑢𝜏subscript𝑋𝜏differential-d𝜏2subscript𝐵𝑡X_{t}-X_{0}=\int_{0}^{t}(\nabla\log\mu^{\ell}_{\tau}+u^{\ell}_{\tau})(X_{\tau}% )\mathrm{d}\tau+\sqrt{2}B_{t}.italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT - italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT = ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT ( ∇ roman_log italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT + italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_τ + square-root start_ARG 2 end_ARG italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT .

Thanks to the fact that Xtμtsimilar-tosubscript𝑋𝑡subscriptsuperscript𝜇𝑡X_{t}\sim\mu^{\ell}_{t}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT under 𝐏superscript𝐏\mathbf{P}^{\ell}bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT,

𝔼𝐏XtX02subscript𝔼superscript𝐏superscriptnormsubscript𝑋𝑡subscript𝑋02\displaystyle\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbf{P}^{\ell}}{\|X_{t}-X_{0}\|^{2}}blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT - italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT 𝔼𝐏0t(logμτ+uτ)(Xτ)dτ2+𝔼2Bt2less-than-or-similar-toabsentsubscript𝔼superscript𝐏superscriptnormsuperscriptsubscript0𝑡subscriptsuperscript𝜇𝜏subscriptsuperscript𝑢𝜏subscript𝑋𝜏differential-d𝜏2𝔼superscriptnorm2subscript𝐵𝑡2\displaystyle\lesssim\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbf{P}^{\ell}}{\left\|\int% _{0}^{t}(\nabla\log\mu^{\ell}_{\tau}+u^{\ell}_{\tau})(X_{\tau})\mathrm{d}\tau% \right\|^{2}}+\operatorname{\mathbb{E}}{\|\sqrt{2}B_{t}\|^{2}}≲ blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT ( ∇ roman_log italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT + italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_τ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + blackboard_E ∥ square-root start_ARG 2 end_ARG italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT
t0t𝔼𝐏(logμτ+uτ)(Xτ)2dτ+dtless-than-or-similar-toabsent𝑡superscriptsubscript0𝑡subscript𝔼superscript𝐏superscriptnormsubscriptsuperscript𝜇𝜏subscriptsuperscript𝑢𝜏subscript𝑋𝜏2d𝜏𝑑𝑡\displaystyle\lesssim t\int_{0}^{t}\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbf{P}^{\ell% }}{\|(\nabla\log\mu^{\ell}_{\tau}+u^{\ell}_{\tau})(X_{\tau})\|^{2}}\mathrm{d}% \tau+dt≲ italic_t ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ( ∇ roman_log italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT + italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_τ + italic_d italic_t
t0t(logμτL2(μτ)2+uτL2(μτ)2)dτ+dtless-than-or-similar-toabsent𝑡superscriptsubscript0𝑡subscriptsuperscriptnormsubscriptsuperscript𝜇𝜏2superscript𝐿2subscriptsuperscript𝜇𝜏superscriptsubscriptnormsubscriptsuperscript𝑢𝜏superscript𝐿2subscriptsuperscript𝜇𝜏2differential-d𝜏𝑑𝑡\displaystyle\lesssim t\int_{0}^{t}\left(\|\nabla\log\mu^{\ell}_{\tau}\|^{2}_{% L^{2}(\mu^{\ell}_{\tau})}+\|u^{\ell}_{\tau}\|_{L^{2}(\mu^{\ell}_{\tau})}^{2}% \right)\mathrm{d}\tau+dt≲ italic_t ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT ( ∥ ∇ roman_log italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT + ∥ italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) roman_d italic_τ + italic_d italic_t
T0T(logμτL2(μτ)2+uτL2(μτ)2)dτ+dT,t[0,T],formulae-sequenceless-than-or-similar-toabsentsubscript𝑇superscriptsubscript0subscript𝑇subscriptsuperscriptnormsubscriptsuperscript𝜇𝜏2superscript𝐿2subscriptsuperscript𝜇𝜏superscriptsubscriptnormsubscriptsuperscript𝑢𝜏superscript𝐿2subscriptsuperscript𝜇𝜏2differential-d𝜏𝑑subscript𝑇for-all𝑡0subscript𝑇\displaystyle\lesssim T_{\ell}\int_{0}^{T_{\ell}}\left(\|\nabla\log\mu^{\ell}_% {\tau}\|^{2}_{L^{2}(\mu^{\ell}_{\tau})}+\|u^{\ell}_{\tau}\|_{L^{2}(\mu^{\ell}_% {\tau})}^{2}\right)\mathrm{d}\tau+dT_{\ell},~{}\forall t\in[0,T_{\ell}],≲ italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ( ∥ ∇ roman_log italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT + ∥ italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) roman_d italic_τ + italic_d italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT , ∀ italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ] ,

where the second inequality follows from Jensen’s inequality (Cheng et al., 2018, Sec. 4):

0tfτdτ2=t2𝔼τUnif(0,t)fτ2t2𝔼τUnif(0,t)fτ2=t0tfτ2dτ.superscriptnormsuperscriptsubscript0𝑡subscript𝑓𝜏differential-d𝜏2superscript𝑡2superscriptnormsubscript𝔼similar-to𝜏Unif0𝑡subscript𝑓𝜏2superscript𝑡2subscript𝔼similar-to𝜏Unif0𝑡superscriptnormsubscript𝑓𝜏2𝑡superscriptsubscript0𝑡superscriptnormsubscript𝑓𝜏2differential-d𝜏\left\|\int_{0}^{t}f_{\tau}\mathrm{d}\tau\right\|^{2}=t^{2}\|\operatorname{% \mathbb{E}}_{\tau\sim\operatorname{Unif}(0,t)}{f_{\tau}}\|^{2}\leq t^{2}% \operatorname{\mathbb{E}}_{\tau\sim\operatorname{Unif}(0,t)}{\|f_{\tau}\|^{2}}% =t\int_{0}^{t}\|f_{\tau}\|^{2}\mathrm{d}\tau.∥ ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_τ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_t start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_τ ∼ roman_Unif ( 0 , italic_t ) end_POSTSUBSCRIPT italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≤ italic_t start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_τ ∼ roman_Unif ( 0 , italic_t ) end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_t ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_τ .

Therefore,

KL(𝐏𝐐^)KLconditionalsuperscript𝐏superscript^𝐐\displaystyle\operatorname{KL}(\mathbf{P}^{\ell}\|{\mathbf{\widehat{Q}}}^{\ell})roman_KL ( bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ over^ start_ARG bold_Q end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT )
β20T𝔼𝐏XtX02dt+0TutL2(μt)2dtabsentsuperscript𝛽2superscriptsubscript0subscript𝑇subscript𝔼superscript𝐏superscriptnormsubscript𝑋𝑡subscript𝑋02d𝑡superscriptsubscript0subscript𝑇superscriptsubscriptnormsubscriptsuperscript𝑢𝑡superscript𝐿2subscriptsuperscript𝜇𝑡2differential-d𝑡\displaystyle\leq\beta^{2}\int_{0}^{T_{\ell}}\operatorname{\mathbb{E}}_{% \mathbf{P}^{\ell}}{\|X_{t}-X_{0}\|^{2}}\mathrm{d}t+\int_{0}^{T_{\ell}}\|u^{% \ell}_{t}\|_{L^{2}(\mu^{\ell}_{t})}^{2}\mathrm{d}t≤ italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT bold_P start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT - italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t + ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t
β2T20TlogμτL2(μτ)2dτ+(β2T2+1)0TuτL2(μτ)2dτ+dβ2T2absentsuperscript𝛽2superscriptsubscript𝑇2superscriptsubscript0subscript𝑇subscriptsuperscriptnormsubscriptsuperscript𝜇𝜏2superscript𝐿2subscriptsuperscript𝜇𝜏differential-d𝜏superscript𝛽2superscriptsubscript𝑇21superscriptsubscript0subscript𝑇superscriptsubscriptnormsubscriptsuperscript𝑢𝜏superscript𝐿2subscriptsuperscript𝜇𝜏2differential-d𝜏𝑑superscript𝛽2superscriptsubscript𝑇2\displaystyle\leq\beta^{2}T_{\ell}^{2}\int_{0}^{T_{\ell}}\|\nabla\log\mu^{\ell% }_{\tau}\|^{2}_{L^{2}(\mu^{\ell}_{\tau})}\mathrm{d}\tau+(\beta^{2}T_{\ell}^{2}% +1)\int_{0}^{T_{\ell}}\|u^{\ell}_{\tau}\|_{L^{2}(\mu^{\ell}_{\tau})}^{2}% \mathrm{d}\tau+d\beta^{2}T_{\ell}^{2}≤ italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ∥ ∇ roman_log italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_τ + ( italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + 1 ) ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ start_POSTSUPERSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_τ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_τ + italic_d italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT
=β2T2Tθθ1θ1θlogπθL2(πθ)2dθ+(β2T2+1)θθ1Tθ1θ|π˙|θ2dθ+dβ2T2.absentsuperscript𝛽2superscriptsubscript𝑇2subscript𝑇subscript𝜃subscript𝜃1superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃subscriptsuperscriptnormsubscript𝜋𝜃2superscript𝐿2subscript𝜋𝜃differential-d𝜃superscript𝛽2superscriptsubscript𝑇21subscript𝜃subscript𝜃1subscript𝑇superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃superscriptsubscript˙𝜋𝜃2differential-d𝜃𝑑superscript𝛽2superscriptsubscript𝑇2\displaystyle=\beta^{2}T_{\ell}^{2}\frac{T_{\ell}}{\theta_{\ell}-\theta_{\ell-% 1}}\int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}\|\nabla\log\pi_{\theta}\|^{2}_{L^{2}% (\pi_{\theta})}\mathrm{d}\theta+(\beta^{2}T_{\ell}^{2}+1)\frac{\theta_{\ell}-% \theta_{\ell-1}}{T_{\ell}}\int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}|\dot{\pi}|_{% \theta}^{2}\mathrm{d}\theta+d\beta^{2}T_{\ell}^{2}.= italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ∥ ∇ roman_log italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_θ + ( italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + 1 ) divide start_ARG italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ + italic_d italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

Recall that the potential of πθsubscript𝜋𝜃\pi_{\theta}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT is (β+λ(θ))𝛽𝜆𝜃(\beta+\lambda(\theta))( italic_β + italic_λ ( italic_θ ) )-smooth. By Lem. 32 and the monotonicity of λ()𝜆\lambda(\cdot)italic_λ ( ⋅ ),

θ1θlogπθL2(πθ)2dθθ1θd(β+λ(θ))dθd(θθ1)(β+λ(θ1)).superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃subscriptsuperscriptnormsubscript𝜋𝜃2superscript𝐿2subscript𝜋𝜃differential-d𝜃superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃𝑑𝛽𝜆𝜃differential-d𝜃𝑑subscript𝜃subscript𝜃1𝛽𝜆subscript𝜃1\int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}\|\nabla\log\pi_{\theta}\|^{2}_{L^{2}(% \pi_{\theta})}\mathrm{d}\theta\leq\int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}d(% \beta+\lambda(\theta))\mathrm{d}\theta\leq d(\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1})(% \beta+\lambda(\theta_{\ell-1})).∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ∥ ∇ roman_log italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_θ ≤ ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT italic_d ( italic_β + italic_λ ( italic_θ ) ) roman_d italic_θ ≤ italic_d ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_β + italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ) .

Thus,

KL(¯)KLconditionalsuperscript¯\displaystyle\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\overline{\mathbb{P}}^{\to})roman_KL ( blackboard_P ∥ over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) =1M(β2T3d(β+λ(θ1))+(β2T2+1)θθ1Tθ1θ|π˙|θ2dθ+dβ2T2)absentsuperscriptsubscript1𝑀superscript𝛽2superscriptsubscript𝑇3𝑑𝛽𝜆subscript𝜃1superscript𝛽2superscriptsubscript𝑇21subscript𝜃subscript𝜃1subscript𝑇superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃superscriptsubscript˙𝜋𝜃2differential-d𝜃𝑑superscript𝛽2superscriptsubscript𝑇2\displaystyle\leq\sum_{\ell=1}^{M}\left(\beta^{2}T_{\ell}^{3}d(\beta+\lambda(% \theta_{\ell-1}))+(\beta^{2}T_{\ell}^{2}+1)\frac{\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1}% }{T_{\ell}}\int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}|\dot{\pi}|_{\theta}^{2}% \mathrm{d}\theta+d\beta^{2}T_{\ell}^{2}\right)≤ ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 3 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d ( italic_β + italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ) + ( italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + 1 ) divide start_ARG italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ + italic_d italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT )
==1M(β2dT2(T(β+λ(θ1))+1)+(β2T2+1)θθ1Tθ1θ|π˙|θ2dθ)absentsuperscriptsubscript1𝑀superscript𝛽2𝑑superscriptsubscript𝑇2subscript𝑇𝛽𝜆subscript𝜃11superscript𝛽2superscriptsubscript𝑇21subscript𝜃subscript𝜃1subscript𝑇superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃superscriptsubscript˙𝜋𝜃2differential-d𝜃\displaystyle=\sum_{\ell=1}^{M}\left(\beta^{2}dT_{\ell}^{2}\left(T_{\ell}(% \beta+\lambda(\theta_{\ell-1}))+1\right)+(\beta^{2}T_{\ell}^{2}+1)\frac{\theta% _{\ell}-\theta_{\ell-1}}{T_{\ell}}\int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}|\dot{% \pi}|_{\theta}^{2}\mathrm{d}\theta\right)= ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_β + italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ) + 1 ) + ( italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + 1 ) divide start_ARG italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ )

Assume max[[1,M]]T1βless-than-or-similar-tosubscriptdelimited-[]1𝑀subscript𝑇1𝛽\max_{\ell\in\left[\!\left[1,M\right]\!\right]}T_{\ell}\lesssim\frac{1}{\beta}roman_max start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ ∈ [ [ 1 , italic_M ] ] end_POSTSUBSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG, i.e., Eq. 31. so max[[1,M]]T(β+λ(θ1))1less-than-or-similar-tosubscriptdelimited-[]1𝑀subscript𝑇𝛽𝜆subscript𝜃11\max_{\ell\in\left[\!\left[1,M\right]\!\right]}T_{\ell}(\beta+\lambda(\theta_{% \ell-1}))\lesssim 1roman_max start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ ∈ [ [ 1 , italic_M ] ] end_POSTSUBSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_β + italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ) ≲ 1, due to λ()2β𝜆2𝛽\lambda(\cdot)\leq 2\betaitalic_λ ( ⋅ ) ≤ 2 italic_β. We can further simplify the above expression to

KL(¯)KLconditionalsuperscript¯\displaystyle\operatorname{KL}(\mathbb{P}\|\overline{\mathbb{P}}^{\to})roman_KL ( blackboard_P ∥ over¯ start_ARG blackboard_P end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) =1M(β2dT2+θθ1Tθ1θ|π˙|θ2dθ)β2d(=1MT2)+ε2absentsuperscriptsubscript1𝑀superscript𝛽2𝑑superscriptsubscript𝑇2subscript𝜃subscript𝜃1subscript𝑇superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃superscriptsubscript˙𝜋𝜃2differential-d𝜃less-than-or-similar-tosuperscript𝛽2𝑑superscriptsubscript1𝑀superscriptsubscript𝑇2superscript𝜀2\displaystyle\leq\sum_{\ell=1}^{M}\left(\beta^{2}dT_{\ell}^{2}+\frac{\theta_{% \ell}-\theta_{\ell-1}}{T_{\ell}}\int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}|\dot{% \pi}|_{\theta}^{2}\mathrm{d}\theta\right)\lesssim\beta^{2}d\left(\sum_{\ell=1}% ^{M}T_{\ell}^{2}\right)+\varepsilon^{2}≤ ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + divide start_ARG italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ ) ≲ italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d ( ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) + italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT
=β2dT2=1M(θθ1)2+ε2β2d𝒜2ε4=1M(θθ1)2+ε2.absentsuperscript𝛽2𝑑superscript𝑇2superscriptsubscript1𝑀superscriptsubscript𝜃subscript𝜃12superscript𝜀2less-than-or-similar-tosuperscript𝛽2𝑑superscript𝒜2superscript𝜀4superscriptsubscript1𝑀superscriptsubscript𝜃subscript𝜃12superscript𝜀2\displaystyle=\beta^{2}dT^{2}\sum_{\ell=1}^{M}(\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1})^% {2}+\varepsilon^{2}\lesssim\beta^{2}d\frac{\mathcal{A}^{2}}{\varepsilon^{4}}% \sum_{\ell=1}^{M}(\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1})^{2}+\varepsilon^{2}.= italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_T start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≲ italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d divide start_ARG caligraphic_A start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

So Eq. 31 implies that the r.h.s. of the above equation is O(1)𝑂1O(1)italic_O ( 1 ). ∎

Finally, we have arrived at the last step of proving Thm. 8, that is to decide the schedule of θsubscript𝜃\theta_{\ell}italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT’s.

Define ϑ:=1θassignsubscriptitalic-ϑ1subscript𝜃\vartheta_{\ell}:=1-\theta_{\ell}italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT := 1 - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT, [[0,M]]delimited-[]0𝑀\ell\in\left[\!\left[0,M\right]\!\right]roman_ℓ ∈ [ [ 0 , italic_M ] ]. We consider the annealing schedule λ(θ)=2β(1θ)r𝜆𝜃2𝛽superscript1𝜃𝑟\lambda(\theta)=2\beta(1-\theta)^{r}italic_λ ( italic_θ ) = 2 italic_β ( 1 - italic_θ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT for some 1r11𝑟less-than-or-similar-to11\leq r\lesssim 11 ≤ italic_r ≲ 1, and to emphasize the dependence on r𝑟ritalic_r, we use 𝒜rsubscript𝒜𝑟\mathcal{A}_{r}caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT to represent the action of (πθ)θ[0,1]subscriptsubscript𝜋𝜃𝜃01(\pi_{\theta})_{\theta\in[0,1]}( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ [ 0 , 1 ] end_POSTSUBSCRIPT. The l.h.s. of Eq. 29 is

=1Mθ1θ(λ(θ)λ(θ))2dθsuperscriptsubscript1𝑀superscriptsubscriptsubscript𝜃1subscript𝜃superscript𝜆𝜃𝜆subscript𝜃2differential-d𝜃\displaystyle\sum_{\ell=1}^{M}\int_{\theta_{\ell-1}}^{\theta_{\ell}}(\lambda(% \theta)-\lambda(\theta_{\ell}))^{2}\mathrm{d}\theta∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_λ ( italic_θ ) - italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ =1M(θθ1)(2β(1θ1)r2β(1θ)r)2absentsuperscriptsubscript1𝑀subscript𝜃subscript𝜃1superscript2𝛽superscript1subscript𝜃1𝑟2𝛽superscript1subscript𝜃𝑟2\displaystyle\leq\sum_{\ell=1}^{M}(\theta_{\ell}-\theta_{\ell-1})(2\beta(1-% \theta_{\ell-1})^{r}-2\beta(1-\theta_{\ell})^{r})^{2}≤ ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ( 2 italic_β ( 1 - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT - 2 italic_β ( 1 - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT
==1M(ϑ1ϑ)(2βϑ1r2βϑr)2absentsuperscriptsubscript1𝑀subscriptitalic-ϑ1subscriptitalic-ϑsuperscript2𝛽superscriptsubscriptitalic-ϑ1𝑟2𝛽superscriptsubscriptitalic-ϑ𝑟2\displaystyle=\sum_{\ell=1}^{M}(\vartheta_{\ell-1}-\vartheta_{\ell})(2\beta% \vartheta_{\ell-1}^{r}-2\beta\vartheta_{\ell}^{r})^{2}= ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) ( 2 italic_β italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT - 2 italic_β italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT
β2=1M(ϑ1ϑ)(ϑ1rϑr)2less-than-or-similar-toabsentsuperscript𝛽2superscriptsubscript1𝑀subscriptitalic-ϑ1subscriptitalic-ϑsuperscriptsuperscriptsubscriptitalic-ϑ1𝑟superscriptsubscriptitalic-ϑ𝑟2\displaystyle\lesssim\beta^{2}\sum_{\ell=1}^{M}(\vartheta_{\ell-1}-\vartheta_{% \ell})(\vartheta_{\ell-1}^{r}-\vartheta_{\ell}^{r})^{2}≲ italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT - italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT
β2=1M(ϑ1ϑ)(ϑ1ϑ)2=β2=1M(ϑ1ϑ)3,less-than-or-similar-toabsentsuperscript𝛽2superscriptsubscript1𝑀subscriptitalic-ϑ1subscriptitalic-ϑsuperscriptsubscriptitalic-ϑ1subscriptitalic-ϑ2superscript𝛽2superscriptsubscript1𝑀superscriptsubscriptitalic-ϑ1subscriptitalic-ϑ3\displaystyle\lesssim\beta^{2}\sum_{\ell=1}^{M}(\vartheta_{\ell-1}-\vartheta_{% \ell})(\vartheta_{\ell-1}-\vartheta_{\ell})^{2}=\beta^{2}\sum_{\ell=1}^{M}(% \vartheta_{\ell-1}-\vartheta_{\ell})^{3},≲ italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 3 end_POSTSUPERSCRIPT ,

where the last inequality comes from Lem. 28. So to satisfy Eq. 29, it suffices to ensure

=1M(ϑ1ϑ)3ε4m2β2𝒜r,less-than-or-similar-tosuperscriptsubscript1𝑀superscriptsubscriptitalic-ϑ1subscriptitalic-ϑ3superscript𝜀4superscript𝑚2superscript𝛽2subscript𝒜𝑟\sum_{\ell=1}^{M}(\vartheta_{\ell-1}-\vartheta_{\ell})^{3}\lesssim\frac{% \varepsilon^{4}}{m^{2}\beta^{2}\mathcal{A}_{r}},∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 3 end_POSTSUPERSCRIPT ≲ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ,

while Eq. 30 and Eq. 31 are equivalent to

=1M(ϑ1ϑ)2ε4dβ2𝒜r2,max[[1,M]](ϑ1ϑ)ε2β𝒜r.formulae-sequenceless-than-or-similar-tosuperscriptsubscript1𝑀superscriptsubscriptitalic-ϑ1subscriptitalic-ϑ2superscript𝜀4𝑑superscript𝛽2superscriptsubscript𝒜𝑟2less-than-or-similar-tosubscriptdelimited-[]1𝑀subscriptitalic-ϑ1subscriptitalic-ϑsuperscript𝜀2𝛽subscript𝒜𝑟\sum_{\ell=1}^{M}(\vartheta_{\ell-1}-\vartheta_{\ell})^{2}\lesssim\frac{% \varepsilon^{4}}{d\beta^{2}\mathcal{A}_{r}^{2}},\qquad\max_{\ell\in\left[\!% \left[1,M\right]\!\right]}(\vartheta_{\ell-1}-\vartheta_{\ell})\lesssim\frac{% \varepsilon^{2}}{\beta\mathcal{A}_{r}}.∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≲ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_d italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG , roman_max start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ ∈ [ [ 1 , italic_M ] ] end_POSTSUBSCRIPT ( italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) ≲ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_β caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT end_ARG .

Since we are minimizing the total number of oracle calls M𝑀Mitalic_M, the Hölder’s inequality implies that the optimal schedule of ϑsubscriptitalic-ϑ\vartheta_{\ell}italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT’s is an arithmetic sequence, i.e., ϑ=1Msubscriptitalic-ϑ1𝑀\vartheta_{\ell}=1-\frac{\ell}{M}italic_ϑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT = 1 - divide start_ARG roman_ℓ end_ARG start_ARG italic_M end_ARG. We need to ensure

1M2ε4m2β2𝒜r,1Mε4dβ2𝒜r2,1Mε2β𝒜r.formulae-sequenceless-than-or-similar-to1superscript𝑀2superscript𝜀4superscript𝑚2superscript𝛽2subscript𝒜𝑟formulae-sequenceless-than-or-similar-to1𝑀superscript𝜀4𝑑superscript𝛽2superscriptsubscript𝒜𝑟2less-than-or-similar-to1𝑀superscript𝜀2𝛽subscript𝒜𝑟\frac{1}{M^{2}}\lesssim\frac{\varepsilon^{4}}{m^{2}\beta^{2}\mathcal{A}_{r}},% \qquad\frac{1}{M}\lesssim\frac{\varepsilon^{4}}{d\beta^{2}\mathcal{A}_{r}^{2}}% ,\qquad\frac{1}{M}\lesssim\frac{\varepsilon^{2}}{\beta\mathcal{A}_{r}}.divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_M start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ≲ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT end_ARG , divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_M end_ARG ≲ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_d italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG , divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_M end_ARG ≲ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_β caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT end_ARG .

So it suffices to choose 1Mε2mβ𝒜r12ε4dβ2𝒜r2asymptotically-equals1𝑀superscript𝜀2𝑚𝛽superscriptsubscript𝒜𝑟12superscript𝜀4𝑑superscript𝛽2superscriptsubscript𝒜𝑟2\frac{1}{M}\asymp\frac{\varepsilon^{2}}{m\beta\mathcal{A}_{r}^{\frac{1}{2}}}% \wedge\frac{\varepsilon^{4}}{d\beta^{2}\mathcal{A}_{r}^{2}}divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_M end_ARG ≍ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_m italic_β caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∧ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_d italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG, which implies the oracle complexity

Mmβ𝒜r12ε2dβ2𝒜r2ε4.asymptotically-equals𝑀𝑚𝛽superscriptsubscript𝒜𝑟12superscript𝜀2𝑑superscript𝛽2superscriptsubscript𝒜𝑟2superscript𝜀4M\asymp\frac{m\beta\mathcal{A}_{r}^{\frac{1}{2}}}{\varepsilon^{2}}\vee\frac{d% \beta^{2}\mathcal{A}_{r}^{2}}{\varepsilon^{4}}.italic_M ≍ divide start_ARG italic_m italic_β caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∨ divide start_ARG italic_d italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG .

\square

Appendix E Proofs for Sec. 6

E.1 Proof of Prop. 9

Proof.

The claim of smoothness follows from Guo et al. (2025, Lem. 7). Throughout this proof, let ϕitalic-ϕ\phiitalic_ϕ and ΦΦ\Phiroman_Φ denote the p.d.f. and c.d.f. of the standard normal distribution 𝒩(0,1)𝒩01\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,1\right)caligraphic_N ( 0 , 1 ), respectively. Unless otherwise specified, the integration ranges are assumed to be (,)(-\infty,\infty)( - ∞ , ∞ ).

Note that

π(x)eλ2x2𝜋𝑥superscripte𝜆2superscript𝑥2\displaystyle\pi(x)\mathrm{e}^{-\frac{\lambda}{2}x^{2}}italic_π ( italic_x ) roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_λ end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_x start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT (ex22+e(xm)22)eλ2x2proportional-toabsentsuperscriptesuperscript𝑥22superscriptesuperscript𝑥𝑚22superscripte𝜆2superscript𝑥2\displaystyle\propto\left(\mathrm{e}^{-\frac{x^{2}}{2}}+\mathrm{e}^{-\frac{(x-% m)^{2}}{2}}\right)\mathrm{e}^{-\frac{\lambda}{2}x^{2}}∝ ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_x start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT + roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG ( italic_x - italic_m ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ) roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_λ end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_x start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT
=eλ+12x2+eλm22(λ+1)eλ+12(xmλ+1)2absentsuperscripte𝜆12superscript𝑥2superscripte𝜆superscript𝑚22𝜆1superscripte𝜆12superscript𝑥𝑚𝜆12\displaystyle=\mathrm{e}^{-\frac{\lambda+1}{2}x^{2}}+\mathrm{e}^{-\frac{% \lambda m^{2}}{2(\lambda+1)}}\mathrm{e}^{-\frac{\lambda+1}{2}\left(x-\frac{m}{% \lambda+1}\right)^{2}}= roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_λ + 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_x start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT + roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_λ italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 ( italic_λ + 1 ) end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_λ + 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ( italic_x - divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG italic_λ + 1 end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT
=11+eλm22(λ+1)𝒩(x|0,1λ+1)+eλm22(λ+1)1+eλm22(λ+1)𝒩(x|mλ+1,1λ+1).absent11superscripte𝜆superscript𝑚22𝜆1𝒩conditional𝑥01𝜆1superscripte𝜆superscript𝑚22𝜆11superscripte𝜆superscript𝑚22𝜆1𝒩conditional𝑥𝑚𝜆11𝜆1\displaystyle=\frac{1}{1+\mathrm{e}^{-\frac{\lambda m^{2}}{2(\lambda+1)}}}% \operatorname{\mathcal{N}}\left(x\left|0,\frac{1}{\lambda+1}\right.\right)+% \frac{\mathrm{e}^{-\frac{\lambda m^{2}}{2(\lambda+1)}}}{1+\mathrm{e}^{-\frac{% \lambda m^{2}}{2(\lambda+1)}}}\operatorname{\mathcal{N}}\left(x\left|\frac{m}{% \lambda+1},\frac{1}{\lambda+1}\right.\right).= divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 1 + roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_λ italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 ( italic_λ + 1 ) end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG caligraphic_N ( italic_x | 0 , divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_λ + 1 end_ARG ) + divide start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_λ italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 ( italic_λ + 1 ) end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 1 + roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_λ italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 ( italic_λ + 1 ) end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG caligraphic_N ( italic_x | divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG italic_λ + 1 end_ARG , divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_λ + 1 end_ARG ) .

Define S(θ):=11+m2(1θ)rassign𝑆𝜃11superscript𝑚2superscript1𝜃𝑟S(\theta):=\frac{1}{1+m^{2}(1-\theta)^{r}}italic_S ( italic_θ ) := divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 1 + italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_θ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG, and let

π¯s(x):π(x)e1/s12x2=w(s)𝒩(x|0,s)+(1w(s))𝒩(x|sm,s),\displaystyle\underline{\pi}_{s}(x):\propto\pi(x)\mathrm{e}^{-\frac{1/s-1}{2}x% ^{2}}=w(s)\operatorname{\mathcal{N}}\left(x|0,s\right)+(1-w(s))\operatorname{% \mathcal{N}}\left(x|sm,s\right),under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) : ∝ italic_π ( italic_x ) roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG 1 / italic_s - 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG italic_x start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT = italic_w ( italic_s ) caligraphic_N ( italic_x | 0 , italic_s ) + ( 1 - italic_w ( italic_s ) ) caligraphic_N ( italic_x | italic_s italic_m , italic_s ) ,

where

w(s)=11+e(1s)m2/2,w(s)=e(1s)m2/2m2/2(1+e(1s)m2/2)2.formulae-sequence𝑤𝑠11superscripte1𝑠superscript𝑚22superscript𝑤𝑠superscripte1𝑠superscript𝑚22superscript𝑚22superscript1superscripte1𝑠superscript𝑚222w(s)=\frac{1}{1+\mathrm{e}^{-(1-s)m^{2}/2}},\quad w^{\prime}(s)=-\frac{\mathrm% {e}^{-(1-s)m^{2}/2}m^{2}/2}{(1+\mathrm{e}^{-(1-s)m^{2}/2})^{2}}.italic_w ( italic_s ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 1 + roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG , italic_w start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_s ) = - divide start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_ARG start_ARG ( 1 + roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG .

By definition, πθ=π¯S(θ)subscript𝜋𝜃subscript¯𝜋𝑆𝜃\pi_{\theta}=\underline{\pi}_{S(\theta)}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT = under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_S ( italic_θ ) end_POSTSUBSCRIPT. The p.d.f. of π¯ssubscript¯𝜋𝑠\underline{\pi}_{s}under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT is

fs(x)=w(s)sϕ(xs)+1w(s)sϕ(xsms),subscript𝑓𝑠𝑥𝑤𝑠𝑠italic-ϕ𝑥𝑠1𝑤𝑠𝑠italic-ϕ𝑥𝑠𝑚𝑠f_{s}(x)=\frac{w(s)}{\sqrt{s}}\phi\left(\frac{x}{\sqrt{s}}\right)+\frac{1-w(s)% }{\sqrt{s}}\phi\left(\frac{x-sm}{\sqrt{s}}\right),italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) = divide start_ARG italic_w ( italic_s ) end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG italic_ϕ ( divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) + divide start_ARG 1 - italic_w ( italic_s ) end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG italic_ϕ ( divide start_ARG italic_x - italic_s italic_m end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) ,

and the c.d.f. of π¯ssubscript¯𝜋𝑠\underline{\pi}_{s}under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT is

Fs(x)=w(s)Φ(xs)+(1w(s))Φ(xsms).subscript𝐹𝑠𝑥𝑤𝑠Φ𝑥𝑠1𝑤𝑠Φ𝑥𝑠𝑚𝑠F_{s}(x)=w(s)\Phi\left(\frac{x}{\sqrt{s}}\right)+(1-w(s))\Phi\left(\frac{x-sm}% {\sqrt{s}}\right).italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) = italic_w ( italic_s ) roman_Φ ( divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) + ( 1 - italic_w ( italic_s ) ) roman_Φ ( divide start_ARG italic_x - italic_s italic_m end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) .

We now derive a formula for calculating the metric derivative. From Villani (2003, Thm. 2.18), W22(μ,ν)=01(Fμ1(y)Fν1(y))2dysuperscriptsubscript𝑊22𝜇𝜈superscriptsubscript01superscriptsuperscriptsubscript𝐹𝜇1𝑦superscriptsubscript𝐹𝜈1𝑦2differential-d𝑦W_{2}^{2}(\mu,\nu)=\int_{0}^{1}(F_{\mu}^{-1}(y)-F_{\nu}^{-1}(y))^{2}\mathrm{d}yitalic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_μ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_y ) - italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ν end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_y ) ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_y, where Fμ,Fνsubscript𝐹𝜇subscript𝐹𝜈F_{\mu},F_{\nu}italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_μ end_POSTSUBSCRIPT , italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ν end_POSTSUBSCRIPT stand for the c.d.f.s of μ,ν𝜇𝜈\mu,\nuitalic_μ , italic_ν. Assuming regularity conditions hold, we have

limδ0W22(π¯s,π¯s+δ)δ2=limδ001(Fs+δ1(y)Fs1(y)δ)2dy=01(sFs1(y))2dy.subscript𝛿0superscriptsubscript𝑊22subscript¯𝜋𝑠subscript¯𝜋𝑠𝛿superscript𝛿2subscript𝛿0superscriptsubscript01superscriptsuperscriptsubscript𝐹𝑠𝛿1𝑦superscriptsubscript𝐹𝑠1𝑦𝛿2differential-d𝑦superscriptsubscript01superscriptsubscript𝑠subscriptsuperscript𝐹1𝑠𝑦2differential-d𝑦\lim_{\delta\to 0}\frac{W_{2}^{2}(\underline{\pi}_{s},\underline{\pi}_{s+% \delta})}{\delta^{2}}=\lim_{\delta\to 0}\int_{0}^{1}\left(\frac{F_{s+\delta}^{% -1}(y)-F_{s}^{-1}(y)}{\delta}\right)^{2}\mathrm{d}y=\int_{0}^{1}(\partial_{s}F% ^{-1}_{s}(y))^{2}\mathrm{d}y.roman_lim start_POSTSUBSCRIPT italic_δ → 0 end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT , under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s + italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG = roman_lim start_POSTSUBSCRIPT italic_δ → 0 end_POSTSUBSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( divide start_ARG italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s + italic_δ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_y ) - italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_y ) end_ARG start_ARG italic_δ end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_y = ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_y ) ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_y .

Consider change of variable y=Fs(x)𝑦subscript𝐹𝑠𝑥y=F_{s}(x)italic_y = italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ), then dydx=fs(x)d𝑦d𝑥subscript𝑓𝑠𝑥\frac{\mathrm{d}y}{\mathrm{d}x}=f_{s}(x)divide start_ARG roman_d italic_y end_ARG start_ARG roman_d italic_x end_ARG = italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ). As x=Fs1(y)𝑥superscriptsubscript𝐹𝑠1𝑦x=F_{s}^{-1}(y)italic_x = italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_y ), (Fs1)(y)=dxdy=1fs(x)superscriptsuperscriptsubscript𝐹𝑠1𝑦d𝑥d𝑦1subscript𝑓𝑠𝑥(F_{s}^{-1})^{\prime}(y)=\frac{\mathrm{d}x}{\mathrm{d}y}=\frac{1}{f_{s}(x)}( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_y ) = divide start_ARG roman_d italic_x end_ARG start_ARG roman_d italic_y end_ARG = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) end_ARG. Taking derivation of s𝑠sitalic_s on both sides of the equation x=Fs1(Fs(x))𝑥superscriptsubscript𝐹𝑠1subscript𝐹𝑠𝑥x=F_{s}^{-1}(F_{s}(x))italic_x = italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) ) yields

00\displaystyle 0 =sFs1(Fs(x))+(Fs1)(Fs(x))sFs(x)absentsubscript𝑠superscriptsubscript𝐹𝑠1subscript𝐹𝑠𝑥superscriptsuperscriptsubscript𝐹𝑠1subscript𝐹𝑠𝑥subscript𝑠subscript𝐹𝑠𝑥\displaystyle=\partial_{s}F_{s}^{-1}(F_{s}(x))+(F_{s}^{-1})^{\prime}(F_{s}(x))% \partial_{s}F_{s}(x)= ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) ) + ( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) ) ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x )
=sFs1(y)+1fs(x)sFs(x).absentsubscript𝑠superscriptsubscript𝐹𝑠1𝑦1subscript𝑓𝑠𝑥subscript𝑠subscript𝐹𝑠𝑥\displaystyle=\partial_{s}F_{s}^{-1}(y)+\frac{1}{f_{s}(x)}\partial_{s}F_{s}(x).= ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_y ) + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) end_ARG ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) .

Therefore,

01(sFs1(y))2dy=(sFs(x)fs(x))2fs(x)dx=(sFs(x))2fs(x)dx.superscriptsubscript01superscriptsubscript𝑠subscriptsuperscript𝐹1𝑠𝑦2differential-d𝑦superscriptsubscript𝑠subscript𝐹𝑠𝑥subscript𝑓𝑠𝑥2subscript𝑓𝑠𝑥differential-d𝑥superscriptsubscript𝑠subscript𝐹𝑠𝑥2subscript𝑓𝑠𝑥differential-d𝑥\displaystyle\int_{0}^{1}(\partial_{s}F^{-1}_{s}(y))^{2}\mathrm{d}y=\int\left(% \frac{\partial_{s}F_{s}(x)}{f_{s}(x)}\right)^{2}f_{s}(x)\mathrm{d}x=\int\frac{% (\partial_{s}F_{s}(x))^{2}}{f_{s}(x)}\mathrm{d}x.∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_y ) ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_y = ∫ ( divide start_ARG ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) end_ARG start_ARG italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) roman_d italic_x = ∫ divide start_ARG ( ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) end_ARG roman_d italic_x .

Consider the interval x[m20.1,m2+0.1]𝑥𝑚20.1𝑚20.1x\in\left[\frac{m}{2}-0.1,\frac{m}{2}+0.1\right]italic_x ∈ [ divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG 2 end_ARG - 0.1 , divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG 2 end_ARG + 0.1 ], and fix the range of s𝑠sitalic_s to be [0.9,0.99]0.90.99[0.9,0.99][ 0.9 , 0.99 ]. We have

{1w(s)=11+e(1s)m2/21e(1s)m2/2,m1w(s)=e(1s)m2/2m2/2(1+e(1s)m2/2)2m2e(1s)m2/2,m1cases1𝑤𝑠11superscripte1𝑠superscript𝑚22asymptotically-equals1superscripte1𝑠superscript𝑚22greater-than-or-equivalent-tofor-all𝑚1superscript𝑤𝑠superscripte1𝑠superscript𝑚22superscript𝑚22superscript1superscripte1𝑠superscript𝑚222asymptotically-equalssuperscript𝑚2superscripte1𝑠superscript𝑚22greater-than-or-equivalent-tofor-all𝑚1\left\{\begin{array}[]{ll}1-w(s)=\frac{1}{1+\mathrm{e}^{(1-s)m^{2}/2}}\asymp% \frac{1}{\mathrm{e}^{(1-s)m^{2}/2}},&\forall m\gtrsim 1\\ -w^{\prime}(s)=\frac{\mathrm{e}^{(1-s)m^{2}/2}m^{2}/2}{(1+\mathrm{e}^{(1-s)m^{% 2}/2})^{2}}\asymp\frac{m^{2}}{\mathrm{e}^{(1-s)m^{2}/2}},&\forall m\gtrsim 1% \end{array}\right.{ start_ARRAY start_ROW start_CELL 1 - italic_w ( italic_s ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 1 + roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ≍ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG , end_CELL start_CELL ∀ italic_m ≳ 1 end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL - italic_w start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_s ) = divide start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_ARG start_ARG ( 1 + roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ≍ divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG , end_CELL start_CELL ∀ italic_m ≳ 1 end_CELL end_ROW end_ARRAY

First consider upper bounding fs(x)subscript𝑓𝑠𝑥f_{s}(x)italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ). We have the following two bounds:

w(s)sϕ(xs)ex22se(m/20.1)22×0.99em28,m1,formulae-sequenceless-than-or-similar-to𝑤𝑠𝑠italic-ϕ𝑥𝑠superscriptesuperscript𝑥22𝑠superscriptesuperscript𝑚20.1220.99superscriptesuperscript𝑚28greater-than-or-equivalent-tofor-all𝑚1\frac{w(s)}{\sqrt{s}}\phi\left(\frac{x}{\sqrt{s}}\right)\lesssim\mathrm{e}^{-% \frac{x^{2}}{2s}}\leq\mathrm{e}^{-\frac{(m/2-0.1)^{2}}{2\times 0.99}}\leq% \mathrm{e}^{-\frac{m^{2}}{8}},~{}\forall m\gtrsim 1,divide start_ARG italic_w ( italic_s ) end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG italic_ϕ ( divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) ≲ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_x start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 italic_s end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ≤ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG ( italic_m / 2 - 0.1 ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 × 0.99 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ≤ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 8 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT , ∀ italic_m ≳ 1 ,
1w(s)sϕ(xsms)1e(1s)m2/2e(smx)22s=exp(12[(smx)2s+(1s)m2]).less-than-or-similar-to1𝑤𝑠𝑠italic-ϕ𝑥𝑠𝑚𝑠1superscripte1𝑠superscript𝑚22superscriptesuperscript𝑠𝑚𝑥22𝑠12delimited-[]superscript𝑠𝑚𝑥2𝑠1𝑠superscript𝑚2\frac{1-w(s)}{\sqrt{s}}\phi\left(\frac{x-sm}{\sqrt{s}}\right)\lesssim\frac{1}{% \mathrm{e}^{(1-s)m^{2}/2}}\mathrm{e}^{-\frac{(sm-x)^{2}}{2s}}=\exp\left(-\frac% {1}{2}\left[\frac{(sm-x)^{2}}{s}+(1-s)m^{2}\right]\right).divide start_ARG 1 - italic_w ( italic_s ) end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG italic_ϕ ( divide start_ARG italic_x - italic_s italic_m end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) ≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG ( italic_s italic_m - italic_x ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 italic_s end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT = roman_exp ( - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG [ divide start_ARG ( italic_s italic_m - italic_x ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_s end_ARG + ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ] ) .

The term in the square brackets above is

(smx)2s+(1s)m2superscript𝑠𝑚𝑥2𝑠1𝑠superscript𝑚2\displaystyle\frac{(sm-x)^{2}}{s}+(1-s)m^{2}divide start_ARG ( italic_s italic_m - italic_x ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_s end_ARG + ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT 1s(smm20.1)2+(1s)m2absent1𝑠superscript𝑠𝑚𝑚20.121𝑠superscript𝑚2\displaystyle\geq\frac{1}{s}\left(sm-\frac{m}{2}-0.1\right)^{2}+(1-s)m^{2}≥ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_s end_ARG ( italic_s italic_m - divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG 2 end_ARG - 0.1 ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT
=m24s0.2(112s)m+0.01sabsentsuperscript𝑚24𝑠0.2112𝑠𝑚0.01𝑠\displaystyle=\frac{m^{2}}{4s}-0.2\left(1-\frac{1}{2s}\right)m+\frac{0.01}{s}= divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 italic_s end_ARG - 0.2 ( 1 - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 italic_s end_ARG ) italic_m + divide start_ARG 0.01 end_ARG start_ARG italic_s end_ARG
m24×0.990.1m+0.1m24,m1.formulae-sequenceabsentsuperscript𝑚240.990.1𝑚0.1superscript𝑚24greater-than-or-equivalent-tofor-all𝑚1\displaystyle\geq\frac{m^{2}}{4\times 0.99}-0.1m+0.1\geq\frac{m^{2}}{4},~{}% \forall m\gtrsim 1.≥ divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 × 0.99 end_ARG - 0.1 italic_m + 0.1 ≥ divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG , ∀ italic_m ≳ 1 .

Hence, we conclude that fs(x)em28less-than-or-similar-tosubscript𝑓𝑠𝑥superscriptesuperscript𝑚28f_{s}(x)\lesssim\mathrm{e}^{-\frac{m^{2}}{8}}italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) ≲ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 8 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT.

Next, we consider lower bounding the term (sFs(x))2superscriptsubscript𝑠subscript𝐹𝑠𝑥2(\partial_{s}F_{s}(x))^{2}( ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. Note that

sFs(x)subscript𝑠subscript𝐹𝑠𝑥\displaystyle-\partial_{s}F_{s}(x)- ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) =w(s)(Φ(xs)Φ(xsms))absentsuperscript𝑤𝑠Φ𝑥𝑠Φ𝑥𝑠𝑚𝑠\displaystyle=-w^{\prime}(s)\left(\Phi\left(\frac{x}{\sqrt{s}}\right)-\Phi% \left(\frac{x-sm}{\sqrt{s}}\right)\right)= - italic_w start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_s ) ( roman_Φ ( divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) - roman_Φ ( divide start_ARG italic_x - italic_s italic_m end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) )
+w(s)ϕ(xs)x2s32+(1w(s))ϕ(xsms)(x2s32+m2s12).𝑤𝑠italic-ϕ𝑥𝑠𝑥2superscript𝑠321𝑤𝑠italic-ϕ𝑥𝑠𝑚𝑠𝑥2superscript𝑠32𝑚2superscript𝑠12\displaystyle+w(s)\phi\left(\frac{x}{\sqrt{s}}\right)\frac{x}{2s^{\frac{3}{2}}% }+(1-w(s))\phi\left(\frac{x-sm}{\sqrt{s}}\right)\left(\frac{x}{2s^{\frac{3}{2}% }}+\frac{m}{2s^{\frac{1}{2}}}\right).+ italic_w ( italic_s ) italic_ϕ ( divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG 2 italic_s start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG + ( 1 - italic_w ( italic_s ) ) italic_ϕ ( divide start_ARG italic_x - italic_s italic_m end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) ( divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG 2 italic_s start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG + divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG 2 italic_s start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) .

As x[m20.1,m2+0.1]𝑥𝑚20.1𝑚20.1x\in\left[\frac{m}{2}-0.1,\frac{m}{2}+0.1\right]italic_x ∈ [ divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG 2 end_ARG - 0.1 , divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG 2 end_ARG + 0.1 ] and s[0.9,0.99]𝑠0.90.99s\in[0.9,0.99]italic_s ∈ [ 0.9 , 0.99 ], all these three terms are positive. We only focus on the first term. Note the following two bounds:

{Φ(xs)Φ(m20.1)34,m1,Φ(xsms)Φ(m/2+0.1sms)Φ(0.4m+0.1)14,m1.casesΦ𝑥𝑠Φ𝑚20.134greater-than-or-equivalent-tofor-all𝑚1Φ𝑥𝑠𝑚𝑠Φ𝑚20.1𝑠𝑚𝑠Φ0.4𝑚0.114greater-than-or-equivalent-tofor-all𝑚1\left\{\begin{array}[]{ll}\Phi\left(\frac{x}{\sqrt{s}}\right)\geq\Phi\left(% \frac{m}{2}-0.1\right)\geq\frac{3}{4},&\forall m\gtrsim 1,\\ \Phi\left(\frac{x-sm}{\sqrt{s}}\right)\leq\Phi\left(\frac{m/2+0.1-sm}{\sqrt{s}% }\right)\leq\Phi(-0.4m+0.1)\leq\frac{1}{4},&\forall m\gtrsim 1.\end{array}\right.{ start_ARRAY start_ROW start_CELL roman_Φ ( divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) ≥ roman_Φ ( divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG 2 end_ARG - 0.1 ) ≥ divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 4 end_ARG , end_CELL start_CELL ∀ italic_m ≳ 1 , end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL roman_Φ ( divide start_ARG italic_x - italic_s italic_m end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) ≤ roman_Φ ( divide start_ARG italic_m / 2 + 0.1 - italic_s italic_m end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) ≤ roman_Φ ( - 0.4 italic_m + 0.1 ) ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG , end_CELL start_CELL ∀ italic_m ≳ 1 . end_CELL end_ROW end_ARRAY

Therefore, we have

sFs(x)m2e(1s)m2/2.greater-than-or-equivalent-tosubscript𝑠subscript𝐹𝑠𝑥superscript𝑚2superscripte1𝑠superscript𝑚22-\partial_{s}F_{s}(x)\gtrsim\frac{m^{2}}{\mathrm{e}^{(1-s)m^{2}/2}}.- ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) ≳ divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG .

To summarize, we derive the following lower bound on the metric derivative:

|˙π¯|s2superscriptsubscript˙absent¯𝜋𝑠2\displaystyle|\dot{}\underline{\pi}|_{s}^{2}| over˙ start_ARG end_ARG under¯ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT =(sFs(x))2fs(x)dxm20.1m2+0.1(sFs(x))2fs(x)dxabsentsuperscriptsubscript𝑠subscript𝐹𝑠𝑥2subscript𝑓𝑠𝑥differential-d𝑥superscriptsubscript𝑚20.1𝑚20.1superscriptsubscript𝑠subscript𝐹𝑠𝑥2subscript𝑓𝑠𝑥differential-d𝑥\displaystyle=\int\frac{(\partial_{s}F_{s}(x))^{2}}{f_{s}(x)}\mathrm{d}x\geq% \int_{\frac{m}{2}-0.1}^{\frac{m}{2}+0.1}\frac{(\partial_{s}F_{s}(x))^{2}}{f_{s% }(x)}\mathrm{d}x= ∫ divide start_ARG ( ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) end_ARG roman_d italic_x ≥ ∫ start_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG 2 end_ARG - 0.1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG 2 end_ARG + 0.1 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG ( ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) end_ARG roman_d italic_x
m20.1m2+0.1m4e(1s)m2em2/8dxgreater-than-or-equivalent-toabsentsuperscriptsubscript𝑚20.1𝑚20.1superscript𝑚4superscripte1𝑠superscript𝑚2superscriptesuperscript𝑚28differential-d𝑥\displaystyle\gtrsim\int_{\frac{m}{2}-0.1}^{\frac{m}{2}+0.1}\frac{m^{4}\mathrm% {e}^{-(1-s)m^{2}}}{\mathrm{e}^{-m^{2}/8}}\mathrm{d}x≳ ∫ start_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG 2 end_ARG - 0.1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG 2 end_ARG + 0.1 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 8 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG roman_d italic_x
m4e(s78)m2m4em240,s[0.9,0.99].formulae-sequencegreater-than-or-equivalent-toabsentsuperscript𝑚4superscripte𝑠78superscript𝑚2superscript𝑚4superscriptesuperscript𝑚240for-all𝑠0.90.99\displaystyle\gtrsim m^{4}\mathrm{e}^{\left(s-\frac{7}{8}\right)m^{2}}\geq m^{% 4}\mathrm{e}^{\frac{m^{2}}{40}},~{}\forall s\in[0.9,0.99].≳ italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_s - divide start_ARG 7 end_ARG start_ARG 8 end_ARG ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ≥ italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 40 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT , ∀ italic_s ∈ [ 0.9 , 0.99 ] .

Finally, recall that S(θ):=11+m2(1θ)rassign𝑆𝜃11superscript𝑚2superscript1𝜃𝑟S(\theta):=\frac{1}{1+m^{2}(1-\theta)^{r}}italic_S ( italic_θ ) := divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 1 + italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_θ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG, and πθ=π¯S(θ)subscript𝜋𝜃subscript¯𝜋𝑆𝜃\pi_{\theta}=\underline{\pi}_{S(\theta)}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT = under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_S ( italic_θ ) end_POSTSUBSCRIPT. Hence, by chain rule of derivative, |π˙|θ=|˙π¯|S(θ)|S(θ)|subscript˙𝜋𝜃subscript˙absent¯𝜋𝑆𝜃superscript𝑆𝜃|\dot{\pi}|_{\theta}=|\dot{}\underline{\pi}|_{S(\theta)}|S^{\prime}(\theta)|| over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT = | over˙ start_ARG end_ARG under¯ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_S ( italic_θ ) end_POSTSUBSCRIPT | italic_S start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_θ ) |. Let

Θ:={θ[0,1]:S(θ)[0.9,0.99]}=[1(1/0.91m2)1r,1(1/0.991m2)1r].assignΘconditional-set𝜃01𝑆𝜃0.90.991superscript10.91superscript𝑚21𝑟1superscript10.991superscript𝑚21𝑟\Theta:=\{\theta\in[0,1]:~{}S(\theta)\in[0.9,0.99]\}=\left[1-\left(\frac{1/0.9% -1}{m^{2}}\right)^{\frac{1}{r}},1-\left(\frac{1/0.99-1}{m^{2}}\right)^{\frac{1% }{r}}\right].roman_Θ := { italic_θ ∈ [ 0 , 1 ] : italic_S ( italic_θ ) ∈ [ 0.9 , 0.99 ] } = [ 1 - ( divide start_ARG 1 / 0.9 - 1 end_ARG start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_r end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT , 1 - ( divide start_ARG 1 / 0.99 - 1 end_ARG start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_r end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ] .

We have

𝒜rsubscript𝒜𝑟\displaystyle\mathcal{A}_{r}caligraphic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT =01|π˙|θ2dθ=01|˙π¯|S(θ)2|S(θ)|2dθΘ|˙π¯|S(θ)2|S(θ)|2dθabsentsuperscriptsubscript01superscriptsubscript˙𝜋𝜃2differential-d𝜃superscriptsubscript01superscriptsubscript˙absent¯𝜋𝑆𝜃2superscriptsuperscript𝑆𝜃2differential-d𝜃subscriptΘsuperscriptsubscript˙absent¯𝜋𝑆𝜃2superscriptsuperscript𝑆𝜃2differential-d𝜃\displaystyle=\int_{0}^{1}|\dot{\pi}|_{\theta}^{2}\mathrm{d}\theta=\int_{0}^{1% }|\dot{}\underline{\pi}|_{S(\theta)}^{2}|S^{\prime}(\theta)|^{2}\mathrm{d}% \theta\geq\int_{\Theta}|\dot{}\underline{\pi}|_{S(\theta)}^{2}|S^{\prime}(% \theta)|^{2}\mathrm{d}\theta= ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ = ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG end_ARG under¯ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_S ( italic_θ ) end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT | italic_S start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_θ ) | start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ ≥ ∫ start_POSTSUBSCRIPT roman_Θ end_POSTSUBSCRIPT | over˙ start_ARG end_ARG under¯ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_S ( italic_θ ) end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT | italic_S start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_θ ) | start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_θ
minθΘ|S(θ)|Θ|˙π¯|S(θ)2|S(θ)|dθ=minθΘ|S(θ)|0.90.99|˙π¯|s2ds.absentsubscript𝜃Θsuperscript𝑆𝜃subscriptΘsuperscriptsubscript˙absent¯𝜋𝑆𝜃2superscript𝑆𝜃differential-d𝜃subscript𝜃Θsuperscript𝑆𝜃superscriptsubscript0.90.99superscriptsubscript˙absent¯𝜋𝑠2differential-d𝑠\displaystyle\geq\min_{\theta\in\Theta}|S^{\prime}(\theta)|\cdot\int_{\Theta}|% \dot{}\underline{\pi}|_{S(\theta)}^{2}|S^{\prime}(\theta)|\mathrm{d}\theta=% \min_{\theta\in\Theta}|S^{\prime}(\theta)|\cdot\int_{0.9}^{0.99}|\dot{}% \underline{\pi}|_{s}^{2}\mathrm{d}s.≥ roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ roman_Θ end_POSTSUBSCRIPT | italic_S start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_θ ) | ⋅ ∫ start_POSTSUBSCRIPT roman_Θ end_POSTSUBSCRIPT | over˙ start_ARG end_ARG under¯ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_S ( italic_θ ) end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT | italic_S start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_θ ) | roman_d italic_θ = roman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ roman_Θ end_POSTSUBSCRIPT | italic_S start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_θ ) | ⋅ ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0.9 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 0.99 end_POSTSUPERSCRIPT | over˙ start_ARG end_ARG under¯ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_s .

Since

|S(θ)|=m2r(1θ)r1(1+m2(1θ)r)2m2r(1/0.991m2)11/r(1+m2(1/0.91m2))2m2/r1,θΘ,formulae-sequencesuperscript𝑆𝜃superscript𝑚2𝑟superscript1𝜃𝑟1superscript1superscript𝑚2superscript1𝜃𝑟2superscript𝑚2𝑟superscript10.991superscript𝑚211𝑟superscript1superscript𝑚210.91superscript𝑚22greater-than-or-equivalent-tosuperscript𝑚2𝑟greater-than-or-equivalent-to1for-all𝜃Θ|S^{\prime}(\theta)|=\frac{m^{2}r(1-\theta)^{r-1}}{(1+m^{2}(1-\theta)^{r})^{2}% }\geq\frac{m^{2}r\left(\frac{1/0.99-1}{m^{2}}\right)^{1-1/r}}{\left(1+m^{2}% \left(\frac{1/0.9-1}{m^{2}}\right)\right)^{2}}\gtrsim m^{2/r}\gtrsim 1,\forall% \theta\in\Theta,| italic_S start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_θ ) | = divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_r ( 1 - italic_θ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_r - 1 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG ( 1 + italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_θ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ≥ divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_r ( divide start_ARG 1 / 0.99 - 1 end_ARG start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT 1 - 1 / italic_r end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG ( 1 + italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( divide start_ARG 1 / 0.9 - 1 end_ARG start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ≳ italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 / italic_r end_POSTSUPERSCRIPT ≳ 1 , ∀ italic_θ ∈ roman_Θ ,

the proof is complete. ∎

Remark 23.

In the above theorem, we established an exponential lower bound on the metric derivative of the W2subscriptW2\text{W}_{\text{2}}W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT distance, given by limδ0W2(π¯s,π¯s+δ)|δ|subscript𝛿0subscript𝑊2subscript¯𝜋𝑠subscript¯𝜋𝑠𝛿𝛿\lim_{\delta\to 0}\frac{W_{2}(\underline{\pi}_{s},\underline{\pi}_{s+\delta})}% {|\delta|}roman_lim start_POSTSUBSCRIPT italic_δ → 0 end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT , under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s + italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG | italic_δ | end_ARG. In OT, another useful distance, the Wasserstein-1 (W1subscriptW1\text{W}_{\text{1}}W start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT) distance, defined as W1(μ,ν)=infγΠ(μ,ν)xyγ(dx,dy)subscript𝑊1𝜇𝜈subscriptinfimum𝛾Π𝜇𝜈norm𝑥𝑦𝛾d𝑥d𝑦W_{1}(\mu,\nu)=\inf_{\gamma\in\Pi(\mu,\nu)}\int\|x-y\|\gamma(\mathrm{d}x,% \mathrm{d}y)italic_W start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = roman_inf start_POSTSUBSCRIPT italic_γ ∈ roman_Π ( italic_μ , italic_ν ) end_POSTSUBSCRIPT ∫ ∥ italic_x - italic_y ∥ italic_γ ( roman_d italic_x , roman_d italic_y ), is a lower bound of the W2subscriptW2\text{W}_{\text{2}}W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT distance. Below, we present a surprising result regarding the metric derivative of W1subscriptW1\text{W}_{\text{1}}W start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT distance on the same curve of probability distributions. This result reveals an exponentially large gap between the W1subscriptW1\text{W}_{\text{1}}W start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT and W2subscriptW2\text{W}_{\text{2}}W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT metric derivatives on the same curve, which is of independent interest.

Theorem 24.

Define the probability distributions π¯ssubscript¯𝜋𝑠\underline{\pi}_{s}under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT as in the proof of Prop. 9, for some large enough m1greater-than-or-equivalent-to𝑚1m\gtrsim 1italic_m ≳ 1. Then, for all s[0.9,0.99]𝑠0.90.99s\in[0.9,0.99]italic_s ∈ [ 0.9 , 0.99 ], we have

limδ0W1(π¯s,π¯s+δ)|δ|1.less-than-or-similar-tosubscript𝛿0subscript𝑊1subscript¯𝜋𝑠subscript¯𝜋𝑠𝛿𝛿1\lim_{\delta\to 0}\frac{W_{1}(\underline{\pi}_{s},\underline{\pi}_{s+\delta})}% {|\delta|}\lesssim 1.roman_lim start_POSTSUBSCRIPT italic_δ → 0 end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG italic_W start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT , under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s + italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG | italic_δ | end_ARG ≲ 1 .
Proof.

Since W1(μ,ν)=|Fμ(x)Fν(x)|dxsubscript𝑊1𝜇𝜈subscript𝐹𝜇𝑥subscript𝐹𝜈𝑥differential-d𝑥W_{1}(\mu,\nu)=\int|F_{\mu}(x)-F_{\nu}(x)|\mathrm{d}xitalic_W start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_μ , italic_ν ) = ∫ | italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_μ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) - italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_ν end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) | roman_d italic_x (Villani, 2003, Thm. 2.18), by assuming regularity conditions, we have

limδ0W1(π¯s,π¯s+δ)|δ|subscript𝛿0subscript𝑊1subscript¯𝜋𝑠subscript¯𝜋𝑠𝛿𝛿\displaystyle\lim_{\delta\to 0}\frac{W_{1}(\underline{\pi}_{s},\underline{\pi}% _{s+\delta})}{|\delta|}roman_lim start_POSTSUBSCRIPT italic_δ → 0 end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG italic_W start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT , under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s + italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG | italic_δ | end_ARG =|sFs(x)|dxabsentsubscript𝑠subscript𝐹𝑠𝑥differential-d𝑥\displaystyle=\int|\partial_{s}F_{s}(x)|\mathrm{d}x= ∫ | ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT italic_F start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) | roman_d italic_x
|w(s)(Φ(xs)Φ(xsms))|dxabsentsuperscript𝑤𝑠Φ𝑥𝑠Φ𝑥𝑠𝑚𝑠differential-d𝑥\displaystyle\leq\int\left|w^{\prime}(s)\left(\Phi\left(\frac{x}{\sqrt{s}}% \right)-\Phi\left(\frac{x-sm}{\sqrt{s}}\right)\right)\right|\mathrm{d}x≤ ∫ | italic_w start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_s ) ( roman_Φ ( divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) - roman_Φ ( divide start_ARG italic_x - italic_s italic_m end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) ) | roman_d italic_x
+|w(s)ϕ(xs)x2s32|dx𝑤𝑠italic-ϕ𝑥𝑠𝑥2superscript𝑠32differential-d𝑥\displaystyle+\int\left|w(s)\phi\left(\frac{x}{\sqrt{s}}\right)\frac{x}{2s^{% \frac{3}{2}}}\right|\mathrm{d}x+ ∫ | italic_w ( italic_s ) italic_ϕ ( divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG 2 italic_s start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG | roman_d italic_x
+|(1w(s))ϕ(xsms)(x2s32+m2s12)|dx.1𝑤𝑠italic-ϕ𝑥𝑠𝑚𝑠𝑥2superscript𝑠32𝑚2superscript𝑠12differential-d𝑥\displaystyle+\int\left|(1-w(s))\phi\left(\frac{x-sm}{\sqrt{s}}\right)\left(% \frac{x}{2s^{\frac{3}{2}}}+\frac{m}{2s^{\frac{1}{2}}}\right)\right|\mathrm{d}x.+ ∫ | ( 1 - italic_w ( italic_s ) ) italic_ϕ ( divide start_ARG italic_x - italic_s italic_m end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) ( divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG 2 italic_s start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG + divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG 2 italic_s start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) | roman_d italic_x .

To bound the first term, notice that for any λ>0𝜆0\lambda>0italic_λ > 0,

Φ(xs)Φ(xsms){sme(xsm)22s,xsmsλ;smex22s,xsλ;1,otherwise.less-than-or-similar-toΦ𝑥𝑠Φ𝑥𝑠𝑚𝑠cases𝑠𝑚superscriptesuperscript𝑥𝑠𝑚22𝑠𝑥𝑠𝑚𝑠𝜆𝑠𝑚superscriptesuperscript𝑥22𝑠𝑥𝑠𝜆1otherwise\Phi\left(\frac{x}{\sqrt{s}}\right)-\Phi\left(\frac{x-sm}{\sqrt{s}}\right)% \lesssim\begin{cases}\sqrt{s}m\mathrm{e}^{-\frac{(x-sm)^{2}}{2s}},&\frac{x-sm}% {\sqrt{s}}\geq\lambda;\\ \sqrt{s}m\mathrm{e}^{-\frac{x^{2}}{2s}},&\frac{x}{\sqrt{s}}\leq-\lambda;\\ 1,&\text{otherwise}.\end{cases}roman_Φ ( divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) - roman_Φ ( divide start_ARG italic_x - italic_s italic_m end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) ≲ { start_ROW start_CELL square-root start_ARG italic_s end_ARG italic_m roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG ( italic_x - italic_s italic_m ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 italic_s end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT , end_CELL start_CELL divide start_ARG italic_x - italic_s italic_m end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ≥ italic_λ ; end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL square-root start_ARG italic_s end_ARG italic_m roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_x start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 italic_s end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT , end_CELL start_CELL divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ≤ - italic_λ ; end_CELL end_ROW start_ROW start_CELL 1 , end_CELL start_CELL otherwise . end_CELL end_ROW

Therefore, using Gaussian tail bound 1Φ(λ)12eλ221Φ𝜆12superscriptesuperscript𝜆221-\Phi(\lambda)\leq\frac{1}{2}\mathrm{e}^{-\frac{\lambda^{2}}{2}}1 - roman_Φ ( italic_λ ) ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT, the first term is bounded by

m2e(1s)m2/2[2sλ+sm+sm(1Φ(λ))+smΦ(λ)]less-than-or-similar-toabsentsuperscript𝑚2superscripte1𝑠superscript𝑚22delimited-[]2𝑠𝜆𝑠𝑚𝑠𝑚1Φ𝜆𝑠𝑚Φ𝜆\displaystyle\lesssim\frac{m^{2}}{\mathrm{e}^{(1-s)m^{2}/2}}\left[2\sqrt{s}% \lambda+sm+sm(1-\Phi(\lambda))+sm\Phi(-\lambda)\right]≲ divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG [ 2 square-root start_ARG italic_s end_ARG italic_λ + italic_s italic_m + italic_s italic_m ( 1 - roman_Φ ( italic_λ ) ) + italic_s italic_m roman_Φ ( - italic_λ ) ]
m2e(1s)m2/2[λ+m+eλ22]λΘ(m)m3e(1s)m2/2=o(1).less-than-or-similar-toabsentsuperscript𝑚2superscripte1𝑠superscript𝑚22delimited-[]𝜆𝑚superscriptesuperscript𝜆22superscriptless-than-or-similar-to𝜆Θ𝑚superscript𝑚3superscripte1𝑠superscript𝑚22𝑜1\displaystyle\lesssim\frac{m^{2}}{\mathrm{e}^{(1-s)m^{2}/2}}[\lambda+m+\mathrm% {e}^{-\frac{\lambda^{2}}{2}}]\stackrel{{\scriptstyle\lambda\leftarrow\Theta(m)% }}{{\lesssim}}\frac{m^{3}}{\mathrm{e}^{(1-s)m^{2}/2}}=o(1).≲ divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG [ italic_λ + italic_m + roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ] start_RELOP SUPERSCRIPTOP start_ARG ≲ end_ARG start_ARG italic_λ ← roman_Θ ( italic_m ) end_ARG end_RELOP divide start_ARG italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 3 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG = italic_o ( 1 ) .

The second term is bounded by

ϕ(xs)|x|dx=sϕ(u)|u|du1.less-than-or-similar-toabsentitalic-ϕ𝑥𝑠𝑥differential-d𝑥𝑠italic-ϕ𝑢𝑢differential-d𝑢less-than-or-similar-to1\displaystyle\lesssim\int\phi\left(\frac{x}{\sqrt{s}}\right)|x|\mathrm{d}x=s% \int\phi(u)|u|\mathrm{d}u\lesssim 1.≲ ∫ italic_ϕ ( divide start_ARG italic_x end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) | italic_x | roman_d italic_x = italic_s ∫ italic_ϕ ( italic_u ) | italic_u | roman_d italic_u ≲ 1 .

Finally, the third term is bounded by

1e(1s)m2/2ϕ(xsms)(|x|+m)dxless-than-or-similar-toabsent1superscripte1𝑠superscript𝑚22italic-ϕ𝑥𝑠𝑚𝑠𝑥𝑚differential-d𝑥\displaystyle\lesssim\frac{1}{\mathrm{e}^{(1-s)m^{2}/2}}\int\phi\left(\frac{x-% sm}{\sqrt{s}}\right)(|x|+m)\mathrm{d}x≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ italic_ϕ ( divide start_ARG italic_x - italic_s italic_m end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_s end_ARG end_ARG ) ( | italic_x | + italic_m ) roman_d italic_x
1e(1s)m2/2ϕ(u)(|u|+m)dume(1s)m2/2=o(1).less-than-or-similar-toabsent1superscripte1𝑠superscript𝑚22italic-ϕ𝑢𝑢𝑚differential-d𝑢less-than-or-similar-to𝑚superscripte1𝑠superscript𝑚22𝑜1\displaystyle\lesssim\frac{1}{\mathrm{e}^{(1-s)m^{2}/2}}\int\phi(u)(|u|+m)% \mathrm{d}u\lesssim\frac{m}{\mathrm{e}^{(1-s)m^{2}/2}}=o(1).≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ∫ italic_ϕ ( italic_u ) ( | italic_u | + italic_m ) roman_d italic_u ≲ divide start_ARG italic_m end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 - italic_s ) italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT / 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG = italic_o ( 1 ) .

E.2 Proof of Prop. 10

Proof.

Note that (πt)t[0,)subscriptsubscript𝜋𝑡𝑡0(\pi_{t})_{t\in[0,\infty)}( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , ∞ ) end_POSTSUBSCRIPT satisfies the Fokker-Planck equation tπt=(πtlogπtγ)subscript𝑡subscript𝜋𝑡subscript𝜋𝑡subscript𝜋𝑡𝛾\partial_{t}\pi_{t}=\nabla\cdot\left(\pi_{t}\nabla\log\frac{\pi_{t}}{\gamma}\right)∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ∇ ⋅ ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∇ roman_log divide start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_γ end_ARG ). Hence, the vector field (vt:=logπtγ)t[0,)subscriptassignsubscript𝑣𝑡subscript𝜋𝑡𝛾𝑡0\left(v_{t}:=-\nabla\log\frac{\pi_{t}}{\gamma}\right)_{t\in[0,\infty)}( italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT := - ∇ roman_log divide start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_γ end_ARG ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , ∞ ) end_POSTSUBSCRIPT generates (πt)t[0,)subscriptsubscript𝜋𝑡𝑡0(\pi_{t})_{t\in[0,\infty)}( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , ∞ ) end_POSTSUBSCRIPT, and each vtsubscript𝑣𝑡v_{t}italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT can be written as a gradient field of a potential function. Thus, by the uniqueness result in Lem. 2, we conclude that

|π˙|t2=logπtγL2(πt)2=FI(πtγ)e2tFI(πγ),subscriptsuperscript˙𝜋2𝑡subscriptsuperscriptnormsubscript𝜋𝑡𝛾2superscript𝐿2subscript𝜋𝑡FIconditionalsubscript𝜋𝑡𝛾superscripte2𝑡FIconditional𝜋𝛾|\dot{\pi}|^{2}_{t}=\left\|\nabla\log\frac{\pi_{t}}{\gamma}\right\|^{2}_{L^{2}% (\pi_{t})}=\operatorname{FI}(\pi_{t}\|\gamma)\leq\mathrm{e}^{-2t}\operatorname% {FI}(\pi\|\gamma),| over˙ start_ARG italic_π end_ARG | start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ∥ ∇ roman_log divide start_ARG italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_γ end_ARG ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUBSCRIPT = roman_FI ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_γ ) ≤ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - 2 italic_t end_POSTSUPERSCRIPT roman_FI ( italic_π ∥ italic_γ ) ,

where FIFI\operatorname{FI}roman_FI is the Fisher divergence, and the last inequality is due to Villani (2003, Eq. 9.34). Finally, using the smoothness of V𝑉Vitalic_V and Lem. 32, we have

FI(πγ)=𝔼π(x)V(x)+x22(𝔼πV2+𝔼π2)2(dβ+m2),\operatorname{FI}(\pi\|\gamma)=\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi(x)}\|-\nabla V(x% )+x\|^{2}\leq 2(\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi}\|\nabla V\|^{2}+\operatorname{% \mathbb{E}}_{\pi}\|\cdot\|^{2})\leq 2(d\beta+m^{2}),roman_FI ( italic_π ∥ italic_γ ) = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π ( italic_x ) end_POSTSUBSCRIPT ∥ - ∇ italic_V ( italic_x ) + italic_x ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≤ 2 ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π end_POSTSUBSCRIPT ∥ ∇ italic_V ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ≤ 2 ( italic_d italic_β + italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ,

E.3 Proof of Thm. 11

Proof.

By Nelson’s relation (Lem. 12), \mathbb{Q}blackboard_Q is equivalent to the path measure of the following SDE:

dXt=Xtdt+2dBt,t[0,Tδ];XTδπ¯δ.formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscriptsuperscript𝐵𝑡formulae-sequence𝑡0𝑇𝛿similar-tosubscript𝑋𝑇𝛿subscript¯𝜋𝛿\mathrm{d}X_{t}=X_{t}\mathrm{d}t+\sqrt{2}\mathrm{d}B^{\leftarrow}_{t},~{}t\in[% 0,T-\delta];~{}X_{T-\delta}\sim\underline{\pi}_{\delta}.roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T - italic_δ ] ; italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ∼ under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT .

Leveraging Girsanov theorem (Lem. 15), we know that for a.s. Xsimilar-to𝑋superscriptX\sim\mathbb{Q}^{\dagger}italic_X ∼ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT:

logdd(X)dsuperscriptd𝑋\displaystyle\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{Q}^{\dagger}}{\mathrm{d}\mathbb{Q}}(X)roman_log divide start_ARG roman_d blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_Q end_ARG ( italic_X )
=logϕ(X0)π¯δ(XTδ)+(Tδ)d+0Tδ(sTt(Xt)2dt+2sTt(Xt),dBt)absentitalic-ϕsubscript𝑋0subscript¯𝜋𝛿subscript𝑋𝑇𝛿𝑇𝛿𝑑superscriptsubscript0𝑇𝛿superscriptnormsubscript𝑠𝑇subscript𝑡subscript𝑋subscript𝑡2d𝑡2subscript𝑠𝑇subscript𝑡subscript𝑋subscript𝑡dsubscript𝐵𝑡\displaystyle=\log\frac{\phi(X_{0})}{\underline{\pi}_{\delta}(X_{T-\delta})}+(% T-\delta)d+\int_{0}^{T-\delta}\left(\|s_{T-t_{-}}(X_{t_{-}})\|^{2}\mathrm{d}t+% \sqrt{2}\left\langle s_{T-t_{-}}(X_{t_{-}}),\mathrm{d}B_{t}\right\rangle\right)= roman_log divide start_ARG italic_ϕ ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG + ( italic_T - italic_δ ) italic_d + ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T - italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT ( ∥ italic_s start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT - end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT - end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG ⟨ italic_s start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT - end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT - end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ )
=logZ+W(X)+logdπdπ¯δ(XTδ).absent𝑍𝑊𝑋d𝜋dsubscript¯𝜋𝛿subscript𝑋𝑇𝛿\displaystyle=\log Z+W(X)+\log\frac{\mathrm{d}\pi}{\mathrm{d}\underline{\pi}_{% \delta}}(X_{T-\delta}).= roman_log italic_Z + italic_W ( italic_X ) + roman_log divide start_ARG roman_d italic_π end_ARG start_ARG roman_d under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) .

Thus, the equation 𝔼dd=1subscript𝔼superscriptddsuperscript1\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{Q}^{\dagger}}\frac{\mathrm{d}\mathbb{Q}}{% \mathrm{d}\mathbb{Q}^{\dagger}}=1blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG roman_d blackboard_Q end_ARG start_ARG roman_d blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG = 1 implies

Z=𝔼(X)eW(X)dπ¯δdπ(XTδ).𝑍subscript𝔼superscript𝑋superscripte𝑊𝑋dsubscript¯𝜋𝛿d𝜋subscript𝑋𝑇𝛿Z=\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{Q}^{\dagger}(X)}\mathrm{e}^{-W(X)}\frac{% \mathrm{d}\underline{\pi}_{\delta}}{\mathrm{d}\pi}(X_{T-\delta}).italic_Z = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X ) end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W ( italic_X ) end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG roman_d under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d italic_π end_ARG ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) .

Since Z^Z=dd(X)dπdπ¯δ(XTδ)^𝑍𝑍ddsuperscript𝑋d𝜋dsubscript¯𝜋𝛿subscript𝑋𝑇𝛿\frac{\widehat{Z}}{Z}=\frac{\mathrm{d}\mathbb{Q}}{\mathrm{d}\mathbb{Q}^{% \dagger}}(X)\frac{\mathrm{d}\pi}{\mathrm{d}\underline{\pi}_{\delta}}(X_{T-% \delta})divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG = divide start_ARG roman_d blackboard_Q end_ARG start_ARG roman_d blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_X ) divide start_ARG roman_d italic_π end_ARG start_ARG roman_d under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ), we have

Pr(|Z^Z1|ε)Pr^𝑍𝑍1𝜀\displaystyle\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right|\geq% \varepsilon\right)roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≥ italic_ε ) =PrX(|dd(X)dπdπ¯δ(XTδ)1|ε)absentsubscriptPrsimilar-to𝑋superscriptddsuperscript𝑋d𝜋dsubscript¯𝜋𝛿subscript𝑋𝑇𝛿1𝜀\displaystyle=\operatorname{Pr}_{X\sim\mathbb{Q}^{\dagger}}\left(\left|\frac{% \mathrm{d}\mathbb{Q}}{\mathrm{d}\mathbb{Q}^{\dagger}}(X)\frac{\mathrm{d}\pi}{% \mathrm{d}\underline{\pi}_{\delta}}(X_{T-\delta})-1\right|\geq\varepsilon\right)= roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∼ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( | divide start_ARG roman_d blackboard_Q end_ARG start_ARG roman_d blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_X ) divide start_ARG roman_d italic_π end_ARG start_ARG roman_d under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) - 1 | ≥ italic_ε )
PrX(|dd(X)1|ε)+PrX(|dπdπ¯δ(XTδ)1|ε).absentsubscriptPrsimilar-to𝑋superscriptgreater-than-or-equivalent-toddsuperscript𝑋1𝜀subscriptPrsimilar-to𝑋superscriptgreater-than-or-equivalent-tod𝜋dsubscript¯𝜋𝛿subscript𝑋𝑇𝛿1𝜀\displaystyle\leq\operatorname{Pr}_{X\sim\mathbb{Q}^{\dagger}}\left(\left|% \frac{\mathrm{d}\mathbb{Q}}{\mathrm{d}\mathbb{Q}^{\dagger}}(X)-1\right|\gtrsim% \varepsilon\right)+\operatorname{Pr}_{X\sim\mathbb{Q}^{\dagger}}\left(\left|% \frac{\mathrm{d}\pi}{\mathrm{d}\underline{\pi}_{\delta}}(X_{T-\delta})-1\right% |\gtrsim\varepsilon\right).≤ roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∼ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( | divide start_ARG roman_d blackboard_Q end_ARG start_ARG roman_d blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_X ) - 1 | ≳ italic_ε ) + roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∼ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( | divide start_ARG roman_d italic_π end_ARG start_ARG roman_d under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) - 1 | ≳ italic_ε ) .

The inequality is due to the fact that |ab1|ε𝑎𝑏1𝜀|ab-1|\geq\varepsilon| italic_a italic_b - 1 | ≥ italic_ε implies |a1|ε3𝑎1𝜀3|a-1|\geq\frac{\varepsilon}{3}| italic_a - 1 | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 3 end_ARG or |b1|ε3𝑏1𝜀3|b-1|\geq\frac{\varepsilon}{3}| italic_b - 1 | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 3 end_ARG for ε[0,1]𝜀01\varepsilon\in[0,1]italic_ε ∈ [ 0 , 1 ]. It suffices to make both terms above O(1)𝑂1O(1)italic_O ( 1 ). To bound the first term, we use the similar approach as in the proof of Eq. 20 in Thm. 6:

PrX(|dd(X)1|ε)=(|dd1|ε)TV(,)εKL()ε.subscriptPrsimilar-to𝑋superscriptgreater-than-or-equivalent-toddsuperscript𝑋1𝜀superscriptgreater-than-or-equivalent-toddsuperscript1𝜀less-than-or-similar-toTVsuperscript𝜀less-than-or-similar-toKLconditionalsuperscript𝜀\operatorname{Pr}_{X\sim\mathbb{Q}^{\dagger}}\left(\left|\frac{\mathrm{d}% \mathbb{Q}}{\mathrm{d}\mathbb{Q}^{\dagger}}(X)-1\right|\gtrsim\varepsilon% \right)=\mathbb{Q}^{\dagger}\left(\left|\frac{\mathrm{d}\mathbb{Q}}{\mathrm{d}% \mathbb{Q}^{\dagger}}-1\right|\gtrsim\varepsilon\right)\lesssim\frac{% \operatorname{TV}(\mathbb{Q},\mathbb{Q}^{\dagger})}{\varepsilon}\lesssim\frac{% \sqrt{\operatorname{KL}(\mathbb{Q}\|\mathbb{Q}^{\dagger})}}{\varepsilon}.roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∼ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( | divide start_ARG roman_d blackboard_Q end_ARG start_ARG roman_d blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_X ) - 1 | ≳ italic_ε ) = blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT ( | divide start_ARG roman_d blackboard_Q end_ARG start_ARG roman_d blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 | ≳ italic_ε ) ≲ divide start_ARG roman_TV ( blackboard_Q , blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ≲ divide start_ARG square-root start_ARG roman_KL ( blackboard_Q ∥ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG .

Hence, it suffices to let TV(,)2KL()ε2\operatorname{TV}(\mathbb{Q},\mathbb{Q}^{\dagger})^{2}\lesssim\operatorname{KL% }(\mathbb{Q}\|\mathbb{Q}^{\dagger})\lesssim\varepsilon^{2}roman_TV ( blackboard_Q , blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≲ roman_KL ( blackboard_Q ∥ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. To bound the second term, we have

PrX(|dπdπ¯δ(XTδ)1|ε)subscriptPrsimilar-to𝑋superscriptgreater-than-or-equivalent-tod𝜋dsubscript¯𝜋𝛿subscript𝑋𝑇𝛿1𝜀\displaystyle\operatorname{Pr}_{X\sim\mathbb{Q}^{\dagger}}\left(\left|\frac{% \mathrm{d}\pi}{\mathrm{d}\underline{\pi}_{\delta}}(X_{T-\delta})-1\right|% \gtrsim\varepsilon\right)roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∼ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( | divide start_ARG roman_d italic_π end_ARG start_ARG roman_d under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) - 1 | ≳ italic_ε ) PrX(|dπdπ¯δ(XTδ)1|ε)+TV(,)absentsubscriptPrsimilar-to𝑋greater-than-or-equivalent-tod𝜋dsubscript¯𝜋𝛿subscript𝑋𝑇𝛿1𝜀TVsuperscript\displaystyle\leq\operatorname{Pr}_{X\sim\mathbb{Q}}\left(\left|\frac{\mathrm{% d}\pi}{\mathrm{d}\underline{\pi}_{\delta}}(X_{T-\delta})-1\right|\gtrsim% \varepsilon\right)+\operatorname{TV}(\mathbb{Q},\mathbb{Q}^{\dagger})≤ roman_Pr start_POSTSUBSCRIPT italic_X ∼ blackboard_Q end_POSTSUBSCRIPT ( | divide start_ARG roman_d italic_π end_ARG start_ARG roman_d under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) - 1 | ≳ italic_ε ) + roman_TV ( blackboard_Q , blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT )
π¯δ(|dπdπ¯δ1|ε)+TV(,)absentsubscript¯𝜋𝛿greater-than-or-equivalent-tod𝜋dsubscript¯𝜋𝛿1𝜀TVsuperscript\displaystyle\leq\underline{\pi}_{\delta}\left(\left|\frac{\mathrm{d}\pi}{% \mathrm{d}\underline{\pi}_{\delta}}-1\right|\gtrsim\varepsilon\right)+% \operatorname{TV}(\mathbb{Q},\mathbb{Q}^{\dagger})≤ under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( | divide start_ARG roman_d italic_π end_ARG start_ARG roman_d under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG - 1 | ≳ italic_ε ) + roman_TV ( blackboard_Q , blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT )
TV(π¯δ,π)ε+ε.less-than-or-similar-toabsentTVsubscript¯𝜋𝛿𝜋𝜀𝜀\displaystyle\lesssim\frac{\operatorname{TV}(\underline{\pi}_{\delta},\pi)}{% \varepsilon}+\varepsilon.≲ divide start_ARG roman_TV ( under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT , italic_π ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG + italic_ε .

Therefore, it suffices to make TV(π¯δ,π)εless-than-or-similar-toTVsubscript¯𝜋𝛿𝜋𝜀\operatorname{TV}(\underline{\pi}_{\delta},\pi)\lesssim\varepsilonroman_TV ( under¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT , italic_π ) ≲ italic_ε. ∎

E.4 An Upper Bound of the TV Distance along the OU Process

Lemma 25.

Assume that the target distribution πeVproportional-to𝜋superscripte𝑉\pi\propto\mathrm{e}^{-V}italic_π ∝ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V end_POSTSUPERSCRIPT satisfies Assump. 2, with the exception that R1βless-than-or-similar-to𝑅1𝛽R\lesssim\frac{1}{\sqrt{\beta}}italic_R ≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_β end_ARG end_ARG. Let π¯δsubscript¯𝜋𝛿\overline{\pi}_{\delta}over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT be the distribution of Yδsubscript𝑌𝛿Y_{\delta}italic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT in the OU process (Eq. 3) initialized at Y0πsimilar-tosubscript𝑌0𝜋Y_{0}\sim\piitalic_Y start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ italic_π, for some δ1less-than-or-similar-to𝛿1\delta\lesssim 1italic_δ ≲ 1. Then,

TV(π,π¯δ)δ(βm2+βRm+d+β)+δ12d12β(m+R).less-than-or-similar-toTV𝜋subscript¯𝜋𝛿𝛿𝛽superscript𝑚2𝛽𝑅𝑚𝑑𝛽superscript𝛿12superscript𝑑12𝛽𝑚𝑅\operatorname{TV}(\pi,\overline{\pi}_{\delta})\lesssim\delta(\beta m^{2}+\beta Rm% +d+\beta)+\delta^{\frac{1}{2}}d^{\frac{1}{2}}\beta(m+R).roman_TV ( italic_π , over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) ≲ italic_δ ( italic_β italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_β italic_R italic_m + italic_d + italic_β ) + italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT italic_d start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT italic_β ( italic_m + italic_R ) .
Remark 26.

Consider a simplified case where R1much-less-than𝑅1R\ll 1italic_R ≪ 1, β1greater-than-or-equivalent-to𝛽1\beta\gtrsim 1italic_β ≳ 1, and m2dasymptotically-equalssuperscript𝑚2𝑑m^{2}\asymp ditalic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≍ italic_d. Then it suffices to choose δε2β2d2less-than-or-similar-to𝛿superscript𝜀2superscript𝛽2superscript𝑑2\delta\lesssim\frac{\varepsilon^{2}}{\beta^{2}d^{2}}italic_δ ≲ divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG in order to guarantee TV(π,π¯δ)εless-than-or-similar-toTV𝜋subscript¯𝜋𝛿𝜀\operatorname{TV}(\pi,\overline{\pi}_{\delta})\lesssim\varepsilonroman_TV ( italic_π , over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) ≲ italic_ε.

Proof.

Our proof is inspired by Lee et al. (2023, Lem. 6.4), which addresses the case where V𝑉Vitalic_V is Lipschitz.

Without loss of generality, suppose π=eV𝜋superscripte𝑉\pi=\mathrm{e}^{-V}italic_π = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V end_POSTSUPERSCRIPT. Let ϕitalic-ϕ\phiitalic_ϕ be the p.d.f. of 𝒩(0,I)𝒩0𝐼\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,I\right)caligraphic_N ( 0 , italic_I ), and define σ2:=1e2δδassignsuperscript𝜎21superscripte2𝛿asymptotically-equals𝛿\sigma^{2}:=1-\mathrm{e}^{-2\delta}\asymp\deltaitalic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT := 1 - roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - 2 italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT ≍ italic_δ. We will use the following inequality: |eaeb|(ea+eb)|ab|superscripte𝑎superscripte𝑏superscripte𝑎superscripte𝑏𝑎𝑏|\mathrm{e}^{a}-\mathrm{e}^{b}|\leq(\mathrm{e}^{a}+\mathrm{e}^{b})|a-b|| roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_a end_POSTSUPERSCRIPT - roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_b end_POSTSUPERSCRIPT | ≤ ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_a end_POSTSUPERSCRIPT + roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_b end_POSTSUPERSCRIPT ) | italic_a - italic_b |, which is due to the convexity of the exponential function. By the smoothness of V𝑉Vitalic_V,

V(x)=V(x)V(x)βxxβ(x+R).norm𝑉𝑥norm𝑉𝑥𝑉subscript𝑥𝛽norm𝑥subscript𝑥𝛽norm𝑥𝑅\|\nabla V(x)\|=\|\nabla V(x)-\nabla V(x_{*})\|\leq\beta\|x-x_{*}\|\leq\beta(% \|x\|+R).∥ ∇ italic_V ( italic_x ) ∥ = ∥ ∇ italic_V ( italic_x ) - ∇ italic_V ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ ≤ italic_β ∥ italic_x - italic_x start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT ∥ ≤ italic_β ( ∥ italic_x ∥ + italic_R ) .

Define π(x)=edδπ(eδx)superscript𝜋𝑥superscripte𝑑𝛿𝜋superscripte𝛿𝑥\pi^{\prime}(x)=\mathrm{e}^{d\delta}\pi(\mathrm{e}^{\delta}x)italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x ) = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_d italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT italic_π ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT italic_x ), and thus π¯δ(x)=π(x+σu)ϕ(u)dusubscript¯𝜋𝛿𝑥superscript𝜋𝑥𝜎𝑢italic-ϕ𝑢differential-d𝑢\overline{\pi}_{\delta}(x)=\int\pi^{\prime}(x+\sigma u)\phi(u)\mathrm{d}uover¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) = ∫ italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x + italic_σ italic_u ) italic_ϕ ( italic_u ) roman_d italic_u. Using triangle inequality, we bound TV(π,π)TV𝜋superscript𝜋\operatorname{TV}(\pi,\pi^{\prime})roman_TV ( italic_π , italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) and TV(π,π¯δ)TVsuperscript𝜋subscript¯𝜋𝛿\operatorname{TV}(\pi^{\prime},\overline{\pi}_{\delta})roman_TV ( italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT , over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) separately. First,

TV(π,π)TV𝜋superscript𝜋\displaystyle\operatorname{TV}(\pi,\pi^{\prime})roman_TV ( italic_π , italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) =12|eV(x)eV(eδx)+dδ|dxabsent12superscripte𝑉𝑥superscripte𝑉superscripte𝛿𝑥𝑑𝛿differential-d𝑥\displaystyle=\frac{1}{2}\int|\mathrm{e}^{-V(x)}-\mathrm{e}^{-V(\mathrm{e}^{% \delta}x)+d\delta}|\mathrm{d}x= divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∫ | roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V ( italic_x ) end_POSTSUPERSCRIPT - roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT italic_x ) + italic_d italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT | roman_d italic_x
(π(x)+π(x))(|V(eδx)V(x)|+dδ)dx.less-than-or-similar-toabsent𝜋𝑥superscript𝜋𝑥𝑉superscripte𝛿𝑥𝑉𝑥𝑑𝛿differential-d𝑥\displaystyle\lesssim\int(\pi(x)+\pi^{\prime}(x))(|V(\mathrm{e}^{\delta}x)-V(x% )|+d\delta)\mathrm{d}x.≲ ∫ ( italic_π ( italic_x ) + italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x ) ) ( | italic_V ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT italic_x ) - italic_V ( italic_x ) | + italic_d italic_δ ) roman_d italic_x .

By the smoothness,

|V(eδx)V(x)|𝑉superscripte𝛿𝑥𝑉𝑥\displaystyle|V(\mathrm{e}^{\delta}x)-V(x)|| italic_V ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT italic_x ) - italic_V ( italic_x ) | V(x)(eδ1)x+β2(eδ1)2x2absentnorm𝑉𝑥superscripte𝛿1norm𝑥𝛽2superscriptsuperscripte𝛿12superscriptnorm𝑥2\displaystyle\leq\|\nabla V(x)\|(\mathrm{e}^{\delta}-1)\|x\|+\frac{\beta}{2}(% \mathrm{e}^{\delta}-1)^{2}\|x\|^{2}≤ ∥ ∇ italic_V ( italic_x ) ∥ ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) ∥ italic_x ∥ + divide start_ARG italic_β end_ARG start_ARG 2 end_ARG ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_x ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT
β(x+R)δx+βδ2x2less-than-or-similar-toabsent𝛽norm𝑥𝑅𝛿norm𝑥𝛽superscript𝛿2superscriptnorm𝑥2\displaystyle\lesssim\beta(\|x\|+R)\delta\|x\|+\beta\delta^{2}\|x\|^{2}≲ italic_β ( ∥ italic_x ∥ + italic_R ) italic_δ ∥ italic_x ∥ + italic_β italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_x ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT
βδx2+βδRx.less-than-or-similar-toabsent𝛽𝛿superscriptnorm𝑥2𝛽𝛿𝑅norm𝑥\displaystyle\lesssim\beta\delta\|x\|^{2}+\beta\delta R\|x\|.≲ italic_β italic_δ ∥ italic_x ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_β italic_δ italic_R ∥ italic_x ∥ .
TV(π,π)absentTV𝜋superscript𝜋\displaystyle\implies\operatorname{TV}(\pi,\pi^{\prime})⟹ roman_TV ( italic_π , italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) δ(π(x)+π(x))(βx2+βRx+d)dx.less-than-or-similar-toabsent𝛿𝜋𝑥superscript𝜋𝑥𝛽superscriptnorm𝑥2𝛽𝑅norm𝑥𝑑differential-d𝑥\displaystyle\lesssim\delta\int(\pi(x)+\pi^{\prime}(x))(\beta\|x\|^{2}+\beta R% \|x\|+d)\mathrm{d}x.≲ italic_δ ∫ ( italic_π ( italic_x ) + italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x ) ) ( italic_β ∥ italic_x ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_β italic_R ∥ italic_x ∥ + italic_d ) roman_d italic_x .

Note that

π(x)(βx2+βRx+d)dxβm2+βRm+d.𝜋𝑥𝛽superscriptnorm𝑥2𝛽𝑅norm𝑥𝑑differential-d𝑥𝛽superscript𝑚2𝛽𝑅𝑚𝑑\int\pi(x)(\beta\|x\|^{2}+\beta R\|x\|+d)\mathrm{d}x\leq\beta m^{2}+\beta Rm+d.∫ italic_π ( italic_x ) ( italic_β ∥ italic_x ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_β italic_R ∥ italic_x ∥ + italic_d ) roman_d italic_x ≤ italic_β italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_β italic_R italic_m + italic_d .

Since 𝔼πφ=𝔼πφ(eδ)\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi^{\prime}}\varphi=\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi% }\varphi(\mathrm{e}^{-\delta}\cdot)blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_φ = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π end_POSTSUBSCRIPT italic_φ ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT ⋅ ), we also have π(x)(βx2+βRx+d)dxβm2+βRm+dless-than-or-similar-tosuperscript𝜋𝑥𝛽superscriptnorm𝑥2𝛽𝑅norm𝑥𝑑differential-d𝑥𝛽superscript𝑚2𝛽𝑅𝑚𝑑\int\pi^{\prime}(x)(\beta\|x\|^{2}+\beta R\|x\|+d)\mathrm{d}x\lesssim\beta m^{% 2}+\beta Rm+d∫ italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x ) ( italic_β ∥ italic_x ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_β italic_R ∥ italic_x ∥ + italic_d ) roman_d italic_x ≲ italic_β italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_β italic_R italic_m + italic_d. We thus conclude that

TV(π,π)δ(βm2+βRm+d).less-than-or-similar-toTV𝜋superscript𝜋𝛿𝛽superscript𝑚2𝛽𝑅𝑚𝑑\operatorname{TV}(\pi,\pi^{\prime})\lesssim\delta(\beta m^{2}+\beta Rm+d).roman_TV ( italic_π , italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ italic_δ ( italic_β italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + italic_β italic_R italic_m + italic_d ) .

Next,

TV(π,π¯δ)TVsuperscript𝜋subscript¯𝜋𝛿\displaystyle\operatorname{TV}(\pi^{\prime},\overline{\pi}_{\delta})roman_TV ( italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT , over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) =12|(π(x+σu)π(x))ϕ(u)du|dxabsent12superscript𝜋𝑥𝜎𝑢superscript𝜋𝑥italic-ϕ𝑢differential-d𝑢differential-d𝑥\displaystyle=\frac{1}{2}\int\left|\int(\pi^{\prime}(x+\sigma u)-\pi^{\prime}(% x))\phi(u)\mathrm{d}u\right|\mathrm{d}x= divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∫ | ∫ ( italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x + italic_σ italic_u ) - italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x ) ) italic_ϕ ( italic_u ) roman_d italic_u | roman_d italic_x
|π(x+σu)π(x)|ϕ(u)dudxless-than-or-similar-toabsentdouble-integralsuperscript𝜋𝑥𝜎𝑢superscript𝜋𝑥italic-ϕ𝑢differential-d𝑢differential-d𝑥\displaystyle\lesssim\iint|\pi^{\prime}(x+\sigma u)-\pi^{\prime}(x)|\phi(u)% \mathrm{d}u\mathrm{d}x≲ ∬ | italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x + italic_σ italic_u ) - italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x ) | italic_ϕ ( italic_u ) roman_d italic_u roman_d italic_x
(π(x+σu)+π(x))|V(eδ(x+σu))V(eδx)|ϕ(u)dudx.less-than-or-similar-toabsentdouble-integralsuperscript𝜋𝑥𝜎𝑢superscript𝜋𝑥𝑉superscripte𝛿𝑥𝜎𝑢𝑉superscripte𝛿𝑥italic-ϕ𝑢differential-d𝑢differential-d𝑥\displaystyle\lesssim\iint(\pi^{\prime}(x+\sigma u)+\pi^{\prime}(x))|V(\mathrm% {e}^{\delta}(x+\sigma u))-V(\mathrm{e}^{\delta}x)|\phi(u)\mathrm{d}u\mathrm{d}x.≲ ∬ ( italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x + italic_σ italic_u ) + italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x ) ) | italic_V ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x + italic_σ italic_u ) ) - italic_V ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT italic_x ) | italic_ϕ ( italic_u ) roman_d italic_u roman_d italic_x .

Again, by smoothness,

V(eδ(x+σu))V(eδx)𝑉superscripte𝛿𝑥𝜎𝑢𝑉superscripte𝛿𝑥\displaystyle V(\mathrm{e}^{\delta}(x+\sigma u))-V(\mathrm{e}^{\delta}x)italic_V ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x + italic_σ italic_u ) ) - italic_V ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT italic_x ) V(eδx)eδσu+β2e2δσ2u2absentnorm𝑉superscripte𝛿𝑥superscripte𝛿𝜎norm𝑢𝛽2superscripte2𝛿superscript𝜎2superscriptnorm𝑢2\displaystyle\leq\|\nabla V(\mathrm{e}^{\delta}x)\|\mathrm{e}^{\delta}\sigma\|% u\|+\frac{\beta}{2}\mathrm{e}^{2\delta}\sigma^{2}\|u\|^{2}≤ ∥ ∇ italic_V ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT italic_x ) ∥ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT italic_σ ∥ italic_u ∥ + divide start_ARG italic_β end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT 2 italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT
β(eδx+R)eδσu+βe2δσ2u2less-than-or-similar-toabsent𝛽superscripte𝛿norm𝑥𝑅superscripte𝛿𝜎norm𝑢𝛽superscripte2𝛿superscript𝜎2superscriptnorm𝑢2\displaystyle\lesssim\beta(\mathrm{e}^{\delta}\|x\|+R)\mathrm{e}^{\delta}% \sigma\|u\|+\beta\mathrm{e}^{2\delta}\sigma^{2}\|u\|^{2}≲ italic_β ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_x ∥ + italic_R ) roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT italic_σ ∥ italic_u ∥ + italic_β roman_e start_POSTSUPERSCRIPT 2 italic_δ end_POSTSUPERSCRIPT italic_σ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT
β(x+R)δ12u+βδu2.less-than-or-similar-toabsent𝛽norm𝑥𝑅superscript𝛿12norm𝑢𝛽𝛿superscriptnorm𝑢2\displaystyle\lesssim\beta(\|x\|+R)\delta^{\frac{1}{2}}\|u\|+\beta\delta\|u\|^% {2}.≲ italic_β ( ∥ italic_x ∥ + italic_R ) italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u ∥ + italic_β italic_δ ∥ italic_u ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

Therefore,

TV(π,π¯δ)TVsuperscript𝜋subscript¯𝜋𝛿\displaystyle\operatorname{TV}(\pi^{\prime},\overline{\pi}_{\delta})roman_TV ( italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT , over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) βδ12(π(x+σu)+π(x))(ux+uR+δ12u2)ϕ(u)dudx.less-than-or-similar-toabsent𝛽superscript𝛿12double-integralsuperscript𝜋𝑥𝜎𝑢superscript𝜋𝑥norm𝑢norm𝑥norm𝑢𝑅superscript𝛿12superscriptnorm𝑢2italic-ϕ𝑢differential-d𝑢differential-d𝑥\displaystyle\lesssim\beta\delta^{\frac{1}{2}}\iint(\pi^{\prime}(x+\sigma u)+% \pi^{\prime}(x))(\|u\|\|x\|+\|u\|R+\delta^{\frac{1}{2}}\|u\|^{2})\phi(u)% \mathrm{d}u\mathrm{d}x.≲ italic_β italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ∬ ( italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x + italic_σ italic_u ) + italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x ) ) ( ∥ italic_u ∥ ∥ italic_x ∥ + ∥ italic_u ∥ italic_R + italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_ϕ ( italic_u ) roman_d italic_u roman_d italic_x .

Note that

π(x)(ux+uR+δ12u2)ϕ(u)dudxdouble-integralsuperscript𝜋𝑥norm𝑢norm𝑥norm𝑢𝑅superscript𝛿12superscriptnorm𝑢2italic-ϕ𝑢differential-d𝑢differential-d𝑥\displaystyle\iint\pi^{\prime}(x)(\|u\|\|x\|+\|u\|R+\delta^{\frac{1}{2}}\|u\|^% {2})\phi(u)\mathrm{d}u\mathrm{d}x∬ italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x ) ( ∥ italic_u ∥ ∥ italic_x ∥ + ∥ italic_u ∥ italic_R + italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_ϕ ( italic_u ) roman_d italic_u roman_d italic_x
𝔼πd12+Rd12+δ12dmd12+Rd12+δ12;\displaystyle\lesssim\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi^{\prime}}\|\cdot\|d^{\frac% {1}{2}}+Rd^{\frac{1}{2}}+\delta^{\frac{1}{2}}d\leq md^{\frac{1}{2}}+Rd^{\frac{% 1}{2}}+\delta^{\frac{1}{2}};≲ blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ italic_d start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT + italic_R italic_d start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT + italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT italic_d ≤ italic_m italic_d start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT + italic_R italic_d start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT + italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ;
π(x+σu)(ux+uR+δ12u2)ϕ(u)dudxdouble-integralsuperscript𝜋𝑥𝜎𝑢norm𝑢norm𝑥norm𝑢𝑅superscript𝛿12superscriptnorm𝑢2italic-ϕ𝑢differential-d𝑢differential-d𝑥\displaystyle\iint\pi^{\prime}(x+\sigma u)(\|u\|\|x\|+\|u\|R+\delta^{\frac{1}{% 2}}\|u\|^{2})\phi(u)\mathrm{d}u\mathrm{d}x∬ italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x + italic_σ italic_u ) ( ∥ italic_u ∥ ∥ italic_x ∥ + ∥ italic_u ∥ italic_R + italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_ϕ ( italic_u ) roman_d italic_u roman_d italic_x
=π(y)(uyσu+uR+δ12u2)ϕ(u)dudyabsentdouble-integralsuperscript𝜋𝑦norm𝑢norm𝑦𝜎𝑢norm𝑢𝑅superscript𝛿12superscriptnorm𝑢2italic-ϕ𝑢differential-d𝑢differential-d𝑦\displaystyle=\iint\pi^{\prime}(y)(\|u\|\|y-\sigma u\|+\|u\|R+\delta^{\frac{1}% {2}}\|u\|^{2})\phi(u)\mathrm{d}u\mathrm{d}y= ∬ italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_y ) ( ∥ italic_u ∥ ∥ italic_y - italic_σ italic_u ∥ + ∥ italic_u ∥ italic_R + italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_ϕ ( italic_u ) roman_d italic_u roman_d italic_y
π(y)(uy+uR+δ12u2)ϕ(u)dudyless-than-or-similar-toabsentdouble-integralsuperscript𝜋𝑦norm𝑢norm𝑦norm𝑢𝑅superscript𝛿12superscriptnorm𝑢2italic-ϕ𝑢differential-d𝑢differential-d𝑦\displaystyle\lesssim\iint\pi^{\prime}(y)(\|u\|\|y\|+\|u\|R+\delta^{\frac{1}{2% }}\|u\|^{2})\phi(u)\mathrm{d}u\mathrm{d}y≲ ∬ italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_y ) ( ∥ italic_u ∥ ∥ italic_y ∥ + ∥ italic_u ∥ italic_R + italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_ϕ ( italic_u ) roman_d italic_u roman_d italic_y
md12+Rd12+δ12.less-than-or-similar-toabsent𝑚superscript𝑑12𝑅superscript𝑑12superscript𝛿12\displaystyle\lesssim md^{\frac{1}{2}}+Rd^{\frac{1}{2}}+\delta^{\frac{1}{2}}.≲ italic_m italic_d start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT + italic_R italic_d start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT + italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT .

Therefore, TV(π,π¯δ)βδ12(md12+Rd12+δ12)less-than-or-similar-toTVsuperscript𝜋subscript¯𝜋𝛿𝛽superscript𝛿12𝑚superscript𝑑12𝑅superscript𝑑12superscript𝛿12\operatorname{TV}(\pi^{\prime},\overline{\pi}_{\delta})\lesssim\beta\delta^{% \frac{1}{2}}(md^{\frac{1}{2}}+Rd^{\frac{1}{2}}+\delta^{\frac{1}{2}})roman_TV ( italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT , over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_δ end_POSTSUBSCRIPT ) ≲ italic_β italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_m italic_d start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT + italic_R italic_d start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT + italic_δ start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ). The proof is complete. ∎

E.5 Discussion on the Overall Complexity of RDS

In RDS, an accurate score estimate slogπ¯subscript𝑠subscript¯𝜋s_{\cdot}\approx\nabla\log\overline{\pi}_{\cdot}italic_s start_POSTSUBSCRIPT ⋅ end_POSTSUBSCRIPT ≈ ∇ roman_log over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT ⋅ end_POSTSUBSCRIPT is critical for the algorithmic efficiency. Existing methods estimate scores through different ways. Here, we review the existing methods and their complexity guarantees for sampling, and leverage Thm. 11 to derive the complexity of normalizing constant estimation. Throughout this section, we always assume that the target distribution πeVproportional-to𝜋superscripte𝑉\pi\propto\mathrm{e}^{-V}italic_π ∝ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V end_POSTSUPERSCRIPT satisfies m2:=𝔼π2<m^{2}:=\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi}\|\cdot\|^{2}<\inftyitalic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT := blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT < ∞ and that V𝑉Vitalic_V is β𝛽\betaitalic_β-smooth.

(I) Reverse diffusion Monte Carlo.

The seminal work directly leveraged the following Tweedie’s formula (Robbins, 1992) to estimate the score: Huang et al. (2024a)

logπ¯t(x)=𝔼π¯0|t(x0|x)etx0x1e2t,subscript¯𝜋𝑡𝑥subscript𝔼subscript¯𝜋conditional0𝑡conditionalsubscript𝑥0𝑥superscripte𝑡subscript𝑥0𝑥1superscripte2𝑡\nabla\log\overline{\pi}_{t}(x)=\operatorname{\mathbb{E}}_{\overline{\pi}_{0|t% }(x_{0}|x)}\frac{\mathrm{e}^{-t}x_{0}-x}{1-\mathrm{e}^{-2t}},∇ roman_log over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 | italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT | italic_x ) end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_t end_POSTSUPERSCRIPT italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT - italic_x end_ARG start_ARG 1 - roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - 2 italic_t end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG , (34)

where

π¯0|t(x0|x)x0exp(V(x0)x0etx22(e2t1))subscriptproportional-tosubscript𝑥0subscript¯𝜋conditional0𝑡conditionalsubscript𝑥0𝑥𝑉subscript𝑥0superscriptnormsubscript𝑥0superscripte𝑡𝑥22superscripte2𝑡1\overline{\pi}_{0|t}(x_{0}|x)\propto_{x_{0}}\exp\left(-V(x_{0})-\frac{\|x_{0}-% \mathrm{e}^{t}x\|^{2}}{2(\mathrm{e}^{2t}-1)}\right)over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 | italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT | italic_x ) ∝ start_POSTSUBSCRIPT italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( - italic_V ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) - divide start_ARG ∥ italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT - roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT italic_x ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT 2 italic_t end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) end_ARG ) (35)

is the posterior distribution of Y0subscript𝑌0Y_{0}italic_Y start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT conditional on Yt=xsubscript𝑌𝑡𝑥Y_{t}=xitalic_Y start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_x in the OU process (Eq. 3). The paper proposed to sample from π¯0|t(|x)\overline{\pi}_{0|t}(\cdot|x)over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 | italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( ⋅ | italic_x ) by LMC and estimate the score via empirical mean, which has a provably better LSI constant than the target distribution π𝜋\piitalic_π (see Huang et al. (2024a, Lem. 2)). They show that if the scores logπ¯tsubscript¯𝜋𝑡\nabla\log\overline{\pi}_{t}∇ roman_log over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT are uniformly β𝛽\betaitalic_β-Lipschitz, and assume that there exists some c>0𝑐0c>0italic_c > 0 and n>0𝑛0n>0italic_n > 0 such that for any r>0𝑟0r>0italic_r > 0, V+r2V+r\|\cdot\|^{2}italic_V + italic_r ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT is convex for xcrnnorm𝑥𝑐superscript𝑟𝑛\|x\|\geq\frac{c}{r^{n}}∥ italic_x ∥ ≥ divide start_ARG italic_c end_ARG start_ARG italic_r start_POSTSUPERSCRIPT italic_n end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG, then w.p. 1ζabsent1𝜁\geq 1-\zeta≥ 1 - italic_ζ, the overall complexity for guaranteeing KL()ε2less-than-or-similar-toKLconditionalsuperscriptsuperscript𝜀2\operatorname{KL}(\mathbb{Q}\|\mathbb{Q}^{\dagger})\lesssim\varepsilon^{2}roman_KL ( blackboard_Q ∥ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT is

O(poly(d,1ζ)exp(1ε)O(n)),O\left(\operatorname{poly}\left(d,\frac{1}{\zeta}\right)\exp\left(\frac{1}{% \varepsilon}\right)^{O(n)}\right),italic_O ( roman_poly ( italic_d , divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ζ end_ARG ) roman_exp ( divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_O ( italic_n ) end_POSTSUPERSCRIPT ) ,

which is also the complexity of obtaining a Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG satisfying Eq. 5.

(II) Recursive score diffusion-based Monte Carlo.

A second work Huang et al. (2024b) proposed to estimate the scores in a recursive scheme. Assuming the scores logπ¯tsubscript¯𝜋𝑡\nabla\log\overline{\pi}_{t}∇ roman_log over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT are uniformly β𝛽\betaitalic_β-Lipschitz, they established a complexity

exp(β3log3(β,d,m2,1ζ))superscript𝛽3superscript3𝛽𝑑superscript𝑚21𝜁\exp\left(\beta^{3}\log^{3}\left(\beta,d,m^{2},\frac{1}{\zeta}\right)\right)roman_exp ( italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 3 end_POSTSUPERSCRIPT roman_log start_POSTSUPERSCRIPT 3 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_β , italic_d , italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT , divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ζ end_ARG ) )

in order to guarantee KL()ε2less-than-or-similar-toKLconditionalsuperscriptsuperscript𝜀2\operatorname{KL}(\mathbb{Q}\|\mathbb{Q}^{\dagger})\lesssim\varepsilon^{2}roman_KL ( blackboard_Q ∥ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT w.p. 1ζabsent1𝜁\geq 1-\zeta≥ 1 - italic_ζ.

(III) Zeroth-order diffusion Monte Carlo.

The following work He et al. (2024) proposed a zeroth-order method that leverages rejection sampling to sample from π¯0|t(|x)\overline{\pi}_{0|t}(\cdot|x)over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 | italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( ⋅ | italic_x ). When V𝑉Vitalic_V is β𝛽\betaitalic_β-smooth, they showed that with a small early stopping time δ𝛿\deltaitalic_δ, the overall complexity for guaranteeing KL()ε2less-than-or-similar-toKLconditionalsuperscriptsuperscript𝜀2\operatorname{KL}(\mathbb{Q}\|\mathbb{Q}^{\dagger})\lesssim\varepsilon^{2}roman_KL ( blackboard_Q ∥ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT is

exp(O~(d)logβlog1ε).~𝑂𝑑𝛽1𝜀\exp\left(\widetilde{O}(d)\log\beta\log\frac{1}{\varepsilon}\right).roman_exp ( over~ start_ARG italic_O end_ARG ( italic_d ) roman_log italic_β roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ) .

(IV) Self-normalized estimator.

Finally, a recent work Vacher et al. (2025) proposed to estimate the scores in a different approach:

logπ¯t(x)=11e2t𝔼[ξeV(et(xξ))]𝔼[eV(et(xξ))],whereξ𝒩(0,(1e2t)I).formulae-sequencesubscript¯𝜋𝑡𝑥11superscripte2𝑡𝔼𝜉superscripte𝑉superscripte𝑡𝑥𝜉𝔼superscripte𝑉superscripte𝑡𝑥𝜉similar-towhere𝜉𝒩01superscripte2𝑡𝐼\nabla\log\overline{\pi}_{t}(x)=-\frac{1}{1-\mathrm{e}^{-2t}}\frac{% \operatorname{\mathbb{E}}[\xi\mathrm{e}^{-V(\mathrm{e}^{t}(x-\xi))}]}{% \operatorname{\mathbb{E}}[\mathrm{e}^{-V(\mathrm{e}^{t}(x-\xi))}]},\quad\text{% where}~{}\xi\sim\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,(1-\mathrm{e}^{-2t})I\right).∇ roman_log over¯ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) = - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 1 - roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - 2 italic_t end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG divide start_ARG blackboard_E [ italic_ξ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x - italic_ξ ) ) end_POSTSUPERSCRIPT ] end_ARG start_ARG blackboard_E [ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x - italic_ξ ) ) end_POSTSUPERSCRIPT ] end_ARG , where italic_ξ ∼ caligraphic_N ( 0 , ( 1 - roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - 2 italic_t end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_I ) .

Assume that V𝑉Vitalic_V is β𝛽\betaitalic_β-smooth, and the distributions along the OU process starting from πeVproportional-to𝜋superscripte𝑉\pi\propto\mathrm{e}^{-V}italic_π ∝ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V end_POSTSUPERSCRIPT and πe2Vproportional-tosuperscript𝜋superscripte2𝑉\pi^{\prime}\propto\mathrm{e}^{-2V}italic_π start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ∝ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - 2 italic_V end_POSTSUPERSCRIPT have potentials whose Hessians are uniformly βIsucceeds-or-equalsabsent𝛽𝐼\succeq\beta I⪰ italic_β italic_I, then the complexity for guaranteeing 𝔼KL()ε2less-than-or-similar-to𝔼KLconditionalsuperscriptsuperscript𝜀2\operatorname{\mathbb{E}}\operatorname{KL}(\mathbb{Q}\|\mathbb{Q}^{\dagger})% \lesssim\varepsilon^{2}blackboard_E roman_KL ( blackboard_Q ∥ blackboard_Q start_POSTSUPERSCRIPT † end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT is

O((β(m2d)ε)O(d)).𝑂superscript𝛽superscript𝑚2𝑑𝜀𝑂𝑑O\left(\left(\frac{\beta(m^{2}\vee d)}{\varepsilon}\right)^{O(d)}\right).italic_O ( ( divide start_ARG italic_β ( italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∨ italic_d ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_O ( italic_d ) end_POSTSUPERSCRIPT ) .

Appendix F Supplementary Lemmas

Lemma 27.

For x>0𝑥0x>0italic_x > 0 and ε(0,12)𝜀012\varepsilon\in\left(0,\frac{1}{2}\right)italic_ε ∈ ( 0 , divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ), define x0:=|logx|assignsubscript𝑥0𝑥x_{0}:=|\log x|italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT := | roman_log italic_x | and x1:=|x1|assignsubscript𝑥1𝑥1x_{1}:=|x-1|italic_x start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT := | italic_x - 1 |. Then xiεsubscript𝑥𝑖𝜀x_{i}\geq\varepsilonitalic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_ε implies x1iε2subscript𝑥1𝑖𝜀2x_{1-i}\geq\frac{\varepsilon}{2}italic_x start_POSTSUBSCRIPT 1 - italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG, and xiεsubscript𝑥𝑖𝜀x_{i}\leq\varepsilonitalic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≤ italic_ε implies x1i2εsubscript𝑥1𝑖2𝜀x_{1-i}\leq 2\varepsilonitalic_x start_POSTSUBSCRIPT 1 - italic_i end_POSTSUBSCRIPT ≤ 2 italic_ε, for both i=0,1𝑖01i=0,1italic_i = 0 , 1.

This follows from the standard calculus approximation logxx1𝑥𝑥1\log x\approx x-1roman_log italic_x ≈ italic_x - 1 when x1𝑥1x\approx 1italic_x ≈ 1. The proof is straightforward and is left as an exercise for the reader.

Lemma 28.

For any 0ab10𝑎𝑏10\leq a\leq b\leq 10 ≤ italic_a ≤ italic_b ≤ 1 and r1𝑟1r\geq 1italic_r ≥ 1, brarr(ba)superscript𝑏𝑟superscript𝑎𝑟𝑟𝑏𝑎b^{r}-a^{r}\leq r(b-a)italic_b start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT - italic_a start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT ≤ italic_r ( italic_b - italic_a ).

Proof.

This is immediate from the decreasing property of the function φ(x):=xrrxassign𝜑𝑥superscript𝑥𝑟𝑟𝑥\varphi(x):=x^{r}-rxitalic_φ ( italic_x ) := italic_x start_POSTSUPERSCRIPT italic_r end_POSTSUPERSCRIPT - italic_r italic_x, x[0,1]𝑥01x\in[0,1]italic_x ∈ [ 0 , 1 ], since φ(x)=r(xr11)0superscript𝜑𝑥𝑟superscript𝑥𝑟110\varphi^{\prime}(x)=r(x^{r-1}-1)\leq 0italic_φ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x ) = italic_r ( italic_x start_POSTSUPERSCRIPT italic_r - 1 end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) ≤ 0. ∎

Lemma 29 (The median trick (Jerrum et al., 1986)).

Let Z^1,,Z^Nsubscript^𝑍1subscript^𝑍𝑁\widehat{Z}_{1},...,\widehat{Z}_{N}over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , … , over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_N end_POSTSUBSCRIPT be N(3)annotated𝑁absent3N(\geq 3)italic_N ( ≥ 3 ) i.i.d. random variables satisfying

Pr(|Z^nZ1|ε)34,n[[1,N]],formulae-sequencePrsubscript^𝑍𝑛𝑍1𝜀34for-all𝑛delimited-[]1𝑁\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}_{n}}{Z}-1\right|\leq\varepsilon% \right)\geq\frac{3}{4},~{}\forall n\in\left[\!\left[1,N\right]\!\right],roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≤ italic_ε ) ≥ divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 4 end_ARG , ∀ italic_n ∈ [ [ 1 , italic_N ] ] ,

and let Z^subscript^𝑍\widehat{Z}_{*}over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT be the median of Z^1,,Z^Nsubscript^𝑍1subscript^𝑍𝑁\widehat{Z}_{1},...,\widehat{Z}_{N}over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT , … , over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_N end_POSTSUBSCRIPT. Then

Pr(|Z^Z1|ε)1eN72.Prsubscript^𝑍𝑍1𝜀1superscripte𝑁72\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}_{*}}{Z}-1\right|\leq\varepsilon% \right)\geq 1-\mathrm{e}^{-\frac{N}{72}}.roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≤ italic_ε ) ≥ 1 - roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_N end_ARG start_ARG 72 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT .

In particular, for any ζ(0,14)𝜁014\zeta\in\left(0,\frac{1}{4}\right)italic_ζ ∈ ( 0 , divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG ), choosing N=72log1ζ𝑁721𝜁N=\left\lceil 72\log\frac{1}{\zeta}\right\rceilitalic_N = ⌈ 72 roman_log divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ζ end_ARG ⌉, the probability is at least 1ζ1𝜁1-\zeta1 - italic_ζ.

Proof.

Let An:={|Z^nZ1|>ε}assignsubscript𝐴𝑛subscript^𝑍𝑛𝑍1𝜀A_{n}:=\left\{\left|\frac{\widehat{Z}_{n}}{Z}-1\right|>\varepsilon\right\}italic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT := { | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | > italic_ε }, which are i.i.d. events happening w.p. p14𝑝14p\leq\frac{1}{4}italic_p ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG. If |Z^Z1|>εsubscript^𝑍𝑍1𝜀\left|\frac{\widehat{Z}_{*}}{Z}-1\right|>\varepsilon| divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | > italic_ε, then there are at least N2𝑁2\left\lfloor\frac{N}{2}\right\rfloor⌊ divide start_ARG italic_N end_ARG start_ARG 2 end_ARG ⌋ Ansubscript𝐴𝑛A_{n}italic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT’s happening, i.e., SN:=n=1N1AnN2assignsubscript𝑆𝑁superscriptsubscript𝑛1𝑁subscript1subscript𝐴𝑛𝑁2S_{N}:=\sum_{n=1}^{N}1_{A_{n}}\geq\left\lfloor\frac{N}{2}\right\rflooritalic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_N end_POSTSUBSCRIPT := ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_n = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_N end_POSTSUPERSCRIPT 1 start_POSTSUBSCRIPT italic_A start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ≥ ⌊ divide start_ARG italic_N end_ARG start_ARG 2 end_ARG ⌋. Then,

Pr(|Z^Z1|>ε)Prsubscript^𝑍𝑍1𝜀\displaystyle\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}_{*}}{Z}-1\right|>% \varepsilon\right)roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT ∗ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | > italic_ε ) Pr(SNN2)=Pr(SN𝔼SNN2pN)absentPrsubscript𝑆𝑁𝑁2Prsubscript𝑆𝑁𝔼subscript𝑆𝑁𝑁2𝑝𝑁\displaystyle\leq\operatorname{Pr}\left(S_{N}\geq\left\lfloor\frac{N}{2}\right% \rfloor\right)=\operatorname{Pr}\left(S_{N}-\operatorname{\mathbb{E}}S_{N}\geq% \left\lfloor\frac{N}{2}\right\rfloor-pN\right)≤ roman_Pr ( italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_N end_POSTSUBSCRIPT ≥ ⌊ divide start_ARG italic_N end_ARG start_ARG 2 end_ARG ⌋ ) = roman_Pr ( italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_N end_POSTSUBSCRIPT - blackboard_E italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_N end_POSTSUBSCRIPT ≥ ⌊ divide start_ARG italic_N end_ARG start_ARG 2 end_ARG ⌋ - italic_p italic_N )
Pr(SN𝔼SNN12)eN72,absentPrsubscript𝑆𝑁𝔼subscript𝑆𝑁𝑁12superscripte𝑁72\displaystyle\leq\operatorname{Pr}\left(S_{N}-\operatorname{\mathbb{E}}S_{N}% \geq\frac{N}{12}\right)\leq\mathrm{e}^{-\frac{N}{72}},≤ roman_Pr ( italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_N end_POSTSUBSCRIPT - blackboard_E italic_S start_POSTSUBSCRIPT italic_N end_POSTSUBSCRIPT ≥ divide start_ARG italic_N end_ARG start_ARG 12 end_ARG ) ≤ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_N end_ARG start_ARG 72 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ,

where the first inequality on the second line follows from the fact that N2N12N3𝑁2𝑁12𝑁3\left\lfloor\frac{N}{2}\right\rfloor\geq\frac{N-1}{2}\geq\frac{N}{3}⌊ divide start_ARG italic_N end_ARG start_ARG 2 end_ARG ⌋ ≥ divide start_ARG italic_N - 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ≥ divide start_ARG italic_N end_ARG start_ARG 3 end_ARG for all N3𝑁3N\geq 3italic_N ≥ 3, and the last inequality is due to the Hoeffding’s inequality. ∎

Lemma 30.

The update rule of AIS (Eq. 14) is:

XT=eΛ(T)X0(0Te(Λ(T)Λ(t))dt)V(X0)+(20Te2(Λ(T)Λ(t))dt)12ξ,subscript𝑋subscript𝑇superscripteΛsubscript𝑇subscript𝑋0superscriptsubscript0subscript𝑇superscripteΛsubscript𝑇Λ𝑡differential-d𝑡𝑉subscript𝑋0superscript2superscriptsubscript0subscript𝑇superscripte2Λsubscript𝑇Λ𝑡differential-d𝑡12𝜉X_{T_{\ell}}=\mathrm{e}^{-\varLambda(T_{\ell})}X_{0}-\left(\int_{0}^{T_{\ell}}% \mathrm{e}^{-(\varLambda(T_{\ell})-\varLambda(t))}\mathrm{d}t\right)\nabla V(X% _{0})+\left(2\int_{0}^{T_{\ell}}\mathrm{e}^{-2(\varLambda(T_{\ell})-\varLambda% (t))}\mathrm{d}t\right)^{\frac{1}{2}}\xi,italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Λ ( italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT - ( ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( roman_Λ ( italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) - roman_Λ ( italic_t ) ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) ∇ italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) + ( 2 ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - 2 ( roman_Λ ( italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) - roman_Λ ( italic_t ) ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT italic_ξ ,

where Λ(t):=0tλ(θ1+τT(θθ1))dτassignΛ𝑡superscriptsubscript0𝑡𝜆subscript𝜃1𝜏subscript𝑇subscript𝜃subscript𝜃1differential-d𝜏\varLambda(t):=\int_{0}^{t}\lambda\left(\theta_{\ell-1}+\frac{\tau}{T_{\ell}}(% \theta_{\ell}-\theta_{\ell-1})\right)\mathrm{d}\tauroman_Λ ( italic_t ) := ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT italic_λ ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_τ end_ARG start_ARG italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT ) ) roman_d italic_τ, and ξ𝒩(0,I)similar-to𝜉𝒩0𝐼\xi\sim\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,I\right)italic_ξ ∼ caligraphic_N ( 0 , italic_I ) is independent of X0subscript𝑋0X_{0}italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT.

Proof.

By Itô’s formula, we have

d(eΛ(t)Xt)=eΛ(t)(Λ(t)Xtdt+dXt)=eΛ(t)(V(X0)dt+2dBt).dsuperscripteΛ𝑡subscript𝑋𝑡superscripteΛ𝑡superscriptΛ𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡dsubscript𝑋𝑡superscripteΛ𝑡𝑉subscript𝑋0d𝑡2dsubscript𝐵𝑡\mathrm{d}\left(\mathrm{e}^{\varLambda(t)}X_{t}\right)=\mathrm{e}^{\varLambda(% t)}\left(\varLambda^{\prime}(t)X_{t}\mathrm{d}t+\mathrm{d}X_{t}\right)=\mathrm% {e}^{\varLambda(t)}\left(-\nabla V(X_{0})\mathrm{d}t+\sqrt{2}\mathrm{d}B_{t}% \right).roman_d ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT roman_Λ ( italic_t ) end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT roman_Λ ( italic_t ) end_POSTSUPERSCRIPT ( roman_Λ start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_t ) italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_t + roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT roman_Λ ( italic_t ) end_POSTSUPERSCRIPT ( - ∇ italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) .

Integrating over t[0,T]𝑡0subscript𝑇t\in[0,T_{\ell}]italic_t ∈ [ 0 , italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ], we obtain

eΛ(T)XTX0=(0TeΛ(t)dt)V(X0)+20TeΛ(t)dBt,superscripteΛsubscript𝑇subscript𝑋subscript𝑇subscript𝑋0superscriptsubscript0subscript𝑇superscripteΛ𝑡differential-d𝑡𝑉subscript𝑋02superscriptsubscript0subscript𝑇superscripteΛ𝑡differential-dsubscript𝐵𝑡\mathrm{e}^{\varLambda(T_{\ell})}X_{T_{\ell}}-X_{0}=-\left(\int_{0}^{T_{\ell}}% \mathrm{e}^{\varLambda(t)}\mathrm{d}t\right)\nabla V(X_{0})+\sqrt{2}\int_{0}^{% T_{\ell}}\mathrm{e}^{\varLambda(t)}\mathrm{d}B_{t},roman_e start_POSTSUPERSCRIPT roman_Λ ( italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT = - ( ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT roman_Λ ( italic_t ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) ∇ italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) + square-root start_ARG 2 end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT roman_Λ ( italic_t ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ,
XT=eΛ(T)X0(0Te(Λ(T)Λ(t))dt)V(X0)+20Te(Λ(T)Λ(t))dBt,absentsubscript𝑋subscript𝑇superscripteΛsubscript𝑇subscript𝑋0superscriptsubscript0subscript𝑇superscripteΛsubscript𝑇Λ𝑡differential-d𝑡𝑉subscript𝑋02superscriptsubscript0subscript𝑇superscripteΛsubscript𝑇Λ𝑡differential-dsubscript𝐵𝑡\implies X_{T_{\ell}}=\mathrm{e}^{-\varLambda(T_{\ell})}X_{0}-\left(\int_{0}^{% T_{\ell}}\mathrm{e}^{-(\varLambda(T_{\ell})-\varLambda(t))}\mathrm{d}t\right)% \nabla V(X_{0})+\sqrt{2}\int_{0}^{T_{\ell}}\mathrm{e}^{-(\varLambda(T_{\ell})-% \varLambda(t))}\mathrm{d}B_{t},⟹ italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Λ ( italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT - ( ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( roman_Λ ( italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) - roman_Λ ( italic_t ) ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) ∇ italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) + square-root start_ARG 2 end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( roman_Λ ( italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) - roman_Λ ( italic_t ) ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ,

and 20Te(Λ(T)Λ(t))dBt𝒩(0,(20Te2(Λ(T)Λ(t))dt)I)similar-to2superscriptsubscript0subscript𝑇superscripteΛsubscript𝑇Λ𝑡differential-dsubscript𝐵𝑡𝒩02superscriptsubscript0subscript𝑇superscripte2Λsubscript𝑇Λ𝑡differential-d𝑡𝐼\sqrt{2}\int_{0}^{T_{\ell}}\mathrm{e}^{-(\varLambda(T_{\ell})-\varLambda(t))}% \mathrm{d}B_{t}\sim\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,\left(2\int_{0}^{T_{\ell}% }\mathrm{e}^{-2(\varLambda(T_{\ell})-\varLambda(t))}\mathrm{d}t\right)I\right)square-root start_ARG 2 end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( roman_Λ ( italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) - roman_Λ ( italic_t ) ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∼ caligraphic_N ( 0 , ( 2 ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - 2 ( roman_Λ ( italic_T start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) - roman_Λ ( italic_t ) ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) italic_I ) by Itô isometry. ∎

Lemma 31.

The update rule of the RDS (Eq. 16) is

Xtk+1=etk+1tkXtk+2(etk+1tk1)sTtk(Xtk)+Ξk,subscript𝑋subscript𝑡𝑘1superscriptesubscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘subscript𝑋subscript𝑡𝑘2superscriptesubscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘1subscript𝑠𝑇subscript𝑡𝑘subscript𝑋subscript𝑡𝑘subscriptΞ𝑘X_{t_{k+1}}=\mathrm{e}^{t_{k+1}-t_{k}}X_{t_{k}}+2(\mathrm{e}^{t_{k+1}-t_{k}}-1% )s_{T-t_{k}}(X_{t_{k}})+\Xi_{k},italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT + 2 ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) italic_s start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) + roman_Ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ,

where

Ξk:=tktk+12e(ttk+1)dBt𝒩(0,(e2(tk+1tk)1)I),assignsubscriptΞ𝑘superscriptsubscriptsubscript𝑡𝑘subscript𝑡𝑘12superscripte𝑡subscript𝑡𝑘1differential-dsubscript𝐵𝑡similar-to𝒩0superscripte2subscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘1𝐼\Xi_{k}:=\int_{t_{k}}^{t_{k+1}}\sqrt{2}\mathrm{e}^{-(t-t_{k+1})}\mathrm{d}B_{t% }\sim\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,(\mathrm{e}^{2(t_{k+1}-t_{k})}-1)I% \right),roman_Ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT := ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT square-root start_ARG 2 end_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( italic_t - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∼ caligraphic_N ( 0 , ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT 2 ( italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) italic_I ) ,

and the correlation matrix between ΞksubscriptΞ𝑘\Xi_{k}roman_Ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT and Btk+1Btksubscript𝐵subscript𝑡𝑘1subscript𝐵subscript𝑡𝑘B_{t_{k+1}}-B_{t_{k}}italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT is

Corr(Ξk,Btk+1Btk)=2(etk+1tk1)(e2(tk+1tk)1)(tk+1tk)I.CorrsubscriptΞ𝑘subscript𝐵subscript𝑡𝑘1subscript𝐵subscript𝑡𝑘2superscriptesubscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘1superscripte2subscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘𝐼\operatorname{Corr}(\Xi_{k},B_{t_{k+1}}-B_{t_{k}})=\frac{\sqrt{2}(\mathrm{e}^{% t_{k+1}-t_{k}}-1)}{\sqrt{(\mathrm{e}^{2(t_{k+1}-t_{k})}-1)(t_{k+1}-t_{k})}}I.roman_Corr ( roman_Ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT , italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) = divide start_ARG square-root start_ARG 2 end_ARG ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) end_ARG start_ARG square-root start_ARG ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT 2 ( italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) ( italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG end_ARG italic_I .
Proof.

By applying Itô’s formula to Eq. 16 for t[tk,tk+1]𝑡subscript𝑡𝑘subscript𝑡𝑘1t\in[t_{k},t_{k+1}]italic_t ∈ [ italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT , italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT ], we have

d(etXt)dsuperscripte𝑡subscript𝑋𝑡\displaystyle\mathrm{d}(\mathrm{e}^{-t}X_{t})roman_d ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_t end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) =et(Xtdt+dXt)=et(2sTtk(Xtk)dt+2dBt)absentsuperscripte𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡dsubscript𝑋𝑡superscripte𝑡2subscript𝑠𝑇subscript𝑡𝑘subscript𝑋subscript𝑡𝑘d𝑡2dsubscript𝐵𝑡\displaystyle=\mathrm{e}^{-t}(-X_{t}\mathrm{d}t+\mathrm{d}X_{t})=\mathrm{e}^{-% t}(2s_{T-t_{k}}(X_{t_{k}})\mathrm{d}t+\sqrt[]{2}\mathrm{d}B_{t})= roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_t end_POSTSUPERSCRIPT ( - italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_t + roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_t end_POSTSUPERSCRIPT ( 2 italic_s start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT )
etk+1Xtk+1etkXtkabsentsuperscriptesubscript𝑡𝑘1subscript𝑋subscript𝑡𝑘1superscriptesubscript𝑡𝑘subscript𝑋subscript𝑡𝑘\displaystyle\implies\mathrm{e}^{-t_{k+1}}X_{t_{k+1}}-\mathrm{e}^{-t_{k}}X_{t_% {k}}⟹ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT =2(etketk+1)sTtk(Xtk)+tktk+12etdBt.absent2superscriptesubscript𝑡𝑘superscriptesubscript𝑡𝑘1subscript𝑠𝑇subscript𝑡𝑘subscript𝑋subscript𝑡𝑘superscriptsubscriptsubscript𝑡𝑘subscript𝑡𝑘12superscripte𝑡differential-dsubscript𝐵𝑡\displaystyle=2(\mathrm{e}^{-t_{k}}-\mathrm{e}^{-t_{k+1}})s_{T-t_{k}}(X_{t_{k}% })+\int_{t_{k}}^{t_{k+1}}\sqrt{2}\mathrm{e}^{-t}\mathrm{d}B_{t}.= 2 ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT - roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ) italic_s start_POSTSUBSCRIPT italic_T - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) + ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT square-root start_ARG 2 end_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_t end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT .

The covariance between two zero-mean Gaussian random variables ΞksubscriptΞ𝑘\Xi_{k}roman_Ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT and Btk+1Btksubscript𝐵subscript𝑡𝑘1subscript𝐵subscript𝑡𝑘B_{t_{k+1}}-B_{t_{k}}italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT is

Cov(Ξk,Btk+1Btk)CovsubscriptΞ𝑘subscript𝐵subscript𝑡𝑘1subscript𝐵subscript𝑡𝑘\displaystyle\operatorname{Cov}(\Xi_{k},B_{t_{k+1}}-B_{t_{k}})roman_Cov ( roman_Ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT , italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) =𝔼[Ξk(Btk+1Btk)T]absent𝔼subscriptΞ𝑘superscriptsubscript𝐵subscript𝑡𝑘1subscript𝐵subscript𝑡𝑘T\displaystyle=\operatorname{\mathbb{E}}\left[\Xi_{k}(B_{t_{k+1}}-B_{t_{k}})^{% \mathrm{T}}\right]= blackboard_E [ roman_Ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ( italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT roman_T end_POSTSUPERSCRIPT ]
=𝔼[(tktk+12e(ttk+1)dBt)(tktk+1dBt)T]absent𝔼superscriptsubscriptsubscript𝑡𝑘subscript𝑡𝑘12superscripte𝑡subscript𝑡𝑘1differential-dsubscript𝐵𝑡superscriptsuperscriptsubscriptsubscript𝑡𝑘subscript𝑡𝑘1differential-dsubscript𝐵𝑡T\displaystyle=\operatorname{\mathbb{E}}\left[\left(\int_{t_{k}}^{t_{k+1}}\sqrt% {2}\mathrm{e}^{-(t-t_{k+1})}\mathrm{d}B_{t}\right)\left(\int_{t_{k}}^{t_{k+1}}% \mathrm{d}B_{t}\right)^{\mathrm{T}}\right]= blackboard_E [ ( ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT square-root start_ARG 2 end_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( italic_t - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ( ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT roman_T end_POSTSUPERSCRIPT ]
=tktk+12e(ttk+1)dtI=2(etk+1tk1)I.absentsuperscriptsubscriptsubscript𝑡𝑘subscript𝑡𝑘12superscripte𝑡subscript𝑡𝑘1differential-d𝑡𝐼2superscriptesubscript𝑡𝑘1subscript𝑡𝑘1𝐼\displaystyle=\int_{t_{k}}^{t_{k+1}}\sqrt{2}\mathrm{e}^{-(t-t_{k+1})}\mathrm{d% }t\cdot I=\sqrt{2}(\mathrm{e}^{t_{k+1}-t_{k}}-1)I.= ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT square-root start_ARG 2 end_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( italic_t - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ⋅ italic_I = square-root start_ARG 2 end_ARG ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_t start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) italic_I .

Finally, Corr(u,v)=diag(Covu)12Cov(u,v)diag(Covv)12\operatorname{Corr}(u,v)=\operatorname{diag}(\operatorname{Cov}u)^{-\frac{1}{2% }}\operatorname{Cov}(u,v)\operatorname{diag}(\operatorname{Cov}v)^{-\frac{1}{2}}roman_Corr ( italic_u , italic_v ) = roman_diag ( roman_Cov italic_u ) start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT roman_Cov ( italic_u , italic_v ) roman_diag ( roman_Cov italic_v ) start_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT yields the correlation. ∎

Lemma 32 (Chewi (2022, Lemma 4.E.1)).

Consider a probability measure μeUproportional-to𝜇superscripte𝑈\mu\propto\mathrm{e}^{-U}italic_μ ∝ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_U end_POSTSUPERSCRIPT on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT.

  1. 1.

    If 2UαIsucceeds-or-equalssuperscript2𝑈𝛼𝐼\nabla^{2}U\succeq\alpha I∇ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_U ⪰ italic_α italic_I for some α>0𝛼0\alpha>0italic_α > 0 and xsubscript𝑥x_{\star}italic_x start_POSTSUBSCRIPT ⋆ end_POSTSUBSCRIPT is the global minimizer of U𝑈Uitalic_U, then 𝔼μx2dα\operatorname{\mathbb{E}}_{\mu}{\|\cdot-x_{\star}\|^{2}}\leq\frac{d}{\alpha}blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_μ end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ - italic_x start_POSTSUBSCRIPT ⋆ end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≤ divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG italic_α end_ARG.

  2. 2.

    If 2UβIprecedes-or-equalssuperscript2𝑈𝛽𝐼\nabla^{2}U\preceq\beta I∇ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_U ⪯ italic_β italic_I for some β>0𝛽0\beta>0italic_β > 0, then 𝔼μU2βdsubscript𝔼𝜇superscriptnorm𝑈2𝛽𝑑\operatorname{\mathbb{E}}_{\mu}{\|\nabla U\|^{2}}\leq\beta dblackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_μ end_POSTSUBSCRIPT ∥ ∇ italic_U ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≤ italic_β italic_d.

Lemma 33.

Define π^λexp(Vλ22)\widehat{\pi}_{\lambda}\propto\exp\left(-V-\frac{\lambda}{2}\|\cdot\|^{2}\right)over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT ∝ roman_exp ( - italic_V - divide start_ARG italic_λ end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ), λ0𝜆0\lambda\geq 0italic_λ ≥ 0. Then under Assump. 2, 𝔼π^λ2m2\operatorname{\mathbb{E}}_{\widehat{\pi}_{\lambda}}{\|\cdot\|^{2}}\leq m^{2}blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≤ italic_m start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT for all λ0𝜆0\lambda\geq 0italic_λ ≥ 0.

Proof.

Let Vλ:=V+λ22V_{\lambda}:=V+\frac{\lambda}{2}\|\cdot\|^{2}italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT := italic_V + divide start_ARG italic_λ end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT, and Zλ=eVλdxsubscript𝑍𝜆superscriptesubscript𝑉𝜆differential-d𝑥Z_{\lambda}=\int\mathrm{e}^{-V_{\lambda}}\mathrm{d}xitalic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT = ∫ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_x, so π^λ=eVλlogZλsubscript^𝜋𝜆superscriptesubscript𝑉𝜆subscript𝑍𝜆\widehat{\pi}_{\lambda}=\mathrm{e}^{-V_{\lambda}-\log Z_{\lambda}}over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT - roman_log italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT. We have

ddλlogZλdd𝜆subscript𝑍𝜆\displaystyle\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}\lambda}\log Z_{\lambda}divide start_ARG roman_d end_ARG start_ARG roman_d italic_λ end_ARG roman_log italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT =ZλZλ=1ZλeVλVλdx=12𝔼π^λ2,\displaystyle=\frac{Z^{\prime}_{\lambda}}{Z_{\lambda}}=-\frac{1}{Z_{\lambda}}% \int\mathrm{e}^{-V_{\lambda}}V_{\lambda}^{\prime}\mathrm{d}x=-\frac{1}{2}% \operatorname{\mathbb{E}}_{\widehat{\pi}_{\lambda}}\|\cdot\|^{2},= divide start_ARG italic_Z start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG = - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∫ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_x = - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ,
ddλlogπ^λabsentdd𝜆subscript^𝜋𝜆\displaystyle\implies\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}\lambda}\log\widehat{\pi}_{\lambda}⟹ divide start_ARG roman_d end_ARG start_ARG roman_d italic_λ end_ARG roman_log over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT =VλddλlogZλ=12(𝔼π^λ22),\displaystyle=-V^{\prime}_{\lambda}-\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}\lambda}\log Z% _{\lambda}=\frac{1}{2}\left(\operatorname{\mathbb{E}}_{\widehat{\pi}_{\lambda}% }\|\cdot\|^{2}-\|\cdot\|^{2}\right),= - italic_V start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT - divide start_ARG roman_d end_ARG start_ARG roman_d italic_λ end_ARG roman_log italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ,
ddλ𝔼π^λ2\displaystyle\implies\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}\lambda}\operatorname{\mathbb% {E}}_{\widehat{\pi}_{\lambda}}{\|\cdot\|^{2}}⟹ divide start_ARG roman_d end_ARG start_ARG roman_d italic_λ end_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT =2(ddλlogπ^λ)dπ^λ=12((𝔼π^λ2)2𝔼π^λ4)0.\displaystyle=\int\|\cdot\|^{2}\left(\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}\lambda}\log% \widehat{\pi}_{\lambda}\right)\mathrm{d}\widehat{\pi}_{\lambda}=\frac{1}{2}% \left(\left(\operatorname{\mathbb{E}}_{\widehat{\pi}_{\lambda}}{\|\cdot\|^{2}}% \right)^{2}-\operatorname{\mathbb{E}}_{\widehat{\pi}_{\lambda}}{\|\cdot\|^{4}}% \right)\leq 0.= ∫ ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( divide start_ARG roman_d end_ARG start_ARG roman_d italic_λ end_ARG roman_log over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ( ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT over^ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_λ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 4 end_POSTSUPERSCRIPT ) ≤ 0 .

Lemma 34.

If a function U𝑈Uitalic_U on dsuperscript𝑑\mathbb{R}^{d}blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT satisfies 02UβIprecedes0superscript2𝑈precedes-or-equals𝛽𝐼0\prec\nabla^{2}U\preceq\beta I0 ≺ ∇ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_U ⪯ italic_β italic_I for some β>0𝛽0\beta>0italic_β > 0, and for any t0𝑡0t\geq 0italic_t ≥ 0, let xtsubscript𝑥𝑡x_{t}italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT be the global minimizer of U+t22U+\frac{t}{2}\|\cdot\|^{2}italic_U + divide start_ARG italic_t end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. We have xtx01+tβnormsubscript𝑥𝑡normsubscript𝑥01𝑡𝛽\|x_{t}\|\leq\frac{\|x_{0}\|}{1+\frac{t}{\beta}}∥ italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ ≤ divide start_ARG ∥ italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∥ end_ARG start_ARG 1 + divide start_ARG italic_t end_ARG start_ARG italic_β end_ARG end_ARG.

Proof.

Since U(xt)+txt=0𝑈subscript𝑥𝑡𝑡subscript𝑥𝑡0\nabla U(x_{t})+tx_{t}=0∇ italic_U ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) + italic_t italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = 0, taking time derivative yields 2U(xt)x˙t+xt+tx˙t=0superscript2𝑈subscript𝑥𝑡subscript˙𝑥𝑡subscript𝑥𝑡𝑡subscript˙𝑥𝑡0\nabla^{2}U(x_{t})\dot{x}_{t}+x_{t}+t\dot{x}_{t}=0∇ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_U ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) over˙ start_ARG italic_x end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + italic_t over˙ start_ARG italic_x end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = 0. Due to convexity, x˙t=(2U(xt)+tI)1xtsubscript˙𝑥𝑡superscriptsuperscript2𝑈subscript𝑥𝑡𝑡𝐼1subscript𝑥𝑡\dot{x}_{t}=-(\nabla^{2}U(x_{t})+tI)^{-1}x_{t}over˙ start_ARG italic_x end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - ( ∇ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_U ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) + italic_t italic_I ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT. Therefore,

12ddtxt2=xtTx˙t=xtT(2U(xt)+tI)1xtxt2β+t,12dd𝑡superscriptnormsubscript𝑥𝑡2superscriptsubscript𝑥𝑡Tsubscript˙𝑥𝑡superscriptsubscript𝑥𝑡Tsuperscriptsuperscript2𝑈subscript𝑥𝑡𝑡𝐼1subscript𝑥𝑡superscriptnormsubscript𝑥𝑡2𝛽𝑡\frac{1}{2}\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}t}\|x_{t}\|^{2}=x_{t}^{\mathrm{T}}\dot{% x}_{t}=-x_{t}^{\mathrm{T}}(\nabla^{2}U(x_{t})+tI)^{-1}x_{t}\leq-\frac{\|x_{t}% \|^{2}}{\beta+t},divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG divide start_ARG roman_d end_ARG start_ARG roman_d italic_t end_ARG ∥ italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT = italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT roman_T end_POSTSUPERSCRIPT over˙ start_ARG italic_x end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = - italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT roman_T end_POSTSUPERSCRIPT ( ∇ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_U ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) + italic_t italic_I ) start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ≤ - divide start_ARG ∥ italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_β + italic_t end_ARG ,

which implies ddt((1+tβ)2xt2)0dd𝑡superscript1𝑡𝛽2superscriptnormsubscript𝑥𝑡20\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}t}\left(\left(1+\frac{t}{\beta}\right)^{2}\|x_{t}% \|^{2}\right)\leq 0divide start_ARG roman_d end_ARG start_ARG roman_d italic_t end_ARG ( ( 1 + divide start_ARG italic_t end_ARG start_ARG italic_β end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_x start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ≤ 0, and thus the proof is complete. ∎

Appendix G Review and Discussion on the Error Guarantee (Eq. 5)

G.1 Literature Review of Existing Bounds

Estimation of Z𝑍Zitalic_Z.

Traditionally, the statistical properties of an estimator are typically analyzed through its bias and variance. However, deriving closed-form expressions of the variance of Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG and F^^𝐹\widehat{F}over^ start_ARG italic_F end_ARG in JE remains challenging. Recall that the estimator Z^=Z0eW(X)^𝑍subscript𝑍0superscripte𝑊𝑋\widehat{Z}=Z_{0}\mathrm{e}^{-W(X)}over^ start_ARG italic_Z end_ARG = italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W ( italic_X ) end_POSTSUPERSCRIPT, Xsimilar-to𝑋superscriptX\sim\mathbb{P}^{\to}italic_X ∼ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT for Z=Z0eΔF𝑍subscript𝑍0superscripteΔ𝐹Z=Z_{0}\mathrm{e}^{-\Delta F}italic_Z = italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT, and that JE implies BiasZ^=0Bias^𝑍0\operatorname{Bias}\widehat{Z}=0roman_Bias over^ start_ARG italic_Z end_ARG = 0. For general (sub-optimally) controlled SDEs, Hartmann and Richter (2024) established both upper and lower bounds of the relative error of the importance sampling estimator, yet bounds tailored for JE are not well-studied. Inspired by this, we establish an upper bound on the normalized variance VarZ^ZVar^𝑍𝑍\operatorname{Var}\frac{\widehat{Z}}{Z}roman_Var divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG in Prop. 35 at the end of this section using techniques in Rényi divergence. However, we remark that connecting this upper bound to the properties of the curve (e.g., action) is non-trivial, which we leave for future work.

Estimation of F𝐹Fitalic_F.

Turning to the estimator F^=logZ^^𝐹^𝑍\widehat{F}=-\log\widehat{Z}over^ start_ARG italic_F end_ARG = - roman_log over^ start_ARG italic_Z end_ARG for F=logZ𝐹𝑍F=-\log Zitalic_F = - roman_log italic_Z, we have

BiasF^=𝔼WΔF=𝒲ΔF=𝒲diss.Bias^𝐹subscript𝔼superscript𝑊Δ𝐹𝒲Δ𝐹subscript𝒲diss\operatorname{Bias}\widehat{F}=\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}^{\to}}W-% \Delta F=\mathcal{W}-\Delta F=\mathcal{W}_{\mathrm{diss}}.roman_Bias over^ start_ARG italic_F end_ARG = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_W - roman_Δ italic_F = caligraphic_W - roman_Δ italic_F = caligraphic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_diss end_POSTSUBSCRIPT .

Bounding the average dissipated work 𝒲diss=KL()=𝔼0T(tlogπ~t)(Xt)dtsubscript𝒲dissKLconditionalsuperscriptsuperscriptsubscript𝔼superscriptsuperscriptsubscript0𝑇subscript𝑡subscript~𝜋𝑡subscript𝑋𝑡differential-d𝑡\mathcal{W}_{\mathrm{diss}}=\operatorname{KL}(\mathbb{P}^{\to}\|\mathbb{P}^{% \leftarrow})=-\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}^{\to}}\int_{0}^{T}(% \partial_{t}\log\widetilde{\pi}_{t})(X_{t})\mathrm{d}tcaligraphic_W start_POSTSUBSCRIPT roman_diss end_POSTSUBSCRIPT = roman_KL ( blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) = - blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t remains challenging as well, as the law of Xtsubscript𝑋𝑡X_{t}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT under superscript\mathbb{P}^{\to}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT is unknown, thus complicating the bounding of the expectation. To the best of our knowledge, Chen et al. (2020) established a lower bound in terms of W2(π0,π1)subscript𝑊2subscript𝜋0subscript𝜋1W_{2}(\pi_{0},\pi_{1})italic_W start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT , italic_π start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ) via the Wasserstein gradient flow, but an upper bound remains elusive. Furthermore, 𝔼F^2=𝔼(X)(logZ0W(X))2\operatorname{\mathbb{E}}\widehat{F}^{2}=\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}% ^{\to}(X)}\left(\log Z_{0}-W(X)\right)^{2}blackboard_E over^ start_ARG italic_F end_ARG start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X ) end_POSTSUBSCRIPT ( roman_log italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT - italic_W ( italic_X ) ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT is similarly intractable to analyze.

For multiple estimators, i.e., F^K:=log(Z01Mk=1KeW(X(k)))assignsubscript^𝐹𝐾subscript𝑍01𝑀superscriptsubscript𝑘1𝐾superscripte𝑊superscript𝑋𝑘\widehat{F}_{K}:=-\log\left(Z_{0}\frac{1}{M}\sum_{k=1}^{K}\mathrm{e}^{-W(X^{(k% )})}\right)over^ start_ARG italic_F end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_K end_POSTSUBSCRIPT := - roman_log ( italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_M end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_k = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_K end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W ( italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT ) where X(1),,X(K)i.i.d.X^{(1)},...,X^{(K)}\stackrel{{\scriptstyle\mathrm{i.i.d.}}}{{\sim}}\mathbb{P}^% {\to}italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( 1 ) end_POSTSUPERSCRIPT , … , italic_X start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_K ) end_POSTSUPERSCRIPT start_RELOP SUPERSCRIPTOP start_ARG ∼ end_ARG start_ARG roman_i . roman_i . roman_d . end_ARG end_RELOP blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT, Zuckerman and Woolf (2002, 2004) (see also Lelièvre et al. (2010, Sec. 4.1.5)) derived approximate asymptotic bounds on BiasF^KBiassubscript^𝐹𝐾\operatorname{Bias}\widehat{F}_{K}roman_Bias over^ start_ARG italic_F end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_K end_POSTSUBSCRIPT and VarF^KVarsubscript^𝐹𝐾\operatorname{Var}\widehat{F}_{K}roman_Var over^ start_ARG italic_F end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_K end_POSTSUBSCRIPT via the delta method (or equivalently, the central limit theorem and Taylor expansions). Precise and non-asymptotic bounds remain elusive to date.

G.2 Equivalence in Complexities for Estimating Z𝑍Zitalic_Z and F𝐹Fitalic_F

We prove the claim in Rmk. 3 that estimating Z𝑍Zitalic_Z with O(ε)𝑂𝜀O(\varepsilon)italic_O ( italic_ε ) relative error and estimating F𝐹Fitalic_F with O(ε)𝑂𝜀O(\varepsilon)italic_O ( italic_ε ) absolute error share the same complexity up to absolute constants. This follows directly from Lem. 27: for any ε(0,12)𝜀012\varepsilon\in\left(0,\frac{1}{2}\right)italic_ε ∈ ( 0 , divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ),

Eq. 5Pr(|F^F|2ε)34,andEq. 5Pr(|F^F|ε2)34.formulae-sequenceEq. 5Pr^𝐹𝐹2𝜀34implied-byandEq. 5Pr^𝐹𝐹𝜀234\mbox{\lx@cref{creftype~refnum}{eq:acc_whp}}\implies\operatorname{Pr}\left(|% \widehat{F}-F|\leq 2\varepsilon\right)\geq\frac{3}{4},\quad\text{and}\quad% \mbox{\lx@cref{creftype~refnum}{eq:acc_whp}}\impliedby\operatorname{Pr}\left(|% \widehat{F}-F|\leq\frac{\varepsilon}{2}\right)\geq\frac{3}{4}.⟹ roman_Pr ( | over^ start_ARG italic_F end_ARG - italic_F | ≤ 2 italic_ε ) ≥ divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 4 end_ARG , and ⟸ roman_Pr ( | over^ start_ARG italic_F end_ARG - italic_F | ≤ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 2 end_ARG ) ≥ divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 4 end_ARG .

G.3 Eq. 5 is Weaker than Bias and Variance

We demonstrate that Eq. 5 is a weaker criterion than controlling bias and variance, which is an immediate result from the Chebyshev inequality:

Pr(|Z^Z1|ε)1ε2𝔼(Z^Z1)2=Bias2Z^+VarZ^ε2Z2,\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right|\geq\varepsilon% \right)\leq\frac{1}{\varepsilon^{2}}\operatorname{\mathbb{E}}\left(\frac{% \widehat{Z}}{Z}-1\right)^{2}=\frac{\operatorname{Bias}^{2}\widehat{Z}+% \operatorname{Var}\widehat{Z}}{\varepsilon^{2}Z^{2}},roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≥ italic_ε ) ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG blackboard_E ( divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT = divide start_ARG roman_Bias start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT over^ start_ARG italic_Z end_ARG + roman_Var over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_Z start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ,
Pr(|F^F|ε)𝔼(F^F)2ε2=Bias2F^+VarF^ε2.\operatorname{Pr}\left(|\widehat{F}-F|\geq\varepsilon\right)\leq\frac{% \operatorname{\mathbb{E}}(\widehat{F}-F)^{2}}{\varepsilon^{2}}=\frac{% \operatorname{Bias}^{2}\widehat{F}+\operatorname{Var}\widehat{F}}{\varepsilon^% {2}}.roman_Pr ( | over^ start_ARG italic_F end_ARG - italic_F | ≥ italic_ε ) ≤ divide start_ARG blackboard_E ( over^ start_ARG italic_F end_ARG - italic_F ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG = divide start_ARG roman_Bias start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT over^ start_ARG italic_F end_ARG + roman_Var over^ start_ARG italic_F end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG .

On the other hand, suppose one has established a bound in the following form:

Pr(|Z^Z1|ε)p(ε),for somep:[0,)[0,1],:Pr^𝑍𝑍1𝜀𝑝𝜀for some𝑝001\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right|\geq\varepsilon% \right)\leq p(\varepsilon),\quad\text{for some}~{}p:[0,\infty)\to[0,1],roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≥ italic_ε ) ≤ italic_p ( italic_ε ) , for some italic_p : [ 0 , ∞ ) → [ 0 , 1 ] ,

and assume that Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG is unbiased. Then this implies

VarZ^Z=𝔼(Z^Z1)2=0Pr((Z^Z1)2ε)dε0p(ε)dε.\operatorname{Var}\frac{\widehat{Z}}{Z}=\operatorname{\mathbb{E}}\left(\frac{% \widehat{Z}}{Z}-1\right)^{2}=\int_{0}^{\infty}\operatorname{Pr}\left(\left(% \frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right)^{2}\geq\varepsilon\right)\mathrm{d}\varepsilon% \leq\int_{0}^{\infty}p(\sqrt{\varepsilon})\mathrm{d}\varepsilon.roman_Var divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG = blackboard_E ( divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT = ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ∞ end_POSTSUPERSCRIPT roman_Pr ( ( divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≥ italic_ε ) roman_d italic_ε ≤ ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ∞ end_POSTSUPERSCRIPT italic_p ( square-root start_ARG italic_ε end_ARG ) roman_d italic_ε .

G.4 An Upper Bound on the Normalized Variance of Z^^𝑍\widehat{Z}over^ start_ARG italic_Z end_ARG in Jarzynski Equality

Proposition 35.

Under the setting of JE (Thm. 5), let (vt)t[0,T]subscriptsubscript𝑣𝑡𝑡0𝑇(v_{t})_{t\in[0,T]}( italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT be any vector field that generates (π~t)t[0,T]subscriptsubscript~𝜋𝑡𝑡0𝑇(\widetilde{\pi}_{t})_{t\in[0,T]}( over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT, and define \mathbb{P}blackboard_P as the path measure of Eq. 19. Then,

VarZ^Z[𝔼exp(140Tvt(Xt)2dt)]121.Var^𝑍𝑍superscriptdelimited-[]subscript𝔼14superscriptsubscript0𝑇superscriptnormsubscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡2differential-d𝑡121\operatorname{Var}\frac{\widehat{Z}}{Z}\leq\left[\operatorname{\mathbb{E}}_{% \mathbb{P}}\exp\left(14\int_{0}^{T}\|v_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t\right)% \right]^{\frac{1}{2}}-1.roman_Var divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG ≤ [ blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( 14 ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) ] start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT - 1 .
Proof.

The proof is inspired by Chewi et al. (2022). Note that

VarZ^Z=𝔼(Z^Z)21=𝔼(eW(X)+ΔF)21=𝔼(dd)21,\operatorname{Var}\frac{\widehat{Z}}{Z}=\operatorname{\mathbb{E}}\left(\frac{% \widehat{Z}}{Z}\right)^{2}-1=\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}^{\to}}\left% (\mathrm{e}^{-W(X)+\Delta F}\right)^{2}-1=\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P% }^{\to}}\left(\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\leftarrow}}{\mathrm{d}\mathbb{P}^{% \to}}\right)^{2}-1,roman_Var divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG = blackboard_E ( divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - 1 = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W ( italic_X ) + roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - 1 = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ,

which is the χ2superscript𝜒2\chi^{2}italic_χ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT divergence from superscript\mathbb{P}^{\leftarrow}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT to superscript\mathbb{P}^{\to}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT. Recall the q(>1)annotated𝑞absent1q(>1)italic_q ( > 1 )-Rényi divergence defined as Rq(μν)=1q1log𝔼ν(dμdν)q\operatorname{R}_{q}(\mu\|\nu)=\frac{1}{q-1}\log\operatorname{\mathbb{E}}_{\nu% }\left(\frac{\mathrm{d}\mu}{\mathrm{d}\nu}\right)^{q}roman_R start_POSTSUBSCRIPT italic_q end_POSTSUBSCRIPT ( italic_μ ∥ italic_ν ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_q - 1 end_ARG roman_log blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ν end_POSTSUBSCRIPT ( divide start_ARG roman_d italic_μ end_ARG start_ARG roman_d italic_ν end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_q end_POSTSUPERSCRIPT, and that χ2()=eR2()1superscript𝜒2conditionalsuperscriptsuperscriptsuperscriptesubscriptR2conditionalsuperscriptsuperscript1\chi^{2}(\mathbb{P}^{\leftarrow}\|\mathbb{P}^{\to})=\mathrm{e}^{\operatorname{% R}_{2}(\mathbb{P}^{\leftarrow}\|\mathbb{P}^{\to})}-1italic_χ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT roman_R start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT - 1. By the weak triangle inequality of Rényi divergence (Chewi, 2022, Lem. 6.2.5):

R2()32R4()+R3().subscriptR2conditionalsuperscriptsuperscript32subscriptR4conditionalsuperscriptsubscriptR3conditionalsuperscript\operatorname{R}_{2}(\mathbb{P}^{\leftarrow}\|\mathbb{P}^{\to})\leq\frac{3}{2}% \operatorname{R}_{4}(\mathbb{P}^{\leftarrow}\|\mathbb{P})+\operatorname{R}_{3}% (\mathbb{P}\|\mathbb{P}^{\to}).roman_R start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) ≤ divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_R start_POSTSUBSCRIPT 4 end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ∥ blackboard_P ) + roman_R start_POSTSUBSCRIPT 3 end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_P ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) .

We now bound 𝔼(dd)q\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}}\left(\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\to}}{% \mathrm{d}\mathbb{P}}\right)^{q}blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT ( divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_q end_POSTSUPERSCRIPT for any q𝑞q\in\mathbb{R}italic_q ∈ blackboard_R. By Girsanov theorem (Lem. 1),

logdd(X)=0T(12vt(Xt),dBt14vt(Xt)2dt),a.s.X.formulae-sequencedsuperscriptd𝑋superscriptsubscript0𝑇12subscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡dsubscript𝐵𝑡14superscriptnormsubscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡2d𝑡similar-toa.s.𝑋\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\to}}{\mathrm{d}\mathbb{P}}(X)=\int_{0}^{T}% \left(-\frac{1}{\sqrt{2}}\left\langle v_{t}(X_{t}),\mathrm{d}B_{t}\right% \rangle-\frac{1}{4}\|v_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t\right),~{}\text{a.s.}~{}X% \sim\mathbb{P}.roman_log divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P end_ARG ( italic_X ) = ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG square-root start_ARG 2 end_ARG end_ARG ⟨ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) , a.s. italic_X ∼ blackboard_P .

Therefore,

𝔼(dd)q\displaystyle\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}}\left(\frac{\mathrm{d}% \mathbb{P}^{\to}}{\mathrm{d}\mathbb{P}}\right)^{q}blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT ( divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_q end_POSTSUPERSCRIPT
=𝔼exp0T(q2vt(Xt),dBtq4vt(Xt)2dt)absentsubscript𝔼superscriptsubscript0𝑇𝑞2subscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡dsubscript𝐵𝑡𝑞4superscriptnormsubscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡2d𝑡\displaystyle=\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}}\exp\int_{0}^{T}\left(-% \frac{q}{\sqrt{2}}\left\langle v_{t}(X_{t}),\mathrm{d}B_{t}\right\rangle-\frac% {q}{4}\|v_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t\right)= blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( - divide start_ARG italic_q end_ARG start_ARG square-root start_ARG 2 end_ARG end_ARG ⟨ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ - divide start_ARG italic_q end_ARG start_ARG 4 end_ARG ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t )
=𝔼exp[0T(q2vt(Xt),dBtq22vt(Xt)2dt)+0T(q22q4)vt(Xt)2dt]absentsubscript𝔼superscriptsubscript0𝑇𝑞2subscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡dsubscript𝐵𝑡superscript𝑞22superscriptnormsubscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡2d𝑡superscriptsubscript0𝑇superscript𝑞22𝑞4superscriptnormsubscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡2differential-d𝑡\displaystyle=\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}}\exp\left[\int_{0}^{T}% \left(-\frac{q}{\sqrt{2}}\left\langle v_{t}(X_{t}),\mathrm{d}B_{t}\right% \rangle-\frac{q^{2}}{2}\|v_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t\right)+\int_{0}^{T}% \left(\frac{q^{2}}{2}-\frac{q}{4}\right)\|v_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t\right]= blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT roman_exp [ ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( - divide start_ARG italic_q end_ARG start_ARG square-root start_ARG 2 end_ARG end_ARG ⟨ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ - divide start_ARG italic_q start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) + ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( divide start_ARG italic_q start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG - divide start_ARG italic_q end_ARG start_ARG 4 end_ARG ) ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ]
(𝔼exp[0T(2qvt(Xt),dBtq2vt(Xt)2dt)])12absentsuperscriptsubscript𝔼superscriptsubscript0𝑇2𝑞subscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡dsubscript𝐵𝑡superscript𝑞2superscriptnormsubscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡2d𝑡12\displaystyle\leq\left(\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}}\exp\left[\int_{0% }^{T}\left(-\sqrt{2}q\left\langle v_{t}(X_{t}),\mathrm{d}B_{t}\right\rangle-q^% {2}\|v_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t\right)\right]\right)^{\frac{1}{2}}≤ ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT roman_exp [ ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( - square-root start_ARG 2 end_ARG italic_q ⟨ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ - italic_q start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) ] ) start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT
(𝔼exp[(q2q2)0Tvt(Xt)2dt])12,absentsuperscriptsubscript𝔼superscript𝑞2𝑞2superscriptsubscript0𝑇superscriptnormsubscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡2differential-d𝑡12\displaystyle\cdot\left(\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}}\exp\left[\left(% q^{2}-\frac{q}{2}\right)\int_{0}^{T}\|v_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t\right]% \right)^{\frac{1}{2}},⋅ ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT roman_exp [ ( italic_q start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_q end_ARG start_ARG 2 end_ARG ) ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ] ) start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ,

where the last line is by the Cauchy-Schwarz inequality. Let Mt:=2q0tvr(Xr),dBrassignsubscript𝑀𝑡2𝑞superscriptsubscript0𝑡subscript𝑣𝑟subscript𝑋𝑟dsubscript𝐵𝑟M_{t}:=-\sqrt{2}q\int_{0}^{t}\left\langle v_{r}(X_{r}),\mathrm{d}B_{r}\right\rangleitalic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT := - square-root start_ARG 2 end_ARG italic_q ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ⟩, Xsimilar-to𝑋X\sim\mathbb{P}italic_X ∼ blackboard_P be a continuous martingale with quadratic variation [M]t=0t2q2vr(Xr)2drsubscriptdelimited-[]𝑀𝑡superscriptsubscript0𝑡2superscript𝑞2superscriptnormsubscript𝑣𝑟subscript𝑋𝑟2differential-d𝑟[M]_{t}=\int_{0}^{t}2q^{2}\|v_{r}(X_{r})\|^{2}\mathrm{d}r[ italic_M ] start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_t end_POSTSUPERSCRIPT 2 italic_q start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_r. By Karatzas and Shreve (1991, Chap. 3.5.D), the process teMt12[M]tmaps-to𝑡superscriptesubscript𝑀𝑡12subscriptdelimited-[]𝑀𝑡t\mapsto\mathrm{e}^{M_{t}-\frac{1}{2}[M]_{t}}italic_t ↦ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG [ italic_M ] start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT is a super martingale, and hence 𝔼eMT12[M]T1𝔼superscriptesubscript𝑀𝑇12subscriptdelimited-[]𝑀𝑇1\operatorname{\mathbb{E}}\mathrm{e}^{M_{T}-\frac{1}{2}[M]_{T}}\leq 1blackboard_E roman_e start_POSTSUPERSCRIPT italic_M start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG [ italic_M ] start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT ≤ 1. Thus, we have

𝔼(dd)q(𝔼exp[(q2q2)0Tvt(Xt)2dt])12\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}}\left(\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\to}}{% \mathrm{d}\mathbb{P}}\right)^{q}\leq\left(\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P% }}\exp\left[\left(q^{2}-\frac{q}{2}\right)\int_{0}^{T}\|v_{t}(X_{t})\|^{2}% \mathrm{d}t\right]\right)^{\frac{1}{2}}blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT ( divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_q end_POSTSUPERSCRIPT ≤ ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT roman_exp [ ( italic_q start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - divide start_ARG italic_q end_ARG start_ARG 2 end_ARG ) ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ] ) start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT

From Girsanov theorem (Lem. 15), we can similarly obtain the following RN derivative:

logdd(X)=0T(12vt(Xt),dBt14vt(Xt)2dt),a.s.X.\log\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\leftarrow}}{\mathrm{d}\mathbb{P}}(X)=\int_{0}% ^{T}\left(-\frac{1}{\sqrt{2}}\left\langle v_{t}(X_{t}),*\mathrm{d}B^{% \leftarrow}_{t}\right\rangle-\frac{1}{4}\|v_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t\right)% ,~{}\text{a.s.}~{}X\sim\mathbb{P}.roman_log divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P end_ARG ( italic_X ) = ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG square-root start_ARG 2 end_ARG end_ARG ⟨ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , ∗ roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) , a.s. italic_X ∼ blackboard_P .

and use the same argument to show that 𝔼(dd)q\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}}\left(\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{% \leftarrow}}{\mathrm{d}\mathbb{P}}\right)^{q}blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT ( divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_q end_POSTSUPERSCRIPT has exactly the same upper bound as 𝔼(dd)q\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}}\left(\frac{\mathrm{d}\mathbb{P}^{\to}}{% \mathrm{d}\mathbb{P}}\right)^{q}blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT ( divide start_ARG roman_d blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d blackboard_P end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_q end_POSTSUPERSCRIPT. In particular, we can use the same martingale argument, whereas now the backward continuous martingale is defined as Mt:=2qtTvr(Xr),dBrM^{\prime}_{t}:=-\sqrt{2}q\int_{t}^{T}\left\langle v_{r}(X_{r}),*\mathrm{d}B^{% \leftarrow}_{r}\right\rangleitalic_M start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT := - square-root start_ARG 2 end_ARG italic_q ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ) , ∗ roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ⟩, Xsimilar-to𝑋X\sim\mathbb{P}italic_X ∼ blackboard_P, with quadratic variation [M]t=tT2q2vr(Xr)2drsubscriptdelimited-[]superscript𝑀𝑡superscriptsubscript𝑡𝑇2superscript𝑞2superscriptnormsubscript𝑣𝑟subscript𝑋𝑟2differential-d𝑟[M^{\prime}]_{t}=\int_{t}^{T}2q^{2}\|v_{r}(X_{r})\|^{2}\mathrm{d}r[ italic_M start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ] start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ∫ start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT 2 italic_q start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_r end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_r. Therefore, we conclude that

R2()subscriptR2conditionalsuperscriptsuperscript\displaystyle\operatorname{R}_{2}(\mathbb{P}^{\leftarrow}\|\mathbb{P}^{\to})roman_R start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ∥ blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ) 14log𝔼exp(140Tvt(Xt)2dt)+14log𝔼exp(50Tvt(Xt)2dt)absent14subscript𝔼14superscriptsubscript0𝑇superscriptnormsubscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡2differential-d𝑡14subscript𝔼5superscriptsubscript0𝑇superscriptnormsubscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡2differential-d𝑡\displaystyle\leq\frac{1}{4}\log\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}}\exp% \left(14\int_{0}^{T}\|v_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t\right)+\frac{1}{4}\log% \operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}}\exp\left(5\int_{0}^{T}\|v_{t}(X_{t})\|^% {2}\mathrm{d}t\right)≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG roman_log blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( 14 ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG roman_log blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( 5 ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t )
12log𝔼exp(140Tvt(Xt)2dt).absent12subscript𝔼14superscriptsubscript0𝑇superscriptnormsubscript𝑣𝑡subscript𝑋𝑡2differential-d𝑡\displaystyle\leq\frac{1}{2}\log\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathbb{P}}\exp% \left(14\int_{0}^{T}\|v_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t\right).≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_log blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( 14 ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ) .

Appendix H Further Discussion on Related Works

H.1 Thermodynamic Integration

(I) Review of TI.

We first briefly review the thermodynamic integration (TI) algorithm. Its essence is to write the free-energy difference as an integral of the derivative of free energy. Consider the general curve of probability measures (πθ)θ[0,1]subscriptsubscript𝜋𝜃𝜃01(\pi_{\theta})_{\theta\in[0,1]}( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ [ 0 , 1 ] end_POSTSUBSCRIPT defined in Eq. 11. Then,

ddθlogZθ=1ZθeVθ(x)θVθ(x)dx=𝔼πθθVθlogZZ0=01𝔼πθθVθdθ.dd𝜃subscript𝑍𝜃1subscript𝑍𝜃superscriptesubscript𝑉𝜃𝑥subscript𝜃subscript𝑉𝜃𝑥d𝑥subscript𝔼subscript𝜋𝜃subscript𝜃subscript𝑉𝜃𝑍subscript𝑍0superscriptsubscript01subscript𝔼subscript𝜋𝜃subscript𝜃subscript𝑉𝜃d𝜃\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}\theta}\log Z_{\theta}=-\frac{1}{Z_{\theta}}\int% \mathrm{e}^{-V_{\theta}(x)}\partial_{\theta}V_{\theta}(x)\mathrm{d}x=-% \operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{\theta}}\partial_{\theta}V_{\theta}\implies% \log\frac{Z}{Z_{0}}=-\int_{0}^{1}\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{\theta}}% \partial_{\theta}V_{\theta}\mathrm{d}\theta.divide start_ARG roman_d end_ARG start_ARG roman_d italic_θ end_ARG roman_log italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT = - divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ∫ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) end_POSTSUPERSCRIPT ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) roman_d italic_x = - blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ⟹ roman_log divide start_ARG italic_Z end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG = - ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 end_POSTSUPERSCRIPT blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT roman_d italic_θ . (36)

One may choose time points 0=θ0<<θM=10subscript𝜃0subscript𝜃𝑀10=\theta_{0}<...<\theta_{M}=10 = italic_θ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT < … < italic_θ start_POSTSUBSCRIPT italic_M end_POSTSUBSCRIPT = 1 and approximate Eq. 36 by a Riemann sum:

logZZ0=0M1(θ+1θ)𝔼πθθ|θ=θVθ,𝑍subscript𝑍0evaluated-atsuperscriptsubscript0𝑀1subscript𝜃1subscript𝜃subscript𝔼subscript𝜋subscript𝜃subscript𝜃𝜃subscript𝜃subscript𝑉𝜃\log\frac{Z}{Z_{0}}\approx-\sum_{\ell=0}^{M-1}(\theta_{\ell+1}-\theta_{\ell})% \operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{\theta_{\ell}}}\partial_{\theta}|_{\theta=% \theta_{\ell}}V_{\theta},roman_log divide start_ARG italic_Z end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ≈ - ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M - 1 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ + 1 end_POSTSUBSCRIPT - italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∂ start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT | start_POSTSUBSCRIPT italic_θ = italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT , (37)

where the expectation under each πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT can be estimated by sampling from πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT. Nevertheless, there is a way of writing the exact equality instead of the approximation in Eq. 37: since

logZθ+1Zθsubscript𝑍subscript𝜃1subscript𝑍subscript𝜃\displaystyle\log\frac{Z_{\theta_{\ell+1}}}{Z_{\theta_{\ell}}}roman_log divide start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_ARG =log1ZθeVθ(x)e(Vθ+1(x)Vθ(x))dx=log𝔼πθe(Vθ+1Vθ),absent1subscript𝑍subscript𝜃superscriptesubscript𝑉subscript𝜃𝑥superscriptesubscript𝑉subscript𝜃1𝑥subscript𝑉subscript𝜃𝑥differential-d𝑥subscript𝔼subscript𝜋subscript𝜃superscriptesubscript𝑉subscript𝜃1subscript𝑉subscript𝜃\displaystyle=\log\int\frac{1}{Z_{\theta_{\ell}}}\mathrm{e}^{-V_{\theta_{\ell}% }(x)}\mathrm{e}^{-(V_{\theta_{\ell+1}}(x)-V_{\theta_{\ell}}(x))}\mathrm{d}x=% \log\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{\theta_{\ell}}}\mathrm{e}^{-(V_{\theta_{% \ell+1}}-V_{\theta_{\ell}})},= roman_log ∫ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) - italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x ) ) end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_x = roman_log blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT ,

by summing over =0,,M10𝑀1\ell=0,...,M-1roman_ℓ = 0 , … , italic_M - 1, we have

logZZ0==0M1log𝔼πθe(Vθ+1Vθ),𝑍subscript𝑍0superscriptsubscript0𝑀1subscript𝔼subscript𝜋subscript𝜃superscriptesubscript𝑉subscript𝜃1subscript𝑉subscript𝜃\log\frac{Z}{Z_{0}}=\sum_{\ell=0}^{M-1}\log\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{% \theta_{\ell}}}\mathrm{e}^{-(V_{\theta_{\ell+1}}-V_{\theta_{\ell}})},roman_log divide start_ARG italic_Z end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG = ∑ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M - 1 end_POSTSUPERSCRIPT roman_log blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT , (38)

which constitutes the estimation framework used in Brosse et al. (2018), Ge et al. (2020), Chehab et al. (2023), Kook and Vempala (2024). Hence, we also use TI to name this algorithm.

(II) TI as a special case of AIS.

We follow the notations used in Thm. 7 to demonstrate the following claim: TI (Eq. 38) is a special case of AIS with every transition kernel F(x,)subscript𝐹𝑥F_{\ell}(x,\cdot)italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x , ⋅ ) chosen as the perfect proposal πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT.

Proof.

In AIS, with F(x,)=πθsubscript𝐹𝑥subscript𝜋subscript𝜃F_{\ell}(x,\cdot)=\pi_{\theta_{\ell}}italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x , ⋅ ) = italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT in the forward path superscript\mathbb{P}^{\to}blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT, we have (x0:M)==0Mπθ(x)superscriptsubscript𝑥:0𝑀superscriptsubscriptproduct0𝑀subscript𝜋subscript𝜃subscript𝑥\mathbb{P}^{\to}(x_{0:M})=\prod_{\ell=0}^{M}\pi_{\theta_{\ell}}(x_{\ell})blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) = ∏ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M end_POSTSUPERSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ). In this special case,

W(x0:M)=log=0M1eVθ(x)eVθ+1(x),𝑊subscript𝑥:0𝑀superscriptsubscriptproduct0𝑀1superscriptesubscript𝑉subscript𝜃subscript𝑥superscriptesubscript𝑉subscript𝜃1subscript𝑥W(x_{0:M})=\log\prod_{\ell=0}^{M-1}\frac{\mathrm{e}^{-V_{\theta_{\ell}}(x_{% \ell})}}{\mathrm{e}^{-V_{\theta_{\ell+1}}(x_{\ell})}},italic_W ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT 0 : italic_M end_POSTSUBSCRIPT ) = roman_log ∏ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M - 1 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ,

and hence the AIS equality becomes the following identity, exactly the same as Eq. 36:

ZZ0=eΔ=𝔼eW==0M1𝔼πθe(Vθ+1Vθ),𝑍subscript𝑍0superscripteΔsubscript𝔼superscriptsuperscripte𝑊superscriptsubscriptproduct0𝑀1subscript𝔼subscript𝜋subscript𝜃superscriptesubscript𝑉subscript𝜃1subscript𝑉subscript𝜃\frac{Z}{Z_{0}}=\mathrm{e}^{-\Delta\mathcal{F}}=\operatorname{\mathbb{E}}_{% \mathbb{P}^{\to}}{\mathrm{e}^{-W}}=\prod_{\ell=0}^{M-1}\operatorname{\mathbb{E% }}_{\pi_{\theta_{\ell}}}\mathrm{e}^{-(V_{\theta_{\ell+1}}-V_{\theta_{\ell}})},divide start_ARG italic_Z end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ caligraphic_F end_POSTSUPERSCRIPT = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT blackboard_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W end_POSTSUPERSCRIPT = ∏ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_M - 1 end_POSTSUPERSCRIPT blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - ( italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT - italic_V start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ) end_POSTSUPERSCRIPT , (39)

(III) Distinction between equilibrium and non-equilibrium methods.

In our AIS framework, the distinction lies in the choice of the transition kernels F(x,)subscript𝐹𝑥F_{\ell}(x,\cdot)italic_F start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x , ⋅ ) within the AIS framework.

In equilibrium methods, the transition kernels are ideally set to the perfect proposal πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT. However, in practice, exact sampling from πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT is generally infeasible. Instead, one can apply multiple MCMC iterations targeting πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT, leveraging the mixing properties of MCMC algorithms to gradually approach the desired distribution πθsubscript𝜋subscript𝜃\pi_{\theta_{\ell}}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT. Nonetheless, unless using exact sampling methods such as rejection sampling – which is exponentially expensive in high dimensions – the resulting sample distribution inevitably remains biased with a finite number of MCMC iterations.

In contrast, non-equilibrium methods employ transition kernels specifically designed to transport π1subscript𝜋1\pi_{\ell-1}italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ - 1 end_POSTSUBSCRIPT toward πsubscript𝜋\pi_{\ell}italic_π start_POSTSUBSCRIPT roman_ℓ end_POSTSUBSCRIPT, often following a curve of probability measures. This distinguishes them as inherently non-equilibrium. A key advantage of this approach over the equilibrium one is its ability to provide unbiased estimates, as demonstrated in JE and AIS.

H.2 Proof of the Second Part of Lem. 19

Recall that our goal is to estimate π0subscript𝜋0\pi_{0}italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT’s normalizing constant Z0=eV0dxsubscript𝑍0superscriptesubscript𝑉0differential-d𝑥Z_{0}=\int\mathrm{e}^{-V_{0}}\mathrm{d}xitalic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT = ∫ roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_x, where V0subscript𝑉0V_{0}italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT is β𝛽\betaitalic_β-strongly convex and 3β3𝛽3\beta3 italic_β-smooth, with global minimizer xsuperscript𝑥x^{\prime}italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT satisfying xR1βnormsuperscript𝑥𝑅less-than-or-similar-to1𝛽\|x^{\prime}\|\leq R\lesssim\frac{1}{\sqrt{\beta}}∥ italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ ≤ italic_R ≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_β end_ARG end_ARG. The aim is to obtain an estimator Z^0Z0subscript^𝑍0subscript𝑍0\widehat{Z}_{0}\approx Z_{0}over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ≈ italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT such that

Pr()18,where:={|Z^0Z01|ε8}.formulae-sequencePr18assignwheresubscript^𝑍0subscript𝑍01𝜀8\operatorname{Pr}(\mathcal{F})\leq\frac{1}{8},~{}\text{where}~{}\mathcal{F}:=% \left\{\left|\frac{\widehat{Z}_{0}}{Z_{0}}-1\right|\geq\frac{\varepsilon}{8}% \right\}.roman_Pr ( caligraphic_F ) ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 8 end_ARG , where caligraphic_F := { | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG - 1 | ≥ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG 8 end_ARG } . (40)

Following the discussion above, the TI algorithm goes as follows. Consider a sequence of non-negative numbers λ0>λ1>>λK=0subscript𝜆0subscript𝜆1subscript𝜆𝐾0\lambda_{0}>\lambda_{1}>...>\lambda_{K}=0italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT > italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT > … > italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_K end_POSTSUBSCRIPT = 0, where there exists a common γ0>0subscript𝛾00\gamma_{0}>0italic_γ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT > 0 such that λk=(1+γ0)λk+1subscript𝜆𝑘1subscript𝛾0subscript𝜆𝑘1\lambda_{k}=\left(1+\gamma_{0}\right)\lambda_{k+1}italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT = ( 1 + italic_γ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT, for all k[[0,K2]]𝑘delimited-[]0𝐾2k\in\left[\!\left[0,K-2\right]\!\right]italic_k ∈ [ [ 0 , italic_K - 2 ] ]. Let ρk:=1ζkefkassignsubscript𝜌𝑘1subscript𝜁𝑘superscriptesubscript𝑓𝑘\rho_{k}:=\frac{1}{\zeta_{k}}\mathrm{e}^{-f_{k}}italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT := divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ζ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT, where fk:=V0+λk22f_{k}:=V_{0}+\frac{\lambda_{k}}{2}\|\cdot\|^{2}italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT := italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT is (β+λk)𝛽subscript𝜆𝑘(\beta+\lambda_{k})( italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT )-strongly-convex and (3β+λk)3𝛽subscript𝜆𝑘(3\beta+\lambda_{k})( 3 italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT )-smooth. One can write

Z0=ζK=ζ0k=0K1ζk+1ζk=:Gk,whereGk=𝔼ρkexp(λkλk+122)=:gk,Z_{0}=\zeta_{K}=\zeta_{0}\prod_{k=0}^{K-1}\underbrace{\frac{\zeta_{k+1}}{\zeta% _{k}}}_{=:G_{k}},~{}\text{where}~{}G_{k}=\operatorname{\mathbb{E}}_{\rho_{k}}% \underbrace{\exp\left(\frac{\lambda_{k}-\lambda_{k+1}}{2}\|\cdot\|^{2}\right)}% _{=:g_{k}},italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT = italic_ζ start_POSTSUBSCRIPT italic_K end_POSTSUBSCRIPT = italic_ζ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∏ start_POSTSUBSCRIPT italic_k = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_K - 1 end_POSTSUPERSCRIPT under⏟ start_ARG divide start_ARG italic_ζ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ζ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG end_ARG start_POSTSUBSCRIPT = : italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT , where italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT under⏟ start_ARG roman_exp ( divide start_ARG italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT - italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG start_POSTSUBSCRIPT = : italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ,

and estimate each Gksubscript𝐺𝑘G_{k}italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT by

G^k:=1Nn=1Ngk(X^n(k)),X^n(k)i.i.d.ρ^kρk,\widehat{G}_{k}:=\frac{1}{N}\sum_{n=1}^{N}g_{k}(\widehat{X}_{n}^{(k)}),~{}% \widehat{X}_{n}^{(k)}\stackrel{{\scriptstyle\mathrm{i.i.d.}}}{{\sim}}\widehat{% \rho}_{k}\approx\rho_{k},over^ start_ARG italic_G end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT := divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_N end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_n = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_N end_POSTSUPERSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ( over^ start_ARG italic_X end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT ) , over^ start_ARG italic_X end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT start_RELOP SUPERSCRIPTOP start_ARG ∼ end_ARG start_ARG roman_i . roman_i . roman_d . end_ARG end_RELOP over^ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ≈ italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ,

so the final estimator is Z^0:=ζ^0k=0K1G^kassignsubscript^𝑍0subscript^𝜁0superscriptsubscriptproduct𝑘0𝐾1subscript^𝐺𝑘\widehat{Z}_{0}:=\widehat{\zeta}_{0}\prod_{k=0}^{K-1}\widehat{G}_{k}over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT := over^ start_ARG italic_ζ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∏ start_POSTSUBSCRIPT italic_k = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_K - 1 end_POSTSUPERSCRIPT over^ start_ARG italic_G end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT, in which ζ^0ζ0subscript^𝜁0subscript𝜁0\widehat{\zeta}_{0}\approx\zeta_{0}over^ start_ARG italic_ζ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ≈ italic_ζ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT. To proceed, we first prove the following lemma.

Lemma 36.

If

  1. 1.

    TV(ρ^k,ρk)δ1NKTVsubscript^𝜌𝑘subscript𝜌𝑘𝛿asymptotically-equals1𝑁𝐾\operatorname{TV}(\widehat{\rho}_{k},\rho_{k})\leq\delta\asymp\frac{1}{NK}roman_TV ( over^ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT , italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) ≤ italic_δ ≍ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_N italic_K end_ARG, for all k[[0,K1]]𝑘delimited-[]0𝐾1k\in\left[\!\left[0,K-1\right]\!\right]italic_k ∈ [ [ 0 , italic_K - 1 ] ].

  2. 2.

    The estimate ζ^0subscript^𝜁0\widehat{\zeta}_{0}over^ start_ARG italic_ζ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT satisfies |logζ^0ζ0|εless-than-or-similar-tosubscript^𝜁0subscript𝜁0𝜀\left|\log\frac{\widehat{\zeta}_{0}}{\zeta_{0}}\right|\lesssim\varepsilon| roman_log divide start_ARG over^ start_ARG italic_ζ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ζ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG | ≲ italic_ε.

  3. 3.

    For all k[[0,K1]]𝑘delimited-[]0𝐾1k\in\left[\!\left[0,K-1\right]\!\right]italic_k ∈ [ [ 0 , italic_K - 1 ] ], the following equation holds:

    𝔼ρkgk2(𝔼ρkgk)21+O(1).subscript𝔼subscript𝜌𝑘superscriptsubscript𝑔𝑘2superscriptsubscript𝔼subscript𝜌𝑘subscript𝑔𝑘21𝑂1\frac{\operatorname{\mathbb{E}}_{\rho_{k}}g_{k}^{2}}{\left(\operatorname{% \mathbb{E}}_{\rho_{k}}g_{k}\right)^{2}}\leq 1+O(1).divide start_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ≤ 1 + italic_O ( 1 ) . (41)

Then with NKε2asymptotically-equals𝑁𝐾superscript𝜀2N\asymp\frac{K}{\varepsilon^{2}}italic_N ≍ divide start_ARG italic_K end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG, Eq. 40 holds.

Proof.

By definition of TV distance, for each pair of (n,k)𝑛𝑘(n,k)( italic_n , italic_k ) one can construct a random variable Xn(k)ρksimilar-tosuperscriptsubscript𝑋𝑛𝑘subscript𝜌𝑘X_{n}^{(k)}\sim\rho_{k}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT ∼ italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT that only depends on X^n(k)superscriptsubscript^𝑋𝑛𝑘\widehat{X}_{n}^{(k)}over^ start_ARG italic_X end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT and satisfies Pr(X^n(k)Xn(k))δPrsuperscriptsubscript^𝑋𝑛𝑘superscriptsubscript𝑋𝑛𝑘𝛿\operatorname{Pr}\left(\widehat{X}_{n}^{(k)}\neq X_{n}^{(k)}\right)\leq\deltaroman_Pr ( over^ start_ARG italic_X end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT ≠ italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT ) ≤ italic_δ. Define the event

={X^n(k)=Xn(k):n[[1,N]],k[[0,K1]]}.conditional-setsuperscriptsubscript^𝑋𝑛𝑘superscriptsubscript𝑋𝑛𝑘formulae-sequencefor-all𝑛delimited-[]1𝑁𝑘delimited-[]0𝐾1\mathcal{E}=\left\{\widehat{X}_{n}^{(k)}=X_{n}^{(k)}:\forall n\in\left[\!\left% [1,N\right]\!\right],k\in\left[\!\left[0,K-1\right]\!\right]\right\}.caligraphic_E = { over^ start_ARG italic_X end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT = italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT : ∀ italic_n ∈ [ [ 1 , italic_N ] ] , italic_k ∈ [ [ 0 , italic_K - 1 ] ] } .

By independence, Pr()(1δ)NK1δNK1Prsuperscript1𝛿𝑁𝐾1𝛿𝑁𝐾greater-than-or-equivalent-to1\operatorname{Pr}(\mathcal{E})\geq(1-\delta)^{NK}\geq 1-\delta NK\gtrsim 1roman_Pr ( caligraphic_E ) ≥ ( 1 - italic_δ ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_N italic_K end_POSTSUPERSCRIPT ≥ 1 - italic_δ italic_N italic_K ≳ 1. If Pr(|)116Prconditional116\operatorname{Pr}(\mathcal{F}|\mathcal{E})\leq\frac{1}{16}roman_Pr ( caligraphic_F | caligraphic_E ) ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 16 end_ARG and Pr()116Prsuperscriptcomplement116\operatorname{Pr}(\mathcal{E}^{\complement})\leq\frac{1}{16}roman_Pr ( caligraphic_E start_POSTSUPERSCRIPT ∁ end_POSTSUPERSCRIPT ) ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 16 end_ARG, then

Pr()=Pr(|)Pr()+Pr(|)Pr()Pr(|)+Pr()18,PrPrconditionalPrPrconditionalsuperscriptcomplementPrsuperscriptcomplementPrconditionalPrsuperscriptcomplement18\operatorname{Pr}(\mathcal{F})=\operatorname{Pr}(\mathcal{F}|\mathcal{E})% \operatorname{Pr}(\mathcal{E})+\operatorname{Pr}(\mathcal{F}|\mathcal{E}^{% \complement})\operatorname{Pr}(\mathcal{E}^{\complement})\leq\operatorname{Pr}% (\mathcal{F}|\mathcal{E})+\operatorname{Pr}(\mathcal{E}^{\complement})\leq% \frac{1}{8},roman_Pr ( caligraphic_F ) = roman_Pr ( caligraphic_F | caligraphic_E ) roman_Pr ( caligraphic_E ) + roman_Pr ( caligraphic_F | caligraphic_E start_POSTSUPERSCRIPT ∁ end_POSTSUPERSCRIPT ) roman_Pr ( caligraphic_E start_POSTSUPERSCRIPT ∁ end_POSTSUPERSCRIPT ) ≤ roman_Pr ( caligraphic_F | caligraphic_E ) + roman_Pr ( caligraphic_E start_POSTSUPERSCRIPT ∁ end_POSTSUPERSCRIPT ) ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 8 end_ARG ,

as desired.

To obtain Pr(|)116Prconditional116\operatorname{Pr}(\mathcal{F}|\mathcal{E})\leq\frac{1}{16}roman_Pr ( caligraphic_F | caligraphic_E ) ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 16 end_ARG, from now on we always assume that \mathcal{E}caligraphic_E happens, and omit the conditional notation (|)(\cdot|\mathcal{E})( ⋅ | caligraphic_E ) in probability and expectation for simplicity. Note that in this case, G^k=1Nn=1Ngk(Xn(k))subscript^𝐺𝑘1𝑁superscriptsubscript𝑛1𝑁subscript𝑔𝑘superscriptsubscript𝑋𝑛𝑘\widehat{G}_{k}=\frac{1}{N}\sum_{n=1}^{N}g_{k}(X_{n}^{(k)})over^ start_ARG italic_G end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_N end_ARG ∑ start_POSTSUBSCRIPT italic_n = 1 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_N end_POSTSUPERSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT ), Xn(k)i.i.d.ρkX_{n}^{(k)}\stackrel{{\scriptstyle\mathrm{i.i.d.}}}{{\sim}}\rho_{k}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_n end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT ( italic_k ) end_POSTSUPERSCRIPT start_RELOP SUPERSCRIPTOP start_ARG ∼ end_ARG start_ARG roman_i . roman_i . roman_d . end_ARG end_RELOP italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT, so 𝔼G^k=Gk𝔼subscript^𝐺𝑘subscript𝐺𝑘\operatorname{\mathbb{E}}\widehat{G}_{k}=G_{k}blackboard_E over^ start_ARG italic_G end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT = italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT. One can upper bound the probability of large relative error as follows, leveraging Lem. 27:

Pr(|Z^0Z01|ε)Prgreater-than-or-equivalent-tosubscript^𝑍0subscript𝑍01𝜀\displaystyle\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}_{0}}{Z_{0}}-1% \right|\gtrsim\varepsilon\right)roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG - 1 | ≳ italic_ε ) Pr(|logZ^0Z0|ε)=Pr(|logζ^0ζ0+logk=0K1G^kGk|ε)absentPrgreater-than-or-equivalent-tosubscript^𝑍0subscript𝑍0𝜀Prgreater-than-or-equivalent-tosubscript^𝜁0subscript𝜁0superscriptsubscriptproduct𝑘0𝐾1subscript^𝐺𝑘subscript𝐺𝑘𝜀\displaystyle\leq\operatorname{Pr}\left(\left|\log\frac{\widehat{Z}_{0}}{Z_{0}% }\right|\gtrsim\varepsilon\right)=\operatorname{Pr}\left(\left|\log\frac{% \widehat{\zeta}_{0}}{\zeta_{0}}+\log\prod_{k=0}^{K-1}\frac{\widehat{G}_{k}}{G_% {k}}\right|\gtrsim\varepsilon\right)≤ roman_Pr ( | roman_log divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG | ≳ italic_ε ) = roman_Pr ( | roman_log divide start_ARG over^ start_ARG italic_ζ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ζ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG + roman_log ∏ start_POSTSUBSCRIPT italic_k = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_K - 1 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG over^ start_ARG italic_G end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG | ≳ italic_ε )
Pr(|logζ^0ζ0+logk=0K1G^kGk|ε)absentPrgreater-than-or-equivalent-tosubscript^𝜁0subscript𝜁0superscriptsubscriptproduct𝑘0𝐾1subscript^𝐺𝑘subscript𝐺𝑘𝜀\displaystyle\leq\operatorname{Pr}\left(\left|\log\frac{\widehat{\zeta}_{0}}{% \zeta_{0}}+\log\prod_{k=0}^{K-1}\frac{\widehat{G}_{k}}{G_{k}}\right|\gtrsim% \varepsilon\right)≤ roman_Pr ( | roman_log divide start_ARG over^ start_ARG italic_ζ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ζ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG + roman_log ∏ start_POSTSUBSCRIPT italic_k = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_K - 1 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG over^ start_ARG italic_G end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG | ≳ italic_ε )
Pr(|logk=0K1G^kGk|ε)Pr(|k=0K1G^kGk1|ε)absentPrgreater-than-or-equivalent-tosuperscriptsubscriptproduct𝑘0𝐾1subscript^𝐺𝑘subscript𝐺𝑘𝜀Prgreater-than-or-equivalent-tosuperscriptsubscriptproduct𝑘0𝐾1subscript^𝐺𝑘subscript𝐺𝑘1𝜀\displaystyle\leq\operatorname{Pr}\left(\left|\log\prod_{k=0}^{K-1}\frac{% \widehat{G}_{k}}{G_{k}}\right|\gtrsim\varepsilon\right)\leq\operatorname{Pr}% \left(\left|\prod_{k=0}^{K-1}\frac{\widehat{G}_{k}}{G_{k}}-1\right|\gtrsim% \varepsilon\right)≤ roman_Pr ( | roman_log ∏ start_POSTSUBSCRIPT italic_k = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_K - 1 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG over^ start_ARG italic_G end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG | ≳ italic_ε ) ≤ roman_Pr ( | ∏ start_POSTSUBSCRIPT italic_k = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_K - 1 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG over^ start_ARG italic_G end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG - 1 | ≳ italic_ε )
1ε2𝔼(k=0K1G^kGk1)2=1ε2(k=0K1𝔼G^k2Gk21),\displaystyle\lesssim\frac{1}{\varepsilon^{2}}\operatorname{\mathbb{E}}\left(% \prod_{k=0}^{K-1}\frac{\widehat{G}_{k}}{G_{k}}-1\right)^{2}=\frac{1}{% \varepsilon^{2}}\left(\prod_{k=0}^{K-1}\frac{\operatorname{\mathbb{E}}\widehat% {G}_{k}^{2}}{G_{k}^{2}}-1\right),≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG blackboard_E ( ∏ start_POSTSUBSCRIPT italic_k = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_K - 1 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG over^ start_ARG italic_G end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG - 1 ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( ∏ start_POSTSUBSCRIPT italic_k = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_K - 1 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG blackboard_E over^ start_ARG italic_G end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 ) ,

where the last line is due to Markov inequality. Choosing NKε2asymptotically-equals𝑁𝐾superscript𝜀2N\asymp\frac{K}{\varepsilon^{2}}italic_N ≍ divide start_ARG italic_K end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG yields

𝔼G^k2Gk21=VarG^k2Gk2=𝔼ρkgk2(𝔼ρkgk)2N(𝔼ρkgk)21N,𝔼superscriptsubscript^𝐺𝑘2superscriptsubscript𝐺𝑘21Varsuperscriptsubscript^𝐺𝑘2superscriptsubscript𝐺𝑘2subscript𝔼subscript𝜌𝑘superscriptsubscript𝑔𝑘2superscriptsubscript𝔼subscript𝜌𝑘subscript𝑔𝑘2𝑁superscriptsubscript𝔼subscript𝜌𝑘subscript𝑔𝑘2less-than-or-similar-to1𝑁\frac{\operatorname{\mathbb{E}}\widehat{G}_{k}^{2}}{G_{k}^{2}}-1=\frac{% \operatorname{Var}\widehat{G}_{k}^{2}}{G_{k}^{2}}=\frac{\operatorname{\mathbb{% E}}_{\rho_{k}}g_{k}^{2}-\left(\operatorname{\mathbb{E}}_{\rho_{k}}g_{k}\right)% ^{2}}{N\left(\operatorname{\mathbb{E}}_{\rho_{k}}g_{k}\right)^{2}}\lesssim% \frac{1}{N},divide start_ARG blackboard_E over^ start_ARG italic_G end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 = divide start_ARG roman_Var over^ start_ARG italic_G end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG = divide start_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT - ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_N ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_N end_ARG ,

which implies

Pr(|Z^0Z01|ε)Prgreater-than-or-equivalent-tosubscript^𝑍0subscript𝑍01𝜀\displaystyle\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}_{0}}{Z_{0}}-1% \right|\gtrsim\varepsilon\right)roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG - 1 | ≳ italic_ε ) 1ε2(k=0K1𝔼G^k2Gk21)1ε2((1+1N)K1)KNε21.less-than-or-similar-toabsent1superscript𝜀2superscriptsubscriptproduct𝑘0𝐾1𝔼superscriptsubscript^𝐺𝑘2superscriptsubscript𝐺𝑘211superscript𝜀2superscript11𝑁𝐾1less-than-or-similar-to𝐾𝑁superscript𝜀2less-than-or-similar-to1\displaystyle\lesssim\frac{1}{\varepsilon^{2}}\left(\prod_{k=0}^{K-1}\frac{% \operatorname{\mathbb{E}}\widehat{G}_{k}^{2}}{G_{k}^{2}}-1\right)\leq\frac{1}{% \varepsilon^{2}}\left(\left(1+\frac{1}{N}\right)^{K}-1\right)\lesssim\frac{K}{% N\varepsilon^{2}}\lesssim 1.≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( ∏ start_POSTSUBSCRIPT italic_k = 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_K - 1 end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG blackboard_E over^ start_ARG italic_G end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_G start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 ) ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( ( 1 + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_N end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT italic_K end_POSTSUPERSCRIPT - 1 ) ≲ divide start_ARG italic_K end_ARG start_ARG italic_N italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ≲ 1 .

The following lemmas show how to accurately estimate ζ0subscript𝜁0\zeta_{0}italic_ζ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT and how to satisfy Eq. 41.

Lemma 37.

With λ0dβεasymptotically-equalssubscript𝜆0𝑑𝛽𝜀\lambda_{0}\asymp\frac{d\beta}{\varepsilon}italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ≍ divide start_ARG italic_d italic_β end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG, ζ^0:=exp(V0(0)+V0(0)22(3β+λ0))(2π3β+λ0)d2assignsubscript^𝜁0subscript𝑉00superscriptnormsubscript𝑉00223𝛽subscript𝜆0superscript2𝜋3𝛽subscript𝜆0𝑑2\widehat{\zeta}_{0}:=\exp\left(-V_{0}(0)+\frac{\|\nabla V_{0}(0)\|^{2}}{2(3% \beta+\lambda_{0})}\right)\left(\frac{2\pi}{3\beta+\lambda_{0}}\right)^{\frac{% d}{2}}over^ start_ARG italic_ζ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT := roman_exp ( - italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) + divide start_ARG ∥ ∇ italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 ( 3 italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG ) ( divide start_ARG 2 italic_π end_ARG start_ARG 3 italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT satisfies |logζ^0ζ0|εless-than-or-similar-tosubscript^𝜁0subscript𝜁0𝜀\left|\log\frac{\widehat{\zeta}_{0}}{\zeta_{0}}\right|\lesssim\varepsilon| roman_log divide start_ARG over^ start_ARG italic_ζ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ζ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG | ≲ italic_ε.

Proof.

By assumption, f0subscript𝑓0f_{0}italic_f start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT is (β+λ0)𝛽subscript𝜆0(\beta+\lambda_{0})( italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT )-strongly-convex and (3β+λ0)3𝛽subscript𝜆0(3\beta+\lambda_{0})( 3 italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT )-smooth. Using quadratic upper and lower bounds on f0subscript𝑓0f_{0}italic_f start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT,

exp(f0(0)+f0(0)22(3β+λ0))(2π3β+λ0)d2ζ0exp(f0(0)+f0(0)22(β+λ0))(2πβ+λ0)d2.subscript𝑓00superscriptnormsubscript𝑓00223𝛽subscript𝜆0superscript2𝜋3𝛽subscript𝜆0𝑑2subscript𝜁0subscript𝑓00superscriptnormsubscript𝑓0022𝛽subscript𝜆0superscript2𝜋𝛽subscript𝜆0𝑑2\displaystyle\exp\left(-f_{0}(0)+\frac{\|\nabla f_{0}(0)\|^{2}}{2(3\beta+% \lambda_{0})}\right)\left(\frac{2\pi}{3\beta+\lambda_{0}}\right)^{\frac{d}{2}}% \leq\zeta_{0}\leq\exp\left(-f_{0}(0)+\frac{\|\nabla f_{0}(0)\|^{2}}{2(\beta+% \lambda_{0})}\right)\left(\frac{2\pi}{\beta+\lambda_{0}}\right)^{\frac{d}{2}}.roman_exp ( - italic_f start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) + divide start_ARG ∥ ∇ italic_f start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 ( 3 italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG ) ( divide start_ARG 2 italic_π end_ARG start_ARG 3 italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ≤ italic_ζ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ≤ roman_exp ( - italic_f start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) + divide start_ARG ∥ ∇ italic_f start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 ( italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG ) ( divide start_ARG 2 italic_π end_ARG start_ARG italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT .

Since f0(0)=V0(0)subscript𝑓00subscript𝑉00f_{0}(0)=V_{0}(0)italic_f start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) = italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ), f0(0)=V0(0)=V0(0)V0(x)3βxβnormsubscript𝑓00normsubscript𝑉00normsubscript𝑉00subscript𝑉0superscript𝑥3𝛽normsuperscript𝑥less-than-or-similar-to𝛽\|\nabla f_{0}(0)\|=\|\nabla V_{0}(0)\|=\|\nabla V_{0}(0)-\nabla V_{0}(x^{% \prime})\|\leq 3\beta\|x^{\prime}\|\lesssim\sqrt{\beta}∥ ∇ italic_f start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) ∥ = ∥ ∇ italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) ∥ = ∥ ∇ italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) - ∇ italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ) ∥ ≤ 3 italic_β ∥ italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT ∥ ≲ square-root start_ARG italic_β end_ARG,

1ζ0ζ^0exp(βV0(0)2(β+λ0)(3β+λ0))(1+2ββ+λ0)d2exp(β2(β+λ0)(3β+λ0)+dββ+λ0).1subscript𝜁0subscript^𝜁0𝛽superscriptnormsubscript𝑉002𝛽subscript𝜆03𝛽subscript𝜆0superscript12𝛽𝛽subscript𝜆0𝑑2superscript𝛽2𝛽subscript𝜆03𝛽subscript𝜆0𝑑𝛽𝛽subscript𝜆0\displaystyle 1\leq\frac{\zeta_{0}}{\widehat{\zeta}_{0}}\leq\exp\left(\frac{% \beta\|\nabla V_{0}(0)\|^{2}}{(\beta+\lambda_{0})(3\beta+\lambda_{0})}\right)% \left(1+\frac{2\beta}{\beta+\lambda_{0}}\right)^{\frac{d}{2}}\leq\exp\left(% \frac{\beta^{2}}{(\beta+\lambda_{0})(3\beta+\lambda_{0})}+\frac{d\beta}{\beta+% \lambda_{0}}\right).1 ≤ divide start_ARG italic_ζ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG over^ start_ARG italic_ζ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ≤ roman_exp ( divide start_ARG italic_β ∥ ∇ italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG ( italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ( 3 italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG ) ( 1 + divide start_ARG 2 italic_β end_ARG start_ARG italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT ≤ roman_exp ( divide start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG ( italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ( 3 italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG + divide start_ARG italic_d italic_β end_ARG start_ARG italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ) .

So λ0dβεasymptotically-equalssubscript𝜆0𝑑𝛽𝜀\lambda_{0}\asymp\frac{d\beta}{\varepsilon}italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ≍ divide start_ARG italic_d italic_β end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG implies β2(β+λ0)(3β+λ0)+dββ+λ0εless-than-or-similar-tosuperscript𝛽2𝛽subscript𝜆03𝛽subscript𝜆0𝑑𝛽𝛽subscript𝜆0𝜀\frac{\beta^{2}}{(\beta+\lambda_{0})(3\beta+\lambda_{0})}+\frac{d\beta}{\beta+% \lambda_{0}}\lesssim\varepsilondivide start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG ( italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) ( 3 italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG + divide start_ARG italic_d italic_β end_ARG start_ARG italic_β + italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ≲ italic_ε. ∎

Lemma 38.

For k=K1𝑘𝐾1k=K-1italic_k = italic_K - 1, λkβdasymptotically-equalssubscript𝜆𝑘𝛽𝑑\lambda_{k}\asymp\frac{\beta}{\sqrt{d}}italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ≍ divide start_ARG italic_β end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_d end_ARG end_ARG implies Eq. 41.

Proof.

When k=K1𝑘𝐾1k=K-1italic_k = italic_K - 1, gk=exp(λk22)g_{k}=\exp\left(\frac{\lambda_{k}}{2}\|\cdot\|^{2}\right)italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT = roman_exp ( divide start_ARG italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ). We have

𝔼ρkgk2(𝔼ρkgk)2subscript𝔼subscript𝜌𝑘superscriptsubscript𝑔𝑘2superscriptsubscript𝔼subscript𝜌𝑘subscript𝑔𝑘2\displaystyle\frac{\operatorname{\mathbb{E}}_{\rho_{k}}g_{k}^{2}}{\left(% \operatorname{\mathbb{E}}_{\rho_{k}}g_{k}\right)^{2}}divide start_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG =𝔼π0exp(λk22)𝔼π0exp(λk22).\displaystyle=\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{0}}\exp\left(\frac{\lambda_{k}}{% 2}\|\cdot\|^{2}\right)\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{0}}\exp\left(-\frac{% \lambda_{k}}{2}\|\cdot\|^{2}\right).= blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( divide start_ARG italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( - divide start_ARG italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) .

Define

h1(λ):=𝔼π0exp(λ2)𝔼π0exp(λ2),λ[0,β4].h_{1}(\lambda):=\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{0}}\exp\left(\lambda\|\cdot\|^% {2}\right)\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{0}}\exp\left(-\lambda\|\cdot\|^{2}% \right),~{}\lambda\in\left[0,\frac{\beta}{4}\right].italic_h start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_λ ) := blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( italic_λ ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( - italic_λ ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) , italic_λ ∈ [ 0 , divide start_ARG italic_β end_ARG start_ARG 4 end_ARG ] .

One can take derivative to obtain

ddλlogh1(λ)=λλVarρ¯s2ds,\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}\lambda}\log h_{1}(\lambda)=\int_{-\lambda}^{% \lambda}\operatorname{Var}_{\overline{\rho}_{s}}\|\cdot\|^{2}\mathrm{d}s,divide start_ARG roman_d end_ARG start_ARG roman_d italic_λ end_ARG roman_log italic_h start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_λ ) = ∫ start_POSTSUBSCRIPT - italic_λ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_λ end_POSTSUPERSCRIPT roman_Var start_POSTSUBSCRIPT over¯ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_s ,

where ρ¯sexp(V0+s2)\overline{\rho}_{s}\propto\exp(-V_{0}+s\|\cdot\|^{2})over¯ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ∝ roman_exp ( - italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT + italic_s ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) is β2𝛽2\frac{\beta}{2}divide start_ARG italic_β end_ARG start_ARG 2 end_ARG-strongly-log-concave and thus satisfies 2β2𝛽\frac{2}{\beta}divide start_ARG 2 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG-LSI. Hence,

Varρ¯s28β𝔼ρ¯s2.\operatorname{Var}_{\overline{\rho}_{s}}\|\cdot\|^{2}\leq\frac{8}{\beta}% \operatorname{\mathbb{E}}_{\overline{\rho}_{s}}\|\cdot\|^{2}.roman_Var start_POSTSUBSCRIPT over¯ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≤ divide start_ARG 8 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT over¯ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT .

Let xssubscriptsuperscript𝑥𝑠x^{\prime}_{s}italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT be the global minimizer of V0s2V_{0}-s\|\cdot\|^{2}italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT - italic_s ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. By Lem. 34, xsRnormsubscriptsuperscript𝑥𝑠𝑅\|x^{\prime}_{s}\|\leq R∥ italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ∥ ≤ italic_R. Leveraging Lem. 32, we have

Varρ¯s21β(𝔼ρ¯sxs2+xs2)1β(2dβ+R2)dβ2.\operatorname{Var}_{\overline{\rho}_{s}}\|\cdot\|^{2}\lesssim\frac{1}{\beta}% \left(\operatorname{\mathbb{E}}_{\overline{\rho}_{s}}\|\cdot-x^{\prime}_{s}\|^% {2}+\|x^{\prime}_{s}\|^{2}\right)\leq\frac{1}{\beta}\left(\frac{2d}{\beta}+R^{% 2}\right)\lesssim\frac{d}{\beta^{2}}.roman_Var start_POSTSUBSCRIPT over¯ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT over¯ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ - italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + ∥ italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_s end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ≤ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β end_ARG ( divide start_ARG 2 italic_d end_ARG start_ARG italic_β end_ARG + italic_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG .

So ddλlogh1(λ)λdβ2less-than-or-similar-todd𝜆subscript1𝜆𝜆𝑑superscript𝛽2\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}\lambda}\log h_{1}(\lambda)\lesssim\frac{\lambda d% }{\beta^{2}}divide start_ARG roman_d end_ARG start_ARG roman_d italic_λ end_ARG roman_log italic_h start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_λ ) ≲ divide start_ARG italic_λ italic_d end_ARG start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG, and thus

𝔼ρkgk2(𝔼ρkgk)2=h1(λk2)=exp(O(λk2dβ2))=1+O(λk2dβ2)=1+O(1).subscript𝔼subscript𝜌𝑘superscriptsubscript𝑔𝑘2superscriptsubscript𝔼subscript𝜌𝑘subscript𝑔𝑘2subscript1subscript𝜆𝑘2𝑂superscriptsubscript𝜆𝑘2𝑑superscript𝛽21𝑂superscriptsubscript𝜆𝑘2𝑑superscript𝛽21𝑂1\frac{\operatorname{\mathbb{E}}_{\rho_{k}}g_{k}^{2}}{\left(\operatorname{% \mathbb{E}}_{\rho_{k}}g_{k}\right)^{2}}=h_{1}\left(\frac{\lambda_{k}}{2}\right% )=\exp\left(O\left(\frac{\lambda_{k}^{2}d}{\beta^{2}}\right)\right)=1+O\left(% \frac{\lambda_{k}^{2}d}{\beta^{2}}\right)=1+O(1).divide start_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG = italic_h start_POSTSUBSCRIPT 1 end_POSTSUBSCRIPT ( divide start_ARG italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG ) = roman_exp ( italic_O ( divide start_ARG italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_ARG start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) ) = 1 + italic_O ( divide start_ARG italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_ARG start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) = 1 + italic_O ( 1 ) .

Lemma 39.

For k[[0,K2]]𝑘delimited-[]0𝐾2k\in\left[\!\left[0,K-2\right]\!\right]italic_k ∈ [ [ 0 , italic_K - 2 ] ], Eq. 41 holds with γ0=1dsubscript𝛾01𝑑\gamma_{0}=\frac{1}{\sqrt{d}}italic_γ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_d end_ARG end_ARG.

Proof.

One can write gk=exp(γ0λk+122)g_{k}=\exp\left(\frac{\gamma_{0}\lambda_{k+1}}{2}\|\cdot\|^{2}\right)italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT = roman_exp ( divide start_ARG italic_γ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ). Simple calculation yields

𝔼ρkgk2(𝔼ρkgk)2subscript𝔼subscript𝜌𝑘superscriptsubscript𝑔𝑘2superscriptsubscript𝔼subscript𝜌𝑘subscript𝑔𝑘2\displaystyle\frac{\operatorname{\mathbb{E}}_{\rho_{k}}g_{k}^{2}}{\left(% \operatorname{\mathbb{E}}_{\rho_{k}}g_{k}\right)^{2}}divide start_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG =𝔼π0exp((1+γ0)λk+122)𝔼π0exp((1γ0)λk+122)𝔼π0exp(λk+122)2.\displaystyle=\frac{\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{0}}\exp\left(-\frac{(1+% \gamma_{0})\lambda_{k+1}}{2}\|\cdot\|^{2}\right)\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi% _{0}}\exp\left(-\frac{(1-\gamma_{0})\lambda_{k+1}}{2}\|\cdot\|^{2}\right)}{{% \operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{0}}\exp\left(-\frac{\lambda_{k+1}}{2}\|\cdot\|% ^{2}\right)}^{2}}.= divide start_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( - divide start_ARG ( 1 + italic_γ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( - divide start_ARG ( 1 - italic_γ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG start_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( - divide start_ARG italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG .

Define

h2(γ):=𝔼π0exp((1+γ)λ22)𝔼π0exp((1γ)λ22),γ[0,12].h_{2}(\gamma):=\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{0}}\exp\left(-\frac{(1+\gamma)% \lambda}{2}\|\cdot\|^{2}\right)\operatorname{\mathbb{E}}_{\pi_{0}}\exp\left(-% \frac{(1-\gamma)\lambda}{2}\|\cdot\|^{2}\right),~{}\gamma\in\left[0,\frac{1}{2% }\right].italic_h start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_γ ) := blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( - divide start_ARG ( 1 + italic_γ ) italic_λ end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_π start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_exp ( - divide start_ARG ( 1 - italic_γ ) italic_λ end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) , italic_γ ∈ [ 0 , divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ] .

One can similarly show

ddγlogh2(γ)=λ241γ1+γVarρ~t2dt,\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}\gamma}\log h_{2}(\gamma)=\frac{\lambda^{2}}{4}% \int_{1-\gamma}^{1+\gamma}\operatorname{Var}_{\widetilde{\rho}_{t}}\|\cdot\|^{% 2}\mathrm{d}t,divide start_ARG roman_d end_ARG start_ARG roman_d italic_γ end_ARG roman_log italic_h start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_γ ) = divide start_ARG italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 4 end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 1 - italic_γ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 + italic_γ end_POSTSUPERSCRIPT roman_Var start_POSTSUBSCRIPT over~ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t ,

where ρ~texp(V0tλ22)\widetilde{\rho}_{t}\propto\exp\left(-V_{0}-\frac{t\lambda}{2}\|\cdot\|^{2}\right)over~ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∝ roman_exp ( - italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT - divide start_ARG italic_t italic_λ end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) is (β+tλ)𝛽𝑡𝜆(\beta+t\lambda)( italic_β + italic_t italic_λ )-strongly-log-concave and thus satisfies 1β+tλ1𝛽𝑡𝜆\frac{1}{\beta+t\lambda}divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β + italic_t italic_λ end_ARG-LSI. Hence, Varρ~t28β+tλ𝔼ρ~t2\operatorname{Var}_{\widetilde{\rho}_{t}}\|\cdot\|^{2}\leq\frac{8}{\beta+t% \lambda}\operatorname{\mathbb{E}}_{\widetilde{\rho}_{t}}\|\cdot\|^{2}roman_Var start_POSTSUBSCRIPT over~ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≤ divide start_ARG 8 end_ARG start_ARG italic_β + italic_t italic_λ end_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT over~ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT.

Let xt′′subscriptsuperscript𝑥′′𝑡x^{\prime\prime}_{t}italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ ′ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT be the global minimizer of V0+tλ22V_{0}+\frac{t\lambda}{2}\|\cdot\|^{2}italic_V start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT + divide start_ARG italic_t italic_λ end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. By Lem. 34, xt′′R1+tλ3βnormsubscriptsuperscript𝑥′′𝑡𝑅1𝑡𝜆3𝛽\|x^{\prime\prime}_{t}\|\leq\frac{R}{1+\frac{t\lambda}{3\beta}}∥ italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ ′ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ ≤ divide start_ARG italic_R end_ARG start_ARG 1 + divide start_ARG italic_t italic_λ end_ARG start_ARG 3 italic_β end_ARG end_ARG. Therefore,

Varρ~t21β+tλ(𝔼ρ~txt′′2+xt′′2)1β+tλ(dβ+tλ+β2R2(β+tλ)2).\operatorname{Var}_{\widetilde{\rho}_{t}}\|\cdot\|^{2}\lesssim\frac{1}{\beta+t% \lambda}\left(\operatorname{\mathbb{E}}_{\widetilde{\rho}_{t}}\|\cdot-x^{% \prime\prime}_{t}\|^{2}+\|x^{\prime\prime}_{t}\|^{2}\right)\lesssim\frac{1}{% \beta+t\lambda}\left(\frac{d}{\beta+t\lambda}+\frac{\beta^{2}R^{2}}{\left(% \beta+t\lambda\right)^{2}}\right).roman_Var start_POSTSUBSCRIPT over~ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β + italic_t italic_λ end_ARG ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT over~ start_ARG italic_ρ end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ ⋅ - italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ ′ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT + ∥ italic_x start_POSTSUPERSCRIPT ′ ′ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β + italic_t italic_λ end_ARG ( divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG italic_β + italic_t italic_λ end_ARG + divide start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG ( italic_β + italic_t italic_λ ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) .

As a result,

ddγlogh2(γ)dd𝛾subscript2𝛾\displaystyle\frac{\mathrm{d}}{\mathrm{d}\gamma}\log h_{2}(\gamma)divide start_ARG roman_d end_ARG start_ARG roman_d italic_γ end_ARG roman_log italic_h start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_γ ) λ21γ1+γ1β+tλ(dβ+tλ+β2R2(β+tλ)2)dtless-than-or-similar-toabsentsuperscript𝜆2superscriptsubscript1𝛾1𝛾1𝛽𝑡𝜆𝑑𝛽𝑡𝜆superscript𝛽2superscript𝑅2superscript𝛽𝑡𝜆2differential-d𝑡\displaystyle\lesssim\lambda^{2}\int_{1-\gamma}^{1+\gamma}\frac{1}{\beta+t% \lambda}\left(\frac{d}{\beta+t\lambda}+\frac{\beta^{2}R^{2}}{\left(\beta+t% \lambda\right)^{2}}\right)\mathrm{d}t≲ italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT 1 - italic_γ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 + italic_γ end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_β + italic_t italic_λ end_ARG ( divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG italic_β + italic_t italic_λ end_ARG + divide start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG ( italic_β + italic_t italic_λ ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) roman_d italic_t
λ21γ1+γ1tλ(dtλ+β2R2t2λ2)dtabsentsuperscript𝜆2superscriptsubscript1𝛾1𝛾1𝑡𝜆𝑑𝑡𝜆superscript𝛽2superscript𝑅2superscript𝑡2superscript𝜆2differential-d𝑡\displaystyle\leq\lambda^{2}\int_{1-\gamma}^{1+\gamma}\frac{1}{t\lambda}\left(% \frac{d}{t\lambda}+\frac{\beta^{2}R^{2}}{t^{2}\lambda^{2}}\right)\mathrm{d}t≤ italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ∫ start_POSTSUBSCRIPT 1 - italic_γ end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 1 + italic_γ end_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_t italic_λ end_ARG ( divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG italic_t italic_λ end_ARG + divide start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_t start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) roman_d italic_t
λ2γ1λ(dλ+β2R2λ2)=γ(d+β2R2λ)less-than-or-similar-toabsentsuperscript𝜆2𝛾1𝜆𝑑𝜆superscript𝛽2superscript𝑅2superscript𝜆2𝛾𝑑superscript𝛽2superscript𝑅2𝜆\displaystyle\lesssim\lambda^{2}\gamma\cdot\frac{1}{\lambda}\left(\frac{d}{% \lambda}+\frac{\beta^{2}R^{2}}{\lambda^{2}}\right)=\gamma\left(d+\frac{\beta^{% 2}R^{2}}{\lambda}\right)≲ italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_γ ⋅ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_λ end_ARG ( divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG italic_λ end_ARG + divide start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_λ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) = italic_γ ( italic_d + divide start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_λ end_ARG )
logh2(γ0)h2(0)absentsubscript2subscript𝛾0subscript20\displaystyle\implies\log\frac{h_{2}(\gamma_{0})}{h_{2}(0)}⟹ roman_log divide start_ARG italic_h start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( italic_γ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ) end_ARG start_ARG italic_h start_POSTSUBSCRIPT 2 end_POSTSUBSCRIPT ( 0 ) end_ARG γ02(d+β2R2λ)=1+β2R2dλ.less-than-or-similar-toabsentsuperscriptsubscript𝛾02𝑑superscript𝛽2superscript𝑅2𝜆1superscript𝛽2superscript𝑅2𝑑𝜆\displaystyle\lesssim\gamma_{0}^{2}\left(d+\frac{\beta^{2}R^{2}}{\lambda}% \right)=1+\frac{\beta^{2}R^{2}}{d\lambda}.≲ italic_γ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_d + divide start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_λ end_ARG ) = 1 + divide start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_d italic_λ end_ARG .

Since λk+1λK1βdsubscript𝜆𝑘1subscript𝜆𝐾1asymptotically-equals𝛽𝑑\lambda_{k+1}\geq\lambda_{K-1}\asymp\frac{\beta}{\sqrt[]{d}}italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT ≥ italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_K - 1 end_POSTSUBSCRIPT ≍ divide start_ARG italic_β end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_d end_ARG end_ARG and R1βless-than-or-similar-to𝑅1𝛽R\lesssim\frac{1}{\sqrt[]{\beta}}italic_R ≲ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_β end_ARG end_ARG, β2R2dλk+11less-than-or-similar-tosuperscript𝛽2superscript𝑅2𝑑subscript𝜆𝑘11\frac{\beta^{2}R^{2}}{d\lambda_{k+1}}\lesssim 1divide start_ARG italic_β start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT italic_R start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_d italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ≲ 1, so 𝔼ρkgk2(𝔼ρkgk)21+O(1)subscript𝔼subscript𝜌𝑘superscriptsubscript𝑔𝑘2superscriptsubscript𝔼subscript𝜌𝑘subscript𝑔𝑘21𝑂1\frac{\operatorname{\mathbb{E}}_{\rho_{k}}g_{k}^{2}}{\left(\operatorname{% \mathbb{E}}_{\rho_{k}}g_{k}\right)^{2}}\leq 1+O(1)divide start_ARG blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG ( blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_g start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ≤ 1 + italic_O ( 1 ). ∎

Finally, one can compute the total complexity as follows. The choice λ0dβεasymptotically-equalssubscript𝜆0𝑑𝛽𝜀\lambda_{0}\asymp\frac{d\beta}{\varepsilon}italic_λ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ≍ divide start_ARG italic_d italic_β end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG, λK1βdasymptotically-equalssubscript𝜆𝐾1𝛽𝑑\lambda_{K-1}\asymp\frac{\beta}{\sqrt[]{d}}italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_K - 1 end_POSTSUBSCRIPT ≍ divide start_ARG italic_β end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_d end_ARG end_ARG, and λk=(1+1d)λk+1subscript𝜆𝑘11𝑑subscript𝜆𝑘1\lambda_{k}=\left(1+\frac{1}{\sqrt[]{d}}\right)\lambda_{k+1}italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT = ( 1 + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG square-root start_ARG italic_d end_ARG end_ARG ) italic_λ start_POSTSUBSCRIPT italic_k + 1 end_POSTSUBSCRIPT implies K=Θ~(d)𝐾~Θ𝑑K=\widetilde{\Theta}(\sqrt{d})italic_K = over~ start_ARG roman_Θ end_ARG ( square-root start_ARG italic_d end_ARG ), and thus NKε2=Θ~(dε2)asymptotically-equals𝑁𝐾superscript𝜀2~Θ𝑑superscript𝜀2N\asymp\frac{K}{\varepsilon^{2}}=\widetilde{\Theta}\left(\frac{\sqrt{d}}{% \varepsilon^{2}}\right)italic_N ≍ divide start_ARG italic_K end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG = over~ start_ARG roman_Θ end_ARG ( divide start_ARG square-root start_ARG italic_d end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ). For each k𝑘kitalic_k, it is necessary to obtain N𝑁Nitalic_N i.i.d. approximate samples from ρksubscript𝜌𝑘\rho_{k}italic_ρ start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT that are δ1NK=Θ~(ε2d)asymptotically-equals𝛿1𝑁𝐾~Θsuperscript𝜀2𝑑\delta\asymp\frac{1}{NK}=\widetilde{\Theta}\left(\frac{\varepsilon^{2}}{d}\right)italic_δ ≍ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG italic_N italic_K end_ARG = over~ start_ARG roman_Θ end_ARG ( divide start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_d end_ARG )-close in TV distance. Using proximal sampler (Fan et al., 2023), the complexity for obtaining one sample is O~(d)~𝑂𝑑\widetilde{O}(\sqrt{d})over~ start_ARG italic_O end_ARG ( square-root start_ARG italic_d end_ARG ) (note that the condition numbers of fksubscript𝑓𝑘f_{k}italic_f start_POSTSUBSCRIPT italic_k end_POSTSUBSCRIPT’s are uniformly bounded by 3333), so the total oracle complexity is NKO~(d)=O~(d32ε2)𝑁𝐾~𝑂𝑑~𝑂superscript𝑑32superscript𝜀2NK\cdot\widetilde{O}(\sqrt{d})=\widetilde{O}\left(\frac{d^{\frac{3}{2}}}{% \varepsilon^{2}}\right)italic_N italic_K ⋅ over~ start_ARG italic_O end_ARG ( square-root start_ARG italic_d end_ARG ) = over~ start_ARG italic_O end_ARG ( divide start_ARG italic_d start_POSTSUPERSCRIPT divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 2 end_ARG end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ). \square

H.3 Path Integral Sampler and Controlled Monte Carlo Diffusion

In this section, we briefly discuss two learning-based samplers used for normalizing constant estimation and refer readers to the original papers for detailed derivations. The path integral sampler (PIS) shares structural similarities with the RDS framework discussed in Thm. 11, using the time-reversal of a universal noising process that transforms any distribution into a prior – such as the OU process in RDS that converges to the standard normal or the Brownian bridge in PIS that converges to the delta distribution at zero. In contrast, the controlled Monte Carlo diffusion (CMCD) extends the JE framework from Sec. 4, focusing on learning the compensatory drift term along an arbitrary interpolating curve (πθ)θ[0,1]subscriptsubscript𝜋𝜃𝜃01(\pi_{\theta})_{\theta\in[0,1]}( italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_θ ∈ [ 0 , 1 ] end_POSTSUBSCRIPT, as long as the density of each intermediate distribution πθsubscript𝜋𝜃\pi_{\theta}italic_π start_POSTSUBSCRIPT italic_θ end_POSTSUBSCRIPT is known up to a constant.

Path integral sampler (PIS, Zhang and Chen (2022)).

The PIS learns the drift term of a reference SDE that interpolates the delta distribution at 00 and the target distribution π𝜋\piitalic_π, which is closely connected with the Brownian bridge and the Föllmer drift (Chewi, 2022).

Fix a time horizon T>0𝑇0T>0italic_T > 0. For any drift term (ut)t[0,T]subscriptsubscript𝑢𝑡𝑡0𝑇(u_{t})_{t\in[0,T]}( italic_u start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT, let 𝒬usuperscript𝒬𝑢\mathcal{Q}^{u}caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT be the path measure of the following SDE:

dXt=ut(Xt)dt+dBt,t[0,T];X0=a.s.0.\mathrm{d}X_{t}=u_{t}(X_{t})\mathrm{d}t+\mathrm{d}B_{t},~{}t\in[0,T];~{}X_{0}% \stackrel{{\scriptstyle\mathrm{a.s.}}}{{=}}0.roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = italic_u start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] ; italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_RELOP SUPERSCRIPTOP start_ARG = end_ARG start_ARG roman_a . roman_s . end_ARG end_RELOP 0 .

In particular, when u0𝑢0u\equiv 0italic_u ≡ 0, the marginal distribution of XTsubscript𝑋𝑇X_{T}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT under 𝒬0superscript𝒬0\mathcal{Q}^{0}caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT 0 end_POSTSUPERSCRIPT is 𝒩(0,TI)=:ϕT\operatorname{\mathcal{N}}\left(0,TI\right)=:\phi_{T}caligraphic_N ( 0 , italic_T italic_I ) = : italic_ϕ start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT. Define another path measure 𝒬superscript𝒬\mathcal{Q}^{*}caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT by

𝒬(dξ[0,T]):=𝒬0(dξ[0,T)|ξT)π(dξT)=𝒬0(dξ[0,T])dπdϕT(ξT),ξC([0,T];d)formulae-sequenceassignsuperscript𝒬dsubscript𝜉0𝑇superscript𝒬0conditionaldsubscript𝜉0𝑇subscript𝜉𝑇𝜋dsubscript𝜉𝑇superscript𝒬0dsubscript𝜉0𝑇d𝜋dsubscriptitalic-ϕ𝑇subscript𝜉𝑇for-all𝜉𝐶0𝑇superscript𝑑\mathcal{Q}^{*}(\mathrm{d}\xi_{[0,T]}):=\mathcal{Q}^{0}(\mathrm{d}\xi_{[0,T)}|% \xi_{T})\pi(\mathrm{d}\xi_{T})=\mathcal{Q}^{0}(\mathrm{d}\xi_{[0,T]})\frac{% \mathrm{d}\pi}{\mathrm{d}\phi_{T}}(\xi_{T}),~{}\forall\xi\in C([0,T];\mathbb{R% }^{d})caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ( roman_d italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT ) := caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT 0 end_POSTSUPERSCRIPT ( roman_d italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT [ 0 , italic_T ) end_POSTSUBSCRIPT | italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ) italic_π ( roman_d italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ) = caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT 0 end_POSTSUPERSCRIPT ( roman_d italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT ) divide start_ARG roman_d italic_π end_ARG start_ARG roman_d italic_ϕ start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT end_ARG ( italic_ξ start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ) , ∀ italic_ξ ∈ italic_C ( [ 0 , italic_T ] ; blackboard_R start_POSTSUPERSCRIPT italic_d end_POSTSUPERSCRIPT )

and consider the problem

u=missingargminuKL(𝒬u𝒬)𝒬u=𝒬.superscript𝑢missing𝑎𝑟𝑔𝑚𝑖subscript𝑛𝑢KLconditionalsuperscript𝒬𝑢superscript𝒬superscript𝒬superscript𝑢superscript𝒬u^{*}=\mathop{\mathrm{missing}}{argmin}_{u}\operatorname{KL}(\mathcal{Q}^{u}\|% \mathcal{Q}^{*})\implies\mathcal{Q}^{u^{*}}=\mathcal{Q}^{*}.italic_u start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT = roman_missing italic_a italic_r italic_g italic_m italic_i italic_n start_POSTSUBSCRIPT italic_u end_POSTSUBSCRIPT roman_KL ( caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ∥ caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ) ⟹ caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT = caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT .

One can calculate the KL divergence between these path measures via Girsanov theorem (Lem. 1):

logd𝒬ud𝒬(X)dsuperscript𝒬𝑢dsuperscript𝒬𝑋\displaystyle\log\frac{\mathrm{d}\mathcal{Q}^{u}}{\mathrm{d}\mathcal{Q}^{*}}(X)roman_log divide start_ARG roman_d caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_X ) =Wu(X)+logZ,a.s.X𝒬u,whereformulae-sequenceabsentsuperscript𝑊𝑢𝑋𝑍similar-toa.s.𝑋superscript𝒬𝑢where\displaystyle=W^{u}(X)+\log Z,~{}\text{a.s.}~{}X\sim\mathcal{Q}^{u},~{}\text{where}= italic_W start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X ) + roman_log italic_Z , a.s. italic_X ∼ caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT , where
Wu(X)superscript𝑊𝑢𝑋\displaystyle W^{u}(X)italic_W start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X ) =0Tut(Xt),dBt+120Tut(Xt)2dtXT22T+V(XT)d2log2πT,absentsuperscriptsubscript0𝑇subscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡dsubscript𝐵𝑡12superscriptsubscript0𝑇superscriptnormsubscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡2differential-d𝑡superscriptnormsubscript𝑋𝑇22𝑇𝑉subscript𝑋𝑇𝑑22𝜋𝑇\displaystyle=\int_{0}^{T}\left\langle u_{t}(X_{t}),\mathrm{d}B_{t}\right% \rangle+\frac{1}{2}\int_{0}^{T}\|u_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t-\frac{\|X_{T}\|% ^{2}}{2T}+V(X_{T})-\frac{d}{2}\log 2\pi T,= ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ⟨ italic_u start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ⟩ + divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t - divide start_ARG ∥ italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 italic_T end_ARG + italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ) - divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_log 2 italic_π italic_T ,

which implies Z=𝔼𝒬ueWu𝑍subscript𝔼superscript𝒬𝑢superscriptesuperscript𝑊𝑢Z=\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathcal{Q}^{u}}{\mathrm{e}^{-W^{u}}}italic_Z = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUPERSCRIPT, and KL(𝒬u𝒬)=𝔼𝒬uWu+logZKLconditionalsuperscript𝒬𝑢superscript𝒬subscript𝔼superscript𝒬𝑢superscript𝑊𝑢𝑍\operatorname{KL}(\mathcal{Q}^{u}\|\mathcal{Q}^{*})=\operatorname{\mathbb{E}}_% {\mathcal{Q}^{u}}{W^{u}}+\log Zroman_KL ( caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ∥ caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ) = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT italic_W start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT + roman_log italic_Z. On the other hand, directly applying Lem. 1 gives

KL(𝒬u𝒬)=120T𝔼𝒬uut(Xt)ut(Xt)2dt.KLconditionalsuperscript𝒬𝑢superscript𝒬12superscriptsubscript0𝑇subscript𝔼superscript𝒬𝑢superscriptnormsubscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡subscriptsuperscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡2d𝑡\operatorname{KL}(\mathcal{Q}^{u}\|\mathcal{Q}^{*})=\frac{1}{2}{\int_{0}^{T}% \operatorname{\mathbb{E}}_{\mathcal{Q}^{u}}\|u_{t}(X_{t})-u^{*}_{t}(X_{t})\|^{% 2}\mathrm{d}t}.roman_KL ( caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ∥ caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ) = divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_u start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) - italic_u start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t .

In Zhang and Chen (2022, Theorem 3), the authors considered the effective sample size (ESS) defined by ESS1=𝔼𝒬u(d𝒬d𝒬u)2\mathrm{ESS}^{-1}=\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathcal{Q}^{u}}{\left(\frac{% \mathrm{d}\mathcal{Q}^{*}}{\mathrm{d}\mathcal{Q}^{u}}\right)^{2}}roman_ESS start_POSTSUPERSCRIPT - 1 end_POSTSUPERSCRIPT = blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ( divide start_ARG roman_d caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ) start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT as the convergence criterion, and stated that ESS1εESS1𝜀\mathrm{ESS}\geq 1-\varepsilonroman_ESS ≥ 1 - italic_ε as long as supt[0,T]ututL2εTsubscriptsupremum𝑡0𝑇subscriptsuperscriptnormsubscript𝑢𝑡subscriptsuperscript𝑢𝑡2superscript𝐿𝜀𝑇\sup_{t\in[0,T]}\|u_{t}-u^{*}_{t}\|^{2}_{L^{\infty}}\leq\frac{\varepsilon}{T}roman_sup start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_u start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT - italic_u start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_L start_POSTSUPERSCRIPT ∞ end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT ≤ divide start_ARG italic_ε end_ARG start_ARG italic_T end_ARG. However, this condition is generally hard to verify since the closed-form expression of usuperscript𝑢u^{*}italic_u start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT is unknown, and the Lsuperscript𝐿L^{\infty}italic_L start_POSTSUPERSCRIPT ∞ end_POSTSUPERSCRIPT bound might be too strong. Using the criterion (Eq. 5) and the same methodology in proving the convergence of JE (Thm. 6), we can establish an improved result on the convergence guarantee of this estimator, relating the relative error to the training loss of u𝑢uitalic_u, which is defined as

minuL(u):=𝔼𝒬u[120Tut(Xt)2dtXT22T+V(XT)]=KL(𝒬u𝒬)logZ+d2log2πTassignsubscript𝑢𝐿𝑢subscript𝔼superscript𝒬𝑢12superscriptsubscript0𝑇superscriptnormsubscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡2differential-d𝑡superscriptnormsubscript𝑋𝑇22𝑇𝑉subscript𝑋𝑇KLconditionalsuperscript𝒬𝑢superscript𝒬𝑍𝑑22𝜋𝑇\min_{u}L(u):=\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathcal{Q}^{u}}\left[\frac{1}{2}\int% _{0}^{T}\|u_{t}(X_{t})\|^{2}\mathrm{d}t-\frac{\|X_{T}\|^{2}}{2T}+V(X_{T})% \right]=\operatorname{KL}(\mathcal{Q}^{u}\|\mathcal{Q}^{*})-\log Z+\frac{d}{2}% \log 2\pi Troman_min start_POSTSUBSCRIPT italic_u end_POSTSUBSCRIPT italic_L ( italic_u ) := blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT [ divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 2 end_ARG ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ∥ italic_u start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT roman_d italic_t - divide start_ARG ∥ italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∥ start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG 2 italic_T end_ARG + italic_V ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ) ] = roman_KL ( caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ∥ caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ) - roman_log italic_Z + divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_log 2 italic_π italic_T
Proposition 40.

Consider the estimator Z^:=eWu(X)assign^𝑍superscriptesuperscript𝑊𝑢𝑋\widehat{Z}:=\mathrm{e}^{-W^{u}(X)}over^ start_ARG italic_Z end_ARG := roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X ) end_POSTSUPERSCRIPT, X𝒬usimilar-to𝑋superscript𝒬𝑢X\sim\mathcal{Q}^{u}italic_X ∼ caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT for Z𝑍Zitalic_Z. To achieve both KL(𝒬Tuπ)ε2less-than-or-similar-toKLconditionalsubscriptsuperscript𝒬𝑢𝑇𝜋superscript𝜀2\operatorname{KL}(\mathcal{Q}^{u}_{T}\|\pi)\lesssim\varepsilon^{2}roman_KL ( caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_π ) ≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT (with 𝒬Tusubscriptsuperscript𝒬𝑢𝑇\mathcal{Q}^{u}_{T}caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT representing the law of XTsubscript𝑋𝑇X_{T}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT in the sampled trajectory X𝒬usimilar-to𝑋superscript𝒬𝑢X\sim\mathcal{Q}^{u}italic_X ∼ caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT) and Pr(|Z^Z1|ε)34Pr^𝑍𝑍1𝜀34\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right|\leq\varepsilon% \right)\geq\frac{3}{4}roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≤ italic_ε ) ≥ divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 4 end_ARG, it suffices to choose u𝑢uitalic_u that satisfies

L(u)=logZ+d2log2πT+O(ε2).𝐿𝑢𝑍𝑑22𝜋𝑇𝑂superscript𝜀2L(u)=-\log Z+\frac{d}{2}\log 2\pi T+O(\varepsilon^{2}).italic_L ( italic_u ) = - roman_log italic_Z + divide start_ARG italic_d end_ARG start_ARG 2 end_ARG roman_log 2 italic_π italic_T + italic_O ( italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT ) .
Proof.
Pr(|Z^Z1|ε)=𝒬u(|d𝒬d𝒬u1|ε)TV(𝒬u,𝒬)εKL(𝒬u𝒬)ε.Pr^𝑍𝑍1𝜀superscript𝒬𝑢dsuperscript𝒬dsuperscript𝒬𝑢1𝜀less-than-or-similar-toTVsuperscript𝒬𝑢superscript𝒬𝜀less-than-or-similar-toKLconditionalsuperscript𝒬𝑢superscript𝒬𝜀\displaystyle\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right|\geq% \varepsilon\right)=\mathcal{Q}^{u}\left(\left|\frac{\mathrm{d}\mathcal{Q}^{*}}% {\mathrm{d}\mathcal{Q}^{u}}-1\right|\geq\varepsilon\right)\lesssim\frac{% \operatorname{TV}(\mathcal{Q}^{u},\mathcal{Q}^{*})}{\varepsilon}\lesssim\frac{% \sqrt{\operatorname{KL}(\mathcal{Q}^{u}\|\mathcal{Q}^{*})}}{\varepsilon}.roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≥ italic_ε ) = caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ( | divide start_ARG roman_d caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 | ≥ italic_ε ) ≲ divide start_ARG roman_TV ( caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT , caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ≲ divide start_ARG square-root start_ARG roman_KL ( caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ∥ caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG .

Therefore, ensuring KL(𝒬u𝒬)ε2less-than-or-similar-toKLconditionalsuperscript𝒬𝑢superscript𝒬superscript𝜀2\operatorname{KL}(\mathcal{Q}^{u}\|\mathcal{Q}^{*})\lesssim\varepsilon^{2}roman_KL ( caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ∥ caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT up to some sufficiently small constant guarantees that the above probability remains bounded by 1414\frac{1}{4}divide start_ARG 1 end_ARG start_ARG 4 end_ARG. Furthermore, by the data-processing inequality, KL(𝒬Tuπ)KL(𝒬u𝒬)ε2KLconditionalsubscriptsuperscript𝒬𝑢𝑇𝜋KLconditionalsuperscript𝒬𝑢superscript𝒬less-than-or-similar-tosuperscript𝜀2\operatorname{KL}(\mathcal{Q}^{u}_{T}\|\pi)\leq\operatorname{KL}(\mathcal{Q}^{% u}\|\mathcal{Q}^{*})\lesssim\varepsilon^{2}roman_KL ( caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_π ) ≤ roman_KL ( caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ∥ caligraphic_Q start_POSTSUPERSCRIPT ∗ end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT. ∎

Controlled Monte Carlo Diffusion (CMCD, Vargas et al. (2024)).

We borrow the notations from Sec. 4 due to its similarity with JE.

Given (π~t)t[0,T]subscriptsubscript~𝜋𝑡𝑡0𝑇(\widetilde{\pi}_{t})_{t\in[0,T]}( over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT and the ALD (Eq. 6), we know from the proof of Thm. 5 that to make Xtπ~tsimilar-tosubscript𝑋𝑡subscript~𝜋𝑡X_{t}\sim\widetilde{\pi}_{t}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ∼ over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT for all t𝑡titalic_t, the compensatory drift term (vt)t[0,T]subscriptsubscript𝑣𝑡𝑡0𝑇(v_{t})_{t\in[0,T]}( italic_v start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT must generate (π~t)t[0,T(\widetilde{\pi}_{t})_{t\in[0,T}( over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T end_POSTSUBSCRIPT. Now, consider the task of learning such a vector field (ut)t[0,T]subscriptsubscript𝑢𝑡𝑡0𝑇(u_{t})_{t\in[0,T]}( italic_u start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) start_POSTSUBSCRIPT italic_t ∈ [ 0 , italic_T ] end_POSTSUBSCRIPT by matching the following forward and backward SDEs:

𝒫::superscript𝒫absent\displaystyle\mathcal{P}^{\to}:~{}~{}caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT : dXt=(logπ~t+ut)(Xt)dt+2dBt,X0π~0,formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscript~𝜋𝑡subscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscript𝐵𝑡similar-tosubscript𝑋0subscript~𝜋0\displaystyle\mathrm{d}X_{t}=(\nabla\log\widetilde{\pi}_{t}+u_{t})(X_{t})% \mathrm{d}t+\sqrt{2}\mathrm{d}B_{t},~{}X_{0}\sim\widetilde{\pi}_{0},roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ( ∇ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + italic_u start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ∼ over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT ,
𝒫::superscript𝒫absent\displaystyle\mathcal{P}^{\leftarrow}:~{}~{}caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT : dXt=(logπ~t+ut)(Xt)dt+2dBt,XTπ~T,formulae-sequencedsubscript𝑋𝑡subscript~𝜋𝑡subscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡d𝑡2dsubscriptsuperscript𝐵𝑡similar-tosubscript𝑋𝑇subscript~𝜋𝑇\displaystyle\mathrm{d}X_{t}=(-\nabla\log\widetilde{\pi}_{t}+u_{t})(X_{t})% \mathrm{d}t+\sqrt{2}\mathrm{d}B^{\leftarrow}_{t},~{}X_{T}\sim\widetilde{\pi}_{% T},roman_d italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT = ( - ∇ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT + italic_u start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) roman_d italic_t + square-root start_ARG 2 end_ARG roman_d italic_B start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT , italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∼ over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ,

where the loss is KL(𝒫𝒫)KLconditionalsuperscript𝒫superscript𝒫\operatorname{KL}(\mathcal{P}^{\to}\|\mathcal{P}^{\leftarrow})roman_KL ( caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ∥ caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ), discretized in training. Obviously, when trained to optimality, both 𝒫superscript𝒫\mathcal{P}^{\to}caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT and 𝒫superscript𝒫\mathcal{P}^{\leftarrow}caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT share the marginal distribution π~tsubscript~𝜋𝑡\widetilde{\pi}_{t}over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT at every time t𝑡titalic_t. By Girsanov theorem (Lem. 15), one can prove the following identity for a.s. X𝒫similar-to𝑋superscript𝒫X\sim\mathcal{P}^{\to}italic_X ∼ caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT: logd𝒫d𝒫(X)=W(X)+Cu(X)ΔFdsuperscript𝒫dsuperscript𝒫𝑋𝑊𝑋superscript𝐶𝑢𝑋Δ𝐹\log\frac{\mathrm{d}\mathcal{P}^{\to}}{\mathrm{d}\mathcal{P}^{\leftarrow}}(X)=% W(X)+C^{u}(X)-\Delta Froman_log divide start_ARG roman_d caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG ( italic_X ) = italic_W ( italic_X ) + italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X ) - roman_Δ italic_F, where ΔFΔ𝐹\Delta Froman_Δ italic_F and W(X)𝑊𝑋W(X)italic_W ( italic_X ) are defined as in Thm. 5, and

Cu(X):=0T(ut(Xt),logπ~t(Xt)+ut(Xt))dt.assignsuperscript𝐶𝑢𝑋superscriptsubscript0𝑇subscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡subscript~𝜋𝑡subscript𝑋𝑡subscript𝑢𝑡subscript𝑋𝑡differential-d𝑡C^{u}(X):=-\int_{0}^{T}(\left\langle u_{t}(X_{t}),\nabla\log\widetilde{\pi}_{t% }(X_{t})\right\rangle+\nabla\cdot u_{t}(X_{t}))\mathrm{d}t.italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X ) := - ∫ start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT start_POSTSUPERSCRIPT italic_T end_POSTSUPERSCRIPT ( ⟨ italic_u start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) , ∇ roman_log over~ start_ARG italic_π end_ARG start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ⟩ + ∇ ⋅ italic_u start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ( italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_t end_POSTSUBSCRIPT ) ) roman_d italic_t .

We refer readers to Vargas et al. (2024, Prop. 3.3) for the detailed derivation. By 𝔼𝒫d𝒫d𝒫=1subscript𝔼superscript𝒫dsuperscript𝒫dsuperscript𝒫1\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathcal{P}^{\to}}\frac{\mathrm{d}\mathcal{P}^{% \leftarrow}}{\mathrm{d}\mathcal{P}^{\to}}=1blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT divide start_ARG roman_d caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG = 1, we know that 𝔼𝒫eW(X)Cu(X)=eΔFsubscript𝔼superscript𝒫superscripte𝑊𝑋superscript𝐶𝑢𝑋superscripteΔ𝐹\operatorname{\mathbb{E}}_{\mathcal{P}^{\to}}\mathrm{e}^{-W(X)-C^{u}(X)}=% \mathrm{e}^{-\Delta F}blackboard_E start_POSTSUBSCRIPT caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W ( italic_X ) - italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X ) end_POSTSUPERSCRIPT = roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT. As the paper has not established inference-time performance guarantee given the training loss, we prove the following result characterizing the relationship between the training loss and the accuracy of the sampled distribution as well as the estimated normalizing constant.

Proposition 41.

Let Z^=Z0eW(X)Cu(X)^𝑍subscript𝑍0superscripte𝑊𝑋superscript𝐶𝑢𝑋\widehat{Z}=Z_{0}\mathrm{e}^{-W(X)-C^{u}(X)}over^ start_ARG italic_Z end_ARG = italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - italic_W ( italic_X ) - italic_C start_POSTSUPERSCRIPT italic_u end_POSTSUPERSCRIPT ( italic_X ) end_POSTSUPERSCRIPT, X𝒫similar-to𝑋superscript𝒫X\sim\mathcal{P}^{\to}italic_X ∼ caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT be an unbiased estimator of Z=Z0eΔF𝑍subscript𝑍0superscripteΔ𝐹Z=Z_{0}\mathrm{e}^{-\Delta F}italic_Z = italic_Z start_POSTSUBSCRIPT 0 end_POSTSUBSCRIPT roman_e start_POSTSUPERSCRIPT - roman_Δ italic_F end_POSTSUPERSCRIPT. Then, to achieve both KL(𝒫Tπ)ε2less-than-or-similar-toKLconditionalsubscriptsuperscript𝒫𝑇𝜋superscript𝜀2\operatorname{KL}(\mathcal{P}^{\to}_{T}\|\pi)\lesssim\varepsilon^{2}roman_KL ( caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT ∥ italic_π ) ≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT (where 𝒫Tsubscriptsuperscript𝒫𝑇\mathcal{P}^{\to}_{T}caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT is the law of XTsubscript𝑋𝑇X_{T}italic_X start_POSTSUBSCRIPT italic_T end_POSTSUBSCRIPT in the sampled trajectory X𝒫similar-to𝑋superscript𝒫X\sim\mathcal{P}^{\to}italic_X ∼ caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT) and Pr(|Z^Z1|ε)34Pr^𝑍𝑍1𝜀34\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right|\leq\varepsilon% \right)\geq\frac{3}{4}roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ≤ italic_ε ) ≥ divide start_ARG 3 end_ARG start_ARG 4 end_ARG, it suffices to choose u𝑢uitalic_u that satisfies KL(𝒫𝒫)ε2less-than-or-similar-toKLconditionalsuperscript𝒫superscript𝒫superscript𝜀2\operatorname{KL}(\mathcal{P}^{\to}\|\mathcal{P}^{\leftarrow})\lesssim% \varepsilon^{2}roman_KL ( caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ∥ caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) ≲ italic_ε start_POSTSUPERSCRIPT 2 end_POSTSUPERSCRIPT.

Proof.

The proof of this theorem follows the same reasoning as that of Prop. 40. For normalizing constant estimation,

Pr(|Z^Z1|)=𝒫(|d𝒫d𝒫1|ε)TV(𝒫,𝒫)εKL(𝒫𝒫)ε1.Pr^𝑍𝑍1superscript𝒫dsuperscript𝒫dsuperscript𝒫1𝜀less-than-or-similar-toTVsuperscript𝒫superscript𝒫𝜀less-than-or-similar-toKLconditionalsuperscript𝒫superscript𝒫𝜀less-than-or-similar-to1\operatorname{Pr}\left(\left|\frac{\widehat{Z}}{Z}-1\right|\right)=\mathcal{P}% ^{\to}\left(\left|\frac{\mathrm{d}\mathcal{P}^{\leftarrow}}{\mathrm{d}\mathcal% {P}^{\to}}-1\right|\geq\varepsilon\right)\lesssim\frac{\operatorname{TV}(% \mathcal{P}^{\to},\mathcal{P}^{\leftarrow})}{\varepsilon}\lesssim\frac{\sqrt{% \operatorname{KL}(\mathcal{P}^{\to}\|\mathcal{P}^{\leftarrow})}}{\varepsilon}% \lesssim 1.roman_Pr ( | divide start_ARG over^ start_ARG italic_Z end_ARG end_ARG start_ARG italic_Z end_ARG - 1 | ) = caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ( | divide start_ARG roman_d caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG start_ARG roman_d caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT end_ARG - 1 | ≥ italic_ε ) ≲ divide start_ARG roman_TV ( caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT , caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ≲ divide start_ARG square-root start_ARG roman_KL ( caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT → end_POSTSUPERSCRIPT ∥ caligraphic_P start_POSTSUPERSCRIPT ← end_POSTSUPERSCRIPT ) end_ARG end_ARG start_ARG italic_ε end_ARG ≲ 1 .

For sampling, the result is an immediate corollary of the data-processing inequality. ∎